MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DANH MỤC SƠ ĐỒ
DANH MỤC BẢNG BIỂU
TÓM TẮT LUẬN VĂN
LỜI NÓI ĐẦU.............................................................................................................
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH
BÁN HÀNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC TỔNG
CÔNG TY THƯƠNG MẠI HÀ NỘI HAPRO.......................................
1.1
Đặc điểm của kinh doanh thương mại và nhiệm vụ của tổ chức kế
toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại..................
1.1.1
Doanh nghiệp thương mại trong nền kinh tế thị trường..................................
1.1.2
Vai trò, vị trí của doanh nghiệp thương mại trong nền kế toán thị trường.......
1.1.3
Đặc điểm hoạt động bán hàng và nhiệm vụ của tổ chức kế toán quá trình
bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại.................................................
1.2
Nguyên tắc và yêu cầu quản lý tổ chức kế toán quá trình bán hàng.......
1.2.1
Nguyên tắc tổ chức kế toán quá trình bán hàng.............................................
1.2.2
Yêu cầu quản lý tổ chức kế toán quá trình bán hàng.....................................
1.3
Nội dung tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiêp
thương mại...................................................................................................
1.3.1
Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức kế toán quá trình bán hàng....................
1.3.2
Tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại
trên các góc độ kế toán tài chính...................................................................
1.3.3
Tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong doanh nghiệp thương mại trên
góc độ kế toán quản trị..................................................................................
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1...........................................................................................
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH BÁN
HÀNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC TỔNG CÔNG
TY THƯƠNG HÀ NỘI HAPRO.............................................................
2.1
Tổng quan về các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty
Thương mại Hà nội Hapro................................................................
2.1.1
Khái quát chung về Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro.......................
2.1.2
Đặc điểm hoạt động kinh doanh trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công
ty Thương mại Hà nội Hapro........................................................................
2.2
Thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh
nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro............................
2.2.1
Thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trên góc độ kế toán tài chính.......
2.2.2
Thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trên góc độ kế toán quản trị...........
2.3
Đánh giá thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các
doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro................
2.3.1
Đánh giá thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trên góc độ kế
toán tài chính.................................................................................................
2.3.2
Đánh giá thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trên góc độ kế
toán quản trị..................................................................................................
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2...........................................................................................
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN TỔ
CHỨC KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH BÁN HÀNG TRONG CÁC
DOANH NGHIỆP THUỘC TỔNG CÔNG TY THƯƠNG MẠI
HÀ NỘI HAPRO......................................................................................
3.1
Chiến lược phát triển Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro và sự
cần thiết phải hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng................
3.1.1
Chiến lược phát triển của Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro..............
3.1.2.
Sự cần thiết của việc hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng.............
3.2
Yêu cầu và nguyên tắc hoàn thiện tổ chức kế toán quá
trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng
công ty Thương mại Hà nội Hapro................................................
3.2.1
Yêu cầu hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng................................
3.2.2
Nguyên tắc hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng...........................
3.3
Phương hướng và giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán
hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội
Hapro...........................................................................................................
3.3.1
Hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng dưới góc độ kế toán tài chính.....
3.3.2
Hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng dưới góc độ kế toán quản trị
.................................................................................................................... 108
3.4
Điều kiện thực hiện giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình
bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại
Hà nội Hapro.............................................................................................117
3.4.1
Về phía Nhà nước.......................................................................................117
3.4.2
Về phía Tổng công ty..................................................................................122
3.4.3
Về phía doanh nghiệp..................................................................................123
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3.........................................................................................126
KẾT LUẬN.............................................................................................................127
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
DN
: Doanh nghiệp
DNTM
: Doanh nghiệp thương mại
GTGT
: Giá trị gia tăng
TDTM
: Kinh doanh thương mại
TK
: Tài khoản
TMDT
: Thương mại điện tử
TMDV
: Thương mại dịch vụ
TTKDHTD
: Trung tâm kinh doanh hàng tiêu dùng
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1
: Quy trình cơ bản mua bán hànghóa theo mô hình Thương mại điện tử
...........................................................................................................
Sơ đồ 1.2
: Quy trình luân chuyển chứng từ kế toán quá trình bán hàng...........
Sơ đồ 1.3
: Quá trình xử lý đơn đặt hàng trong TMĐT B2B và B2C.................
