TRƯỜNG THPT CHUYÊN BIÊN HÒA
Người viết: Trương Thị Quyên
BÀI THAM GIA HỘI THẢO CÁC
TRƯỜNG THPT CHUYÊN KHU VỰC
DUYÊN HẢI - ĐỒNG BẰNG BẮC BỘ
MÔN : LỊCH SỬ
MỤC LỤC
Nội dung
I. Phần mở đầu
1. Lí do chọn đề tài
2. Mục đích
II. Phần nội dung
1. Lựa chọn nội dung dạy và ôn tập của giai đoạn lịch sử Việt
Nam 1919- 1930 lịch sử lớp 12 THPT
2. Một số phương pháp ôn tập giai đoạn lịch sử Việt Nam
1919 – 1930
2.1 Xác định được kiến thức cơ bản.
2.2 Sử dụng hệ thống bảng biểu.
2.3 Xây dựng các chuyên đề ôn tập kết hợp với hệ thống câu
hỏi
III. Kết luận
Trang
3
3
3
3
3
3
3
4
6
13
I. Phần mở đầu
1. Lí do chọn đề tài
Là trường được phân công trong việc viết chuyên đề 2- Lựa chọn vấn đề
dạy và phương pháp ôn tập cho HSGQG khi giảng dạy phần lịch sử Việt Nam
giai đoạn 1919- 1930, chúng tôi cho rằng đây là chuyên đề rất quan trọng trong
quá trình ôn luyện cho HSGQG. Nằm trong chương trình lịch sử VN lớp 12, giai
đoạn lịch sử Việt Nam 1919- 1930 là phần ôn tập trọng tâm, chứa đựng nhiều
vấn đề quan trọng, là nội dung của nhiều câu hỏi trong các kỳ thi HSGQG các
năm qua.
Vì vậy, việc đầu tư thời gian cho việc dạy và học các vấn đề của giai đoạn
lịch sử này là hết sức quan trọng, nó góp phần không nhỏ vào kết quả của đội
tuyển. Tuy nhiên, để đạt được kết quả cao nhất, thì giáo viên cần biết lựa chọn
nội dung dạy và phương pháp ôn tập hiệu quả cho các vấn đề nói trên.
2. Mục đích: cần làm rõ các vấn đề sau
- Các kiến thức trọng tâm cần nắm được trong giai đoạn 1919 – 1930
- Hệ thống một số phương pháp ôn tập cho các vấn đề cơ bản của giai đoạn 1919
– 1930.
II. Phần nội dung
1. Lựa chọn nội dung dạy và ôn tập của giai đoạn lịch sử Việt Nam 1919- 1930
lịch sử lớp 12 THPT
Giai đoạn 1919 – 1930 lịch sử Việt Nam lớp 12 THPT cần tập trung vào
những nội dung cơ bản sau:
- Cuộc khai thác thuộc địa lần thứ 2 của thực dân Pháp và những biến đổi
của nền kinh tế- xã hội Việt Nam.
- Phong trào dân tộc dân chủ 1919 -1925
- Phong trào dân tộc dân chủ 1925 – 1930
2. Một số phương pháp ôn tập giai đoạn lịch sử Việt Nam 1919 – 1930
2.1 Xác định được kiến thức cơ bản.
Để có quá trình ôn luyện đạt được kết quả cao, điều trước tiên đối với GV
là cần xác định được kiến thức cơ bản của bài, của giai đoạn lịch sử. Xác định
được hệ thống kiến thức cơ bản sẽ giúp GV lựa chọn phương pháp dạy và ôn
luyện phù hợp.
2
Giai đoạn lịch sử Việt Nam 1919 – 1930 đề cập tới phong trào đấu tranh
để đi tới thành lập Đảng năm 1930, vì vậy những kiến thức cơ bản cần nắm
vững là:
- Bối cảnh lịch sử mới của giai đoạn 1919 – 1930: những biến đổi của lịch sử thế
giới; ở trong nước là cuộc khai thác thuộc địa lần thứ 2 của thực dân Pháp và
những tác động sâu sắc của nó đối với nền kinh tế- xã hội Việt Nam.
