Tài liệu 6 chuyen de hoa huu co 11 cua tac gia nguyen minh tuan

TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 M CL C Trang L i gi i thi u 2 Ph n 1: Gi i thi u các chuyên hóa h u cơ 11 9 Chuyên 1: Chuyên 2 : Hi rocacbon no 49 Chuyên 3 : Hi rocacbon không no 87 Chuyên 4 : Hi rocacbon thơm 147 Chuyên 5 : D n xu t halogen – Phenol – Ancol 173 Chuyên 6 : An ehit – Xeton – Axit cacboxylic 239 i cương hóa h u cơ Ph n 2 : áp án Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! 9 315 1 TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 L i gi i thi u ● T gi i thi u Các trư Trư Trư Trư 2 H và tên : Nguy n Minh Tu n Gi i tính : Nam Ngày, tháng, năm sinh : 31 – 05 – 1980 Trình văn hóa : 12/12 Trình chuyên môn : C nhân Sinh – Hóa T t nghi p HSP Hà N i 2 tháng 06 – 2002 Hi n là giáo viên gi ng d y b môn hóa h c Ngày vào ngành : 31 – 12 – 2002 Ngày vào ng : 29 – 12 – 2009 Ngày vào ng chính th c : 29 – 12 – 2010 a ch email : [email protected] a ch facebook: nguy n minh tu n (Vi t Trì) http://www.facebook.com/nguyen.minhtuan.1650?sk=wall ng ã t ng công tác : ng THPT Phương Xá (t tháng 09 – 2002 n 04 – 2003) ng THPT Xuân Áng (t tháng 04 – 2003 n 08 – 2007) ng THPT Chuyên Hùng Vương (t tháng 09 – 2007 n nay) Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 ● B tài li u ôn thi i h c, cao B tài li u tr c nghi m ôn thi i h c, cao ng môn hóa h c ng môn hóa h c do th y biên so n g m 12 quy n : Quy n 1 : Gi i thi u 7 chuyên hóa h c 10 Quy n 2 : Gi i thi u 3 chuyên hóa h c Quy n 3 : Gi i thi u 6 chuyên hóa h c h u cơ 11 Quy n 4 : Gi i thi u 4 chuyên hóa h c h u cơ 12 Quy n 5 : Gi i thi u 4 chuyên hóa h c Quy n 6 : Gi i thi u các chuyên h c Quy n 7 : Gi i thi u 40 i cương và vô cơ 11 i cương và vô cơ 12 phương pháp gi i nhanh bài t p hóa luy n thi tr c nghi m môn hóa h c Quy n 8 : Hư ng d n gi i 7 chuyên hóa h c 10 Quy n 9 : Hư ng d n gi i 3 chuyên hóa h c i cương và vô cơ 11 Quy n 10 : Hư ng d n gi i 6 chuyên hóa h c h u cơ 11 Quy n 11 : Hư ng d n gi i 4 chuyên hóa h c h u cơ 12 Quy n 12 : Hư ng d n gi i 4 chuyên hóa h c i cương và vô cơ 12 Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! 3 TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 Nh ng i u th y mu n nói : i u th nh t th y mu n nói v i các em r ng : l a tu i c a các em, không có vi c gì là quan tr ng hơn vi c h c t p. Hãy c g ng lên các em nhé, tương lai c a các em ph thu c vào các em y. i u th hai th y mu n nói r ng : N u các em có m t ư c mơ trong sáng thì ng vì nh ng khó khăn trư c m t mà t b nó. Th y t ng các em câu chuy n dư i ây (do th y sưu t m), hi v ng các em s hi u ư c giá tr c a ư c mơ. i bàng và Gà Ngày xưa, có m t ng n núi l n, bên sư n núi có m t t chim i bàng. Trong t có b n qu tr ng l n. M t tr n ng t x y ra làm rung chuy n ng n núi, m t qu tr ng i bàng lăn xu ng và rơi vào m t tr i gà dư i chân núi. M t con gà mái tình nguy n p qu tr ng l n y. M t ngày kia, tr ng n ra m t chú i bàng con xinh p, nhưng bu n thay chú chim nh ư c nuôi l n như m t con gà. Ch ng bao lâu sau, i bàng cũng tin nó ch là m t con gà không hơn không kém. i bàng yêu gia ình và ngôi nhà ang s ng, nhưng tâm h n nó v n khao khát m t i u gì ó cao xa hơn. Cho n m t ngày, trong khi ang chơi ùa trong sân, i bàng nhìn lên tr i và th y nh ng chú chim i bàng ang s i cánh bay cao gi a b u tr i. " - i bàng kêu lên - Ư c gì tôi có th bay như nh ng con chim ó". B y gà cư i m lên: "Anh không th bay v i nh ng con chim ó ư c. Anh là m t con gà và gà không bi t bay cao". i bàng ti p t c ngư c nhìn gia ình th t s c a nó, mơ ư c có th bay cao cùng h . M i l n i bàng nói ra mơ ư c c a mình, b y gà l i b o nó i u không th x y ra. ó