Sơ đồ 1.4
: Trình tự kế toán quá trình bán hàng theo phương pháp KKTX........
Sơ đồ 1.5
: Trình tự kế toán quá trình bán hàng theo phương pháp kiểm kê định kỳ
...........................................................................................................
Sơ đồ 1.6
: Quy trình kế toán quá trình bán hàng theo hình thức kế toán Nhật ký chung
...........................................................................................................
Sơ đồ 1.7
: Trình tự ghi sổ kế toán quá trình bán hàng theo hình thức Nhật
Ký- Sổ cái...........................................................................................
Sơ đồ 1.8
: Quy trình ghi sổ theo hình thức chứng từ ghi sổ..............................
Sơ đồ 1.9
: Quy trình ghi sổ theo hình thức Nhật ký- Chứng từ.........................
Sơ đồ 1.10
: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức kế toán trên máy vi tính.......
Sơ dồ 2.1
: Tổ chức bộ máy quản lý của Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro.....
Sơ đồ 2.2
: Sơ đồ tổ chức bộ máy của Công ty Thương mại dịch vụ Tràng Thi.......
Sơ đồ 2.3
: Tổ chức bộ máy quản lý của Trung tâm kinh doanh hàng tiêu dùng........
Sơ đồ 2.4
: Tổ chức bộ máy kế toán của TTKDHTD.........................................
Sơ đồ 2.5
: Tổ chức bộ máy kế toán tại Công ty TMDV Tràng Thi...................
Sồ số 2.6
: Chu trình kinh doanh chủ yếu của TTKDHTD...............................
Sơ đồ 2.7
: Quy trình ghi sổ kế toán quá trình bán hàng theo hình thức Nhật
ký- Chứng từ......................................................................................
Sơ đồ 3.1
: Trình tự hạch toán kế toán hàng mua đang đi đường......................100
Sơ đồ 3.2
: Trình tự hạch toán chiết khấu thương mại......................................101
Sơ đồ 3.3
: Trình tự hạch toán hàng mua đang đi đường..................................103
Sơ đồ 3.4
: Trình tự hạch toán hàng hủy...........................................................104
DANH MỤC BẢNG, BIỂU
Biểu số 2.1
: Một số chỉ tiêu kinh tế tài chính chủ yếu của Tổng Công ty Thương
mại Hà Nội..........................................................................................
Biểu 3.1
: Phiếu bán hàng giao nhận thẳng.......................................................
Biểu 3.2
: Sổ nhật ký bán hàng.......................................................................108
Biểu số 3.3
: Sổ chi tiết bán hàng........................................................................111
Biểu số 3.4
: Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh...........................................112
Biểu số 3.5
: Báo cáo bán hàng...........................................................................113
Biểu số 3.6
: Báo cáo tình hình biến động hàng hóa............................................114
Biểu 3.7
: Báo cáo tình hình nợ theo thời hạn nợ và khách hàng....................115
i
CHƯƠNG 1
LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ TỔ CHỨC KẾ TOÁN
QUÁ TRÌNH BÁN HÀNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP
THUỘC TỔNG CÔNG TY THƯƠNG MẠI HAPRO
1.1 Đặc điểm của kinh doanh thương mại và nhiệm vụ của tổ chức kế toán quá
trình bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại.
1.1.1 Doanh nghiệp thương mại trong nền kinh tế thị trường
Trong những năm gần đây nền kinh tế nước ta có những chuyển biến to lớn,
đặc biệt là từ khi chuyển đổi nền kinh tế tập trung bao cấp sang nền kinh tế hàng
hóa nhiều thành phần dưới sự quản lý của nhà nước. Và rõ nét hơn nữa từ khi Việt
Nam ra nhập tổ chức thương mại quốc tế WTO, đã mở ra một cơ hội mới nhưng
cũng là những thách thức to lớn cho nền kinh tế nói chung và ngành thương mại nói
riêng. Chưa lúc nào hoạt động thương mại lại diễn ra sôi động như lúc này, các
doanh nghiệp thương mại không ngừng phấn đấu, cải thiện về chất lượng, giá cả,
mẫu mã, đa dạng hóa các mặt hàng nhằm tạo sự cạnh tranh trên thị trường.
Hiện nay trong xu thế phát triển đã hình thành những nhà phân phối, tập đoàn
phân phối hàng hóa trong lĩnh vực thương mại theo cả hai hình thức bán buôn và bán
lẻ, tùy vào đặc điểm hoạt động của các doanh nghiệp thương mại mà họ có thể tham
gia trong lĩnh vực bán buôn hay phân phối trong lĩnh vực bán lẻ hoăc kết hợp cả hai.
