Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty Xây lắp và xuất nhập khẩu VICIMEX - Tổng Công ty
Lêi Nãi §Çu
BÊt k× mét doanh nghiÖp nµo muèn tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh
cÇn cã mét lîng vèn tiÒn tÖ nhÊt ®Þnh . §©y cã thÓ coi lµ mét tiÒn ®Ò cÇn thiÕt cho h×nh thµnh
vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mét doanh nghiÖp .
C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh trong ®iÒu kiÖn cña nÒn kinh tÕ míi, víi xu thÕ
quèc tÕ hãa ngµy cµng cao, sù kinh doanh trªn thÞ trêng ngµy cµng m¹nh mÏ . Do vËy nhu cÇu
vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh , cho ®Çu t ph¸t triÓn ngµy cµng lín . §iÒu ®ã ®ßi hái doanh
nghiÖp ph¶i huy ®éng cao ®é kh«ng nh÷ng nguån vèn bªn trong mµ ph¶i t×m c¸ch huy ®éng
nguån vèn bªn ngoµi, ®ång thêi ph¶i b¶o ®¶m sö dông vèn mét c¸ch hiÖu qu¶ nh»m ®¸p øng
víi nhu cÇu ®Çu t vµ ph¸t triÓn, trªn c¬ së t«n träng c¸c nguyªn t¾c tµi chÝnh, tÝn dông.
Cïng víi sù ®æi míi cña nÒn kinh tÕ cña ®Êt níc, víi chñ tr¬ng ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ
nhiÒu thµnh phÇn, cã sù qu¶n lý vÜ m« cña nhµ nuíc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. C¸c
doanh nghiÖp lóc nµy ®éc quyÒn tù chñ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tù chñ b¶o ®¶m
vèn, ®ång thêi cã tr¸ch nhiÖm b¶o toµn vèn cña m×nh. Nhê ®ã, nhiÒu doanh nghiÖp ®· thÝch
nghi kÞp thêi víi t×nh h×nh míi, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh t¨ng râ rÖt. Nhng bªn c¹nh ®ã cã
kh«ng Ýt c¸c doanh nghiÖp lóng tóng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, lµm ¨n thua lç,
kÐo dµi, doanh thu kh«ng ®ñ bï chi phÝ bá ra, kh«ng b¶o toµn ®îc vèn dÉn tíi ph¸ s¶n. Thùc
tÕ nµy lµ do nhiÒu nguyªn nh©n, mét trong c¸c nguyªn nh©n quan träng lµ c«ng t¸c tæ chøc vµ
sö dông vèn doanh ngiÖp cßn nhiÒu h¹n chÕ, hiÖu qu¶ sö dông vèn cßn qu¸ thÊp.
XuÊt ph¸t tõ vÊn ®Ò thùc tiÔn bøc thiÕt ®Æt ra cho c¸c doanh nghiÖp hiÖn nay lµ ph¶i x¸c
®Þnh vµ ®¸p øng ®îc nhu cÇu vèn thêng xuyªn, cÇn thiÕt tèi thiÓu, ph¶i x¸c ®Þnh ®îc doanh
nghiÖp m×nh hiÖn nay ®ang thõa hay thiÕu vèn, hiÖu qu¶ sö dông vèn ra sao? C¸c gi¶i ph¸p
nµo cÇn thùc hiÖn ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp m×nh. §©y lµ vÊn ®Ò
nãng báng cã tÝnh thêi sù kh«ng nh÷ng ®îc c¸c nhµ qu¶n lÝ doanh nghiÖp quan t©m mµ cßn
thu hót ®îc sù chó ý cña c¸c nhµ ®Çu t trong lÜnh vùc tµi chÝnh vµo doanh nghiÖp .
Qua thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty X©y l¾p vµ XuÊt nhËp khÈu VICIMEX ®îc sù gióp ®ì
tËn t×nh cña thÇy gi¸o híng dÉn vµ ban l·nh ®¹o c«ng ty, cïng víi nh÷ng kiÕn thøc , lý luËn
®· ®îc trang bÞ trong nhµ trêng em ®· tõng bíc vËn dông vµo t×m hiÓu thùc tÕ cña c«ng ty
X©y l¾p vµ XuÊt NhËp khÈu VICIMEX ®ång thêi tõ nh÷ng thùc tÕ ®ã bæ xung vµ rót kinh
nghiÖm quý b¸u cho b¶n th©n. Qua ®ã cµng thÊy râ ®îc tÇm quan träng vµ bøc thiÕt cña vÊn
®Ò qu¶n lý vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ cña c«ng ty
X©y l¾p vµ XuÊt nhËp khÈu VICIMEX nãi riªng Em ®· m¹nh d¹n ®i s©u t×m hiÓu nghiªn cøu
1
vÊn ®Ò:
“ Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty
X©y l¾p vµ XuÊt nhËp khÈu VICIMEX -Tæng c«ng ty XD XNK VN VINACONEX”
Chuyªn ®Ò ®îc kÕt cÊu thµnh 3 ch¬ng :
Ch¬ngI: Vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ trêng
Ch¬ngII: Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty X©y l¾p vµ XNK VICIMEX
Ch¬ng III : Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty X©y l¾p vµ XNK
VICIMEX
Víi kiÕn thøc cßn nhiÒu h¹n chÕ cña m×nh , em sÏ kh«ng tr¸nh khái nhiÒu thiÕu xãt .
Em rÊt mong ®îc sù chØ b¶o nhiÒu thªm tõ phÝa c¸c thÇy c«
2
Ch¬ngI
vèN Vµ HIÖU QU¶ Sö DôNg CñA doanh NGHIÖP
TRONG C¥ CHÕ THÞ TR¦êNG
I . Vèn vµ vai trß cña vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp
1.Kh¸i niÖm vÒ vèn :
* Theo quan niÖm cña Marx , vèn (t b¶n) lµ gi¸ trÞ ®em l¹i gi¸ trÞ thÆng d , lµ mét ®Çu
vµo cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt .
* Theo c¸c nhµ kinh tÕ häc hiÖn ®¹i : Vèn lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn , lµ gi¸ trÞ cña tµi s¶n
mµ doanh nghiÖp ®ang n¾m gi÷ . Vèn vµ tµi s¶n lµ 2 mÆt hµng cã gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt cña mét
bé phËn nguån lùc s¶n xuÊt mµ doanh nghiÖp huy ®éng vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh
cña m×nh .
* Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay , vèn ®îc quan niÖm lµ toµn bé nh÷ng gi¸ trÞ øng
ban ®Çu vµ c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tiÕp theo cña doanh nghiÖp.
Nh vËy , vèn lµ yÕu tè sè mét cña mäi ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh , nã ®ßi hái c¸c
doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý vµ sö dông cã hiÖu qu¶ ®Ó b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn , ®¶m b¶o
cho doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i nhËn thøc ®Çy ®ñ h¬n vÒ vèn còng nh ®Æc trng cña vèn.
2. C¸c ®Æc trng c¬ b¶n cña vèn.
•
Vèn ph¶i ®¹i diÖn cho mét lîng tµi s¶n nhÊt ®Þnh : Cã nghÜa lµ vèn ®îc biÓu hiÖn b»ng
gi¸ trÞ cña tµi s¶n h÷u h×nh vµ tµi s¶n v« h×nh cña doanh nghiÖp.
•
Vèn ph¶i vËn ®éng sinh lêi, ®¹t ®îc môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp .
•
Vèn ph¶i ®îc tÝch tô vµ tËp trung ®Õn mét lîng nhÊt ®Þnh míi cã thÓ ph¸t huy t¸c
dông ®Ó ®Çu t vµo s¶n xuÊt kinh doanh.
•
Vèn cã gi¸ trÞ vÒ mÆt thêi gian.
•
Vèn ph¶i g¾n liÒn víi chñ së h÷u nhÊt ®Þnh , kh«ng thÓ cã ®ång vèn v« chñ
•
Vèn ®îc quan niÖm nh mét hµng ho¸ vµ lµ mét hµng ho¸ ®Æc biÖt cã thÓ mua b¸n
quyÒn sö dông vèn trªn thÞ trêng.
3. Ph©n lo¹i vèn
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó qu¶n lý vµ sö dông vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c
doanh nghiÖp ®Òu tiÕn hµnh ph©n lo¹i vèn .
Tïy vµo môc ®Ých vµ lo¹i h×nh cña tõng doanh nghiÖp mµ mçi doanh nghiÖp ph©n lo¹i
vèn theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau.