là i u i bàng cu i cùng ã tin là th t. R i i bàng không mơ ư c n a và ti p t c s ng như m t con gà. Cu i cùng, sau m t th i gian dài s ng làm gà, i bàng ch t. Trong cu c s ng cũng v y: N u b n tin r ng b n là m t ngư i t m thư ng, b n s s ng m t cu c s ng t m thư ng vô v , úng như nh ng gì mình ã tin. V y thì, n u b n ã t ng mơ ư c tr thành i bàng, b n hãy eo u i ư c mơ ó... và ng s ng như m t con gà! 4 Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 ● Chương trình ôn thi i h c cao ng môn hóa h c Môn hóa h c l p 10 Chuyên s Tên chuyên Ôn t p hóa h c 9 Nguyên t B ng tu n hoàn các nguyên t hóa h c và nh lu t tu n hoàn Liên k t hóa h c Ph n ng hóa h c Nhóm halogen Nhóm oxi T c ph n ng hóa h c và cân b ng hóa h c 01 02 03 04 05 06 07 S bu i h c 05 06 05 05 10 07 07 05 50 bu i Môn hóa h c l p 11 Chuyên 01 02 03 04 05 06 07 08 09 s Tên chuyên S i n li Nhóm nitơ Nhóm cacbon i cương hóa h u cơ Hi rocacbon no Hi rocacbon không no Hi rocacbon thơm D n xu t halogen. Ancol – Phenol An ehit – Xeton – Axit cacboxylic Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! S bu i h c 06 06 03 06 05 10 04 10 10 60 bu i 5 TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 Môn hóa h c l p 12 Chuyên 01 02 03 04 05 06 07 08 s Tên chuyên Este – Lipit Cacbohi rat Amin – Amino axit – Protein Polime – V t li u polime i cương v kim lo i Kim lo i ki m – Kim lo i ki m th – Nhôm Crom, s t, ng và m t s kim lo i khác Phân bi t m t s ch t vô cơ. Hóa h c và v n kinh t , xã h i và môi trư ng phát tri n S bu i h c 07 03 07 03 07 10 10 05 52 bu i Phương pháp gi i nhanh bài t p hóa h c Chuyên 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 s Tên chuyên Phương pháp ư ng chéo Phương pháp t ch n lư ng ch t Phương pháp b o toàn nguyên t Phương pháp b o toàn kh i lư ng Phương pháp tăng gi m kh i lư ng, s mol, th tích khí Phương pháp b o toàn electron Phương pháp quy i Phương pháp s d ng phương trình ion rút g n Phương pháp b o toàn i n tích Phương pháp s d ng các giá tr trung bình S bu i h c 02 02 02 02 02 02 02 02 02 02 20 bu i luy n thi tr c nghi m môn hóa h c M i bu i h c ch a 02 , 40 ch a trong 20 bu i. ● Hình th c h c t p H c theo t ng chuyên , m i chuyên ng v i m t chương trong sách giáo khoa, quy trình h c t p như sau : + Tóm t t lí thuy t cơ b n ; chú tr ng, kh c sâu ki n th c tr ng tâm mà thi thư ng hay khai thác. + Phân d ng bài t p c trưng, có các ví d minh h a. 6 Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 + Cung c p h th ng bài t p tr c nghi m theo c u trúc : Lý thuy t trư c, bài t p sau. Các bài t p tính toán ư c chia theo t ng d ng h c sinh d dàng nh n d ng bài t p và áp d ng phương pháp gi i các ví d m u vào các bài t p này nh m rèn luy n và năng cao kĩ năng gi i bài t p. + Cung c p h th ng áp án chính xác h c sinh ki m tra, ánh giá k t qu h c t p c a mình. + i v i nh ng bài t p khó, h c sinh không làm ư c, th y s hư ng d n gi i b ng nhi u cách sau ó ch t l i cách ng n g n nh t (kho ng t 1 n 10 dòng). + Sau m i chuyên s có m t bài ki m tra trên l p, thông qua k t qu c a bài ki m tra ánh giá, x p lo i, phát hi n ra nh ng i m m nh và i m y u c a t ng h c sinh. Trên cơ s ó, s phát huy nh ng i m m nh và kh c ph c nh ng i m y u c a các em nh m m c ích quan tr ng nh t là nâng cao thành tích h c t p cho các em. Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! 