Tài liệu Phương pháp giải toán xác suất Sinh học cực hay

J3^ PHAN KHAC NGHE • (Giao vien Trudng TUPT chuyen Ha Tinh) PHUONG PHAP GIAI TOAN c su SINH HOC Boi d i f ^ i g hoc sinh gioi va on thi Dai hoc THLT VIEN TINH BiNN THUA?4 iHa NQi NHA XUAT BAN BAI HOC QUOC GIA HA NOI Cuon sach "Phirang phdp gidi todn xdc sudt sink hoc" dugc viet bam sat churong trinh thi tuy8n sinh Dai hoc va thi Hoc sinh gioi cap tinh, cap Quoc gia. Trong cuon sach nay chiing toi da phan loai cac dang bai tap xac suat, dua ra quy trinh giai ngan gon va de hieu. Noi dung eua cuon sach dugc trinh bay thanh 5 chuyen de, moi chuyen de deu CO 3 muc: Lwu y li thuyet, Cdc dang bdi tap (gom cdc bdi tap mdu vd phucmg phdp gidi); Bdi tap van dung (bdi tap tie ludn, bdi tap trdc nghiem vd dap an chi tiet). Moi bai tap mau la mot dang toan xac suat dugc trinh bay ngan ggn, de hieu, de su dung. He thong cac bai tap van dung dugc soan bam sat ngi dung chuong trinh thi Dai hoc va thi chon hgc sinh gioi cac cap. Chung toi tin tuong rang, cuon sach "Phuffng phdp gidi todn xdc sudt sinh hoc" nay cung voi cuon sach "Phirffng phap giai nhanh cac dang bai tap sinh hoc" cua thay Phan Khac Nghe la hai cuon tai lieu cung cap day du phuong phap giai cac dang toan sinh hgc, la nhung cuon tai lieu tham khao hOru ich giup hgc sinh tu hgc va giao vien tham khao su dung trong cong tac boi duong hgc sinh gioi. Du rat tarn huyet va danh nhieu thai gian de bien soan, song do nhiing han che khach quan va chu quan nen cu6n sach khong tranh khoi con c6 thieu sot nhat dinh, tac gia rat mong nhan dugc cac y kien gop y de trong Ian tai ban sau cuon sach dugc hoan thien han. Mgi gop y xin gui ve dia chi: [email protected] T A C GIA 3 Chuyen de X A C S U A T T R O N G DI T R U Y E N P H A N TUf 1. V A BIEN DI I. XAC SUAT TRONG DI TRUYEN PHAN TUT 5 . LliU Y LI THUYET - Theo l i thuyet ngau nhien, sir xuat hien cua cac bo ba tren mARN tuan theo quy luat toan hoc. Van dung l i thuydt nay c6 th§ dir doan dugc tren mot phan tu mARN CO the c6 bao nhieu Ian xuat hien 1 loai bo ba nao do. - O di truyen phan tu, enzym cat gioi han la loai enzym cat phan tu A D N a nhung vi tri dac hieu. V i tri dac hieu thuomg la mot doan trinh t\ nucleotit. Moi loai enzym cat giai han nhan biet doan trinh tu nucleotit va cat a vi tri dac hieu. Theo l i thuyet ngau nhien thi dira vao doan trinh tu nucleotit dac hieu ma enzym nhan biet cat de du doan dugc do dai cua doan A D N dugc cat ra. B. MOT S O D A N G B A I T A P T H U C I N G G A P C) di truyen phan tu, xac suat dugc su dung khi tinh cac bg ba xudt hien tren mARN theo l i thuyet ngau nhien hoac xac suat de cat cac phan tu A D N bang cac enzym cat han che. Khi giai bai toan dang nay thi nen tien hanh theo 2 birdc sau day: Buac 1: Tim ti le cua cac loai nucleotit lien quan den bo ba can tinh xac suat. Buac 2: Sur dung toan to hop tinh xac suat. Bai 1: Trong mot ong nghiem, c6 ti le 4 loai nucleotit