Đặt vấn đề :
Nhiễm khuẩn bệnh viện là nhiễm khuẩn mắc phải trong thời gian nằm
viện ( thường sau 48 giờ ). Nhiễm khuẩn này không hiện diện cũng như
không ở trong giai đoạn ủ bệnh tại thời điểm nhập viện. Theo thống kê của Bộ
Y tế, hiện cả nước mới chỉ có 42,6% bệnh viện có khoa kiểm soát nhiễm
khuẩn. Riêng tuyến Quận, huyện vẫn còn 15,7% bệnh viện chưa có đơn vị
hay tổ kiểm soát nhiễm khuẩn. Tỷ lệ benẹh nhân bị nhiễm khuẩn bệnh viện
trên toàn quốc hiện nay chiếm trung bình từ 7 – 10 %, tập trung chủ yếu ở
đơn vị chăm sóc và điều trị, với 20 – 40 % bệnh nhân mới mắc.
Hậu quả của nhiễm khuẩn mắc phải trong Bệnh viện :
- Làm bệnh nhân yếu hơn và thậm chí có thể dẫn tới tử vung
- Kéo dài thời gian nằm viện của Bệnh nhân.
- Tăng phí tổn nằm viện
Các biện pháp phòng nhiễm khuẩn bệnh viện gồm :
- Vệ sinh tay.
- Thực hiện các quy định về vô khuẩn
- Làm sạch khử khuẩn, tiệt khuẩn dụng cụ và phương tiện chăm sóc
điều trị.
- Thực hiện các biện pháp phòng ngừa, cách ly.
- Giám sát phát hiện nhiễm khuẩn mắc phải và các bệnh truyền nhiễm
trong cơ sở y tế.
- Vệ sinh môi trường và quản lý chất thải
- Vệ sinh đối với người bệnh, người nhà người bệnh.
- Vệ sinh an toàn, thực phẩm.
- Quản lý và sử dụng đồ vải.
- Vệ sinh trong việc bảo quản, ướp, mai táng, di chuyển thi thể khi
người bệnh tử vong.
- Một trong những biện pháp đơn giản nhất và hiệu quả nhất trong
phòng nhiễm khuẩn bệnh viện là kỹ thuật rửa tay thường quy.
Đây là một kỹ thuật đơn giản dễ làm, không tốn nhiều thời gian, lại rất
có hiệu quả trong phòng chống nhiễm khuẩn, nhưng cán bộ y tế thường hay
bỏ qua hoặc thực hiện không đúng theo quy trình.
Về kỹ thuật rửa tay thường quy của nhân viên y tế ở Việt Nam đã có
một số nghiên cứu. Tuy nhiên trên địa bàn Hưng Yên chưa có nghiên cứu nào
về vấn đề này. Bệnh viện Đa khoa Phố Nối là nơi trực tiếp khám chữa bệnh
cho nhân dân toàn huyện ( tham gia chỉ đạo tuyến là một trong những nơi
thực tập của sinh viên trường Y ). Vấn đề chống nhiễm khuẩn Bệnh viện rất
được quan tâm.
Vì vậy tôi tiến hành nghiên cứu đề tài : “ Khảo sát thực trạng thực hiện
quy trình rửa tay thường quy tại ( Trung tâm Y tế Ân Thi ) từ 01 / 7 / 2011
đến ngày 01 / 8 / 2011” Nhằm mục tiêu : Khảo sát thực trạng thực hiện quy
trình rửa tay thường quy tại Trung Tâm Y tế Ân Thi.
1. Tổng quan tài liệu
1.1. Thế nào là rửa tay thường quy :
Rửa tay thường quy là một trong những kỹ thuật được tiến hành trước
khi mang găng, trước và sau khi khám, chăm sóc người bệnh, trước khi chế
biến và chia thức ăn, trước khi di chuyển bàn tay từ vùng cơ thể nhiễm khuẩn
sang vùng sạch trên cùng một người bệnh, sau khi tiếp xúc với đồ vật xung
quanh người bệnh, sau khi tháo găng…
Quy trình rửa tay thường quy :
1.2.1. Chuẩn bị :
- Lavabo, vòi nước có cần gạt bằng tay hoặc bằng chân.
- Nước sạch.
- Xà phòng hoặc dung dịch rửa tay khử khuẩn
- Hộp đựng khăn lau tay sạch dùng một lần.
- Thùng đựng khăn tay lau bẩn.
