1
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Lêi më ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng theo ®Þnh h-íng XHCN cã sù ®iÒu tiÕt vÜ m«
cña Nhµ n-íc. ChÝnh s¸ch ®a ph-¬ng hãa c¸c quan hÖ ®èi ngo¹i, mét mÆt t¹o
tiÒn ®Ò cho nÒn kinh tÕ n-íc ta ph¸t triÓn, mÆt kh¸c còng cã nhiÒu th¸ch thøc
vµ ¸p lùc cho c¸c doanh nghiÖp tham gia thÞ tr-êng. §Ó cã thÓ ®øng v÷ng vµ
c¹nh tranh ®-îc trªn thÞ tr-êng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i t¹o ra ®-îc uy tÝn vµ
h×nh ¶nh cho s¶n phÈm, thÓ hiÖn qua: chÊt l-îng, mÉu m·, gi¸ c¶… trong ®ã
chÊt l-îng vµ gi¸ c¶ lµ vÊn ®Ò then chèt. Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®Ó
thùc hiÖn ®-îc môc tiªu tèi ®a hãa lîi nhuËn vµ t¨ng c-êng kh¶ n¨ng c¹nh
tranh cña m×nh, trong ®iÒu kiÖn héi nhËp kinh tÕ cã tÝnh toµn cÇu th× c¸c th«ng
tin vÒ kinh tÕ c¸c doanh nghiÖp ®Òu ph¶i quan t©m.
Cïng víi c¸c C«ng ty in nãi chung. C«ng ty Cæ phÇn bao b× vµ in n«ng
nghiÖp nãi riªng ®Ó ph¸t triÓn bÒn v÷ng, l©u dµi vµ æn ®Þnh. Ho¹t ®éng trong
nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng nµy C«ng ty còng kh«ng tr¸nh khái sù c¹nh tranh gay
g¾t, C«ng ty lu«n s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng.
Qua qu¸ tr×nh häc tËp em ®-îc c¸c thÇy, c« truyÒn ®¹t lý thuyÕt, c¸c
kh¸i niÖm, c¸c nguyªn t¾c, c¸c c¸ch ph©n lo¹i, c¸c ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n,
c¸c tr×nh tù h¹ch to¸n, tæng hîp, kiÓm kª vµ ®¸nh gi¸… nhiÖm vô còng nh®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, nh÷ng kiÕn thøc ®ã lµ nÒn t¶ng, lµ kim chØ nam cho qu¸
tr×nh ®i thùc tËp cña em. Qua ®ã ®· gióp em hiÓu vµ nh×n nhËn c¸c vÊn ®Ò tõ
lý thuyÕt ®Õn thùc hµnh mét c¸ch toµn diÖn. NhËn thøc ®-îc tÇm quan träng
cña vÊn ®Ò trªn, trong thêi gian thùc tËp t¹i C«ng ty Cæ phÇn vµ in n«ng
nghiÖp em chän ®Ò tµi: "Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn bao b× vµ in n«ng nghiÖp". Thêi gian
thùc tËp tuy ng¾n nh-ng em ®· häc hái ®-îc nhiÒu kinh nghiÖm trong c¸c
phÇn hµnh kÕ to¸n.
Néi dung chuyªn ®Ò tèt nghiÖp, ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn gåm 3
phÇn:
PhÇn 1: C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
PhÇn 2: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm t¹i C«ng ty Cæ phÇn bao b× vµ in n«ng nghiÖp.
PhÇn 3: Ph-¬ng h-íng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n
xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i C«ng ty cæ phÇn bao b× vµ in n«ng
nghiÖp.
Qua bµi viÕt nµy em xin tr©n träng c¶m ¬n sù gióp ®ì tËn t×nh cña ThÇy
gi¸o Tr-¬ng Anh Dòng cïng c¸c c¸n bé phßng tæ chøc hµnh chÝnh, phßng kÕ
to¸n - tµi vô cña C«ng ty ®· h-íng dÉn ®Ó em hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
nµy.
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
2
PhÇn 1
C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm trong doanh nghiÖp s¶n xuÊt
1.1. Tæ chøc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, gi¸ thµnh s¶n phÈm
1.1.1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt
Chi phÝ s¶n xuÊt: Lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ lao
®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ doanh nghiÖp ph¶i chi ra cho s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú. HoÆc chi phÝ lµ nh÷ng phÝ tæn vÒ nguån lùc tµi
s¶n cô thÓ sö dông trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. §Ó tiÕn hµnh s¶n
xuÊt, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ba yÕu tè c¬ b¶n:
- T- liÖu lao ®éng: Nhµ x-ëng, m¸y mãc thiÕt bÞ, tµi s¶n cè ®Þnh, ...
- §èi t-îng lao ®éng: Nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu, ....
- Lao ®éng cña con ng-êi
Cïng víi qu¸ tr×nh sö dông c¸c yÕu tè c¬ b¶n trªn trong s¶n xuÊt doanh
nghiÖp ®ång thêi ph¶i chi ra nh÷ng chi phÝ t-¬ng øng. T-¬ng øng víi viÖc sö
dông tµi s¶n cè ®Þnh (TSC§) lµ chi phÝ vÒ khÊu hao (TSC§). T-¬ng øng víi
viÖc sö dông nguyªn vËt liÖu, nhiªn liÖu,...lµ nh÷ng chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu.
T-¬ng øng vÒ viÖc sö dông lao ®éng lµ tiÒn l-¬ng, c¸c kho¶n trÝch theo
l-¬ng,... mäi chi phÝ trªn ®Òu ®-îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn.
Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ph¸t sinh th-êng xuyªn trong suèt
qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, ®Ó phôc vô cho qu¶n lý vµ
h¹ch to¸n kinh doanh, chi phÝ s¶n xuÊt ph¶i ®-îc tÝnh to¸n, tËp hîp theo tõng
thêi kú nh- : hµng th¸ng, hµng quÝ, hµng n¨m, vµ chØ nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt
mµ doanh nghiÖp bá ra trong kú th× míi ®-îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt cña kú
®ã.
1.1.2. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt:
Chi phÝ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp gåm nhiÒu lo¹i cã néi dung kinh tÕ
kh¸c nhau, môc ®Ých sö dông còng kh¸c nhau. ®Ó qu¶n lý ®-îc chi phÝ cÇn
ph¶i hiÓu vµ vËn dông c¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ kh¸c nhau. Mçi c¸ch ph©n
lo¹i chi phÝ ®Òu cung cÊp nh÷ng th«ng tin víi nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau tõ ®ã
gióp c¸c nhµ qu¶n lý ra ®-îc c¸c quyÕt ®Þnh thÝch hîp cho doanh nghiÖp cña
m×nh.
1.1.2.1. Ph©n lo¹i chi phÝ theo néi dung, tÝnh chÊt kinh tÕ cña chi phÝ
C¨n cø vµo c¸c tÝnh chÊt, néi dung kinh tÕ cña chi phÝ ®Ó s¾p xÕp nh÷ng
chi phÝ cã néi dung kinh tÕ ban ®Çu gièng nhau vµo cïng mét nhãm chi phÝ.
C¸ch ph©n nµy kh«ng ph©n biÖt n¬i chi phÝ ph¸t sinh vµ môc ®Ých sö dông cña
chi phÝ. Môc ®Ých cña c¸ch ph©n lo¹i nµy ®Ó biÕt ®-îc chi phÝ s¶n xuÊt cña
doanh nghiÖp gåm nh÷ng lo¹i nµo, sè l-îng, gi¸ trÞ tõng lo¹i chi phÝ lµ bao
nhiªu. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè cung cÊp th«ng tin chi tiÕt vÒ hao
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
3
phÝ cña tõng yÕu tè chi phÝ sö dông trong doanh nghiÖp. §©y lµ c¬ së ®Ó lËp
c¸c kÕ ho¹ch vÒ vèn, kÕ ho¹ch vÒ cung cÊp vËt t-, kÕ ho¹ch quü l-¬ng vµ ph©n
tÝch t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch s¶n xuÊt. Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy s¶n xuÊt
®-îc chia thµnh c¸c yÕu tè chi phÝ sau:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu: Bao gåm toµn bé c¸c chi phÝ vÒ c¸c lo¹i
nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, phô tïng thay thÕ mµ doanh
nghiÖp ®· sö dông cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt trong kú.
