Tài liệu Quy trình kiểm toán tài sản cố định trong kiểm toán báo cáo tài chính tại cnmn công ty kiểm toán và tư vấn thăng long -tdk

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHOA KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN  BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP Đề tài: QUY TRÌNH KIỂM TOÁN TÀI SẢN CỐ ĐỊNH TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH TẠI CNMN CÔNG TY KIỂM TOÁN VÀ TƯ VẤN THĂNG LONG -TDK GVHD : TH.S NGUYỄN THỊ THÙY LINH SVTH : LÊ THỊ THÙY DUNG LỚP : KI3 KHÓA : 34 HỆ : ĐẠI HỌC CHÍNH QUY Tp.Hồ Chí Minh, tháng 04 năm 2012 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN ............................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ SVTH: Lê Thị Thùy Dung 1 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP ............................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ SVTH: Lê Thị Thùy Dung 2 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh LỜI CẢM ƠN Trong thời gian thực tập tại CNMN Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – TDK, em đã nhận được sự giúp đỡ, chỉ bảo, hướng dẫn tận tình của giáo viên hướng dẫn cô Th.s Nguyễn Thị Thùy Linh và các anh, chị trong Công ty cùng với sự cố gắng của bản thân để hoàn thành Báo cáo chuyên đề này. Em xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc tới giáo viên hướng dẫn cô Th.s Nguyễn Thị Thùy Linh và các anh, chị trong Công ty đã giúp em hoàn thành báo cáo chuyên đề này. Em xin chân thành cảm ơn! Sinh viên Lê Thị Thùy Dung SVTH: Lê Thị Thùy Dung 3 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Danh mục những từ viết tắt BCTC : Báo cáo tài chính KTV : Kiểm toán viên HTKSNB : Hệ thống kiểm soát nội bộ KSNB : Kiểm soát nội bộ CMKT : Chuẩn mực kế toán TSCĐ : Tài sản cố định XDCB : Xây dựng cơ bản CDPS : Cân đối phát sinh WP : Giấy làm việc (Working paper) TNHH : Trách nhiệm hữu hạn DN : Doanh nghiệp CNMN : Chi nhánh miền nam SVTH: Lê Thị Thùy Dung 4 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU................................................................................................... 7 CHƢƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KIỂM TOÁN TSCĐ TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH.................................................................... 10 1.1 NỘI DUNG, ĐẶC ĐIỂM CỦA KHOẢN MỤC TSCĐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN CÔNG VIỆC KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH. ................. 10 1.1.1 Nội dung của khoản mục TSCĐ trên báo cáo tài chính. ............. 10 1.1.2 Đặc điểm của TSCĐ có ảnh hưởng đến công việc kiểm toán BCTC: 11 1.2 TỔ CHỨC QUẢN LÝ VÀ KẾ TOÁN LIÊN QUAN ĐẾN KHOẢN MỤC TSCĐ ................................................................................................. 12 1.2.1 Tổ chức quản lý TSCĐ: ................................................................. 12 1.2.2 Tổ chức kế toán TSCĐ: ................................................................. 13 1.3 KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC TSCĐ TRONG KIỂM TOÁN BCTC 14 1.3.1 Một số lý thuyết về kiểm toán TSCĐ trong kiểm toán BCTC. ..... 14 1.4 SƠ LƢỢC VỀ QUY TRÌNH KIỂM TOÁN TSCĐ TRONG KIỂM TOÁN BCTC .............................................................................................. 17 1.4.1 Tìm hiểu về hệ thống kiểm soát nội bộ. ........................................ 17 1.4.2 Đánh giá sơ bộ rủi ro kiểm soát. ................................................... 19 1.4.3 Thiết kế và thực hiện các thử nghiệm kiểm soát. ......................... 20 1.4.4 Đánh giá lại rủi ro kiểm soát và thiết kế lại các thử nghiệm cơ bản ......................................................................................................... 21 1.5 CÁC THỦ TỤC KIỂM TOÁN, THỬ NGHIỆM CƠ BẢN ÁP DỤNG ĐẢM BẢO CÁC CƠ SỞ DẪN LIỆU ĐỐI VỚI TỪNG LOẠI TSCĐ .. 22 1.5.1 Kiểm toán TSCĐ hữu hình............................................................ 22 1.5.2 Kiểm toán tài sản cố định vô hình. ............................................... 25 1.5.3 Kiểm toán TSCĐ thuê tài chính. ................................................... 26 1.5.4 Kiểm toán bất động sản đầu tư...................................................... 27 1.5.5 Kiểm toán chi phí khấu hao. ......................................................... 28 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CÁC THỦ TỤC KIỂM TOÁN TSCĐ TRONG KIỂM TOÁN BCTC TẠI CNMN CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƢ VẤN THĂNG LONG-TDK. ............................................... 30 2.1 GIƠI THIỆU KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƢ VẤN THĂNG LONG - TDK ....................................................... 30 2.1.1 Lịch sử hình thành và quá trình phát triển. ................................. 30 2.1.2 Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý. ................................................ 32 2.1.3 Tình hình nhân sự. ........................................................................ 32 SVTH: Lê Thị Thùy Dung 5 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh 2.1.4 Nguyên tắc, mục tiêu hoạt động và chiến lược phát triển của công ty ......................................................................................................... 33 2.1.5 Dịch vụ kiểm toán và tư vấn cung cấp. ......................................... 34 2.2 KHÁI QUÁT SƠ BỘ VỀ QUY TRÌNH KIỂM TOÁN BCTC CỦA CÔNG TY THĂNG LONG - TDK ........................................................... 36 2.3 KHẢO SÁT THỰC TRẠNG VIỆC THỰC HIỆN CÁC THỦ TỤC KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC TSCĐ TRONG KIỂM TOÁN BCTC TẠI CNMN CÔNG TY KIỂM TOÁN VÀ TƢ VẤN THĂNG LONG - TDK38 2.3.1 Quy trình kiểm toán TSCĐ tại công ty.......................................... 38 2.3.2 Các thủ tục kiểm toán cụ thể được thực hiện đối với khoản mục TSCĐ cụ thể tại công ty. .......................................................................... 43 2.3.3 Việc thực hiện kiểm toán khoản mục TSCĐ trên thực tế tại khách hàng Công ty ABC ................................................................................... 46 2.3.4 Kết luận về thực tế việc thực hiện kiểm toán khoản mục TSCĐ trong kiểm toán BCTC dựa trên quy trình kiểm toán mẫu của VACPA............. ......................................................................................................... 51 CHƢƠNG 3: NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ VỀ CHƢƠNG TRÌNH KIỂM TOÁN TSCĐ TRONG KIỂM TOÁN BCTC CỦA CNMN CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƢ VẤN THĂNG LONG - TDK .................................. 55 3.1 NHẬN XÉT CHUNG VÀ CẢ VỀ QUY TRÌNH THỰC HIỆN KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC TSCĐ TRONG KIỂM TOÁN BCTC TẠI CÔNG TY 55 3.1.1 Ưu điểm: ......................................................................................... 55 3.1.2 Nhược điểm: ................................................................................... 56 3.2 KIẾN NGHỊ NHẰM HOÀN THIỆN QUY TRÌNH KIỂM TOÁN KHOẢN MỤC TSCĐ TRONG KIỂM TOÁN BCTC CỦA CÔNG TY ........................................................................................................... 59 3.2.1 Đối với Công ty: ............................................................................. 59 3.2.2 Đối với quy trình kiểm toán khoản mục TSCĐ: ........................... 61 LỜI KẾT LUẬN ............................................................................................ 63 PHỤ LỤC........................................................................................................ 65 SVTH: Lê Thị Thùy Dung 6 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong xu hướng hội nhập và phát triển của nền kinh tế như hiện nay, hoạt động của KTV độc lập và công ty kiểm toán cũng không ngừng phát triển cả về mặt lượng và chất, khẳng định vai trò của mình như những loại hình dịch vụ khác trong việc đem lại lợi ích cho nền kinh tế quốc dân. Hoạt động kiểm toán động lập bao gồm nhiều loại hình dịch vụ như: kế toán, kiểm toán, tư vấn… Trong đó, dịch vụ kiểm toán, soát xét BCTC khá phổ biến, phục vụ cho nhiều đối tượng chẳng hạn như: đơn vị được kiểm toán, nhà nước, cổ đông, nhà đầu tư, ngân hàng… Trong quá trình kiểm toán BCTC, KTV sẽ kiểm tra và đưa ra ý kiến về sự trung thực và hợp lý của BCTC trên cơ sở trọng yếu. Chất lượng kiểm toán ngày càng quan trọng do sự kỳ vọng của người sử dụng nó ngày càng cao. Vì vậy, để đáp ứng được sự kỳ vọng này các công ty kiểm toán cần phải nâng cao chất lượng hơn nữa, để tạo niềm tin nơi khách hàng. Hiện nay, dịch vụ kiểm toán Báo cáo tài chính rất phát triển do nhu cầu được kiểm toán Báo cáo tài chính của các doanh nghiệp là rất lớn. Một phần vì Báo cáo tài chính giống như tấm gương phản ánh kết quả hoạt động kinh doanh của khách hàng. Khoản mục Tài sản cố định thường đóng vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất kinh doanh của một doanh nghiệp. Vì vậy, việc hạch toán tài sản cố định cũng như việc trích lập chi phí khấu hao cần phải được tính toán chính xác. Bên cạnh đó, tài sản cố định thường chiếm một tỷ trọng lớn trong tổng tài sản nên những sai sót sẽ có ảnh hưởng trọng yếu đến Báo cáo tài chính của doanh nghiệp. Không chỉ là khoản mục “nhạy cảm và khó lường” mà khoản mục TSCĐ còn tác động đến các khoản mục trọng yếu khác trên BCTC, cũng như là “công cụ” đắc lực để thực hiện các gian lận trong kinh doanh, do đó rủi ro kiểm toán rất là cao. Chính vì thế mà kết quả kiểm toán khoản mục TSCĐ sẽ ảnh hưởng một cách đáng kể tới kết luận của kiểm toán viên về BCTC của doanh nghiệp là trung thực và hợp lý không? Do đó, khi tiến hành kiểm toán các BCTC như vậy, kiểm toán phải hết sức thận trọng, áp dụng thủ tục kiểm toán thích hợp để giảm thiểu rủi ro kiểm toán xuống mức thấp nhất, bảo đảm cuộc kiểm toán được tiến hành một cách hiệu quả. Vì tính quan trọng và phức tạp của khoản mục TSCĐ này nên người viết nhận thấy đây là một đề tài hấp dẫn và có nhiều vấn đề để tranh luận. Người viết chỉ được trực tiếp tham gia kiểm toán những doanh nghiệp có phần hành này khá đơn giản, còn lại hầu như người viết không được tham gia vì trình độ còn hạn chế; Tuy nhiên, trong lúc các anh chị đi kiểm toán khách hàng, người viết cũng có chú ý quan sát vấn đề này, SVTH: Lê Thị Thùy Dung 7 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh cũng như phỏng vấn, trao đổi một số thắc mắc với các anh, chị để giúp hiểu rỏ và làm sâu sắc thêm đề tài. 2. Mục tiêu nghiên cứu Hiểu rỏ hơn về cơ sở lý luận của khoản mục TSCĐ và việc kiểm toán khoản mục này trong kiểm toán BCTC. Đồng thời, xem xét cách thức mà Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – TDK thực hiện kiểm toán khoản mục TSCĐ? 3. Phƣơng pháp nghiên cứu Thu thập tư liệu, chuẩn mực liên quan. Thông qua quá trình thực tập:  Quan sát công việc thực tế của KTV về công tác kiểm toán các khoản ước tính kế toán của khách hàng.  Phỏng vấn các anh, chị KTV có kinh nghiệm để giải đáp những thắc mắc.  Đọc các file hồ sơ kiểm toán, chương trình kiểm toán năm trước, nghiên cứu và tìm hiểu khoản mục TSCĐ của khách hàng. 4. Phạm vi và hạn chế của việc nghiên cứu. Nghiên cứu quy trình kiểm toán khoản mục TSCĐ của Công ty Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – TDK. Nhằm tạo sự đa dạng và phong phú cho đề tài nên ví dụ minh họa được lấy từ khách hàng có đầy đủ các loại TSCĐ (đặc biệt là những khách hàng mà người viết có tham gia kiểm toán), nhưng do tính bảo mật thông tin nên số liệu không thống nhất trong toàn bộ khoản mục, số liệu được tập hợp từ nhiều nguồn khác nhau. Do thời gian thực tập ngắn, cũng như những hạn chế về mặt kiến thức, lẫn kinh nghiệm của người viết - đặc biệt người viết không được giao một số phần hành khó như đã nói ở trên, nên việc nghiên cứu, đi sâu thực tế còn nhiều hạn chế, người viết cũng đã cố gắng khắc phục những hạn chế ở mức có thể chấp nhận được. 5. Bố cục chung của đề tài: Quy trình kiểm toán khoản mục tài sản cố định trong kiểm toán báo cáo tài chính tại CNMN Công ty Kiểm toán và Tƣ vấn Thăng Long – TDK. Bố cục bài báo cáo ngoài lời mở đầu và kết luận gồm 3 phần chính như sau: Chương 1: Lý luận chung về kiểm toán khoản mục TSCĐ trong kiểm toán BCTC. Chương 2: Khảo sát thực trạng việc thực hiện các thủ tục kiểm toán TSCĐ trong kiểm toán BCTC tại CNMN Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – TDK. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 8 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Chương 3: Nhận xét và kiến nghị về chương trình kiểm toán khoản mục TSCĐ trong kiểm toán BCTC của CNMN Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – TDK. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 9 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh CHƢƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ KIỂM TOÁN TSCĐ TRONG KIỂM TOÁN BÁO CÁO TÀI CHÍNH 1.1 Nội dung, đặc điểm của khoản mục TSCĐ ảnh hƣởng đến công việc kiểm toán báo cáo tài chính. 1.1.1 Nội dung của khoản mục TSCĐ trên báo cáo tài chính.  Các loại TSCĐ đƣợc trình bày trên BCTC. a) Tài sản cố định hữu hình: là những tư liệu lao động có hình thái vật chất (từng đơn vị tài sản có kết cấu độc lập hoặc là một hệ thống gồm nhiều bộ phận tài sản liên kết với nhau để thực hiện một hay một số chức năng nhất định), có giá trị lớn và thời gian sử dụng lâu dài, tham gia vào nhìu chu kỳ kinh doanh nhưng vẫn giữ nguyên hình thái vật chất ban đầu. Tài sản cố định hữu hình thường được phân thành các chi tiết như: Nhà xưởng, vật kiến trúc – Máy móc thiết bị - Phương tiện vận tải, thiết bị truyền dẫn Thiết bị, dụng cụ quản lý – Cây lâu năm, súc vật làm việc và cho sản phẩm… b) Tài sản cố định vô hình: Là những tài sản không có hình thái vật chất, thể hiện một lượng giá trị đã được đầu tư có liên quan trực tiếp đến chu kỳ kinh doanh của doanh nghiệp. Tài sản cố định vô hình bao gồm các loại như: Quyền sử dụng đất có thời hạn – Nhãn hiệu hàng hóa - Quyền phát hành - Phần mềm máy vi tính - Giấy phép và giấy phép chuyển nhượng - Bản quyền, bằng sáng chế - Công thức và cách thức pha chế, kiểu mẫu, thiết kế và mẫu vật – Tài sản vô hình đang trong giai đoạn triển khai… c) Tài sản cố định thuê tài chính: Là tài sản cố định đã được bên cho thuê chuyển giao phần lớn lợi ích và rủi ro gắn với quyền sở hữu tài sản cho bên thuê; quyền sở hữu tài sản có thể chuyển giao vào cuối thời hạn thuê. Như vậy, dù chưa thuộc quyền sở hữu của bên thuê, nhưng do đặc điểm trên, tài sản thuê tài chính vẫn được ghi nhận là tài sản của bên thuê. d) Bất động sản đầu tư: Là các bất động sản mà doanh nghiệp nắm giữ nhằm mục đích thu lợi từ việc cho thuê hoặc chờ tăng giá chứ không phải để sử dụng trong sản xuất, cung cấp hàng hóa, dịch vụ, cho mục đích quản lý hoặc bán trong kỳ sản xuất, kinh doanh thông thường. Bất động sản đầu tư thường bao gồm quyền sử dụng đất, nhà hoặc một phần của nhà hoặc cả nhà và đất, cơ sở hạ tầng do người chủ sở hữu hoặc người đi thuê tài sản theo hợp đồng cho thuê tài chính. Các loại tài sản cố định nói trên cần được phản ánh trên báo cáo tài chính theo giá trị thuần, nghĩa là giá trị còn lại.Tuy nhiên, chuẩn mực và chế độ kế toán yêu cầu phải phản SVTH: Lê Thị Thùy Dung 10 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh ánh đồng thời nguyên giá và giá trị hao mòn lũy kế của tài sản. Vì vậy, quá trình kiểm toán tài sản cố định gắn liền với việc kiểm tra chi phí khấu hao.  Hao mòn và khấu hao TSCĐ. a) Hao mòn tài sản cố định: Trong quá trình đầu tư và sử dụng, dưới tác động của môi trường tự nhiên và điều kiện làm việc cũng như tiến bộ kỹ thuật, TSCĐ bị hao mòn. Hao mòn này được thể hiện dưới hai dạng:  Hao mòn hữu hình: là sự hao mòn vật lý trong quá trình sử dụng do bị cọ sát, bị ăn mòn, bị hư hỏng từng bộ phận.  