Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
Më ®Çu:
1 LÝ do chän ®Ò tµi.
Trong hÖ thèng c¸c m«n häc ë tiÓu häc, To¸n cã mét vÞ trÝ ®Æc biÖt quan träng.
Kh«ng cã ai cã thÓ phñ nhËn kh¶ n¨ng øng dông réng r·i kiÕn thøc to¸n häc vµo
cuéc sèng. V× thÕ viÖc d¹y vµ häc To¸n thÕ nµo ®Ó thu hót sù quan t©m cña mäi
gi¸o viªn, häc sinh, c¸c bËc phô huynh vµ cña toµn x· héi.
Lµ mét m«n khoa häc c¬ b¶n, to¸n häc ®· ®îc nhiÒu nhµ s ph¹m, nhµ khoa
häc nghiªn cøu c¸ch thÓ hiÖn c¸ch d¹y sao cho hiÖu qu¶ nhÊt. Võa ®¶m b¶o tÝnh
phæ th«ng võa ®¶m b¶o tÝnh hÖ thèng cña khoa häc. Nhng nã cßn ®ßi hái mçi häc
sinh sö dông gÇn hÕt vèn kiÕn thøc vÒ to¸n häc vµo ho¹t ®éng gi¶i to¸n. §Ó cã kü
n¨ng gi¶i to¸n ®óng, ngêi häc kh«ng chØ cÇn cã sù t duy khoa häc mµ cßn cÇn ®Õn
rÊt nhiÒu vèn kiÕn thøc tæng hîp kh¸c nhau. Mçi bµi to¸n ®Òu cã néi dung logic ®îc thÓ hiÖn b»ng nh÷ng thuËt to¸n. Mçi bµi to¸n, d¹ng to¸n ®îc tr×nh bµy mét c¸ch
cã hÖ thèng liªn quan mËt thiÕt víi nhau.
§èi víi phÇn gi¶i t¸on trªn m¹ng Enternet l¹i cµng khã h¬n. §iÒu ®ã thóc dôc
t«i thùc hiÖn ®Ò tµi nµy. Víi ®iÒu kiÖn cã h¹n , b¶n th©n t«i kh«ng thÓ ®a ra hÕt c¸c
d¹ng to¸n ®· xuÊt hiÖn trªn m¹ng enternet mµ chØ ®a ra mét sè d¹ng to¸n tiªu biÓu
vµ ph¬ng ph¸p gi¶i c¸c d¹ng to¸n ®ã.
2. Môc ®Ých nghiªn cøu ®Ò tµi.
T×m hiÓu ph¬ng ph¸p gi¶i c¸c bµi to¸n xuÊt hiÖn trong ch¬ng tr×nh gi¶i to¸n
trªn m¹ng dµnh cho häc sinh líp 5.
Th«ng qua t×m hiÓu ®Ó cã biÖn ph¸p gi¶i c¸c bµi to¸n cho häc sinh tiÓu häc
nãi chung vµ häc sinh líp 5 nãi riªng.
Gióp häc sinh nhËn thøc ®óng quy luËt cña tõng d¹ng to¸n vµ biªn ph¸p gi¶i
c¸c d¹ng to¸n ®ã mét c¸ch nhanh nhÊt.
Cñng cè cho häc sinh ph¬ng ph¸p gi¶i c¸c d¹ng to¸n c¬ b¶n cña tiÓu häc mµ
tiªu biÓu lµ c¸c d¹ng to¸n ë líp 5.
3. NhiÖm vô nghiªn cøu cña ®Ò tµi.
- VÒ mÆt néi dung:Ph¬ng ph¸p gi¶i c¸c d¹ng to¸n c¬ b¶n cã trong ch¬ng tr×nh
tiÓu häc vµ líp 5.
- MÆt kiÕn thøc: 7 d¹ng to¸n diÓn h×nh ë líp 4,5.
- Thùc tr¹ng: §iÒu tra viÖc d¹y - häc gi¶i to¸n trªn m¹ng cña häc sinh tiÓu häc
t¹i trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thuû.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
1 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
4. §èi tîng, ph¹m vi nghiªn cøu.
- §èi tîng: T×m hiÓu ph¬ng ph¸p gi¶i mét sè bµi to¸n trong gi¶i to¸n trªn
m¹ng cho 11 häc sinh líp 5. Trêng TiÓu häc sè 1 Sen Thñy, 13 em trong ®éi tuyÓn
häc sinh tham gia thi gi¶i to¸n qua m¹ng huyÖn LÖ Thuû - LÖ Thñy- Qu¶ng B×nh.
- Ph¹m vi: 11 häc sinh líp 5 Trêng TH sè 1 Sen Thñy 13 em trong ®éi tyuÓn
thi gi¶i to¸n trªn m¹ng cÊp tØnh cña phßng Gi¸o dôc - §µo t¹o LÖ Thuû.
5. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
- Nghiªn cøu lý luËn: §äc s¸ch, tµi liÖu ®Ó t×m hiÓu c¬ së lý luËn cña ®Ò tµi.
- Sö dông ph¬ng ph¸p nghiªn cøu thùc hµnh gi¶i to¸n ®Ó t×m ra ph¬ng ph¸p
gi¶i nhanh nhÊt.
PhÇn II: néi dung
Ch¬ng I: C¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn.
1. C¬ së lý luËn.
- Nh chóng ta biÕt mäi vÊn ®Ò to¸n häc ®Òu b¾t nguån tõ thùc tiÔn cuéc sèng.
Ph¬ng ph¸p d¹y gi¶i to¸n trªn m¹ng ë tiÓu häc lµ sù vËn dông c¸c ph¬ng ph¸p d¹y
häc to¸n cho phï hîp víi néi dung kiÕn thøc cña ®Ò to¸n ®a ra.
- To¸n häc cã tÝnh trõu tîng, kh¸i qu¸t nhng ®èi tîng cña to¸n häc l¹i mang
tÝnh thùc tiÔn. Ph¬ng ph¸p d¹y häc mét sè d¹ng to¸n ®îc dùa trªn quan ®iÓm thõa
nhËn thùc tiÔn lµ nguån gèc cña nhËn thøc lµ tiªu chuÈn cña ch©n lý. V× vËy trong
qu¸ tr×nh d¹y häc gi¶i to¸n trªn m¹ng ë tiÓu häc ngêi gi¸o viªn cÇn lu ý:
+ N¾m ®îc mèi quan hÖ gi÷a to¸n häc vµ thùc tÕ ®êi sèng b»ng c¸ch lµm râ
thùc tiÔn cña to¸n häc, th«ng qua c¸c bµi to¸n cô thÓ ®· cã ®Ó gióp häc sinh n¾m râ
mèi quan hÖ gi÷a sè häc vµ h×nh häc. Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng thùc hµnh cã néi dung
g¾n víi thùc tÕ to¸n häc trong thùc tiÔn.
+ Tæ chøc híng dÉn häc sinh vËn dông nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng to¸n häc ®Ó
gi¶i quyÕt nh÷ng bµi to¸n cã trong ch¬ng tr×nh gi¶i to¸n trªn m¹ng cña bé gi¸o dôc
vµ ®µo t¹o.