- Chi phÝ nh©n c«ng: Bao gåm toµn bé tiÒn l-¬ng, tiªn c«ng ph¶i tr¶,
tiÒn trÝch BHXH, BHYT, KPC§ cña c«ng nh©n trong doanh nghiÖp.
- Chi phi khÊu hao TSC§: Bao gåm toµn bé sè tiÒn trÝch khÊu hao
TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi : Bao gåm toµn bé sè tiÒn mµ doanh
nghiÖp ®· chi tr¶ vÒ c¸c lo¹i dÞch vô mua tõ bªn ngoµi nh- : tiÒn ®iÖn, tiÒn
n-íc, tiÒn b-u phÝ, ...phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
- Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: Bao gåm toµn bé sè chi phÝ kh¸c dïng cho
ho¹t ®éng s¶n xuÊt ngoµi bèn yÕu tè trªn.
Ph©n lo¹i chi phÝ theo yÕu tè nµy cã t¸c dông lín trong viÖc qu¶n lý chi
phÝ s¶n xuÊt, nã cho biÕt kÕt cÊu tû träng cña tõng yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó
ph©n tÝch ®¸nh gi¸ t×nh h×nh thùc hiÖn dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt; lËp b¸o c¸o
chi phÝ s¶n xuÊt theo yÕu tè ë b¶ng thuyÕt minh b¸o c¸o tµi chÝnh; cung cÊp tµi
liÖu tham kh¶o ®Ó lËp dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ lËp kÕ ho¹ch cung øng vËt
t-, kÕ ho¹ch quÜ l-¬ng, tÝnh to¸n nhu cÇu vèn l-u ®éng cho kú sau.
1.1.2.2. Ph©n lo¹i chi phÝ theo môc ®Ých vµ c«ng dông
C¨n cø vµ môc ®Ých vag c«ng dông cña chi phÝ trong s¶n xuÊt ®Ó chia ra
c¸c kho¶n môc chi phÝ kh¸c nhau, mçi kho¶n môc chi phÝ chØ bao gåm c¸c chi
phÝ cã cïng môc ®Ých vµ c«ng dông, kh«ng ph©n biÖt chi phÝ ®ã cã néi dung
kinh tÕ nh- thÕ nµo. toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®-îc chia
thµnh c¸c kho¶n môc chi phÝ sau:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (CPNVLTT): Kho¶n chi phÝ nµy
bao gåm toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu chÝnh, phô, nhiªn liÖu, n¨ng l-îng
tham gia trùc tiÕp vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm hay lao vô, dÞch vô.
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (CPNCTT): Kho¶n môc nµy bao gåm
tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt nh-: B¶o
hiÓm x· héi(BHXH), kinh phÝ c«ng ®oµn (KPC§) b¶o hiÓm y tÕ (BHYT) cña
c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt.
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung ( CPSXC): Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong
ph¹m vi ph©n x-ëng, tæ, ®éi s¶n xuÊt ngoµi CPNVLTT, CPNCTT nh-:
Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng gåm l-¬ng chÝnh l-¬ng phô vµ c¸c
kho¶n tÝnh theo l-¬ng cña nh©n viªn ph©n x-ëng.
Chi phÝ vËt liÖu gåm gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu dïng ®Ó söa ch÷a b¶o
d-ìng tµi s¶n cè ®Þnh, c¸c chi phÝ c«ng cô, dông cô, ....ë ph©n x-ëng.
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
4
Chi phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh sö dông t¹i ph©n x-ëng, bé phËn s¶n
xuÊt.
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi nh- ®iÖn n-íc, ®iÖn tho¹i sö dông cho s¶n
xuÊt vµ qu¶n lý ë ph©n x-ëng.
C¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
1.1.2.3. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh
Theo lÜnh vùc kinh doanh c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh SXKD
cña doanh nghiÖp ®-îc ph©n thµnh:
- Chi phÝ s¶n xuÊt: Lµ nh÷ng chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc chÕ t¹o s¶n
phÈm hoÆc thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc dÞch vô trong ph¹m vi ph©n x-ëng.
- Chi phÝ b¸n hµng : Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc tiªu
thô s¶n phÈm, hµng ho¸, dÞch vô. C¸c chi phÝ b¸n hµng ph¸t sinh ë doanh
nghiÖp th-êng bao gåm:
* Chi phÝ nh©n viªn: Gåm l-¬ng, phô cÊp vµ c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng
cña nh©n viªn b¸n hµng, ®ãng gãi vËn chuyÓn vµ b¶o qu¶n s¶n phÈm.
Chi phÝ vËt liÖu bao b×: VËt liÖu ®ãng gãi b¶o qu¶n, nhiªn liÖu sö dông
cho vËn chuyÓn hµng ho¸ ®i tiªu thô,...
Chi phÝ khÊu hao TSC§ sö dông cho tiªu thô s¶n phÈm nh- kho tµng,
cöa hµng, dông cô c©n ®ong, v.v...
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi phôc vô cho tiªu thô hµng ho¸ nh- vËn
chuyÓn, bèc dì, b¶o qu¶n hµng ho¸,....
Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c phôc vô cho tiªu thô hµng ho¸ nh- chi phÝ giíi
thiÖu, qu¶ng c¸o, chi phÝ chµo hµng, chi phÝhéi nghÞ kh¸ch hµng,....
- Chi phÝ qu¶n lý: Gåm c¸c chi phÝ phôc vô cho viÖc qu¶n lý, ®iÒu hµnh
s¶n xuÊt kinh doanh vµ c¸c chi phÝ phôc vô s¶n xuÊt chung ph¸t sinh ë
doanh nghiÖp.
- Chi phÝ tµi chÝnh: Gåm c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng
®Çu t- tµi chÝnh, liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng ®Çu t- tµi chÝnh, liªn
doanh, liªn kÕt, cho vay, cho thuª tµi s¶n, chiÕt khÊu thanh to¸n tr¶ cho
kh¸ch hµng, c¸c kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ ®Çu t- chøng kho¸n,....
- Chi phÝ kh¸c: Gåm c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng
kh¸c ch-a ®-îc kÓ ®Õn ë trªn.
1.1.2.4. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c¸ch øng xö cña chi phÝ
C¸ch ph©n lo¹i nµy phôc vô cho kÕ to¸n qu¶n trÞ còng nh- viÖc theo dâi
biÕn ®éng cña chi phÝ tiÕn hµnh ph©n lo¹i chi phÝ theo c¸ch øng xö cña chóng.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy chi phÝ ®-îc chia ra thµnh:
- BiÕn phÝ: Lµ chi phÝ cã sù thay ®æ vÒ l-îng t-¬ng quan tû lÖ thuËn víi
sù thay ®æi cña khèi l-îng s¶n phÈm s¶n xuÊt trong kú.
- §Þnh phÝ: Lµ chi phÝ kh«ng ®æi thay ®æi vÒ tæng sè dï cã sù thay ®æi
trong møc ®é ho¹t ®éng cña s¶n xuÊt hoÆc khèi l-îng s¶n phÈm, c«ng viÖc,
lao vô s¶n xuÊt trong kú.
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
5
- Chi phÝ hçn hîp: Lµ nh÷ng chi phÝ bao gåm c¶ biÕn phÝ vµ ®Þnh phÝ.
T¹i møc ®é ho¹t ®éng nµo ®ã chi phÝ hçn hîp chi phÝ hçn hîp lµ ®Þnh phÝ; t¹i
mét møc ®é ho¹t ®éng kh¸c nã cã thÓ bao gåm c¶ ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ, mang
c¶ ®Æc ®iÓm cña ®Þnh phÝ vµ biÕn phÝ.