Hao mòn vô hình: là sự giảm giá trị của TSCĐ do tiến bộ khoa học kỹ thuật đã sản xuất ra những TSCĐ cùng loại có nhiều tính năng với năng suất cao hơn và chi phí ít hơn. b) Khấu hao TSCĐ: Để đảm bảo tái đầu tư và mục đích thu hồi giá trị của TSCĐ, người ta tiến hành tính và trích khấu hao bằng cách chuyển phần giá trị hao mòn của TSCĐ vào chi phí sản xuất trong kỳ kết toán tương ứng trong suốt thời gian sử dụng tài sản cố định. (Xem phụ lục số 1)  Về phương diện kinh tế: khấu hao cho phép doanh nghiệp phản ánh được giá trị thật của tài sản, đồng thời làm giảm lợi nhuận ròng của doanh nghiệp.  Về phương diện tài chính: khấu hao là một phương tiện tài trợ giúp doanh nghiệp thu được bộ phận giá trị đã mất của TSCĐ.  Về phương diện thuế khóa: khấu hao là một khoản chi phí được trừ vào lợi nhuận chịu thuế, tức là được tính vào chi phí kinh doanh hợp lệ.  Về phương diện kế toán: khấu hao là việc ghi nhận sự giảm giá của TSCĐ. Đặc điểm của TSCĐ có ảnh hƣởng đến công việc kiểm toán BCTC: 1.1.2 Tài sản cố định là một khoản mục có giá trị lớn, thường chiếm tỷ trọng đáng kể so với tổng tài sản trên Bảng cân đối kế toán. Đặc biệt là trong doanh nghiệp sản xuất thuộc lĩnh vực công nghiệp nặng, đầu khí… giá trị khoản mục này chiếm tỷ trọng rất cao trong tổng tài sản. Tuy nhiên, việc kiểm toán TSCĐ thường không chiếm nhiều thời gian vì:  Số lượng TSCĐ thường không nhiều và từng đối tượng thường có giá trị lớn.  Số lượng nghiệp vụ tăng, giảm TSCĐ trong năm thường không nhiều. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 11 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh  Vấn đề khóa sổ cuối năm không phức tạp như tài sản ngắn hạn do khả năng xảy ra nhầm lẫn trong ghi nhận các nghiệp vụ về tài sản cố định giữa các niên độ thường không cao. Đối với chi phí khấu hao, khác với các chi phí thông thường khác, việc kiểm toán có hai đặc điểm riêng như sau:  Trước hết, chí phí khấu hao là một khoản ước tính kế toán, chứ không phải là chi phí thực tế phát sinh. Bởi vì mức khấu hao phụ thuộc vào ba nhân tố là nguyên giá, giá trị thanh lý ước tính và thời gian sử dụng hữu ích; trong đó nguyên giá là nhân tố khách quan, còn giá trị thanh lý và thời gian sử dụng hữu ích lại căn cứ theo ước tính của đơn vị. Vì vậy, việc kiểm toán chi phí khấu hao mang tính chất kiểm tra một khoản ước tính kế toán hơn là một chi phí phát sinh thực tế, nghĩa là không thể dựa vào các chứng từ, tài liệu để tính toán chính xác được.  Thứ hai, do chi phí khấu hao là một sự phân bổ có hệ thống của nguyên giá sau khi trừ giá trị thanh lý ước tính nên sự hợp lý của nó còn phụ thuộc vào phương pháp khấu hao được sử dụng. Vì vậy, kiểm toán chi phí khấu hao còn mang tính chất của sự kiểm tra về việc áp dụng phương pháp kế toán. 1.2 Tổ chức quản lý và kế toán liên quan đến khoản mục TSCĐ: 1.2.1 Tổ chức quản lý TSCĐ: a) Quản lý trên cơ sở hiện vật: bao gồm cả quản lý về số lượng và chất lượng của TSCĐ.  Về mặt số lượng: bộ phận quản lý TSCĐ phải đảm bảo cung cấp đầy đủ về công suất, đáp ứng yêu cầu sản suất kinh doanh của doanh nghiệp.  Về mặt chất lượng: công tác bảo quản phải đảm bảo tránh hỏng hóc, mất mát các bộ phận chi tiết làm giảm giá trị tài tản cố định. Để thực hiện tốt vấn đề này, mỗi doanh nghiệp cần phải xây dựng nội quy bảo quản TSCĐ và sử dụng một cách hợp ý, phù hợp với đặc điểm hoạt động của mình. Đồng thời sử dụng có hiệu quả TSCĐ, các đơn vị cần xây dựng các định mức kinh tế kỹ thuật đối với từng loại, từng nhóm TSCĐ. Thông qua đó giúp đơn vị lên kế hoạch và có biện pháp sửa chữa, nâng cấp cũng như đầu tư mới TSCĐ phục vụ kịp thời cho hoạt động sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 12 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh b) Quản lý trên cơ sở giá trị: là xác định đúng nguyên giá và giá trị còn lại của TSCĐ đầu tư, mua sắm, điều chuyển và giá trị hao mòn. Quản lý TSCĐ trên cơ sở giá trị là công việc chủ yếu trong công tác hạch toán kế toán. Công việc này đảm bảo cho ban quản lý có thể biết chính xác, kịp thời và đầy đủ những thông tin về mặt giá trị (Nguyên giá, Giá trị hao mòn và Giá trị còn lại) của từng loại TSCĐ (TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình. TSCĐ thuê tài chính, Bất động sản đầu tư) trong doanh nghiệp tại từng thời điểm xác định. 1.2.2 Tổ chức kế toán TSCĐ: a) Hệ thống sổ sách, chứng từ.  Về sổ sách: Để theo dõi kịp thời và đầy đủ các thông tin về TSCĐ, các doanh nghiệp thường sử dụng hệ thống chứng từ sổ sách như: Thẻ TSCĐ; Sổ chi tiết TSCĐ theo từng bộ phận sử dụng và theo loại TSCĐ theo dõi; Sổ cái các tài khoản 211, 212, 213, 214.  Về chứng từ: Tổ chức chứng từ kế toán là thiết kế khối lượng công tác hoạch toán ban đầu trên hệ thống các văn bản chứng từ hợp lý, hợp pháp theo một quy trình luân chuyển chứng từ nhất định. Các chứng từ được sử dụng trong hoạch toán TSCĐ bao gồm: Hợp đồng mua bán TSCĐ; Hóa đơn bán hàng, hóa đơn kiêm phiếu xuất kho của người bán; Biên bản bàn giao TSCĐ; Biên bản thanh lý TSCĐ, Biên bản nghiệm thu khối lượng sửa chữa lớn hoàn thành; Biên bản đánh giá lại TSCĐ; Biên bản kiểm kê TSCĐ; Biên bản quyết toán, thanh lý hợp đồng mua bán tài sản; Bảng tính và phân bổ khấu hao TSCĐ. Quy trình hạch toán TSCĐ được thể hiện qua sơ đồ sau: Hợp đồng giao nhận, thanh lý TSCĐ Xây dựng, mua sắm hoặc nhượng bán TSCĐ Quyết định tăng hoặc giảm TSCĐ Kế toán TSCĐ Chứng từ tăng giảm tài sản các loại Lập (hủy) thẻ TSCĐ, ghi sổ TSCĐ Sơ đồ 1.1: Quy trình tổ chức chứng từ TSCĐ SVTH: Lê Thị Thùy Dung 13 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh b) Hệ thống tài khoản. Theo chế độ kế toán Việt Nam hiện hành, trong hoạch toán TSCĐ thì TSCĐ được phân thành những nhóm khác nhau và sử dụng những tài khoản khác nhau. TK 211: TSCĐ hữu hình. TK 2111: Nhà cửa, vật kiến trúc. TK 2112: Máy móc, thiết bị. … TK 212: TSCĐ thuê tài chính. TK213: TSCĐ vô hình. TK 2131: Quyền sử dụng đất. TK 2132: Quyền phát hành. TK 2133: Bản quyền. bằng phát minh sáng chế. … TK 214: Khấu hao TSCĐ. TK 2141: Khấu hao TSCĐ hữu hình. TK 2142: Khấu hao TSCĐ vô hình. TK 2143: Khấu hao TSCĐ thuê tài chính. TK 009: Nguồn vốn khấu hao cơ bản. c) Tổ chức hoạch toán và khấu hao TSCĐ. TSCĐ sử dụng cho sản xuất kinh doanh thì phải trích khấu hao, sử dụng cho bộ phận nào thì tính và phân bổ chi phí khấu hao cho bộ phận đó. TSCĐ sử dụng cho phúc lợi sự nghiệp không trích khấu hao mà chỉ ghi nhận hao mòn vào cuối năm. TSCĐ đã khấu hao hết mà vẫn còn sử dụng được thì không trích khấu hao, Việc tính khấu hao TSCĐ được thực hiện trên bảng tính và phân bổ khấu hao. 1.3 Kiểm toán khoản mục TSCĐ trong kiểm toán BCTC. 1.3.1 Một số lý thuyết về kiểm toán TSCĐ trong kiểm toán BCTC.  Vai trò và mục tiêu kiểm toán TSCĐ trong liểm toán BCTC. a) Vai trò kiểm toán TSCĐ trong kiểm toán BCTC. TSCĐ thường chiếm tỷ trọng lớn trong tổng giá trị tài sản của đơn vị, tùy thuộc vào từng ngành nghề, theo từng loại hình kinh doanh của đơn vị. Vì thế, trong mọi trường hợp, khoản mục TSCĐ phản ánh tình trạng trang thiết bị, cơ sở vật chất kỹ thuật của doanh nghiệp. Điều này làm cho khoản mục TSCĐ trở thành một trong những khoản mục quan trọng trong kiểm toán BCTC. Mặt khác, do chi phí hình thành TSCĐ SVTH: Lê Thị Thùy Dung 14 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh rất lớn và khả năng quay vòng vốn chậm nên việc kiểm toán khoản mục TSCĐ sẽ giúp kiểm toán viên đánh giá được tính kinh tế và tính hiệu quả của việc đầu tư cho TSCĐ từ đó đưa ra được định hướng đầu tư và nguồn để sử đụng đầu tư vào TSCĐ một cách hiệu quả hơn. Đồng thời kiểm toán khoản mục TSCĐ sẽ góp phần phát hiện ra các sai sót trong việc xác định chi phí cấu thành nguyên giá TSCĐ, chi phí sữa chữa, chi phí khấu hao tài sản. Những sai sót trong việc tính chi phí này thường dẫn đến những sai sót trọng yếu trên BCTC. Chẳng hạn như việc trích khấu hao TSCĐ vào chi phí thường bị trích cao hơn (hoặc thấp hơn) thực tế, từ đó ảnh hưởng đến chỉ tiêu chi phí và lợi nhuận của doanh nghiệp. Việc không phân biệt loại chi phí sửa chữa được ghi tăng nguyên giá TSCĐ với chi phí sửa chữa được tính vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ cũng dẫn đến những sai lệch trong khoản mục TSCĐ, cũng như khoản mục chi phí sản xuất kinh doanh. Các khoản đầu tư cho TSCĐ vô hình như quyền sử dụng đất, giá trị bằng phát minh sáng chế, chi phí nghiên cứu khoa học thường có nhiều sai sót cũng như gian lận. Đồng thời cũng rất khó tập hợp chi phí cũng như đánh giá chính xác giá trị của chúng. Chính vì vậy mà khoản mục TSCĐ thường được quan tâm đến trong các cuộc kiểm toán BCTC. Nói tóm lại, việc kiểm toán khoản mục TSCĐ không chỉ phát hiện các sai sót trong nghiệp vụ liên quan đến TSCĐ mà còn góp phần nâng cao hiệu quả công tác quản lý và sử dụng TSCĐ. b) Mục tiêu kiểm toán đối với khoản mục TSCĐ: Đối với TSCĐ, mục tiêu kiểm toán bao gồm:  Hiện hữu, quyền: Các TSCĐ đã được ghi chép là có thật và đơn vị có quyền sử dụng hoặc sở hữu đối với chúng. Khi kiểm toán, kiểm toán viên phải chú ý đến các trường hợp sau:  Phải chú ý những TSCĐ ngoài danh mục hoặc những tài sản trong tình trạng không hoạt động để làm bằng chứng cho việc trích khấu hao của doanh nghiệp có hợp lý hay không.  Đối với TSCĐ cho thuê, cầm cố ngân hàng thì doanh nghiệp phải có thư xác nhận xem có thực sự như vậy hay không.  Đầy đủ: Mọi TSCĐ của đơn vị đều được ghi nhận và trình bày tất cả các thông tin liên quan đến trị giá, tình trạng và tình hình sử dụng của đơn vị. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 15 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh  Ghi chép chính xác: Các TSCĐ phản ánh trên sổ chi tiết đã được ghi chép đúng, tổng cộng đúng và phù hợp với tài khoản tổng hợp trên sổ cái.  Đánh giá: Các TSCĐ được đánh giá phù hợp với chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành.  Trình bày và công bố: sự trình bày và khai báo TSCĐ - gồm cả việc công bố phương pháp kế toán TSCĐ như: nguyên tắc xác định nguyên giá, phương pháp khấu hao, thời gian sử dụng hữu ích, tỷ lệ khấu hao, tình hình tăng giảm TSCĐ - là đầy đủ và phù hợp với chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành. Đối với chi phí khấu hao, mục tiêu kiểm toán chủ yếu là xem xét sự đúng đắn trong việc xác định múc khấu hao và phân bổ cho các đối tượng có liên quan. Điều này phụ thuộc vào phương pháp khấu hao cũng như các dữ liệu làm cơ sở cho việc tính toán và tiêu thức phân bổ chi phí khấu hao. Đối với giá trị hao mòn lũy kế, mục tiêu kiểm toán là xem xét việc ghi nhận đầy đủ và đúng đắn giá trị hao mòn lũy kế tăng lên do khấu hao, giá trị hao mòn lũy kế do thanh lý, nhượng bán TSCĐ cũng như việc phản ánh chính xác vào từng đối tượng tài sản cụ thể.  Nguồn tài liệu kiểm toán TSCĐ. a) Các khoản mục liên quan đến TSCĐ trên BCTC. KTV thu thập (yêu cầu bên khách hàng cung cấp) các tài liệu cần thiết liên quan đến khoản mục TSCĐ trên BCTC thông thường là: Sổ tổng hợp đối ứng của TK 211, 213, 214, 241; Bảng tổng hợp TSCĐ (bao gồm nguyên giá và khấu hao lũy kế); Sổ chi tiết TSCĐ (nếu có); Sổ cái (thường được kết xuất từ chương trình kế toán) b) Bảng trích khấu hao TSCĐ. (Xem phụ lục số 2) c) Các tài liệu khác liên quan đến tăng giảm TSCĐ. KTV sẽ thu thập tài liệu này trong quá trình kiểm toán tại đơn vị làm bằng chứng kiểm toán: Hồ sơ liên quan đến việc hình thành TSCĐ, các chính sách về quản lý XDCB, sửa chữa TSCĐ. Các tài liệu, biên bản ghi tăng giảm TSCĐ. Những tài liệu này là thật sự cần thiết cho cuộc kiểm toán diễn ra thuận lợi. Hơn nữa, Việc có cung cấp đầy đủ hay không tài liệu này từ đơn vị được kiểm toán sẽ phần nào phản ánh chất lượng của HTKSNB cũng như chất lượng kế toán tại đơn vị. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 16 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh 1.4 Sơ lƣợc về quy trình kiểm toán TSCĐ trong kiểm toán BCTC. 1.4.1 Tìm hiểu về hệ thống kiểm soát nội bộ.  Mục đích kiểm soát nội bộ đối với TSCĐ: Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư vào TSCĐ thông qua việc đầu tư đúng mục đích, không lãng phí và quản lý, sử dụng có hiệu quả TSCĐ. KSNB còn giúp hạch toán đúng đắn các chi phí cấu thành nguyên giá TSCĐ, chi phí sữa chữa, chi phí khấu hao. Do các chi phí này đều quan trọng nên nếu sai sót có thể dẫn đến sai trọng yếu trên BCTC.  Các thủ tục kiểm soát và các quy định về kế toán TSCĐ: Phân chia trách nhiệm thỏa mục tiêu bất kiêm nhiệm: tách biệt công tác bảo quản với công việc ghi chép các nghiệp vụ. Quy định rõ thẩm quyền của từng cấp quản lý đối với việc phê chuẩn các nghiệp vụ kinh tế liên quan đến TSCĐ như mua mới, thanh lý, nhượng bán TSCĐ, tách biệt giữa chức năng phê chuẩn và thực hiện. Kế hoạch và dự toán về TSCĐ: là công cụ quan trọng để kiểm soát đối với TSCĐ, việc lập kế hoạch bao gồm những vấn đề liên quan đến việc mua sắm, thanh lý, nhượng bán TSCĐ và nguồn tài trợ cho kế hoạch. Khi thanh lý, nhượng bán TSCĐ, doanh nghiệp cần phải lập hội đồng xác định giá bán TSCD để xác định giá trị thu hồi khi thanh lý, tổ chức việc thanh lý, nhượng bán TSCĐ theo quy định hiện hành; TSCĐ cần được tổ chức theo dõi đến từng đơn vị TSCĐ riêng biệt. Mỗi đối tượng TSCĐ phải có bộ hồ sơ riêng để theo dõi toàn diện từ khi hình thành đến khi thanh lý hoặc nhượng bán. Mỗi TSCĐ phải được đánh số hiệu riêng. Khi có biến động về TSCĐ, phải căn cứ vào các biên bản, các chứng từ có liên quan để ghi sổ; Bên cạnh đó, trong từng nhóm TSCĐ theo chế độ tài chính quy định, các doanh nghiệp phân loại chi tiết TSCĐ phù hợp với yêu cầu quản lý của doanh nghiệp mình; Doanh nghiệp xác định thời gian sử dụng TSCĐ dựa vào tuổi thọ kỹ thuật của TSCĐ theo thiết kế, hiện trạng, mục đích và hiệu suất ước tính của TSCĐ. Các quy định về phân biệt giữa các khoản chi được tính vào nguyên giá TSCĐ hay tính vào chi phí của niên độ; các tiêu chuẩn về TSCĐ cần được dựa trên chuẩn mực hay chế độ kế toán hiện hành và được cụ thể hóa theo thực tiễn của đơn vị. Doanh nghiệp phải tiếp tục quản lý, sử dụng đối với TSCĐ đã khấu hao hết nhưng vẫn tham gia vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Đối với TSCĐ đang sử dụng, doanh nghiệp phải theo dõi và trích khấu hao theo quy định. Đối với TSCĐ thuê tài chính, doanh nghiệp phải theo dõi, quản lý như đối với TSCĐ thuộc sở hữu của doanh nghiệp mình; SVTH: Lê Thị Thùy Dung 17 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Kiểm kê định kỳ TSCĐ nhằm kiểm tra sự hiện hữu, địa điểm của tài sản, điếu kiện sử dụng, cũng như phát hiện kịp thời tài sản để ngoài sổ sách hoặc bị mất mát thiếu hụt.  Vai trò của việc tìm hiểu HTKSNB về TSCĐ trong kiểm toán BCTC: Trong quá trình kiểm tìm hiểu HTKSNB đối với TSCĐ kiểm toán viên sẽ đánh giá được cả hai yếu tố là sự tồn tại và tính hiệu quả của hoạt động kiểm soát để xác định những kỹ thuật kiểm tra chi tiết nào nên được sử dụng khi kiểm toán khoản mục TSCĐ. Để tìm hiểu hệ thống kiểm soát nội bộ đối với TSCĐ, kiểm toán viên thường sử dụng các phương pháp sau:  Dựa vào kinh nghiệm đã kiểm toán trước đây tại đơn vị (nếu có).  Phỏng vấn các nhà quản lý, nhân viện giám sát và những nhân viên khác. Có thể thực hiện bằng cách lập bảng câu hỏi khảo sát (Bảng 1).  Kiểm tra các tài liệu sổ sách.  Quan sát các hoạt động kiểm soát và vận hành của chúng trong thực tiễn. Bảng 1: Bảng câu hỏi về KSNB đối với TSCĐ hữu hình. Trả lời Không Câu hỏi áp dụng Có Không Yếu kém Ghi Quan Thứ chú trọng yếu 1. Người chuẩn y việc mua sắm, thanh lý TSCĐ có khác với ngươi ghi sổ hay không? 2. Doanh nghiệp có thiết lập kế hoạch và dự toán ngân sách cho việc mua sắm TSCĐ hay không? 3. Doanh nghiệp có thường xuyên đối chiếu giữa sổ chi tiết với sổ cái hay không? 4. Có kiểm kê định kỳ TSCĐ và đối chiếu với sổ kế toán không ? 5. Các chênh lệch giữa giá dự toán và giá thực tế có được xét duyệt và phê chuẩn hay không ? 6. Khi nhượng bán thanh lý TSCĐ có lập Hội đồng thanh lý bao gồm các thành viên theo quy định hay không ? SVTH: Lê Thị Thùy Dung 18 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh 7. Có chính sách phân biệt giữa các khoản chi sẽ tang nguyên giá TSCĐ hay tính vào chi phí của niên độ hay không ? 8. Có lập báo cáo định kỳ về TSCĐ không được sử dụng hay không ? 