7 TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 Câu chuy n c a hai vĩ nhân Có m t c u h c sinh 18 tu i ang g p khó khăn trong vi c tr ti n h c. C u ta là m t a tr m côi, và c u ta không bi t i nơi âu ki m ra ti n. Th là anh chàng này bèn n y ra m t sáng ki n. C u ta cùng m t ngư i b n khác quy t nh t ch c m t bu i nh c h i ngay trong khuôn viên trư ng gây qu cho vi c h c. H tìm n ngư i ngh sĩ dương c m i tài Ignacy J Paderewski. Ngư i qu n lý c a Paderewski yêu c u m t kho n phí b o m $2000 cho ông y ư c bi u di n. Sau khi h th a thu n xong, hai ngư i sinh viên y b t tay ngay vào công vi c chu n b cho bu i trình di n ư c thành công. Ngày tr ng i y cu i cùng ã n. Paderewski cu i cùng cũng ã bi u di n t i Stanford. Th nhưng không may là vé v n chưa ư c bán h t. Sau khi t ng k t s ti n bán vé l i, h ch có ư c $1600. Quá th t v ng, h n ch c a c a Paderewski trình bày hoàn c nh c a mình. Hai ngư i sinh viên y ưa Paderewski toàn b s ti n bán vé, cùng v i 1 check n $400, và h a r ng h s tr s n y s m nh t có th . “KHÔNG”, Paderewski nói. “Cái này không th nào ch p nh n ư c.” Ông ta xé t check, tr l i $1600 cho hai chàng thanh niên và nói : “ ây là 1600 ô, sau khi tr h t t t c các chi phí cho bu i bi u di n thì còn bao nhiêu các c u c gi l y cho vi c h c. Còn dư bao nhiêu thì hãy ưa cho tôi”. Hai c u sinh viên y vô cùng b t ng , xúc ng c m ơn Paderewski.. ây ch là m t làm nh , nhưng ã ch ng minh ư c nhân cách tuy t v i c a Paderewski. T i sao ông y có th giúp hai ngư i mà ông y th m chí không h quen bi t. Chúng ta t t c u ã b t g p nh ng tình hu ng như v y trong cu c s ng c a mình. Và h u h t chúng ta u nghĩ : “N u chúng ta giúp h , chúng ta s ư c gì ?”. Th nhưng, nh ng ngư i vĩ i h l i nghĩ khác: “Gi s chúng ta không giúp h , i u gì s x y ra v i nh ng con ngư i ang g p khó khăn y?”. H không mong i s n áp, H làm ch vì h nghĩ ó là vi c nên làm, v y thôi. Ngư i ngh sĩ dương c m t t b ng Paderewski hôm nào sau này tr thành Th Tư ng c a Ba Lan. Ông y là m t v lãnh o tài năng. Th nhưng không may chi n tranh th gi i n ra, và t nư c c a ông b tàn phá n ng n . Có hơn m t tri u rư i ngư i Ba Lan ang b ch t ói, và bây gi chính ph c a ông không còn ti n có th nuôi s ng h ư c n a. Paderewski không bi t i âu tìm s giúp . Ông ta bèn n Cơ Quan C u Tr Lương Th c Hoa Kỳ nh s tr giúp. Ngư i ng u cơ quan ó chính là Herbert Hoover, ngư i sau này tr thành T ng Th ng H p Ch ng Qu c Hoa Kỳ. Ông Hoover ng ý giúp và nhanh chóng g i hàng t n lương th c c u giúp nh ng ngư i Ba Lan ang b ói khát y. Th m h a cu i cùng cũng ã ư c ngăn ch n. Th Tư ng Paderewski lúc b y gi m i c m th y nh nhõm. Ông bèn quy t nh i sang M t mình c m ơn ông Hoover vì c chí cao quý c a ông y ã giúp ngư i dân Ba Lan trong nh ng lúc khó khăn. Th nhưng khi Paderewski chu n b nói câu c m ơn thì ông Hoover v i c t ngang và nói : “Ngài không c n ph i c m ơn tôi âu, thưa ngài Th Tư ng. Có l ngài không còn nh , nhưng nhi u năm v trư c, ngài có giúp hai c u sinh viên tr tu i bên M ư c ti p t c i h c, và tôi là m t trong hai chàng sinh viên ó y ” Th gi i này úng th t là tuy t v i, khi b n cho i th gì, b n s nh n ư c nh ng i u tương t . 8 Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 PH N 1: GI I THI U CÁC CHUYÊN CHUYÊN 1: HÓA H U CƠ 11 I CƯƠNG HÓA H C H U CƠ A. LÝ THUY T I. HÓA H C H U CƠ VÀ H P CH T H U CƠ 1. Khái ni m v h p ch t h u cơ và hóa h c h u cơ - H p ch t h u cơ là h p ch t c a cacbon (tr CO, CO2, HCN, mu i cacbonat, mu i xianua, mu i cacbua…). - Hóa h c h u cơ là nghành hóa h c nghiên c u các h p ch t h u cơ. 2. c i m chung c a h p ch t h u cơ - c i m c u t o : Liên k t hóa h c ch y u trong h p ch t h u cơ là liên k t c ng hóa tr . - Tính ch t v t lý : + Nhi t nóng ch y, nhi t sôi th p. + Ph n l n không tan trong nư c, nhưng tan nhi u trong các dung môi h u cơ. - Tính ch t hóa h c : + Các h p ch t h u cơ thư ng kém b n v i nhi t và d cháy. + Ph n ng hóa h c c a các h p ch t h u cơ thư ng x y ra ch m và theo nhi u hư ng khác nhau, nên t o ra h n h p nhi u s n ph m. II. PHÂN LO I VÀ G I TÊN CÁC H P CH T H U CƠ 1. Phân lo i - H p ch t h u cơ thư ng chia thành hai lo i : + Hi rocacbon : Là nh ng h p ch t h u cơ trong phân t ch ch a hai nguyên t C, H. Hi rocacbon l i ư c chia thành các lo i : Hi rocacbon no (CH4, C2H6…) ; hi rocacbon không no (C2H4, C2H2…) ; hi rocacbon thơm (C6H6, C7H8…). + D n xu t c a hi rocacbon : Là nh ng h p ch t h u cơ mà trong phân t ngoài các nguyên t C, H thì còn có nh ng nguyên t khác như O, N, Cl, S.