Theo c¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông lín ®èi víi qu¶n trÞ kinh doanh, ph©n tÝch
®iÓm hoµ vèn vµ phôc vô cho viÖc ra c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý cÇn thiÕt ®Ó h¹
gi¸ thµnh s¶n phÈm, t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh.
1.1.2.5. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo ph-¬ng ph¸p qui n¹p
Theo ph-¬ng ph¸p nµy, chi phÝ trong kú bao gåm.
- Chi phÝ trùc tiÕp: Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan trùc tiÕp ®Õn
®èi t-îng chôi chi phÝ, cã thÓ qui n¹p trùc tiÕp vµo tõng ®èi t-îng chÞu chi
- Chi phÝ gi¸n tiÕp : Lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi
t-îng chÞu chi phÝ. Nh÷ng chi phÝ nµy th-êng ph¶i tËp hîp chung sau ®ã lùa
chän tiªu thøc ph©n bæ ®Ó tiÕn hµnh ph©n bæ cho c¸c ®èi t-îng liªn quan.
C¸ch ph©n lo¹i nµy cã ý nghÜa ®èi víi viÖc x¸c ®Þnh ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp
hîp vµ ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t-îng mét c¸ch ®óng ®¾n, hîp lý.
1.1.2.6. Ngoµi c¸c c¸ch ph©n lo¹i trªn chi phÝ cßn ®-îc ph©n lo¹i thµnh:
- Chi phÝ kiÓm so¸t ®-îc vµ chi phÝ kh«ng kiÓm so¸t ®-îc: Lµ nh÷ng
kho¶n môc chi phÝ ph¶n ¸nh ph¹m vi quyÒn h¹n cña c¸c nhµ qu¶n trÞ ®èi víi
c¸c lo¹i chi phÝ ®ã.
- Chi phÝ thÝch ®¸ng vµ chi phÝ kh«ng thÝch ®¸ng: Chi phÝ thÝch ®¸ng
lµ chi phÝ cã thÓ ¸p dông cho mét quyÕt ®Þnh cã mèi liªn hÖ víi ph-¬ng ¸n
®-îc lùa chän cña nhµ qu¶n lý. Ng-îc l¹i, nÕu måt chi phÝ ph¸t sinh xong
kh«ng cÇn biÕt ®Õn tiÕn tr×nh hµnh ®éng cña nhµ qu¶n lý cã thÓ thùc hiÖn ®-îc
hay kh«ng, th× khi ®ã chi phÝ kh«ng thÓ gióp g× trong viÖc quyÕt ®Þnh xem tiÕn
tr×nh ho¹t ®éng nµo lµ tèt nhÊt. Chi phÝ nh- vËy kh«ng thÓ tr¸nh ®-îc vµ do ®ã
nã kh«ng thÝch ®¸ng víi quyÕt ®Þnh cña ng-êi qu¶n lý.
- Chi phÝ c¬ héi: Lµ lîi nhuËn tiÒm tµng bÞ mÊt ®i khi chän ph-¬ng ¸n
hµnh ®éng nµy ®Ó thay thÕ mét ph-¬ng ¸n hµnh ®éng kh¸c.
1.1.3. §èi t-îng vµ ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ
1.1.3.1. §èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
§èi t-îng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt: Lµ giíi h¹n tËp hîp chi phÝ phôc
vô cho nhu cÇu h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm. TËp hîp ®Çy ®ñ
vµ chÝnh x¸c chi phÝ theo ®óng ®èi t-îng vai trß quan träng trong qu¶n lý vµ
trong h¹ch to¸n. ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ c¨n cø vµ c¸c yÕu tè
sau:
- §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt, tÝnh chÊt, quy tr×nh c«ng nghÖ
- Yªu cÇu th«ng tin cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh cña doanh nghiÖp
- Tr×nh ®é vµ nhu cÇu qu¶n lý
- Tr×nh ®é vµ kh¶ n¨ng cña bé m¸y kÕ to¸n
§èi t-îng tËp hîp chi phÝ cã thÓ lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ hoÆc
tõng giai ®o¹n c«ng nghÖ.
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
6
1.1.3.2. C¸c ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ
+ Ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp tËp hîp chi phÝ: Lµ nh÷ng chi phÝ cã thÓ x¸c
®Þnh ®-îc ®èi t-îng chÞu chi phÝ ngay tõ khi ph¸t sinh. C¨n cø vµo chøng tõ
ban ®Çu, kÕ to¸n h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n phï hîp theo tõng lo¹i vµ chi tiÕt
theo tõng ®èi t-îng tËt hîp chi phÝ.
+ Ph-¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp: Trong tr-êng hîp kh«ng x¸c ®Þnh
®-îc møc chi phÝ cho tõng ®èi t-îng riªng biÖt khi ph¸t sinh chi phÝ. C¸c chi
phÝ nµy khi ph¸t sinh ®-îc tËp hîp vµo tµi kho¶n chung, sau ®ã ph©n bæ cho
tõng ®èi t-îng chÞu chi phÝ theo c¸c tiªu chuÈn ph©n bæ thÝch hîp.ViÖc ph©n
bæ c¸c chi phÝ nµy ®-îc thùc hiÖn theo c¸c b-íc sau:
C
B-íc 1: X¸c ®Þnh hÖ sè ph©n bæ theo c«ng thøc H = —
T
Trong ®ã:
H: HÖ sè ph©n bæ
C: Chi phÝ cÇn ph©n bæ
T: Tæng tiªu chuÈn ph©n bæ cña c¸c ®èi t-îng (T = Ʃt¡)
t¡: Tiªu chuÈn ph©n bæ cña ®èi t-îng ¡.
B-íc 2: X¸c ®Þnh møc chi phÝ ph©n bæ cho ®èi t-îng ¡ (c¡) : c¡= t¡ x H
1.2. Gi¸ thµnh s¶n phÈm
1.2.1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ
lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ cã liªn quan ®Õn khèi l-îng c«ng viÖc, s¶n
phÈm, lao vô hoµn thµnh. ChØ tiªu gi¸ thµnh g¾n liÒn víi tõng lo¹i s¶n phÈm,
chø kh«ng tÝnh cho thµnh phÈm ®ang cßn n»m trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt.
Gi¸ thµnh cã hai chøc n¨ng chñ yÕu: Lµ th-íc ®o bï ®¾p chi phÝ vµ
chøc n¨ng lËp gi¸ .Toµn bé chi phÝ mµ doanh nghiÖp chi ra ®Ó hoµn thµnh mét
khèi l-îng s¶n phÈm, c«ng viÖc trong mét kú nhÊt ®Þnh ph¶i ®-îc bï ®¾p b»ng
chÝnh tiÒn thu ®-îc tõ viÖc b¸n nh÷ng thµnh phÈm ®ã. Vµ môc ®Ých s¶n
xuÊt,nguyªn t¾c kinh doanh cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ tr-êng lµ c¸c
kho¶n thu kh«ng nh÷ng bï ®¾p ®-îc nh÷ng chi phÝ ®· bá ra mµ ph¶i ®¶m b¶o
cã l·i.Tõ ®ã ®Þnh gi¸ b¸n s¶n phÈm ph¶i dùa trªn gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh võa mang tÝnh chñ quan, võa mang tÝnh kh¸ch quan trªn
mét ph¹m vi nhÊt ®Þnh. Tõ ®ã, cÇn ph¶i xem xÐt gi¸ thµnh trªn nhiÒu gãc ®é
kh¸c nhau nh»m sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt chØ tiªu gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh lµ biÓu
hiÖn b»ng tiÒn l-îng lao ®éng ®-îc kÕt tinh trong mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. V×
vËy nã mang tÝnh kh¸ch quan do sù di chuyÓn vµ kÕt tinh gi¸ trÞ t- liÖu s¶n
xuÊt søc lao ®éng lµ tÊt yÕu. MÆt kh¸c, gi¸ thµnh lµ mét ®¹i l-îng ®-îc tÝnh
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
7
trªn c¬ së chi phÝ s¶n xuÊt ra trong mét kú nhÊt ®Þnh nªn nã mang nh÷ng yÕu
tè chñ quan.