- Phong trào đấu tranh của các tầng lớp, giai cấp trong xã hội Việt Nam, bao
gồm:
+ Hoạt động yêu nước của Nguyễn Ái Quốc
+ Phong trào đấu tranh của tư sản, tiểu tư sản 1919 – 1925
+ Phong trào đấu tranh của công nhân 1919 – 1925
+ Sự ra đời và hoạt động của các tổ chức yêu nước và cách mạng
+ Phong trào công nhân từ 1926- 1929
- Sự thành lập Đảng: quá trình vận động thành lập Đảng; hội nghị thành lập
Đảng; Cương lĩnh chính trị đầu tiên; ý nghĩa của việc thành lập Đảng
2.2 Sử dụng hệ thống bảng biểu.
Đây là một phương pháp hiệu quả giúp HS hệ thống hoá kiến thức đã học,
các kiến thức lịch sử trở nên ngắn gọn, cô đọng, các em sẽ dễ dàng so sánh, rút
ra các mối liên hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử.
Chúng tôi đề cập một số bảng biểu có thể sử dụng trong việc ôn tập giai
đoạn lịch sử Việt Nam 1919 – 1930
+ So sánh 2 cuộc khai thác thuộc địa của thực dân Pháp
Cuộc khai thác thuộc địa Cuộc khai thác thuộc địa
lần 1
lần thứ 2
Thời gian
Mục đích
Tốc độ đầu tư
Ngành khai thác chủ yếu
Tác động về kinh tế
Tác động về xã hội
+ Các giai cấp, tầng lớp xã hội trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ 2
3
Đặc điểm kinh tế
Thái độ chính trị, khả
năng cm
Địa chủ
Nông dân
Tư sản
Tiểu tư sản
Công nhân
+ So sánh phong trào đấu tranh đầu thế kỷ XX với phong trào 1919 - 1925
Phong trào yêu nước và Phong trào dân tộc dân
cách mạng đầu thế kỷ chủ 1919- 1925
XX
Mục tiêu
Lãnh đạo
lực lượng tham gia
Hình thức, phương pháp
đấu tranh
Kết quả
+ Các tổ chức yêu nước và cách mạng
Hội VNCMTN
Tân Việt
Việt Nam quốc
dân đảng
Thời gian thành
lập, người sáng
lập
Thành phần
Tôn chỉ, mục đích
Các hoạt
chính
động
Xu hướng phát
triển
+ So sánh Cương lĩnh chính trị đầu tiên và Luận cương chính trị
4
Cương lĩnh chính trị đầu Luận cương
tiên
Xác định phương hướng
cách mạng
Nhiệm vụ cách mạng
Lãnh đạo
Lực lượng tham gia
Đánh giá tiến bộ, hạn chế
2.3 Xây dựng các chuyên đề ôn tập kết hợp với hệ thống câu hỏi
Trong giai đoạn 1919 – 1930, để ôn tập có hiệu quả cho HS, GV có thể
xây dựng thành các chuyên đề nhằm đi sâu vào các kiến thức trọng tâm, tạo mối
liên hệ giữa các sự kiện, hiện tượng lịch sử trong một giai đoạn và giữa các giai
đoạn lịch sử.
Ở giai đoạn 1919 – 1930, có thể xây dựng thành các chuyên đề sau:
- Cuộc khai thác thuộc địa và những tác động đối với nền kinh tế- xã hội VN
- Phong trào dân tộc dân chủ 1919 – 1925
- Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc
- Các tổ chức yêu nước và cách mạng
- Phong trào công nhân
- Quá trình thành lập Đảng
Trong mỗi chuyên đề, GV cần ôn tập lại các kiến thức cơ bản, xây dựng
hệ thống câu hỏi từ dễ đến khó, đòi hỏi ở các em từ các kĩ năng nhận biết, tư
duy, tìm ra mối liên hệ với các sự kiện, hiện tượng lịch sử.
Chẳng hạn, trong chuyên đề về Nguyễn Ái Quốc từ 1890- 1930, cần hình
thành được các đơn vị kiến thức cơ bản
- Tiểu sử, sự nghiệp
- Quá trình tìm đường cứu nước (1911 – 1920)
- Quá trình vận động thành lập Đảng
- Vai trò của Nguyễn Ái Quốc trong quá trình thành lập Đảng, hoặc trong
giai đoạn 1920 – 1930.
