ViÖn D¹i Häc Më Hµ Néi
gvhd : pgs.ts. §ç Xu©n Thô
ViÖn ®h më hn
Tttt- th− viÖn
Lêi nãi ®Çu
M¹ng m¸y tÝnh ngµy nay trë thµnh mét lÜnh vùc nghiªn cøu, ph¸t
triÓn vµ øng dông cèt lâi cña c«ng nghÖ nghiªn cøu, ph¸t triÓn vµ øng cèt
lâi cña c«ng nghÖ ®iÖn tö th«ng tin. M¹ng cã vai trß øng dông hÕt søc lín
trong thùc tÕ nh− qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh, c¸c hÖ thèng ®iÖn tho¹i quèc
gia v« tuyÕn viÔn th«ng vµ an ninh quèc phßng.
ViÖc kÕt nèi c¸c m¸y tÝnh l¹i thµnh m¹ng trë thµnh m¹ng ®Ó trao ®æi
th«ng tin, lµm gi¶m gi¸ thµnh phÇn cøng trong khi ®ã hiÖu qu¶ sö dông l¹i
cao trong qu¶n lý kinh doanh vµ trong tÊt c¶ c¸c mÆt cña ®êi sèng kinh tÕ,
chÝnh trÞ x< héi kh«ng thÓ phñ nhËn r»ng, nhiÒu ngµnh kinh tÕ kh«ng cßn
søc c¹nh tranh, kh«ng tån t¹i nÕu cã sù gióp ®ì cña m¹ng m¸y tÝnh. HiÖn
nay m¹ng m¸y tÝnh ®< vµ ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ ë ViÖt Nam.
ChÝnh v× vËy vÊn ®Ò tin häc viÔn th«ng nãi chung vµ m¹ng m¸y tÝnh
nãi riªng sÏ trë thµnh kiÕn thøc phæ th«ng, em còng nh− c¸c b¹n kh¸c ham
hiÓu biÕt vÒ m¹ng m¸y tÝnh.V× vËy trong phÇn ®å ¸n nµy, em xin tr×nh bµy
tæng quan vÒ m¹ng m¸y tÝnh , néi dung gåm 4 phÇn :
- Tæng quan vµ kh¸i niÖm
- KiÕn tróc m¹ng vµ m« h×nh tham chiÕu OSI
- M¹ng côc bé
- C¸c thiÕt bÞ kÕt nèi m¹ng
Do giíi h¹n cña b¶n b¸o c¸o vµ tr×nh ®é cña em cßn h¹n chÕ nªn
kh«ng tr¸nh khái thiÕu sãt, em mong ®−îc sù th«ng c¶m vµ chØ b¶o cña c¸c
thÇy gi¸o, c« gi¸o cho em ®−îc hoµn thiÖn h¬n n÷a.
Sau cïng em xin phÐp ®−îc bµy tá lêi c¶m ¬n tr©n thµnh tíi thÇy gi¸o
h−íng dÉn PGS.TS. §ç Xu©n Thô ®< tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh b¶n
®å ¸n tèt nghiÖp nµy.
Svth : Tr−¬ng Thµnh Giang
1
ViÖn D¹i Häc Më Hµ Néi
gvhd : pgs.ts. §ç Xu©n Thô
Ch−¬ng I: Tæng quan vµ kh¸i niÖm
1.1. Kh¸i niÖm vµ ®Þnh nghÜa
1.1.1. §Þnh nghÜa m¹ng m¸y tÝnh
M¹ng m¸y tÝnh lµ tËp hîp c¸c m¸y tÝnh ®¬n lÎ ®−îc kÕt nèi víi nhau
b»ng c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn vËt lý (Transmission Medium) vµ theo mét kÕt
tróc m¹ng x¸c ®Þnh (Network Architecture).
M¹ng viÔn th«ng thùc chÊt lµ m¹ng m¸y tÝnh chuyªn dông.