1.1.2 Vai trò, vị trí của doanh nghiệp thương mại trong nền kế toán thị trường
- Phản ánh và giám đốc tình hình thực hiện các chỉ tiêu kinh tế về tiêu thụ và
xác định kết quả tiêu thụ.
- Phản ánh đầy đủ, kịp thời chi tiết sự biến động của hàng hoá
- Phản ánh chính xác kịp thời doanh thu bán hàng.
- Phản ánh và giám đốc tình hình thực hiện kết quả tiêu thụ, cung cấp số liệu,
lập quyết toán đầy đủ, kịp thời
- Xác định đúng thời điểm tiêu thụ để kịp thời lập báo cáo bán hàng và phản
ánh doanh thu.
- Tổ chức hệ thống chứng từ ban đầu và trình tự lưu chuyển chứng từ hợp lý.
ii
1.1.3 Đặc điểm hoạt động bán hàng và nhiệm vụ của tổ chức kế toán quá trình
bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại
Bán hàng là quá trình trao đổi thông qua các phương tiện và phương thức giao
nhận, thanh toán để thực hiện giá trị và giá trị sử dụng của hàng hoá, dịch vụ. Trong
quá trình đó doanh nghiệp chuyển hàng hoá cho khách hàng còn khách hàng phải
trả cho doanh nghiệp khoản tiền tương ứng với giá bán của hàng hoá theo giá qui
định hoặc giá thoả thuận
Đặc điểm của quá trình bán hàng
Về mặt hành vi: Có sự thoả thuận trao đổi diễn ra giữa người mua người bán.
Về bản chất kinh tế: Bán hàng là quá trình thay đổi quyền sở hữu hàng hoá.
Về nguyên tắc chỉ khi nào chuyển quyền sở hữu hàng hoá từ đơn vị bán sang
khách hàng và khách hàng thanh toán tiền hoặc chấp nhận thanh toán thì hàng mới
được coi là bán, lúc đó mới phản ánh doanh thu.
Nhiệm vụ của tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các DNTM
- Thu nhập, xử lý các dữ liệu thu nhận được từ hoạt động bán vào các chứng từ kế toán.
- Phân tích, kiểm tra, giám sát tình hình thực hiện kế hoạch bán hàng về chủng
loại, số lượng, giá cả, chi phí bán hàng.
- Phân tích thông tin, số liệu kế toán quá trình bán hàng từ đó đưa ra các quyết
định trong bán hàng.
1.2 Nguyên tắc và yêu cầu quản lý tổ chức kế toán quá trình bán hàng
1.2.1 Nguyên tắc tổ chức kế toán quá trình bán hàng
- Nguyên tắc thống nhất
- Nguyên tắc thích ứng
- Nguyên tắc hiệu quả
- Nguyên tắc tuân thủ
- Nguyên tắc kế toán được chấp nhận rộng rãi trong xây dựng, ghi nhận thông
tin kế toán thuộc nội dung quá trình bán hàng
1.2.2 Yêu cầu quản lý tổ chức kế toán quá trình bán hàng
- Quản lý kế hoạch và tình hình thực hiện kế hoạch tiêu thụ.
- Quản lý chất lượng, cải tiến mẫu mã và xây dựng thương hiệu sản phẩm .
iii
- Quản lý tốt công tác dự trữ đối với từng loại hàng hóa .
- Quản lý theo dõi từng phương thức bán hàng, từng khách hàng
- Quản lý mở rộng và phát triển các kênh phân phối hàng hóa hợp lý
- Tổ chức tốt các hoạt động dịch vụ trong quá trình bán hàng của doanh nghiệp
1.3 Nội dung tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiêp
thương mại.
1.3.1 Các nhân tố ảnh hưởng đến tổ chức kế toán quá trình bán hàng.
* Các phương thức bán hàng và phương thức thanh toán
Phương thức bán hàng
- Phương thức bán buôn: Bán buôn qua kho và bán buôn vận chuyển thẳng
- Phương thức bán lẻ: Bao gồm bán hàng thu tiền trực tiếp và bán hàng thu
tiền tập trung.
- Phương thức bán hàng qua đại lý:
- Phương thức bán hàng qua mạng: Trên thế giới có rất nhiều mô hình Thương
mại điện tử như: B2B, B2C,C2C, B2G….