1.2.2. Các bước tiến hành :
+ Bước 1 : Làm ướt hai lòng ban tay bằng nước. Lấy xà phòng và chà
hai lòng bàn tay vào nhau.
+ Bước 2 : Chà lòng bàn tay này lên mu và kẽ ngòai các ngón tay của
bàn tay kia và ngược lại.
+ Bước 3 : Chà hai lòng bàn tay vào nhau, miết mạnh các kẽ trong
ngón tay.
+ Bước 4 : Chà mặt ngòai các ngón tay của bàn tay này vào lòng bàn
tay kia.
+ Bước 5 : Dùng bàn tay này xoay ngón cái của bàn tay kia và ngược
lại.
+ Bước 6 : Xoay các đầu ngón tay này vào lòng bàn tay kia và ngược
lại. Rửa sạch tay dưới vòi nước chảy đến cổ tay và làm khô tay.
1.3. Vai trò của rửa tay thường quy đối với nhiễm khuẩn bệnh viện.
Nghiên cứu về mối liên quan giữa bàn tay của cán bộ y tế và nhiễm
khuẩn Bệnh viện : Bác sỹ Sammelwale đã nói đến từ giữa thế kỳ 19 và sau
này tiếp tục được khẳng định rửa tay là biện pháp đơn giản và hiệu quả nhất
trong phòng nhiễm khuẩn Bệnh viện. Một quan sát nhanh của Phạm Đức
Mục về nói quen rửa tay của nhân viên Bệnh viện đã nhận định rằng tỷ lệ
nhân viên y tế rửa tay sau khi ăn nhiều hơn trước khi ăn và thói quen này đã
tác động vào thực hành bệnh viện là nhân viên y tế rửa tay sau khi chăm sóc
người bệnh nhiều hơn là trước khi chăm sóc người bệnh.
Nghiên cứu về hiện trạng tiêm an tòan của Hội điều dưỡng Hà Nội,
Nguyễn Minh Tâm và cộng sự đã khẳng định không rửa tay trước và sau tiêm
là động tác tiêm sai sót hay gặp nhất đối với điều dưỡng bệnh viện. Nguyễn
Phúc Tiến ( BV Chợ Rẫy ) và cộng sự nghiên cứu về số lượng vi khuẩn trên
tay của 77 cán bộ y tế chưa rửa tay trong vòng 2 giờ đã thông báo 96% bàn
tay có vi khuẩn, bình quân mỗi bàn tay có 267.378 vi khuẩn, số lượng vi
khuẩn trên tay hộ lý và bác sỹ cao hơn điều dưỡng.
1.4 Giới thiệu về Trung tâm Y tế Ân Thi.
Quay trở lại Trung Tâm Y tế Ân Thi, địa điểm tiến hành khảo sát :
Trung tâm Y tế Ân Thi là một trong những Trung tâm thuộc tuyến huyện loại
3 của tỉnh Hưng Yên. Trung tâm được xây dựng và đổi mới về cơ sở vật chất
như nhà ở, trang thiết bị đã được đảm bảo phục vụ công tác khám chữa bệnh
cho toàn dân trong huyện và một số vùng dân cư lân cận khác của các tỉnh
bạn.
Trung tâm Y tế Ân Thi hiện nay đã có 2 khu nhà được xây dựng 3 tầng
phục vụ cho công tác khám và điều trị cho người bệnh.
Được sự quan tâm giúp đỡ của Ủy ban nhân dân tỉnh, Sở Y tế tỉnh
Hưng Yên cộng với sự năng động của Ban lãnh đạo Trung tâm, Trung tâm đã
được cấp và bổ sung từ nhiều nguồn vốn, nên các trang thiết bị vật tư y tế đã
đáp ứng được nhu cầu chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho nhân dân, các thiết bị
y tế như : Máy X.Q chụp kỹ thuật số, máy siêu âm màu, nội soi, máy sinh
hóa, máy huyết học tự động, máy điện tim, máy theo dõi chức năng người
bệnh, đặc biệt là hệ thống khu vực hồi sức cấp cứu, khu nhà mổ, phòng đẻ
được trang bị khá hiện đại. Năm 2010 Trung tâm được UBND tỉnh Hưng Yên
giao chỉ tiêu 90 giường bệnh, biên chế cán bộ là 110, ngòai nhiệm vụ chính là
khám chữa bệnh theo phân tuyến quản lý , Trung tâm còn làm tốt chức năng
khám, chữa bệnh ngoại trú, chỉ đạo tuyến và đào tạo hướng dẫn học sinh đi
thực tế tại các khoa lâm sàng là học sinh, sinh viên của trường Cao đẳng Y tế
Hưng Yên.