A, U , G, X Ian lugt la 10%; 20%; 30%; 40%. Tu 4 loai nucleotit nay nguoi ta da tong hgp nen mot phan tu ARN nhan tao. Theo l i thuyet, tren phan tu mARN nhan tao nay, xac suat xuat hien bo ba A A A la bao nhieu? Hir&ng dan giai: Buac 1: Tim ti le cua cac loai nucleotit lien quan den bp ba can tinh xac suat Ti le cua nucleotit loai A la = 10% = 0,1. Bu&c 2: Su dung toan to hgp de tinh xac suit Xac suat xuk hien bg ba A A A = (0,1)^ = 0,001 = l O ' l Bai 2: Trong mot ong nghiem, c6 4 loai nucleotit A, U , G, X voi t i le \an lugt la A : U : G : X = 2 : 2 : 1 : 2 . T u 4 loai nucleotit nay nguoi ta da t6ng hgp nen mot phan tu ARN nhan tao. a. Theo l i thuyet, tren phan tu mARN nhan tao nay, xac suit xuit hien bg ba AUG la bao nhieu? b. N6u phan tu mARN nay c6 3000 nucleotit thi se c6 bao nhieu bg ba AAG? 5 Hu&ng dan giai: Buac 1: Tim t i le cua cac loai nucleotit lien quan den bo ba can tinh xac suat - Ti le cua nucleotit loai A la = - Ti le cua nucleotit loai U la = - Ti le cua nucleotit loai G la = 2 2+2+1+2 2 2 7 ^ 2 7 2+2+1+2 1 1 7 2+2+1+2 Buac 2: Svr dung toan t6 hop de tinh xac suat a. Theo l i thuyet, tren phan tu mARN nhan tao nay, xac suat xuat hien bo ba 2 2 1 4 AUGla= - X - X 7 7 7 343 b. So bo ba A A G tren phan tu mARN nay: - Theo l i thuylt, tren phan t i i mARN nhan tao nay, xac suat xuat hien bo ba 2,, 1 4 AAG la = (-r X - = 7 7 343 - Phan tu mARN nhan tao c6 3000 nucleotit thi theo l i thuyet ngau nhien se c6 4 so bo ba AAG = — x 3000 ~ 34,985. Nhu vay, theo l i thuySt ngau nhien thi tren mARN nhan tao nay se c6 khoang 34d6n35'bo ba AAG. Bai 3: Trong mot 6ng nghiem, c6 ti le 4 loai nucleotit A, U , G, X voi ti le Ian luot la A : U : G : X = 2 : 1 : 3 : 2. Tir 4 loai nucleotit nay nguoi ta da tong hop nen mot phan tu ARN nhan tao. Theo li thuylt, tren phan tu ARN nhan tao nay, xac suat xuit hien bo ba ket thiic la bao nhieu? Hu&ng dan gidi: Buac 1: Tim t i le cua cac loai nucleotit lien quan den bo ba can tinh xac suat Tren mARN c6 3 bo ba kk thiic la UAA, UAG, UGA. V i vay can phai tinh ti le cua 3 loai nucleotit A, U , G c6 trong cac bo ba nay. 2 - Ti le cua nucleotit loai A la = 2 + 1 + 3 + 2 - Ti le cua nucleotit loai U la = - Ti le ciia nucleotit loai G la = 4 8 1 2 8 2+1+3+2 3 3 8 2+1+3+2 1 1 Buac 2: Su dimg toan to hop de tinh xac suat 6 1.2 1 1 - Xac suat xuat hien bo ba UAA = (-f x - = • • 4 8 128 1 1 3 3 - Xac suat xuat hien bo ba UAG = -4 x -8 x -8 = 256 - Xac suat xuit hien bo ba UGA = - x - x ^ 4 8 8 256 Xac suat xuat hien bo ba ket thuc = —^ + — ^ + ^ ^ 128 256 256 256 32 Nhu vay, tren phan tu ARN nhan tao nay, trung binh cu 32 bo ba thi c6 1 bo ba kk thiic. Bai 4: Neu cac nucleotit duoc xep ngau nhien tren mot phan tu ARN c6 10^ nucleotit, chiia 30%A, 20%X, 10%U, 40%G. So \kn trinh tu 5'-GXXA-3' duoc trong doi xuit hien la bao nhieu? Hu&ng dan giai: Buac 1: Tim ti le cua cac loai nucleotit lien quan den bo ba can tinh xac suat - Ti le cua nucleotit loai G = 40% = 0,4. - Ti le cua nucleotit loai X = 20% = 0,2. - Ti le cua nucleotit loai A = 30% = 0,3. Buac 2: Su dung toan to hgrp de tinh xac suat Xac suat xuk hien trinh tu 5'-GXXA-3' = 0,4 x (0,2)^ x 0,3 = 0,0048 = ^ 625 - Theo l i thuyet ngau nhien thi tren mot phan tu ARN c6 lO'' nucleotit, chua 30%A, 20%X, 10%U, 40%G. S6 l§n trinh tu 5'-GXXA-3' duoc trong doi xuat hien la = — x i o^ = 4,8 ~ 5 (lugt). 