TiÕt 151-152:
Bµi 30: Bè
cña Xi-M«ng (TrÝch)
( Guy ®¬ M«-Pa-X¨ng )
A. Môc tiªu cÇn ®¹t:
1. KiÕn thøc.
- Gióp häc sinh hiÓu ®îc M«-pa-x¨ng ®· miªu t¶ s¾c nÐt diÔn biÕn t©m tr¹ng cña ba
nh©n vËt chÝnh trong v¨n b¶n nµy nh thÕ nµo, qua ®ã gi¸o dôc cho häc sinh lßng th¬ng yªu
bÌ b¹n vµ më réng ra lßng yªu th¬ng con ngêi.
-Häc tËp c¸ch kÓ chuyÖn theo ng«i thø 3 víi viÖc miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt qua cö chØ,
lêi nãi vµ diÔn biÕn t©m tr¹ng.
2. KÜ n¨ng.
- Rèn kĩ năng đọc – hiểu văn bản nước ngoài.
- RÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt qua diÔn biÕn t©m tr¹ng.
3. Th¸i ®é.
- Båi ®¾p thªm t×nh yªu th¬ng b¹n bÌ vµ cao h¬n lµ t×nh yªu th¬ng, c¶m th«ng víi
nh÷ng con ngêi cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt.
4. Định hướng phát triển năng lực
B. ChuÈn bÞ:
- Gi¸o viªn: Nghiªn cøu toµn bé t¸c phÈm, chuÈn bÞ néi dung lªn líp.
- Häc sinh: §äc bµi tr¶ lêi c¸c c©u hái s¸ch gi¸o khoa vµ gîi ý cña gi¸o viªn.
C. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng.
* Ho¹t ®éng khởi động
1. KiÓm tra bµi cò. ( 8’)
? Tãm t¾t ®o¹n trÝch R«-bin-x¬n ngoµi ®¶o hoang ? Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ
nh©n vËt R«-bin-x¬n ?
* Ho¹t ®éng 2: Giíi thiÖu bµi. ( 1’)
Guy ®¬ M«-pa-x¨ng lµ nhµ v¨n Ph¸p thÕ kØ XIX. Cha thuéc dßng dâi quý téc ®· sa
sót. Khi chiÕn tranh Ph¸p- Phæ bïng næ «ng nhËp ngò. Sau chiÕn tranh do hoµn c¶nh gia
®×nh khã kh¨n «ng lªn Pa -ri lµm ¨n «ng lµm viÖc ë Bé H¶i qu©n vµ Gi¸o dôc vµ b¾t ®Çu
s¸ng t¸c më ®Çu lµ t¸c phÈm Viªn mì bß ( 1880) næi tiÕng, TiÕp ®ã tõ 1881 ®Õn 1890 «ng
viÕt trªn ba tr¨m truyÖn ng¾n, s¸u tiÓu thuyÕt vµ mét sè t¸c phÈm thuéc thÓ lo¹i kh¸c. §Æc
biÖt «ng rÊt thµnh c«ng ë thÓ lo¹i truyÖn ng¾n. Trong c¸c s¸ng t¸c cña «ng vÉn tiÕp tôc
truyÒn thèng hiÖn thùc trong v¨n häc Ph¸p thÕ kØ XIX, ¤ng ®· n©ng nghÖ thuËt truyÖn ng¾n
lªn tr×nh ®é cao, néi dung c« ®äng, s©u s¾c, h×nh thøc gi¶n dÞ trong s¸ng. VËy nghÖ thuËt
x©y dùng truyÖn cña M«-pa -x¨ng thÓ hiÖn trong Bè cña Xi-M«ng nh thÕ nµo chóng ta cïng
t×m hiÓu t¸c phÈm.
* Ho¹t ®éng hình thành kiến thức mới( 80’)
Ho¹t ®éng cña
Ho¹t ®éng
gi¸o viªn
cña h/s
GV yªu cÇu häc sinh ®äc chó thÝch - §äc
dÊu * s¸ch gi¸o khoa .
? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em - Tr×nh bµy
vÒ t¸c gi¶ M«-pa-x¨ng ?
? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em - §éc lËp
vÒ t¸c phÈm?
GV nªu yªu cÇu ®äc - kÓ.
-Giäng ®äc to, râ rµng chó ý ®Õn
giäng cña c¸c nh©n vËt.
GV ®äc, yªu cÇu häc sinh ®äc.
- §äc
?KÓ tãm t¾t cèt truyÖn?
- KÓ
Néi dung cÇn ®¹t
I. §äc -TiÕp xóc v¨n b¶n.
1. T¸c gi¶, t¸c phÈm.
-M«-pa-x¨ng lµ nhµ v¨n Ph¸p thÕ
kØ XIX. ¤ng lµ mét nhµ v¨n hiÖn
thùc næi tiÕng v¬Ý trªn 300 truyÖn
ng¾n vµ 6 tiÓu thuyÕt. ¤ng lµ t¸c
gi¶ næi tiÕng cña c¸c t¸c phÈm
Viªn mì bß, Mét cuéc ®êi, ¤ng
b¹n ®Ñp...
- V¨n b¶n Bè cña Xi-M«ng trÝch
truyÖn ng¾n cïng tên
2. §äc - kÓ.
-TruyÖn kÓ vÒ chÞ Bl¨ng-sèt mét
ngêi con g¸i ®Ñp, cã ®øc h¹nh, nhng bÞ mét ngêi ®µn «ng lõa dèi.
ChÞ sinh ra Xi-m«ng vµ Xi-m«ng
trë thµnh ®øa trÎ kh«ng cã bè. §Õn
kho¶ng b¶y, t¸m tuæi, Xi-m«ng
®Õn trêng bÞ b¹n bÌ chÕ giÔu, trªu
träc lµ kh«ng cã bè. Em ®au khæ,
tủi nhôc, lang thang ra bê s«ng
®Þnh tù vÉn.
RÊt may cã b¸c c«ng nh©n Phi-lip
®i qua, trông thÊy Xi-m«ng buån
b·, b¸c ®· hái th¨m vµ biÕt ®îc
t×nh c¶nh cña em. b¸c ®· ®a em vÒ
nhµ vµ nhËn lµm bè cña em....Tõ
GV yªu cÇu häc sinh ®äc vµ n¾m -§äc
v÷ng néi dung cña c¸c tõ khã trong
SGK/143.
? §o¹n trÝch ®îc kÓ theo ng«i thø -Ph¸t hiÖn
mÊy? Tr×nh tù kÓ chuyÖn ?
? Em h·y tr×nh bµy diÔn biÕn c¸c sù - Tr×nh bµy
viÖc, giíi h¹n vµ néi dung cña c¸c
sù viÖc ®ã?
? Trong truyÖn cã mÊy nh©n vËt cã -Ph¸t hiÖn
®ã Xi-m«ng ®Õn trêng víi niÒm
kiªu h·nh.
3. Tõ khã.
SGK/143
4.. CÊu tróc v¨n b¶n.
- §o¹n trÝch ®îc kÓ theo ng«i thø
3, theo tr×nh tù kh«ng gian.
- DiÔn biÕn c¸c sù viÖc.
+ Sù viÖc 1: Tõ ®Çu ®Õn mµ chØ
khãc hoµi
Mét buæi s¸ng ®Ñp trêi, Xi-m«ng
ra bê s«ng ®Þnh nh¶y xuèng s«ng
tù vÉn. Nhng c¶nh thiªn nhiªn t¬i
®Ñp ®· gi÷ em l¹i. Em buån b· v«
cïng, chØ khãc hoµi -> Nçi tuyÖt
väng cña Xi-m«ng.
+ Sù viÖc 2: TiÕp ®Õn ngêi ta sÏ
cho ch¸u mét «ng bè
Mét b¸c c«ng nh©n ®i qua, thÊy
em buån phiÒn, hái han th× biÕt ®îc em rÊt ®au khæ v× kh«ng cã bè,
bÞ lò b¹n chÕ giÔu, ®¸nh ®Ëp. B¸c
c«ng nh©n ®ã ®a em vÒ nhµ
-> Xi- m«ng g¾p b¸c Phi - lÝp.