3.1 Ph©n lo¹i vèn theo nguån h×nh thµnh .
3
3.1.1 Vèn chñ së h÷u
a. Vèn ph¸p ®Þnh :
Vèn ph¸p ®Þnh lµ sè vèn tèi thiÓu ph¶i cã ®Ó thµnh lËp doanh nghiÖp do ph¸p luËt quy
®Þnh ®èi víi tõng ngµnh nghÒ . §èi víi doanh nghiÖp Nhµ níc , nguån vèn nµy do ng©n s¸ch
Nhµ níc cÊp hoÆc cã nguån gèc tõ ng©n s¸ch nhµ nuíc.
b. Vèn tù bæ xung:
Vèn tù bæ xung lµ vèn chñ yÕu do doanh nghiÖp lÊy mét phÇn tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i doanh
nghiÖp nã ®îc thùc hiÖn díi h×nh thøc lÊy mét phÇn tõ quü ®Çu t vµ ph¸t triÓn , quü dù phßng
tµi chÝnh. Ngoµi ra , ®èi víi doanh nghiÖp Nhµ níc cßn ®Ó l¹i bé khÊu hao c¬ b¶n tµi s¶n cè
®Þnh ®Ó ®Çu t , thay thÕ , ®æi míi tµi s¶n cè ®Þnh . §©y lµ nguån tù tµi trî cho nhu cÇu cña vèn
doanh ngiÖp.
3.1.2. Vèn huy ®éng cña doanh nghiÖp .
§èi víi mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, vèn chñ së h÷u cã vai
trß quan träng nhng chØ chiÕm tû träng nhá trong tæng nguån vèn. §Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn
cho s¶n xuÊt kinh doanh nghiÖp ph¶i t¨ng cêng huy ®éng c¸c nguån vèn kh¸c díi h×nh thøc
vay nî, liªn doanh liªn kÕt, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu vµ c¸c h×nh thøc kh¸c.
a .Vèn vay :
Doanh nghiÖp cã thÓ vay ng©n hµng, c¸c tæ chøc in tÝn dông, c¸c c¸ nh©n, ®¬n vÞ kinh tÕ
®Ó t¹o lËp hoÆc t¨ng thªm nguån vèn.
* Vèn vay ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc tÝn dông rÊt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp.
Nguån vèn nµy ®¸p øng ®óng thêi ®iÓm c¸c kho¶n tÝn dông ng¾n h¹n vµ dµi h¹n tïy theo nhu
cÇu cña doanh nghiÖp trªn c¬ së c¸c hîp ®ång tÝn dông gi÷a ng©n hµng vµ doanh nghiÖp
* Vèn vay trªn thÞ trêng chøng kho¸n:
Doanh nghiÖp cã thÓ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, ®©y lµ mét c«ng cô tµi chÝnh quan träng vµ dÔ sö
dông vµo môc ®Ých vay dµi h¹n ®¸p øng nhu cÇu vèn s¶n xuÊt kinh doanh. ViÖc ph¸t hµnh tr¸i
phiÕu cho phÐp doanh nghiÖp cã thÓ thu hót réng r·i sè tiÒn nhµn rçi trong x· héi ®Ó më réng
ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh.
b. Vèn liªn doanh liªn kÕt :
Doanh nghiÖp cã thÓ liªn doanh, kÕt hîp, hîp t¸c víi doanh nghiÖp kh¸c ®Ó huy ®éng
thùc hiÖn më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
c. Vèn tÝn dông th¬ng m¹i :
TÝn dông th¬ng m¹i lµ c¸c kho¶n môc chÞu tõ ngêi cung cÊp hoÆc øng tríc cña kh¸nh
hµng mµ doanh nghiÖp t¹m thêi chiÕm dông. §©y lµ ph¬ng thøc tµi trî tiÖn lîi, linh ho¹t
trong kinh doanh nã cßn t¹o kh¶ n¨ng më réng c¸c quan hÖ hîp t¸c kinh doanh mét c¸ch l©u
bÒn. Tuy nhiªn c¸c kho¶n tÝn dông th¬ng m¹i thêng cã thêi gian ng¾n h¹n nhng nÕu doanh
4
nghiÖp biÕt qu¶n lý mét c¸ch cã khoa häc cã thÓ ®¸p øng phÇn nµo nhu cÇu vèn lu ®éng cho
doanh nghiÖp.
d. Vèn tÝn dông thuª mua :
§©y lµ ph¬ng thøc tµi trî th«ng qua hîp ®ång thuª gi÷a ngêi thuª vµ ngêi cho thuª. Ngêi
thuª sö dông tµi s¶n vµ ph¶i tr¶ tiÒn cho ngêi cho thuª theo thêi h¹n mµ hai bªn tháa thuËn,
ngêi cho thuª lµ ngêi së h÷u tµi s¶n vµ nhËn ®îc tiÒn cho thuª tµi s¶n.
TÝn dông thuª cã hai ph¬ng thøc giao dÞch chñ yÕu: lµ thuª vËn hµnh vµ thuª tµi chÝnh.
* Thuª vËn hµnh
Ph¬ng thøc thuª vËn hµnh hay cßn gäi lµ thuª ho¹t ®éng lµ h×nh thøc thuª ng¾n h¹n tµi
s¶n.
* Thuª tµi chÝnh :
Thuª tµi chÝnh lµ mét ph¬ng thøc tµi trî tÝn dông trung h¹n vµ dµi h¹n theo hîp ®ång.
Theo ph¬ng thøc nµy, ngêi cho thuª thêng mua tµi s¶n, thiÕt bÞ mµ ngêi thuª cÇn vµ ®· th¬ng
lîng tõ tríc c¸c ®iÒu kiÖn mua tµi s¶n tõ ngêi cho thuª.
Trªn ®©y lµ c¸ch ph©n lo¹i vèn theo nguån h×nh thµnh, nã lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp lùa
chän nguån tµi trî phï hîp theo lo¹i h×nh sö h÷u ,nghµnh nghÒ kinh doanh, quy m«, tr×nh ®é
qu¶n lý, tr×nh ®é khoa häc kü thuËt còng nh chiÕn lîc ®Çu t cña doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã
®èi víi viÖc qu¶n lý vèn ë doanh nghiÖp träng t©m cÇn ®Ò cËp lµ ho¹t ®éng lu©n chuyÓn cña
vèn, sù ¶nh hëng qua l¹i cña c¸c h×nh th¸i kh¸c nhau cña tµi s¶n vµ hiÖu qu¶ quay vßng vèn.
Do ®ã doanh nghiÖp cÇn ph©n lo¹i vèn theo ph¬ng thøc chu chuyÓn.
3 .2.Ph©n lo¹i vèn theo ph¬ng thøc chu chuyÓn
3.2.1.Vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp
Trong doanh nghiÖp viÖc mua s¾m hay l¾p ®Æt c¸c tµi s¶n cè ®Þnh ®Òu ph¶i thanh to¸n chi
tr¶ b»ng tiÒn. Sè vèn ®Çu t øng tríc ®Ó mua s¾m. X©y dùng hay l¾p ®Æt tµi s¶n cè ®Þnh h÷u
h×nh hay v« h×nh gäi lµ vèn cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. Nãi c¸ch kh¸c, vèn cè ®Þnh cña doanh
nghiÖp lµ mét bé phËn cña vèn ®Çu t øng tríc vÒ tµi s¶n cè ®Þnh cña doanh nghiÖp. Sè vèn nµy
nÕu ®îc sö dông cã hiÖu qu¶ sÏ kh«ng mÊt ®i, doanh nghiÖp sÏ thu håi l¹i ®îc sau khi tiªu thô
s¶n phÈm hµng ho¸ hay dÞch vô cña m×nh. Quy m« cña vèn cè ®Þnh nhiÒu hay Ýt sÏ quy ®Þnh
®Õn quy m« cña tµi s¶n cè ®Þnh, ngîc l¹i nh÷ng ®Æc ®iÓm vËn ®éng cña tµi s¶n cè ®Þnh trong
qu¸ tr×nh sö dông l¹i cã ¶nh hëng quyÕt ®Þnh, chi phèi ®Æc ®iÓm tuÇn hoµn vµ chu chuyÓn vèn
cè ®Þnh.
§Æc thï vÒ sù vËn ®éng cña vèn cè ®Þnh trong qu¸ trÝnh s¶n xuÊt kinh doanh:
+ Vèn cè ®Þnh tham gia vµo nhiÒu chu kú s¶n xuÊt s¶n phÈm. Cã ®Æc ®iÓm nµy lµ do tµi
s¶n cè ®Þnh tham gia trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp vµ ph¸t huy t¸c dông trong nhiÒu chu kú s¶n xuÊt.
V× vËy vèn cè ®Þnh lµ h×nh th¸i biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tµi s¶n cè ®Þnh cïng tham gia vµo c¸c
5
chu kú t¬ng øng.