2. C¬ së thùc tiÔn.
- §iÒu quan träng cña viÖc d¹y gi¶i to¸n lµ gióp häc sinh biÕt c¸ch gi¶i quyÕt
c¸c vÊn ®Ò to¸n häc trong cuéc sèng. C¸c vÊn ®Ò nµy ®îc nªu díi d¹ng c¸c bµi to¸n
cã néi dung kh¸c nhau hÕt søc phong phó vµ ®a d¹ng. V× vËy viÖc gi¶i c¸c d¹ng
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
2 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
to¸n nµy lµ häc sinh cã dÞp huy ®éng toµn bé vèn kiÕn thøc, kü n¨ng vµ ph¬ng ph¸p
mµ häc sinh ®· ®îc häc.
- §Ó gi¶i ®îc mmät sè bµi to¸n cã trong gi¶i to¸n trªn m¹ng ®ßi hái häc sinh
ph¶i cã kiÕn thøc s©u vÒ c¸c d¹ng to¸n c¬ b¶n ë tiÓu häc, mét sè kü n¨ng c¬ b¶n vÒ
m¸y tÝnh cÇn tay vµ c¬ b¶n nhÊt lµ ph¶i cã kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ vi tÝnh.
- §èi víi häc sinh tiÓu häc th× t duy cô thÓ chiÕm u thÕ. Nh÷ng ho¹t ®éng g©y
høng thó th× c¸c em tËp trung chó ý h¬n vµ nhí l©u h¬n. Do ®ã, trong giê häc to¸n
nÕu gi¸o viªn biÕt c¸ch tæ chøc vµ ®iÒu khiÓn ho¹t ®éng d¹y häc mét c¸ch khoa
häc, cã hÖ thèng, biÕn nhiÖm vô c¨ng th¼ng thµnh c¸c h×nh thøc thi ®ua, häc sinh
sÏ hiÓu bµi nhanh h¬n.
ë ch¬ng tr×nh tiÓu häc hiÖn nay kh«ng d¹y häc sinh gi¶i to¸n b»ng ph¬ng
ph¸p ®¹i sè, lËp ph¬ng tr×nh vµ hÖ ph¬ng tr×nh. Nhng khi tiÕn hµnh gi¶i ph¬ng tr×nh
®ã th× ph¶i gi¶i theo ph¬ng ph¸p sè häc. Bëi lÏ h¹t nh©n cña néi dung m«n to¸n ë
tiÓu häc lµ sè häc, häc sinh cha häc ®¹i sè, t duy cña c¸c em lµ t duy cô thÓ nªn khi
d¹y häc sinh d¹ng to¸n nµy ph¶i gi¶i b»ng ph¬ng ph¸p sè häc. B»ng ng«n ng÷ dÔ
hiÓu nhÊt, gi¸o viªn gi¶i thÝch cho c¸c em hiÓu c¸c thuËt to¸n vµ gîi cho c¸c em
kiÕn thøc liªn quan ®Õn néi dung to¸n häc kh¸c.
- ThÓ hiÖn c¸c yÕu tè bµi to¸n b»ng s¬ ®å ®o¹n th¼ng.
- Sö dông c¸c ®å dïng trùc quan ®Ó häc sinh n¾m b¶n chÊt cña d¹ng to¸n vµ
ph¬ng ph¸p gi¶i tõng d¹ng To¸n
- Ph¸t hiÖn mèi quan hÖ gi÷a yÕu tè cÇn t×m víi yÕu tè ®· cho trong bµi to¸n.
- Häc sinh vËn dông kiÕn thøc ®· häc, ph¸t hiÖn c¸ch gi¶i.
- KÕt hîp gi÷a day trªn m¸u víi d¹y trªn b¶ng ®Ó häc sinh häc ®Õn ®©u nhí
®Õn ®ã v× kiÕn thøc gi¶i to¸n trªn m¹ng cña líp 5 nã bao trïm toµm bé ch¬ng tr×nh
tiÓu häc vµ cã n©ng cao ë mét sè kü n¨ng.
- Gi¶i to¸n trªn m¹ng cã 5 d¹ng ®Ò to¸n c¬ b¶n nh sau:
+ D¹ng bµi t×m c¸c « cã gi¸ tri t¨ng dÇn.
+ D¹ng bµi t×m c¸c « cã gi¸ trÞ b»ng nhau.
+ D¹ng bµi ®iÒn kÕt qu¶ vµo « trèng vµ tr¾c nghiÖm nhiÒu lùa chän.
+ D¹ng bµi thá t×m cµ rèt.
+ D¹ng bµi vît chíng ngo¹i vËt.
- Mét sè d¹ng to¸n b¶n th©n muèn tr×ng bµy trong ®Ò tµi nµy.
D¹ng to¸n s¬n mét mÆt, s¬n 2 mÆt, s¬n 3 mÆt, kh«ng s¬n mÆt nµo.
So s¸nh, tÝnh diÖn tÝch h×nh vu«ng vµ h×nh trßn néi ngo¹i tiÕp.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
3 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
D¹ng to¸n ®ång hå.
D¹ng to¸n chuyÓn ®éng ®Òu.
Víi mét khèi lîng kiÕn thøc réng lín nh vËy khi d¹y ngêi gi¸o viªn ph¶i biÕt
chèt kiÕn thøc mét c¸ch chÆt chÏ, vµ t×m ph¬ng ph¸p tÝnh ®óng vµ nhanh nhÊt ®Ó
häc sinh võa ®¶m b¶o ®óng vµ thêi gian Ýt nhÊt. Tèt nhÊt lµ häc bÊm m¸y tÝnh cÇm
tay liªn tôc ®Õn kÕt qu¶ tr¸nh hiÖn tîng ph¶i ghi ra giÊy lµm mÊt thêi gian cña häc
sinh.
KÕt luËn:
Qua phÇn t×m hiÓu c¬ së to¸n häc gi¶i to¸n trªn m¹ng ta thÊy kiÕn thøc cña
c¸c d¹ng to¸n cã trong ch¬ng tr×nh gi¶i to¸n trªn m¹ng hÕt søc ®a d¹ng vµ phong
phó. §iÒu ®ã ®ßi hái ngêi d¹y vµ ngêi häc ph¶i cã mét kiÕn thøc v÷ng ch¾c vÒ ch¬ng tr×nh to¸n ë tiÓu häc nãi chung vµ ch¬ng tre×nh to¸n líp 5 nãi riªng míi gi¶i ®îc hÕt c¸c d¹ng to¸n cã trªn m¹ng.
3. C¬ së t©m lÝ häc.
Nh chóng ta ®· biÕt, t©m lÝ häc thùc sù lµ mét c¬ së cña ph¬ng ph¸p d¹y häc
m«n to¸n. T¹i bËc tiÓu häc, t©m lÝ løa tuæi ®îc chia thµnh hai giai ®o¹n: Giai ®o¹n
®Çu cÊp líp 1,2,3 vµ cuèi cÊp líp 4,5. Kh¶ n¨ng nhËn thøc cña häc sinh tiÓu häc
còng ®ang ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn theo tõng giai ®o¹n cã quy luËt riªng song
song víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn t©m lÝ.