+Sù viÖc 3: TiÕp ®Õn Bá ®i rÊt
nhanh
VÒ ®Õn nhµ, mÑ em ra ®ãn . Em ®Ò
nghÞ b¸c c«ng nh©n nhËn lµm bè
m×nh. MÑ em hæ thÑn, khæ ®au.
Sau ®ã ®îc b¸c Phi-lÝp nhËn lêi em
r©t vui-> B¸c Phi-lÝp ®a em vÒ nhµ.
+ Sù viÖc 4: phÇn cßn l¹i …ngµy
h«m sau ®Õn trêng Xi-m«ng h·nh
diÖn tuyªn bè:,,,, Lò b¹n la hÐt chÕ
giÔu. Em s½n sµng ®¬ng ®Çu víi
bän chóng. -> Ngµy h«m sau ë trêng cña Xi-m«ng.
tªn? §ã lµ nh÷ng nh©n vËt nµo?
GV cßn mét sè nh©n vËt kh«ng ®îc
nhµ v¨n ®Æt tªn cô thÓ nh: thÇy
gi¸o, c¸c b¸c thî rÌn, nh÷ng em
häc sinh dï kh«ng cã tªn cô thÓ nhng tÊt c¶ c¸c nhËn vËt ®ã ®· lµm
cho c©u chuyÖn thªm hÊp dÉn vµ
sinh ®éng.
GV ®Þnh híng c¸ch tiÕp xóc v¨n
b¶n theo nh©n vËt.
GV giíi thiÖu: Trong ®o¹n truyÖn
nµy kh«ng giíi thiÖu vÒ h×nh d¸ng
cña Xi-m«ng nhng trong mét ®o¹n
truyÖn kh¸c cña t¸c phÈm giíi thiÖu
Xi-m«ng lµ mét bÐ trai kho¶ng 7,8
tuæi, h¬i xanh xao, rÊt s¹ch sÏ, vÎ
nhót nh¸t gÇn nh vông d¹i.
? Qua lêi giíi thiÖu ng¾n gän ®ã
phÇn nµo ngêi ®äc ®· hiÓu ®îc
cuéc sèng cña Xi - m«ng nh thÕ
nµo ?
? Trong ®o¹n trÝch diÔn biÕn t©m
tr¹ng cña Xi -m«ng ®îc diÔn ra nh
thÕ nµo?
GV yªu cÇu hoc sinh theo dâi phÇn
1 cña v¨n b¶n.
-Nghe
-Nghe
-TruyÖn cã ba nh©n vËt cã tªn: Xim«ng, B¸c Phi-lÝp, ChÞ Bl¨ng-sèt.
II.§äc - HiÓu v¨n b¶n.
1. Nh©n vËt Xi-m«ng.
- NhËn xÐt
- Xi-m«ng lµ mét bÐ trai kho¶ng
7,8 tuæi, h¬i xanh xao, rÊt s¹ch sÏ,
vÎ nhót nh¸t gÇn nh vông d¹i.
- Xi -m«ng cã hoµn c¶nh ®Æc biÖt.
- Ph¸t hiÖn
- Ph¸t hiÖn
? Xi-m«ng ra bê s«ng víi môc ®Ých
g×? V× sao?
-NhËn xÐt
-Ph¸t hiÖn
? T©m tr¹ng cña Xi-m«ng khi ë bê -LÝ gi¶i
-T©m tr¹ng cña Xi-m«ng lóc ë bê
s«ng.
- T©m tr¹ng cña Xi-m«ng khi vÒ
nhµ.
*T©m tr¹ng cña Xi-m«ng khi ë
bê s«ng.
-Xi-m«ng ra bê s«ng víi môc ®Ých
lµ tù vÉn, v× em kh«ng cã bè ®Õn
trêng häc bÞ c¸c b¹n chÕ giÔu, trªu
träc.