+ Vèn cè ®Þnh ®îc lu©n chuyÓn gi¸ trÞ dÇn dÇn tõng phÇn trong c¸c chu kú s¶n xuÊt. Khi
tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh kh«ng bÞ gi¶m dÇn tøc lµ nã bÞ hao mßn vµ
cïng víi sù gi¶m dÇn vÒ gi¸ trÞ sö dông th× gi¸ trÞ cña nã còng bÞ gi¶m theo ®ã, vèn cè ®Þnh
®îc t¸ch thµnh hai bé phËn:
- Bé phËn thø nhÊt t¬ng øng víi phÇn hao mßn cña tµi s¶n cè ®Þnh ®îc lu©n chuyÓn vµ cÊu
thµnh chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm d¬Ý h×nh thøc chi phÝ khÊu hao vµ ®îc tÝch lòy thµnh lòy
khÊu hao, sau khi s¶n phÈm hµng hãa ®îc tiªu thô, quü khÊu hao nµy sÏ ®îc sö dông ®Ó t¸i
s¶n xuÊt tµi s¶n cè ®Þnh nh»m duy tr× n¨ng lùc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
- Bé phËn thø hai ®ã chÝnh lµ phÇn cßn l¹i cña vèn cè ®Þnh ®îc gäi lµ gi¸ trÞ cßn l¹i cña
tµi s¶n cè ®Þnh .
Sau mçi mét chu kú s¶n xuÊt phÇn vèn ®îc lu©n chuyÓn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm dÇn t¨ng
lªn, song phÇn vèn ®Çu t ban ®Çu vµo tµi s¶n cè ®Þnh l¹i dÇn gi¶m xuèng t¬ng øng víi møc
gi¶m dÇn gÝa trÞ sö dông cña tµi s¶n cè ®Þnh. KÕt thóc qu¸ tr×nh vËn ®éng ®ã còng lµ lóc tµi
s¶n cè ®Þnh hÕt thêi gian sö dông gi¸ trÞ cña nã ®îc dÞch chuyÓn hÕt vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm ®·
s¶n xuÊt, vµ khi ®ã vèn cè ®Þnh míi hoµn thµnh mét vßng lu©n chuyÓn.
Trong c¸c doanh nghiÖp, vèn cè ®Þnh lµ bé phËn quan träng chiÕm tû träng t¬ng ®èi lín
trong vèn ®Çu t nãi riªng, vèn s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung. Do ë mét vÞ trÝ then chèt vµ
®Æc ®iÓm lu©n chuyÓn cña nã l¹i tu©n theo quy luËt riªng, nªn viÖc qu¶n lý vèn cè ®Þnh ®ßi
hái ph¶i lu«n g¾n liÒn víi viÖc qu¶n lý h×nh th¸i hiÖn vËt cña nã lµ c¸c tµi s¶n cè ®Þnh v× ®iÒu
nµy cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
Bªn c¹nh c¸c t liÖu lao ®éng mµ bé phËn quan träng nhÊt lµ tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó tiÕn hµnh
s¶n xuÊt kinh doanh c¸c doanh nghiÖp cßn cÇn cã c¸c ®èi tîng lao ®éng. Kh¸c víi t liÖu lao
®éng, c¸c ®èi tîng lao ®éng chØ tham gia vµo mét chu kú s¶n xuÊt vµ kh«ng gi÷ nguyªn h×nh
th¸i hiÖn ban ®Çu, gi¸ trÞ cña nã ®îc dÞch chuyÓn toµn bé mét lÇn vµo gi¸ trÞ s¶n phÈm.
VËy nÕu xÐt vÒ h×nh th¸i hiÖn vËt th× c¸c ®èi tîng lao ®éng gäi lµ c¸c tµi s¶n lu ®éng, cßn
h×nh th¸i gi¸ trÞ th× ®îc gäi lµ vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp.
3.2.2.Vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp
Vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp lµ mét bé phËn cña vèn s¶n xuÊt kinh doanh øng tríc vÒ
tµi s¶n lu ®éng s¶n xuÊt nã nh»m ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp tiÕn hµnh mét c¸ch thêng xuyªn liªn tôc.
Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tµi s¶n lu ®éng, nªn ®Æc ®iÓm vËn ®éng cña vèn lu ®éng lu«n
chÞu sù chi phèi bëi nh÷ng ®Æc ®iÓm cña tµi s¶n lu ®éng. Trong c¸c doanh nghiÖp tµi s¶n lu
®éng bao gåm c¸c lo¹i nguyªn nhiªn vËt liÖu, phô tïng thay thÕ, b¸n thµnh phÈm, s¶n phÈm
dë dang... ®ang trong qu¸ tr×nh dù tr÷ s¶n xuÊt hoÆc chÕ biÕn cßn tµi s¶n lu ®éng ë kh©u lu
6
th«ng bao gåm c¸c s¶n phÈm, thµnh phÈm chê tiªu thô, c¸c lo¹i vèn b»ng tiÒn, c¸c tµi kho¶n
vèn trong thanh to¸n, c¸c kho¶n chi phÝ chê kÕt chuyÓn, chi phÝ tr¶ tríc... Trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh c¸c tµi s¶n lu ®éng lu«n vËn ®éng thay thÕ hoÆc ®æi chç cho nhau ®¶m b¶o
cho qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc tiÕn hµnh thuËn lîi .
Kh¸c víi tµi s¶n cè ®Þnh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh tµi s¶n lu ®éng cña doanh
nghiÖp lu«n lu«n thay ®æi h×nh th¸i biÓu hiÖn ®Ó t¹o ra s¶n phÈm hµng hãa vµ do ®ã phï hîp
víi ®Æc ®iÓm cña tµi s¶n lu ®éng, vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp còng kh«ng ngõng vËn ®éng
qua c¸c giai ®o¹n cña chu kú kinh doanh: dù tr÷ s¶n xuÊt, s¶n xuÊt vµ lu th«ng. Qu¸ tr×nh nµy
®îc diÔn ra liªn tôc vµ thêng xuyªn lÆp l¹i theo chu kú vµ ®îc gäi lµ qu¸ tr×nh tuÇn hoµn cña
vèn lu ®éng.
Trong qu¸ tr×nh vËn ®éng lu©n chuyÓn toµn bé gi¸ trÞ ngay trong mét lÇn, qua mçi giai
®o¹n cña chu kú kinh doanh, vèn lu ®éng l¹i thay ®æi h×nh th¸i biÓu hiÖn tõ h×nh th¸i tiÒn tÖ
ban ®Çu chuyÓn sang vèn h×nh th¸i vËt t hµng ho¸ dù tr÷. Qua giai ®o¹n s¶n xuÊt, vËt t ®îc ®a
vµo chÕ t¹o thµnh c¸c b¸n thµnh phÈm vµ thµnh phÈm sau khi ®îc liªn tôc, vèn lu ®éng l¹i trë
vÒ h×nh th¸i tiÒn tÖ nh ®iÓm xuÊt ph¸t ban ®Çu cña nã. Cã thÓ thÊy, trong cïng mét vèn lu
®éng cña doanh nghiÖp ®îc ph©n bè trªn kh¾p c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn vµ chuyÓn ho¸ h×nh
th¸i cña vèn trong qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn ®îc thuËn lîi doanh nghiÖp ph¶i cã ®ñ vèn lu ®éng
®Çu t vµo c¸c h×nh th¸i kh¸c nhau .
4. Vai trß cña vèn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp
TÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh dï víi bÊt kú quy m« nµo còng cÇn ph¶i cã mét lîng
vèn nhÊt ®Þnh, nã lµ tiÒn ®Ò cho sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
- VÒ mÆt ph¸p lý: Mçi doanh nghiÖp khi muèn thµnh lËp th× ®iÒu kiÖn ®Çu tiªn doanh
nghiÖp ph¶i cã mét lîng vèn nhÊt ®Þnh, lîng vèn ®ã tèi thiÓu ph¶i b»ng lîng vèn ph¸p ®Þnh,
khi ®ã ®Þa vÞ ph¸p lý cña doanh nghiÖp míi ®îc x¸c lËp. Trêng hîp trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng
kinh doanh, vèn cña doanh nghiÖp kh«ng ®¹t ®iÒu kiÖn mµ ph¸p luËt quy ®Þnh doanh nghiÖp
sÏ bÞ tuyªn bè chÊm døt ho¹t ®éng nh ph¸ s¶n, gi¶i thÓ, s¸t nhËp,... Nh vËy vèn cã thÓ ®îc
xem lµ mét trong nh÷ng c¬ së quan träng nhÊt ®Ó ®¶m b¶o sù tån t¹i t c¸ch ph¸p nh©n cña
mét doanh nghiÖp tríc ph¸p luËt.
- VÒ kinh tÕ : Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, vèn lµ mét trong nh÷ng yÕu tè nhÊt
®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña tõng doanh nghiÖp. Vèn kh«ng nh÷ng b¶o ®¶m kh¶ n¨ng
mua s¾m m¸y mãc, thiÕt bÞ, d©y chuyÒn c«ng nghÖ ®Ó phôc vô cho s¶n xuÊt mµ cßn ®¶m b¶o
cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh diÔn ra thêng xuyªn liªn tôc.
Vèn lµ yÕu tè quan träng quyÕt ®Þnh ®Õn n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp
vµ x¸c lËp vÞ thÕ cña doang nghiÖp trªn th¬ng trêng. §iÒu nµy cµng thÓ hiÖn râ trong nÒn kinh
tÕ hiÖn nay víi sù c¹nh tranh ngµy cµng g¨y g¾t, c¸c doanh nghiÖp ph¶i kh«ng ngõng c¶i tiÕn
7
m¸y mãc thiÕt bÞ, ®Çu t hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ,... tÊt c¶ c¸c yÕu tè nµy muèn thµnh ®¹t ®îc
th× ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã mét lîng vèn ®ñ lín.