D¹y häc gi¶i to¸n trªn m¹ng còng lµ mét qu¸ tr×nh quan träng gãp phÇn lµm
thay ®æi toµn bé nh©n c¸ch cña häc sinh nh»m ®µo t¹o ®îc thÕ hÖ trÎ th«ng minh,
n¨ng ®éng, s¸ng t¹o, s½n sµng ®¸p øng yªu cÇu cña cuéc sèng trong x· héi hiÖn ®¹i.
V× vËy, trong qu¸ tr×nh d¹y häc gi¶i to¸n trªn m¹ng cÇn n¾m ®îc ®Æc ®iÓm qu¸
tr×nh nhËn thøc cña häc sinh ë tõng giai ®o¹n th× míi hiÖu qu¶.
Ph¬ng ph¸p d¹y häc gi¶i to¸n trªn m¹ng cã thÓ coi lµ mét ph©n m«n cña lÝ
luËn d¹y häc v× vËy cÇn dùa vµo c¸c thµnh tùu cña khoa häc gi¸o dôc.
Do tr×nh ®é nhËn thøc cña häc sinh ngµy cµng ®îc n©ng cao, kinh nghiÖm
sèng ®îc tÝch lòy v× vËy ph¶i c¶i tiÕn ph¬ng ph¸p d¹y häc b»ng c¸ch ®a häc sinh
vµo c¸c t×nh huèng cã vÊn ®Ò díi sù híng dÉn cã chñ ®Þnh cña gi¸o viªn. Híng dÉn
häc sinh häc tËp nh»m vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ häc tËp, t¹o ®iÒu kiÖn cho sù
lÜnh héi tri thøc míi vµ c¸ch thøc hµnh ®éng míi, h×nh thµnh n¨ng lùc s¸ng t¹o cho
häc sinh.
4 Mét sè khiÕm khuyÕt cña häc sinh vµ gi¸o viªn trong qu¸ tr×nh d¹y häc.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
4 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
Häc sinh còng nh gi¸o viªn ë trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy cßn m¾c ph¶i mét
sè khuyÕt ®iÓm sau:
- Gi¸o viªn cha sö dông c¸c ®å dïng trùc quan ®Ó gi¸p häc sinh n¾m b¶n chÊt
cña vÊn ®Ò mµ bµi to¸n ®ang ®a ra.
- Gi¸o viªn híng dÉn qua nhiÒu thao t¸c nªn kh«ng ®¶m b¶o thêi gian cho häc
sinh lµm bµi.
- Gi¸o viªn d¹y trùc tiÕp trªn m¸y nªn ¸p lùc thêi gian ¶nh hëng ®Õn t©m lÝ
häc sinh.
- Häc sinh kh«ng hiÓu b¶n chÊt cña ®Ò to¸n ®Ó t×m c¸ch gi¶i.
§Ó x¸c ®Þnh thùc tr¹ng trªn, t«i tiÕn hµnh kh¶o s¸t häc sinh trêng tiÓu häc sè 1
Sen Thñy vßng 15 vßng thi 28 cho to¸n huyÖn LÖ Thuû
KÕt qu¶ thu ®îc vßng 15 nh sau:
Sè häc
sinh
Sè häc sinh vît
qua.
11
Sè häc sinh kh«ng
vît qua
Bµi kh«ng gi¶i ®îc
11
S¬n 1 mÆt, 2 mÆt, 3
mÆt.
Sè häc sinh kh«ng
vît qua
Bµi kh«ng gi¶i ®îc
26
§ång hå.
0
KÕt qu¶ thu ®îc vßng 15 nh sau:
Sè häc
sinh
Sè häc sinh vît
qua.
28
2
KÕt qu¶ kh¶o s¸t trªn cho ta thÊy tr×nh ®é nhËn thøc cña häc sinh, ®¹t ®îc chÊt
lîng nh vËy cßn thÊp so víi c¸c d¹ng to¸n cã trªn m¹ng hiªn nay.
*Nguyªn nh©n:
- Häc sinh kh«ng n¾m ®îc d¹ng to¸n nµy lµ d¹ng to¸n nµo trong ch¬ng tr×nh
®Ó ¸p dông.
- Gi¸o viªn cha ph©n tÝch râ cho häc sinh sù thay ®æi cña c¸c kÝch thøc lµ do
khi s¬n th× sè lîng h×nh ®îc s¬n vµ sè mÆt s¬n n»m ë nh÷ng vÞ trÝ kh¸c nhau vµ cã
c¸h tÝnh kh¸c nhau.
VÝ dô: S¬n mét mÆt: tÝnh diÖn tÝch toµn phÇn
S¬n 2 mÆt: TÝnh chu vi khèi hép.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
5 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
- Häc sinh cha hiÓu ®îc quan hÖ gia vËn tèc cua kim giê vµ kim phót.
- Gi¸o viªn kh«ng x¸c ®Þnh ®îc khoang cach gi÷a hai kim theo yªu cÇu cña ®Ò
ra.
- Khi d¹y gi¸o viªn Ýt chó ý cung cÊp ng«n ng÷ To¸n häc cho häc sinh, dÉn
®Õn häc sinh thêng gÆp khã kh¨n khi x¸c ®Þnh d÷ kiÖn cña bµi to¸n.
Trªn ®©y lµ nh÷ng thùc tr¹ng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Trêng TiÓu häc sè 1
Sen Thñy khi d¹y häc gi¶i to¸n trªn m¹ng Enternet Violym pic.
Ch¬ng II
Mét sè ph¬ng ph¸p gi¶i c¸c d¹ng to¸n
§Ó häc sinh kh¾c phôc ®îc nh÷ng khiÕm khuyÕt khi gi¶i c¸c d¹ng to¸n trªn vµ
cã ®îc kü n¨ng gi¶i to¸n. Tõ thùc tr¹ng k¶o s¸t thùc tÕ, theo t«i cÇn gi¶i quyÕt b»ng
nh÷ng biÖn ph¸p sau:
1. VÒ ph¬ng ph¸p.
Gi¸o viªn cÇn ®a c¸c bµi to¸n nµy vÒ d¹ng cc¸c bµi to¸n ®Ó híng dÉn häc sinh
gi¶i mét c¸ch chÝnh x¸c vµ nhanh nhÊt.
PhÇn 1: D¹ng to¸n s¬n mét mÆt, s¬n 2 mÆt, s¬n 3 mÆt, kh«ng s¬n mÆt nµo.
I/ Néi dung kiÕn thøc:
- TÝnh diÖn tÝch xung quanh h×nh hép ch÷ nhËt.
=
(a + b) 2 c
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
6 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
- DiÖn tÝch toµn phÇn h×nh hép ch÷ nhËt. = Sxq + S 2®¸y.
- ThÓ tÝch h×nh hép ch÷ nhËt. = a b c
- Chu vi h×nh hép ch÷ nhÊt b»ng (a + b + c) 4
- TÝnh diÖn tÝch xung quanh h×nh lËp ph¬ng. =
a b 4
- DiÖn tÝch toµn phÇn h×nh lËp ph¬ng. = a b 6.
- ThÓ tÝch h×nh hép ch÷ nhËt. = a a a
- Chu vi h×nh lËp ph¬ng b»ng
a 12
- V× 2 h×nh lËp ph¬ng nhá ë hai ®Çu mçi c¹nh ®îc s¬n 2 mµu nªn sè ®o cña mçi
c¹nh gi¶m ®i 2 ®¬n vÞ.