Trong mỗi đơn vị kiến thức cơ bản trên, GV cần xây dựng được một hệ
thống câu hỏi. Trong vấn đề hoạt động của Nguyễn Ái Quốc từ 1911 – 1920,
GV có thể sử dụng một số câu hỏi sau:
- Phân tích hoàn cảnh lịch sử Nguyễn Ái Quốc ra đi tìm đường cứu nước?
5
- Trình bày hoạt động của Nguyễn Ái Quốc từ năm 1911 – 1920? Rút ra
những điểm mới và khác trong con đường tìm đường cứu nước của
Nguyễn Ái Quốc so với các nhà yêu nước tiền bối.
- Tại sao nói Nguyễn Ái Quốc đã giải quyết cuộc khủng hoảng về đường
lối cứu nước vào 20 năm đầu của thế kỷ XX?
- So sánh con đường cứu nước mà Nguyễn Ái Quốc tìm ra so với con
đường cứu nước của các nhà yêu nước tiền bối?
Trong giai đoạn 1920- 1930, về hoạt động của Nguyễn Ái Quốc, GV có thể sử
dụng một số câu hỏi sau:
- Hoạt động của Nguyễn Ái Quốc từ 1920 – 1930. Rút ra vai trò của
Nguyễn Ái Quốc trong giai đoạn này
- Phân tích vai trò của Nguyễn Ái Quốc trong quá trình vận động thành lập
Đảng.
* VÊn ®Ò phong trµo c«ng nh©n
KiÕn thøc c¬ b¶n
- Hoµn c¶nh (®iÒu kiÖn míi)
- Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña phong trµo c«ng nh©n tõ tù ph¸t (1919 - 1925)
sang tù gi¸c (1925- 1930)
- §¸nh gi¸ vai trß phong trµo c«ng nh©n
I. Bèi c¶nh lÞch sö
1. ThÕ giíi
- Th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng th¸ng M-êi lµm thøc tØnh c¸c d©n téc ph-¬ng §«ng,
trong ®ã cã ViÖt Nam trong cuéc ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc. Nã “më ra thêi
®¹i c¸ch m¹ng chèng ®Õ quèc, thêi ®¹i gi¶i phãng d©n téc”
- Sù thµnh lËp cña Quèc tÕ céng s¶n vµo th¸ng 3/1919 t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho
c¸ch m¹ng thuéc ®Þa ph¸t triÓn. Ho¹t ®éng cña Quèc tÕ céng s¶n nãi chung, ho¹t
®éng cña ph©n bé Ph-¬ng §«ng nãi riªng, còng nh- ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc
Quèc tÕ n«ng d©n, Quèc tÕ thanh niªn, Phô n÷ cã ¶nh h-ëng trùc tiÕp tíi c¸ch
m¹ng ViÖt Nam th«ng qua nh÷ng ho¹t ®éng cña NguyÔn ¸i Quèc.
- Sù ra ®êi cña §¶ng Céng S¶n Ph¸p 12/1920 mµ NguyÔn ¸i Quèc lµ mét thµnh
viªn s¸ng lËp, ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho chñ nghÜa M¸c Lªnin truyÒn b¸ vµo ViÖt
Nam
- Sù ra ®êi cña §¶ng Céng S¶n TQ 7/1921, còng nh- sù ph¸t triÓn cña phong trµo
c¸ch m¹ng TQ ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho nh÷ng ng-êi yªu n-íc ViÖt Nam cã thÓ ®øng
ch©n, g©y dùng vµ chØ ®¹o phong trµo trong n-íc
- Nh÷ng ho¹t ®éng tÝch cùc cña NAQ
6
2. Hoµn c¶nh trong n-íc
- Ch-¬ng tr×nh khai th¸c thuéc ®Þa lÇn hai cña thùc d©n Ph¸p ®· lµm cho x· héi
ViÖt Nam cã chuyÓn biÕn lín, næi bËt lµ sù ph©n ho¸ s©u s¾c trong x· héi, sù ra
®êi cña c¸c giai cÊp míi. M©u thuÉn d©n téc vµ m©u thuÉn giai cÊp ngµy cµng
s©u s¾c.