… D n xu t c a hid rocacbon l i ư c chia thành d n xu t halogen như CH3Cl, C6H5Br,…; ancol như CH3OH, C2H5OH,…; an ehit như HCHO, CH3CHO. 2. Nhóm ch c - Là nh ng nhóm nguyên t (-OH, -CHO, -COOH, -NH2…) gây ra ph n ng c trưng c a phân t h p ch t h u cơ. 3. Danh pháp h u cơ a. Tên thông thư ng Tên thông thư ng c a h p ch t h u cơ thư ng hay ư c t theo ngu n g c tìm ra chúng, ôi khi có th có ph n uôi ch rõ h p ch t thu c lo i nào. Ví d : HCOOH : axit fomic ; CH3COOH : axit axetic ; C10H20O : mentol (formica : Ki n) (acetus : Gi m) (mentha piperita : B c hà) Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! 9 TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 b.Tên h th ng theo danh pháp IUPAC ● Tên g c - ch c Tên g c - ch c Tên ph n g c CH3CH2 - Cl (etyl || clorua) Tên ph n nh ch c CH3CH2 -O-COCH3 (etyl || axetat ) CH3 CH2 - O - CH3 (etyl metyl || ete) ● Tên thay th H H H H H H | | | | | | Vi d : H − C − H H − C− C− H Cl − C − C − H Cl − C − H | | | | | | H H H H H H Metan Clometan Etan Cloetan Tên thay th ư c vi t li n (không vi t cách như tên g c - ch c), có th ư c phân làm ba ph n như sau : H3C-CH3 (et + an) etan 1 2 3 H3C-CH2Cl (clo + et + an) cloetan 4 CH2=CH-CH2-CH3 1 2 3 H2C =CH2 (et + en) eten 4 m 1 mono 2 i 3 tri 4 tetra 5 penta 6 hexa 7 hepta 8 octa 9 nona 10 eca OH 2| 3 4 CH3− CH − CH = CH2 CH3-CH=CH-CH3 but-1-en but-2-en g i tên h p ch t h u cơ, c n thu c tên các s S 1 HC ≡CH (et + in) etin but-3-en-2-ol m và tên m ch cacbon M ch cacbon chính C C-C C-C-C C-C-C-C C-C-C-C-C C-C-C-C-C-C C-C-C-C-C-C-C C-C-C-C-C-C-C-C C-C-C-C-C-C-C-C-C C-C-C-C-C-C-C-C-C-C met et prop but pent hex hep oct non ec Không xu t phát t s m Xu t phát t s m III. SƠ LƯ C V PHÂN TÍCH NGUYÊN T 1. Phân tích nh tính - M c ích : Xác nh nguyên t nào có trong h p ch t h u cơ. - Nguyên t c : Chuy n các nguyên t trong h p ch t h u cơ thành các ch t vô cơ ơn gi n r i nh n bi t chúng b ng các ph n ng c trưng. 10 Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 2. Phân tích nh lư ng - M c ích : Xác nh thành ph n % v kh i lư ng các nguyên t có trong phân t h p ch t h u cơ. - Nguyên t c : Cân chính xác kh i lư ng h p ch t h u cơ, sau ó chuy n nguyên t C thành CO2, H thành H2O, N thành N2, sau ó xác nh chính xác kh i lư ng ho c th tích c a các ch t t o thành, t ó tính % kh i lư ng các nguyên t . ● Bi u th c tính toán : 12.m CO2 2.m H 2O 28.VN 2 mC = gam ; m H = gam ; m N = gam 44 18 22, 4 m C .100 m .100 m .100 ; %H = H ; %N = N ; %O = 100% - %C - %H - %N a a a IV. CÔNG TH C PHÂN T H P CH T H U CƠ 1. Công th c t ng quát (CTTQ) - Cho bi t trong phân t h p ch t h u cơ có ch a nh ng nguyên t nào. Ví d ng v i công th c CxHyOzNt ta bi t h p ch t h u cơ này có các nguyên t C, H, O, N. 1. Công th c ơn gi n nh t (CT GN) a. nh nghĩa - Công th c ơn gi n nh t là công th c bi u th t l t i gi n v s nguyên t c a các nguyên t trong phân t . b. Cách thi t l p công th c ơn gi n nh t - Thi t l p công th c ơn gi n nh t c a h p ch t h u cơ CxHyOzNt là thi t l p t l : m m m m %C %H %O %N x : y : z : t = n C : n H : n O : n N = C : H : O : N ho c x : y : z : t = : : : 12 1 16 14 12 1 16 14 c. Công th c th c nghi m (CTTN): CTTN = (CT GN)n (n : s nguyên dương). 