625 - Nhu vay tren phan tu ARN nay, theo li thuyet thi se c6 tir khoang 4 dSn 5 lugt trinh tu 5'-GXXA-3' dugc xuk hien. Bai 5: Co mot enzym cSt gioi han cSt cac doan A D N mach kep a doan trinh tu nucleotit AGGXT. Khi su dung enzym nay dk dt mot phan tu A D N c6 t6ng s6 3.10^ cap nucleotit (bp) thi theo l i thuyet phan tu A D N nay se bi cat thanh bao nhieu doan ADN? Hu&ng dan giai: Buac 1: Tim ti le cua cac loai nucleotit lien quan den bo ba can tinh xac suat Theo l i thuyet thi a trong tu nhien, ti le cua 4 loai nucleotit a tren A D N la tuong duong nhau, moi loai chifim ti le = — 4 Buac 2: Su dung toan to hgp de tinh xac suat - Doan trinh tu AGGXT c6 5 nucleotit nen c6 xac suat = (—f= —r. - Co mot enzym cat giai han cSt cac doan A D N mach kep a doan trinh tu nucleotit AGGXT. Khi su dung enzym nay de cSt mot phan tu ADN c6 t6ng s6 3.10' cap nucleotit (bp) thi theo li thuyet phan tu ADN nay se c6 s6 vi tri bi cSt la = \ 3.10^ = 29296,875 ~ 29296 (vi tri cSt). 4 - Vai 29296 vi tri cat thi se c6 s6 doan ADN la 29296 + 1 = 29297 doan. C . BAI T A P V A N DUNG 1. Bai tap ty luan Bai 1. Trong mot ong nghiem, c6 4 loai nucleotit A, U , G, X vai ti le Ian luat la A : X : U : G = 1 : 2 : 1 : 2 . Tir4 loai nucleotit nay nguai ta da tong hop nen mot phan tu ARN nhan tao. Neu phan tu mARN nay c6 2500 nucleotit thi se c6 bao nhieu bo ba UXA? Bai 2. Trong mot ong nghiem, c6 ti le 4 loai nucleotit A, U, G, X \hn luat la 20%; 30%; 25%); 25%). Tu 4 loai nucleotit nay nguai ta da tong hap nen mot phan tu ARN nhan tao. Theo li thuyet, tren phan tu mARN nhan tao nay, xac suk xuk hien bo ba UUG la bao nhieu? Bai 3. Co mot enzym cat giai han cSt cac doan ADN mach kep 6 doan trinh tu nucleotit 5'AGTTX3'. Khi sii dung enzym nay d l cit mot phan tu ADN c6 tong so 5.10^ cap nucleotit (bp) thi theo l i thuyet phan tu ADN nay se bi c4t thanh bao nhieu doan ADN? Bai 4. Neu cac nucleotit duac xep ngau nhien tren mot phan tu ADN c6 10^ cap A +T 2 ' ' nucleotit, c6 ti le = - . So Ian trinh tu 5'-XGXA-3' dugrc trong dai xuSt G +X 3 hien la bao nhieu? Bai 5. Trong mot 6ng nghiem, c6 4 loai nucleotit A, U, G, X vai ti 16 bang nhau. Tu 4 loai nucleotit nay nguai ta da tong hap nen mot phan tu ARN nhan tao. Theo l i thuyet, tren phan tu ARN nhan tao nay, xac sudt xudt hi§n bp ba ket thiic la bao nhieu? . 2. Bai tap trac nghiem Cau 1. Trong mot ong nghiem, c6 4 loai nucleotit A, U , G, X vai ti 1? Ian lugrt la A : U : X : G = 2 : 1 : 2 : 3 . T u 4 loai nucleotit nay nguai ta da tong hap nen mot phan tu ARN nhan tao. N6u phan tu ARN nay c6 1500 nucleotit thi se c6 bao nhieu bo ba UAG? A. 24. B. 18. C.31. D.42. 