- Xi -m«ng c¶m thÊy buån, ch¸n,
®au ®ín.
sèng ®îc miªu t¶ nh thÕ nµo?
? Nçi ®au ®ín cña Xi-m«ng ®îc thÓ
hiÖn qua chi tiÕt nµo ?
-Em khãc. c¶m gi¸c uÓ o¶i sau khi
khãc, m¾t ®Ém lÖ, giäng nghÑn
ngµo...
? ý ®Þnh tù vÉn cña Xi-m«ng cã
thùc hiÖn ®îc hay kh«ng? V× sao ?
- NhËn xÐt
- C¶m nhËn
? Khi ®îc b¸c phi lÝp nhËn lµm bè
t©m tr¹ng cña Xi-m«ng ®îc diÔn t¶
nh thÕ nµo?
- Ph©n tÝch
? Qua nh÷ng cö chØ vµ suy nghÜ
hµnh ®éng cña Xi-m«ng em c¶m
nhËn ®îc nh©n vËt nµy nÐt ®Ñp g×
trong t©m hån?
? Khi miªu t¶ t©m tr¹ng ®au ®ín
cña Xi-m«ng nhµ v¨n ®· sö dông
thµnh c«ng c¸c nÐt nghÖ thuËt g× ?
- NhËn xÐt
? X©y dùng nh©n vËt Xi-m«ng t¸c
gi¶ ngÇm ph¶n ¸nh vµo ®ã tâm sù
g× cña b¶n th©n ?
GV kh¸i qu¸t chuyÓn ý.
GV yªu cÇu häc sinh ®äc phÇn 3
- Nghe
cña v¨n b¶n.
? T¸c gi¶ ®· kh¾c häa h×nh tîng mÑ - §äc
cña Xi-m«ng b»ng nh÷ng chi tiÕt
- ý ®Þnh ®ã kh«ng thùc hiÖn ®îc v×
c¶nh ®Ñp hai bªn bê s«ng ®· l«i
cuèn em lµm cho em c¶m nhÊy
nhÑ nhâm khoan kho¸i... b¾t
nh¸i...em nghÜ ®Õn nhµ, nghÜ ®Õn
mÑ.
- Sù xuÊt hiÖn ®óng lóc vµ lêi
®éng viªn cña b¸c Phi-lÝp ®Æc biÖt
lµ khi ®îc b¸c nhËn lµm bè em.
- Em hÕt c¶ buån, em v¬n hai
c¸nh tay nãi...
-> Xi-m«ng lµ em bÐ cã lßng tù
träng cao, nhng rÊt ng©y th¬ hån
nhiªn, trong s¸ng, ®¸ng yªu. Em
cã kh¸t väng chÝnh ®¸ng cña mét
®øa trÎ trong tr¾ng ng©y th¬.
-T¸c gØa thµnh c«ng ë nghÖ thuËt
miªu t¶ trùc tiÕp suy nghÜ vµ hµnh
®éng cña nh©n vËt, miªu t¶ gi¸n
tiÕp qua lêi nãi, giäng nãi nghÑn
ngµo...
-> NiÒm th¬ng c¶m cña nhµ v¨n
víi mét ®øa trÎ téi nghiÖp, t¸c gi¶
ngÇm lªn ¸n nh÷ng kÎ béi b¹c, lõa
dèi...
2. Nh©n vËt Bl¨ng-sèt.
- ChÞ lµ c« g¸i ®Ñp nhÊt vïng, mét
c« g¸i cao lín, xanh xao, ®øng
nghiªm nghÞ tríc cöa nhµ m×nh,
nh muån cÊm ®µn «ng..
nµo ?
-Ph¸t hiÖn
? Khi nghe Xi-m«ng nãi muèn tù
vÉn v× kh«ng cã bè bÞ b¹n bÌ chÕ -Ph¸t hiÖn
giÔu th× t©m tr¹ng cña chÞ nh thÕ
nµo?