Vèn còng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc më réng ph¹m vi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
§Ó cã thÓ tiÕn hµnh t¸i s¶n xuÊt më réng th× sau mét chu kú kinh doanh vèn cña doanh
nghiÖp ph¸t sinh lêi tøc lµ ho¹t ®éng kinh doanh ph¶i cã l·i ®¶m b¶o vèn cña doanh nghiÖp ®îc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn. §ã lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp tiÕp tôc ®Çu t më réng ph¹m vi s¶n
xuÊt, th©m nhËp vµo thÞ trêng tiÒm n¨ng tõ ®ã më réng thÞ trêng tiªu thô, n©ng cao uy tÝn cña
doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng.
NhËn thøc ®îc vai trß quan träng cña vèn nh vËy th× doanh nghiÖp míi cã thÓ sö dông
vèn tiÕt kiÖm, cã hiÖu qu¶ h¬n vµ lu«n t×m c¸ch n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn.
II. hiÖu qu¶ sö dông vèn
1. Quan ®iÓm vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn.
§Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi doanh
nghiÖp, ngêi ta sö dông thíc ®o lµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®ã. HiÖu
qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®îc ®¸nh gi¸ trªn hai gãc ®é: HiÖu qu¶ kinh tÕ vµ x· héi. Trong
ph¹m vi qu¶n lý doanh nghiÖp, ngêi ta chñ yÕu quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ kinh tÕ. §©y lµ mét
ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é sö dông c¸c nguån lùc cña doanh nghiÖp ®Ó ®¹t ®îc kÕt
qu¶ cao nhÊt víi chi phÝ hîp lý nhÊt. Do vËy c¸c nguån lùc kinh tÕ ®Æc biÖt lµ nguån vèn cña
doanh nghiÖp cã t¸c ®éng rÊt lín tíi hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. V× thÕ
viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ yªu cÇu mang tÝnh thêng xuyªn vµ b¾t buéc ®èi víi
doanh nghiÖp. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ gióp ta thÊy ®îc hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng
kinh doanh nãi chung vµ qu¶n lý sö dông vèn nãi riªng.
HiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp lµ mét ph¹m trï kinh tÕ ph¶n ¸nh tr×nh ®é khai
th¸c, sö dông vµ qu¶n lý nguån vèn lµm cho ®ång vèn sinh lêi tèi ®a nh»m môc tiªu cuèi
cïng cña doanh nghiÖp lµ tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u.
HiÖu qu¶ sö dông vèn ®îc lîng ho¸ th«ng qua c¸c chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng ho¹t ®éng, kh¶
n¨ng sinh lêi, tèc ®é lu©n chuyÓn vèn,... Nã ph¶n ¸nh quan hÖ gi÷a ®Çu ra vµ ®Çu vµo cña qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh th«ng qua thíc ®o tiÒn tÖ hay cô thÓ lµ mèi t¬ng quan gi÷a kÕt qu¶
thu ®îc víi chi phÝ bá ra ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh. KÕt qu¶ thu ®îc cµng
cao so víi chi phÝ vèn bá ra th× hiÖu qu¶ sö dông vèn cµng cao.
§Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp ®ã lµ ph¬ng ph¸p so s¸nh vµ ph¬ng
ph¸p ph©n tÝch tû lÖ.
- Ph¬ng ph¸p so s¸nh:
§Ó ¸p dông ph¬ng ph¸p so s¸nh cÇn ph¶i ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn so s¸nh ®îc c¸c chØ tiªu
tµi chÝnh (thèng nhÊt vÒ kh«ng gian, thêi gian, néi dung, tÝnh chÊt vµ ®¬n vÞ h¹ch to¸n...) vµ
8
theo môc ®Ých ph©n tÝch ®Ó chän gèc so s¸nh. Gèc so s¸nh ®îc chän lµ gèc vÒ thêi gian hoÆc
kh«ng gian, kú ph©n tÝch ®îc chän lµ sè tuyÖt ®èi, sè t¬ng ®èi, hoÆc sè b×nh qu©n.
- Ph¬ng ph¸p tû lÖ :
Ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn ý nghÜa chuÈn mùc c¸c tû lÖ cña ®¹i lîng tµi chÝnh trong quan
hÖ tµi chÝnh. Sù biÕn ®æi c¸c tû lÖ cè nhiªn lµ sù biÕn ®æi cña c¸c ®¹i l îng tµi chÝnh. VÒ
nguyªn t¾c ph¬ng ph¸p tû lÖ yªu cÇu ph¶i x¸c ®Þnh ®îc c¸c ngìng, c¸c ®Þnh møc ®Ó nhËn xÐt,
®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp , trªn c¬ së so s¸nh c¸c tû lÖ cña doanh nghiÖp
víi gi¸ trÞ c¸c tû lÖ tham phiÕu.
Trong ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp c¸c tû lÖ tµi chÝnh ®îc ph©n thµnh c¸c nhãm tû
lÖ ®Æc trng, ph¶n ¸nh nh÷ng néi dung c¬ b¶n theo môc tiªu ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. §ã
lµ c¸c nhãm tû lÖ kh¶ n¨ng thanh to¸n , nhãm tû lÖ c¬ cÊu vèn vµ nguån vèn, nhãm tû lÖ vÒ
n¨ng lùc ho¹t ®éng kinh doanh, nhãm tû lÖ vÒ kh¶ n¨ng sinh lêi ... Mçi nhãm tû lÖ bao gåm
nhiÒu tû lÖ ph¶n ¸nh riªng lÎ, tõng bé phËn cña ho¹t ®éng tµi chÝnh, trong mçi tr êng hîp kh¸c
nhau, tuú theo gãc ®é ph©n tÝch, ngêi ph©n tÝch lùa chän nh÷ng chØ tiªu kh¸c nhau phï hîp
víi môc ®Ých ph©n tÝch.
2. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ
thÞ trêng
C¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh thêng ®Æt ra nhiÒu môc tiªu vµ tuú
thuéc vµo giai ®o¹n hay ®iÒu kiÖn cô thÓ mµ cã nh÷ng môc tiªu ®îc u tiªn thùc hiÖn nhng tÊt
c¶ ®Òu nh»m môc ®Ých cuèi cïng lµ tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u, ®¹t ®îc môc tiªu
®ã doanh nghiÖp míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc.
Mét doanh nghiÖp muèn thùc hiÖn tèt môc tiªu cña m×nh th× ph¶i ho¹t ®éng kinh doanh
cña doanh nghiÖp lµ viÖc huy ®éng vµ sö dông vèn cã hiÖu qu¶ .
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× c¹nh tranh lµ quy luËt cña thÞ trêng, nã cho phÐp tËn dông
triÖt ®Ó mäi nguån lùc cña doanh nghiÖp vµ cña toµn x· héi v× nã khiÕn cho doanh nghiÖp
ph¶i lu«n tù ®æi míi, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trªn th ¬ng trêng vµ lµm
t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n cña chñ së h÷u. Bëi vËy, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cã vÞ trÝ quan
träng hµng ®Çu cña doanh nghiÖp.
N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ ®¶m b¶o an toµn tµi chÝnh cho doanh nghiÖp . Ho¹t
®éng trong c¬ chÕ thÞ trêng ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i lu«n ®Ò cao tÝnh an toµn, ®Æc biÖt
lµ an toµn tµi chÝnh . §©y lµ vÊn ®Ò cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña
doanh nghiÖp. ViÖc sö dông vèn cã hiÖu qu¶ sÏ gióp doanh nghiÖp n©ng cao kh¶ n¨ng huy
®éng c¸c nguån vèn tµi trî dÔ dµng h¬n, kh¶ n¨ng thanh to¸n ®îc b¶o ®¶m, doanh nghiÖp cã
tiÒm lùc ®Ó kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n vµ mét sè rñi ro trong kinh doanh.
N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ gióp doanh nghiÖp n©ng cao chÊt lîng søc c¹nh tranh.
9
§Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu c¶i tiÕn c«ng nghÖ, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, ®a d¹ng ho¸ mÉu
m· s¶n phÈm,... doanh nghiÖp ph¶i cã vèn, trong khi ®ã vèn cña doanh nghiÖp l¹i cã h¹n v×
vËy n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lµ rÊt cÇn thiÕt.