9. V.v.. 1.4.2 Đánh giá sơ bộ rủi ro kiểm soát. Dựa trên những hiểu biết ban đầu về kiểm soát nội bộ, kiểm toán viên sẽ tiến hành đánh giá sơ bộ rủi ro kiểm soát. Cần lưu ý rằng kiểm toán viên chỉ có thể đánh giá rủi ro kiểm soát đối với một cơ sở dẫn liệu nào đó thấp hơn mức tối đa khi đã có đủ căn cứ để kết luận rằng các thủ tục kiểm soát liên quan đến cơ sở dẫn liệu đó được thiết kế hữu hiệu và áp dụng một cách nhất quán trong thực tế. Trong trường hợp này, kiểm toán viên sẽ thiết kế và thực hiện các thử nghiệm soát để cung cấp bằng chứng chứng minh cho kết luận của mình về rủi ro kiểm soát. Ngược lại, nếu rủi ro kiểm soát được đánh giá ở mức tối đa hoặc kiểm toán viên cho rằng phạm vi của các thử nghiệm cơ bản không thể giảm được trong thực tế, kiểm toán sẽ không thực hiện các thử nghiệm kiểm soát mà chuyển sang thực hiện ngay các thử nghiệm cơ bản. Khi tiến hành kiểm toán TSCĐ cần chú ý những rủi ro sau có thể xảy ra:  Liên quan đến nguyên giá TSCĐ: có thể bị phản ánh sai lệch với thực tế. Ghi nhận không đúng giá trị tài sản tăng giảm, kết chuyển nguồn không đúng.  Liên quan đến khấu hao TSCĐ: phương pháp tính khấu hao không phù hợp, cách tính và phân bổ không hợp lý, không phù hợp với quy định hiện hành.  Liên quan đến sửa chữa nâng cấp TSCĐ: nghiệp vụ sửa chữa có thể bị hiểu nhầm về bản chất với nghiệp vụ nâng cấp và ngược lại. Do đó, việc ghi nhận tăng TSCĐ có thể không đúng.  Liên quan đến hoạt động thanh lý: xác định nhầm giá trị còn lại của tài sản mang thanh lý. Tài sản đã hết giá trị khấu hao nhưng vẫn tiếp tục trích khấu hao.  Đôi với hoạt động cho thuê và đi thuê TSCĐ: nhiều nghiệp vụ đi thuê không được phân loại đúng hình thức thuê cũng như những tài sản cho thuê không được ghi nhận đúng như nội hợp đồng cho thuê. Trên đây là những sai sót tiềm tàng hay gặp phải khi kiểm toán TSCĐ mà KTV cần phải lưu ý. Trong quá trình tiến hành kiểm toán, KTV sử dụng các biện pháp kỹ thuật kiểm toán để pháp hiện những sai sót tiềm tàng và hạn chế tối đa rủi ro này. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 19 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập 1.4.3 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Thiết kế và thực hiện các thử nghiệm kiểm soát. Thử nghiệm kiểm soát dùng để thu thập bằng chứng về sự hữu hiệu trong thiết kế và vận hành của hệ thống kiểm soát nội bộ. Những thử nghiệm kiểm soát sau đây thường được sử dụng đối với TSCĐ: Quá trình KSNB chủ yếu Các thủ nghiệm kiểm soát chủ yếu - TSCĐ ghi trong sổ sách hiện do - Quan sát TSCĐ ở đơn vị, xem xét doanh nghiệp quản lý sử dụng, tính sự tách biệt giauwx các chức năng độc lập của bộ phận quản lý TSCĐ mua sắm, quản lý, ghi sổ, bảo với bộ phận ghi sổ. quản và sử dụng TSCĐ. - Sự có thật của giấy đề nghị mua - Kiểm tra chứng từ, sự luân TSCĐ, xét duyệt mua, hợp đồng chuyển chứng từ và dấu hiệu của mua, biên bản bàn giao, biên bản KSNB. nghiệm thu đưa vào sử dụng và thẻ TSCĐ. - Các chứng từ thanh lý nhượng bán - Kiểm tra dấu hiệu của sự hủy bỏ. TSCĐ được hủy bỏ, tránh việc sử dụng lại. - Mỗi TSCĐ có một bộ hồ sơ, được - Kiểm tra tính đầy đủ của chứng từ ghi chép từ khi mua, nhận TSCĐ về có liên quan đến TSCĐ. đơn vị cho tới khi nhượng bán, thanh lý TSCĐ. Việc ghi chép, tính nguyên giá TSCĐ đều được dựa trên cơ sở chứng từ hợp lệ. - TSCĐ thuộc sở hữu của đơn vị - Kết hợp giữa việc kiểm tra vật được ghi chép vào khoản mục chất (kiểm kê TSCĐ) với việc TSCĐ, được doanh nghiệp quản lý kiểm tra chứng từ, hồ sơ pháp lý và sử dụng. Những TSCĐ không về quyền sở hữu tài sản. thuộc quyền sở hữu của doanh nghiệp thì được ghi chép ngoài Bảng cân đối kế toán. - Phê chuẩn các nghiệp vụ tăng, - Phỏng vấn những người có liên giảm, trích khấu hao TSCĐ được SVTH: Lê Thị Thùy Dung 20 quan. KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh phân cấp đối với các nhà quản lý - Kiểm tra dấu hiệu của sự phê doanh nghiệp. chuẩn. - Tất cả chứng từ liên quan tới việc - Xem xét dấu hiệu kiểm tra của hệ mua thanh lý… TSCĐ ở đơn vị đều thống kiểm soát nội bộ. được phòng kế toán tập hợp và tính - Cộng lại một số chứng từ phát toán đúng đắn. Việc cộng sổ chi tiết sinh của TSCĐ. và sổ tổng hợp TSCĐ là chính xác và được kiểm tra đầy đủ. - Việc ghi sổ và cộng sổ TSCĐ được - Kiểm tra tính đầy đủ và kịp thời thực hiện kịp thời ngay khi có của việc ghi chép. nghiệp vụ phát sinh và đáp ứng yêu cầu lập Báo cáo kế toán của doanh nghiệp. - Doanh nghiệp có quy định về việc - Phỏng vấn những người có trách phân loại chi tiết TSCĐ phù hợp nhiệm để tìm hiểu quy định phân với yêu cầu quản lý. loại TSCĐ trong doanh nghiệp. - Các quy định về trình tự ghi sổ các - Kiểm tra hệ thống tài khoản và sự nghiệp vụ liên quan đến TSCĐ từ ghi sổ chi tiết đến ghi sổ tổng hợp. phân loại sổ sách kế toán. - Xem xét trình tự ghi sổ và dấu hiệu của KSNB. 1.4.4 Đánh giá lại rủi ro kiểm soát và thiết kế lại các thử nghiệm cơ bản. Sau khi đã hoàn thành các thử nghiệm kiểm soát, kiểm toán viên phải đánh giá lại rủi ro kiểm soát. Khi nghiên cứu bằng chứng làm cơ sở cho việc đánh giá lại mức rủi ro kiểm soát KTV phải xem xét cả về số lượng lẫn chất lượng của bằng chứng. Công việc này chủ yếu để nhận diện các điểm yếu, điểm mạnh của hệ thống kiểm soát nội bộ nhằm điều chỉnh chương trình kiểm toán cho phù hợp và đưa ra kết luận về sự hữu hiện của hoạt động kiểm soát, KTV thường sử dụng bảng hướng dẫn tỷ lệ sai phạm có thể bỏ qua như sau: SVTH: Lê Thị Thùy Dung 21 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Mức độ tin cậy dự định dựa Mức độ sai phạm có thể bỏ vào thủ tục KSNB qua Cao 2% - 7% Trung bình 6% - 12% Thấp 13% - 20% Nếu rủi ro kiểm soát không đúng với dự kiến, nghĩa là kiểm soát nội bộ hữu hiệu hơn hoặc kém hữu hiệu hơn so với nhận định ban đầu lúc này KTV sẽ điều chỉnh tăng, giảm phạm vi của các thử nghiệm cơ bản đã được thiết kế trong chương trình kiểm toán. 1.5 Các thủ tục kiểm toán, thử nghiệm cơ bản áp dụng đảm bảo các cơ sở dẫn liệu đối với từng loại TSCĐ. Thử nghiệm cơ bản là loại thử nghiệm dùng để thu thập bằng chứng chứng minh mức độ trung thực và hợp lý của số liệu kế toán. Thử nghiệm cơ bản được chia thành 2 loại: thủ tục phân tích và thử nghiệm chi tiết:  Thủ tục phân tích: Theo chuẩn mực kiểm toán VSA 520: “Thủ tục phân tích là việc phân tích số liệu, thông tin, các tỷ suất quan trọng, qua đó tìm ra những xu hướng, biến động và tìm ra những mối quan hệ có mâu thuẫn với thông tin liên quan khác hoặc có sự chênh lệch lớn so với giá trị đã dự kiến.”  Thử nghiệm chi tiết: là kiểm tra trực tiếp các nghiệp vụ hay số dư, gồm có:  Kiểm tra nghiệp vụ: là kiểm tra chi tiết một sốm ít hay toàn bộ nghiệp vụ phát sinh để xem xét về mức độ trung thực của các khoản mục.  Kiểm tra số dư: là kiểm tra đánh giá về mức độ trung thực của số dư các tài khoản có nhiều nghiệp vụ phát sinh. 1.5.1 Kiểm toán TSCĐ hữu hình. a) Cơ sở dẫn liệu và mục đích kiểm toán: Mục tiêu kiểm toán đối với TSCĐ hữu hình bao gồm: Hiện hữu, quyền, đầy đủ, đánh giá, ghi chép chính xác. Trong quá trình thực hiện kiểm toán thì mỗi cơ sở dẫn liệu được thõa mãn bởi các thử nghiệm thích hợp. b) Phƣơng pháp và nội dung kiểm toán:  Kiểm toán nguyên giá TSCĐ hữu hình:  Thủ tục phân tích: Tùy theo đặc điểm của từng khách hàng, KTV có thể sử dụng nhiều tỷ số khác nhau đối với TSCĐ hữu hình, thông thường là các tỷ số sau:  Tỷ trọng của từng loại TSCD so với tổng số. Các tỷ số này được tính bằng cách lấy giá trị từng loại TSCĐ chia cho tổng giá trị TSCĐ. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 22 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh  Tỷ số giữa doanh thu với tổng giá trị TSCĐ. Tỷ số này phản ánh khả năng tạo ra doanh thu của TSCĐ hiện có tại doanh nghiệp.  Tỷ số giữa tổng giá trị TSCĐ với vốn chủ sở hữu. Tỷ số này liên quan đến mức độ đầu tư vào TSCĐ so với vốn chủ sở hữu.  Tỷ số hoàn vốn của TSCĐ. Tỷ số được tính bằng cách chia lợi nhuận thuần cho tổng giá trị TSCĐ, qua đó cho thấy khả năng thu hồi vốn đầu tư vào TSCĐ. Ngoài ra, KTV KTV có thể thực hiện một số thủ tục phân tích khác. Nếu các tỷ số tính toán và kết quả so sánh nằm trong mức hợp lý, chúng sẽ cung cấp bằng chứng để thõa mãn các mục tiêu kiểm toán như hiện hữu, đầy đủ, đánh giá, ghi chép chính xác. Ngược lại, các biến động hoặc quan hệ bất thường sẽ là chỉ dãn cho việc điều tra sâu hơn. Thí dụ sự gia tăng quá lớn trong chi phí sửa chữa, bảo trì so với doanh thu thuần có thể là chỉ dẫn về việc đã ghi sai tài khoản. Tuy việc mua sắm và thanh lý TSCĐ có thể có sự thay đổi rất lớn giữa các năm, nhưng các thủ tục trên vẫn giúp KTV nhận thức về xu hướng thay đổi và nhận xét về tính hợp lý chung của khoản mục TSCĐ.  Thử nghiệm chi tiết:  Thu thập hay tự lập bảng phân tích tổng quát về các thay đổi của TSCĐ và đối chiếu với sổ cái. nhằm thỏa mãn mục tiêu ghi chép chính xác. KTV phải thu thập bằng chứng về quyền và tính có thật về số dư đầu kỳ của TSCĐ chủ yếu đang sử dụng và lưu trong hồ sơ kiểm toán chung trong cuộc kiểm toán năm đầu tiên. Trong các lần kiểm toán sau, KTV chỉ cần tập trung kiểm tra đối với số phát sinh. Trước khi kiểm tra chi tiết về số tăng, giảm trong năm, KTV cần đối chiếu giữa số tổng cộng từ các sổ chi tiết với số liệu trên sổ cái, để đảm bảo rằng số liệu trên các sổ chi tiết bằng với số liệu phản ánh ở tài khoản tổng hợp. Sau đó, KTV cần thu thập hay tự lập ra một bảng phân tích liệt kê số dư đầu kỳ và các chi tiết phát sinh tăng giảm trong năm, tính ra số dư cuối kỳ. Số dư đầu kỳ được đối chiếu với các hồ sơ kiểm toán năm trước. Còn các TSCĐ tăng giảm trong năm, KTV sẽ thu thập bằng chứng chi tiết trong quá trình kiểm toán.  Kiểm tra chứng từ gốc của các nghiệp vụ tăng TSCĐ nhằm thỏa mãn mục tiêu quyền, hiện hữu, đánh giá. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 23 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Trong quá trình kiểm tra, KTV sử dụng bảng phân tích tổng quát các thay đổi của TSCĐ để lần đến các bút toán trên nhật ký, và đến các chứng từ gốc có liên quan như hợp đồng, đơn đặt hàng hợp đồng xây dựng, séc đã chi trả, giấy báo nợ của ngân hàng và chứng từ thể hiện sự xét duyệt của Ban giám đốc.  Chứng kiến kiểm kê các TSCĐ tăng lên trong kỳ nhằm thỏa mãn mục tiêu hiện hữu, đầy đủ, đánh giá.  Khi chứng kiến kiểm kê, KTV có thể chọn một trong hai hướng sau đây: bắt đầu từ TSCĐ, hay từ sổ sách kế toán. Khi chọn hướng đi từ số liệu trên sổ chi tiết để quan sát sự hiện hữu của tài sản trên thực tế, là nhằm giúp KTV xác định rằng các TSCĐ ghi trên sổ sách kế toán là có thật và đang được sử dụng. Ngược lại, khi bắt đầu kiểm tra từ một số TSCĐ được chọn trong thực tế và lần lượt xem việc ghi nhận trên sổ chi tiết, sẽ cung cấp bằng chứng là tất cả các TSCĐ hiện hữu đều đã được ghi nhận.  Kiểm tra quyền sở hữu hợp pháp đối với TSCĐ để đảm bảo đơn vị có quyền đối với TSCĐ được ghi nhận. Việc kiểm tra về quyền đối với TSCĐ cần dựa trên sự hiểu biết về các quy định pháp lý ở từng thời kỳ. Để kiểm tra, KTV cần thu thập các bằng chứng có liên quan như văn bản pháp lý về quyền sở hữu TSCĐ, các hóa đơn đóng bảo hiểm, hóa đơn nộp thuế, biên nhận chi trả tiền vốn và lãi cho các tài sản đã thế chấp, hợp đồng mua tài sản.  Kiểm tra việc ghi nhận đầy đủ TSCĐ đáp ứng mục tiêu đầy đủ. Bắt đầu từ việc kiểm tra chi phí sữa chữa, bảo trì nhằm mục đích phát hiện các chi phí phát sinh sau khi ghi nhận tuy đủ tiêu chuẩn ghi tăng nguyên giá nhưng lại được đơn vị đưa vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ. Các thủ tục có thể thực hiện là:  Lập bảng đối chiếu phân tích chi phí sữa chữa, bảo dưỡng phát sinh hàng tháng rồi đối chiếu với số phát sinh của năm trước để phát hiện ra các tháng có biến động tăng giảm bất thường, từ đó tìm kiếm những khoản chi phí có số tiền lớn để kiểm tra chứng từ gốc và các tài liệu gốc.  Kiểm tra chi tiết các khoản chi phí sửa chữa, bảo dưỡng lớn đã được phân bổ hoặc trích lập từng phần vào chi phí thông qua các tài khoản Chi phí trả trước hay Chi phí phải trả.  Kiểm tra nghiệp vụ ghi giảm TSCĐ trong kỳ nhằm đáp ứng cơ sở dẫn liệu hiện hữu. Mục tiêu kiểm tra xem liệu có TSCĐ nào bị thanh lý, nhượng bán trong kỳ nhưng không được phản ánh vào sổ sách kế toán hay không. Để kiểm tra, thông thường KTV thực hiện các bước công việc sau: SVTH: Lê Thị Thùy Dung 24 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập  GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Nếu mua TSCĐ mới trong năm, phải xem xét các TSCĐ cũ có được mang đi trao đổi hay được thanh lý hay không.  Phân tích tài khoản Thu nhập khác để xác định xem có khoản thu nhập nào phát sinh từ việc bán TSCĐ hay không.  Nếu có sản phẩm bị ngưng sản xuất trong năm nay, cần điều tra về các thiết bị chuyên dùng để sản xuất sản phẩm này.  Phỏng vấn các nhân viên và quản đốc để xem có TSCĐ nào được thanh lý trong năm không.  Điều tra các khoản giảm về bảo hiểm TSCĐ, để xem liệu có phải bắt nguồn từ nguyên nhân giảm TSCĐ hay không.  Đối chiếu giữa số liệu sổ sách với số liệu kiểm kê để xem có bị mất mát, thiếu hụt TSCĐ hay không.  Xem xét việc trình bày và công bố trên BCTC theo quy định hiện hành.  Trình bày: Trên bảng CĐKT, số dư của TSCĐ và giá trị hao mòn lũy kế được trình bày riêng theo từng loại là TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình, TSCĐ thuê tài chính và bất động sản đầu tư.  Công bố: Đơn vị phải công bố trong thuyết minh BCTC về: Chính sách kế toán đối với TSCĐ (bao gồm nguyên tắc xác định nguyên giá, phương pháp khấu hao và thời gian sử dụng hữu ích hoặc tỷ lệ khấu hao); Tình hình tăng giảm TSCĐ theo từng loại và từng nhóm TSCĐ về: Nguyên giá của TSCĐ (gồm số dư đầu kỳ, số tăng giảm trong kỳ và số dư cuối kỳ), giá trị hao mòn lũy kế, giá trị còn lại của TSCĐ kể cả các TSCĐ đang dùng để cầm cố, tạm thời không sử dụng hoặc chờ thanh lý. 1.5.2 Kiểm toán tài sản cố định vô hình. a) Cơ sở dẫn liệu và mục đích kiểm toán. Mục tiêu của việc kiểm toán TSCĐ vô hình tương tự như TSCĐ hữu hình. Tuy nhiên do đặc điểm chung của TSCĐ vô hình là không có hình thái vật chất nhưng là nguồn lực có thể xác định, có khả năng kiểm soát và mang lại lợi ích kinh tế trong tương lai; Vì thế mà việc xác minh sự hiện hữu của TSCĐ vô hình phức tạp hơn nhiều so với TSCĐ hữu hình. Bên cạnh đó, KTV phải nắm được quy định ghi nhận TSCĐ vô hình gồm 4 tiêu chuẩn: Chắc chắn mang lại lợi ích kinh tế trong tương lai; Nguyên giá phải SVTH: Lê Thị Thùy Dung 25 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh được xác định một cách đáng tin cậy; Thời gian sử dụng ước tính trên 1 năm; Đủ tiêu chuẩn về giá trị. (Theo VAS 04) b) Nội dung và phƣơng pháp kiểm toán. Thông thường các thủ tục kiểm toán tập trung vào việc xem xét các chi phí đã được vốn hóa có thực sự phát sinh và có thỏa mãn các tiêu chuẩn và điều kiện quy định về TSCĐ vô hình hay không, chẳng hạn như:  Đối với TSCĐ vô hình được tạo ra từ nội bộ, KTV cần chú ý xem đơn vị có phân chia quá trình hình thành tài sản theo hai giai đoạn nghiên cứu và triển khai hay không. Nếu không thể phân biệt, đơn vị bắt buộc phải hạch toán vào toàn bộ chi phí phát sinh vào chi phí trong kỳ (giống như toàn bộ chi phí trong giai đoạn nghiên cứu). Còn đối với tài sản tạo ra trong giai đoạn triển khai thì chỉ được ghi nhận là TSCĐ vô hình nếu thỏa mãn được các điều kiện trong chuẩn mực.  Đối với TSCĐ vô hình được hình thành từ sát nhập, KTV chủ yếu tập trung xem xét việc thỏa mãn các tiêu chuẩn của TSCĐ vô hình. Theo VAS 04, những trường hợp đơn vị không thể xác định nguyên giá một cách đáng tin cậy thì các tài sản vô hình được hình thành trong sát nhập phải hoạch toán vào lợi thế thương mại. Ngoài những vấn đề trên, chương trình kiểm toán TSCĐ vô hình cũng tương tự đối với TSCĐ hữu hình. Việc kiểm toán có thể bắt đầu bằng việc phân tích chi tiết các khoản tăng, giảm của từng loại. Thu thập các bằng chứng liên quan như các chứng từ, phiếu chi…Cuối cùng, KTV cũng phải lưu tâm đến vấn đề trình bày và công bố các thông tin về TSCĐ vô hình trên BCTC. 1.5.3 Kiểm toán TSCĐ thuê tài chính. a) Cơ sở dẫn liệu và mục đích kiểm toán. TSDĐ thuê tài chính là tài sản do nắm giữ thỏa mãn điều kiện về thuê tài chính, tuy chưa thuộc quyền sở hữu của bên thuê những vẫn được ghi nhận là tài sản của bên thuê và được theo dõi, khấu hao như TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình. Do đó, kiểm toán TSCĐ thuê tài chính cần thõa mãn các mục tiêu kiểm toán tương tự như TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình: Hiện hữu, đầy đủ, đánh giá, ghi chép chính xác, trình bày và công bố. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 26 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh b) Nội dung và phƣơng pháp kiểm toán. Khi kiểm toán các đơn vị có tài sản thuê tài chính, KTV cần chú ý vấn đề sau:  Phân biệt giữa thuê tài chính và thuê hoạt động. Hai loại thuê tài sản này có khác biệt lơn trong hạch toán và trình bày BCTC. Do đó, thông qua việc nghiên cứu chi tiết các hợp đồng thuê tài sản, KTV cần xem xét việc phân loại tài sản của đơn vị. Cơ sở để phân loại là mức độ chuyển giao lợi ích và rủi ro gắn liền với quyền của tài sản, được đánh giá dựa trên những nhân tố:thời gian thuê (so với tổng thời gian sử dụng hữu ích của tài sản), các giới hạn về quyền hủy ngang hợp đồng đối với bên thuê, những thỏa thuận về vấn đề đền bù tổn thất do hủy hợp đồng, các cam kết về chuyển giao quyền sở hữu khi hết thời hạn thuê…  Xác định nguyên giá của TSCĐ thuê tài chính theo. VAS 06 – Thuê tài sản – quy định nguyên giá được ghi nhận theo số tiền thấp hơn giữa giá trị hợp lý và giá trị hiện tại của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu. Do đó, KTV càn xem xét các dữ liệu và phương pháp mà đơn vị sử dụng để xác định giá trị hiện tại của khoản thanh toán tiền thuê tối thiểu có hợp lý hay không.  Kiểm ta chi phí tài chính và chi phí khấu hao của các tài sản thuê tài chính phù hợp với yêu cầu chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành. Đối với tài sản này, việc tính khấu hao cũng phải dựa trên thời gian sử dụng hữu ích hoặc thời gian thuê (bên thuê không chắc chắn có quyền sở hữu tài sản khi hết thời hạn hợp đồng thuê), nhất quán với chính sách khấu hao đối với tài sản cùng loại thuộc sở hữu của doanh nghiệp đi thuê. Một vấn đề trong khi kiểm toán phát sinh là bên thuê muốn để ngoài sổ sách các tài sản thuê tài chính, KTV tập trung kiểm tra sự tồn tại của tài sản thuê và kiểm tra những tài sản nào được vốn hóa. Đồng thời. kiểm tra những tài sản thuê chủ yếu để xác định xem tài sản nào phải được ghi nhận là TSCĐ thuê tài chính.  Kiểm tra việc trình bày và công bố trên BCTC đối với TSCĐ thuê tài chính. 1.5.4 Kiểm toán bất động sản đầu tƣ. a) Cơ sở dẫn liệu và mục đích kiểm toán. Kiểm toán bất động sản đầu tư chủ yếu thỏa mãn mục tiêu hiện hữu, đầy đủ và ghi chép chính xác. Do việc phân loại không đúng chủ yếu ảnh hưởng đến việc phân loại tài sản trên Bảng cân đối kế toán (nhưng không ảnh hưởng đến tổng tài sản) và phân loại chi phí trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh (phần lớn trường hợp phân loại sai không làm ảnh hưởng đến lợi nhuận). SVTH: Lê Thị Thùy Dung 27 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh b) Nội dung và phƣơng pháp kiểm toán. Đối với khoản mục này, ngoài những thủ tục kiểm toán tương tự như khi kiểm toán TSCĐ hữu hình, KTV cần đặc biệt quan tâm đến vấn đề phân loại giữa bất động sản đầu tư với TSCĐ và hàng hóa bất động sản.  Những thủ tục kiểm toán thường áp dụng: Do việc phân loại chủ yếu dựa vào mục đích sử dụng bất động sản, việc phỏng vấn các nhà quản lý và xem xét các bằng chứng sau ngày kết thúc niên độ (như nghiệp vụ bán bất động sản sau ngày kết thúc niên độ có thể là bằng chứng cho ý định bán bất động sản của đơn vị trong niên độ trước). KTV cũng cần lưu ý những trường hợp phức tạp, như khi đơn vị sở hữu những bất động sản cho nhiều mục đích vừa cho thuê (bất động sản đầu tư), vừa dùng cho việc quản lý (bất động sản đầu tư)… 1.5.5 Kiểm toán chi phí khấu hao.  Thủ tục phân tích. Kiểm toán viên thường tính tỷ lệ khấu hao bình quân bằng tỷ số giữa chi phí khấu hao với tổng nguyên giá TSCĐ. Một sự thay đổi đột ngột trong tỷ số này giúp kiểm toán viên lưu ý đến những thay đổi trong chính sách khấu hao của đơn vị, trong cơ cấu TSCĐ hoặc khả năng sai sót trong việc tính toán khấu hao. Tỷ lệ này cần được tính cho từng loại TSCĐ, giúp giảm được ảnh hưởng cơ cấu TSCĐ. Ngoài ra, KTV còn so sánh chi phí khấu hao kỳ này với kỳ trước, chi phí khấu hao với giá thành sản phẩm nhập kho… Những biến động bất thường đều cần được tìm hiểu và giải thích nguyên nhân.  Thử nghiệm chi tiết.  Thu thập hay tự soạn một bảng phân tích tổng quát về khấu hao và giá trị hao mòn lũy kế. Trên cơ sở đó, kiểm toán viên sẽ: So sánh số dư đầu kỳ với số liệu kiểm toán năm trước; So sánh tổng số khấu hao tăng, giảm ở số liệu chi tiết với tổng số ghi trên sổ cái; So sánh tổng số dư cuối kỳ trên các sổ chi tiết với số dư trên sổ cái.  Xem xét lại các chính sách khấu hao của đơn vị về những vấn đề như: Phương pháp khấu hao sử dụng có phù hợp với chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành hay không?; Phương pháp khấu hao sử dụng có phù hợp với lợi ích kinh tế mà tài sản cố định mang lại cho doanh nghiệp hay không?; Thời gian sử dụng hữu ích có được ước tính phù hợp hay không?; Sự cần thiết sự thay đổi chính sách khấu hao (nếu có).  Kiểm tra mức khấu hao bằng cách: So sánh tỷ lệ khấu hao của năm hiện hành với năm trước, và điều tra các chênh lệch (nếu có); Tính toán lại mức khấu hao cho một SVTH: Lê Thị Thùy Dung 28 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh số TSCĐ và lần theo số liệu của nó trên sổ cái. Chú ý phát hiện các trường hợp TSCĐ đã khấu hao hết nhưng vẫn còn tiếp tục tính khấu hao; So sánh số phát sinh Có của tài khoản Hao mòn TSCĐ với chi phí khấu hao ghi trên các tài khoản Chi phí.  Kiểm tra các khoản ghi giảm giá trị hao mòn lũy kế do thanh lý, nhượng bán TSCĐ thông qua việc: Đối chiếu các khoản ghi giảm này với hồ sơ kiểm toán phân tích các tài sản thanh lý, nhượng bán trong năm; Kiểm tra tính chính xác của việc tính toán và ghi chép giá trị hao mòn lũy kế cho đến ngày thanh lý, nhượng bán. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 29 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG THỰC HIỆN CÁC THỦ TỤC KIỂM TOÁN TSCĐ TRONG KIỂM TOÁN BCTC TẠI CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƢ VẤN THĂNG LONG-TDK. 2.1 Giới thiệu khái quát về công ty TNHH Kiểm toán và Tƣ vấn Thăng Long-TDK. 2.1.1 Lịch sử hình thành và quá trình phát triển. Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long - T.D.K (được hợp nhất từ Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long thành lập năm 2003 và Công ty TNHH Kiểm toán và Dịch vụ phần mềm T.D.K thành lập năm 2002) là Công ty kiểm toán và tư vấn tài chính kế toán, thuế chuyên nghiệp hợp pháp hoạt động tại Việt Nam. Công ty được Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội cấp Giấy phép đăng ký kinh doanh hợp nhất và đăng ký thuế số: 0104779158 ngày 29/06/2010. Tên công Ty: Công ty TNHH Kiểm toán và Tƣ vấn Thăng Long – T.D.K Tên giao dịch: THANG LONG – TDK AUDITING AND CONSULTANT COMPANY LIMITED Tên viết tắt: TL – TDK CO.,LTD Giấy phép đăng ký kinh doanh công ty số: 0104779158 do Phòng đăng ký kinh doanh - Sở kế hoạch đầu tư Thành phố Hà Nội cấp ngày 29/06/2010 Trụ sở chính : Số 23/61, đường Trần Duy Hưng, Phường Trung Hòa, Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội. Điện thoại số : (04)6 2 510 008/ 6 275 1908 - Fax số Email : [email protected] Website : www.kiemtoanthanglongtdk.com : (04) 6 2 511 327 Vốn điều lệ: 6.000.000.000 đồng Ngành nghề đã đăng ký :  Dịch vụ kiểm toán  Dịch vụ kế toán  Tư vấn tài chính  Tư vấn thuế  Dịch vụ định giá tài sản  Dịch vụ chuyển đổi BCTC theo Chuẩn mực kế toán quốc tế  Dịch vụ đào tạo  Các dịch vụ tư vấn khác. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 30 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Công ty có Trụ sở chính tại Hà Nội. Ngoài ra, có các chi nhánh và các văn phòng đại diện tại các tỉnh Phía Bắc: Chi nhánh Lạng Sơn, Chi nhánh Đà Nẵng, Chi nhánh Miền Nam tại thành phố Hồ Chí Minh; Chi nhánh Quận 1 tại thành phố Hồ Chí Minh; và các văn phòng đại diện tại Sơn La, Bắc Kạn, Quảng Nam, Cao Bằng, Lai Châu, Hải Dương, Lào Cai, Ninh Bình, Yên Bái, Hà Giang, Hưng Yên và Sơn Tây. - Công ty TNHH Kiểm toán và Tƣ vấn Thăng Long – T.D.K – Chi nhánh Lạng Sơn: Địa chỉ: Tổ 2, khối 14, đường Bà Triệu, phường Hoàng Văn Thụ, thành phố Lạng Sơn Phó giám đốc chi nhánh: Ông Nguyễn Mai Chung Điện thoai: 0253718545 Fax: 0253716264 - Công ty TNHH Kiểm toán và Tƣ vấn Thăng Long – T.D.K - Chi nhánh Miền Nam: Địa chỉ: C14 Quang Trung, phường 11, quận Gò Vấp, tp. Hồ Chí Minh Giám đốc chi nhánh: Nguyễn Văn Dụng Điện thoại: 0835897462/ 0835897463 Fax: 0835897464 - Công ty TNHH Kiểm toán và Tƣ vấn Thăng Long – T.D.K – Chi nhánh quận 1, thành phố Hồ Chí Minh. Địa chỉ: Số 28 Đặng Tất, phường Tân Định, Quận 1, thành phố Hồ Chí Minh. Giám đốc chi nhánh: Điền Văn Châu Điên thoại: 0838480763 Fax: 0835267187 - Công ty TNHH Kiểm toán và Tƣ vấn Thăng Long – T.D.K – tại Đà Nẵng Địa chỉ: Số 42 Trần Tống, phường Thạc Gián, quận Thanh Khê, thành phố Đà Nẵng. Giám đốc chi nhánh: Đào Ngọc Hoàng Điện thoai: 05113651818 Fax: 05113651868 Công ty đã và đang thực hiện việc cung cấp các dịch vụ kiểm toán, tư vấn tài chính, kế toán, thuế, định giá doanh nghiệp, đào tạo... cho hàng trăm khách hàng thuộc các loại hình doanh nghiệp trên phạm vi toàn lãnh thổ Việt Nam. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 31 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Ngoài những văn phòng chính đã kể trên Ban điều hành và nhân viên của Công ty sẽ phục vụ khách hàng khắp mọi miền theo yêu cầu của Quý khách hàng. 2.1.2 Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý. Cơ cấu tổ chức của công ty bao gồm: - Ban giám đốc: điều hành mọi hoạt động của công ty. - Phòng kiểm toán: đứng đầu là Trưởng phòng kiểm toán. Trưởng phòng kiểm toán là kiểm toán viên, có trách nhiệm lập kế hoạch kiểm toán cho từng khách hàng cụ thể, chịu trách nhiệm ký báo cáo kiểm toán. Dưới là các trợ lý kiểm toán sẽ thực hiện các công việc kiểm toán cụ thể. - Phòng hành chính và marketing: tìm kiểm và tư vấn khách hàng, cung cấp thông tin về các dịch vụ mà công ty cung cấp, thực hiện các giao dịch và chăm sóc khách hàng. - Phòng kế toán: có trách nhiệm ghi nhận, xử lý các nghiệp vụ phát sinh; lưu trữ chứng từ, hợp đồng, hồ sơ khách hàng, các báo cáo kiểm toán của các đơn vị đã kiểm toán. 2.1.3 Tình hình nhân sự. Trình độ của nhân viên là tài sản của công ty. Toàn bộ nhân viên của Công ty đều có trình độ Đại học và trên Đại học thuộc các chuyên ngành kinh tế, tài chính, kiểm toán, luật, được đào tạo tại Việt nam và nước ngoài với các Kiểm toán viên cấp nhà nước được Bộ Tài chính cấp chứng chỉ Kiểm toán viên (CPA), có từ 5 đến 16 năm kinh nghiệm làm việc tại các Công ty Kiểm toán có uy tín ở Việt nam và Hãng kiểm toán Quốc tế hoạt động tại Việt nam. Hàng năm luôn được đào tạo lại qua các khoá học nâng cao và thường xuyên cập nhật các chế độ kế toán tài chính, kiểm toán, thuế, thị trường chứng khoán, ngân hàng... Công ty đã và đang tăng cường kiến thức kỷ năng chuyên môn cũng như nâng cấp và cập nhật kiến thức chuyên môn bằng các chương trình đào tạo được tổ chức bởi Chính phủ, và các Công ty kiểm toán Quốc tế hàng đầu khác. Công ty đã xây dựng và phát triển kinh doanh theo xu hướng hợp tác với các công ty bạn và Hội nghề nghiệp kiểm toán. Tham gia gửi nhân viên đi đào tạo học tập từ hội nghề nghiệp, các chương trình giảng dạy do các giáo sư trong và ngoài nước đảm nhiệm. Giám đốc và các Phó giám đốc Công ty đều là các KTV cao cấp có chứng chỉ Thạc sĩ, KTV do Bộ tài chính Việt Nam cấp và các bằng cấp khác do nước ngoài cấp. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 32 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Giám đốc và các Phó Giám đốc đều đã có trên 10 năm kinh nghiệm hoạt động trong ngành. Các trợ lý kiểm toán đã tốt nghiệp Đại học các chuyên ngành về kiểm toán, tài chính, kế toán, tín dụng. 2.1.4 Nguyên tắc, mục tiêu hoạt động và chiến lƣợc phát triển của công ty.  Nguyên tắc hoạt động. Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long - T.D.K hoạt động theo nguyên tắc độc lập, khách quan và bí mật số liệu của khách hàng, với phương châm coi uy tín và chất lượng dịch vụ là hàng đầu. Công ty không chỉ dừng lại ở mức độ xác nhận sự trung thực, hợp lý cho BCTC, báo cáo quyết toán vốn đầu tư hoàn thành của khách hàng mà còn tư vấn cho khách hàng trong công tác quản lý, hoàn thiện hệ thống kiểm soát nội bộ, hệ thống chứng từ kế toán, hạch toán kế toán, sổ sách và BCTC kế toán, tối ưu lợi ích của doanh nghiệp. Công việc kiểm toán báo cáo tài chính sẽ được tiến hành theo các Chuẩn mực kiểm toán, các Chuẩn mực kế toán và Quy chế kiểm toán độc lập hiện hành tại Việt Nam. Công việc kiểm toán bao gồm kiểm tra trên cơ sở chọn mẫu các ghi chép kế toán, những bằng chứng liên quan đến các số liệu và thông tin được trình bày trong báo cáo tài chính. Trong quá trình thực hiện kiểm toán, Kiểm toán viên sẽ tư vấn cho doanh nghiệp về hoàn thiện hồ sơ chứng từ kế toán, ghi sổ kế toán và lập báo cáo tài chính theo đúng chế độ tài chính, kế toán, thuế hiện hành tại Việt Nam. Công việc kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư hoàn thành sẽ được thực hiện trên cơ sở các văn bản pháp quy của Nhà nước, các văn bản hướng dẫn của các Bộ, Ngành và địa phương về quản lý đầu tư XDCB. Số liệu kiểm toán sẽ được Kiểm toán viên cùng với Quý khách hàng và các Bên B trao đổi trước khi phát hành chính thức. Trong quá trình thực hiện kiểm toán, Kiểm toán viên sẽ tư vấn cho Chủ đầu tư lập báo cáo quyết vốn đầu tư công trình XDCB hoàn thành theo đúng quy định của Nhà nước. Khi cần thiết, Kiểm toán viên sẽ phối hợp cùng Chủ đầu tư giải trình, bảo vệ báo cáo quyết toán trước các cấp có thẩm quyền.  Mục tiêu hoạt động.  Tôn trọng và tuân thủ chuẩn mực về đạo đức nghề nghiệp.  Phấn đấu đem lại lợi ích cao nhất cho khách hàng, nhân viên và xã hội.  Cam kết nổ lực hỗ trợ và cung cấp cho khách hàng các dịch vụ với chất lượng cao theo phong cách chuyên nghiệp. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 33 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh  Đào tạo nguồn nhân lực có chuyên môn và năng lực giỏi, tạo môi trường làm việc chuyên nghiệp và thân thiện.  Chiến lƣợc phát triển. Luôn phấn đấu cung cấp cho khách hàng những dịch vụ có chất lượng, chuyên nghiệp vừa theo tiêu chuẩn quốc tế, vừa phù hợp với đặc điểm kinh doanh tại Việt Nam. Phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp được Công ty lựa chọn để thực hiện cho các khách hàng của Công ty là: ”Phương pháp xác định giá trị doanh nghiệp theo tài sản’’ 2.1.5 Dịch vụ kiểm toán và tƣ vấn cung cấp.  