? Khi Xi-m«ng ch¹y ®Õn b¸c PhilÝp hái b¸c cã muèn lµm bè ch¸u -Ph¸t hiÖn
kh«ng th¸i ®é cña chÞ nh thÕ nµo?
? Qua nh÷ng chi tiÕt trªn chóng ta
®· h×nh dung ®îc nÐt ®Ñp g× trong -NhËn xÐt
b¶n chÊt cña mÑ Xi-m«ng?
? Ng«i nhµ cña chÞ cho ngêi ®äc
c¶m nhËn ®îc thªm nÐt tÝnh c¸ch
nµo ë chÞ?
GV: ë phÇn cuèi cña truyÖn t¸c gi¶
cßn ®Ó cho mét ngêi thî rÌn cïng
lµm víi b¸c Phi-lÝp nãi víi b¸c
r»ng: Bl¨ng-sèt vÉn lµ mät c« g¸i
tèt bông, trung hËu, vµ mÆc dï gÆp
chuyÖn kh«ng hay, vÉn can ®¶m vµ
nÒ nÕp, c« Êy sÏ lµ mét ngêi vî
xøng ®¸ng víi mét ngêi ®µn «ng tö
tÕ.
? Th«ng qua viÖc miªu t¶ vµ x©y
dùng nh©n vËt mÑ cña Xi-m«ng nhµ
v¨n ®· bµy t×nh c¶m cña m×nh víi
nh©n vËt nµy nh thÕ nµo?
GV kh¸i qu¸t chuyÓn ý.
GV yªu cÇu häc sinh ®äc phÇn 2,3
- ChÞ tª t¸i ®Õn tËn x¬ng tñy, chi
«m con h«n lÊy, h«n ®Ó, níc m¾t
l· ch·.
- ChÞ hæ thÑn lÆng ng¾t vµ qu»n
qu¹i ®au ®ín, dùa vµo têng , hai
tay «m ngùc.
-> ChÞ Bl¨ng-sèt lµ c« g¸i xinh
®Ñp, rÊt ®øng ®¾n, rÊt cã ®øc
h¹nh ch¼ng qua lµ v× nhÑ d¹ c¶
tin lªn bÞ lõa dèi.
- ChÞ lµ ngêi mÑ rÊt mùc yªu th¬ng con, cã lßng tù träng cao.
- ChÞ ¨n ë s¹ch sÏ, gän gµng
ng¨n n¾p.
-Bæ sung
- Nghe
- NhËn xÐt
- Nghe
- §äc
? B¸c Phi-lÝp ®îc giíi thiÖu qua - Ph¸t hiÖn
nh÷ng chi tiÕt nµo? ( H×nh d¸ng,
c«ng viÖc, th¸i ®é ®èi víi Xi-m«ng,
-> Nhµ v¨n thÓ hiÖn lßng th¬ng
c¶m vµ th¸i ®é tr©n träng ®èi víi
ngêi thiÕu phô lao ®éng nghÌo
trong x· héi Ph¸p lóc bÊy giê.
3. Nh©n vËt Phi-lÝp.
- Lµ mét ngêi c«ng nh©n cao lín,
r©u tãc ®en, qu¨n, cã c¸i nh×n
nh©n hËu...
- Khi nghe Xi-m«ng nãi b¸c
nghiªm mÆt l¹i...
- B¸c hiÓu kh«ng thÓ bìn cît ®îc
víi chÞ Bl¨ng-sèt..)
? Khi ®øng tríc nhµ chÞ Bl¨ng-sèt - Suy luËn
vµ vµ tríc t thÕ cña chÞ b¸c c¶m
nhËn ®îc ë chÞ nµy ®iÒu g×?
? BiÕt ®îc hoµn c¶nh cña mÑ con - Ph©n tÝch
Xi-m«ng b¸c ®· cã cö chØ g×? ý
nghÜa cña cö chØ ®ã ?
? Qua nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ trªn - Kh¸i qu¸t
chóng ta h×nh dung ®îc B¸c Phi -lÝp
cã nh÷ng ®øc t×nh g× ®¸ng quÝ ?