N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn sÏ gióp doanh nghiÖp ®¹t ®îc môc tiªu t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n
cña chñ së h÷u vµ c¸c môc tiªu kh¸c cña doanh nghiÖp nh n©ng cao uy tÝn s¶n phÈm trªn thÞ
trêng, n©ng cao møc sèng cña ngêi lao ®éng...V× khi ho¹t ®éng kinh doanh mang l¹i lîi
nhuËn th× doanh nghiÖp cã thÓ më réng quy m« s¶n xuÊt t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi
lao ®éng vµ møc sèng cña ngêi lao ®éng còng ngµy cµng ®îc c¶i thiÖn. §iÒu ®ã gióp cho
n¨ng suÊt lao ®éng cña doanh nghiÖp ngµy cµng ®îc n©ng cao, t¹o sù ph¸t triÓn cho doanh
nghiÖp vµ c¸c ngµnh liªn quan. §ång thêi nã còng lµm t¨ng c¸c kho¶n ®ãng gãp cho ng©n
s¸ch Nhµ níc.
Nh vËy, viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng ®em l¹i hiÖu
qu¶ thiÕt thùc cho doanh nghiÖp vµ lao ®éng mµ nã cßn ¶nh hëng ®Õn sù ph¸t triÓn cña nÒn
kinh tÕ toµn x· héi. Do ®ã, c¸c doanh nghiÖp ph¶i lu«n t×m ra c¸c biÖn ph¸p phï hîp ®Ó n©ng
cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp.
Qua viÖc ph©n tÝch trªn ®©y, cã thÓ thÊy râ sù cÇn thiÕt mang tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan
ph¶i b¶o toµn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp. §Ó thùc hiÖn ®îc vÊn
®Ò nµy mét trong c¸c ph¬ng ph¸p hÕt søc quan träng lµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i thiÕt lËp vµ
nghiªn cøu c¸c ®Æc trng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th«ng qua c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
sö dông vèn.
3. C¸c chØ tiªu c¬ b¶n ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn.
§Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp mét c¸ch chung nhÊt ngêi ta thêng
dïng mét sè chØ tiªu tæng qu¸t nh: HiÖu suÊt sö dông tæng tµi s¶n, doanh lîi vèn, doanh lîi
vèn chñ së h÷u.
+ HiÖu suÊt sö dông tæng tµi s¶n = Doanh thu
Tæng tµi s¶n
ChØ tiªu nµy gäi lµ vßng quay cña toµn bé vèn, nã cho biÕt mét ®ång tµi s¶n ®em l¹i bao
®ång doanh thu v× vËy nã cµng lín cµng tèt
+ Doanh lîi vèn = Lîi nhuËn
Tæng tµi s¶n
§©y lµ chØ tiªu tæng hîp nhÊt ®îc dïng ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lîi cña mét ®ång vèn
®Çu t. ChØ tiªu nµy cßn ®îc gäi lµ tû lÖ hoµn vèn ®Çu t, nã cho biÕt mét ®ång vèn ®Çu t ®em
l¹i bao ®ång lîi nhuËn.
+ Doanh lîi vèn chñ së h÷u
=
Lîi nhuËn
Vèn chñ së h÷u
10
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn chñ së h÷u,tr×nh ®é sö dông vèn cña ngêi qu¶n lý doanh nghiÖp. ChØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt.
Ba chØ tiªu trªn cho ta mét c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp
nhng ta ®· biÕt nguån vèn cña doanh nghiÖp ®îc dïng ®Ó ®Çu t cho c¸c lo¹i tµi s¶n kh¸c nhau
nh tµi s¶n cè ®Þnh, tµi s¶n lu ®éng. Do ®ã c¸c nhµ ph©n tÝch kh«ng chØ quan t©m tíi viÖc ®o lêng hiÖu qu¶ sö dông cña tæng nguån vèn mµ cßn chó träng tíi hiÖu qu¶ sö dông cña tõng bé
phËn cÊu thµnh nguån vèn cña doanh nghiÖp ®ã lµ vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng.
3.1 ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh
Nh trong phÇn tríc em ®· tr×nh bµy , tµi s¶n cè ®Þnh lµ h×nh th¸i biÓu hiÖn vËt chÊt cña
vèn cè ®Þnh. V× vËy,®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh th× cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ hiÖu qña
sö dông tµi s¶n cè ®Þnh qua c¸c chØ tiªu :
Doanh thu thuÇn
+ HiÖu suÊt sö dông tµi s¶n cè ®Þnh =
Nguyªn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh
ChØ tiªu nµy cho biÕt mét ®ång tµi s¶n cè ®Þnh t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu thuÇn
trong mét n¨m . ChØ tiªu nµy cµng cao cµng tèt .
+ SuÊt hao phÝ tµi s¶n cè ®Þnh
= Nguyªn gi¸ BQ tµi s¶n cè ®Þnh
Doanh thu thuÇn
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh ®Ó t¹o ra mét ®ång doanh thu thuÇn th× ph¶i bá ra bao nhiªu ®ång
nguyªn gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh . ChØ tiªu nµy cµng nhá cµng tèt .
+ Søc sinh lêi cña tµi s¶n cè ®Þnh =
Lîi nhuËn
_
Nguyªn gi¸ b×nh qu©n tµi s¶n cè ®Þnh
ChØ tiªu nµy cho biÕt trung b×nh mét ®ång tµi s¶n cè ®Þnh t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi
nhuËn. ChØ tiªu nµy cµng lín chøng tá viÖc sö dông tµi s¶n cè ®Þnh lµ cã hiÖu qu¶.
Bªn c¹nh ®ã ngêi ta sö dông hai chØ tiªu hÖ sè ®æi míi tµi s¶n cè ®Þnh ®Ó xem xÐt t×nh
h×nh ®æi míi n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt cña tµi s¶n cè ®Þnh.
- HÖ sè ®æi míi tµi s¶n cè ®Þnh =
Gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh míi t¨ng trong kú
Gi¸ trÞ tµi s¶n cè ®Þnh ë cuèi kú
- HÖ sè lo¹i bá tµi s¶n cè ®Þnh =
Gi¸ trÞ TSC§ l¹c hËu, cò gi¶m trong kú _
Gi¸ trÞ TSC§ cã ë ®Çu kú
Hai chØ tiªu nµy kh«ng chØ ph¶n ¸nh sù t¨ng gi¶m thuÇn tuý vÒ tµi s¶n cè ®Þnh mµ cßn
ph¶n ¸nh tr×nh ®é tiÕn bé khoa häc kü thuËt, t×nh h×nh ®æi míi trang thiÕt bÞ cña doanh
11
nghiÖp .
§Ó ®¸nh gi¸ trùc tiÕp hiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh, doanh nghiÖp sö dông hai chØ tiªu.
Doanh thu thuÇn
+ HiÖu suÊt sö dông vèn cè ®Þnh =
_
Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n trong kú
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø mét ®ång vèn cè ®Þnh cã thÓ t¹o ra bao nhiªu ®ång doanh thu
thuÇn.
Lîi nhuËn
+ HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh =
_
_
Vèn cè ®Þnh b×nh qu©n trong kú
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh cø mét ®ång vèn cè ®Þnh b×nh qu©n trong kú sÏ t¹o ra bao nhiªu
®ång lîi nhuËn. Nã ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng sinh lêi cña vèn cè ®Þnh, chØ tiªu nµy cµng lín cµng
tèt.
3.2 ChØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ vèn lu ®éng
Khi ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng ngêi ta thêng dïng c¸c chØ tiªu :
+ HÖ sè ®¶m nhiÖm vèn lu ®éng= Vèn lu ®éng b×nh qu©n trong k×
Doanh thu thuÇn
ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh ®Ó t¹o ra mét ®ång doanh thu thuÇn th× cÇn bao nhiªu ®ång vèn lu ®éng . HÖ sè nµy cµng nhá chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cµng cao , sè vèn tiÕt
kiÖm ®îc cµng nhiÒu vµ ngîc l¹i.
Lîi nhuËn
+ Søc sinh lêi cña vèn lu ®éng =
Vèn lu ®éng b×nh qu©n trong k×
ChØ tiªu nµy cho biÕt cø mét ®ång vèn lu ®éng tham gia vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh trong k× th× t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn , chØ tiªu nµy cµng lín cµng tèt
§ång thêi, ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng ngêi ta còng ®Æc biÖt quan t©m ®Õn
tèc ®é lu©n chuyÓn lu ®éng v× trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh vçn lu ®éng vËn ®éng
kh«ng ngõng qua c¸c h×nh th¸i kh¸c nhau. Do ®ã, nÕu ®Èy nhanh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn lu
®éng sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn. §Ó x¸c ®Þnh tèc ®é lu©n chuyÓn vèn l u
®éng ngêi ta dïng c¸c chØ tiªu sau:
Doanh thu thuÇn
+ Sè vßng quay cña vèn lu ®éng =
_
Vèn lu ®éng b×nh qu©n trong kú
ChØ tiªu nµy ®îc gäi lµ hÖ sè lu©n chuyÓn vèn lu ®éng, nã cho biÕt vèn lu ®éng ®îc quay
mÊy vßng trong kú. NÕu sè vßng quay t¨ng th× chøng tá hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng t¨ng vµ
ngîc l¹i.