2. Công th c phân t a. nh nghĩa - Công th c phân t là công th c bi u th s lư ng nguyên t c a m i nguyên t trong phân t . b. Cách thi t l p công th c phân t - Có ba cách thi t l p công th c phân t Cách 1 : D a vào thành ph n % kh i lư ng các nguyên t - Cho CTPT CxHyOz: ta có t l M 12.x 1.y 16.z = = = 100 %C %H %O M.%C M.%H M.%O T ó ta có : x = ; y= ; z= 12.100 1.100 16.100 Cách 2 : D a vào công th c ơn gi n nh t. Cách 3 : Tính tr c ti p theo kh i lư ng s n ph m cháy. V. C U TRÚC PHÂN T H P CH T H U CƠ 1. N i dung c a thuy t c u t o hoá h c a. Trong phân t h p ch t h u cơ, các nguyên t liên k t v i nhau theo úng hoá tr và theo m t th t nh t nh. Th t liên k t ó ư c g i là c u t o hoá h c. S thay i th t liên k t ó, t c là thay i c u t o hoá h c, s t o ra h p ch t khác. - Tính ư c : %C = Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! 11 TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 Ví d : Công th c phân t C2H6O có hai th t liên k t (2 công th c c u t o) ng v i 2 h p ch t sau : H3C-O-CH3 : imetyl ete, ch t khí, không tác d ng v i Na. H3C-CH2-O-H : ancol etylic, ch t l ng, tác d ng v i Na gi i phóng hi ro. b. Trong phân t h p ch t h u cơ, cacbon có hoá tr 4. Nguyên t cacbon không nh ng có th liên k t v i nguyên t c a các nguyên t khác mà còn liên k t v i nhau thành m ch cacbon. Ví d : CH3-CH2-CH2-CH3 ; CH3-CH-CH3 ; CH2-CH2 CH3 (m ch không nhánh) (m ch có nhánh) CH2-CH2 CH2 (m ch vòng) c. Tính ch t c a các ch t ph thu c vào thành ph n phân t (b n ch t, s lư ng các nguyên t ) và c u t o hoá h c (th t liên k t các nguyên t ). Ví d : - Ph thu c thành ph n phân t : CH4 là ch t khí d cháy, CCl4 là ch t l ng không cháy ; CH3Cl là ch t khí không có tác d ng gây mê, còn CHCl3 là ch t l ng có tác d ng gây mê. - Ph thu c c u t o hoá h c : CH3CH2OH và CH3OCH3 khác nhau c v tính ch t v t lí và tính ch t hoá h c. 2. Hi n tư ng a. ng ng ng ng, ng phân Các hi rocacbon trong dãy : CH4, C2H6, C3H8, C4H10, C5H12, ..., CnH2n+2, ch t sau hơn ch t trư c 1 nhóm CH2 nhưng u có tính ch t hoá h c tương t nhau. Các ancol trong dãy : CH3OH, C2H5OH, C3H7OH, C4H9OH,... CnH2n+1OH cũng có thành ph n hơn kém nhau m t hay nhi u nhóm CH2 nhưng có tính ch t hoá h c tương t nhau. • Khái ni m : Nh ng h p ch t có thành ph n phân t hơn kém nhau m t hay nhi u nhóm CH2 nhưng có tính ch t hoá h c tương t nhau là nh ng ch t ng ng, chúng h p thành dãy ng ng. • Gi i thích : M c dù các ch t trong cùng dãy ng ng có công th c phân t khác nhau nh ng nhóm CH2 nhưng do chúng có c u t o hoá h c tương t nhau nên có tính ch t hoá h c tương t nhau. b. ng phân Etanol (C2H5OH) và imetyl ete (CH3OCH3) là 2 ch t khác nhau (có tính ch t khác nhau) nhưng l i có cùng công th c phân t là C2H6O. Metyl axetat (CH3COOCH3), etyl fomiat (HCOOC2H5) và axit propionic (CH3CH2COOH) là 3 ch t khác nhau nhưng có cùng công th c phân t là C3H6O2. • Khái ni m : Nh ng h p ch t khác nhau nhưng có cùng công th c phân t là nh ng ch t ng phân. • Gi i thích : Nh ng ch t ng phân tuy có cùng công th c phân t nhưng có c u t o hoá h c khác nhau, ch ng h n etanol có c u t o H3C-CH2-O-H, còn imetyl ete có c u t o H3C-O-CH3, vì v y chúng là nh ng ch t khác nhau, có tính ch t khác nhau. 3. Liên k t trong phân t h p ch t h u cơ a. Các lo i liên k t trong phân t h p ch t h u cơ Theo Li-uýt (Lewis), các nguyên t có xu hư ng dùng chung electron t ư c 8 electron l p ngoài cùng (Quy t c bát t ), ( i v i H ch c n t 2 electron). Ví d : 12 Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 ho c ho c • Liên k t t o b i 1 c p electron dùng chung là liên k t ơn. Liên k t ơn thu c lo i liên