Trung tâm Y tế Ân Thi là Trung tâm hạng 3 có 6 phòng chức năng , 1
khoa khám bệnh, 3 khoa cận lâm sàng và khoa dược, 10 khoa lâm sàng. Về
đội ngũ cán bộ chuyên môn của Bệnh vienẹ hiện có trên 110 cán bộ có trình
độ chuyên môn , về y tế hàng ngày trực tiếp phục vụ người bệnh, riêng đội
ngũ điều dưỡng viên, nữ hộ sinh, kỹ thuật viên y tế chiếm tỷ lệ khá cao trong
tôntgr số nhân lực của Trung tâm. Mô hình chăm sóc tại Trung tâm được thực
hiện chủ yếu theo mô hình phân công chăm sóc theo nhóm.
Kỹ thuật rửa tay thường quy đã được phổ biến rộng rãi, tập huấn tại
Trung tâm, nhưng do ý thức của cán bộ y tế chưa cao nên tỷ lệ nhiễm trùng
lây chéo trong bệnh viện còn cao. Để góp phần làm giảm tỷ lệ nhiễm khuẩn
trong Trung tâm thì việc rửa tay thường quy trong điều trị và chăm sóc người
bệnh là một vấn đề đáng được quan tâm.
2. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu :
2.1. Đối tượng nghiên cứu :
Tất cả các nhân viên Y tế đang làm việc tại 3 khoa lâm sàng tại Trung
tâm Y tế Ân Thi.
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu :
- Thời gian : Từ 01 / 7 / 2011 đến ngày 01 / 8 / 2011
- Địa điểm : Tại 3 khoa lâm sàng : Khoa ngoại, Khoa Nội, Khoa Sản
2.3. Phương pháp nghiên cứu :
- Thiết kế nghiên cứu : Mô tả cắt ngang
3. Kết quả nghiên cứu :
3.1. Thông tin chung về đối tượng nghiên cứu :
Bảng 1 : Sự phân bố về nhóm tuổi của các đối tượng nghiên cứu :
STT
Nhóm tuổi
Số lượng
Tỷ lệ ( % )
( người)
1
≤ 30
30
75
2
31 – 40
5
12,5
3
41 – 50
3
7,5
4
≥ 51
2
5
Tổng
40
100
Nhận xét : Nhóm tuổi ≤ 30 chiếm tỷ lệ cao nhất : 75 %
Bảng 2 : Sự phân bố về giới của đối tượng nghiên cứu :
STT
Nhóm tuổi
Số lượng
Tỷ lệ ( % )
( người)
1
Nam
5
12,5
2
Nữ
35
87,5
Cộng tổng
40
100
Nhận xét : Bảng 2 cho thấy đối tượng nghiên cứu chủ yếu là nữ chiếm
87,5 %.
Bảng 3 : Sự phân bố về chức danh công tác.
STT
1
Chức danh
Bác sỹ
Số lượng ( người)
Tỷ lệ ( % )
5
12,5
2
Điều dưỡng, nữ hộ sinh, KTV
33
81,25
3
Hộ lý
2
6,25
40
100
Tổng
Nhận xét : Đối tượng nghiên cứu là điều dưỡng , nữ hộ sinh, kỹ thuật
viên chiếm tỷ lệ cao nhất.
Bảng 4 : Sự phân bố về trình độ chuyên môn trong công tác
STT
Trình độ chuyên môn
Số lượng ( người)
Tỷ lệ ( % )
1
Đại học
7
17,5
2
Cao đẳng
5
12,5
3
Trung cấp
28
70
Cộng tổng
80
100
Nhận xét : Đối tượng có trình độ trung cấp chiếm tỷ lệ cao nhất.
3.2. Thực trạng thực hiện quy trình rửa tay thường quy
Bảng 5 : Dụng cụ :
STT
Nội dung
Có
1
Lava bo, vòi nước có cần gạt bằng tay hoặc chân
x
2
Nước sạch
X
3
Xà phòng hoặc dung dịch rửa tay khử khuẩn
X
4
Hộp đựng khăn lau tay sạch dùng một lần
X
5
Thùng đựng khăn lay tay bẩn
X
Nhận xét : Có đầy đủ dụng cụ
Không
Bảng 6 : Tiến hành kỹ thuật rửa tay thường quy.