+ Thêi gian cña vßng lu chuyÓn =
Thêi gian cña mét kú ph©n tÝch _
12
Sè vßng quay vèn lu ®éng trong kú
ChØ tiªu nµy thÓ hiÖn sè ngµy cÇn thiÕt cho vèn lu ®éng quay ®îc mét vßng, thêi gian cña
mét vßng lu©n chuyÓn cµng nhá th× tèc ®é lu©n chuyÓn cµng lín vµ lµm ng¾n chu kú kinh
doanh, vèn quay vßng hiÖu qu¶ h¬n.
MÆt kh¸c vèn lu ®éng thÓ hiÖn díi nhiÒu d¹ng tµi s¶n lu ®éng kh¸c nhau nh tiÒn mÆt,
nguyªn vËt liÖu, c¸c kho¶n ph¶i thu,... nªn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng. Sau ®©y lµ
mét sè chØ tiªu c¬ b¶n nhÊt ph¶n ¸nh chÊt lîng cña c«ng t¸c qu¶n lý ng©n quü vµ c¸c kho¶n
ph¶i thu.
+ Tû suÊt thanh to¸n ng¾n h¹n =
Tæng sè tµi s¶n lu ®éng _
Tæng sè nî ng¾n h¹n
Tû suÊt nµy cho thÊy kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n (ph¶i thanh to¸n trong
vßng mét n¨m, hay mét chu kú kinh doanh) cña doanh nghiÖp lµ cao hay thÊp. NÕu chØ tiªu
nµy xÊp xØ b»ng mét th× doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n vµ
t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµ b×nh thêng hoÆc kh¶ quan.
+Tû suÊt thanh to¸n tøc thêi = Tæng sè tµi s¶n lu ®éng _
Tæng sè nî ng¾n h¹n
Thùc tÕ cho thÊy ®Ó thu håi ®îc c¸c kho¶n ph¶i thu cÇn mét thêi gian lµ bao nhiªu. NÕu
sè ngµy nµy mµ lín h¬n thêi gian quy ®Þnh cho kh¸ch hµng th× thu håi c¸c kho¶n ph¶i thu
chËm vµ ngîc l¹i sè ngµy quy ®Þnh b¸n chÞu cho kh¸ch lín h¬n thêi gian nµy th× cã dÊu hiÖu
chøng tá viÖc thu håi nî ®¹t tríc kÕ ho¹ch vÒ thêi gian.
Trªn ®©y c¸c chØ tiªu c¬ b¶n ®îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c¸c doanh
nghiÖp. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh qu¶n lý ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung còng nh
qu¶n lý vµ sö dông vèn nãi riªng doanh nghiÖp lu«n chÞu t¸c ®éng cña rÊt nhiÒu c¸c nh©n tè.
Do vËy khi ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®Ó ®a ra c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn th×
doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt ®Õn c¸c nh©n tè ¶nh hëng trùc tiÕp còng nh ¶nh hëng gi¸n tiÕp tíi
hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp .
13
4. C¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp
4.1. Chu kú s¶n xuÊt
§©y lµ mét ®Æc ®iÓm quan träng g¾n trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp
. NÕu chu kú ng¾n, doanh nghiÖp sÏ thu håi vèn nhanh nh»m t¸i t¹o, më réng s¶n xuÊt kinh
doanh. Ngîc l¹i , nÕu chu kú s¶n xuÊt dµi doanh nghiÖp sÏ chÞu mét g¸nh nÆng ø ®äng vèn vµ
l·i ph¶i tr¶ cho c¸c kho¶n vay.
4.2. Kü thuËt s¶n xuÊt.
NÕu kü thuËt s¶n xuÊt ®¬n gi¶n, doanh nghiÖp dÔ cã ®iÒu kiÖn sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ
nhng l¹i ph¶i lu«n ®èi phã víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh vµ yªu cÇu cña kh¸ch hµng ngµy cµng
cao vÒ s¶n phÈm. Do vËy doanh nghiÖp dÔ dµng t¨ng doanh thu, lîi nhuËn trªn vèn cè ®Þnh
nhng khã d÷ ®îc chØ tiªu nµy l©u dµi. NÕu kü thuËt phøc t¹p , tr×nh ®é trang bÞ m¸y mãc thiÒt
bÞ cao, doanh nghiÖp cã lîi thÕ trong c¹nh tranh song ®ßi hái c«ng nh©n cã tay nghÒ, chÊt lîng nguyªn liÖu cao sÏ lµm gi¶m lîi nhuËn trªn vèn cè ®Þnh.
4.3. §Æc ®iÓm cña s¶n phÈm
S¶n phÈm cña doanh nghiÖp lµ n¬i chøa ®ùng chi phÝ vµ viÖc tiªu s¶n phÈm mang l¹i
doanh thu cho doanh nghiÖp qua ®ã quyÕt ®Þnh lîi nhuËn cho doanh nghiÖp
NÕu s¶n phÈm cña doanh nghiÖp lµ s¶n phÈm c«ng nghiÖp nhÑ nh rîu, bia, thuèc l¸,... th×
sÏ cã vßng ®êi ng¾n, tiªu thô nhanh vµ do ®ã gióp doanh nghiÖp thu håi vèn nhanh. H¬n n÷a
nh÷ng m¸y mãc dïng ®Ó s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm nµy cã gi¸ trÞ kh«ng qu¸ lín do vËy
doanh nghiÖp dÔ cã ®iÒu kiÖn ®æi míi. Ngîc l¹i, nÕu s¶n phÈm cã vßng ®êi dµi cã gi¸ trÞ lín,
®îc s¶n xuÊt trªn d©y chuyÒn c«ng nghÖ cã gi¸ trÞ lín nh « t«, xe m¸y,...viÖc thu håi sÏ l©u
h¬n.
4.4. T¸c ®éng cña thÞ trêng
ThÞ trêng tiªu thô s¶n phÈm cã t¸c ®éng rÊt lín tíi hiÖu qña sö dông cña doanh nghiÖp.
NÕu thÞ trêng s¶n phÈm æn ®Þnh th× sÏ lµ t¸c nh©n tÝch cùc thóc ®Èy cho doanh nghiÖp t¸i s¶n
xuÊt më réng vµ më réng thÞ trêng. NÕu s¶n phÈm mang tÝnh thêi vô th× ¶nh hëng tíi doanh
thu, qu¶n lý sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ vµ t¸c ®éng tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh
nghiÖp.
4.5. Tr×nh ®é ®éi ngò c¸n bé vµ lao ®éng s¶n xuÊt
* Tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý cña l·nh ®¹o:
Vai trß cña ngêi l·nh ®¹o trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lµ rÊt quan träng. Sù ®iÒu
hµnh vµ qu¶n lý sö dông vèn hiÖu qu¶ thÓ hiÖn ë sù kÕt hîp mét c¸ch tèi u c¸c yÕu tè s¶n
xuÊt, gi¶m chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt ®ång thêi n¾m b¾t c¸c c¬ héi kinh doanh ®em l¹i cho
doanh nghiÖp sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn.
* Tr×nh ®é tay nghÒ cña ngêi lao ®éng.
14
NÕu c«ng nh©n s¶n xuÊt cã tr×nh ®é tay nghÒ cao phï hîp víi tr×nh ®é c«ng nghÖ cña
d©y truyÒn s¶n xuÊt th× viÖc sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ sÏ tèt h¬n, khai th¸c tèi ®a c«ng suÊt
m¸y mãc thiÕt bÞ lµm t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao hiÖu qña sö dông vèn cña doanh
nghiÖp.
4.6. Tr×nh ®é tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh
§©y còng lµ yÕu tè cã ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¶i tr¶i qua 3 giai ®o¹n lµ cung øng, s¶n
xuÊt vµ tiªu thô.
- Cung øng lµ qu¸ tr×nh chuÈn bÞ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh nguyªn
vËt liÖu, lao ®éng,... nã bao gåm c¸c ho¹t ®éng mua vµ dù tr÷. Mét doanh nghiÖp tæ chøc ho¹t
®éng kinh doanh tèt tøc lµ doanh nghiÖp ®ã ph¶i x¸c ®Þnh ®îc lîng nguyªn vËt liÖu phï hîp
cña tõng lo¹i víi chi phÝ thÊp nhÊt vµ møc dù tr÷ tèi u ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kh«ng
bÞ gi¸n ®o¹n.
- Kh©u s¶n xuÊt: trong giai ®o¹n nµy ph¶i s¾p xÕp d©y chuyÒn s¶n xuÊt còng nh c«ng
nh©n sao cho sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ cã hiÖu qu¶ nhÊt khai th¸c tèi ®a c«ng suÊt, thêi gian
lµm viÖc cña m¸y ®¶m b¶o kÕ ho¹ch s¶n xuÊt s¶n phÈm.
- Kh©u tiªu thô s¶n phÈm: lµ kh©u quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp. V× vËy, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh gi¸ b¸n tèi u ®ång thêi còng ph¶i cã
nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó thóc ®Èy tiªu thô s¶n phÈm nhanh chãng. Kh©u nµy quyÕt ®Þnh
®Õn doanh thu , lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp t¸i s¶n xuÊt.