Ngoài ra doanh nghiệp thương mại còn có thể bán hàng theo phương thức trả góp
Phương thức thanh toán
- Thanh toán trực tiếp
- Thanh toán không trực tiếp
* Doanh thu bán hàng và các khoản giảm trừ doanh thu
- Doanh thu: Theo Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 14 “Doanh thu và thu
nhập khác”. Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được
trong kỳ kế toán, phát sinh từ các hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của
doanh nghiệp, góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu.
- Chiết khấu thương mại: Là khoản doanh nghiệp bán giảm giá niêm yết cho
khách hàng mua hàng với khối lượng lớn.
-Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ cho người mua do hàng hoá kém
phẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu thị hiếu.
-Giá trị hàng bán bị trả lại: Là giá trị khối lượng hàng bán đã xác định là
tiêu thụ bị khách hàng trả lại và từ chối thanh toán.
iv
- Các khoản thuế: Thuế GTGT nộp theo phương pháp trực tiếp, thuế tiêu thụ
đặc biệt, và thuế xuất khẩu.
- Giá vốn hàng bán là giá mua thực tế của hàng hóa bán ra. Trong kinh doanh
giá vốn là một trong những điều kiện để xác định kết quả bán hàng và tính lợi nhuận
- Các khoản phải thu khách hàng là khoản nợ của các cá nhân, các tổ chức
phát sinh khi mua hàng hóa chưa thanh toán cho doanh nghiệp
- Thuế giá trị gia tăng đầu ra phải nộp
1.3.2 Tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại
trên các góc độ kế toán tài chính.
Tổ chức kế toán là việc thiết lập mối quan hệ giữa đối tượng và phương pháp
kế toán để ban hành chế độ và tổ chức vận dụng chế độ kế toán trong thực tế đơn vị
hạch toán cơ sở, xây dựng hệ thống chỉ tiêu thông tin thông qua tổ chức hệ thống
ghi chép của kế toán trên chứng từ, sổ tài khoản và báo cáo kế toán cho mục đích
quản lý các đối tượng của kế toán tại đơn vị hạch toán cơ sở.
Luận văn nêu cụ thể tổ chức kế toán quá trình bán hàng bao gồm
-Tổ chức chứng từ kế toán
-Tổ chức tài khoản kế toán
-Tổ chức sổ kế toán và báo cáo kế toán
1.3.2 Tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong doanh nghiệp thương mại trên
góc độ kế toán quản trị.
Kế toán quản trị với vai trò cung cấp thông tin thỏa mãn nhu cầu của các nhà
quản trị doanh nghiệp, giúp cho các nhà quản trị có những thông tin kịp thời để đưa
ra những quyết định có tầm chiến lược tạo đà cho sự phát triển của công ty. Đối với
quá trình bán hàng thì kế toán quản trị có ý nghĩa hết sức quan trọng.
Trong phần này luận văn đi vào chi tiết của tổ chức kế toán bán hàng dưới góc
độ kế toán quản trị bao gồm:
- Định giá bán sản phẩm
- Về tổ chức chứng từ kế toán
- Về tổ chức vận dụng tài khoản kế toán
- Về tổ chức sổ kế toán
- Báo cáo quản trị bán hàng
v
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH
BÁN HÀNG TRONG CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC
TỔNG CÔNG TY THƯƠNG HÀ NỘI HAPRO
2.1 Tổng quan về các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty
Thương mại Hà nội Hapro
2.1.1 Khái quát chung về Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro.
Luận văn khái quát quá trình hình thành và phát triển, mô hình tổ chức quản
lý, tổ chức bộ máy kế toán và hình thức kế toán áp dụng của các doanh nghiệp
thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro.
2.1.2 Điểm hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty
Thương mại Hà nội Hapro.
Luận văn nêu về đặc điểm hàng hóa và quản lý hàng hóa cũng như các phương
thức tiêu thụ và thanh toán trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại
Hà nội Hapro.
2.2 Thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp
thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro
2.2.1 Thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng dưới góc
độ kế toán tài chính.
Luận văn nêu rõ thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh
nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro dưới góc độ kế toán tài chính
bao gồm thực trạng về tổ chức chứng từ kế toán, tổ chức tài khoản kế toán, tổ chức
sổ kế toán và báo cáo kế toán tài chính.