V× vËy gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ chØ tiªu chÊt l-îng tæng hîp ph¶n ¸nh
nh÷ng tiªu hao trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm nh-ng còng ®ång thêi lµ
th-íc ®o n¨ng lùc vµ tr×nh ®é qu¶n lý kinh tÕ cña doanh nghiÖp, lµ c¬ së ®Ó
x¸c ®Þnh kÕt qña kinh doanh cña doanh nghiÖp, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n kÕt qu¶ kú
kinh doanh.
1.2.2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm
§Ó gióp cho viÖc h¹ch to¸n vµ qu¶n lý gi¸ thµnh s¶n phÈm, kÕ to¸n c«ng
ty ®· ph©n biÖt ®-îc hai c¸ch ph©n lo¹i gi¸ thµnh chñ yÕu nh- sau:
+ C¨n cø vµo thêi gian vµ nguån sè liÖu tÝnh gi¸ thµnh theo c¸ch
ph©n lo¹i nµy gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc chi lµm 3 lo¹i:
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc tÝnh trªn c¬ së chi phÝ
s¶n xuÊt kÕ ho¹ch vµ s¶n l-îng kÕ ho¹ch.
Gi¸ thµnh ®Þnh møc: Lµ gi¸ thµnh ®-îc tÝnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc chi
phÝ hiÖn hµnh. ViÖc tÝnh gi¸ thµnh ®Þnh møc còng ®-îc thùc hiÖn tr-íc
khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh thùc tÕ: Lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc tÝnh trªn c¬ së c¸c chi
phÝ s¶n xuÊt vµ s¶n l-îng thùc tÕ ph¸t sinh. Gi¸ thµnh thùc tÕ chØ tÝnh
to¸n ®-îc sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm.
+ C¨n cø theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ theo c¸ch ph©n lo¹i nµy
gi¸ thµnh s¶n phÈm gåm hai lo¹i:
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt hay cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng x-ëng: Bao gåm c¸c
chi phÝ liªn ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n phÈm ph¸t sinh ë ph©n x-ëng
s¶n xuÊt. Gi¸ thµnh s¶n xuÊt ®-îc sö dông ®Ó ghi sæ kÕ to¸n thµnh phÈm
nhËp kho hoÆc giao th¼ng cho kh¸ch hµng vµ lµ c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸ vèn
hµng b¸n, l·i gép ë c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
Gi¸ thµnh toµn bé hay cßn gäi lµ gi¸ thµnh ®Çy ®ñ: Bao gåm c¸c chi phÝ
s¶n xuÊt vµ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp tÝnh cho s¶n
phÈm ®ã.
VÒ viÖc ph©n lo¹i gi¸ thµnh kÕ to¸n c«ng ty ¸p dông theo ph¹m vi ph¸t
sinh chi phÝ.
1.2.3. §èi t-îng vµ ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
1.2.3.1. §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh
Muèn tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm tr-íc hÕt ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc ®èi t-îng
tÝnh gi¸ thµnh. §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ thµnh phÈm, nöa thµnh phÈm, c«ng
viÖc, lao vô do doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra vµ cÇn ®-îc tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ
gi¸ thµnh ®¬n vÞ.
ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng viÖc cÇn thiÕt ®Çu tiªn
trong toµn bé c«ng viÖc tÝnh gi¸ thµnh cña kÕ to¸n. Bé phËn kÕ to¸n gi¸ thµnh
cÇn ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp, c¸c lo¹i s¶n phÈm vµ
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
8
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
lao vô mµ doanh nghiÖp s¶n xuÊt, tÝnh chÊt s¶n xuÊt vµ c«ng cô sö dông cña
chóng ®Ó x¸c ®Þnh ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh cho thÝch hîp nh- sau:
- C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt
NÕu doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu liªn tôc th× ®èi
t-îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ thµnh phÈm hoÆc nöa thµnh phÈm.
NÕu doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt phøc t¹p kiÓu song song th× ®èi
t-îng tÝnh gi¸ thµnh cã thÓ lµ s¶n phÈm hoµn chØnh, chi tiÕt, hoÆc phô
tïng.
NÕu doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n th× ®èi t-îng tÝnh gi¸
thµnh lµ s¶n phÈm hoµn thµnh ë cuèi quy tr×nh s¶n xuÊt.
- C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt s¶n phÈm.
NÕu doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng lo¹t th× ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ
tõng lo¹t s¶n phÈm s¶n xuÊt.
NÕu doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®¬n chiÕc th× ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ
tõng s¶n phÈm ®¬n chiÕc.
NÕu doanh nghiÖp s¶n xuÊt theo ®¬n ®Æt hµng th× ®èi t-îng tÝnh gi¸
thµnh lµ tõng ®¬n ®Æt hµng.
- C¨n cø vµo yªu cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp: Tr×nh ®é
qu¶n lý cµng cao th× ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh cµng chi tiÕt, chÝnh x¸c vµ
ng-îc l¹i.
1.2.3.2. C¸c ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
A* Ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp (gi¶n ®¬n)
Trong c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh s¶n xuÊt gi¶n ®¬n, s¶n xuÊt ra Ýt
chñng lo¹i s¶n phÈm, chu k× s¶n xuÊt ng¾n, chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc tËp hîp theo
tõng ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh. Gi¸ thµnh s¶n phÈm ®-îc x¸c ®Þnh theo c«ng
thøc:
CPSX k×
Tæng gi¸
tr-íc
+
thµnh =
chuyÓn sang
s¶n
phÈm
CPSX
chi ra
trong kú
-
CPSX
chuyÓn
sang kú sau
-
C¸c kho¶n
gi¶m chi
phÝ
B* Ph-¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ: Ph-¬ng ph¸p nµy ®-îc ¸p dông
trong c¸c doanh nghiÖp mµ viÖc s¶n xuÊt s¶n phÈm ®-îc thùc hiÖn ë nhiÒu
ph©n x-ëng. Mçi ph©n x-ëng thùc hiÖn viÖc s¶n xuÊt hoµn chØnh mét hoÆc
mét sè bé phËn cña s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc tËp hîp theo tõng ph©n
x-ëng. §èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo
tõng bé phËn s¶n phÈm. Gi¸ thµnh thµnh phÈm b»ng tæng céng gi¸ thµnh cña
c¸c bé phËn hîp thµnh.
Ztp = Zı + Z₂ +.... + Zn
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
9
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
C*. Ph-¬ng ph¸p hÖ sè
§-îc sö dông trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm
hoÆc mét lo¹i s¶n phÈm víi nhiÒu phÈm cÊp kh¸c nhau trªn cïng mét d©y
chuyÒn s¶n xuÊt .Trªn d©y chuyÒn s¶n xuÊt nµy c¸c chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng thÓ
tËp hîp riªng ®-îc theo tõng ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh (lo¹i s¶n phÈm hoÆc
tõng phÈm cÊp s¶n phÈm).
Tr×nh tù h¹ch to¸n theo ph-¬ng ph¸p hÖ sè
B-íc 1: X¸c ®Þnh tæng gi¸ thµnh cña c¶ nhãm s¶n phÈm b»ng ph-¬ng
ph¸p gi¶n ®¬n
B-íc 2: Quy ®æi sè l-îng s¶n phÈm tõng lo¹i trong nhãm thµnh s¶n
phÈm tiªu chuÈn theo hÖ sè quy ®Þnh.