8 Cau 2. Neu cac nucleotit duac xep ngau nhien tren mot phan ttr A D N c6 lO' cap A +T 1 ' > nucleotit, c6 ti le = - . So Ian trinh t\ 5'-GGXA-3' dugc trong dgi xnk G +X 3 hien la A. 21143. B. 65917. C. 123456. D. 23461. Cau 3. Trong mot ong nghiem, c6 ti le 3 loai nucleotit A, U , G voi ti le Ian lucrt la A : U : G = 1 : 1 :2. Tir3 loai nucleotit nay nguai ta da t6ng hop nen mot phan tu ARN nhan tao. Theo li thuyet, tren phan tir ARN nhan tao nay, xac suit xuSt hien bo ba ket thiic la bao nhieu? A.—. B. — . C. —. D. ' 64 192 32 64 Cau 4. Trong mot ong nghiem, c6 3 loai nucleotit A, U , X voi ti le Ian lucrt la A : U : X = 2 : 1 : 2 . T u 3 loai nucleotit nay nguoi ta da tong hop nen mot phan tu ARN nhan tao. Theo l i thuyet, tren phan tu ARN nhan tao nay, xac suat xuSt hien bo ba ket thiic la bao nhieu? A. c.il. B.J-. D. ' 125 125 125 125 Cau 5. Co mot enzym cat gioi han cat cac doan A D N mach kep a doan trinh tu nucleotit 5'AGTTXG3'. Khi su dung enzym nay dk cSt mot phan tu A D N c6 tong so 2.10^ cap nucleotit (bp) thi theo li thuy6t phan tu A D N nay se bi cat thanh bao nhieu doan ADN? A. 579. B. 977. C. 403. D. 489. A. Cau 6. Trong mot 6ng nghiem, c6 ti le 3 loai nucleotit A, U , G voi ti le Idn lucrt la A : U : G = 2 : 1 :2. Tu3 loai nucleotit nay nguai ta da tong hgrp nen mot phan tu ARN nhan tao. Theo li thuyet, tren phan tu ARN nhan tao nay, xac sudt xuk hien bo ba AUG la bao nhieu? A.J-. B.A. C.A. D. 2 125 125 125 100 Cau 7. Trong mot ong nghiem, c6 2 loai nucleotit A, U voi ti 1? Ian lugt la A : U = 2 : 3. Tu 2 loai nucleotit nay nguoi ta da t6ng hgp nen mot phan tu ARN nhan tao. Neu phan tu ARN nay c6 2500 nucleotit thi se c6 bao nhieu bo ba UAA? A. 240. B. 180. C. 152. D.412. Cau 8. Trong mot 6ng nghiem, c6 ti le 3 loai nucleotit A, U, G voi t i le \kn lugt la A : U : G = 2 : 2 : l . T i r 3 loai nucleotit nay nguai ta da t6ng hgrp nen mot phan tir ARN nhan tao. Theo li thuyet, tren phan tu ARN nhan tao nay, xac suit xuit hi?n bo ba kk thuc la bao nhieu? A.ii. 125 B.J-. 125 C.il. 125 D. ' 125 9 Cau 9. Co mot enzym cat gioi han cat cac doan ADN mach kep a doan trinh tu nucleotit 5'ATXG3'. Khi su dung enzym nay de cat mot phan tu ADN c6 tong so 10"* cap nucleotit (bp) thi theo li thuyet phan tii ADN nay se bi cat thanh bao nhieu doan ADN? A. 38. B. 3. C. 157. D. 40. Cau 10. NSu cac nucleotit duac xgp nglu nhien tren mot phan tu ADN c6 3.10^ A+T 1 ' = —. So Ian trinh tu 5'-GAXA-3' duac trong dai cap nucleotit, c6 ti le xuk hien la A. 143. B.480. C. 126. D.461. 