2.2.2 Thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng dưới
góc độ kế toán quản trị.
Luận văn nêu thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh
vi
nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro trên phương diện kế toán
quản trị với việc nêu rõ thực trạng về tổ chức chứng từ kế toán, tài khoản kế toán, tổ
chức sổ kế toán, báo cáo quản trị dưới góc độ của kế toán quản trị
2.3 Đánh giá thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh
nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro
2.3.1 Đánh giá thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng trên góc độ kế
toán tài chính.
Qua thời gian tìm hiểu ngắn và tiếp cận thực tế tại một số các doanh nghiệp
thuộc Tổng công ty Thương mại Hà Nội (Trung tâm kinh doanh hàng tiêu dùng,
Công ty TM&DV Tràng Thi,…..) đặc biệt đi sâu nghiên cứu về tổ chức kế toán quá
trình bán hàng, tôi thấy có những ưu điểm cần được tích cực phát huy tuy nhiên bên
cạnh đó là một số nhược điểm cần phải khắc phục.
* Ưu điểm
Kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty
Thương mại Hà nội Hapro đã đạt được những ưu điểm cơ bản về các mặt như tổ
chức tốt và đầy đủ chứng từ kế toán theo quy định, các tài khoản kế toán sử dụng
phù hợp và chi tiết theo yêu cầu quản lý của doanh nghiệp, tổ chức sổ kế toán đầy
đủ, rõ ràng, bên cạnh các sổ tổng hợp là các sổ chi tiết theo từng tài khoản chi tiết,
phương pháp tính giá vốn phù hợp với đặc trưng của ngành.
* Tồn tại
Bên cạnh những ưu điểm nêu trên các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty
Thương mại Hà nội Hapro còn tồn tại một số những vấn đề cần phải hoàn thiện
như: việc lập hóa đơn còn chưa kịp thời; Đối với hàng mua đang đi trên đường kế
toán doanh nghiệp vẫn phản ánh lượng hàng này vào TK 156, hoặc khi phát sinh
các khoản về chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại kế toán
tại các doanh nghiệp không hạch toán vào các tài khoản riêng biệt TK 521 “chiết
khấu thương mại”, Tk 531 “hàng bán bị trả lại”, TK 532 “Giảm giá hàng bán”. Bên
cạnh do đặc tính của một số hàng thực phẩm khi bị quá đát, bị hư hỏng, không đạt
tiêu chuẩn đặc biệt là mặt hàng tươi sống, mặt hàng thực phẩm (rau, củ, quả,..) rất
dễ bị hỏng và quá đát những hàng hóa này sẽ được doanh nghiệp lập biên bản và
vii
hủy. Hiện nay việc hủy này vẫn tính vào chi phí bán hàng điều này dẫn đến một số
điểm không hợp lý. Các sổ sách và báo cáo kế toán chưa mở được các sổ chi tiết
theo dõi riêng cho từng mặt hàng, từng phương thức bán hàng. Theo đó các báo cáo
kế toán chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu cung cấp thông tin của nhà quản lý
doanh nghiệp. Tại một số doanh nghiệp có thực hiện bán lẻ tại các cửa hàng trực
thuộc thì các báo cáo bán hàng cuối tháng mới được gửi lên, điều đó gây chậm chễ
trong việc theo dõi và quản lý trong bán hàng. Ngoài ra việc hạch toán giá vốn hàng
bán và chi phí thu mua phân bổ còn chưa thật sự hợp lý, phù hợp (toàn bộ chi phí
thu mua hàng hóa phát sinh trong kỳ được kế toán doanh nghiệp tập hợp và phản
ánh vào tài khoản 641 dẫn đên việc vừa phản ánh không chính xác trị giá vốn hàng
bán trong kỳ, vừa lẫn lộn giữa chi phí mua hàng và chi phí bán hàng).
2.3.2 Đánh giá thực trạng tổ chức kế toán quá trình bán hàng
trên góc độ kế toán quản trị.
Kế toán quản trị cung cấp thông tin thỏa mãn nhu cầu của các nhà quản trị
doanh nghiệp, là những người mà quyết định của họ quyết định đến sự thành công
hay thất bại của các doanh nghiệp. Nếu thông tin không đầy đủ, các nhà quản trị sẽ
gặp khó khăn trong điều hành hoạt động của doanh nghiệp.
