Mô tả:
Chöùc naêng Thaän
Baøi xuaát nhöõng chaát caën baõ cuûa chuyeån hoùa cô
theå, ñaøo thaûi chaát ñoäc thoâng qua quaù trình thaønh
laäp nöôùc tieåu
Duy trì söï haèng ñònh noäi moâi : ñieàu hoaø caân baèng
nöôùc, caân baèng acid-base vaø noàng ñoä caùc chaát
ñieän giaûi trong huyeát töông
Chöùc naêng khaùc cuûa Thaän
Taân sinh ñöôøng khi bò ñoùi keùo daøi
Saûn xuaát renin giuùp ñieàu hoøa huyeát aùp vaø
erythropoietin kích thích saûn xuaát hoàng caàu
Toång hôïp cholecalciferol vitamin D
Vò trí cô theå hoïc cuûa Thaän
Cô theå hoïc
Figure 25.3b
Ñôn vò Thaän (Nephron)
Nephron laø ñôn vò caáu truùc vaø chöùc naêng ñeå thaønh
laäp nöôùc tieåu, bao goàm:
Caàu thaän – nôi maùu ñöôïc loïc
OÁng thaän – dòch loïc ñöôïc taùi haáp thu vaø baøi tieát
ñeå trôû thaønh nöôùc tieåu
Ñôn vò Thaän (Nephron)
Maøng loïc caàu thaän
Maøng loïc caàu thaän
Maøng loïc ngaên caùch giöõa maùu vaø nang Bowman
Goàm 3 lôùp:
Teá baøo noäi maïc mao maïch caàu thaän
Lôùp maøng ñaùy (maøng cô baûn)
Lôùp teá baøo coù chaân giaû (podocyte)
Maøng loïc caàu thaän
Maøng loïc caàu thaän
Cô cheá thaønh laäp nöôùc tieåu
Thaønh laäp nöôùc
tieåu vaø ñieàu chænh
noàng ñoä caùc chaát
trong maùu lieân
quan ñeán 3
phöông thöùc:
Loïc taïi caàu thaän
Taùi haáp thu
Baøi tieát
(secretion)
Aùp löïc loïc
Aùp löïc loïc ñöôïc tính theo coâng thöùc :
Pl = Pc - ( Pk + Pn )
Trong ñoù
Pl : laø aùp löïc loïc.
Pc : laø aùp maùu taïi mao maïch caàu thaän.
Pk : laø aùp löïc keo cuûa maùu trong mao maïch caàu thaän.
Pn : laø aùp löïc thuûy tónh cuûa nang Bowmann.
Ñoä thanh loïc caàu thaän (GFR)
Ñieàu hoøa ñoä loïc caàu thaän
3 cô cheá kieåm soaùt GFR
Töï ñieàu hoøa taïi thaän
Thaàn kinh
Noäi tieát (heä thoáng renin-angiotensin)
Nghieäm phaùp thanh thaûi
Heä soá thanh thaûi cuûa moät chaát laø theå tích huyeát
töông ñöôïc loïc saïch chaát ñoù trong moät phuùt
Nghieäm phaùp thanh thaûi ñöôïc duøng ñeå:
Xaùc ñònh chính xaùc GFR
Phaùt hieän toån thöông caàu thaän
Nghieäm phaùp thanh thaûi
C = UV/P
C = heä soá thanh thaûi
U = noàng ñoä (mg/ml) cuûa chaát khaûo saùt/ nöôùc tieåu
V = löu löôïng nöôùc tieåu (ml/min)
P = noàng ñoä (mg/ml) cuûa chaát khaûo saùt/ huyeát
töông
Ñaëc ñieåm vaät lyù cuûa nöôùc tieåu
pH
hôi acid (pH 6) trong khoaûng 4.5 ñeán 8.0
Tyû troïng
töø 1.001 ñeán 1.035
Phuï thuoäc noàng ñoä caùc chaát hoøa tan
Thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa nöôùc tieåu
Nöôùc tieåu coù 95% laø nöôùc vaø 5% laø chaát hoaø tan
Saûn phaåm nitô pheá thaûi bao goàm urea, uric acid,
vaø creatinine
Nhöõng chaát hoøa tan khaùc bao goàm:
Ion natri, kali, phosphate, vaø sulfate
Ion calci, magne, vaø bicarbonate
Noàng ñoä cao baát thöôøng cuûa baát kyø thaønh phaàn
naøo trong nöôùc tieåu coù theå laø daáu hieäu beänh lyù
- Xem thêm -