- Giai cÊp c«ng nh©n ra ®êi trong cuéc khai th¸c lÇn 1, ®Õn cuéc khai th¸c lÇn 2
cã sù t¨ng lªn m¹nh vÒ sè l-îng (tõ 10 v¹n n¨m 1914 lªn 22 v¹n n¨m 1929),
tr-ëng thµnh vÒ ý thøc, gi¸c ngé chÝnh trÞ, ®oµn kÕt ®Êu tranh
II. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ®Æc ®iÓm cña giai cÊp c«ng nh©n
III. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña phong trµo c«ng nh©n tõ tù ph¸t sang tù gi¸c
1. Giai ®o¹n 1919- 1925
2. Giai ®o¹n 1926- 1930
IV. Vai trß cña giai cÊp c«ng nh©n, phong trµo c«ng nh©n
HÖ thèng c©u hái:
C©u 1: Ph©n tÝch qu¸ tr×nh h×nh thµnh, ®Æc ®iÓm cña giai cÊp c«ng nh©n ViÖt
Nam? T¹i sao nãi, giai cÊp c«ng nh©n lµ giai cÊp duy nhÊt cã kh¶ n¨ng l·nh ®¹o
c¸ch m¹ng ViÖt Nam ®Õn th¾ng lîi?
C©u 2: Ph©n tÝch vµ chøng minh phong trµo c«ng nh©n n-íc ta trong giai ®o¹n tõ
1919- 1929 ®· ph¸t triÓn vµ chuyÓn tõ tù ph¸t sang tù gi¸c?
C©u 3: Tr×nh bµy diÔn biÕn, ý nghÜa cña cuéc b·i c«ng Ba Son 1925?
C©u 4 T¹i sao nãi cuéc b·i c«ng cña c«ng nh©n Ba Son ®¸nh dÊu b-íc tiÕn míi
cña phong trµo c«ng nh©n ViÖt Nam ?
C©u 5: Ph©n tÝch vai trß, ý nghÜa cña phong trµo c«ng nh©n 1919- 1929 ®èi víi sù
thµnh lËp §¶ng?
* VÊn ®Ò §¶ng Céng S¶n
KiÕn thøc c¬ b¶n
- Sù ra ®êi cña ba tæ chøc céng s¶n (§«ng D-¬ng céng s¶n, An nam céng
s¶n, §«ng D-¬ng céng s¶n liªn ®oµn), viÖc hîp nhÊt 3 tæ chøc céng s¶n
thµnh mét §¶ng Céng S¶n
- Hoµn c¶nh, néi dung, ý nghÜa cña héi nghÞ thµnh lËp §¶ng
- ChÝnh c-¬ng v¾n t¾t, s¸ch l-îc v¾n t¾t cña NguyÔn ¸i Quèc: hoµn c¶nh ra
®êi, néi dung, ®¸nh gi¸
7
- LuËn c-¬ng chÝnh trÞ cña TrÇn Phó: hoµn c¶nh, néi dung, ®iÓm tiÕn bé,
h¹n chÕ
- Ph©n tÝch ý nghÜa cña §¶ng Céng S¶n
I. Sù h×nh thµnh 3 tæ chøc céng s¶n n¨m 1929
1. Hoµn c¶nh
- Cuèi n¨m 1928, ®Çu n¨m 1929: phong trµo d©n téc d©n chñ – phong trµo c«ng
nh©n theo khuynh h-íng v« s¶n ph¸t triÓn m¹nh mÏ ®Æc biÖt lµ ë B¾c kú
- Héi ViÖt Nam c¸ch m¹ng thanh niªn kh«ng cßn ®ñ søc l·nh ®¹o phong trµo n÷a
>> yªu cÇu thµnh lËp mét §¶ng Céng S¶n
2. DiÔn biÕn
- Th¸ng 3/1929: t¹i sè nhµ 5D phè Hµm Long (HN), mét sè héi viªn tiªn tiÕn cña
Héi TN thµnh lËp Chi bé Céng s¶n ®Çu tiªn ë ViÖt Nam
- Th¸ng 5/1929: T¹i §¹i héi lÇn 1 cña Héi VNCMTN, ®oµn ®¹i biÓu B¾c Kú ®·