* Ưu điểm
Các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro về cơ bản đã
đáp ứng được yêu cầu trong kế toán quản trị bán hàng như thiết lập được các chứng
từ riêng theo yêu cầu của đơn vị, sổ chi tiết được chi tiết theo từng đối tượng theo
dõi, các tài khoản được mở chi tiết cấp 3, 4 dựa trên tài khoản kế toán tổng
* Nhược điểm
Các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro mặc dù đã
đáp ứng được khá đầy đủ nhu cầu thông tin quản trị cho các nhà quản lý doanh
nghiệp. Tuy nhiên vẫn còn một số các tồn tại chủ yếu như: Một số tài khoản chưa
được thống nhất về cấp độ ví dụ như TK 632, việc lập các sổ chi tiết doanh thu cho
từng bộ phận vẫn chưa được thiết kế hợp lý, khoa học, chưa gắn với đặc điểm hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp mà chỉ sử dụng trực tiếp theo mẫu của Bộ Tài
chính; các báo cáo kế toán bán hàng tại một số doanh nghiệp vẫn chưa kịp thời,
chưa thật sự giúp nhà quản lý nắm được chính xác, khoa học tình hình bán hàng
viii
của doanh nghiệp. Trong báo cáo bán hàng cũng không có sự so sánh giữa các
doanh nghiệp, các bộ phận trong cùng một doanh nghiệp. Cũng như chưa có sự so
sánh giữa các phương thức bán hàng với nhau. Do vậy , các báo cáo quản trị chưa
thực sự giúp cho việc thúc đẩy bán hàng và quản lý bán hàng có hiệu quả.
ix
CHƯƠNG 3
PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN
TỔ CHỨC KẾ TOÁN QUÁ TRÌNH BÁN HÀNG TRONG
CÁC DOANH NGHIỆP THUỘC TỔNG CÔNG TY
THƯƠNG MẠI HÀ NỘI HAPRO
3.1 Chiến lược phát triển Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro và sự cần
thiết phải hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng
Luận văn khái quát quá trình hình thành và phát triển của Tổng công ty
Thương mại Hà nội Hapro, chiến lược phát triển của Tổng công ty Thương mại Hà
nội Hapro
3.2 Yêu cầu và nguyên tắc hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong
các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro
Luận văn đề cập đến sự cần thiết cũng như yêu cầu và nguyên tắc phải hoàn
thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty
Thương mại Hà nội Hapro.
3.3 Phương hướng và giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng
trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro.
3.3.1 Hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng dưới góc
độ kế toán tài chính
Thứ nhất, hoàn thiện về chứng từ và luân chuyển chứng từ
Kế toán tại một số doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội
Hapro cần tuân thủ tính kịp thời khi phản ánh các nghiệp vụ kinh tế. Khi có nghiệp
vụ phát sinh, dù là giữa nội bộ của bản thân doanh nghiệp không cần tính pháp lý
chặt chẽ nhưng cũng phải tiến hành lập chứng từ thu, chi v.v. ngay tại thời điểm
phát sinh theo thứ tự thời gian, tránh nhầm lẫn, bỏ sót. Điều này đảm bảo phục vụ
cung cấp thông tin chính xác cho công tác quản trị.
Mặt khác hiện nay các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội
Hapro đã và đang phát triển phương thức bán hàng qua mạng. Điều này đòi hỏi việc
x
thiết lập được hệ thống chứng từ đáp ứng yêu cầu là điều rất cần thiết.Vì vậy điều
quan trọng trong kế toán quá trình bán hàng trong điều kiện áp dụng thương mại
điện tử là làm thế nào thiết kế bản chứng từ điện tử với các yêu tố phù hợp cho việc
quản trị thông tin kế toán. Xuất phát từ yêu cầu đó đòi hỏi doanh nghiệp phải phát
triển, ứng dụng và duy trì một mức bảo mật cần thiết để bảo đảm các tiêu chuẩn của
bảo mật.
Thứ hai, hoàn thiện tổ chức tài khoản kế toán sử dụng
Khi phát sinh hàng mua đang đi đường doanh nghiệp không hạch toán vào
TK 156 mà nên ghi nhận vào TK 151 “hàng mua đang đi đường”.