Dịch vụ Kiểm toán  Kiểm toán báo cáo quyết toán chi phí đầu tư thực hiện hoàn thành;  Kiểm toán BCTC thường niên cho các loại hình doanh nghiệp;  Kiểm toán báo cáo quyết toán vốn đầu tư hoàn thành;  Kiểm toán báo cáo quyết toán các dự án do các tổ chức quốc tế tài trợ;  Kiểm toán BCTC hợp nhất;  Kiểm toán hoạt động;  Kiểm toán tuân thủ;  Kiểm toán thực hiện tỷ lệ nội địa hóa;  Kiểm toán thông tin tài chính;  Dịch vụ tƣ vấn tài chính  Tư vấn xác định giá trị doanh nghiệp chuyển doanh nghiệp Nhà nước thành công ty cổ phần;  Tư vấn thiết lập hệ thống kiểm soát nội bộ hiệu quả cho doanh nghiệp, xây dựng quy chế tài chính, quy chế tổ chức và hoạt động của Hội đồng quản trị,;  Tư vấn quản lý tiết kiệm chi phí của doanh nghiệp;  Tư vấn quản lý tiền lương và nhân sự;  Tư vấn lập dự án khả thi cho các doanh nghiệp trong giai đoạn đầu, tư vấn đầu tư, lựa chọn phương án kinh doanh cho doanh nghiệp;  Tư vấn thành lập doanh nghiệp, tư vấn đối với các doanh nghiệp tham gia thị trường chứng khoán;  Dịch vụ tƣ vấn thuế  Trợ giúp lập tờ khai thuế GTGT, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế nhà thầu đối với các nhà thầu nước ngoài; SVTH: Lê Thị Thùy Dung 34 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh  Tư vấn thanh quyết toán thuế thu nhập cá nhân;  Giải đáp vướng mắc về thuế của các doanh nghiệp;  Cung cấp tài liệu văn bản về thuế cho các doanh nghiệp;  Lập hồ sơ thủ tục về xin miễn, giảm thuế. Thay mặt doanh nghiệp thực hiện dịch vụ lập hồ sơ, thủ tục hoàn thuế;  Dịch vụ kế toán  Tư vấn hạch toán kế toán các nghiệp vụ kinh tế phức tạp, kiểm tra xử lý các tồn đọng trong công tác kế toán;  Kiểm tra chứng từ, ghi sổ sách kế toán cho doanh nghiệp, soát xét BCTC;  Tư vấn tổ chức công tác kế toán, tổ chức bộ máy kế toán;  Cung cấp tài liệu văn bản về chế độ kế toán cho các doanh nghiệp;  Đăng ký chế độ kế toán với Bộ Tài chính;  Tư vấn thiết lập hệ thống kế toán, hệ thống sổ sách, báo cáo, chứng từ, tài khoản kế toán phù hợp cho từng loại hình doanh nghiệp;  Dịch vụ tƣ vấn và định giá tài sản  Dịch vụ xác định giá trị tài sản doanh nghiệp phục vụ cho việc chuyển đổi hình thức sở hữu công ty, tham gia thị trường chứng khoán, tham gia vào góp vốn liên doanh, hợp danh…  Tư vấn lập, lựa chọn phương án cổ phần hóa, cho thuê doanh nghiệp;  Dịch vụ chuyển đổi BCTC theo chuẩn mực kế toán Quốc tế  Dịch vụ chuyển đổi BCTC của các doanh nghiệp phục vụ cho mục tiêu hợp nhất kết quả hoạt động với công ty mẹ theo chuẩn mực kế toán;  Dịch vụ soát xét BCTC đã được chuyển đổi theo thông lệ kế toán Quốc tế phục vụ cho mục tiêu hợp nhất BCTC với công ty mẹ.  Dịch vụ đào tào  Tổ chức các khóa học về bồi dưỡng cập nhật kiến thức tài chính, kế toán, thuế và kiểm toán theo đúng với các nguyên tắc và chuẩn mực kế toán và chuẩn mực kiểm toán Việt Nam, Quốc tế;  Tổ chức các khóa đào tạo về kiểm toán nội bộ cho các doanh nghiệp hoạt động kinh doanh tại Việt Nam;  Dịch vụ phần mềm tin học  Tư vấn về việc lựa chọn các thiết bị tin học, cài đặt các hệ thống thông tin trong quản trị kinh doanh; SVTH: Lê Thị Thùy Dung 35 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập  GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Cung cấp các phần mềm tin học như: quản trị kinh doanh, kế toán thuế doanh nghiệp, quản lý ngân sách nhà nước, quản lý các định mức xây dựng cơ bản…  Các dịch vụ liên quan về tài chính, kế toán, thuế.  Tư vấn lập dự toán giá trị công trình xây dựng cơ bản;  Tư vấn lập quyết toán giá trị công trình xây dựng cơ bản hoàn thành;  Tư vấn xét thầu, tư vấn quản lý, tư vấn đầu tư;  Tư vấn xác định giá trị tài sản, máy móc thiết bị; Cơ cấu doanh thu  Doanh thu kiểm toán chiếm trên tổng doanh thu : 90%  Doanh thu tư vấn và dịch vụ khác : 10% 2.2 Khái quát sơ bộ về quy trình kiểm toán BCTC của Công ty: Để thực hiện một cuộc kiểm toán báo cáo tài chính có hiệu quả, Công ty đã thực hiện tuần tự các bước công việc như sau:  Tìm hiểu sự cần thiết của hợp đồng kiểm toán và xem xét khả năng chấp nhận cam kết cung cấp dịch vụ kiểm toán cho một khách hàng tiềm năng;  Tìm hiểu về mục đích kiểm toán của khách hàng dự kiến;  Tìm hiểu về những rủi ro ảnh hưởng tới hoạt động của khách hàng, và thực hiện phân tích tổng thể về công ty khách hàng, chiến lược, môi trường…;  Tìm hiểu và kiểm soát rủi ro có thể ảnh hưởng trực tiếp tới công việc kiểm toán, ảnh hưởng tới khả năng không phát hiện ra những sai phạm trọng yếu trên BCTC;  Phát triển chương trình kiểm toán nhằm thu thập đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp để đưa ra kết luận về tính trung thực của thông tin trên BCTC;  Đưa ra ý kiển đảm bảo về tính trung thực của những thông tin trình bày trên BCTC; SVTH: Lê Thị Thùy Dung 36 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh QUẢN LÝ CUỘC KIỂM TOÁN CHUẨN BỊ KIỂM TOÁN Đánh giá, kiểm soát và xử lý rủi ro kiểm toán Lựa chọn nhóm kiểm toán Thiết lập các điều khoản hợp đồng kiểm toán Công việc thực hiện trƣớc kiểm toán Tìm hiểu hoạt động kinh doanh của khách hàng Tìm hiểu môi trƣờng kiểm soát Tìm hiểu các chu trình kế toán Thực hiện các bƣớc phân tích tổng quát Xác định mức độ trọng yếu Xây dựng kế hoạch phục vụ và giao dịch khách hàng Lập kế hoạch kiểm toán tổng quát Xây dựng kế hoạch kiểm toán Đánh giá rủi ro tiềm tàng và số dƣ tài khoản Rủi ro chi tiết xác định được Tập trung vào kiểm tra chi tiết Kiểm tra các bước kiểm soát để chứng minh độ tin cậy của hệ thống theo kế hoạch quay vòng. Thực hiện kiểm tra chi tiết ở mức độ cơ bản Không tin cậy Tin cậy Tin cậy THỰC HIỆN CÁC CHUẨN MỰC PHỤC VỤ KHÁCH HÀNG Xác định các bước kiểm soát có thể làm giảm rủi ro. Thực hiện kiểm tra chi tiết ở mức độ cơ bản Tin cậy vào hệ thống KS Không tin cậy Tin cậy vào hệ thống KS Rủi ro chi tiết không xác định được Kiểm tra các bước kiểm soát để chứng minh độ tin cậy của hệ thống theo kế hoạch quay vòng. Thực hiện kiểm tra chi tiết ở mức độ cơ bản Tổng hợp và liên kết với kế hoạch kiểm toán chi tiết Thực hiện kế hoạch kiểm toán Thực hiện các bƣớc kiểm tra hệ thống và đánh giá Thực hiện các bƣớc kiểm tra chi tiết và đánh giá kết quả kiểm tra Thực hiện việc soát xét báo cáo tài chính Kết luận về cuộc kiểm toán và lập báo cáo Các hoạt động sau kiểm toán Soát xét các sự kiện xảy ra sau ngày lập báo cáo tài chính Thu thập thƣ giải trình của ban giám đốc Lập bảng tổng hợp kết quả kiểm toán Lập báo cáo kiểm toán Đánh giá kết quả và chất lƣợng cuộc kiểm toán HOÀN THÀNH KIỂM TOÁN SOÁT XÉT; KIỂM SOÁT GIẤY TỜ LÀM VIỆC Hình 2.2.1: Quy trình kiểm toán báo cáo tài chính tổng quát của Công ty SVTH: Lê Thị Thùy Dung 37 KI3_K34 ĐÁNH GIÁ VÀ QUẢN LÝ RỦI RO Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh 2.3 Khảo sát thực trạng việc thực hiện các thủ tục kiểm toán TSCĐ trong kiểm toán BCTC tại CNMN Công ty TNHH Kiểm toán và Tƣ vấn Thăng Long – TDK. 2.3.1 Quy trình kiểm toán TSCĐ tại công ty. CHƢƠNG TRÌNH KIỂM TOÁN TSCĐ VÀ CHI PHÍ KHẤU HAO THĂNG LONG - TDK Tên khách hàng: Ngày khóa sổ: D710 1 Tên N Người thực hiện Nô ̣i dung : BẢNG SỐ LIỆU TỔNG HỢP TSCĐ HỮU HÌNH, Người soát xét 1 TSCĐ VÔ HÌNH, XDCB DỞ DANG VÀ BẤT ĐỘNG SẢN ĐẦU Người soát xét 2 TƢ A. MỤC TIÊU TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình, XDCB dở dang, Bất động sản đầu tư là có thực; thuộc quyền sở hữu của DN; được hạch toán và đánh giá đầy đủ, chính xác, đúng niên độ; và trình bày trên BCTC phù hợp với các chuẩn mực và chế độ kế toán hiện hành.. B. RỦI RO SAI SÓT TRỌNG YẾU CỦA KHOẢN MỤC Các rủi ro trọng yếu Thủ tục kiểm toán SVTH: Lê Thị Thùy Dung 38 Ngƣời Tham thực hiện chiếu KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh C. THỦ TỤC KIỂM TOÁN STT Ngƣời Thủ tục Tham thực hiện chiếu I. Thủ tục chung Kiểm tra các nguyên tắc kế toán áp dụng nhất quán với năm trước và phù hợp với quy định của chuẩn mực và chế độ kế 1 toán hiện hành. Lập bảng số liệu tổng hợp có so sánh với số dư cuối năm trước. Đối chiếu các số dư trên bảng số liệu tổng hợp với 2 BCĐPS và giấy tờ làm việc của kiểm toán năm trước (nếu có). II. Kiểm tra phân tích So sánh, phân tích tình hình tăng, giảm của số dư TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình, XDCB dở dang, Bất động sản đầu tư 1 năm nay so với năm trước, đánh giá tính hợp lý của các biến động lớn. Kiểm tra tính hợp lý của việc xác định thời gian sử dụng hữu ích của tài sản, so sánh với Thông tư số 203/TT-BTC ngày 2 20/10/2009 và CMKT liên quan. So sánh tỷ lệ khấu hao trung bình cho các nhóm tài sản với 3 niên độ trước và yêu cầu giải trình nếu có sự thay đổi. III. Kiểm tra chi tiết TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình, Bất động sản đầu tư: * Thu thập bảng tổng hợp biến động từng loại TSCĐ 1 theo nguyên giá và giá trị hao mòn lũy kế: 1.1 Kiểm tra tính chính xác số học của bảng tổng hợp 1.2 Đảm bảo số dư trên bảng tổng hợp khớp với số liệu trên Sổ Cái. 1.3 Chọn mẫu các tài sản tăng trong năm để tiến hành kiểm SVTH: Lê Thị Thùy Dung 39 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh tra các chứng từ gốc liên quan; đối chiếu với kế hoạch, thủ tục mua sắm TSCĐ và sự phê duyệt của BGĐ. 1.4 Đối chiếu chí phí lãi vay được vốn hóa trong kỳ với phần hành kiểm toán E100-Vay và nợ ngắn hạn và dài hạn. 1.5 Soát xét các chi phí sửa chữa, bảo dưỡng, nâng cấp phát sinh trong năm đảm bảo việc vốn hóa nếu đủ điều kiện. 1.6 Kiểm tra tính chính xác việc hạch toán các nghiệp vụ nhượng bán, thanh lý TSCĐ theo chủng loại, nhóm; tính toán các khoản lãi/lỗ về thanh lý, nhượng bán TSCĐ trên cơ sở các chứng từ liên quan. 2 Quan sát thực tế TSCĐ: 2.1 Tham gia kiểm kê thực tế TSCĐ cuối kỳ, đảm bảo rằng việc kiểm kê được thực hiện phù hợp với các thủ tục và chênh lệch giữa số thực tế và kế toán được xử lý thích hợp. 2.2 Trong trường hợp không tham gia kiểm kê cuối kỳ, thực hiện quan sát tài sản tại ngày kiểm toán, lập bản kiểm tra và đối chiếu ngược để xác định TSCĐ thực tế của DN tại ngày lập bảng CĐKT. 2.3 Lấy xác nhận của bên thứ ba giữ TSCĐ (nếu có) hoặc trực tiếp quan sát (nếu trọng yếu). 3 Kiểm tra chi tiết tính khấu hao TSCĐ: 3.1 Thu thập bảng tính khấu hao TSCĐ trong kỳ, đối chiếu bảng tính khấu hao với số dư trên Sổ Cái. 3.2 Xem xét tính phù hợp của thời điểm bắt đầu tính khấu hao và phân bổ đảm bảo việc phù hợp giữa doanh thu và chi phí cũng như tình trạng sử dụng của tài sản. 3.3 Ước tính khấu hao trong kỳ và so sánh với số liệu của DN. 3.4 Kiểm tra việc ghi giảm khấu hao lũy kế do việc thanh lý, SVTH: Lê Thị Thùy Dung 40 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh nhượng bán TSCĐ. 3.5 Xem xét tính hợp lý và nhất quán trong tiêu thức phân bổ khấu hao đối với các tài sản dùng chung cho từng loại chi phí như: chi phí sản xuất chung, chi phí quản lý, chi phí bán hàng. * XDCB dở dang: 1 Tìm hiểu và lập bảng tổng hợp về các công trình xây dựng trong năm và đối chiếu với số kế toán. 2 Kiểm tra tính hiện hữu và tình trạng các công trình dở dang bao gồm cả việc gửi thư xác nhận tới nhà thầu, kiểm tra chi tiết các hồ sơ liên quan và quan sát thực tế. Đảm bảo chi phí xây dựng và các khoản công nợ được ghi nhận tương ứng với công việc xây dựng hoàn thành tại ngày khóa sổ kế toán. 3 Đối với các công việc do nhà thầu thực hiện: kiểm tra các chi phí XDCB dở dang tăng trong kỳ với các chứng từ gốc (hợp đồng, biên bản nghiệm thu, nhật ký công trình, biên bản bàn giao, yêu cầu thanh toán, hóa đơn). Kiểm tra tính tuân thủ các qui định về lĩnh vực XDCB của Nhà nước (nếu liên quan) 4 Đối với công trình được tự xây dựng bởi DN: kiểm tra tính đúng đắn của việc tập hợp và phân bổ các chi phí liên quan. 5 Đối chiếu chí phí lãi vay được vốn hóa trong kỳ với phần hành kiểm toán E100-Vay và nợ ngắn hạn và dài hạn. 6 Kiểm tra chi tiết bộ hồ sơ chứng từ chứng minh tài sản dở dang đã hoàn thành để đảm bảo nguyên giá đã được tính toán đúng đắn và tài sản đã được chuyển giao, phân loại đúng và khấu hao kịp thời. 7 Đảm bảo đã xem xét sự kiện phát sinh sau ngày khoá sổ SVTH: Lê Thị Thùy Dung 41 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh kế toán có ảnh hưởng đến các nghiệp vụ trong niên độ và tính đánh giá của chi phí xây dựng cơ bản dở dang cuối năm. Kiểm tra tính trình bày: Kiểm tra việc trình bày TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình, XDCB dở dang, Bất động sản * đầu tư trên BCTC. IV.Thủ tục kiểm toán khác D. KẾT LUẬN Theo ý kiến của tôi, trên cơ sở các bằng chứng thu thập được từ việc thực hiện các thủ tục ở trên, các mục tiêu kiểm toán trình bày ở phần đầu của chương trình kiểm toán đã đạt được, ngoại trừ các vấn đề sau: ....................................................................................................................................... ............. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 42 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh ....................................................................................................................................... ........... ....................................................................................................................................... ....... ....................................................................................................................................... ......................... Chữ ký của người thực hiện:__________________ Kết luận khác của Thành viên BGĐ và/hoặc Chủ nhiệm kiểm toán (nếu có): ....................................................................................................................................... .......... ....................................................................................................................................... .......... 2.3.2 Các thủ tục kiểm toán cụ thể đƣợc thực hiện đối với khoản mục TSCĐ cụ thể tại công ty. Trong dịch vụ kiểm toán BCTC, khách hàng của công ty loại hình sản xuất, kinh doanh tuy đa dạng, nhưng đều có đặc điểm là biến động tăng, giảm TSCĐ trong năm không đáng kể và chủ yếu là TSCĐ hữu hình,số ít TSCĐ vô hình. Bên cạnh đó theo kinh nghiệm và tính xét đoán nghề nghiệp cộng với đặc điểm sản xuất, kinh doanh trong nước, Công ty có nhận định chủ quan về khoản mục TSCĐ trên BCTC nhìn chung ít xảy ra gian lận sai sót gây ảnh hưởng trọng yếu đến tính trung thực và hợp lý của BCTC. Do đó, trong kiểm toán khoản mục TSCĐ công ty không xây dựng quy trình cho từng loại TSCĐ mà xây dựng một quy trình chung cho tất cả các loại TSCĐ cũng như chi phí khấu hao TSCĐ. Dựa vào đó, KTV sẽ phân tích, thiết kế thêm hoặc bớt một vài thử nghiệm cho phù hợp trong từng trường hợp cụ thể, phân bổ thời gian kiểm toán phù hợp với nguồn lực hiện tại. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 43 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh  Các thử nghiệm chi tiết:  Thử nghiệm 1: Kiểm tra số dư đấu kỳ với kết quả kiểm toán năm trước. Mục tiêu: Ghi chép chính xác. Ở cuộc kiểm toán năm trước các KTV đã tìm ra các sai lệch (nếu có) và yêu cầu đơn vị điều chỉnh trên sổ sách kế toán, số liệu được kiểm toán cuối kỳ trước là số đúng của đầu kỳ này. Nhưng có thể vì một lý do nào đó mà số đầu kỳ này chưa khớp với số liệu đã kiểm toán báo cáo kỳ trước nên việc đầu tiên KTV cần kiểm tra lại số dư đầu kỳ của khoản mục TSCĐ. Cách thực hiện: Đối chiếu số dư đầu kỳ trên BCTC năm kiểm toán với số dư cuối kỳ trên BCTC năm trước đã kiểm toán (nếu có); Nếu kiểm toán năm đầu tiên thì KTV yêu cầu đơn vị cung cấp BCKT để đối chiếu kiểm tra, phát hiện sai lệch thì phỏng vấn nhà quản lý và yêu cầu điều chỉnh.  Thử nghiệm 2: Kiểm tra tính đúng đắn của các sổ chi tiết TSCĐ và đối chiếu số tổng cộng với sổ cái của đơn vị. Mục tiêu: đảm bảo tính chính xác của các số liệu trên bảng chi tiết TSCĐ và sổ cái. Cách thực hiện: Từ sổ chi tiết TSCĐ và tính khấu hao của đơn vị, KTV sẽ kiểm tra tính chính xác của số liệu trên sổ chi tiết này với bảng tổng hợp TSCĐ và chi phí khấu hao. Kiểm tra tính chính xác giữa bảng tổng hợp TSCĐ và tính khấu hao với sổ cái và bảng cân đối kế toán, tìm nguyên nhân nếu có chênh lệch. Việc kiểm tra tính chính xác của số liệu cũng được các KTV thông qua cộng dọc, cộng ngang các số liệu trên bảng. Thông thường số liệu trên sổ tổng hợp với sổ chi tiết sẽ khớp nhau do kế toán tổng hợp căn cứ vào sổ chi tiết do kế toán TSCĐ cung cấp để vào sổ tổng hợp. Do đó, nếu có sự chênh lệch nào thì KTV phải tìm hiểu do lõi của phần mềm kế toán trong việc chuyển sổ hay do nguyên nhân nào khác.  Thử nghiệm 3: Lập bảng phân tích tổng quát về sự biến động của TSCđ và giá trị hao mòn lũy kế. Mục tiêu kiểm toán: Nhằm đảm bảo mọi TSCĐ ở đơn vị được ghi chép chính xác. Cách thực hiện: Sau khi đã đối chiếu số liệu trên sổ chi tiết với sổ tổng hợp khớp với nhau (thử nghiệm 2), KTV tiến hành thu thập các tài liệu về tình hình tăng giảm TSCĐ trong kỳ như: Bảng trích khấu hao từng tháng, sổ theo dõi tình hình tăng SVTH: Lê Thị Thùy Dung 44 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh giảm TSCĐ… để lập bản phân tích tổng quát về các thay đổi của TSCĐ, tính số dư cuối kỳ.  Thử nghiệm 4: Kiểm tra số dư cuối kỳ với sổ cái và bảng cân đối kế toán. Mục tiêu kiểm toán: đảm bảo số liệu trên sổ sách kế toán được tính toán và ghi chép chính xác từ việc chuyển số dư đầu kỳ, ghi nhận nghiệp vụ cho đến việc tính ra số dư cuối kỳ.  