II/ Bµi tËp minh ho¹:
Bµi 1: Ngêi ta xÕp nh÷ng h×nh lËp ph¬ng nhá c¹nh 1 cm thµnh mét h×nh lËp ph¬ng
c¹nh 13 cm. Sau ®ã ngêi ta s¬n 6 mÆt cña cña h×nh võa xÕp ®îc.
a, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 1 mÆt?
b, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 2 mÆt?
c, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 3 mÆt?
d, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc kh«ng s¬n mÆt nµo?
d, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá dïng ®Ó xÕp thµnh h×nh lËp ph¬ng lín?
Híng dÉn gi¶i:
V× 2 h×nh lËp ph¬ng ë hai ®Çu mçi c¹nh ®îc s¬n 2 hoÆc 3 mÆt nªn khi tÝnh sè h×nh
s¬n mét mÆt ta cÇn trõ sè ®o ®· cho 2 cm (13-2=11)
a, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n 1 mÆt lµ: 11 11 6 = 726 (TÝnh diÖn tÝch toµn phÇn)
b, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n 2 mÆt lµ: 11 12 = 132 (TÝnh chu vi h×nh lËp ph¬ng)
c, Sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 3 mÆt lµ : 8 h×nh ë 8 ®Ønh
d, Sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc kh«ng s¬n mÆt nµo lµ: 11 11 11 = 1331 (TÝnh
thÓ tÝch)
e, Sè h×nh lËp ph¬ng nhá dïng ®Ó xÕp thµnh h×nh lËp ph¬ng lín lµ: 13 13 13
= 2197 (TÝnh thÓ tÝch b×nh thêng)
Bµi 2: Ngêi ta xÕp nh÷ng h×nh lËp ph¬ng nhá c¹nh 1 cm thµnh mét h×nh hép ch÷
nhËt cã kÝch thíc lµ 1,6 dm; 1,2 dm 8 cm. Sau ®ã ngêi ta s¬n 6 mÆt cña cña h×nh
võa xÕp ®îc.
a, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 1 mÆt?
b, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 2 mÆt?
c, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 3 mÆt?
d, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc kh«ng s¬n mÆt nµo?
e, TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng nhá dïng ®Ó xÕp thµnh h×nh lËp ph¬ng lín?
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
7 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
V× 2 h×nh lËp ph¬ng nhá ë hai ®Çu mçi c¹nh ®îc s¬n 2 hoÆc 3 mÆt nªn khi tÝnh sè
h×nh s¬n mét mÆt ta cÇn trõ kÝch thíc ®· cho 2 cm (1,6 dm = 16 cm; 1,2 dm=
12cm c¸c sè ®o sau khi trõ cßn 14 cm; 10 cm; 6 cm)
a, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n 1 mÆt lµ: (14 10 + 10 6 + 6 14) 2 = 568 (TÝnh
diÖn tÝch toµn phÇn)
b, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n 2 mÆt lµ: (14 + 10 + 6) 4 = 120 (TÝnh chu vi h×nh hép)
c, Sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n 3 mÆt lµ : 8 h×nh ë 8 ®Ønh
d, Sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc kh«ng s¬n mÆt nµo lµ: 14 10 6 = 840 (TÝnh thÓ
tÝch)
e, Sè h×nh lËp ph¬ng nhá dïng ®Ó xÕp thµnh h×nh lËp ph¬ng lín lµ: 16 12 8 =
1536 (TÝnh thÓ tÝch b×nh thêng)
PhÇn II. TÝnh diÖn tÝch h×nh vu«ng vµ h×nh trßn néi ngo¹i tiÕp.
I/ Néi dung kiÕn thøc
- DiÖn tÝch h×nh vu«ng = a a
- DiÖn tÝch h×nh trßn = r r 3,14
- Quan hÖ gi÷a diÖn tÝch h×nh vu«ng vµ diÖn tÝch h×nh trßn
+ H×nh trßn n»m trong h×nh vu«ng.
DiÖn tÝch h×nh vu«ng b»ng diÖn tÝch h×nh trßn chia cho 3,14 nh©n víi 2
DiÖn tÝch h×nh trßn b»ng diÖn tÝch h×nh vu«ng chia cho 2 råi nh©n víi 3,14
+ H×nh trßn n»m ngoµi h×nh vu«ng
DiÖn tÝch h×nh vu«ng b»ng diÖn tÝch h×nh trßn chia cho 3,14 nh©n víi 4
DiÖn tÝch h×nh trßn b»ng diÖn tÝch h×nh vu«ng chia cho 4 råi nh©n víi 3,14
- C¸ch tÝnh diÖn tÝch phÇn g¹ch chÐo b»ng diÖn tÝch h×nh n»m ngoµi trõ ®i diÖn tÝch
h×nh n»m trong.
II/ Bµi tËp minh ho¹
Bµi 1. Ngêi ta vÏ xung quanh h×nh vu«ng ABCD mét h×nh trßn
nh h×nh vÏ. TÝnh diÖn tÝch phÇn giíi h¹n bëi h×nh vu«ng vµ
h×nh trßn. BiÕt diÖn tÝch h×nh trßn b»ng 94,2 cm2.
Híng dÉn gi¶i:
DiÖn tÝch h×nh vu«ng lµ; 94,2 : 3,14 2= 60 cm2
DiÖn tÝch phÇn g¹ch chÐo lµ: 94,2 - 60 = 34,2 cm2
Më réng cho häc sinh: NÕu h×nh vu«ng n»m ngoµi h×nh trßn 94,2 : 3,14 4
Bµi 2. Ngêi ta vÏ xung quanh h×nh vu«ng ABCD mét h×nh trßn
nh h×nh vÏ. TÝnh diÖn tÝch phÇn giíi h¹n bëi h×nh vu«ng vµ
h×nh trßn. BiÕt diÖn tÝch h×nh vu«ng lµ 36 cm2 .
Híng dÉn gi¶i:
DiÖn tÝch h×nh trßn lµ 36 : 2 3,14 = 56,52 cm2
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
8 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
DiÖn tÝch phÇn g¹ch chÐo lµ: 56,52 - 36 = 20,52 cm2
Më réng cho häc sinh: NÕu h×nh trßn n»m trong h×nh vu«ng 36 : 4 3,14
Tõ ®ã cho häc sinh so s¸nh diÖn tÝch h×nh vu«ng n»m trong h×nh trßn vµ h×nh
vu«ng n»m ngoµi h×nh trßn ; h×nh trßn n¨m ngoµi h×nh vu«ng vµ h×nh trßn n»m
trong h×nh vu«ng
KÕt luËn h×nh n»m ngoµi gÊp ®«i h×nh n»m trong vµ ngîc l¹i.
PhÇn III: D¹ng to¸n ®ång hå.
I/ Néi dung kiÕn thøc.
- NÕu kim phót quay mét vßng th× kim giê quay ®îc
- HiÖu vËn tèc cña hai kim lµ: 1 -
1
12
=
11
12
1
12
vßng.
vßng
- Hai kim trïng nhau khi kho¶ng c¸ch gi÷a hai kim b»ng 0 hay mét vßng.
- Hai kim vu«ng gãc víi nhau nhau khi kho¶ng c¸ch gi÷a hai kim
1
4
vßng
- Hai kim th¼ng hµng víi nhau khi hai kim cïng n»m trªn mét ®êng th¼ng.