- Đối với khoản chiết khấu thương mại: Các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty
Thương mại Hà nội Hapro nên có chính sách khuyến mại phù hợp với từng thời
điểm, nên quy định rõ số tiền mua hàng tối thiểu được hưởng chiết khấu thương
mại. Bên cạnh đó các doanh nghiệp có thể tạo thẻ khách hàng thân thiết đối với
khách hàng là các cá nhân hoặc doanh nghiệp. Khi phát sinh khoản chiết khấu thương
mại cho khách hàng thì kế toán không nên tính trực tiếp vào chi phí bán hàng TK 6418
mà nên theo dõi trên tài khoản 521 “chiết khấu thương mại ”
- Đối với khoản giảm giá hàng bán và hàng bán bị trả lại:Khi phát sinh các
khoản giảm giá do hàng bán bị kém phẩm chất, không đúng quy cách, hoặc không
đúng thời hạn….đã ghi trong hợp đồng thì cả doanh nghiệp và khách hàng cũng
phải lập biên bản hoặc có thỏa thuận bằng văn bản . Để phản ánh khoản hàng bán bị
trả lại, giảm giá hàng bán, kế toán doanh nghiệp sử dụng TK 531 “Hàng bán bị trả
lại” và TK 532 “giảm giá hàng bán
Đối với hàng bán bị trả lại, cần nhập kho theo giá xuất và theo dõi trên một tài
khoản kho riêng, sau đó có biện pháp xử lý để tránh trường hợp hàng kém phẩm
chất lại được đem đi tiêu thụ, mất uy tín của Doanh nghiệp.
Đối với các mặt hàng hủy do quá đát, bị hỏng, kém chất lượng không nên
hạch toán vào tài khoản 641 “chi phí bán hàng mà khi có quyết định xử lý huỷ bỏ,
sau khi bù đắp bằng nguồn dự phòng giảm giá hàng tồn kho, phần chênh lệch thiếu
xi
các doanh nghiệp phải hạch toán vào TK 632 của doanh nghiệp.
Thứ ba, hoàn thiện hạch toán giá vốn hàng bán trong kỳ, bao gồm hoàn thiện
về phương pháp tính trị giá vốn hàng xuất bán và hoàn thiện hạch toán chi phí mua
hàng, phản ánh trị giá vốn hàng bán. Đồng thời, các doanh nghiệp cũng nên mở chi
tiết TK 156 thành các TK cấp hai: TK 1561 - Trị giá mua hàng hóa, TK 1562 - Chi
phí thu mua hàng hóa, đảm bảo cho việc xác định trị giá vốn hàng bán chính xác.
Thứ tư, hoàn thiện về hình thức kế toán áp dụng
Hiện nay hình thức kế toán các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại
Hà nội Hapro đang áp dụng thống nhất là hình thức Nhật ký chứng từ. Tuy nhiên
hình thức này khá phức tạp và khó đối chiếu. Đòi hỏi trình độ chuyên môn cao. Vì
vậy, Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro cũng như các doanh nghiệp thuộc
TCT nên chuyển sang sử dụng hình thức Nhật ký chung
3.3.2 Hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng dưới góc độ kế toán quản
trị
Đây là một kênh thông tin phục vụ rất tốt trong quá trình thu thập và xử lý
thông tin để đưa ra những thông tin hữu ích phục vụ cho yêu cầu quản lý
Thứ nhất, hoàn thiện tổ chức hạch toán ban đầu
Trong kế toán quá trình bán hàng các chứng từ sử dụng như: hóa đơn, bảng
kê,...nên phân loại sắp xếp cho từng nhóm hàng, mặt hàng, từng bộ phận. Từ đó việc
hạch toán kế toán quá trình bán hàng sẽ thuận lợi và dễ dàng hơn. Bên cạnh đó việc
thiết kế và sử dụng các chứng từ hướng dẫn cho phù hợp với nhu cầu thông tin của
doanh nghiệp.Thêm vào đó khi các doanh nghiệp tham gia vào thương mại điện tử vì
các dữ liệu được xử lý bởi hệ thông máy tính, nên mức độ ứng dụng tin học và chất
lượng của hạ tầng thông tin cũng là các khía cạnh quan trọng của đảm bảo thông tin
kế toán.
Thứ hai, hoàn thiện tổ chức vận dụng tài khoản kế toán quản trị
Bên cạnh việc mã hóa các mặt hàng, các doanh nghiệp nên tiến hành mã hóa
xii
các tài khoản kế toán liên quan theo mã hàng. Việc mã hóa các tài khoản kế toán
quản trị cũng cần phải thống nhất về cấp độ. Ví dụ tại Trung tâm kinh doanh hàng
tiêu dùng: TK156113012- Ấm Inox Indonesia 012
TK63213012 - Giá vốn Ấm Inox Indonesia 012
TK511113012- Doanh thu Ấm Inox Indonesia 012
Thứ ba, hoàn thiện hệ thống sổ kế toán.