3. Dap an: a. Cac bai tu* luan: Bail. Buac 1: Tim t i le cua cac loai nucleotit lien quan den bo ba can tinh xac suat - T i le cua nucleotit loai U la = - Ti le cua nucleotit loai X la = - T i le cua nucleotit loai A la = 6 1+2+1+2 1 1 6 1+2+1+2 6 2 1+2+1+2 2 1 1 1 Buac 2: Su dung toan to hop de tinh xac suat - Theo H thuyet, tren phan tu mARN nhan tao nay, xac suat xuat hien bo ba TTVAr 1 1 UXA l a = - x - x - 6 3 6 1 = 1 108 - Phan tu mARN nhan tao c6 2500 nucleotit thi theo l i thuyet ngau nhien se c6 s6bobaUXA=-^ x 2 5 0 0 = ^ - 2 3 . Nhu vay, theo l i thuyet ngau nhien thi tren mARN nhan tao nay se c6 khoang 23 bo ba UXA. Bai 2. Buac 1: Tim ti le cua cac loai nucleotit lien quan dSn bo ba can tinh xac suat - Ti le cua nucleotit loai U la = 30% = 0,3. - Ti le cua nucleotit loai G la = 25% = 0,25. Buac 2: Su dung toan to hop de tinh xac suat Xac sudt xuit hien bo ba UUG = (0,3)^ x 0,25 = 0,0225 = . 400 10 Bai 3. Buac 1: Tim ti le cua cac loai nucleotit lien quan den bo ba can tinh xac suit Theo l i thuySt thi a trong tu nhien, ti le cua 4 loai nucleotit a tren A D N la tuong duong nhau, moi loai chiem ti le = — 4 Buac 2: Su dung toan t6 hop dS tinh xac suSt - Doan trinh tu 5'-AGTTX-3' c6 5 nucleotit nen c6 xac sudt = ( — )^ = -K . 4' - Co mot enzym cat giai han cat cac doan A D N mach kep a doan trinh tu nucleotit 5'-AGTTX-3'. Khi su dung enzym nay d8 cat mot phan tu A D N c6 t6ng so 5.10^ cap nucleotit (bp) thi theo l i thuyet phan tu A D N nay se c6 so vi tri bi cat la = ^ X 5.10^ =488281,25 -488281 (vi tri cat). 4 - Vai 488281 vi tri cat thi se c6 s6 doan A D N la 488281 + 1 = 488282 (doan). Bai 4. Buac 1: Tim ti le cua cac loai nucleotit lien quan den bo ba can tinh xac suat Phan tu ADN nay CO t i l e = - . ^ A = T = 20%, G = X = 30%. • G+X 3 - Ti le cua nucleotit loai A = T = 20% = 0,2. - Ti le cua nucleotit loai G = X = 30% = 0,3. Buac 2: Su dung toan t6 hop dk tinh xac suit Xac suat xuat hien trinh tu 5'-XGXA-3' = 0,3 X 0,3 X 0,3 X 0,2 = 0,0054 = . 5000 - Theo l i thuyet ngau nhien thi tren mot phan tu A D N c6 10* nucleotit, c6 t i le A+T ^ 2 G +X 3' S6 lan trinh tu 5'-XGXA-3' duac trong doi xuat hien la = x 10* = 5400. ^ • • 5000 - Nhu vay tren phan tu A D N nay, theo l i thuyet thi se co 5400 luat trinh tu 5' -XGXA-3' dugc xuat hien. Bai 5. Buac 1: Tim ti le cvia cac loai nucleotit lien quan den bo ba can tinh xac suat - Tren mARN c6 3 bo ba k i t thuc la UAA, UAG, UGA. V i vay chn phai tinh t i le cua 3 loai nucleotit A, U , G c6 trong cac bo ba nay. 1 - Bon loai nucleotit A, U , G, X c6 ti le bang nhau nen moi loai chiem t i le = —. 4 11 Buac 2: Su dung toan to hap de tinh xac suat - Xac sudt xudt hien bo ba UAA = - x ( - ) ' = — . • • 4 4 64 - Xac suat xuat hien bo baUAG = — x— x — = — . 