II/ Bµi tËp minh ho¹
Bµi 1: B©y giê lµ 12 giê. Hái:
a, Sau bao l©u hai kim l¹i trïng nhau
b, Sau bao l©u hai kim vu«ng gãc víi nhau.
c, Sau bao l©u hai kim th¼ng hµng víi nhau.
Híng dÉn gi¶i:
a, Ta cã: nÕu kim phót quay mét vßng th× kim giê quay
HiÖu vËn tèc cña 2 kim lµ: 1 -
1
12
=
11
12
1
12
vßng
vßng
§Ó hai kim trïng nhau th× kim phót ph¶i quay mét vßng, vËy thêi gian ®Ó hai kim
trïng nhau mét lÇn n÷a lµ: 1 :
11
12
=
12
11
giê
b, §Ó hai kim vu«ng gãc víi nhau th× kim phót ph¶i quay
hai vu«ng gãc víi nhau mét lÇn n÷a lµ:
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
1
4
:
11
12
=
3
11
1
4
vßng, vËy thêi gian ®Ó
giê
9 GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
c, §Ó hai kim th¼ng hµng víi nhau th× kim phót ph¶i quay
®Ó hai kim th¼ng hµng víi nhau mét lÇn n÷a lµ:
1
2
:
11
12
=
1
2
vßng, vËy thêi gian
6
11
giê
DiÖn tÝch h×nh trßn lµ: 16 : 2 3,14 = 25,12 cm2
DiÖn tÝch c¸c c¸nh hoa lµ: 25,12 - 16 = 9,12 cm2
PhÇn VI: D¹ng to¸n chuyÓn ®éng ®Òu.
I/ Néi dung kiÕn thøc.
- VËn tèc b»ng qu·ng ®êng chia cho thêi gian.
- Qu¶ng ®êng b»ng vËn tèc nh©n víi thêi gian.
- Thêi gian b»ng qu·ng ®êng chia cho vËn tèc.
- VËn tèc khi xu«i dßng b»ng vËn tèc cña thuyÒn céng víi vËn tèc cña dßng s«ng.
- VËn tèc khi ngîc dßng b»ng vËn tèc cña thuyÒn trõ ®i vËn tèc cña dßng s«ng.
- VËn tèc cña dßng s«ng b»ng vËn tèc xu«i dßng trõ ®i vËn tèc ngîc dßng råi chia
cho 2.
- VËn tèc cña thuyÒn b»ng trung b×nh céng cña vËn tèc khi xu«i dßng vµ ngîc
dßng.
- NÕu qu¶ng ®êng kh«ng ®æi th× tû sè vËn tèc lu«n lu«n nghÞch ®¶o víi tû sè thêi
giam.
II/ Bµi tËp minh ho¹
Bµi 1: Mét « t« ®i tõ A vÒ B lóc 3 giê víi vËn tèc 60 km/giê. Mét « t« kh¸c còng ®i
tõ A ®Õn b vµ ®uæi theo xe ®Çu vµo lóc 3 giê 20 phót víi vËn tèc 70 km/giê. BiÕt
qu·ng ®êng AB dµi 150 km. Hái « t« thø hai cã ®uæi kÞp «t« thø nhÊt kh«ng? NÕu
kÞp th× c¸ch B bao xa vµ vµo lóc mÊy giê.
Híng dÉn gi¶i:
¤ t« thø nhÊt ®i tríc « t« thø hai víi thêi gian lµ: 3 giê 20 phót - 3 giê = 20 phót
hay
1
3
giê.
Sau
1
3
giê « t« thø nhÊt ®· ®i ®îc: 60
1
3
= 20 km
HiÖu vËn tèc cña hai xe lµ: 70 - 60 = 10km/giê
Thêi gian « t« thø hai ®uæi kÞp « t« thø nhÊt lµ : 20 : 10 = 2 giê
¤ t« thø hai ®uæi kÞp « t« thø nhÊt vµ ®uæi kÞp lóc 3 giê 20 phót + 2 giê = 5 giê 20
phót.
Khi ®uæi kÞp cßn c¸ch B sè km lµ: 150 - (70 2) = 10 km
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
10GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
Bµi 2: H»ng ngµy Hµ ®i tõ nhµ ®Õn trêng mÊt 20 phót. H«m nay Hµ ®i häc chËm 4
phót so víi mäi ngµy. §Ó kÞp giê, mçi phót Hµ ph¶i ®i nhiÒu h¬n 50 m so víi mäi
ngµy. TÝnh xem nhµ Hµ c¸ch trêng bao nhiªu km?
Gi¶i
H«m nay Hµ ®i muén mÊt 4 phót nªn thêi gian h«m nay Hµ ®i lµ 20 - 4 = 16
phót.
4
5
Tû sè thêi gian lµ: 16 : 20 =
=> tû sè vËn tèc lµ
5
4
( tû lÖ nghÞch víi tû sè thêi
gian)
VËn tèc h«m nay Hµ ®· ®i lµ : 50 5 = 250 m/phót
Qu·ng ®êng tõ nhµ Hµ ®Õn trêng lµ; 250 16 = 4000 m = 4 km
Còng nh c¸c tiÕt häc kh¸c, gi¸o viªn cÇn tæ chøc cho häc sinh häc tËp theo ph¬ng ph¸p tÝch cùc theo híng tËp trung vµo häc sinh b»ng nhiÒu h×nh thøc häc c¸
nh©n, häc nhãm, tæ chøc nh÷ng h×nh thøc d¹y häc g©y høng thó cho häc sinh.
Gi¸o viªn chØ lµ ngêi tæ chøc, híng dÉn cho mäi häc sinh tham gia häc tËp, tù
huy ®éng vèn hiÓu biÕt ®Ó chiÕm lÜnh tri thøc vµ vËn dông tri thøc vµo thùc tÕ gi¶i
bµi tËp.
Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, gióp häc sinh n¾m ch¾c ®îc c¸c ®Æc ®iÓm, b¶n chÊt
cña tõng d¹ng to¸n ®Ó häc sinh cã kü n¨ng gi¶i to¸n.
Ch¬ng III
Thùc nghiÖm s ph¹m
1. Môc ®Ých thùc nghiÖm.
TiÕn hµnh d¹y thùc nghiÖm nh»m ¸p dông c¬ së lý luËn vµo thùc tiÔn. Bµi thùc
nghiÖm vµ qu¸ tr×nh ¸p dông ph¬ng ph¸p ®· nghiªn cøu vµo mét bµi cô thÓ nh»m
gióp cho häc sinh hiÓu vµ n¾m ch¾c c¸ch gi¶i. Tõ ®ã h×nh thµnh kü n¨ng gi¶i d¹ng
to¸n trªn.
2. Néi dung thùc nghiÖm.
D¹y 2 tiÕt ë líp båi d¬ng gi¶i to¸n cña Phßng Gi¸o dôc - §µo t¹o LÖ Thñy
Bµi d¹y ngµy 26 th¸ng 3 n¨m 2010
PhÇn 1: D¹ng to¸n s¬n mét mÆt, s¬n 2 mÆt, s¬n 3 mÆt, kh«ng s¬n mÆt nµo.
I/ Néi dung kiÕn thøc:
- TÝnh diÖn tÝch xung quanh h×nh hép ch÷ nhËt.