1.1.2. §Æc ®iÓm
NhiÒu m¸y tÝnh riªng rÏ ®éc lËp víi nhau khi kÕt nèi l¹i thµnh m¹ng
m¸y tÝnh th× nã cã ®Æc ®iÓm sau nhiÒu ng−êi cã thÓ dïng chung mét phÇn
mÒm tiÖn Ých ng−êi sö dông trao ®æi th− tÝn víi nhau (email) dÔ dµng vµ cã
thÓ sö dông m¹ng m¸y tÝnh nh− mét c«ng cô ®Ó phæ biÕn tin tøc.
1.1.3. Ph©n lo¹i m¹ng m¸y tÝnh
M¹ng LAN: M¹ng côc bé LAN kÕt nèi c¸c m¸y tÝnh trong mét khu
vùc b¸n kÝnh hÑp (Khu vùc kho¶ng vµi tr¨m mÐt) m¹ng LAN ®−îc kÕt nèi
th«ng qua c¸c m«i tr−êng truyÒn th«ng tèc ®é cao (c¸p ®ång trôc, c¸p
quang) m¹ng LAN th−êng ®−îc sö dông trong bé phËn c¬ quan tæ chøc.
C¸c m¹ng LAN cã thÓ kÕt nèi víi nhau thµnh m¹ng WAN.
M¹ng WAN (m¹ng diÖn réng WAN) kÕt nèi m¸y tÝnh trong néi bé
c¸c quèc gia hay gi÷a c¸c quèc gia trong ch©u lôc. Th«ng th−êng kÕt nèi
nµy ®−îc thùc hiÖn th«ng qua m¹ng viÔn th«ng c¸c m¹ng WAN cã thÓ kÕt
nèi v¬Ý nhau thµnh m¹ng GAN hoÆc còng cã thÓ h×nh thµnh m¹ng GAN.
M¹ng GAN kÕt nèi m¸y tÝnh tõ c¸c ch©u lôc kh¸c nhau. Th−êng kÕt
nèi nµy ®−îc thùc hiÖn th«ng qua m¹ng viÔn th«ng hoÆc vÖ tinh.
M¹ng MAN : M¹ng nµy kÕt nèi trong ph¹m vi mét thµnh phè. kÕt
nèi nµy ®−îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c m«i tr−êng truyÒn th«ng tèc ®é cao
(tõ 50 ®Õn 100 Mbps).
1.1.4. C¸c thµnh phÇn chñ yÕu cña mét m¹ng m¸y tÝnh
Svth : Tr−¬ng Thµnh Giang
2
ViÖn D¹i Häc Më Hµ Néi
gvhd : pgs.ts. §ç Xu©n Thô
- TËp c¸c node m¹ng
- C¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn vËt lý
- CÊu h×nh m¹ng - Topo m¹ng
- Giao thøc m¹ng - Protocol
- C¸c øng dông m¹ng (c¸c dÞch vô øng dông m¹ng)
1.1.4.1. KiÕn thøc m¹ng (Network Architecture)
KiÕn thøc m¹ng bao gåm c¸c kiÕn thøc ®Êu nèi c¸c m¸y tÝnh l¹i víi
nhau vµ trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng truyÒn th«ng chóng ph¶i tu©n theo mét
sè quy t¾c hay quy −íc b¾t buéc.
C¸ch thøc ®Êu nèi c¸c m¸y tÝnh l¹i víi nhau bao gåm viÖc bè trÝ c¸c
phÇn tö m¹ng theo mét cÊu tróc h×nh häc nµo ®ã vµ c¸ch ®Êu nèi chóng l¹i
®−îc gäi lµ cÊu tróc, hay lµ topo cña m¹ng (Topology). TËp c¸c quy t¾c,
quy −íc b¾t buéc c¸c thµnh phÇn cña m¹ng khi tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng
truyÒn th«ng ph¶i tu©n theo ®−îc gäi lµ c¸c giao thøc m¹ng (Protocol).