®Ò nghÞ thµnh lËp §¶ng Céng S¶n nh-ng kh«ng ®-îc §¹i héi chÊp nhËn, ®oµn
®¹i biÓu BK ®· bá ®h ra vÒ
- 17/6/1929: §«ng D-¬ng Céng s¶n §¶ng ®-îc thµnh lËp t¹i sè nhµ 312 phè
Kh©m Thiªn (HN): th«ng qua Tuyªn ng«n, §iÒu LÖ, ra b¸o Bóa LiÒm lµm c¬
quan ng«n luËn cña §¶ng
- Th¸ng 8/1929: Tæng bé TN vµ kú bé Nam kú còng quyÕt ®Þnh thµnh lËp An
nam céng s¶n §¶ng, ra tê b¸o “§á” ë H-¬ng C¶ng ®Ó tuyªn truyÒn vÒ n-íc
+ Th¸ng 11/1929: th«ng qua Tuyªn ng«n, §iÒu lÖ
- Th¸ng 9/1929: nh÷ng ®¶ng viªn tiªn tiÕn trong T©n ViÖt tuyªn bè thµnh lËp
§«ng D-¬ng céng s¶n liªn ®oµn
3. ý nghÜa
- Sù thµnh lËp c¸c tæ chøc céng s¶n lµ kÕt qu¶ kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn cña
phong trµo c«ng nh©n, phong trµo yªu n-íc- ®i ®óng xu thÕ cña lÞch sö
- Kh¼ng ®Þnh b-íc ph¸t triÓn nh¶y vät cña c¸ch m¹ng n-íc ta. Nã chøng tá hÖ tt-ëng céng s¶n ®· giµnh ®-îc -u thÕ trong phong trµo d©n téc- d©n chñ
- Nã chØ ra r»ng nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó thµnh lËp mét chÝnh ®¸ng v« s¶n ë ViÖt Nam
®· chÝn muåi
II. Héi nghÞ thèng nhÊt c¸c tæ chøc céng s¶n
a. Héi nghÞ 3/2/1930
- Néi dung héi nghÞ
- ý nghÜa:
- Nguyªn nh©n thµnh c«ng
8
III. C-¬ng lÜnh chÝnh trÞ ®Çu tiªn, LuËn c-¬ng th¸ng 10/1930
1. C-¬ng lÜnh chÝnh trÞ ®Çu tiªn cña §¶ng
a. Hoµn c¶nh lÞch sö, néi dung, ý nghÜa cña Ch¸nh c-¬ng v¾n t¾t, S¸ch l-îc v¾n
t¾t
- Hoµn c¶nh
- Néi dung
+ X¸c ®Þnh ph-¬ng h-íng cña c¸ch m¹ng: lµm “t- s¶n d©n quyÒn c¸ch m¹ng” vµ
“thæ ®Þa c¸ch m¹ng” ®Ó tiÕn tíi x· héi céng s¶n
+ NhiÖm vô cña c¸ch m¹ng:
> §¸nh ®æ ®Õ quèc, vua quan phong kiÕn, t- s¶n ph¶n c¸ch m¹ng lµm cho n-íc
ViÖt Nam ®-îc ®éc lËp, nh©n d©n ®-îc tù do.
> tÞch thu ruéng ®Êt cña bän ®Õ quèc chia cho d©n cµy nghÌo
> Quèc h÷u ho¸ toµn bé s¶n nghiÖp cña bän ®Õ quèc, thµnh lËp chÝnh phñ c«ng
n«ng binh vµ tæ chøc ra qu©n ®éi c«ng n«ng, thi hµnh c¸c quyÒn tù do, d©n chñ,
b×nh ®¼ng
+ L·nh ®¹o: lµ giai cÊp c«ng nh©n th«ng qua bé tham m-u cña nã lµ §¶ng Céng
S¶n, ph¶i lµ §¶ng kiÓu míi- ®i theo chñ nghÜa ML, ph¶i liªn hÖ mËt thiÕt víi
quÇn chóng
+ Lùc l-îng c¸ch m¹ng: TËp hîp ®¹i bé giai cÊp c«ng nh©n, ®oµn kÕt ®«ng ®¶o
víi n«ng d©n vµ l·nh ®¹o n«ng d©n lµm c¸ch m¹ng ruéng ®Êt.