=
(a + b) 2 c
- DiÖn tÝch toµn phÇn h×nh hép ch÷ nhËt. = Sxq + S 2®¸y.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
11GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
- ThÓ tÝch h×nh hép ch÷ nhËt. = a b c
- Chu vi h×nh hép ch÷ nhÊt b»ng (a + b + c) 4
- TÝnh diÖn tÝch xung quanh h×nh lËp ph¬ng. =
a b 4
- DiÖn tÝch toµn phÇn h×nh lËp ph¬ng. = a b 6.
- ThÓ tÝch h×nh hép ch÷ nhËt. = a a a
- Chu vi h×nh lËp ph¬ng b»ng
a 12
- V× 2 h×nh lËp ph¬ng nhá ë hai ®Çu mçi c¹nh ®îc s¬n 2 mµu nªn sè ®o cña mçi
c¹nh gi¶m ®i 2 ®¬n vÞ.
II/ LuyÖn tËp thùc hµnh:
Bµi 1: Ngêi ta xÕp nh÷ng h×nh lËp ph¬ng nhá c¹nh 1 cm thµnh mét h×nh lËp ph¬ng
c¹nh 15 cm. Sau ®ã ngêi ta s¬n 6 mÆt cña cña h×nh võa xÕp ®îc.
a,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng ®îc s¬n mét mÆt.
b,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng ®îc s¬n 2 mÆt.
c,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng ®îc s¬n ba mÆt
d,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng kh«ng s¬n c¹nh nµo
Híng dÉn gi¶i
KÝnh thíc cña c¹nh h×nh lËp ph¬ng gi¶m 2 ®¬n vÞ nh kiÕn thøc ®· nªu: 15 - 2 13
cm
a, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n mét mÆt lµ: 13 x 13 x 6 = 1014 h×nh
b, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n hai mÆt lµ: 13 x 12 = 156 h×nh
c, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n ba mÆt lµ: 8 h×nh
d, Sè h×nh lËp ph¬ng kh«ng s¬n mét mÆt lµ: 13 x 13 x 13 = 2197 h×nh
Bµi 2: Ngêi ta xÕp nh÷ng h×nh lËp ph¬ng nhá c¹nh 1 cm thµnh mét h×nh hép ch÷
nhËt cã kÝch thíc lµ 1,4 dm; 10 cm 8 cm. Sau ®ã ngêi ta s¬n 6 mÆt cña cña h×nh võa
xÕp ®îc.
a,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng ®îc s¬n mét mÆt.
b,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng ®îc s¬n 2 mÆt.
c,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng ®îc s¬n ba mÆt.
d,TÝnh sè h×nh lËp ph¬ng kh«ng s¬n c¹nh nµo.
Híng dÉn gi¶i
KÝnh thíc cña c¹nh h×nh lËp ph¬ng gi¶m 2 ®¬n vÞ nh kiÕn thøc ®· nªu: 1,4 dm =
14 cm - 2 cm = 12 cm; 10 cm - 2 cm = 8 cm ; 8 cm – 2 cm = 6 cm
a, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n mét mÆt lµ: (12 x 8 + 8 x 6 + 6 x 12) x 2 = 432 h×nh
b, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n hai mÆt lµ: (12 + 8 + 6) x 4 = 104 h×nh
c, Sè h×nh lËp ph¬ng s¬n ba mÆt lµ: 8 h×nh
d, Sè h×nh lËp ph¬ng kh«ng s¬n mét mÆt lµ: 12 x 8 x 6 = 576 h×nh
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
12GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
PhÇn II. TÝnh diÖn tÝch h×nh vu«ng vµ h×nh trßn néi ngo¹i tiÕp.
I/ Néi dung kiÕn thøc
- DiÖn tÝch h×nh vu«ng = a a
- DiÖn tÝch h×nh trßn = r r 3,14
- Quan hÖ gi÷a diÖn tÝch h×nh vu«ng vµ diÖn tÝch h×nh trßn
+ H×nh trßn n»m trong h×nh vu«ng.
DiÖn tÝch h×nh vu«ng b»ng diÖn tÝch h×nh trßn chia cho 3,14 nh©n víi 2
DiÖn tÝch h×nh trßn b»ng diÖn tÝch h×nh vu«ng chia cho 2 råi nh©n víi 3,14
+ H×nh trßn n»m ngoµi h×nh vu«ng
DiÖn tÝch h×nh vu«ng b»ng diÖn tÝch h×nh trßn chia cho 3,14 nh©n víi 4
DiÖn tÝch h×nh trßn b»ng diÖn tÝch h×nh vu«ng chia cho 4 råi nh©n víi 3,14
- C¸ch tÝnh diÖn tÝch phÇn g¹ch chÐo b»ng diÖn tÝch h×nh n»m ngoµi trõ ®i diÖn tÝch
h×nh n»m trong.
II/ LuyÖn tËp thùc hµnh
Bµi 1. Ngêi ta vÏ xung quanh h×nh vu«ng ABCD mét h×nh trßn
nh h×nh vÏ. TÝnh diÖn tÝch phÇn giíi h¹n bëi h×nh vu«ng vµ
h×nh trßn. BiÕt diÖn tÝch h×nh trßn b»ng 94,2 cm2.
Híng dÉn gi¶i:
DiÖn tÝch h×nh vu«ng lµ; 94,2 : 3,14 2= 60 cm2
DiÖn tÝch phÇn g¹ch chÐo lµ: 94,2 - 60 = 34,2 cm2
Më réng cho häc sinh: NÕu h×nh vu«ng n»m ngoµi h×nh trßn 94,2 : 3,14 4
Bµi 2. Ngêi ta vÏ xung quanh h×nh vu«ng ABCD mét h×nh trßn
nh h×nh vÏ. TÝnh diÖn tÝch phÇn giíi h¹n bëi h×nh vu«ng vµ
h×nh trßn. BiÕt diÖn tÝch h×nh vu«ng lµ 36 cm2 .
Híng dÉn gi¶i:
DiÖn tÝch h×nh trßn lµ 36 : 2 3,14 = 56,52 cm2
DiÖn tÝch phÇn g¹ch chÐo lµ: 56,52 - 36 = 20,52 cm2
Më réng cho häc sinh: NÕu h×nh trßn n»m trong h×nh vu«ng 36 : 4 3,14
Tõ ®ã cho häc sinh so s¸nh diÖn tÝch h×nh vu«ng n»m trong h×nh trßn vµ h×nh
vu«ng n»m ngoµi h×nh trßn ; h×nh trßn n¨m ngoµi h×nh vu«ng vµ h×nh trßn n»m
trong h×nh vu«ng
KÕt luËn h×nh n»m ngoµi gÊp ®«i h×nh n»m trong vµ ngîc l¹i.
Thø n¨m ngµy 1 th¸ng 4 n¨m 2010
PhÇn I.
D¹ng to¸n ®ång hå.
I/ Néi dung kiÕn thøc.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
13GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
- NÕu kim phót quay mét vßng th× kim giê quay ®îc
- HiÖu vËn tèc cña hai kim lµ: 1 -
1
12
=
11
12
1
12
vßng.
vßng
- Hai kim trïng nhau khi kho¶ng c¸ch gi÷a hai kim b»ng 0 hay mét vßng.