4.7. Tr×nh ®é qu¶n lý vµ sö dông c¸c nguån vèn
§©y lµ nh©n tè ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. C«ng cô
chñ yÕu theo dâi, qu¶n lý sö dông vèn lµ hÖ thèng kÕ to¸n - tµi chÝnh. C«ng t¸c kÕ to¸n thùc
hiÖn tèt sÏ ®a ra c¸c sè liÖu chÝnh x¸c gióp cho l·nh ®¹o n¾m ®îc t×nh h×nh tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp nãi chung còng nh viÖc sö dông vèn nãi riªng trªn c¬ së ®ã ra quyÕt ®Þnh ®óng
®¾n. MÆt kh¸c, ®Æc ®iÓm h¹ch to¸n, kÕ to¸n néi bé doanh nghiÖp lu«n g¾n víi tÝnh chÊt tæ
chøc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp nªn còng t¸c ®éng tíi viÖc qu¶n lý vèn. V× vËy th«ng qua
c«ng t¸c kÕ to¸n mµ thêng xuyªn kiÓm tra t×nh h×nh sö dông vèn cña doanh nghiÖp, sím t×m
ra nh÷ng ®iÓm tån t¹i ®Ó cã biÖn ph¸p gi¶i quyÕt.
4.8. C¸c nh©n tè kh¸c
- C¸c chÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhµ níc: Vai trß ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ
trêng lµ tÊt yÕu nhng c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« cña nhµ níc t¸c ®éng mét phÇn kh«ng nhá tíi hiÖu
qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp. Cô thÓ h¬n tõ c¬ chÕ giao vèn, ®¸nh gi¸ tµi s¶n cè ®Þnh,
sù thay ®æi c¸c chÝnh s¸ch tÝn dông, b¶o hé vµ khuyÕn khÝch nhËp mét sè lo¹i nhÊt ®Þnh, c¸c
quy ®Þnh cña nhµ níc vÒ ph¬ng híng, ®Þnh híng ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh nghÒ kinh tÕ ®Òu cã
15
thÓ lµm t¨ng hoÆc gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp .
- TiÕn bé khoa häc kü thuËt: Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn
víi tèc ®é chãng mÆt thÞ trêng c«ng nghÖ biÕn ®éng kh«ng ngõng vµ chªnh lÖch tr×nh ®é
c«ng nghÖ gi÷a c¸c níc lµ rÊt lín, lµn sãng chuyÓn giao c«ng nghÖ ngµy cµng gia t¨ng mét
mÆt nã t¹o ®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt mÆt kh¸c nã ®Æt doanh
nghiÖp vµo m«i trêng c¹nh tranh gay g¾t. Do vËy, ®Ó sö dông vèn cã hiÖu qu¶ doanh nghiÖp
ph¶i xem xÐt ®Çu t vµo c«ng nghÖ nµo vµ ph¶i tÝnh ®Õn hao mßn v« h×nh do ph¸t triÓn cña
khoa häc kü thuËt.
- M«i trêng tù nhiªn: Lµ toµn bé c¸c yÕu tè tù nhiªn t¸c ®éng®Õn doanh nghiÖp nh khÝ
hËu, thêi tiÕt, m«i trêng,... C¸c ®iÒu kiÖn lµm viÖc trong m«i trêng tù nhiªn phï hîp sÏ t¨ng
n¨ng suÊt lao ®éng vµ t¨ng hiÖu qu¶ c«ng viÖc, vµ sÏ ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn cña
doanh nghiÖp.
-Trªn ®©y lµ mét sè vÊn ®Ò liªn quan tíi vèn vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp
trong c¬ chÕ thÞ trêng. Trong ch¬ng I chóng ta ®· t×m hiÓu vÒ vèn, ph©n lo¹i vèn, vai trß cña
vèn, vai trß cña vèn ®èi víi doanh nghiÖp. Chóng ta còng ®· t×m hiÓu vÒ sù cÇn thiÕt ph¶i
n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn còng nh c¸c chØ tiªu, c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ sö
dông vèn cña doanh nghiÖp.
Sau ®©y chóng ta sÏ ®i vµo t×m hiÓu thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty X©y l¾p
vµ XuÊt nhËp khÈu VICIMEX thuéc Tæng c«ng ty X©y dùng XNK VN – VINACONEX
16
Ch¬ng II
Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ sö dông vèn t¹i c«ng ty X©y l¾p vµ xuÊt nhËp khÈu
VICIMEX – VINACONEX
I . Mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty X©y l¾p vµ xuÊt nhËp khÈu VICIMEX
1. S¬ lîc qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty X©y l¾p vµ xuÊt nhËp khÈu
VICIMEX
TiÒn th©n cña c«ng ty X©y l¾p vµ XuÊt nhËp khÈu VICIMEX lµ c«ng ty x©y dùng 6 trùc
thuéc Tæng c«ng ty X©y dng vµ XuÊt nhËp khÈu ViÖt Nam – VINACONEX
Bíc vµo thêi kú ®æi míi, ®Ó kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ vµ kh¶ n¨ng cña m×nh trªn thÞ trêng, c«ng
ty ®· m¹nh d¹n ®¨ng ký vµ xin cÊp phÐp thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh 1358/Q§-UB ngµy 21
th¸ng 1 n¨m 1993 cña Nhµ níc víi nhiÖm vô chñ yÕu lµ s¶n xuÊt kinh doanh x©y l¾p vµ xuÊt
nhËp khÈu. Vµ ®Ó kÝch thÝch sù ph¸t triÓn cña c«ng ty lªn mét tÇm cao míi, c«ng ty ®·
chuyÓn ®æi thµnh c«ng ty cæ phÇn theo quyÕt ®Þnh 1746/Q§-UB ngµy 01 th¸ng 7 n¨m 2000
vÒ viÖc chuyÓn ®æi h×nh thøc së h÷u vµ ®æi tªn cña c«ng ty.
Tõ ®ã c«ng ty mang tªn: c«ng ty X©y l¾p vµ XuÊt nhËp khÈu VICIMEX.
Trô së ®Æt t¹i:
H10 Thanh Xu©n – Hµ Néi
Sè ®iÖn tho¹i:
8544419-8541725-8544258
Sè fax:
84-4-8541609
C«ng ty X©y l¾p vµ xuÊt nhËp khÈu VICIMEX lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc trùc thuéc
tæng c«ng ty VINACONEX, lµ tæ chøc kinh tÕ c¬ së, cã t c¸ch ph¸p nh©n, h¹ch to¸n kinh tÕ
®éc lËp cã tµi kho¶n t¹i ng©n hµng vµ ®îc sö dông con dÊu theo quy ®Þnh.
C«ng ty cã nhiÖm vô:
- S¶n xuÊt,kinh doanh c¸c lo¹i vËt liÖu,m¸y mãc phôc vô x©y dùng
- NhËn thÇu san ñi vµ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh kü thuËt h¹ tÇng, c«ng tr×nh d©n dông,
c«ng tr×nh c«ng nghiÖp,…víi nh÷ng quy m« kh¸c nhau.
- §îc më cöa hµng ®Ó kinh doanh vµ ®¹i lý uû th¸c vËt liÖu, m¸y mãc x©y dùng t¹i c¸c vÞ
trÝ ®îc cÊp cã thÈm quyÒn cho phÐp.
- §îc liªn doanh liªn kÕt víi c¸c tæ chøc trong vµ ngoµi níc ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn c«ng
nghÖ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty.
- §îc liªn kÕt ký kÕt c¸c hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu víi c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong vµ
ngoµi níc.
§Ó hoµn thµnh nhiÖm vô ®îc giao vµ cã ®ñ søc c¹nh tranh trª thÞ trêng c«ng ty ®· kh«ng
ngõng n©ng cÊp c¸c thiÕt bÞ thi c«ng, thay ®æi c¬ cÊu mÆt hµng…nh»m n©ng cao chÊt l îng vµ
uy tÝn cña c«ng ty.
17
Song song víi viÖc ®æi míi ph¸t triÓn c¬ së kü thuËt vµ c«ng nghÖ, c«ng ty ®· ®Æc biÖt
chó träng ®µo t¹o vµ båi dìng tr×nh ®é chuyªn m«n cho c¸n bé khoa häc kü thuËt vµ qu¶n lý
kh«ng ngõng n©ng cao tay nghÒ cho ®éi ngò c«ng nh©n s¶n xuÊt.
2. Bé m¸y tæ chøc qu¶n lý cña c«ng ty X©y l¾p vµ xuÊt nhËp khÈu VICIMEX
C«ng ty X©y l¾p vµ xuÊt nhËp khÈu VICIMEX tæ chøc qu¶n lý theo chÕ ®é ®iÒu hµnh cña
héi ®ång qu¶n trÞ, cã gi¸m ®èc vµ mét sè phã gi¸m ®èc gióp viÖc. §Ó thùc hiÖn chøc n¨ng vµ
nhiÖm vô cña c«ng ty, gi¸m ®èc c«ng ty tæ chøc c¸c phßng ban gióp viÖc ®Ó qu¶n lý tõng mÆt
c«ng t¸c cña c«ng ty.