Sè l-îng s¶n
phÈm quy chuÈn
Sè l-îng s¶n phÇm mçi
thø s¶n phÈm trong
nhãm
=
HÖ sè quy ®Þnh cho
tõng thø s¶n phÈm
trong nhãm
x
B-íc 3: X¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ cña s¶n phÈm tiªu chuÈn
Tæng gi¸ thµnh cña c¶ nhãm
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n phÈm =
tiªu chuÈn
Tæng sè l-îng s¶n phÈm tiªu chuÈn
B-íc 4: X¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ thùc tÕ tõng thø s¶n phÈm trong nhãm
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ
tõng thø s¶n phÈm
=
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ s¶n
phÈm tiªu chuÈn
x
HÖ sè quy ®æi cña
tõng thø s¶n phÈm
D* Ph-¬ng ph¸p tØ lÖ
Ph-¬ng ph¸p nµy sö dông trong c¸c doanh nghiÖp mµ mçi ph©n x-ëng
®ång thêi s¶n xuÊt ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm cã qui c¸ch, phÈm cÊp kh¸c nhau .
§èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng ph©n x-ëng s¶n xuÊt. §èi t-îng
tÝnh thµnh lµ tõng lo¹i s¶n phÈm hoµn thµnh. TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm cña c¶ nhãm trong cïng ph©n x-ëng ®-îc thùc hiÖn nhph-¬ng ph¸p hÖ sè. C¨n cø vµo tØ lÖ gi÷a tæng gi¸ thµnh thùc tÕ víi tæng gi¸
thµnh ®Þnh møc hoÆc kÕ ho¹ch ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh ®¬n vÞ tõng lo¹i s¶n
phÈm. Gi¸ thµnh tõng lo¹i s¶n phÈm trong nhãm ®-îc x¸c ®Þnh nh-:
Gi¸ thµnh thùc tÕ
®¬n vÞ s¶n phÈm
tõng lo¹i
=
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
(®Þnh møc) ®¬n vÞ
s¶n phÈm tõng lo¹i
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
x
TØ lÖ
gi¸ thµnh
10
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Trong ®ã:
Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ cña c¸c lo¹i s¶n phÈm
TØ lÖ gi¸ =
thµnh
x 100
Tæng gi¸ thµnh kÕ ho¹ch cña c¸c lo¹i s¶n phÈm
n
Error! =
(q
i 1
i
x zi )
Trong ®ã:
qi: Sè l-îng thµnh phÈm lo¹i i
zi: Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch (®Þnh møc) ®¬n vÞ s¶n phÈm i
Ngoµi c¸c ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh trªn cßn cã c¸c ph-¬ng ph¸p tÝnh
gi¸ thµnh trong mét sè lo¹i h×nh doanh nghiÖp nh- sau:
1) TËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh theo ®¬n ®Æt hµng: Ph-¬ng
ph¸p nµy thÝch hîp víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt s¶n phÈm theo ®¬n dÆt hµng
hoÆc theo hîp ®ång. §èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo
ph-¬ng ph¸p nµy lµ tõng ®¬n ®Æt hµng. C¸ch tÝnh gi¸ thµnh nµy kh«ng quan
t©m ®Õn tÝnh chÊt ®¬n gi¶n hay phøc t¹p cña quy tr×nh s¶n xuÊt
2) Ph©n b-íc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm: Ph-¬ng ¸n nµy th-êng ¸p dông trong c¸c doanh nghiÖp cã quy tr×nh
s¶n xuÊt phøc t¹p nh- luyÖn kim, c¬ khÝ, dÖt,....Trong c¸c doanh nghiÖp nµy
c«ng nghÖ s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp ®-îc chia ra thµnh nhiÒu c«ng ®o¹n
nèi tiÕp nhau theo mét tr×nh tù nhÊt ®Þnh. Th-êng mçi ph©n x-ëng ®¶m nhËn
mét b-íc chÕ biÕn vµ chÕ t¹o ra mét lo¹i b¸n thµnh phÈm. B¸n thµnh phÈm
®-îc s¶n xuÊt ra cña c«ng ®o¹n tr-íc ®-îc tiÕp tôc ®-a vµo chÕ biÕn ë c«ng
®o¹n tiÕp sau, b-íc cuèi cïng chÕ t¹o ra thµnh phÈm. Ph-¬ng ¸n tÝnh gi¸
thµnh nµy cã hai c¸ch tÝnh nh- sau:
+ Ph-¬ng ¸n ph©n b-íc cã tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm ( gäi t¾t
lµ ph-¬ng ¸n ph©n b-íc cã b¸n thµnh phÈm): Trong tr-êng hîp b¸n thµnh
phÈm cã thÓ ®em b¸n ra ngoµi nh- hµng ho¸ th× cÇn ph¶i tÝnh gi¸ thµnh b¸n
thµnh phÈm. Tr×nh tù tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh nh- sau:
B-íc 1: Më phiÕu tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh theo tõng
b-íc chÕ biÕn (tõng ph©n x-ëng). PhiÕu nµy ë ph©n x-ëng cuèi cïng chÝnh lµ
phiÕu tÝnh gi¸ thµnh thµnh phÈm. Cã mÉu nh- sau:
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
11
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
BiÓu sè 1:
PhiÕu tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh ph©n x-ëng 1
Tªn s¶n phÈm: B¸n s¶n phÈm
Th¸ng....n¨m .....
§¬n vÞ tÝnh: ®ång
CPSX
trong kú
Nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp
xxx
xxx
xxx
xxx
Nh©n c«ng trùc tiÕp
xxx
xxx
xxx
xxx
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
xxx
xxx
xxx
xxx
Tæng céng
xxx
xxx
xxx
xxx
Chi phÝ
Gi¸ thµnh
b¸n thµnh
phÈm
Gi¸ thµnh
®¬n vÞ
b¸n thµnh
phÈm
Gi¸ trÞ s¶n
phÈm dë
dang
B-íc 2: TÝnh gi¸ s¶n phÈm dë dang cuèi kú, tÝnh tæng gi¸ thµnh vµ gi¸
thµnh ®¬n vÞ b¸n thµnh phÈm theo tõng b-íc chÕ biÕn.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ë b-íc chÕ biÕn cuèi cïng ®-îc tÝnh
theo ph-¬ng ¸n kÕt chuyÓn tuÇn tù nh- sau:
Gi¸ thµnh
Chi phÝ
Chi phÝ
b¸n thµnh
= nguyªn, vËt + chÕ biÕn
phÈm b-íc 1
liÖu chÝnh
b-íc 1
Chi phÝ s¶n
C¸c kho¶n
- xuÊt dë dang - gi¶m chi
b-íc 1
phÝ
Gi¸ thµnh
Gi¸ thµnh
Chi phÝ
b¸n thµnh
= BTP b-íc 1 + chÕ biÕn
phÈm b-íc 2
chuyÓn sang
b-íc 2
Chi phÝ s¶n
C¸c kho¶n
- xuÊt dë dang - gi¶m chi
b-íc 2
phÝ
Vµ ®-îc sö dông biÓu tÝnh sau:
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
12
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
BiÓu 2 :
PhiÕu tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
ph©n x-ëng II (b-íc 2)
Tªn s¶n phÈm: Thµnh phÈm
Th¸ng n¨m
§¬n vÞ: ®ång
CPSX
trong kú
Chi phÝ
BTP b-íc 1 chuyÓn
sang
Nh©n c«ng trùc tiÕp
Chi phÝ s¶n xuÊt
chung
Tæng céng
Gi¸ thµnh
thµnh phÈm
b-íc n
Gi¸ trÞ SP dë
dang
Gi¸ thµnh
thµnh phÈm
Gi¸ thµnh
®¬n vÞ TP
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
xxx
Gi¸ thµnh BTP b-íc
= n -1 chuyÓn sang +
Chi phÝ chÕ
biÕn b-íc n
Chi phÝ s¶n xuÊt
- dë dang b-íc n
+ Ph-¬ng ¸n ph©n b-íc kh«ng tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm (gäi
t¾t lµ ph-¬ng ¸n ph©n b-íc kh«ng cã b¸n thµnh phÈm): ¸p dông trong
tr-êng hîp b¸n thµnh phÈm kh«ng b¸n ra bªn ngoµi hoÆc nhu cÇu qu¶n lý
kh«ng ®ßi hái ph¶i tÝnh gi¸ thµnh b¸n thµnh phÈm. Trong ph-¬ng ¸n nµy ë
mçi b-íc chÕ biÕn chØ cÇn tÝnh chi phÝ s¶n xuÊt ph©n bæ cho thµnh phÈm vµ
s¶n phÈm dë dang. Gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh ®-îc tÝnh b»ng c¸ch tæng
céng chi phÝ s¶n xuÊt ë c¸c b-íc chÕ biÕn ph©n bæ cho thµnh phÈm.