- Hai kim vu«ng gãc víi nhau nhau khi kho¶ng c¸ch gi÷a hai kim
1
4
vßng
- Hai kim th¼ng hµng víi nhau khi hai kim cïng n»m trªn mét ®êng th¼ng.
II/ LuyÖn tËp thùc hµnh
Bµi 1: B©y giê lµ 12 giê. Hái:
a, Sau bao l©u hai kim l¹i trïng nhau
b, Sau bao l©u hai kim vu«ng gãc víi nhau.
c, Sau bao l©u hai kim th¼ng hµng víi nhau.
Híng dÉn gi¶i:
a, Ta cã: nÕu kim phót quay mét vßng th× kim giê quay
HiÖu vËn tèc cña 2 kim lµ: 1 -
1
12
=
11
12
1
12
vßng
vßng
§Ó hai kim trïng nhau th× kim phót ph¶i quay mét vßng, vËy thêi gian ®Ó hai kim
trïng nhau mét lÇn n÷a lµ: 1 :
11
12
=
12
11
giê
b, §Ó hai kim vu«ng gãc víi nhau th× kim phót ph¶i quay
hai vu«ng gãc víi nhau mét lÇn n÷a lµ:
1
4
:
11
12
3
11
=
1
2
:
vßng, vËy thêi gian ®Ó
giê
c, §Ó hai kim th¼ng hµng víi nhau th× kim phót ph¶i quay
®Ó hai kim th¼ng hµng víi nhau mét lÇn n÷a lµ:
1
4
11
12
=
1
2
vßng, vËy thêi gian
6
11
giê
* Bµi tËp vËn dông.
Bµi 1: B©y giê lµ 3 giê. Hái:
a, Sau bao l©u hai kim l¹i trïng nhau
b, Sau bao l©u hai kim vu«ng gãc víi nhau.
c, Sau bao l©u hai kim th¼ng hµng víi nhau.
Bµi 1: B©y giê lµ 6 giê. Hái:
a, Sau bao l©u hai kim l¹i trïng nhau
b, Sau bao l©u hai kim vu«ng gãc víi nhau.
c, Sau bao l©u hai kim th¼ng hµng víi nhau.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
14GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
Bµi 1: B©y giê lµ 9 giê. Hái:
a, Sau bao l©u hai kim l¹i trïng nhau
b, Sau bao l©u hai kim vu«ng gãc víi nhau.
c, Sau bao l©u hai kim th¼ng hµng víi nhau.
Thø t ngµy 7 th¸ng 4 n¨m 2010
PhÇn I .
D¹ng to¸n chuyÓn ®éng ®Òu.
I/ Néi dung kiÕn thøc.
- VËn tèc b»ng qu·ng ®êng chia cho thêi gian.
- Qu¶ng ®êng b»ng vËn tèc nh©n víi thêi gian.
- Thêi gian b»ng qu·ng ®êng chia cho vËn tèc.
- VËn tèc khi xu«i dßng b»ng vËn tèc cña thuyÒn céng víi vËn tèc cña dßng s«ng.
- VËn tèc khi ngîc dßng b»ng vËn tèc cña thuyÒn trõ ®i vËn tèc cña dßng s«ng.
- VËn tèc cña dßng s«ng b»ng vËn tèc xu«i dßng trõ ®i vËn tèc ngîc dßng råi chia
cho 2.
- VËn tèc cña thuyÒn b»ng trung b×nh céng cña vËn tèc khi xu«i dßng vµ ngîc
dßng.
- NÕu qu¶ng ®êng kh«ng ®æi th× tû sè vËn tèc lu«n lu«n nghÞch ®¶o víi tû sè thêi
giam.
II/ LuyÖn tËp thùc hµnh
Bµi 1: Mét « t« ®i tõ A vÒ B lóc 3 giê víi vËn tèc 60 km/giê. Mét « t« kh¸c còng ®i
tõ A ®Õn b vµ ®uæi theo xe ®Çu vµo lóc 3 giê 20 phót víi vËn tèc 70 km/giê. BiÕt
qu·ng ®êng AB dµi 150 km. Hái « t« thø hai cã ®uæi kÞp «t« thø nhÊt kh«ng? NÕu
kÞp th× c¸ch B bao xa vµ vµo lóc mÊy giê.
Híng dÉn gi¶i:
¤ t« thø nhÊt ®i tríc « t« thø hai víi thêi gian lµ: 3 giê 20 phót - 3 giê = 20 phót
hay
1
3
giê.
Sau
1
3
giê « t« thø nhÊt ®· ®i ®îc: 60
1
3
= 20 km
HiÖu vËn tèc cña hai xe lµ: 70 - 60 = 10km/giê
Thêi gian « t« thø hai ®uæi kÞp « t« thø nhÊt lµ : 20 : 10 = 2 giê
¤ t« thø hai ®uæi kÞp « t« thø nhÊt vµ ®uæi kÞp lóc 3 giê 20 phót + 2 giê = 5 giê 20
phót.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
15GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
Khi ®uæi kÞp cßn c¸ch B sè km lµ: 150 - (70 2) = 10 km
Bµi 2: H»ng ngµy Hµ ®i tõ nhµ ®Õn trêng mÊt 20 phót. H«m nay Hµ ®i häc chËm 4
phót so víi mäi ngµy. §Ó kÞp giê, mçi phót Hµ ph¶i ®i nhiÒu h¬n 50 m so víi mäi
ngµy. TÝnh xem nhµ Hµ c¸ch trêng bao nhiªu km?
Gi¶i
H«m nay Hµ ®i muén mÊt 4 phót nªn thêi gian h«m nay Hµ ®i lµ 20 - 4 = 16
phót.
Tû sè thêi gian lµ: 16 : 20 =
4
5
=> tû sè vËn tèc lµ
5
4
( tû lÖ nghÞch víi tû sè thêi
gian)
VËn tèc h«m nay Hµ ®· ®i lµ : 50 5 = 250 m/phót
Qu·ng ®êng tõ nhµ Hµ ®Õn trêng lµ; 250 16 = 4000 m = 4 km
Bµi 3: Mét « t« ®i tõ A ®Õn B mÊt 4 giê. NÕu vËn tèc cña « t« t¨ng thªm mçi giê 14
km th× « t« ®i tõ A ®Õn B chØ mÊt 3 giê. TÝnh qu·ng ®êng AB.
Gi¶i t¬ng tù bµi 3: 14 3 4 = 168 km
Bµi 4: Mét chiÕc ca n« ch¹y trªn s«ng tõ bÕn A ®Õn bÕn B. Khi ®i xu«i dßng th× mÊt
6 giê. Khi ®i ngîc dßng th× mÊt 8 giê . H·y tÝnh kho¶ng c¸ch gi÷a hai bÕn A vµ B.
BiÕt vËn tèc níc ch¶y lµ 5 km/giê.
Gi¶i t¬ng tù; §¸p sè: 240 km
KÕt qu¶ thùc nghiÖm:
Qua hai tiÕt d¹y b»ng ph¬ng ph¸p míi víi ý ®å gi¸o viªn chØ lµ ngêi tæ chøc,
híng dÉn, gîi më, häc sinh tÝch cùc chñ ®éng, s¸ng t¹o chiÕm lÜnh kiÕn thøc. Víi
ph¬ng ph¸p d¹y häc nh vËy, tõng häc sinh ®îc tham gia gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, do ®ã
häc sinh høng thø häc tËp.