Svth : Tr−¬ng Thµnh Giang
3
ViÖn D¹i Häc Më Hµ Néi
gvhd : pgs.ts. §ç Xu©n Thô
C¸c node m¹ng
Terminals (Users)
1.1.4.2. CÊu tróc m¹ng (Topology)
CÊu tróc m¹ng lµ cÊu tróc h×nh häc kh«ng gian cña m¹ng thùc chÊt lµ
c¸ch bè trÝ vÞ trÝ vËt lý c¸c node vµ c¸c thøc kÕt nèi chóng l¹i víi nhau. Cã
hai kiÓu cÊu tróc m¹ng, ®ã lµ kiÓu ®iÓm - ®iÓm vµ ®iÓm - ®a ®iÓm.
- KiÓu ®iÓm - ®iÓm (Point to Point): §−êng truyÒn nèi tõng cÆp node
l¹i víi nhau theo mét h×nh häc x¸c ®Þnh nµo ®ã. NÕu c¸c node cã nhu cÇu
trao ®æi th«ng tin th× mét kªnh truyÒn vËt lý sÏ ®−îc thiÕt lËp gi÷a node
nguån vµ node ®Ých b»ng mét chuçi tuÇn tù c¸c node. C¸c node trung gian
cã chøc n¨ng tiÕp nhËn th«ng tin, l−u tr÷ th«ng tin t¹m thêi trong bé nhí
phô vµ chê cho ®Õn khi ®−êng truyÒn råi sÏ göi tiÕp th«ng tin sang node tiÕp
theo vµ cø nh− vËy cho ®Õn node ®Ých.
Svth : Tr−¬ng Thµnh Giang
4
ViÖn D¹i Häc Më Hµ Néi
gvhd : pgs.ts. §ç Xu©n Thô
* C¸c m¹ng cã cÊu tróc ®iÓm - ®iÓm lµ
+ M¹ng h×nh sao
M¹ng chu tr×nh
(LOOD)
Tree
- KiÓu ®a ®iÓm hay qu¶ng b¸ (point to multipoint, broadcasting): tÊt
c¶ c¸c node cïng truy nhËp chung trªn 1 ®−êng truyÒn. Th«ng tin ®−îc
truyÒn ®i tõ node nguån nµo ®ã, tÊt c¶ c¸c node cßn l¹i tiÕp nhËn th«ng tin,
Svth : Tr−¬ng Thµnh Giang
5
ViÖn D¹i Häc Më Hµ Néi
gvhd : pgs.ts. §ç Xu©n Thô
kiÓm tra ®Þa chØ ®Ých, th«ng tin nhËn ®Õn cã ph¶i lµ cña nã hay kh«ng. V×
c¸c node cïng truy nhËp ®ång thêi nªn cÇn ph¶i cã c¬ chÕ gi¶i quyÕt ®ông
®é th«ng tin trªn ®−êng truyÒn.
* C¸c lo¹i m¹ng qu¶n b¸
+ Qu¶ng b¸ tÜnh
+ Qu¶ng b¸ ®éng
- Qu¶ng b¸ ®éng tËp trung
- Qu¶ng b¸ ®éng ph©n t¸n
M¹ng h×nh vßng (ring)
Topo d¹ng Bus
1.1.4.3. Giao thøc (Protocol)
a. Kh¸i niÖm vÒ giao thøc
Giao thøc m¹ng lµ c¸c quy ®Þnh vÒ ®−êng truyÒn vËt lý ®¶m b¶o
truyÒn d÷ liÖu d−íi d¹ng chuçi bit gi÷a c¸c thµnh phÇn trong m¹ng vµ c¸c
Svth : Tr−¬ng Thµnh Giang
6
ViÖn D¹i Häc Më Hµ Néi
gvhd : pgs.ts. §ç Xu©n Thô
tiÕn tr×nh, c¸c quy ®Þnh nh»m duy tr× cho mäi ho¹t ®éng truyÒn th«ng ®−îc
chÝnh x¸c vµ th«ng suèt.