Tr×nh tù tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo
ph-¬ng ¸n nµy nh- sau:
B-íc 1: Më phiÕu tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo tõng b-íc chÕ biÕn.
B-íc 2: Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt ë tõng b-íc chÕ biÕn cho thµnh phÈm
ë b-íc cuèi cïng.
Chi phÝ
vËt liÖu
chÝnh
trong TP
Gi¸ trÞ vËt liÖu chÝnh xuÊt dïng
Sè l-îng
=
x BTP b-íc
Sè l-îng BTP b-íc 1 + Sè l-îng SPDD b-íc 1
1 trong TP
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
13
3)TÝnh gi¸ thµnh theo ®Þnh møc
Trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt æn ®Þnh, c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®-îc
x©y dùng phï hîp víi thùc tÕ s¶n xuÊt. NhiÖm vô cña h¹ch to¸n chi phÝ s¶n
xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph-¬ng ¸n nµy lµ kiÓm tra ph¸t hiÖn mäi
chªnh lÖch so víi ®Þnh møc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt theo tõng n¬i ph¸t sinh
chi phÝ, tõng ®èi t-îng gi¸ tÝnh thµnh vµ theo tõng nguyªn nh©n.
Gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm ®-îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
Gi¸ thµnh
Chªnh lÖch
Chªnh lÖch
Gi¸ thµnh
thùc tÕ cña
=
CPSX do thay CPSX tho¸t li
®Þnh møc
s¶n phÈm
®æi ®Þnh møc
®Þnh møc
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®Þnh møc chi phÝ cã thÓ thay ®æi do c¸c
nguyªn nh©n nh- :
- Thay ®æi gi¸ c¶ c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña x¶n suÊt
- Do tiÕn bé kü thuËt lµm thay c«ng nghÖ vµ vËt liÖu dïng vµo s¶n xuÊt
ViÖc ¸p dông c«ng nghÖ, thiÕt bÞ míi lµm gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, t¨ng
n¨ng xuÊt lao ®éng vµ cã thÓ sö dông c¸c nguyªn, vËt liÖu thay thÕ rÎ h¬n,...
Khi c¸c ®Þnh møc kinh tÕ thay ®æi cÇn kÞp thêi tÝnh l¹i gi¸ thµnh theo ®Þnh
møc míi.
Chªnh lÖch tho¸t li ®Þnh møc th-êng do c¸c nguyªn nh©n tiÕt kiÖm hoÆc
l·ng phÝ vËt t-,....C¸c nguyªn nh©n lµm t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt cÇn ®-îc h¹ch
to¸n ph¸t hiÖn kÞp thêi ®Ó cã biÖn ph¸p kh¾c phôc.
1.3. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n
phÈm
C¶ chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm ®Òu lµ c¸c hao phÝ vÒ lao
®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸. Nh-ng nãi ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt lµ nãi ®Õn toµn
bé c¸c chi phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vÊt ho¸ mµ doanh nghiÖp chi ra
trong mét thêi kú kh«ng kÓ chi phÝ ®ã chi cho bé phËn nµo vµ cho s¶n xuÊt
s¶n phÈm g×. Ng-îc l¹i nãi ®Õn gi¸ thµnh s¶n phÈm ng-êi ta chØ quan t©m ®Õn
c¸c chi phÝ ®· chi ra cã liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt hoµn thµnh mét khèi l-îng
s¶n phÈm hoÆc thùc hiÖn xong mét c«ng viÖc dÞch vô mµ kh«ng quan t©m ®Õn
chi phÝ ®ã ®-îc chi ra vµo thêi kú nµo. Chi phÝ s¶n xuÊt lµ c¨n cø ®Ó tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm s¶n xuÊt trong doanh nghiÖp .
Tæng gi¸
thµnh s¶n
phÈm
CPSX kú
=
tr-íc
+
chuyÓn sang
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
CPSX chi
ra trong
kú
CPSX
C¸c kho¶n
chuyÓn
gi¶m
sang kú sau
chi phÝ
14
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ tæng gi¸ thµnh ®-îc kh¸i qu¸t
b»ng s¬ ®å sau:
Chi phÝ s¶n xuÊt dë
dang ®Çu kú
Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú
Tæng gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n phÈm
Chi phÝ s¶n xuÊt dë
dang cuèi kú
1.4.Tr×nh tù h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm
Chi phÝ s¶n xuÊt ®-îc h¹ch to¸n theo c¸c b-íc sau:
B-íc 1: TËp hîp c¸c chi phÝ ph¸t sinh liªn quan trùc tiÕp cho tõng ®èi
t-îng sö dông. Tr-êng hîp chi phÝ ph¸t sinh kh«ng tËp hîp trùc tiÕp th× kÕ
to¸n tËp hîp chung sau ®ã ph©n bæ chi phÝ cho c¸c ®èi t-îng liªn quan.
B-íc 2: Ph©n bæ c¸c chi phÝ chung vµ chi phÝ cña bé phËn s¶n xuÊt phô
cho c¸c ®èi t-îng liªn quan theo tiªu chuÈn ph©n bæ thÝch hîp.
B-íc 3: TÝnh gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang cuèi kú.
1.5. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo ph-¬ng ph¸p kª khai
th-êng xuyªn
1.5.1. H¹ch to¸n c¸c chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp
a. Tµi kho¶n h¹ch to¸n
TK 621 - Chi phÝ nguyªn, vËt liÖu trùc tiÕp
Bªn Nî: - Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng cho s¶n xuÊt
Bªn Cã : - Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho hoÆc kÕt
chuyÓn cho kú sau
- KÕt chuyÓn gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu sö dông trong kú vµo gi¸
thµnh s¶n phÈm.
Tµi kho¶n 621 kh«ng cã sè d- cuèi kú vµo ®-îc më chi tiÕt theo tõng
®èi t-îng sö dông.
b. Tr×nh tù h¹ch to¸n
- XuÊt kho nguyªn, vËt liÖu ®Ó trùc tiÕp s¶n xuÊt s¶n phÈm:
Nî TK 621
Cã TK 152 Gi¸ thùc tÕ nguyªn, vËt liÖu xuÊt dïng
- Mua ngoµi nguyªn, vËt liÖu xuÊt th¼ng cho s¶n xuÊt
Nî TK 621: Gi¸ trÞ nguyªn, vËt liÖu sö dông
Nî TK 133: ThuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ
Cã TK 111, 112, 331,....sè tiÒn ph¶i tr¶ ng-êi b¸n
- Cuèi th¸ng nhËp l¹i nguyªn, vËt liÖu kh«ng sö dông hÕt tr¶ l¹i kho:
Nî TK 152
Cã TK 621
Gi¸ thùc tÕ nguyªn, vËt liÖu nhËp kho
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
15
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
1.5.2. H¹ch to¸n c¸c chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
a. Tµi kho¶n h¹ch to¸n
TK 622: - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Bªn Nî: - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia s¶n xuÊt sÈn phÈm hoÆc
thùc hiÖn c«ng viÖc dÞch vô.
Bªn Cã: - Ph©n bæ hoÆc kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµo gi¸
thµnh s¶n phÈm.
TK 622 Kh«ng cã sè d- cuèi kú vµ ®-îc më chi tiÕt theo tõng ®èi t-îng
sö dông.
b. Tr×nh tù h¹ch to¸n
C¨n cø vµo " B¶ng tÝnh l-¬ng vµ BHXH" ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc
tiÕp ghi:
Nî TK 622: Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Cã TK 334: C¸c kho¶n l-¬ng vµ phô cÊp l-¬ng, tiÒn c«ng....