k t σ. Liên k t ơn ư c bi u di n b i 2 d u ch m hay 1 g ch n i gi a 2 nguyên t . • Liên k t t o b i 2 c p electron dùng chung là liên k t ôi. Liên k t ôi g m 1 liên k t σ và 1 liên k t π, bi u di n b i 4 d u ch m hay 2 g ch n i. • Liên k t t o b i 3 c p electron dùng chung là liên k t ba. Liên k t ba g m 1 liên k t σ và 2 liên k t π, bi u di n b i 6 d u ch m hay 3 g ch n i. • Liên k t ôi và liên k t ba g i chung là liên k t b i. Nguyên t C s d ng obitan lai hoá t o liên k t σ theo ki u xen ph tr c (hình a, b) và dùng obitan p t o liên k t π theo ki u xen ph bên (hình c). b. Các lo i công th c c u t o Công th c c u t o bi u di n th t và cách th c liên k t c a các nguyên t trong phân t . Có cách vi t khai tri n, thu g n và thu g n nh t. Công th c c u t o khai tri n : Vi t t t c các nguyên t và các liên k t gi a chúng. Công th c c u t o thu g n : Vi t g p nguyên t cacbon và các nguyên t khác liên k t v i nó thành t ng nhóm. Công th c c u t o thu g n nh t : Ch vi t các liên k t và nhóm ch c, u mút c a các liên k t chính là các nhóm CHx v i x m b o hoá tr 4 C. Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! 13 TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 4. ng phân c u t o a. Khái ni m ng phân c u t o Nh ng h p ch t có cùng công th c phân t nhưng có c u t o hoá h c khác nhau g i là nh ng ng phân c u t o. b. Phân lo i ng phân c u t o - ng phân c u t o chia làm ba lo i : ng phân m ch cacbon ; ng phân nhóm ch c và ng phân v trí nhóm ch c. - Nh ng ng phân khác nhau v b n ch t nhóm ch c g i là ng phân nhóm ch c. Nh ng ng phân khác nhau v s phân nhánh m ch cacbon g i là ng phân m ch cacbon. Nh ng ng phân khác nhau v v trí c a nhóm ch c g i là ng phân v trí nhóm ch c. 5. ng phân l p th a. Khái ni m v ng phân l p th ● Ví d : ng v i công th c c u t o CHCl = CHCl có hai cách s p x p không gian khác nhau d n t i hai ch t ng phân : ng phân l p th c a CHCl = CHCl ● K t lu n : ng phân l p th là nh ng ng phân có c u t o hoá h c như nhau (cùng công th c c u t o) nhưng khác nhau v s phân b không gian c a các nguyên t trong phân t (t c khác nhau v c u trúc không gian c a phân t ). VI. PH N NG H U CƠ 1. Phân lo i ph n ng h u cơ D a vào s bi n i phân t h p ch t h u cơ khi tham gia ph n ng ngư i ta phân ph n ng h u cơ thành các lo i sau ây : a. Ph n ng th M t ho c m t nhóm nguyên t phân as t h u cơ b th b i m t ho c m t nhóm H3C-H + Cl-Cl → H3C-Cl + HCl nguyên t khác. H3C-OH + H-Br → H3C-Br + HOH b. Ph n ng c ng Phân t h u cơ k t h p thêm v i các xt, t o HC≡CH + 2H2 → H3C - CH3 nguyên t ho c phân t khác. c. Ph n ng tách M t vài nguyên t ho c nhóm nguyên t b tách ra kh i phân t . + 0 H ,t H 2 C − CH2  H2C=CH2 + H2O → | H 2. Các ki u phân c t liên k t c ng hoá tr Trên bư c ư ng thành công không có d 14 | OH u chân c a k lư i bi ng ! TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 a. Phân c t ng li Trong s phân c t ng li, ôi electron dùng chung ư c chia u cho hai nguyên t liên k t t o ra các ti u phân mang electron c thân g i là g c t do. G c t do mà electron c thân nguyên t cacbon g i là g c cacbo t do. G c t do thư ng ư c hình thành nh ánh sáng ho c nhi t và là nh ng ti u phân có kh năng ph n ng cao. b. Phân c t d li Trong s phân c t d li, nguyên t có âm i n l n hơn chi m c c p electron dùng chung tr thành anion còn nguyên t có âm i n nh hơn b m t m t electron tr thành cation. Cation mà i n tích dương nguyên t cacbon ư c g i là cacbocation. Cacbocation thư ng ư c hình thành do tác d ng c a dung môi phân c c. 3. c tính chung c a g c cacbo t do và cacbocation + G c cacbo t do (kí hi u là Ri ), cacbocation (kí hi u là R ) u r t không b n, th i gian t n t i r t ng n, kh năng ph n ng cao. Chúng ư c sinh ra trong h n h p ph n ng và chuy n hoá ngay thành các phân t b n hơn, nên ư c g i là các ti u phân trung gian. Ngư i ta ch nh n ra chúng nh các phương pháp v t lí như các phương pháp ph , mà thư ng không tách bi t và cô l p ư c chúng. Quan h gi a ti u phân trung gian v i ch t u và s n ph m ph n ng ư c th y qua các ví d sau : Ch t u Ti u phân trung gian S n ph m Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! 