* Trong qu¸ tr×nh truyÒn th«ng, c¸c thµnh phÇn cña m¹ng b¾t buéc
ph¶i tu©n theo c¸c quy t¾c vµ tiÕn tr×nh truyÒn th«ng.
- C¸c quy ®Þnh vÒ cÊu tróc, có ph¸p c¸c ®¬n vÞ d÷ liÖu sö dông.
- Quy ®Þnh vÒ khëi ®éng, kÕt thóc mét t−¬ng t¸c
- Thñ tôc truy nhËp ®−êng truyÒn
- Thñ tôc ®iÒu khiÓn tèc ®é, l−u l−îng
- C¸c thñ tôc ph¸t hiÖn, söa lçi
- Thñ tôc kÕt nèi
Yªu cÇu trao ®æi th«ng tin trong m¹ng m¸y tÝnh cµng cao th× c¸c tiÕn
tr×nh ho¹t ®éng truyÒn th«ng cµng phøc t¹p. Kh«ng thÓ gi¶i quyÕt tÊt c¶ mäi
vÊn ®Ò trong mét tiÕn tr×nh, ngµnh c«ng nghiÖp m¹ng m¸y tÝnh ®< gi¶i
quyÕt tõng phÇn sao cho c¸c tiÕn tr×nh cã thÓ liªn kÕt ®−îc víi nhau, cã kh¶
n¨ng söa ®æi, më réng bæ xung c¸c yªu cÇu truyÒn th«ng.
b. C¸c giao thøc phæ biÕn cña m¹ng m¸y tÝnh.
- Systems Network Architecture (SNA): kiÕn tróc m¹ng SNA ®−îc
C«ng ty IBM thiÕt kÕ vµ giíi thiÖu vµo th¸ng 9/1973. SNA lµ ®Æc t¶ kiÕn
tróc m¹ng xö lý d÷ liÖu ph©n t¸n. Nã ®Þnh nghÜa c¸c quy t¾c, c¸c tiÕn tr×nh
cho sù t−¬ng t¸c gi÷a c¸c thµnh phÇn trong m¹ng m¸y tÝnh, terminal vµ
phÇn mÒm.
SNA ®−îc tæ chøc xoay quanh kh¸i niÖm domain (miÒn). Mét SNA
domain lµ mét ®iÓm ®iÒu khiÓn c¸c dÞch vô hÖ thèng (SSCP) vµ kÓ c¶ c¸c tµi
nguyªn ®Òu ®−îc nã ®iÒu khiÓn.
M¹ng SNA sö dông kiÕn tróc 6 tÇng.
+ TÇng 1: Physical Control (kiÓm so¸t vËt lý): chÊp nhËn c¸c chuÈn
X21, RS232...
Svth : Tr−¬ng Thµnh Giang
7
ViÖn D¹i Häc Më Hµ Néi
gvhd : pgs.ts. §ç Xu©n Thô
+ TÇng 2: Data Link Control ( kiÓm so¸t liªn kÕt d÷ liÖu): dïng giao
thøc SDLC.
+ TÇng 3: Path Control (kiÓm so¸t ®−êng dÉn): chän ®−êng vµ kiÓm
so¸t d÷ liÖu.
+ TÇng 4: Transmission Control (kiÓm so¸t truyÒn)
+ TÇng 5: Data Flow Control (kiÓm so¸t luång d÷ liÖu)
- Internet Work Packed Exchange/Sequenced Packet Exchange
(IPX/SPX).
Giao thøc IPX/SPX ®−îc C«ng ty Novell thiÕt kÕ sö dông cho c¸c s¶n
phÈm m¹ng cña chÝnh h
- Xem thêm -