Số
TT
Có làm
Nội dung
Đúng
Không làm
Sai
Số
Số
Tỷ
Số
Tỷ lệ Người
Người
lệ
Người
%
Tỷ lệ
%
%
1
Bước 1
40
100
0
0
0
0
2
Bước 2
35
87,5
5
12,5
0
0
3
Bước 3
30
75
10
25
0
0
4
Bước 4
10
25
15
62,5
10
12,5
5
Bước 5
10
25
15
62,5
10
12,5
6
Bước 6
20
50
20
50
0
0
NhËn xÐt : Bíc 4, Bíc 5 vµ 6 hay bÞ thùc hiÖn sai hoÆc bá qua.
BiÓu ®å 1 : Sè ngêi lµm ®óng kü thuËt thêng quy c¶ 6 bíc
B¶ng 7 : So s¸nh vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n vµ kü thuËt röa tay thêng quy.
Số
TT
Kỹ thuật
Trình độ
Chuyên môn
Đúng
Không đúng
Số
Tỷ lệ
Số
Tỷ lệ
Lượng
%
Lượng
%
1
§¹i häc
5/7
70 %
2
21,5 %
2
Cao ®¼ng
2/5
40 %
3
30 %
3
Trung cÊp
23/ 28
69 %
5
32,1 %
NhËn xÐt : Kü thuËt ®îc thùc hiÖn ë ®èi tîng cã tr×nh ®é ®¹i häc chiÕm
tû lÖ cao 70 %.
B¶ng 8 : Nh©n viªn y tÕ cã hiÓu ®îc tÇm quan träng cña röa tay thêng
quy ?
Néi dung
Sè lîng ( ngêi )
Tû lÖ ( % )
HiÓu
35
93,75 %
Cha hiÓu
5
6,25 %
NhËn xÐt : Sè nh©n viªn y tÕ hiÓu ®îc tÇm quan träng cña röa tay thêng
quy chiÕm 93,75%.
B¶ng 9 : TiÕn hµnh kü thuËt röa tay thêng quy khi tiÕp xóc víi bÖnh
nh©n.
Néi dung
Sè lîng ( ngêi )
Tû lÖ ( % )
Tríc khi tiÕp xóc
10
25 %
Sau khi tiÕp xóc
40
100 %
NhËn xÐt : Kü thuËt röa tay thêng quy thêng ®îc thùc hiÖn sau khi tiÕp
xóc víi bÖnh nh©n.
B¶ng 10 : TiÕn hµnh kü thuËt cã lµm ë c¸c khoa l©m sµng
Sè
C¸c khoa l©m sµng
Sè lîng ( ngêi )
Tû lÖ ( % )
TT
1
S¶n
8 / 10
80
2
Néi
16/20
80
3
Ngo¹i
9/10
90
NhËn xÐt : Kü thuËt röa tay thêng quy ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn.
4. Bµn luËn :
Qua kÕt qu¶ nghiªn cøu t«i xin ®a ra mét sè bµn luËn theo thùc tÕ t¹i
Trung t©m Y tÕ ¢n Thi :
- Sè lîng c¸n bé trÎ chiÕm tû lÖ cao, ®©y lµ ®éi ngò nßng cèt cña Trung
t©m, tuy nhiªn l¹i cha cã nhiÒu kinh nghiÖm trong c«ng t¸c.
- Tû lÖ n÷ chiÕm ®a sè ®ã còng lµ ®iÒu dÔ hiÓu v× ®éi ngò phôc vô ngêi
bÖnh chñ yÕu lµ ®iÒu dìng vµ n÷ hé sinh.
- C¬ së vËt chÊt , dông cô ®Çy ®ñ.
- Tû lÖ röa tay tríc khi ch¨m sãc ngêi bÖnh thÊp h¬n lµ sau khi tiÕp xóc
vµ viÖc röa tay thêng quy ë khèi ngo¹i – s¶n, nhi ®îc thùc hiÖn thêng xuyªn
h¬n so víi khèi néi.
- PhÇn lín c¸n bé cã röa tay nhng viÖc thùc hiÖn kh«ng tiÕn hµnh ®óng
theo c¸c bíc cña Bé y tÕ quy ®Þnh hoÆc lÉn gi÷a c¸c bíc vµ kh«ng ®ñ thêi gian
theo quy ®Þnh.
Nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng kh«ng thùc hiÖn ®óng quy tr×nh kü
thuËt lµ do :
- TÝnh tù gi¸c cña nh©n viªn y tÕ khi thùc hiÖn quy tr×nh kü thuËt cha
cao.
- C«ng t¸c kiÓm tra gi¸m s¸t cña cÊp qu¶n lý t¹i c¸c khoa vÒ thùc hiÖn
quy tr×nh kü thuËt cha ®îc chó träng.
- §iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt cßn thiÕu thèn, trang thiÕt bÞ cha ®Çy ®ñ.
5. KÕt luËn :
Qua kh¶o s¸t t¹i 3 khoa l©m sµng – Trung t©m Y tÕ ¢n Thi tiÕn hµnh
trªn 40 nh©n viªn y tÕ vÒ kü thuËt röa tay thêng quy chóng t«i cã mét sè kÕt
luËn sau :
- Quy tr×nh kü thuËt thêng ®îc tiÕn hµnh sau khi tiÕp xóc vµ ch¨m sãc
bÖnh nh©n chiÕm 100 %.
- Quy tr×nh kü thuËt chñ yÕu ®îc thùc hiÖn ë khèi ngo¹i , s¶n.
- §a sè ®èi tîng nghiªn cøu thêng bá qua hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng
c¸c bíc 4,5 vµ 6 cña quy tr×nh kü thuËt röa tay thêng quy.
- Sè ngêi thùc hiÖn quy tr×nh ®óng c¶ 6 bíc chiÕm 20 %.
6. KiÕn nghÞ :
- C«ng t¸c ®µo t¹o l¹i nªn ®îc tæ chøc thêng xuyªn vµ liªn tôc, duy tr× ë
c¸c khoa nh»m n©ng cao kiÕn thøc, kü n¨ng, th¸i ®é cho c¸n bé vÒ thùc hiÖn
c¸c quy tr×nh kü thuËt.
- T¨ng cêng kiÓm tra, gi¸m s¸t, ®«n ®èc c¸n bé thùc hiÖn ®óng c¸c quy
tr×nh kü thuËt.
- Ban gi¸m ®èc vµ c¸c bé phËn cã liªn quan ®Çu t thêng xuyªn , khuyÕn
khÝch , tæ chøc héi thi vÒ quy tr×nh röa tay thêng quy cho nh©n viªn y tÕ t¹i
BÖnh viÖn, nh»m duy tr×, t¹o thµnh thãi quen cho nh©n viªn y tÕ.
Tµi liÖu tham kh¶o
6.1. Bé Y tÕ – Tµi liÖu híng dÉn quy tr×nh chèng nhiÔm khuÈn BÖnh
viÖn, tËp I – XBYH , 2003 ( trang 187 – 192, trang 285 ).
6.2. Ph¹m §øc Môc – Bµi phßng ngõa nhiÔm khuÈn vÕt mæ – Th«ng
tin ®iÒu dìng sè 17 ( trang 22 – 23 )
6.2. NguyÔn Minh T©m ( 2002 ). KÕt qu¶ ®iÒu tra tiªm an toµn t¹i c¸c
BÖnh viÖn khu vùc Hµ néi.
6.4. §iÒu dìng c¬ b¶n, NXBTH Hµ Néi ( 2003 ) trang 160,194.
Lêi c¶m ¬n
Sau khi tham gia khãa häc líp qu¶n lý ®iÒu dìng cña Trêng cao ®¼ng Y
tÕ Hng Yªn, t«i lµm tiÓu luËn nµy víi sù gióp ®ì cña c¸c thÇy, c« gi¸o trong
nhµ trêng ®· mang hÕt t©m huyÕt híng dÉn tËn t×nh, sù céng t¸c cña c¸c b¹n
®ång nghiÖp ®Ó hßan thµnh tiÓu luËn cña m×nh. Song kh«ng thÓ tr¸nh khái
nh÷ng sai sãt, t«i rÊt mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy, c« gi¸o cïng toµn
thÓ c¸c b¹n ®Ó tiÓu luËn cña t«i ®¹t kÕt qu¶ cao. Mong r»ng tiÓu luËn nµy sÏ
gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng ch¨m sãc ngêi bÖnh trong giai ®o¹n hiÖn nay.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
Cuèi cïng t«i xin chóc c¸c thÇy gi¸o, c« gi¸o cïng toµn thÓ c¸c b¹n
m¹nh kháe, hßan thµnh tèt nhiÖm vô ®îc giao./.
- Xem thêm -