4 4 4 64 - Xac suit xuit hien bo ba UGA = — x - x — = — . • • 4 4 4 64 1 Xac suat xuat hien bo ba ket thuc = — + — + — = 64 64 64 64 21 Nhu vay, tren phan tu ARN nhan tao nay, trung binh cu 21 bo ba thi c6 1 bo ba ket thuc. b. Cac bai tr^c nghiem 1 B 2 B 3 A 4 D 5 D 6 C 7 A 8 C 9 D 10 B II. XAC SUAT KHI CO BIEN Dl . LUU Y L I T H U Y E T - Khi giam phan, te bao khong dot bi^n se sinh ra giao tu khong dot bien. Hop tu khong dot bien dugc sinh ra do sir ket hap giua giao tu due khong dot bi6n vai giao tu cai khong dot bien. - Khi phep lai c6 nhieu cap gen thi nen phan tich theo tung cap gen dk tinh ti 1$, sau do mai tinh xac suat. B. MQT S O DANG BAI T A P THadNG G A P 1. Bai tap ve giao tu dpt bien. Buac 1: Xac djnh ti le cua loai giao tvt can tinh xac suat Suae 2: Sit dung toan t6 hyp de tinh xac suat. Bai 1: Mot ca the c6 kieu gen AaBbDd. Neu trong qua trinh giam phan, c6 12% so te bao da bi roi loan phan l i ciia cap NST mang cap gen Bb a giam phan I , giam phan I I dien ra binh thuan^, cac^ cap NST khac phan li binh thuang. Trong cac giao tu duoc sinh ra, lay ngau nhien 1 giao tu thi xac suit dk thu dugc giao tu mang gen ABbD la bao nhieu? Hie&ng dan gidi: Buac 1: Xac dinh ti 1? cua loai giao tu ABbD. -Cap gen Aa giam phan binh thuang se sinh ra 2 load giao tCr la A v a ^ ^. - Cap gen Dd giam phan binh thuang se sinh ra 2 loai giao ti> la D va d, trong do D = ^ 12 - Cap gen Bb giam phan khong binh thuong, B b khong phan l i trong giam phan I se sinh ra 2 loai giao t u la Bb va O, trong do Bb = ^ • Co 12% s6 t6 bao giam phan bi dot bien nen giao t u dot biSn B b c6 t i le = 6%. -> Vay loai giao t i i A B b D c6 t i le = ^ x 1 x 6% = 1,5%. Buac 2: Su dung toan to hop de tinh xac suat Lay ngau nhien 1 giao t u thi xac suk dk thu dugc giao t u A B b D la 1,5%. Bai 2: M o t ca thS c6 k i l u gen AaBbDd. NSu trong qua trinh giam phan, c6 20% so te bao da b i roi loan phan l i cua cap N S T mang cap gen Bb a giam phan I , giam phan I I dien ra binh thuong, cac cap N S T khac phan l i binh thuong. Trong cac giao t u dugc sinh ra, \iy ngau nhien 2 giao t u t h i xac sudt de thu dugc 2 giao t u mang gen A b D la bao nhieu? Hu&ng dan giai: Buac 1: Xac dinh t i le cua loai giao t u A b D . - gen Aagjamph&ibiiih thuong se sinh ra 2 lorn giao t u l a A va a, tro ^. - Cap gen Dd giam phan binh Ihuong se sinh ra 2 loai giao t u la D va d, trong do D = ^ - Co 20% so te bao da b i roi loan phan l i cua cap N S T mang cap gen Bb o giam phan I , giam phan I I d i l n ra binh thuong c6 80% s6 t l bao mang cap gen B b giam phan binh thuong se sinh ra 2 loai giao t u la B va b, trong do giao t u mang genb = 80% x l - 4 0 % . Vay loai giao t u A b D c6 t i le = ^ x 1 x 40% = 10% = 0,1. Cac loai giao t u con lai c6 t i le = 1 - 0,1 = 0,9. Buac 2: Su dung toan to hop dk tinh xac suk Lay ngau nhien 2 giao t u t h i xac suat de thu dugc 1 giao tix mang gen A b D la = C^x0,lx0,9 = 0,18. - Khi lay ngau nhien 2 giao tvt ma chi yeu cau 1 giao tir mang gen AbD thi giao tir con lai khong phai la AbD. - Trong 2 giao tir chi can 1 giao tur mang gen AbD nen phai la C2 = 2. 