Thủ nghiệm 5: Kiểm tra chi tiết nghiệp vụ tăng TSCĐ trong kỳ. Mục tiêu kiểm toán: Hiện hữu, quyền, đánh giá, ghi chép chính xác. Cách thực hiện: KTV sẽ liệt kê trên giấy làm việc chi tiết từng loại TSCĐ tăng lên trong kỳ bao gồm ngày tháng ghi nhận tăng TSCĐ, giá trị, chứng từ ghi tăng… từ sổ chi tiết tài khoản và đối chiếu với chứng từ gốc. Trong kiểm toán nghiệp vụ tăng TSCĐ, KTV thường chú trọng đến việc thu thập các bằng chứng về quyền sở hữu và tính có thật của tài sản như:  Đối với TSCĐ mua sắm mới cần thu thập hợp đồng kinh tế, hóa đơn mua tài sản, chứng từ vận chuyển, biên bản giao nhận TSCĐ… Đối với TSCĐ nhập khẩu từ nước ngoài cần thu thập tờ khai nhập khẩu, giấy nộp thuế nhập khẩu cho tờ khai đó (nếu có), chứng từ thanh toán, hóa đơn bán hàng, các chứng từ chứng minh việc chi trả như phiếu chi, giấy báo nợ của ngân hàng, biên bản xác nhận công nợ.  Đối với TSCĐ tăng do đầu tư xây dụng cơ bản theo phương thức giao thầu: hợp đồng giữa chủ đầu tư và đơn vị thi công, hóa đơn, biên bản nghiệm thu, biên bản thanh lý.  Đối với TSCĐ tự xây dựng hoặc tự chế tạo: các phiếu đề nghị, quyết định của Ban giám đốc, các phiếu xuất kho, các hóa đơn mua vật tư phục vụ cho việc xây dựng, bản kê chi phí nhân công, hồ sơ thiết kế dự án nghiệm thu hoàn công…  Đối với TSCĐ phát hiện thừa khi kiểm kê: biên bản kiểm kê TSCĐ và quyết định của hội đồng kiểm kê.  Đối với TSCĐ tăng do đánh giá lại: Biên bản họp Hội đồng quản trị, quyết định của Ban giám đốc, biên bản đánh giá lại TSCĐ.  Đối với TSCĐ thuê tài chính: Kiểm tra các điều khoản của hợp đồng thuê tài chính có tuân thủ quy định của hợp đồng thuê tài chính.  Thử nghiệm 6: Kiểm tra chi tiết nghiệp vụ giảm TSCĐ. Mục tiêu: Đầy đủ, đánh giá, chính xác. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 45 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Cách thực hiện: KTV sẽ xây dựng bảng kê các nghiệp vụ giảm TSCĐ trong năm từ sổ chi tiết hoặc sổ cái Tài khoản TSCĐ với các chỉ tiêu: tên TSCĐ giảm, ngày giảm TSCĐ, nguyên giá, hao mòn lũy kế của tài sản. Đồng thời thu thập bằng chứng kèm theo như: biên bản thanh lý, nhượng bán TSCĐ, chứng từ để ghi sổ chi phí và thu nhập trong quá trình này.  Thử nghiệm 7: Xem xét chính sách khấu hao và tính lại khấu hao TSCĐ. (Theo thông tư 203/2010/TT-BTC hướng dẫn về quản lý và khấu hao TSCĐ) Mục tiêu: phát sinh, đầy đủ, ghi chép chính xác và trình bày công bố. Công việc thực hiện: Vì mục tiêu quan trọng nhất của kiểm toán chi phí khấu hao là xem xét khấu hao có được đánh giá đúng đắn hay không nên KTV thường cụ thể hóa mục tiêu này theo hai nội dung cơ bản là kiểm toán tính nhất quán của phương pháp tính khấu hao TSCĐ giữa các kỳ và tính chính xác của việc tính khấu hao.  Đối với kiểm tra tính nhất quán của phương pháp tính khấu hao, KTV cần xem xét: thời gian sử dụng hữu ích của tài sản mua vào trong năm; Phương pháp khấu hao; Giá trị còn lại ước tính vào cuối thời gian sử dụng hữu ích của tài sản; và các chính sách của công ty khách hàng về khấu hao tài sản và thanh lý nhượng bán tài sản trong năm.  Để kiểm tra tính chính xác của việc tính khấu hao, KTV tự tính lại khấu hao dựa vào chính sách khấu hao của đơn vị đã được xem xét theo từng loại TSCĐ. Sau đó, so sánh với tổng số phát sinh có của Tài khoản 214. 2.3.3 Việc thực hiện kiểm toán khoản mục TSCĐ trên thực tế tại khách hàng Công ty ABC Kiểm toán viên thực hiện kiểm toán BCTC cho năm tài chính kết thúc vào ngày 31/12/2011 của Công ty ABC.  Hình thức sở hữu vốn : Công ty TNHH 100% vốn nước ngoài  Lĩnh vực kinh doanh : sản xuất  Ngành nghề kinh doanh : sản xuất kinh doanh, gia công bao bì lon rỗng bằng kim loại, in ấn trên thép tấm mạ thiếc, sản xuất các loại nắp bằng kim loại.  Đặc điểm hoạt động của doanh nghiệp trong năm tài chính có ảnh hưởng đến Báo cáo tài chính: không có  Phương pháp kế toán tài sản cố định Nguyên giá tài sản cố định SVTH: Lê Thị Thùy Dung 46 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Nguyên giá tài sản cố định bao gồm giá mua và các chi phí liên quan trực tiếp đến việc đưa tài sản vào trạng thái sẵn sàng sử dụng. Những chi phí cải tạo và làm mới thì được ghi vào tài sản cố định, những chi phí bảo trì và sửa chữa được ghi vào chi phí của năm hiện hành. Khấu hao Khấu hao tài sản cố định được trích theo phương pháp khấu hao đường thẳng trong suốt thời gian sử dụng hữu ích của các tài sản cố định. Thời gian khấu hao được áp dụng phù hợp với khung thời gian sử dụng các loại tài sản cố định được ban hành theo Thông tư Số 203/2009/TT-BTC ngày 20/10/2009 của Bộ Tài chính. Thời gian khấu hao của các tài sản như sau: Văn phòng, nhà xưởng, vật kiến trúc 05 – 43 năm Máy móc thiết bị 02 – 8 năm Phương tiện vận tải 06 – 10 năm Thiết bị quản lý 04 – 8 năm Tài sản khác 02 – 40 năm Các tài sản cố định vô hình khác 06 năm Căn cứ vào báo cáo kiểm toán năm trước (do chính Công ty lập), hồ sơ kiểm toán lưu và Bảng cân đối kế toán của Công ty ABC năm nay, KTV lập leadshed như sau: SVTH: Lê Thị Thùy Dung 47 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh THĂNG LONG - TDK Tên khách hàng: Ngày khóa sổ: D710 Tên ABC 1/1 Ngày Người thực hiện 31/12/2011 Người soát xét 1 Nội dung: BẢNG SỐ LIỆU TỔNG HỢP TSCĐ Người soát xét 2 TK 211 2111 2112 Diễn giải TSCĐ hữu hình Nhà cửa Máy móc, thiết bị Giấy tờ 12/31/2011 chi tiết Trƣớc KT 5,488,039,035 119,856,480 2113 TS thuê TC chuyển sở hữu 2114 Thiết bị, dụng cụ quản lý 213 TSCĐ vô hình 2141 Hao mòn TSCĐ hữu hình 2143 Hao mòn TSCĐ vô hình Tổng cộng Điều chỉnh thuần - 12/31/2011 Sau KT - 12/31/2010 Biến động Sau KT 291,651,709 99,887,928 Giá trị 5,196,387,326 19,968,552 71,102,681 10,696,615 Tỷ lệ Ghi chú 1782% 19.99% 81,799,296 - - 5,071,944,150 - - 214,439,109 - - 120,661,100 18,779,616 - - 18,779,616 (764,476,150) - - (118,085,313) (646,390,837) 547.39% (18,779,616) - - (18,257,960) (521,656) 2.86% vvv xxx 174,088,052 4,549,474,833 PY c/c 4,723,562,885 c/c TB,GL - 15.04% 5,071,944,150 93,778,009 - 77.72% - TB,GL: Khớp với số liệu trên bảng CĐPS và Sổ Cái PY: Khớp với BCKT năm trước c/c: Kiểm tra việc cộng tổng và đồng ý vvv: Tham chiếu đến bảng tổng hợp điều chỉnh kiểm toán xxx: Tham chiếu đến số liệu trên BCTC đã được kiểm toán Phân tích biến động: Giá trị còn lại TSCĐ hữu hình tăng vì trong năm mua săm mới nhiều TSCĐ và TS thuê tài chính chuyển sở hữu Giá trị còn lại TSCĐ vô hình = 0 vì trong năm không PS tăng các TSCĐ vô hình, trong năm khấu hao hết GTCL Chi phí khấu hao năm nay tăng nhiều so với năm trước là do nhiều TSCĐ thuê tài chính chuyển quyền sở hữu Chương trình kiểm toán mẫu (Áp dụng chính thức từ kỳ kiểm toán năm 2010/2011) (Ban hành theo Quyết định số 1089/QĐ-VACPA ngày 01/10/2010 của Chủ tịch VACPA) SVTH: Lê Thị Thùy Dung 48 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Thăng Long - TDK D810 Tên khách hàng: Tên ABC Ngày khóa sổ: 1/1 Ngày Người thực hiện 31/12/2011 Người soát xét 1 Nội dung: BẢNG SỐ LIỆU TỔNG HỢP TSCĐ THUÊ TÀI CHÍNH Người soát xét 2 Giấy tờ 12/31/2011 Điều 12/31/2011 12/31/2010 Biến động TK Diễn giải chi tiết Trƣớc KT chỉnh Sau KT Sau KT Giá trị Tỷ lệ Ghi chú 212 TSCĐ thuê tài chính HĐ thuê số C080418201 ngày 17/4/2008 4,726,930,722 9,798,874,872 (5,071,944,150) 2142 Hao mòn TSCĐ thuê tài (1,062,158,008) (1,689,345,545) 627,187,537 chính Tổng cộng 3,664,772,714 c/c TB,GL vvv xxx 8,109,529,327 (4,444,756,613) PY c/c TB,GL: Khớp với số liệu trên bảng CĐPS và Sổ Cái PY: Khớp với BCKT năm trước c/c: Kiểm tra việc cộng tổng và đồng ý vvv: Tham chiếu đến bảng tổng hợp điều chỉnh kiểm toán xxx: Tham chiếu đến số liệu trên BCTC đã được kiểm toán Phân tích biến động: Giá trị còn lại của TSCĐ thuê tài chính giảm do trong năm hết hạn hợp đồng và chuyển quyền sở hữu Việcchuyển quyền sở hữu TSCĐ thuê tài chính dẫn đến giảm hao mòn TSCĐ thuê tài chính Vì những lý do nêu trong mục 2.3.2, nên khi thực hiện việc kiểm toán khoản mục TSCĐ KTV đi thẳng vào các thử nghiệm chi tiết phù hợp với từng cơ sở dẫn liệu cụ thể. Sau khi lập xong bảng tổng hợp, KTV dựa trên sổ nhật ký chung vẽ chữ T tìm đối ứng bất thường. Đồng thời xem xét diễn dãi không hợp lý của các nghiệp vụ phát sinh. Và tiến hành thực hiện các thủ tục kiểm toán đáp ứng các cơ sở dẫn liệu, thể hiện trên giấy làm việc.  Mục tiêu: tính hiện hữu, phát sinh, ghi chép chính xác. Cách thực hiện: KTV thu thập biên bản kiểm kê TSCĐ của đơn vị; Liệt kê các tài sản tăng giảm trên giấy làm việc đối chiếu với chừng từ phát sinh.  Mục tiêu: Trình bày và công bố. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 49 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Cách thực hiện: Kiểm tra xem xét đơn vị có thể hiện đúng khấu hao, nguyên giá, thời gian khấu hao; Chú ý những TSCĐ đã khấu hao hết nhưng vẫn còn sử dụng.  Mục tiêu: phát sinh, đầy đủ, ghi chép chính xác (Kiểm toán chi phí khấu hao) Cách thực hiện: Tính lại bảng phân bổ, kiểm tra cả về số học, công thức và tổng sổ. So sánh số KTV tự tính với số liệu trên sổ sách, xem xét tính hợp lý của thời gian phân bổ. Riêng đối với TSCĐ thuê tài chính và TSCĐ thuê tài chính chuyển quyền sở hữu, KTV thu thập hợp đồng đối chiếu nguyên giá, thời gian thuê…; Biên bản nghiệm thu TS thuê (bên thuê ký, đóng dấu); Bảng tài sản thuê tài chính ( bao gồm nội dung: tên tài sản, số lượng, đơn giá…) Thõa thuận chấm dứt hợp đồng cho thuê tài chính (có số hợp đồng, chữ ký, con dấu hai bên…) Giấy báo thanh toán tiền thuê: Số HĐ C080418 Kỳ VAT Lãi thuê Tiền lãi điều chỉnh quá hạn Phạt chậm thanh Tổng cộng toán 138.559.632 6.213.146 6.333.809 3.161.905 0 0 154.273.492 138.559.632 6.213.146 6.333.809 3161905 0 0 154.273.492 147.766.585 0 42.468.518 2.123.426 0 0 192.308.529 Subtotal 147.766.585 0 42.468.518 2.123.426 0 0 192.308.529 Total 286.276.217 6.213.146 48.082.327 5.290.331 0 0 346.082.021 201 31 Vốn gốc Lãi Subtotal C101132 902 2 Chuyển dư của kỳ trước 0 Tổng số tiền phải trả 346.082.021 Tiền lãi Điều chỉnh = Dư nợ*lãi suất chênh lệch/12 Lãi suất chênh lệch = (lãi suất cơ bản hiện hành của CILC + Biên độ) – lãi suất trên thông báo bắt đầu thuê. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 50 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh THĂNG LONG - TDK Khách hàng: Niên độ: Nội dung: Tên ABC 31/12/2011 TSCĐ Ngày Người thực hiện Người soát xét 1 Người soát xét 2 Kiểm mẫu tăng TSCĐ Date DocumentID CreditAcct Số tiền Mem 2114000 - Thiết bị dụng cụ quản lý 10-Aug-11 CP2352-02811 Mua 03 bộ máy vi tính / Buying 03 sets of computer 1121100 34,994,286 26-Sep-11 CP035-0911 1111000 11,285,714 6-Nov-11 CP352-011111 Mua 1 máy vi tính / Buying 01 set computer for ID 1121100 21,936,190 30-Nov-11 CP056-1111 Mua 1 máy vi tính xách tay/ Buyinng 01 laptop 1111000 13,800,000 5-Dec-11 CP013-1211 Mua 1 máy lạnh phòng họp/ Buying 01 A/C for meeting room 1111000 11,761,819 PS7238 Mua 1 máy phát điện/ Buying 01 generator 3310000 56,952,381 PS90946 CP lắp đặt máy phát điện/ Fee for installation- 3310000 5,924,000 Mua 1 máy vi tính Core 2 Quad Q8400/ Buying 01 computer 2112000 - Máy móc thiết bị 30-Jun-11 156,654,390 √ µ β 2.3.4 Hóa đơn, chứng từ ngân hàng Hóa đơn, pchi, bảng báo giá Hóa đơn, pchi, Phiếu nghiệm thu lắp đặt Kết luận về thực tế việc thực hiện kiểm toán khoản mục TSCĐ trong kiểm toán BCTC dựa trên quy trình kiểm toán mẫu của VACPA. Sau khi tìm hiểu thực tế việc thực hiện công việc kiểm toán khoản mục TSCĐ trong kiểm toán BCTC của Công ty tại Công ty ABC, đồng thời dựa trên cơ sở quy trình kiểm toán mẫu của VACPA em xin đưa ra một số nhận xét sau: Nhìn chung, KTV đã thực hiện tương đối đầy đủ các thủ tục kiểm toán cần thiết đối với việc kiểm toán khoản mục TSCĐ và kiểm tra chi phí khấu hao. Tuy nhiên, dựa vào kinh nghiệm, tính xét đoán nghề nghiệp và giới hạn thời gian…, KTV đã thực hiện khá sơ sài (bỏ qua) các thủ tục kiểm toán như sau: SVTH: Lê Thị Thùy Dung 51 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập STT GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Thủ tục Thực tế thực hiện I. Thủ tục chung 1 Kiểm tra các nguyên tắc kế toán áp dụng nhất quán với năm Đọc lướt, trước và phù hợp với quy định của chuẩn mực và chế độ kế toán không thể hiện hành. hiện trên WP. 2 Lập bảng số liệu tổng hợp có so sánh với số dư cuối năm trước. Có thực hiện Đối chiếu các số dư trên bảng số liệu tổng hợp với BCĐPS và giấy tờ làm việc của kiểm toán năm trước (nếu có). II. Kiểm tra phân tích 1 So sánh, phân tích tình hình tăng, giảm của số dư TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình, XDCB dở dang, Bất động sản đầu tư năm nay so với năm trước, đánh giá tính hợp lý của các biến động lớn. 2 Kiểm tra tính hợp lý của việc xác định thời gian sử dụng hữu ích Chỉ thực hiện của tài sản, so sánh với Thông tư số 203/TT-BTC ngày chọn mẫu. 20/10/2009 và CMKT liên quan. 3 So sánh tỷ lệ khấu hao trung bình cho các nhóm tài sản với niên Bỏ qua độ trước và yêu cầu giải trình nếu có sự thay đổi. Thực hiện việc đánh giá khá chủ quan. III. Kiểm tra chi tiết * TSCĐ hữu hình, TSCĐ vô hình,: 1 Thu thập bảng tổng hợp biến động từng loại TSCĐ theo nguyên giá và giá trị hao mòn lũy kế: 1.1 Kiểm tra tính chính xác số học của bảng tổng hợp Có 1.2 Đảm bảo số dư trên bảng tổng hợp khớp với số liệu trên Sổ Cái. Có 1.3 Chọn mẫu các tài sản tăng trong năm để tiến hành kiểm tra các Có (chọn chứng từ gốc liên quan; đối chiếu với kế hoạch, thủ tục mua sắm mẫu 100%) TSCĐ và sự phê duyệt của BGĐ. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 52 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh 1.4 Đối chiếu chí phí lãi vay được vốn hóa trong kỳ với phần hành Bỏ qua (được kiểm toán E100-Vay và nợ ngắn hạn và dài hạn. thực hiện trong E100) 1.5 Soát xét các chi phí sửa chữa, bảo dưỡng, nâng cấp phát sinh Có trong năm đảm bảo việc vốn hóa nếu đủ điều kiện. 1.6 Kiểm tra tính chính xác việc hạch toán các nghiệp vụ nhượng Có bán, thanh lý TSCĐ theo chủng loại, nhóm; tính toán các khoản lãi/lỗ về thanh lý, nhượng bán TSCĐ trên cơ sở các chứng từ liên quan. 2 Quan sát thực tế TSCĐ: 2.1 Tham gia kiểm kê thực tế TSCĐ cuối kỳ, đảm bảo rằng việc Không thực kiểm kê được thực hiện phù hợp với các thủ tục và chênh lệch hiện (Thu giữa số thực tế và kế toán được xử lý thích hợp. thập biên bản kiểm kê) 2.2 Trong trường hợp không tham gia kiểm kê cuối kỳ, thực hiện Không thực quan sát tài sản tại ngày kiểm toán, lập bản kiểm tra và đối chiếu hiện. ngược để xác định TSCĐ thực tế của DN tại ngày lập bảng CĐKT. 2.3 Lấy xác nhận của bên thứ ba giữ TSCĐ (nếu có) hoặc trực tiếp Không thực quan sát (nếu trọng yếu). hiện. 3 Kiểm tra chi tiết tính khấu hao TSCĐ: 3.1 Thu thập bảng tính khấu hao TSCĐ trong kỳ, đối chiếu bảng Có tính khấu hao với số dư trên Sổ Cái. 3.2 Xem xét tính phù hợp của thời điểm bắt đầu tính khấu hao và Xem xét sơ phân bổ đảm bảo việc phù hợp giữa doanh thu và chi phí cũng lược, không như tình trạng sử dụng của tài sản. thể hiện trên WP 3.3 Ước tính khấu hao trong kỳ và so sánh với số liệu của DN. 3.4 Kiểm tra việc ghi giảm khấu hao lũy kế do việc thanh lý, Có nhượng bán TSCĐ. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 53 Có KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập 3.5 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Xem xét tính hợp lý và nhất quán trong tiêu thức phân bổ khấu Xem xét sơ hao đối với các tài sản dùng chung cho từng loại chi phí như: chi lược, không phí sản xuất chung, chi phí quản lý, chi phí bán hàng. thể hiện trên WP SVTH: Lê Thị Thùy Dung 54 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh CHƢƠNG 3: NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ VỀ CHƢƠNG TRÌNH KIỂM TOÁN TSCĐ TRONG KIỂM TOÁN BCTC CỦA CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƢ VẤN THĂNG LONG - TDK 3.1 Nhận xét chung và cả về quy trình thực hiện kiểm toán khoản mục TSCĐ trong kiểm toán BCTC tại Công ty 3.1.1 Ƣu điểm: Tuy mới thành lập nhưng CNMN Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – TDK đã sớm hòa nhập với trình độ kiểm toán cả nước. Công ty đã tiến hành công việc kiểm toán đối với hầu hết loại hình doanh nghiệp như doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, công ty cổ phần,… Điều đó đã góp phần không nhỏ vào việc tăng thêm kinh nghiệm kiểm toán, tư vấn cho các nhân viên của công ty. Hơn nữa, việc tiếp cập với nhiều loại hình doanh nghiệp sẽ giúp nhân mở rộng sự học hỏi và hiểu biết bên cạnh sự tăng thêm uy tín của Công ty. Ngoài ra, với đội ngủ nhân viên có trình độ, giàu kinh nghiệm, ham học hỏi, có tinh thần đoàn kết, các kiểm toán viên đi trước luôn giúp đỡ, hướng dẫn, góp ý và chỉ đạo các KTV mới cũng như các trợ lý kiểm toán chưa có kinh nghiệm. Đồng thời Công ty cũng xây dựng tác phong làm việc nghiêm túc, coi trọng đạo đức nghề nghiệp, qua đó tạo điều kiện cho Công ty có những bước phát triển vững chắc. Với mục tiêu ngày càng nâng cao uy tín nghề nghiệp và tạo chỗ đứng ngày càng vững chắc trong môi trường kiểm toán Việt Nam, Công ty luôn duy trì và tạo mối quan hệ tốt với khác hàng trước, trong và sau khi kiểm toán. Công ty đã và đang có chiến lược nhằm đào tạo nhân viên trẻ từ các trường đại học cũng như vận dụng các kỹ thuật kiểm toán tiên tiến trên thế giới. Các kỹ thuật thu thập bằng chứng của công ty được xây dựng trên cơ sở chuẩn mực kế toán, kiểm toán Việt Nam nên đáp ứng được yêu cầu thực hiện kiểm toán trong điều kiện kinh tế hiện nay. Các thử nghiệm trong chương trình kiểm toán TSCĐ được thiết kế rõ ràng và có sự linh hoạt nhất định, do đó mỗi KTV khi thực hiện công việc kiểm toán có thể dựa vào kinh nghiệm chuyên môn của mình tự đưa ra các thử nghiệm phù hợp nhất với đặc điểm riêng của từng đơn vị được kiểm toán. KTV có thể thiết kế hay giảm bớt một số thử nghiệm không cần thiết. Chính điều này sẽ giúp kiểm toán viên ngày càng năng động, làm việc hiệu quả và nâng cao khả năng chuyên môn. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 55 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Một ưu điểm lớn khi thực hiện kiểm toán khoản mục TSCĐ là việc KTV đã tiến hành kiểm tra định hướng trước khi kiểm tra chi tiết. Điều này giúp các KTV xác định được mục tiêu nào là trọng tâm phải tiến hành kiểm tra chi tiết toàn bộ, đối với phần nào chỉ tiến hành kiểm tra chọn mẫu. Từ việc phân tích sơ bộ Báo cáo tài chính của khách hàng, KTV cũng xác định được những khoản nào bất thường để tập trung kiểm tra. Mức trọng yếu cũng được xác định rõ ràng cho từng khoản mục giúp cho KTV có thể giảm bớt rủi ro kiểm toán bằng cách tập trung kiểm tra vào những khoản mục trọng yếu. Ngoài việc thu thập bằng chứng có giá trị, Công ty còn quy định việc lưu trữ hồ sơ kiểm toán khoa học và hợp pháp nên đã tạo được hiệu quả làm việc cao. Các bằng chứng được các KTV thu thập, lưu trữ trong các hồ sơ theo từng loại và theo thứ tự công việc thực hiện sẽ giúp các KTV thực hiện công việc một cách tốt nhất, thu thập đầy đủ bằng chứng để làm cơ sở pháp lý cho việc đánh giá và đưa ra ý kiến sau cùng. Việc lưu trữ các file hồ sơ này giúp cho KTV khác có thể nghiên cứu, tìm hiểu như một tài liệu thực tế mẫu, để hiểu về tính đa dạng, phức tạp của các loại hình doanh nghiệp khác nhau, từ đó có thể rút ra được các kiến thức về sử lý chuyên môn, hiểu thêm về thực tế. Việc lưu lại các file làm việc cũng giúp cho KTV dễ dàng tra cứu, tìm đủ các bằng chứng cần thiết trong trường hợp cần chứng minh cho ý kiến của mình và tạo điều kiện thuận lợi cho giám đốc kiểm tra hồ sơ dễ dàng khi phê duyệt báo cáo. Các kiểm toán viên có trình độ cao kết hợp với kinh nghiệm bản thân có thể nắm bắt nhanh chóng hệ thống KSNB của đơn vị được kiểm toán từ đó định hướng và lập kế hoạch kiểm toán tốt hơn. Ưu điểm này giúp rất nhiều trong quá trình kiểm toán vì tiết kiệm được thời gian và giảm bớt được khối lượng công việc. 3.1.2 Nhƣợc điểm: Bên cạnh những ưu điểm đã nói ở trên, công tác thực hiện kiểm toán khoản mục TSCĐ nói riêng và kiểm toán Báo cáo tài chính nói chung ở CNMN Công ty TNHH Kiểm toán & Tư vấn Thăng Long - TDK còn tồn tại một số những hạn chế nhất định. Đặc biệt là trong điều kiện thực tế hiện nay ngày càng đòi hỏi cao ở chất lượng kiểm toán. Quy trình kiểm toán tại công ty đang áp dụng còn mang tính chất chung, tổng quát, chưa cụ thể, chưa xây dựng được các quy trình riêng giành cho từng ngành, từng loại hình công ty. Vấn đề này gây nhiều lúng túng, khó khăn cho KTV trong việc triển khai kế hoạch kiểm toán, đặc biệt là đối với khách hàng mới và có đặc thù kinh doanh không quen thuộc. Điều này có thể làm cho chất lượng cuộc kiểm toán không được đảm SVTH: Lê Thị Thùy Dung 56 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh bảo và có thể đưa ra ý kiến về tính trung thực và hợp lý của BCTC là không chính xác gây rủi ro cao, cho người sử dụng BCTC đã được kiểm toán này. Khi kiểm toán tại các công ty sản xuất, tài sản cố định chiếm một tỷ trọng lớn trong tổng tài sản. Việc đánh giá chính xác giá trị còn lại của các TSCĐ là rất quan trọng. Công việc này đòi hỏi KTV phải có kiến thức sâu sắc bản chất của các tài sản cố định để kiểm tra. Trong thời kỳ khoa học kỹ thuật phát triển hiện đại như ngày nay, để nâng cao năng suất lao động và khả năng cạnh tranh các doanh nghiệp đều không ngừng cải tiến kỹ thuật, đầu tư máy móc thiết bị hiện đại để nâng cao hiệu quả sản xuất. Do đó, tài sản cố định tại những doanh nghiệp này thường xuyên có sự biến động, đối với những tài sản là các máy móc thiết bị hiện đại KTV sẽ khó xác định được giá trị chính xác của nó. Trên thực tế, các KTV chỉ có thể nắm chắc được các kiến thức về nghiệp vụ, còn đối với các máy móc thiết bị không thuộc về chuyên môn nên việc đánh giá chúng sẽ thiếu chính xác và trở thành một khó khăn đối với các KTV. Về việc kiểm tra, đánh giá HTKSNB: Tìm hiểu HTKSNB tại đơn vị khách hàng là một bước quan trọng để các KTV có cái nhìn tổng quát về khách hàng, xác định mức rủi ro kiểm soát để có thể thiết kế các thử nghiệm kiểm soát và thử nghiệm cơ bản một cách phù hợp nhất. Việc này nếu được tiến hành bài bản sẽ giúp cho cuộc kiểm toán đạt hiệu quả tối ưu khi có thể rút ngắn những thủ tục không cần thiết mà vẫn đưa ra những kết luận chính xác. Tuy nhiên, trên thực tế, công ty chỉ tiến hành đánh giá HTKSNB tương đối kỹ đối với những khách hàng mới, kiểm toán năm đầu tiên, còn đối với những khách hang đã kiểm các năm trước thì việc làm này khá sơ sài. Đối với kiểm toán khoản mục TSCĐ, công ty có đưa ra quy chế cụ thể nhưng lại ít thực hiện trên thực tế. Phương pháp mà KTV thực hiện chủ yếu là phỏng vấn đơn vị khách hang, rồi dựa vào kinh nghiệm của mình thu thập tài liệu tóm tắt lại trên giấy làm việc. Công việc được tiến hành khá đơn giản, gọn nhẹ, ít tốn thời gian nhưng đem lại bằng chứng không cao vì bằng chứng ít tin cậy, phụ thuộc nhiều vào người phỏng vấn và không được lưu trữ trong hồ sơ kiểm toán. Về việc thực hiện các thử nghiệm kiểm soát: KTV ít thực hiện các thử nghiệm kiểm soát, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm làm việc kết hợp với phỏng vấn nhân viên, và thu thập tài liệu để đưa ra đánh giá rồi đi ngay vào việc thực hiện các thử nghiệm cơ bản. Một phần cũng là kết quả của việc thực hiện việc đánh giá HTKSNB sơ sài. Bên cạnh đó, xuất phát từ thực tế Công ty ít thực hiện các thử nghiệm kiểm soát nên các thử nghiệm cơ bản đã dự kiến trong chương trình kiểm toán không những không thể bỏ qua SVTH: Lê Thị Thùy Dung 57 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh mà còn không được giới hạn, rút ngắn thời gian và phạm vi thực hiện. Chính từ việc thực hiện ít các thử nghiệm kiểm soát sẽ không giúp ích nhiều cho kiểm toán viên trong việc điều chỉnh thời gian và phạm vi của các thử nghiệm cơ bản đã dự kiến trong chương trình kiểm toán. Nếu giảm bớt được các thử nghiệm cơ bản không những tiết kiệm chi phí, thời gian mà còn giúp cho khách hang hoàn thiện HTKSNB của đơn vị khách hàng. Về việc thực hiện các thủ tục phân tích: Thực tế, Công ty kiểm toán Thăng Long – TDK tiến hành khá ít các thủ tục phân tích (đôi khi còn bỏ qua thủ tục này), cũng như chỉ dừng lại ở các thủ tục phân tích tương đối đơn giản, không đi sâu vào các thủ tục phức tạp đối với khoản mục TSCĐ. Chưa đánh giá được xu hướng biến động của TSCĐ và chi phí khấu hao qua các năm, chưa khoanh vùng được các nghiệp vụ cần kiểm tra chi tiết hơn. Điều này có thể giải thích bởi vì kỹ thuật phân tích đòi hỏi nhiều kinh nghiệm cũng như bị tác động nhiều yếu tố. Chẳng hạn:  Việc phân tích của KTV sẽ không có ý nghĩa nếu các chỉ tiêu không có mối liên hệ với nha, ngoài ra thủ tục phân tích chỉ áp dụng đối với các chỉ tiêu trọng yếu như khoản mục TSCĐ thì không thể dung kỹ thuật phân tích đơn thuần mà phải kết hợp với các thủ tục khác.  KTV phải đánh giá được hiệu lực của HTKSNB bởi lẽ, chỉ khi HTKSNB hoạt động hữu hiệu thì việc phân tích mới hợp lý.  KTV muốn thủ tục phân tích đem lại kết quả tốt nhất phải có sự hiểu biết sâu sắc về những tiêu chuẩn ngành kinh doanh của từng đơn vị được kiểm toán. Chính vì những lý do nêu trên, nên gần như KTV sẽ tiến hành liền các thử nghiệm chi tiết mà không tốn nhiều thời gian cho thủ tục phân tích. Về việc chọn mẫu trong khi kiểm toán: chọn mẫu theo cảm tính (chọn mẫu phi xác suất), điều này chưa đảm bảo tính khách quan và thường tập trung vào những nghiệp vụ có phát sinh lớn nên nếu có sai sót ở nghiệp vụ phát sinh nhỏ nhưng tần suất xuất hiện lớn sẽ dẫn tới sai lệch trong yếu trên BCTC. Vì vậy, rủi ro chọn mẫu phụ thuộc rất nhiều vào năng lực, kinh nghiệm của người chon mẫu. Tuy nhiên, đối với khoản mục TSCĐ do số lượng các nghiệp vụ phát sinh trong ký ít nên KTV thường kiểm tra 100% các nghiệp vụ này. Các KTV không tham gia trực tiếp vào quá trình kiểm tại đơn vị, hay chọn mẫu kiểm kê, mà chấp nhận Biên bản kiểm kê do khách hàng cung cấp. Vì vậy, cơ sở dẫn liệu về hiện hữu chưa được bảo đảm. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 58 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Quy trình kiểm toán mẫu của VACPA: Là một trong các đơn vị áp dụng quy trình kiểm toán mẫu do VACPA ban hành. Việc thực hiện theo quy trình này giúp KTV kiểm soát được chặt chẽ, tối đa nhũng thủ tục kiểm toán cần thiết. Nhưng việc áp dụng quy trình kiểm toán mẫu liệu có phù hợp với nhân lực, thời gian, việc cân đối giữa chi phí và lợi ích của Công ty. 3.2 Kiến nghị nhằm hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục TSCĐ trong kiểm toán Báo cáo tài chính của Công ty Từ những mặt còn tồn tại mà em đưa ra trong quá trình nghiên cứu quy trình kiểm toán tài sản cố định tại CNMN Công ty TNHH Kiểm toán & Tư vấn Thăng Long TDK, em xin được đưa ra một số những phương hướng để khắc phục những tồn tại trên nhằm hoàn thiện hơn quy trình kiểm toán khoản mục tài sản cố định tại Công ty. 3.2.1 Đối với Công ty: Để có thể ngày càng thu hút nhiều khách hàng và chất lượng kiểm toán ngày càng được nâng cao thì quy trình kiểm toán tại Công ty cần xây dựng riêng cho từng ngành, từng loại hình doanh nghiệp để có thể tiếp nhận bất cứ khách hàng nào mà không bị lúng túng. Và nên lập thành một bộ phận riêng biệt để kiểm tra, soát xét chất lượng hồ sơ kiểm toán, người kiểm tra, soát xét chất lượng các hồ sơ kiểm toán phải độc lập và được sự bổ nhiệm của ban giám đốc. Về việc đánh giá HTKSNB: Mặc dù trong quy trình kiểm toán của Công ty có mục tìm hiểu và đánh giá HTKSNB của khách hàng nhưng trong thực tế công việc này ít được KTV quan tâm. Việc tìm hiểu HTKSNB sẽ giúp công ty nâng cao được chất lượng kiểm toán, tiết kiệm được thời gian, công sức. Do đó, việc tiến hành đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ nói chung và kiểm soát với TSCĐ nói riêng tại công ty khách hàng cần được tiến hành chặt chẽ hơn. KTV cần tiến hành kết hợp giữa hình thức phỏng vấn khách hàng và quan sát thực tế một cách hiệu quả. Dưới đây em xin được đề xuất một vài ý kiến về tìm hiểu HTKSNB như sau:  Đối với các khách hàng quen thuộc, KTV nên dựa vào những nguồn thông tin quan trọng từ những năm trước được lưu trong hồ sơ kiểm toán. Đối với những khách hàng mới, KTV nên tham khảo kinh nghiệm của những KTV đã từng kiểm toán tại đây. Đây là nguồn thông tin quan trọng giúp KTV thu thập được những bằng chứng về hoạt SVTH: Lê Thị Thùy Dung 59 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh động của hệ thống kiểm soát nội bộ tại khách hàng. KTV cần thiết lập một bảng những câu hỏi liên quan đến quản lý TSCĐ và yêu cầu những người có trách nhiệm trả lời.  KTV cần tìm hiểu rõ quy trình luân chuyển chứng từ TSCĐ, việc kiểm tra và theo dõi những tài sản mới được mua về ra sao. Nhận xét về tính hợp lý chung trong khâu quản lý TSCĐ, nhận định về tính chính xác của thông tin qua điều tra phỏng vấn.  KTV cần lập một sơ đồ miêu tả quy trình kiểm soát TSCĐ tại công ty khách hàng. Dựa trên sơ đồ cần chỉ ra những điểm được và những điểm còn yếu kém, chưa chặt chẽ.  Hiện nay, việc kiểm tra về mặt vật chất đã được các KTV thực hiện nhưng chưa phổ biến. Thông qua quan sát vật chất TSCĐ, KTV sẽ kết luận được rằng TSCĐ đang sử dụng tại công ty có bị lạc hậu, xuống cấp không. Hoạt động của máy móc có được vận hành tốt theo công suất, tiêu chuẩn không, qua đó đánh giá được hiệu quả của việc sử dụng tài sản cố định. Về kiểm toán trong môi trường tin học hóa: Ngày nay, công nghệ thông tin phát triển nhanh và ứng dụng rộng rãi. Công việc kế toán hiện nay rất cần sự hỗ trợ của tin học hóa trong quá trình lưu trữ và xử lý thông tin. Không chỉ những doanh nghiệp lớn mà ngay cả những doanh nghiệp nhỏ cũng đang từng bước ứng dụng tin học vào hệ thống kế toán của doanh nghiệp mình, Chính vì lý do đó mà kiến thức tin học của KTV hiện nay là thật sự cần thiết. Trong quá trình thu thập bằng chứng kiểm toán nhờ tin học hóa mà thao tác dữ liệu thu thập được rất nhanh và chính xác. Hơn thế nữa, quá trình kiểm toán buộc KTV cần tiếp cận nguồn thông tin của đơn vị. Nếu kiểm toán viên nắm bắt được các chương trình xử lý dữ liệu mà đơn vị đang áp dụng thì thật là hữu ích. Ngoài việc thu thập được các thông tin cần thiết, việc xem xét và đánh giá phần mềm kế toán tại đơn vị giúp KTV có thể đánh giá tính đáng tin cậy về số liệu mà khách hàng cung cấp thông qua chương trình xử lý mà khách hàng áp dụng. Một phần mền kế toán tốt có thể để lại nhiều dấu vết kiểm toán mà nếu khai thác vấn đề này KTV sẽ nhận định được rất nhiều nội dung liêm quan đến KSNB tại đơn vị. Chính vì thế, ngoài những phần mềm thông dụng trong việc hỗ trợ soạn thảo văn bản và các phần mềm bảng tính hỗ trợ trong việc xử lý số liệu khi kiểm toán, KTV cần tìm hiểu những phần mềm kế toán và cả kiến thức về phương pháp đánh giá một phần mềm kế toán được xem là đáng tin cậy. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 60 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập 3.2.2 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Đối với quy trình kiểm toán khoản mục TSCĐ:  Sử dụng ý kiến chuyên gia: Như đã nêu ở trên, việc đánh giá tài sản cố định đối với các KTV là khó khăn, độ chính xác không cao. Đề xuất giải quyết cho vấn đề này là thuê chuyên gia. Để đảm bảo chất lượng cuộc kiểm toán thì việc sử dụng ý kiến chuyên gia trong những trường hợp này là rất cần thiết. Trong giai đoạn lập kế hoạch kiểm toán, tìm hiểu về khách hàng, KTV cần đánh giá tính phức tạp của tài sản cố định để cân nhắc việc sử dụng ý kiến của chuyên gia bên ngoài. Sử dụng ý kiến đánh giá của chuyên gia bên ngoài là một loại bằng chứng đặc biệt trong kiểm toán khoản mục tài sản cố định giúp cho KTV đưa ra ý kiến đánh giá chính xác hơn về số liệu kiểm toán. Khi mời các chuyên gia thì cần xem xét tới trình độ cũng như sự khách quan của các chuyên gia và giá phí của việc sử dụng ý kiến này nhằm đảm bảo chất lượng của các ý kiến đánh giá cũng như chi phí kiểm toán được hợp lý.  