15 TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 B. PHƯƠNG PHÁP L P CÔNG TH C C A H P CH T H U CƠ I. L p công th c phân t h p ch t h u cơ khi bi t công th c ơn gi n nh t Phương pháp gi i - Bư c 1 : t công th c phân t c a h p ch t h u cơ là : (CT GN)n (v i n ∈ N* ) - Bư c 2 : Tính b t bão hòa ( ∆ ) c a phân t (ch áp d ng cho h p ch t có ch a liên k t c ng hóa tr , không áp d ng cho h p ch t có liên k t ion). + i v i m t phân t thì ∆ ≥ 0 và ∆ ∈ N . + i v i các h p ch t có nhóm ch c ch a liên k t π như nhóm –CHO, –COOH, … thì ∆ ≥ s liên k t π nhóm ch c (vì g c hi rocacbon cũng có th ch a liên k t π ). - Bư c 3 : D a vào bi u th c ∆ ch n giá tr n (n thư ng là 1 ho c 2), t ó suy ra CTPT c a h p ch t h u cơ. ● Lưu ý : Gi s m t h p ch t h u cơ có công th c phân t là CxHyOzNt thì t ng s liên k t π và vòng c a phân t ư c g i là b t bão hòa c a phân t ó. Công th c tính b t bão hòa : ∆= x (4 − 2) + y (1 − 2) + z (2 − 2) + t (3 − 2) + 2 2 x − y + t + 2 = (∆ ≥ 0 và ∆ ∈ N ) 2 2 ► Các ví d minh h a ◄ Ví d 1: H p ch t X có CT GN là CH3O. CTPT nào sau ây ng v i X ? A. C3H9O3. B. C2H6O2. C. CH3O. D. Không xác nh ư c. Hư ng d n gi i t công th c phân t (CTPT) c a X là (CH3O)n (n ∈ N* ). 2n − 3n + 2 2 − n b t bão hòa c a phân t ∆ = = ≥ 0. 2 2 Vì b t bão hòa c a phân t ∈ N nên suy ra n = 2. V y công th c phân t c a A là C2H6O2. áp án B. Ví d 2: H p ch t X có CT GN là C4H9ClO. CTPT nào sau ây ng v i X ? A. C4H9ClO. B. C8H18Cl2O2. C. C12H27Cl3O3. D. Không xác nh ư c. Hư ng d n gi i t công th c phân t c a X là (C4H9OCl)n (n ∈ N* ). 8n − 10n + 2 2 − 2n b t bão hòa c a phân t ∆ = = = 1− n ≥ 0 . 2 2 Vì b t bão hòa c a phân t ∈ N nên suy ra n = 1. V y công th c phân t c a X là C4H9OCl. áp án B. Ví d 3: Axit cacboxylic A có công th c ơn gi n nh t là C3H4O3. A có công th c phân t là : A. C3H4O3. B. C6H8O6. C. C18H24O18. D. C12H16O12. Hư ng d n gi i t công th c phân t c a X là (C3H4O3)n (n ∈ N* ). 16 Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 6n − 4n + 2 2 + 2n 3n 2−n = ≥ ⇒ ≥0⇒ n ≤ 2. 2 2 2 2 b t bão hòa c a phân t ∈ N nên suy ra n = 2. b t bão hòa c a phân t ∆ = Vì V y công th c phân t c a X là C6H8O6. áp án B. 3n ● Gi i thích t i sao ∆ ≥ : M t ch c axit –COOH có 2 nguyên t O có m t liên k t π. V y 2 3n phân t axit có 3n nguyên t O thì có s liên k t π là . M t khác, g c hi rocacbon c a phân t 2 axit cũng có th có ch a liên k t π. II. L p công th c ơn gi n nh t, công th c phân t h p ch t h u cơ khi bi t thành ph n ph n trăm v kh i lư ng c a các nguyên t ; kh i lư ng c a các nguyên t và kh i lư ng phân t c a h p ch t h u cơ Phương pháp gi i - Bư c 1 : L p t l mol c a các nguyên t trong h p ch t h u cơ : %C %H %O %N m C m H m O m N : : : = : : : (1) 12 1 16 14 12 1 16 14 - Bư c 2 : Bi n i t l trên thành t l c a các s nguyên ơn gi n nh t (thư ng ta l y các s trong dãy (1) chia cho s bé nh t c a dãy ó. N u dãy s thu ư c v n chưa ph i là dãy s nguyên t i gi n thì ta bi n i ti p b ng cách nhân v i 2 ; 3 ;…), suy ra công th c ơn gi n nh t. - Bư c 3 : t CTPT = (CT GN)n ⇒ n.MCT GN = M (M là KLPT c a h p ch t h u cơ) ⇒ n ⇒ CTPT c a h p ch t h u cơ. nC : nH : nO : nN = ► Các ví d minh h a ◄ Ví d 1: M t ch t h u cơ A có 51,3% C ; 9,4% H ; 12% N ; 27,3% O. T kh i hơi c a A so v i không khí là 4,034. a. Xác nh CT GN c a A. b. Xác nh CTPT c a A. Hư ng d n gi i a. Xác nh CT GN c a A : 51,3 9, 4 27,3 12 : : : = 4, 275 : 9, 4 :1, 706 : 0,857 = 5 :11: 2 :1 12 1 16 14 V y công th c ơn gi n nh t c a A là C5H11O2N. b. Xác nh CTPT c a A : t công th c phân t c a A là (C5H11O2N)n. Theo gi thi t ta có : (12.5 + 11 + 16.2 + 14).n = 4,034.29 ⇒ n = 1 V y công th c phân t c a A là C5H11O2N. Ta có : n C : n H : n O : n N = Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! 