Cã TK 338: C¸c kho¶n tÝnh theo l-¬ng
1.5.3. TËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung
TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng chi phÝ qu¶n lý phôc vô s¶n xuÊt vµ
nh÷ng chi phÝ s¶n xuÊt kh¸c ph¸t sinh ë ph©n x-ëng s¶n xuÊt chÝnh cña doanh
nghiÖp
Ngoµi c¸c chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp vµ chi phÝ nh©n c«ng
trùc tiÕp c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh ë c¸c ph©n x-ëng ®-îc h¹ch to¸n vµo chi
phÝ s¶n xuÊt chung. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ®-îc tËp hîp theo tõng ®Þa ®iÓm
ph¸t sinh chi phÝ, theo tõng ph©n x-ëng. NÕu trong c«ng ty cã nhiÒu ph©n
x-ëng s¶n xuÊt th× ph¶i më sæ chi tiÕt ®Ó tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung cho
tõng ph©n x-ëng.
Cuèi th¸ng chi phÝ s¶n xuÊt chung ®· tËp hîp kÕt chuyÓn toµn bé ®Ó tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh ë ph©n x-ëng nµo th×
kÕt chuyÓn ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, c«ng viÖc dÞch vô cña ph©n x-ëng ®ã.
NÕu ph©n x-ëng s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i s¶n phÈm , nhiÒu c«ng viÖc th× ph¶i
tiÕn hµnh ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung theo ph-¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp.
C«ng thøc sö dông ®Ó tÝnh møc chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ cho ®èi t-îng
chÞu chi phÝ nh- sau:
Møc CPSX
chung ph©n
bæ cho tõng
®èi t-îng
=
Tæng CPSX chung cÇn ph©n bæ
Tæng tiªu chuÈn ph©n bæ
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
*
Tiªu chuÈn ph©n
bæ cña tõng ®èi
t-îng
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
16
Tiªu chuÈn ph©n bæ cô thÓ cña tõng kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung nh- sau:
- Chi phÝ khÊu hao TSC§: Nh÷ng tr-êng hîp kh«ng tÝnh riªng ®-îc cho
tõng ®èi t-îng chÞu chi phÝ th× ph©n bæ gi¸n tiÕp. Tiªu chuÈn ph©n bæ chi phÝ
khÊu hao TSC§ th-êng dïng lµ: Giê m¸y ch¹y thùc tÕ hoÆc ®Þnh møc chi phÝ
khÊu hao m¸y mãc thiÕt bÞ s¶n xuÊt, l-îng nguyªn, vËt liÖu sö dông ....
- Chi phÝ n¨ng l-îng dïng cho s¶n xuÊt s¶n phÈm: NÕu ph¶i ph©n bæ
th-êng sö dông c¸c tiªu chuÈn nh-: §Þnh møc chi phÝ n¨ng l-îng hoÆc sè giê
m¸y lµm viÖc thùc tÕ kÕt hîp víi c«ng suÊt tiªu hao cña m¸y.
- Nh÷ng chi phÝ cßn l¹i ®-îc tËp hîp vµ ph©n bæ cho ®èi t-îng chÞu chi
phÝ theo ph-¬ng ph¸p ph©n bæ gi¸n tiÕp. Tiªu chuÈn ph©n bæ cã thÓ lµ tiÒn
l-¬ng c«ng nh©n s¶n xuÊt, ®Þnh møc chi phÝ, giê c«ng c«ng nh©n s¶n xuÊt,.....
a. Tµi kho¶n h¹ch to¸n
TK 627- Chi phÝ s¶n xuÊt chung.
Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú.
Bªn Cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung.
- Ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung cho c¸c ®èi t-îng chÞu chi phÝ vµ kÕt
chuyÓn vµo TK liªn quan.
TK 627: Kh«ng cã sè d- cuèi kú vµ ®-îc chi tiÕt thµnh 6 TK cÊp 2:
TK 6271 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng
TK 6272 - Chi phÝ vËt liÖu
TK 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt.
TK 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§
TK 6277 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK 6278 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
b. Tr×nh tù h¹ch to¸n mét sè nghiÖp vô chñ yÕu:
- C¨n cø vµo b¶ng tæng hîp thanh to¸n l-¬ng, b¶ng thanh to¸n tiÒn ¨n
ca tÝnh tiÒn l-¬ng chÝnh, tiÒn l-¬ng phô, phô cÊp l-¬ng, tiÒn ¨n ca ph¶i tr¶ cho
nh©n viªn ph©n x-ëng trong kú, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 6271 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng
Cã TK 334 - Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn
- TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tiÒn l-¬ng thùc tÕ
ph¶i tr¶ nh©n viªn ph©n x-ëng tÝnh vµo chi phÝ.
Nî TK 6271- Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng
Cã TK 338 - Ph¶i tr¶ , ph¶i nép kh¸c (3382, 3383, 3384)
- C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho vËt liÖu sö dông cho qu¶n lý, phôc vô s¶n
xuÊt ë ph©n x-ën, kÕ to¸n tÝnh ra gi¸ thùc tÕ xuÊt kho, ghi:
Nî TK 6272 - Chi phÝ vËt liÖu
Cã TK 152 - Nguyªn liÖu, vËt liÖu.
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
17
- C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho c«ng cô, dông cô dïng cho s¶n xuÊt chung
lo¹i ph©n bæ mét lÇn, kÕ to¸n tÝnh ra gi¸ trÞ thùc tÕ cña c«ng cô dông cô xuÊt
kho, ghi:
Nî TK 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt.
Cã TK 153 - C«ng cô dông cô.
- Ph©n bæ c¸c chi phÝ tr¶ tr-íc vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung trong kú:
Nî TK 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
Cã TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr-íc dµi h¹n
- TrÝch tr-íc c¸c kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ vµo chi phÝ s¶n xuÊt chung:
Nî TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Cã TK 335 - Chi phÝ ph¶i tr¶
- C¨n cø vµo b¶ng tÝnh vµ ph©n bæ khÊu hao TSC§ sö dông cho ph©n
x-ëng s¶n xuÊt kÕ to¸n ghi:
Nî TK 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§.
Cã TK 214 - Hao mßn TSC§.
- C¨n cø vµo ho¸ ®¬n cña ng-êi b¸n vÒ c¸c kho¶n dÞch vô sö dông cho
s¶n xuÊt chung nh-: TiÒn ®iÖn, tiÒn n-íc, tiÒn ®iÖn tho¹i, tiÒn söa ch÷a TSC§
th-êng xuyªn, ... kÕ to¸n ghi:
Nî TK 6277 - Chi dÞch vô mua ngoµi
Nî TK 133 - ThuÕ GTGT ®-îc khÊu trõ
Cã TK 331 - Ph¶i tr¶ cho ng-êi b¸n
Cã TK 111 - TiÒn mÆt
Cã TK 112 - TiÒn göi ng©n hµng.
- C¨n cø vµo c¸c chøng tõ kh¸c cã liªn quan ®Õn chi phÝ s¶n xuÊt chung
nh- :PhiÕu chi tiÒn mÆt, giÊy b¸o nî cña ng©n hµng, giÊy thanh to¸n t¹m øng,
kÕ to¸n ghi:
Nî TK 627 - Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
Cã TK 111 - TiÒn mÆt
Cã TK 112 - TiÒn göi ng©n hµng
Cã TK 141 - T¹m øng.
- Khi ph¸t sinh c¸c kho¶n ghi gi¶n chi phÝ s¶n xuÊt chung, c¨n cø vµo
chøng tõ cã liªn quan, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 111, 112: C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ thu b»ng tiÒn.
Nî TK 1388: Gi¸ trÞ ®ßi båi th-êng cña ng-êi ph¹m lçi.
Nî TK 1528: Gi¸ trÞ phÕ liÖu thu håi.