> §¶ng ph¶i hÕt søc liªn l¹c víi tiÓu t- s¶n, trÝ thøc, trung n«ng ®Ó kÐo hä vÒ phe
v« s¶n giai cÊp
> §èi víi bän phó n«ng, trung, tiÓu ®Þa chñ vµ t- b¶n ViÖt Nam nÕu ch-a râ mÆt
ph¶n c¸ch m¹ng th× ph¶i lîi dông, Ýt n÷a lµm cho hä trung lËp. Bé phËn nµo ra
mÆt ph¶n c¸ch m¹ng th× ph¶i ®¸nh ®æ
+ Mèi quan hÖ víi c¸ch m¹ng thÕ giíi: b¶n c-¬ng lÜnh x¸c ®Þnh c¸ch m¹ng ViÖt
Nam lµ bé phËn cña c¸ch m¹ng thÕ giíi, ph¶i ®oµn kÕt chÆt chÏ víi c¸c d©n téc
bÞ ¸p bøc vµ giai cÊp v« s¶n quèc tÕ nhÊt lµ giai cÊp c«ng nh©n Ph¸p
b. §¸nh gi¸
+ “ChÝnh c-¬ng v¾n t¾t”, “S¸ch l-îc v¾n t¾t” ®· v¹ch ra ph-¬ng h-íng ph¸t triÓn
c¬ b¶n cña c¸ch m¹ng n-íc ta, ph¸t triÓn tõ c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ®Õn
c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa. V× vËy cã thÓ xem c¸c v¨n kiÖn nµy nh- b¶n C-¬ng
lÜnh ®Çu tiªn cña §¶ng
+ §©y lµ b¶n c-¬ng lÜnh c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc ®óng ®¾n, s¸ng t¹o nhuÇn
nhuyÔn quan ®iÓm giai cÊp, thÊm ®-îm tinh d©n téc vµ tÝnh nh©n v¨n s©u s¾c
2. LuËn c-¬ng chÝnh trÞ th¸ng 10/1930
a. Hoµn c¶nh, néi dung, ý nghÜa
9
* Hoµn c¶nh
* Néi dung:
- X¸c ®Þnh tÝnh chÊt cña c¸ch m¹ng §«ng D-¬ng trong thêi ®¹i míi. Ph-¬ng
h-íng cña c¸ch m¹ng §«ng D-¬ng lµ tiÕn hµnh c¸ch m¹ng t- s¶n d©n quyÒn,
sau khi hoµn thµnh sÏ chuyÓn th¼ng lªn con ®-êng c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa,
bá qua giai ®o¹n t- b¶n chñ nghÜa
- NhiÖm vô c¸ch m¹ng: c¸ch m¹ng t- s¶n d©n quyÒn cã 2 nhiÖm vô lµ chèng ®Õ
quèc giµnh ®éc lËp d©n téc vµ chèng phong kiÕn, ®-a l¹i ruéng ®Êt cho d©n cµy.