2. Bai tap ve hgp tir dQt bien Buac 1: XAc dinh ti If cua loai hop tu* can tinh xac suat Buac 2: Su- dung toan to hrjp de tinh xac suat. 13 Bai 1: Gia su c6 mot the dot bi^n lech boi van c6 kha nang sinh san huu tinh binh thuang va cac loai giao tu dugc tao ra dku c6 kha nang thu tinh vai xac suit nhu nhau thi khi cho the ba kep (2n + 1 + 1) tu thu phan sinh ra doi F]. Lay ngau nhien 1 ca the a doi Fi, xac sudt d l thu dugc ca thi c6 bg NST 2n + 1 la bao nhieu? Hu-&ng dan gidi: Buac 1: Xac dinh ti le cua loai hgp tu 2n + 1 - The 3 kep (2n + 1 + 1) giam phan se tao ra 4 loai giao tu: n, n + 1, n + 1, n + 2. ~ 1 2 1 Vai ty le cua moi loai: Giao tu (n) =—, Giao tu (n + 1) =—, Giao tu (n + 2) =— 4 4 4 - Hgp tu CO bg NST (2n + 1) dugc tao ra nha su kk hgp cua giao tu due (n) vai giao tu cai (n + 1) hoac giao tu due (n + 1) vai giao tu cai (n). Nhu vay ty le cua loai hgp tu (2n + 1) bang tich ty le cua cac loai giao tu g(n).(^(n + 1) + $(n + 1) • Sjn) = 2.(n).(n + 1 ) . ^ Hap tu (2n + 1) CO t i l e = 2x - X - = - . ^ • 4 2 4 Buac 2: Su dung toan to hgp de tinh xac suat Lay ngau nhien 1 ca the a doi Fi, xac suk dk thu dugc ca the c6 bg NST 2n+l la - = 25%. 4 Bai 2: Cho biet trong qua trinh giam phan cua ca the due eo 16% so te bao c6 cap NST mang cap gen Aa khong phan l i trong giam phan 1, giam phan I I dien ra binh thuang, cac te bao khac giam phan binh thuang, ca the cai giam phan binh thuang. C) phep lai (3^AaBb x j A a B B sinh ra Fi. Ldy ngau nhien 1 ca thi a Fi, xac suat de thu dugc ca the eo kieu gen aaBb la bao nhieu? Hu&ng dan gidi: Buac 1: Xac dinh ti le cua loai hgp tu aaBb. c^AaBb X OAaBB = (c^'Aa x $Aa)(c?Bb x $BB) Kieu gen aaBb la hgp tu khong dot bien, no dugc sinh ra do su thu tinh giua giao tu due khong dot bien (ab) vai giao tu cai khong dot biln (aB). - Ca the due c6 16% so te bao c6 dot bien a cap Aa nen se c6 84% t l bao khong dot biln ^ (jAa x $ Aa se sinh ra aa vai ti le = - x 0,84 = 0,21. 4 - C5 cap gen Bb khong c6 dot bien nen cJBb x $BB se sinh ra Bb vai ti le = ^ . - Vay trong cac loai hgp tu thi hgp tu aaBb chilm ti le = ^ x 0,21 = 0,105. Buac 2: Su dung toan to hgp de tinh xac suat Lay ngau nhien 1 ca the a Fi, xac suat de thu dugc ea the eo kieu gen aaBb la 0,105. 14 Bai 3: Cho biet trong qua trinh giam phan cua ca the cai c6 12% so te bao c6 cap NST mang cap gen Bb khong phan l i trong giam phan I , giam phan I I dien ra binh thuang, cac te bao kliac giam phan binh thuang, ca the due giam phan binh thuang. 6 phep lai d^AaBB x 2AaBb sinh ra Fj. Lay ngau nhien 2 ca the a Fi, xac suat de thu dugc 1 ca the c6 kieu gen AaBBb la bao nhieu? Hir&ng dan giai: Buac 1: Xac dinh ti le cua loai hop tu AaBBb. d'AaBB X $AaBb = (c^Aa x ^AaX^^BB x 9Bb) Kieu gen AaBBb la hop tu dot bien, no dugc sinh ra do sir thu tinh giua giao tu due khong dot bien voi giao tu cai dot bien. - Co M cai CO 12% s61% bao c6 dot biln a cap Bb ^ (SBB X $Bb se sinh ra BBb vaitile= - x 0,12 = 0,06. • 2 - d cap gen Aa khong c6 dot bien nen Giao tu CO 6 NST la giao tu khong dot bi&n. - Giao tu binh thuang chi dugc tao ra tu cac te bao giam phan binh thuang. - S6 t l bao giam phan binh thuang la 2000 - 40 = 1960 {tk bao). 19