Mçi phßng ban nghiÖp vô ®îc giao thùc hiÖn mét sè chøc n¨ng riªng. C¬ cÊu cña mçi
phßng cã mét trëng phßng vµ mét ®Õn hai phã phßng cïng mét sè nh©n viªn.
2.1. S¬ ®å c¬ cÊu tæ chøc c«ng ty X©y l¾p vµ XuÊt nhËp khÈu VICIMEX
Héi ®ång qu¶n trÞ &
ban kiÓm so¸t
Gi¸m ®èc
c«ngty
Phã gi¸m ®èc 2
Phã gi¸m ®èc 1
Phßng tæ chøc
hµnh chÝnh
Phßng
KD&XKL§
Phßng CN c«ng
tr×nh
:
Quan hÖ ®iÒu hµnh
: Quan hÖ b¸o c¸o, hç trî
18
Phßng
KH&QLDA
Phßng
tµi chÝnh kÕ to¸n
2.2. C¬ cÊu tæ chøc cña c«ng cty
§øng ®Çu c«ng ty lµ Héi ®ång qu¶n trÞ, tiÕp ®Õn lµ gi¸m ®èc vµ hai phã gi¸m ®èc, díi lµ
c¸c phßng ban nghiÖp vô cã nhiÖm vô hç trä gióp viÖc cho ban l·nh ®¹o trong viÖc x©y dùng,
triÓn khai, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
2.2.1. Ban l·nh ®¹o gåm cã:
* Héi ®ång qu¶n trÞ & Ban kiÓm so¸t
Héi ®ång qu¶n trÞ doanh nghiÖp lµ mét bé phËn cña doanh nghiÖp, n»m trong c¬ cÊu tæ
chøc cña doanh nghiÖp, cã chøc n¨ng trùc tiÕp qu¶n lý ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, chÞu
tr¸ch nhiÖm tríc chÝnh phñ vµ c¬ quan qu¶n lý cña nhµ níc, ®îc chÝnh phñ uû quyÒn vÒ sù
ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
C¬ cÊu tæ chøc cña héi ®ång qu¶n trÞ bao gåm chñ tÞch héi ®ång qu¶n trÞ, gi¸m ®èc vµ
mét sè uû viªn kh¸c.
Héi ®ång qu¶n trÞ cña c«ng ty VICIMEX lµm viÖc theo chÕ ®é tËp thÓ häp thêng kú
hµng quÝ ®Ó xem xÐt vµ quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò thùc hiÖn nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n. Cã trêng
hîp, héi ®ång qu¶n trÞ häp bÊt thêng ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò c¸p b¸ch cña doanh nghiÖp.
NghÞ quyÕt, quyÕt ®Þnh cña héi ®ång qu¶n trÞ cã tÝnh chÊt b¾t buéc thi hµnh ®èi víi doanh
nghiÖp .
Ban kiÓm so¸t ®îc héi ®ång qu¶n trÞ thµnh lËp ®Ó gióp héi ®ång kiÓm tra , gi¸m s¸t ho¹t
®éng cña gi¸m ®èc, phã gi¸m ®èc, c¸c phßng ban vµ c¶ ®éi ngò c«ng nh©n viªn.
* Gi¸m ®èc c«ng ty
Võa ®¹i diÖn cho nhµ níc, võa ®¹i diÖn cho c«ng nh©n viªn chøc, qu¶n lý c«ng ty theo
chÕ ®é thñ trëng, cã quyÒn quyÕt ®Þnh ®iÒu hµnh mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty theo ®óng kÕ
ho¹ch, chÝnh s¸ch , ph¸p luËt nhµ níc vµ nghÞ quyÕt cña héi ®ång qu¶n trÞ vµ ®¹i héi c«ng
nh©n viªn chøc . ChÞu tr¸ch nhiÖm tríc nhµ níc, héi ®ång qu¶n trÞ vµ tËp thÓ c«ng nh©n lao
®éng vÒ kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty.
Gi¸m ®èc c«ng ty phô tr¸ch chung vµ trùc tiÕp chØ ®¹o:
- C«ng t¸c tæ chøc bé m¸y qu¶n lý, c«ng t¸c c¸n bé, tuyÓn dông lao ®éng.
- C«ng t¸c tµi chÝnh kÕ to¸n.
- Ký c¸c v¨n b¶n b¸o c¸o lªn héi ®ång qu¶n trÞ vµ cÊp trªn v¨n b¶n ph¸p qui néi bé.
- Ký c¸c qui ®Þnh vÒ ®Þnh kinh tÕ kÜ thuËt, ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng ®Þnh k×, b¸o c¸o ®¶ng ñy vÒ
t×nh h×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty.
- Ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ.
- Ký duyÖt c¸c chøng tõ chi tiÒn .
- Lµm viÖc víi c«ng ®oµn vÒ quyÒn lîi nghÜa vô cña ngêi lao ®éng vµ nhng viÖc ph¸t sinh
trong vÊn ®Ò thc hiÖn tho¶ íc lao ®éng.
19
* Hai phã gi¸m ®èc c«ng ty.
Thay mÆt gi¸m ®èc ®iÒu hµnh c¸c phßng ban vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc vµ tËp
thÓ c«ng nh©n lao ®éng cña c«ng ty. Hai phã gi¸m ®èc chÞu tr¸ch nhiÖm chung vµ trùc tiÕp
chØ ®¹o c¸c c«ng t¸c:
- C«ng t¸c vËt t m¸y mãc phôc vô ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cho c¸c c«ng tr×nh ®Êu
thÇu.
- C«ng t¸c lao ®éng vµ tiÒn l¬ng.
- C«ng t¸c qu¶n trÞ hµnh chÝnh khèi v¨n phßng c¬ quan.
- C«ng t¸c kü thuËt c«ng nghÖ.
- C«ng t¸c x©y dung c¬ b¶n néi bé.
- C«ng t¸c dù ¸n ®Çu t.
- C«ng t¸c kÕ ho¹ch, x©y dùng vµ qu¶n lý dù ¸n.
- C«ng t¸c kinh doanh vµ xuÊt nhËp khÈu lao ®éng.
- C«ng t¸c b¶o vÖ trËt tù an ninh trong c«ng ty.
- C«ng t¸c an toµn lao ®éng, b¶o hé lao ®éng, phßng ch¸y ch÷a ch¸y,…
2.2.2. C¸c phßng ban nghiÖp vô cña c«ng ty
* Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña ban gi¸m ®èc, cã nhiÖm vô
gióp gi¸m ®èc trong c«ng t¸c ®iÒu hµnh c¸n bé, c«ng nh©n lao ®éng, qu¶n lý hµnh chÝnh
trong c«ng ty.
Phßng cã chøc n¨ng:
- Thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi víi ngêi lao ®éng, ch¨m sãc søc khoÎ c¸n bé c«ng nh©n viªn
- Tham mu gióp gi¸m ®èc tuyÓn dông, bè trÝ ®µo t¹o båi dìng c¸n bé.
* Phßng kÕ to¸n tµi chÝnh: do sù chØ ®¹o cña ban gi¸m ®èc, cã nhiÖm vô gióp gi¸m ®èc
c«ng ty tæ chøc, chØ ®¹o thùc hiÖn toµn bé c«ng t¸c thèng kª th«ng tin kinh tÕ vµ h¹ch to¸n
kinh tÕ ë c«ng ty theo ph¸p lÖnh thèng kª kÕ to¸n hiÖn hµnh. Thu thËp, xö lý vµ cung cÊp
th«ng tin cho gi¸m ®èc nh»m phôc vô c«ng t¸c qu¶n lý.
* Phßng chñ nhiÖm c«ng tr×nh: chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña ban gi¸m ®èc
Chøc n¨ng cña phßng lµ gióp gi¸m ®èc vÒ c«ng t¸c qu¶n lý, tiÕn hµnh chØ ®¹o vµ ®iÒu
®éng tiÕn ®é s¶n xuÊt kinh doanh , tæ chøc cung cÊp vËt t m¸y mãc cho c¸c c«ng tr×nh, c¸c
®¬n vÞ ®Êu thÇu.
NhiÖm vô: c¨n cø vµo kh¶ n¨ng, n¨ng lùc cña c«ng ty vµ nhu cÇu thÞ trêng ®Ó tiÕn hµnh
cho c«ng t¸c s¶n xuÊt kinh doanh, l¾p ®Æt tíi tËn c«ng tr×nh mét c¸ch tèt nhÊt.
* Phßng KHKT &QLDA: chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña ban gi¸m ®èc, lµ phßng gióp ban
gi¸m ®èc c«ng ty triÓn khai c«ng t¸c kü thuËt c«ng nghÖ l¾p ®Æt, kü thuËt m¸y mãc thiÕt bÞ,
triÓn khai c«ng t¸c an toµn vÖ sinh c«ng nghiÖp, chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt, l¾p ®Æt
20
- Xem thêm -