KÕt qu¶ cô thÓ:
- Häc sinh ®· n¾m ®îc c¸ch tim sè h×nh lËp ph¬ng nhá ®îc s¬n mét mÆt, hai
mÆt, ba mÆt, kh«ng s¬n mÆt nµo. Cach tÝnh diªn tÝch h×nh vu«ng n»m trong vµ
ngoµi h×nh tron vµ diªn tÝch h×nh trßn n¨m trong hoÆc ngoµi h×nh vu«ng. Ph¬ng
ph¸p tÝnh c¸c d¹ng to¸n chuyÓn ®éng ®Òu.
Sau tiÕu häc t«i tæ chøc kiÓm tra nh sau:
§Ò bµi thø nhÊt
Bµi 1: Ngêi ta xÕp nh÷ng h×nh lËp ph¬ng nhá c¹nh 1 cm thµnh mét h×nh lËp ph¬ng
c¹nh 1,2 dm. Sau ®ã ngêi ta s¬n 6 mÆt cña cña h×nh võa xÕp ®îc.
Bµi 2 Ngêi ta vÏ xung quanh h×nh vu«ng ABCD mét h×nh trßn
nh h×nh vÏ. TÝnh diÖn tÝch phÇn giíi h¹n bëi h×nh vu«ng vµ
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
16GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
h×nh trßn. BiÕt diÖn tÝch h×nh trßn b»ng 47,1 cm2.
Bµi 3. Ngêi ta vÏ xung quanh h×nh vu«ng ABCD mét h×nh trßn
nh h×nh vÏ. TÝnh diÖn tÝch phÇn giíi h¹n bëi h×nh vu«ng vµ
h×nh trßn. BiÕt diÖn tÝch h×nh vu«ng lµ 140 cm2 .
§Ò bµi thø hai
1. Mét « t« khëi hµnh t¹i A lóc 4 giê s¸ng ®Ó ®i vÒ B víi vËn tèc 60 km/giê. §Õn 5
giê, mét «t« kh¸c khëi hµnh taÞ B vµ ®i vÒ A víi vËn tèc 70 km/giê. Hai xe gÆp
nhau lóc 8 giê. TÝnh kho¶ng c¸ch AB.
2. Mét xe «t«, ngµy h«m tríc ®i tõ A vÒ B víi vËn tèc 45 km/h. Ngµy h«m sau ®ã ®i
tõ B vÒ A víi vËn tèc 60 km/h. Tæng thêi gian xe ®ã ®i trong hai ngµy lµ 14 giê.
TÝnh kháng c¸ch AB?
3. Mét «t« ph¶i ®i tõ A ®Õn B trong mét thêi gian quy ®Þnh. Ngêi l¸i xe nhËn thÊy
r»ng nÕu ®i víi vËn tèc 50 km/h th× chËm mÊt 10 phót, nÕu ®i vèi vËn tèc 60 km/h
th× ®Õn B sím h¬n dù ®Þnh 10 phót. Hái A c¸ch B bao nhiªu km?
- Cô thÓ kÕt qu¶ bµi kiÓm tra tr¾c nghiÖm:
§Ò
Bµi 1
Bµi 2
Bµi 3
§Ò sè 1
13/13 - 100%
12/13- 92,3%
13/ 13- 100%
§Ò sè 2
13/13 - 100%
11/13 - 84,6%
12/13 - 92,3%
Qua kÕt qña kiÓm tra võa nªu trªn hiÖu qu¶ thu ®îc cao h¬n râ rÖt.
PhÇn III:
KÕt luËn
Qua nghiªn cøu c¬ së lÝ luËn, t×m hiÓu thùc tÕ vµ d¹y häc thùc nghiÖm vÒ ph¬ng ph¸p gi¶i c¸c bµi to¸n trªn m¹ng enternet ta thÊy viÖc d¹y häc gi¶i to¸n cã vÞ
trÝ ®Æc biÖt quan träng trong cuéc thi gi¶i to¸n trªn m¹ng hiÖn nay.
Trong khi gi¶i to¸n, häc sinh ph¶i t duy mét c¸ch rÊt tÝch cùc vµ linh ho¹t, huy
®éng thÝch hîp c¸c kiÕn thøc vµ kh¶ n¨ng vµo c¸c t×nh huèng kh¸c nhau.
Trong nhiÒu trêng hîp ph¶i biÕt ph¸t hiÖn nh÷ng d÷ kiÖn hay ®iÒu kiÖn cha ®îc nªu ra mét c¸ch têng minh vµ ë chõng mùc nµo ®ã ph¶i biÕt suy nghØ n¨ng
®éng, s¸ng t¹o. V× vËy cã thÓ coi gi¶i to¸n lµ mét trong nh÷ng biÓu hiÖn n¨ng ®éng
nhÊt cña häat ®éng trÝ tuÖ cña häc sinh.
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
17GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
Kinh nghiệm dạy “Một số dạng toán trong giải toán trên mạng”
D¹y häc to¸n ë tiÓu häc tríc hÕt nh»m gióp häc sinh luyÖn tËp cñng cè, vËn
dông c¸c kiÕn thøc vµ thao t¸c thùc hµnh ®· häc, rÌn luyÖn kü n¨ng tÝnh to¸n, tõng
bíc tËp vËn dông kiÕn thøc vµ rÌn luyÖn kü n¨ng thùc hµnh vµo thùc tiÔn cuéc
sèng.
§Ó häc sinh cã ®îc nh÷ng kü n¨ng gi¶i to¸n ®ã, ngêi gi¸o viªn ph¶i b»ng nghÖ
thuËt d¹y häc cña m×nh huy ®éng ®îc nh÷ng hiÓu biÕt vµ tri thøc cña häc sinh ®Ó
cã thÓ tù m×nh chiÕm lÜnh tri thøc cña bµi d¹y mét c¸ch ®éc lËp, s¸ng t¹o. Ngêi
gi¸o viªn ph¶i n¾m ®îc s¸t t×nh h×nh cña tõng ®èi tîng häc sinh trong líp ®Ó cã ph¬ng ph¸p vµ h×nh thøc d¹y häc phï hîp, g©y høng thó, say mª häc to¸n ë trÎ em.
Ngêi gi¸o viªn muèn gi¶ng d¹y gi¶i to¸n trteen m¹ng cã kÕt qu¶ cao tríc hÕt
ph¶i tù m×nh nghiªn cøu c¸c tµi liÖu liªn quan ®Õn m«n to¸n, thêng xuyªn trao ®æi
vÒ néi dung vµ ph¬ng ph¸p d¹y to¸n, tham gia c¸c chuyªn ®Ò, dù giê, häc hái ®ång
nghiÖp… §ång thêi ph¶i t©m ®¾c, say mª víi nghÒ nghiÖp “TÊt c¶ v× häc sinh th©n
yªu”.
Sen Thñy, ngµy 20 th¸ng 5 n¨m 2010
Ngêi viÕt
Lª V¨n T¸
Ngêi thùc hiÖn: Lª
V¨n T¸
18GV Trêng tiÓu häc sè 1 Sen Thñy
- Xem thêm -