Hoàn thiện thủ tục phân tích: Để quy trình phân tích có hiệu quả, KTV nên kết hợp với khả năng xét đoán nghề nghiệp để phân tích sự biến động các khoản mục, xác định nguyên nhân của những biến động và sự kiện phát sinh bất thường. KTV cần phân tích kết hợp với số liệu chung toàn ngành, so sánh số liệu của khách hàng với các đơn vị khác trong ngành. Việc tính ra các tỷ suất tài chính đã được các kiểm toán viên thực hiện nhưng chưa đi sâu vào phân tích. KTV có thể tiến hành phân tích tìm hiểu nguyên nhân cho sự tăng lên hay giảm xuống của một số tỷ suất. So sánh giá trị của các tỷ suất với tỷ suất bình quân trong toàn ngành. Ví dụ như tỷ suất đầu tư. Tỷ suất đầu tư = TSCĐ và đầu tư dài hạn Tổng tài sản Tỷ suất này đối với mỗi ngành kinh doanh sẽ có một giá trị hợp lý khác nhau: đối với ngành chế biến thực phẩm vào khoảng 0,1 – 0,3, ngành công nghiệp luyện kim là 0,7, ngành khai thác dầu khí là 0,9. Như đã trình bày ở trên, thủ tục phân tích trong kiểm toán khoản mục TSCĐ được KTV tiến hành chủ yếu ở giai đoạn lập kế hoạch, ở hai giai đoạn sau của cuộc kiểm toán được thực hiện không nhiều. Trong giai đoạn thực hiện kiểm toán, KTV có SVTH: Lê Thị Thùy Dung 61 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh thể áp dụng thủ tục phân tích bằng cách dự đoán số dư tài khoản liên quan đến khoản mục TSCĐ như hao mòn, chi phí khấu hao… Để ước tính được các số liệu này KTV cần phải đảm bảo tính độc lập và tin cậy của các dữ liệu tài chính. Sau đó, tiến hành so sánh giữa giá trị ghi sổ và giá trị ước tính, tiến hành phân tích nguyên nhân của những chênh lệch. Mức chênh lệch này được so sánh với một giá trị được xác định gọi là ngưỡng có thể chấp nhận được (threshold). Mức chênh lệch tính ra được so sánh với threshold, nếu nhỏ hơn thì không cần phải điều chỉnh, ngược lại thì cần phải điều chỉnh.  Đối với kiểm kê TSCĐ: Khi tiến hành kiểm kê TSCĐ, KTV nên kết hợp với việc tham khảo ý kiến của chuyên gia, các cơ quan chuyên ngành đối với những tài sản mà không quan sát thực tế được, KTV không thể đánh giá đúng giá trị thực của tài sản. Vì thời gian kiểm toán sau ngày kiểm kê TSCĐ của đơn vị (31/12) nên KTV không thể tham gia kiểm kê tại mộ số đơn vị, KTV nên thực hiện những thủ tục thay thế sau:  Từ bảng khấu hao TSCĐ tiến hành chọn ra một số TSCĐ có giá trị lớn, và những TSCĐ tăng vào cuối niên độ để kiểm tra lại  Nếu những TSCĐ bị kiểm kê không có tại đơn vị, KTV sẽ tiến hành kiểm tra các chứng từ liên quan chứng minh quyền sở hữu của đơn vị đối với TSCĐ đó, hoặc gửi thư xin xác nhận của bên thứ 3 (nếu có). Cần bổ sung thêm bước công việc kiểm tra chi phí vay được vốn hóa vào chương trình kiểm toán TSCĐ để việc ghi nhận tăng tài sản trong kỳ được hợp lý và đầy đủ hơn. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 62 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh LỜI KẾT LUẬN Dịch vụ kiểm toán là một loại hình dịch vụ còn mới mẻ tại Việt Nam, nền kiểm toán Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ mặc dù còn rất non trẻ. Đặc biệt, trong những ngành đòi hỏi niềm tin của người tiêu dùng, danh tiếng hãng và được kiểm soát bởi các qui định rất chặt chẽ về chất lượng dịch vụ như ngành kiểm toán. Một câu hỏi được đặt ra là tại sao loại hình cung cấp những dịch vụ kiểm toán và tư vấn tài chính giống nhau cho cùng một khách hàng, chưa xét đến chất lượng kiểm toán (vì nó chỉ xác định được chính xác sau khi cuộc kiểm toán kết thúc) nhưng phí kiểm toán mà các công ty khác nhau đưa ra lại khác nhau, thậm chí là có chênh lệch rất lớn mà vẫn được khách hàng chấp thuận, câu trả lời là: Thương hiệu. Một công ty, muốn phát triển bền vững, phải tạo được uy tín, thương hiệu cho riêng mình, đó thực sự là mong muốn, mục đích lâu dài của ban lãnh đạo, cán bộ công nhân viên trong bất kỳ công ty nào. Chính vì vậy, đối với ngành kiểm toán độc lập nói chung và Công ty TNHH Kiểm toán và Tư vấn Thăng Long – TDK nói riêng, trong nền kinh tế thị trường phát triển như hện nay, dịch vụ mà Công ty cung cấp đòi hỏi phải hoàn hảo, có chất lượng cao, giá cả hợp lý có đủ sức mạnh cạnh tranh trên thị trường. Đó là một thử thách rất lớn mà Công ty luôn phải đối đầu. Tuy nhiên, Công ty là CNMN của Tổng công ty trụ sở chính ở Hà Nội, là một trong số ít các công ty kiểm toán được Hội kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) đề cử giải thưởng “Thương mại dịch vụ Việt Nam – Top trade services awards” 3 năm liên tục 2008, 2009, 2010, đã tạo rất nhiều thuận lợi nâng cao uy tín cũng như vị thế của Công ty. Với một đội ngủ nhân viên trẻ, năng động, sáng tạo, luôn nhạy bén với sự đổi mới chế độ, chuẩn mực kế toán, kiểm toán, vận dụng phù hợp với quy định chung của Nhà nước, Công ty đã từng bước vươn lên và ngày càng hoàn thiện trong lĩnh vực kiểm toán và tư vấn. Dựa trên cơ sở những kiến thức chuyên môn đã tiếp thu ở trường, kết hợp với thực tập thực tế tại Công ty, được sự giúp đỡ góp ý tận tình của giáo viên hướng dẫn Thạc sĩ Nguyễn Thị Thùy Linh cùng các anh, chị trong công ty, em đã tìm hiểu về Công ty nói chung, tổ chức quy trình kiểm toán khoản mục Tài sản cố định tại Công ty nói riêng. Em đã đưa đưa ra một số nhận xét và kiến nghị chân thành trên với mong muốn góp một phần nhỏ vào việc hoàn thiện quy trình kiểm toán khoản mục TSCĐ trong kiểm toán BCTC của Công ty. Tuy nhiên, do sự hạn chế về kiến thức, kinh nghiệm và thời gian nên việc mắc phải những thiếu sót trong quá trình tìm hiểu cũng như đưa ra một số nhận xét, kiến nghị có thể chưa hợp lý là việc không thể tránh khỏi. Rất mong nhận SVTH: Lê Thị Thùy Dung 63 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh được sự góp ý của cô và các anh, chị trong Công ty để báo cáo của em được hoàn thiện hơn nữa. Một lần nữa, em xin chân thành cảm ơn cô Nguyễn Thị Thùy Linh đã hướng dẫn và Công ty đã tạo điều kiện để em hiểu sâu hơn về đề tài và hoàn thành bài báo cáo này. Tp. Hồ Chí Minh, ngày 03 tháng 04 năm 2012 Sinh viên: Lê Thị Thùy Dung SVTH: Lê Thị Thùy Dung 64 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh PHỤ LỤC Phụ lục 1: Khung thời gian sử dụng các loại TSCĐ (Quyết định 206/2003/QĐ-BTC) Phụ lục 2: Bảng tính khấu hao Phụ lục 3: Biên bản kiểm kê TSCĐ Phụ lục 4: Mẫu hóa đơn GTGT_Dịch vụ cho thuê tài chính. Phụ lục 5: Danh mục tài liệu cần khách hàng cung cấp khi kiểm toán BCTC Phụ lục 1: Khung thời gian sử dụng các loại TSCĐ (Ban hành kèm theo Quyết định số 206/2003/QĐ-BTC ngày 12/12/2003của Bộ trưởng Bộ Tài chính) Danh mục các nhóm tài sản cố định A. Máy móc, thiết bị động lực 1. Máy phát động lực 2. Máy phát điện 3. Máy biến áp và thiết bị nguồn điện 4. Máy móc, thiết bị động lực khác B. Máy móc, thiết bị công tác 1. Máy công cụ 2. Máy khai khoáng xây dựng 3. Máy kéo 4. Máy dùng cho nông, lâm nghiệp 5. Máy bơm nước và xăng dầu 6. Thiết bị luyện kim , gia công bề mặt chống gỉ và ăn mòn kim loại 7. Thiết bị chuyên dùng sản xuất các loại hoá chất 8. Máy móc, thiết bị chuyên dùng sản xuất vật liệu xây dựng, đồ sành sứ, thuỷ tinh 9. Thiết bị chuyên dùng sản xuất các linh kiện và điện tử, quang học, cơ khí chính xác 10. Máy móc, thiết bị dùng trong các ngành sản xuất da, in văn phòng phẩm và văn hoá phẩm 11. Máy móc, thiết bị dùng trong ngành dệt 12. Máy móc, thiết bị dùng trong ngành may mặc 13. Máy móc, thiết bị dùng trong ngành giấy 14. Máy móc, thiết bị sản xuất, chế biến lương thực, thực phẩm 15. Máy móc, thiết bị điện ảnh, y tế 16. Máy móc, thiết bị viễn thông, thông tin, điện tử, tin học và truyền hình 17. Máy móc, thiết bị sản xuất dược phẩm 18. Máy móc, thiết bị công tác khác SVTH: Lê Thị Thùy Dung 65 Thời gian sử dụng tối thiểu (năm) Thời gian sử dụng tối đa (năm) 8 7 7 6 10 10 10 10 7 5 6 6 6 10 8 8 8 8 7 10 6 10 6 8 5 12 7 10 10 15 5 7 5 15 7 12 6 12 3 15 6 5 10 12 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh C. Dụng cụ làm việc đo lường, thí nghiệm 1. Thiết bị đo lường, thử nghiệm các đại lượng cơ học, âm học và nhiệt học 2. Thiết bị quang học và quang phổ 3. Thiết bị điện và điện tử 4. Thiết bị đo và phân tích lý hoá 5. Thiết bị và dụng cụ đo phóng xạ 6. Thiết bị chuyên ngành đặc biệt 7. Các thiết bị đo lường, thí nghiệm khác 8. Khuôn mẫu dùng trong công nghiệp đúc D. Thiết bị và phương tiện vận tải 1. Phương tiện vận tải đường bộ 2. Phương tiện vận tải đường sắt 3. Phương tiện vận tải đường thuỷ 4. Phương tiện vận tải đường không 5. Thiết bị vận chuyển đường ống 6. Phương tiện bốc dỡ, nâng hàng 7. Thiết bị và phương tiện vận tải khác E. Dụng cụ quản lý 1. Thiết bị tính toán, đo lường 2. Máy móc, thiết bị thông tin, điện tử và phần mềm tin học phục vụ quản lý 3. Phương tiện và dụng cụ quản lý khác F. Nhà cửa, vật kiến trúc 1. Nhà cửa loại kiên cố (1) 2. Nhà cửa khác (1) 3. Kho chứa, bể chứa; cầu, đường; bãi đỗ, sân phơi... 4. Kè, đập, cống, kênh, mương máng, bến cảng, ụ tàu... 5. Các vật kiến trúc khác G. Súc vật, vườn cây lâu năm 1. Các loại súc vật 2. Vườn cây công nghiệp, vườn cây ăn quả, vườn cây lâu năm. 3. Thảm cỏ, thảm cây xanh. H. Các loại tài sản cố định khác chưa quy định trong các nhóm trên 5 10 6 5 6 6 5 6 2 10 8 10 10 8 10 5 6 7 7 8 10 6 6 10 15 15 20 30 10 10 5 8 3 8 5 10 25 6 50 25 5 20 6 30 5 10 4 15 6 40 2 8 4 25 Ghi chú: Nhà cửa loại kiên cố là loại nhà ở, trụ sở làm việc, nhà văn phòng, khách sạn... được xác định là có độ bền vững Bậc I, Bậc II . Nhà cửa khác là nhà ở, trụ sở làm việc, nhà văn phòng... được xác định là có độ bền vững Bậc III, Bậc IV theo quy định của Bộ Xây dựng. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 66 KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Phụ lục 2: Bảng tính khấu hao Lo Tên Số Chứng ại TSCĐ Từ TS B TSCÑ HÖÕU HÌNH I Số Hóa Đơn BAÛNG KEÂ CHI TIEÁT VAØ TRÍCH KHAÁU HAO TSCÑ Đ Số Tháng Sử Ngày Chứng Từ V Lƣ Dụng T ợn Số Năm Sử NHAØ CÖÛA ,VAÄT KIEÁN TRUÙC 1,235,069,371 Giá Trị Còn Lại Lũy Kế Khấu Hao Khấu Hao Lũy Kế Khấu Hao trong kyø trong kyø Giá Trị Còn Lại Ghi Chú 502,241,603 732,827,768 11,911,954 744,739,722 490,329,649 # 1,199,644,871 488,051,290 711,593,581 11,596,613 723,190,194 476,454,677 # 44,687,500 8,937,500 32,500,000 12,187,500 73,125,000 70,312,500 47,014,875 9,522,000 89,320,834 15,240,000 14,285,000 35,700,000 21,145,000 35,564,699 56,375,000 10,089,844 29,057,292 43,141,146 63,387,891 572,917 114,583 416,667 156,250 937,500 937,500 652,984 132,250 1,313,542 45,260,417 9,052,083 32,916,667 12,343,750 74,062,500 71,250,000 47,667,859 9,654,250 90,634,376 15,240,000 14,285,000 35,700,000 21,145,000 36,432,130 57,750,000 10,335,938 29,887,500 44,373,750 65,198,974 9,739,583 1,947,917 7,083,333 2,656,250 15,937,500 18,750,000 15,018,641 3,041,750 35,465,624 46,841,311 74,250,000 13,289,063 49,812,500 73,956,250 108,664,956 315,340 21,549,528 13,874,972 315,340 12,720,000 8,829,528 13,874,972 11,911,954 744,739,722 490,329,649 - Khoâng coù - II MÁY MÓC-THIẾT BỊ SẢN XUẤT 1 2 3 4 5 6 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 Nguyên Giá Maùy caét vaùn eùp Maùy phay tubi Maùy eùp truyeàn ñoäng lôùn Maùy eùp truyeàn ñoäng nhoû Maùy caét goã treo Maùy neùn khí 30HP Maùy daùn caïnh Maùy caét hai ñaàu Maùy Ñuïc moäng Maùy cöa taám Maùy baøo Maùy router goã Maùy caét baøn Máy sản xuất gỗ gia dụng Mấy sấy CDT-30AN Máy VA 100A VN Máy cắt 2 đầu Máy ép gỗ thuỷ lực 06/2005 06/2005 06/2005 06/2005 06/2005 09/2005 11/2005 11/2005 04/2006 04/2007 04/2007 04/2007 04/2007 06/2008 07/2008 07/2008 12/2008 12/2008 01/2009 06/2005 06/2005 06/2005 06/2005 06/2005 09/2005 12/2005 12/2005 4/2006 9/2007 9/2007 10/2007 10/2007 07/2008 07/2008 07/2008 01/2009 01/2009 01/2009 8 8 8 8 8 8 8 8 8 3 3 3 3 8 8 8 8 8 8 55,000,000 11,000,000 40,000,000 15,000,000 90,000,000 90,000,000 62,686,500 12,696,000 126,100,000 15,240,000 14,285,000 35,700,000 21,145,000 83,273,441 132,000,000 23,625,000 79,700,000 118,330,000 173,863,930 10,312,500 2,062,500 7,500,000 2,812,500 16,875,000 19,687,500 15,671,625 3,174,000 36,779,166 47,708,742 75,625,000 13,535,156 50,642,708 75,188,854 110,476,039 35,424,500 14,190,313 21,234,188 01/2006 09/2009 10/2006 09/2009 4 6 12,720,000 22,704,500 14,190,313 12,720,000 8,514,188 1,235,069,371 502,241,603 1,234,042,397 - 732,827,768 875,661,474 - IV THIEÁT BÒ DUÏNG CUÏ QUAÛN LYÙ 1 Maùy tính 2 Máy camera TOÅNG COÄNG TSCÑVOÂ HÌNH & HÖÕU HÌNH Ngöôøi laäp bieåu SVTH: Lê Thị Thùy Dung 867,432 1,375,000 246,094 830,208 1,232,604 1,811,083 Toång giaùm ñoác 265,000 67 KI3_K34 # # Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Phụ lục 3: Biên bản kiểm kê TSCĐ Đơn vị: ..................................... Mẫu số 05 – TSCĐ (Ban hành theo QĐ số: 15/2006/QĐ-BTC Bộ phận: .................................. ngày 20/3/2006 của Bộ trưởng BTC) ..... BIÊN BẢN KIỂM KÊ TÀI SẢN CỐ ĐỊNH Ngày..................... tháng .................. năm ............. Thời điểm kiểm kê:...................... giờ .............. ngày .............. tháng ............ năm ................. Ban kiểm kê gồm: - Ông/Bà: .................................................. chức vụ................... Đại diện ..................................... Trưởng ban - Ông/Bà: .................................................. chức vụ................... Đại diện .......................................... Uỷ viên - Ông/Bà: .................................................. chức vụ................... Đại diện .......................................... Uỷ viên Đã kiểm kê TSCĐ, kết quả như sau: Theo sổ kế toán Theo kiểm kê STT Tên TSCĐ Mã số Nơi sử Số Nguyên Giá trị còn Số lượng Nguyên Giá trị dụng lượng giá lại giá còn lại A B C D 1 2 3 4 5 6 Số lượng 7 Chênh lệch Nguyên Giá trị giá còn lại 8 Cộng Ngày ..................... tháng ................. năm ................. Giám đốc Kế toán trƣởng (Ghi ý kiến giải quyết số chênh lệch) SVTH: Lê Thị Thùy Dung Trƣởng Ban kiểm kê (Ký, họ tên) 68 (Ký, họ tên) KI3_K34 9 Ghi chú 10 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Phụ lục 4: Mẫu hóa đơn GTGT_Dịch vụ cho thuê tài chính. Mẫu số: Ký hiệu:BH/1999 Số: Hoá đơndịch vụ cho thuê tài chính (Liên1: lưu) Ngày... tháng ... năm..... Bên chothuê tài chính: Địachỉ: Số tài khoản: Điện thoại Mã số: Hợp đồngđi thuê số: Ngày ... tháng ... năm ... Thời giancho thuê: Từ ngày... tháng ... năm ... đến ngày ... tháng ... năm ... Giá trịtài sản cho thuê (chưa có thuế GTGT): ... Thuế GTGTCông ty cho thuê tài chính đã nộp của tài sản cho thuê:... (Hóa đơnGTGT hoặc biên lai nộp thuế GTGT số... ngày ... tháng ... năm...) Bên đithuê: Địachỉ: Số tài khoản: Điện thoại Mã số: Hình thứcthanh toán: ... Chỉ tiêu Kỳ này Luỹ kế 1- Tên dịch vụ cho thuê: ... 2- Số tiền thuê: ... 3- Thuế GTGT: ... 4- Tiền bán lại tài sản thuê theo hợp đồng CTTC: 5- Tổng cộng tiền thanh toán (2+3+4): Tổngcộng tiền phải thanh toán kỳ này (ghi bằng chữ): ... Bên đi thuê Kế toán trƣởng bên cho thuê SVTH: Lê Thị Thùy Dung 69 Thủ trƣởng đơn vị cho thuê KI3_K34 Báo cáo chuyên đề thực tập GVHD: ThS. Nguyễn Thị Thùy Linh Phụ lục 5: Danh mục tài liệu cần khách hàng cung Tên Ngày cấp khi kiểm toán BCTC Người lập CÔNG TY TNHH KIỂM TOÁN VÀ TƢ VẤN THĂNG LONG-T.D.K (CN Miền Nam) Tên khách hàng: CÔNG TY ABC Người soát xét 1 Ngày khóa sổ: 31/12 Nội dung: DANH MỤC TÀI LIỆU CẦN KHÁCH HÀNG CUNG CẤP DANH MỤC TÀI LIỆU CẦN KHÁCH HÀNG CUNG CẤP Phục vụ kiểm toán báo cáo tài chính cho năm tài chính kết thúc ngày 31/12/2011 I/ Hồ sơ cần chuẩn bị 1- Cung cấp các giấy phép đầu tư ( Giấy phép đăng ký kinh doanh và các giấy phép điều chỉnh tới thời điểm kiểm toán (nếu có)). 2- Danh sách thành viên Hội Đồng Quản Trị (Hội Đồng Thành Viên) và Ban Giám Đốc đến ngày lập Báo Cáo Tài Chính. 3- Báo Cáo Tài Chính của Quý Công Ty và các Chi Nhánh (nếu có) của năm tài chính được kiểm toán bao gồm: - Bảng cân đối số phát sinh. - Bảng cân đối kế toán. - Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh. - Báo cáo lưu chuyển tiền tệ. - Thuyết minh báo cáo tài chính. 4- Sổ tổng hợp và sổ chi tiết của tất cả tài khoản có trên Bảng cân đối số phát sinh. 5- Sổ qũy tiền mặt, Biên bản kiểm kê quỹ tiền mặt tại ngày 31/12. Phiếu thu, phiếu chi, hoá đơn đầu vào, đầu ra. 6- Sổ phụ ngân hàng, xác nhận số dư ngân hàng tại 31/12. 7- Phiếu nhập kho, phiếu xuất kho (nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ, sản phẩm dỡ dang, thành phẩm, hàng hoá). Biên bản kiểm kê hàng tồn kho tại 31/12. Bảng giải trình chênh lệch sổ sách và kiểm kê. 8- Báo cáo nhập xuất tồn từng tháng và cả năm (nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ, sản phẩm dỡ dang, thành phẩm, hàng hoá). 9- Bảng tính giá thành sản phẩm. 10- Bảng định mức nguyên vật liệu để sản xuất sản phẩm. SVTH: Lê Thị Thùy Dung 70 KI3_K34