Cã TK 627: C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung.
- Cuèi kú, ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh vµo chi
phÝ chÕ biÕn cho mçi ®¬n vÞ s¶n phÈm theo møc c«ng suÊt b×nh th-êng , ghi:
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
18
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
Nî TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang
Cã TK 627 - ( Chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung cè ®Þnh)
S¬ ®å 1: H¹ch to¸n tËp hîp vµ ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung
TK 334,338
TK 627
TK 111, 152, 138,....
C¸c kho¶n gi¶m chi phÝ
Chi phÝ nh©n viªn
TK 152, 153
TK 154
Chi phÝ vËt liÖu, dông cô
Ph©n bæ hoÆc kÕt chuyÓn CPSXC
theo møc b×nh th-êng
TK 242, 335
Ph©n bæ hoÆc trÝch tr-íc chi phÝ
TK 214
TK 632
TrÝch khÊu hao TSC§ dïng vµo SX Chi phÝ s¶n xuÊt chung lín h¬n
møc b×nh th-êng
TK111, 112, 331,....
C¸c chi phÝ kh¸c
1.5.4. H¹ch to¸n c¸c chi phÝ tr¶ tr-íc
Chi phÝ tr¶ tr-íc gåm hai lo¹i: Chi phÝ tr¶ tr-íc ng¾n h¹n chi phÝ tr¶
tr-íc trong 12 th¸ng); Chi phÝ tr¶ tr-íc dµi h¹n (Chi phÝ tr¶ tr-íc cho kho¶ng
thêi gian h¬n 12 th¸ng).
* Chi phÝ tr¶ tr-íc ng¾n h¹n:
Chi phÝ tr¶ tr-íc ng¾n h¹n (hay chi phÝ chê ph©n bæ) lµ c¸c kho¶n chi
phÝ thùc tÕ ®· ph¸t sinh nh-ng ch-a tÝnh hÕt vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
19
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
cña kú mµ ®-îc tÝnh cho hai hay nhiÒu kú h¹ch to¸n sau ®ã. §©y lµ nh÷ng
kho¶n chi phÝ ph¸t sinh mét lÇn qu¸ lín hoÆc do b¶n th©n chi phÝ ph¸t sinh cã
t¸c dông tíi kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña nhiÒu kú h¹ch to¸n. Thuéc chi phÝ tr¶ tr-íc
cã thÓ gåm c¸ckho¶n sau:
- Gi¸ trÞ c«ng cô dông cô xuÊt dïng thuéc lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn.
- Gi¸ trÞ söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh ngoµi kÕ ho¹ch.
- Gi¸ trÞ bao b× lu©n chuyÓn, ®å dïng cho thuª
- DÞch vô mua ngoµi tr¶ tr-íc…
§Ó theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr-íc ph¸t sinh trong kú.
+ Bªn Nî: TËp hîp chi phÝ tr¶ tr-íc ph¸t sinh trong kú
+ Bªn Cã: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr-íc ®· ph©n bæ vµo chi phÝ kinh
doanh trong kú.
+ D- Nî: C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr-íc thùc tÕ ®· ph¸t sinh nh-ng ch-a
ph©n bæ vµo chi phÝ kinh doanh.
TK142 ®-îc chi tiÕt thµnh 2 tiÓu kho¶n:
TK 1421: Chi phÝ tr¶ tr-íc
TK 1422: Chi phÝ chê ph©n bæ
Ph-¬ng ph¸p h¹ch to¸n
S¬ ®å: H¹ch to¸n chi phÝ tr¶ tr-íc
TK 111, 112, 331,334
TK 142
TK 627,641,642
Chi phÝ tr¶ tr-íc
thùc tÕ ph¸t sinh
Ph©n bæ chi phÝ tr¶ tr-íc vµo
c¸c kú h¹ch to¸n
TK 641, 642
KÕt chuyÓn CPBH, CPQL
TK 911
KÕt chuyÓn CPBH, CPQL vµo
tµi kho¶n x¸c ®Þnh kÕt qu¶
* Chi phÝ tr¶ tr-íc dµi h¹n
Chi phÝ tr¶ tr-íc dµi h¹n lµ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh mét lÇn qu¸ lín vµ
cã liªn quan ®Õn nhiÒu niªn ®é h¹ch to¸n. C¸c kho¶n chi phÝ tr¶ tr-íc dµi h¹n
gåm:
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp
20
+ Chi phÝ tr¶ tr-íc vÒ thuª ho¹t ®éng TSC§ (QuyÒn sö dông ®Êt, nhµ
x-ëng, kho tµng, v¨n phßng lµm viÖc, cöa hµng vµ tµi s¶n kh¸c ) phôc vô cho
ho¹t ®éng kinh doanh nhiÒu n¨m tµi chÝnh.
+ Chi phÝ tr¶ tr-íc phôc vô cho ho¸t ®éng kinh doanh cña nhiÒu n¨m tµi
chÝnh
+ Chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ qu¶ng c¸o ph¸t sinh trong giai
®o¹n tr-íc ho¹t ®éng.
+ Chi phÝ nghiªn cøu cã gi¸ trÞ lín
+ Chi phÝ cho giai ®o¹n triÓn khai kh«ng ®ñ tiªu chuÈn ghi nhËn lµ
TSC§ v« h×nh.
+ Chi phÝ ®µo t¹o c¸c bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n kü thuËt.
Chi phÝ di chuyÓn ®Þa ®iÓm kinh doanh hoÆc tæ chøc l¹i doanh nghiÖp.
+ Lîi thÕ th-¬ng m¹i trong tr-êng hîp mua l¹i doanh nghiÖp, s¸p nhËp
doanh nghiÖp cã tÝnh chÊt mua l¹i.
+ Chi phÝ mua c¸c lo¹i b¶o hiÓm ( b¶o hiÓm ch¸y, næ, b¶o hiÓm tr¸ch
nhiÖm d©n sù chñ ph-¬ng tiÖn vËn t¶i, b¶o hiÓm th©n xe, b¶o hiÓm tµi s¶n, ...)
vµ c¸c lo¹i lÖ phÝ mµ doanh nghiÖp mua vµ tr¶ mét lÇn cho nhiÒu niªn ®é kÕ
to¸n.
+ C«ng cô, dông cô xuÊt dïng mét lÇn víi gi¸ trÞ lín vµ b¶n th©n c«ng
cô, dông cô tham gia vµo ho¹t ®éng kinh doanh trªn mét n¨m tµi chÝnh ph¶i
ph©n bæ dÇn vµo c¸c ®èi t-îng chÞu chi phÝ trong nhiÒu n¨m.
+ L·i mua hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp, l·i thuª TSC§ thuª tµi chÝnh.
+ Chi phÝ söa ch÷a lín TSC§ ph¸t sinh mét lÊn qu¸ lín ph¶i ph©n bæ
nhiÒu n¨m.
+ C¸c kho¶n kh¸c
a. Tµi kho¶n h¹ch to¸n
TK 242 - Chi phÝ tr¶ tr-íc dµi h¹n
Bªn Nî: Chi phÝ tr¶ tr-íc dµi h¹n ph¸t sinh
Bªn cã: C¸c kho¶n chi tr¶ tr-íc dµi h¹n ph©n bæ vµo chi phÝ ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.
Sè d- Nî: C¸c kho¶n chi phÝ tr-íc dµi h¹n ch-a tÝnh vµo chi phÝ ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña n¨m tµi chÝnh.
b. Tr×nh tù h¹ch to¸n mét sè ho¹t ®éng chñ yÕu:
- Khi ph¸t sinh c¸c kho¶m chi phÝ thµnh lËp doanh nghiÖp, chi phÝ ®µo
t¹o nh©n viªn, chi phÝ qu¶ng c¸o ph¸t sinh trong giai ®o¹n tr-íc ho¹t ®éng cña
Bïi ThÞ B¹ch YÕn - KÕ to¸n 1 - K33
- Xem thêm -