Các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro nên mở sổ
chi tiết doanh thu cho từng loại hàng hóa.
Thứ tư, hoàn thiện hệ thống báo cáo kế toán quản trị bán hàng
Các doanh nghiệp nên mở thêm một số các báo cáo quản trị như: Báo cáo bán
hàng, báo cáo kết quả bán hàng, báo cáo biến động hàng hóa, báo cáo tình hình nợ
theo thời hạn nợ và thời gian thanh toán.
Thứ năm, tổ chức bộ máy kế toán quản trị
Căn cứ vào đặc điểm kinh doanh, quản lý và trình độ cán bộ của các doanh
nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro, các doanh nghiệp có thể áp
dụng hinh thức kế toán kết hợp giữa kế toán tài chính với kế toán quản trị theo từng
phần hành kế toán, đồng thời kế toán quản trị doanh nghiệp cần bố trí người làm kế
toán quản trị có đủ năng lực, trình độ trên cơ sở vận dụng các tiêu chuẩn, điều kiện
của người làm kế toán quy định tại Luật Kế toán
Bên cạnh đó kế toán nên Sử dụng một số chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sinh lời
của hoạt độngnhư tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu,
tỷ suất lợi nhuận trên tổng tài sản.
3.4 Điều kiện thực hiện giải pháp hoàn thiện tổ chức kế toán quá trình bán hàng
3.4.1 Về phía nhà nước
- Nhà nước cần tạo dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho công việc và
nghề kế toán.
- Tổ chức tốt việc kiểm tra, kiểm soát chất lượng công tác kế toán
xiii
- Quan tâm đến yếu tố con người
- Nhà nước cần có những hưỡng dẫn cụ thể hơn về kế toán quản trị.
-Hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi đối với các doanh nghiệp trong ứng dụng
Thương mại điện tử.
3.4.2 Về phía Tổng công ty
- Chú trọng đến xây dựng nguồn nhân lực
- Xây dựng vững mạnh thương hiệu Hapro tạo điều kiện phát triền và nâng cao
hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp.
- Cần đẩy mạnh các chính sách phù hợp nhằm khuyến khích các doanh nghiệp
thuộc Tổng công ty Thương mại Hà nội Hapro nâng cao hiệu quả kinh doanh của
mỗi doanh nghiệp
- Đẩy mạnh hơn nữa ứng dụng TMĐT nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh
3.4.3 Về phía doanh nghiệp
- Cần nghiên cứu kỹ thị trường trong và ngoài nước, theo dõi xu hướng biến
động về tình hình tiêu thụ của các mặt hàng trên thị trường trong nước.
- Các doanh nghiệp nghiêm chỉnh chấp hành các chế độ, chính sách kế toán
tài chính Nhà nước đã ban hành. Nắm bắt kịp thời những đối mới trong công tác kế
toán đặc biệt là những chuẩn mực kế toán được ban hành là cơ sở và tiêu chuẩn đối
với những hoạt động kế toán trong các doanh nghiệp hiện nay.
- Các doanh nghiệp cần tiến hành tổ chức lại công tác kế toán cho phù hợp với
các chuẩn mực kế toán và các văn bản hướng dẫn mà Bộ Tài chính đã ban hành
- Các doanh nghiệp cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ
nghiệp vụ chuyên môn cho các nhà quản lý, nhân viên kế toán.
- Các doanh nghiệp phải nghiên cứu lập kế hoạch trang bị công nghệ và tổ
chức ứng dụng công nghệ tin học vào công tác kế toán một cách đồng bộ.
Sau quá trình nghiên cứu, hoàn thiện luận văn với đề tài: Hoàn thiện tổ chức
kế toán quá trình bán hàng trong các doanh nghiệp thuộc Tổng công ty Thương mại
Hà nội Hapro” có thể đưa ra những đóng góp của luận văn như sau:
Thứ nhất: Hệ thống hóa một số vấn đề lý luận cơ bản về tổ chức kế toán quá
trình bán hàng trong các doanh nghiệp thương mại, đồng thời xem xét một số điểm
- Xem thêm -