Hai nhiÖm vô ®ã cã quan hÖ kh¨ng khÝt víi nhau
- §éng lùc c¸ch m¹ng: giai cÊp c«ng nh©n vµ n«ng d©n lµ ®éng lùc chÝnh - lµ
nh÷ng nh©n tè ®¶m b¶o th¾ng lîi cña c¸ch m¹ng
- L·nh ®¹o: Giai cÊp c«ng nh©n lµ giai cÊp l·nh ®¹o. Sù l·nh ®¹o cña §¶ng lµ
®iÒu kiÖn cèt yÕu ®¶m b¶o cho c¸ch m¹ng thµnh c«ng. §¶ng lÊy chñ nghÜa ML
lµm nÒn t¶ng t- t-ëng, cã ®-êng lèi chÝnh trÞ ®óng ®¾n, tæ chøc theo nguyªn t¾c
tËp trung d©n chñ, cã kû luËt nghiªm minh, mËt thiÕt liªn hÖ víi quÇn chóng,
kh«ng ngõng tr-ëng thµnh trong qu¸ tr×nh ®Êu tranh c¸ch m¹ng
- H×nh thøc vµ ph-¬ng ph¸p ®Êu tranh: ph¶i chuÈn bÞ cho quÇn chóng tiÕn lªn
khëi nghÜa vò trang giµnh chÝnh quyÒn. Khëi nghÜa vò trang lµ mét nghÖ thuËt,
ph¶i chuÈn bÞ l©u dµi, tõ h×nh thøc thÊp lªn h×nh thøc cao, kÞp thêi ph¸t ®éng
khëi nghÜa khi t×nh thÕ c¸ch m¹ng xuÊt hiÖn
- Mèi quan hÖ víi c¸ch m¹ng thÕ giíi: c¸ch m¹ng ViÖt Nam lµ bé phËn cña c¸ch
m¹ng thÕ giíi
* ý nghÜa
- LuËn c-¬ng ®· x¸c ®Þnh ®-îc nh÷ng vÊn ®Ò chiÕn l-îc cña c¸ch m¹ng ViÖt
Nam
- Tuy nhiªn, LuËn c-¬ng cßn béc lé mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh
+ ch-a thÊy ®-îc m©u thuÉn chñ yÕu cña x·h éi §«ng D-¬ng lµ m©u thuÉn d©n
téc. V× vËy LC ch-a x¸c ®Þnh kÎ thï chñ yÕu, kh«ng ®-a ngän cê d©n téc lªn
hµng ®Çu mµ nÆng vÒ ®Êu tranh giai cÊp vµ c¸ch m¹ng ruéng ®Êt
+ ch-a thÊy ®-îc kh¶ n¨ng c¸ch m¹ng cña giai cÊp TTS, ch-a thÊy kh¶ n¨ng,
®iÒu kiÖn tranh thr víi t- s¶n d©n téc, kh¶ n¨ng trung lËp víi mét bé phËn ®Þa
chñ phong kiÕn v× vËy kh«ng thùc hiÖn ®-îc vÊn ®Ò ®oµn kÕt d©n téc
b. §¸nh gi¸
- TiÕn bé:
+ VÒ c¬ b¶n, LuËn c-¬ng lµ sù tiÕp nèi nh÷ng quan ®iÓm lín cña chÝnh c-¬ng,
kh«ng cã nh÷ng m©u thuÉn lín, tr¸i ng-îc gi÷a hai b¶n c-¬ng lÜnh nµy. LuËn
c-¬ng ®· nªu lªn ®-îc nh÷ng vÊn ®Ò mang tÝnh chiÕn l-îc cña c¸ch m¹ng ViÖt
10
Nam nh-: x¸c ®Þnh ®-îc hai m©u thuÉn c¬ b¶n cña x· héi: m©u thuÉn d©n téc vµ
m©u thuÉn giai cÊp; x¸c ®Þnh ph-¬ng h-íng ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng n-íc ta:
tiÕn hµnh c¸ch m¹ng t- s¶n d©n quyÒn, tiÕn lªn c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa; x¸c
®Þnh nhiÖm vô c¬ b¶n cña c¸ch m¹ng lµ ®¸nh ®æ phong kiÕn vµ ®Õ quèc; x¸c
®Þnh giai cÊp l·nh ®¹o c¸ch m¹ng lµ giai cÊp c«ng nh©n- th«ng qua ®éi tiÒn
phong lµ §¶ng Céng S¶n; x¸c ®Þnh ®-îc lùc l-îng c¬ b¶n cña c¸ch m¹ng lµ liªn
minh c«ng n«ng- ®©y lµ gèc cña c¸ch m¹ng; thÊy ®-îc mèi liªn hÖ kh¨ng khÝt
gi÷a c¸ch m¹ng ViÖt Nam víi c¸ch m¹ng v« s¶n thÕ giíi.