? ë cuèi t¸c phÈm b¸c ®· trë thµnh - Suy luËn
ngêi bè chÝnh thøc cña Xi-m«ng
®iÒu ®ã cã ý nghÜa g× víi cuéc ®êi
chÞ Bl¨ng-sèt ?
GV khái quát, chuyển ý
? DiÔn biÕn t©m tr¹ng cña ba nh©n - Ph©n tÝch
vËt ®îc x©y dùng nh thÕ nµo ?
? NhËn xÐt c¸ch x©y dùng diÔn biÕn - NhËn xÐt
t©m lÝ nh©n vËt?
? Theo em ai lµ nh÷ng ngêi ®¸ng -Th¶o luËn
tr¸ch nhÊt trong truyÖn? V× sao?
v¬Ý ngêi phô n÷ nµy.
-B¸c ®· nhËn lµm bè cña Xim«ng. MÆc dï lóc ®Çu b¸c chØ coi
lµ chuyÖn ®ïa nh»m an ñi Xim«ng. Chi tiÕt ®ã ®· cøu vít ®îc
t©m hån Xi-m«ng, ®Æt cho Xim«ng niÒm tin vµo cuéc sèng.
- Phi-lÝp lµ mét ngêi thî cã vãc
d¸ng cao lín vµ t©m hån ®Ñp, cã
lßng nh©n hËu réng lín.
- B¸c ®· ®em l¹i h¹nh phóc cho
mét ngêi thiÕu phô ®· mét lÇn
lÇm lì cã ®îc niÒm tin vµo cuéc
®êi.
III. Tổng kết
- T©m tr¹ng cña Xi-m«ng ®îc diÔn
ra tõ buån ®Õn vui.
- T©m tr¹ng cña Bl¨ng-sèt tõ ngîng ngïng ®Õn ®au khæ, råi qu»n
qu¹i, hæ thÑn.
- T©m tr¹ng cña b¸c thî rÌn PhilÝp th× võa phøc t¹p, võa bÊt ngê.
- M«-pa-x¨ng ®· miªu t¶ s¾c nÐt
diÔn biÕn t©m tr¹ng cña ba nh©n
vËt.
- C¸c b¹n cña Xi-m«ng ë trêng lµ
nh÷ng kÎ ®¸ng tr¸ch nhÊt.
V×: B¹n cña m×nh ®· gÆp bÊt h¹nh
( kh«ng cã bè) ®¸ng lÏ ra ph¶i th¬ng yªu b¹n, gióp ®ì b¹n, ®»ng
nµy l¹i c xö tµn nhÉn: chÕ giÔu,
®¸nh ®Ëp b¹n ®Õn nçi b¹n ®au khæ,
tñi nhôc muèn nh¶y xuèng s«ng tù
? Tõ c©u chuyÖn nµy em rót ra bµi
vÉn.
häc g× cho b¶n th©n?
- C©u chuyÖn nh¾c nhë chóng ta
- Liªn hÖ
tuæi nhá cÇn cã lßng th¬ng yªu bÌ
b¹n vµ më réng ra lµ lßng th¬ng
yªu con ngêi, c¶m th«ng tríc
GV kh¸i qu¸t toµn bµi
nh÷ng ®au khæ bÊt h¹nh cña ngêi
GV yªu cÇu häc sinh ®äc ghi nhí.
kh¸c.
- Nghe
* Ghi nhí: SGK/144
* Ho¹t ®éng thực hành
- §äc ghi IV. LuyÖn tËp.
GV híng dÉn häc sinh luyÖn tËp.
TËp ph©n tÝch nh©n vËt Xi-m«ng.
nhí
* Ho¹t ®éng ứng dụng
* Ho¹t ®éng bổ sung
- VÒ nhµ tãm t¾t truyÖn, kÓ l¹i truyÖn
- ChuÈn bÞ tiÕp bµi: ¤n tËp truyÖn
- Xem thêm -