+
- H¹n chÕ
+ LuËn c-¬ng cßn mét sè h¹n chÕ nhÊt ®Þnh
Ch-a x¸c ®Þnh râ m©u thuÉn chñ yÕu cña x· héi ViÖt Nam- mét n-íc
thuéc ®Þa lµ m©u thuÉn d©n téc: gi÷a toµn thÓ d©n téc víi ®Õ quèc Ph¸p
nªn ch-a nªu lªn ®-îc vÊn ®Ò d©n téc lµ vÊn ®Ò hµng ®Çu cña c¸ch m¹ng
mµ nÆng vÒ vÊn ®Ò giai cÊp vµ ®Êu tranh giai cÊp, vÒ c¸ch m¹ng ruéng ®Êt.
§¸nh gi¸ ch-a tho¶ ®¸ng kh¶ n¨ng c¸ch m¹ng cña giai cÊp tiÓu t- s¶n, giai
cÊp t- s¶n còng nh- kh¶ n¨ng liªn minh víi giai cÊp tiÓu t- s¶n, liªn minh
cã ®iÒu kiÖn víi bé phËn t- s¶n d©n téc; kh«ng thÊy ®-îc sù ph©n ho¸ cña
giai cÊp ®Þa chñ, còng nh- kh¶ n¨ng l«i kÐo mét bé phËn tiÕn bé cña giai
cÊp ®ã trong c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc v× vËy kh«ng thùc hiÖn ®-îc
mÆt trËn ®oµn kÕt réng lín
+ Së dÜ cã nh÷ng h¹n chÕ trªn v× b¶n LuËn c-¬ng ®-îc x©y dùng trªn c¬ së ¸p
dông mét c¸ch gi¸o ®iÒu, rËp khu«n chñ nghÜa M¸c Lª, kh«ng tÝnh ®Õn nh÷ng
®Æc ®iÓm riªng biÖt vÒ lÞch sö, d©n téc cña n-íc thuéc ®Þa nöa phong kiÕn nhViÖt Nam.
+ Nh÷ng nh-îc ®iÓm, h¹n chÕ ®ã cña LuËn c-¬ng sÏ ®-îc §¶ng ta tõng b-íc
kh¾c phôc trong thùc tiÔn l·nh ®¹o vµ ®Êu tranh c¸ch m¹ng.
HÖ thèng c©u hái
C©u 1: Tr×nh bµy hoµn c¶nh lÞch sö, qu¸ tr×nh ra ®êi, ý nghÜa ra ®êi cña 3 tæ chøc
céng s¶n?
C©u 2: Hoµn c¶nh cña héi nghÞ thèng nhÊt c¸c tæ chøc céng s¶n? Néi dung? Ý
nghÜa? T¹i sao héi nghÞ nhanh chãng thµnh c«ng?
C©u 3: Hoµn c¶nh ra ®êi, néi dung, ý nghÜa cña ChÝnh c-¬ng v¾n t¾t, s¸ch l-îc
v¾n t¾t..do NguyÔn ¸i Quèc so¹n th¶o? NÐt s¸ng t¹o cña b¶n c-¬ng lÜnh?
C©u 4: Ph©n tÝch nh÷ng ®iÒu kiÖn dÉn tíi sù thµnh lËp §¶ng
C©u 5: T¹i sao nãi §¶ng Céng S¶n VN thµnh lËp lµ mét b-íc ngoÆt lÞch sö?
11
C©u 6: T¹i sao nãi §¶ng thµnh lËp lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu cña cuéc ®Êu tranh d©n téc
vµ ®Êu tranh giai cÊp?
C©u 7: T¹i sao nãi §¶ng lµ kÕt qu¶ cña sù kÕt hîp chñ nghÜa M¸c Lªnin víi
phong trµo c«ng nh©n vµ phong trµo yªu n-íc?
C©u 8: Ph©n tÝch vai trß cña NguyÔn ¸i Quèc trong qu¸ tr×nh thµnh lËp §¶ng.
III. Kết luận
Trên đây là một số phương pháp ôn tập có thể sử dụng khi ôn luyện cho
HSGQG khi học giai đoạn lịch sử Việt Nam 1919 – 1930. Các phương pháp trên
cũng cần được áp dụng một cách linh hoạt đối với từng đối tượng học sinh cho
phù hợp và hiệu quả.
12
- Xem thêm -