17 TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 Ví d 2: Ch t h u cơ A ch a 7,86% H ; 15,73% N v kh i lư ng. t cháy hoàn toàn 2,225 gam A thu ư c CO2, hơi nư c và khí nitơ, trong ó th tích khí CO2 là 1,68 lít ( ktc). CTPT c a A là (bi t MA < 100) : A. C6H14O2N. B. C3H7O2N. C. C3H7ON. D. C3H7ON2. Hư ng d n gi i Ta có : n C = n CO2 = 1, 68 0,9 = 0, 075 mol ⇒ m C = 0,9 gam ⇒ %C = .100 = 40, 45% . 22, 4 2, 225 Do ó : %O = (100 – 40,45 – 15,73 – 7,86)% = 35,96%. 40, 45 7,86 35, 96 15, 73 nC : nH : nO : n N = : : : = 3,37 : 7,86 : 2, 2475 :1,124 = 3 : 7 : 2 :1 12 1 16 14 ⇒ Công th c ơn gi n nh t c a A là C3H7O2N. t công th c phân t c a A là (C3H7O2N)n. Theo gi thi t ta có : (12.3 + 7 + 16.2 + 14).n < 100 ⇒ n < 1,12 ⇒ n =1 V y công th c phân t c a A là C3H7O2N. áp án B. Ví d 3: M t h p ch t h u cơ Z có % kh i lư ng c a C, H, Cl l n lư t là : 14,28% ; 1,19% ; 84,53%. CTPT c a Z là : A. CHCl2. B. C2H2Cl4. C. C2H4Cl2. D. m t k t qu khác. Hư ng d n gi i 14, 28 1,19 84, 53 Ta có : n C : n H : n Cl = : : = 1:1: 2 12 1 3,35 ⇒ công th c ơn gi n nh t c a Z là CHCl2. t công th c phân t c a A là (CHCl2)n (n ∈ N* ). 2n − 3n + 2 2 − n b t bão hòa c a phân t ∆ = = ≥ 0. 2 2 Vì b t bão hòa c a phân t ∈ N nên suy ra n=2. V y công th c phân t c a Z là : C2H2Cl4. áp án B. Ví d 4: Ch t h u cơ X có M = 123 và kh i lư ng C, H, O và N trong phân t theo th t t l v i 72 : 5 : 32 : 14. CTPT c a X là : A. C6H14O2N. B. C6H6ON2. C. C6H12ON. D. C6H5O2N. Hư ng d n gi i 72 5 32 14 Ta có : n C : n H : n O : n N = : : : = 6 : 5 : 2 :1 . 12 1 16 14 Căn c vào các phương án ta th y CTPT c a X là : C6H5O2N. áp án D. 18 Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 III. L p công th c phân t c a h p ch t h u cơ d a vào k t qu c a quá trình phân tích nh lư ng. Cách 1 : T các gi thi t c a bài, ta ti n hành l p CT GN r i t ó suy ra CTPT. Phương pháp gi i - Bư c 1 : T gi thi t ta tính ư c nC, nH, nN ⇒ mC, mH, mN. Áp d ng nh lu t b o toàn kh i lư ng cho các nguyên t trong h p ch t h u cơ (hchc), suy ra mO (trong hchc)= mhchc - mC - mH - mN ⇒ nO (trong hchc) - Bư c 2 : L p t l mol c a các nguyên t trong h p ch t h u cơ : n C : n H : n O : n N (1) - Bư c 3 : Bi n i t l trên thành t l c a các s nguyên ơn gi n nh t (thư ng ta l y các s trong dãy (1) chia cho s bé nh t c a dãy ó. N u dãy s thu ư c v n chưa ph i là dãy s nguyên t i gi n thì ta bi n i ti p b ng cách nhân v i 2 ; 3 ;…), suy ra công th c ơn gi n nh t. - Bư c 4 : t CTPT = (CT GN)n ⇒ n.MCT GN = M (M là KLPT c a h p ch t h u cơ) ⇒ n ⇒ CTPT c a h p ch t h u cơ. ► Các ví d minh h a ◄ Ví d 1: Khi t cháy hoàn toàn m t amin ơn ch c X, thu ư c 16,80 lít khí CO2 ; 2,80 lít N2 (các th tích o ktc) và 20,25 gam H2O. CTPT c a X là : A. C4H9N. B. C3H7N. C. C2H7N. D. C3H9N. Hư ng d n gi i Ta có : 16,8 20, 25 = 0, 75 mol; n H = 2.n H2O = 2. = 2, 25 mol; 22, 4 18 2,8 = 2. = 0, 25 mol. 22, 4 n C = n CO2 = n N = 2.n N2 ⇒ n C : n H : n N = 0, 75 : 2, 25 : 0, 25 = 3 : 9 :1 . Căn c vào các phương án ta th y CTPT c a X là C3H9N. áp án D. Ví d 2: Oxi hóa hoàn toàn 4,02 gam m t h p ch t h u cơ X ch thu ư c 3,18 gam Na2CO3 và 0,672 lít khí CO2. CT GN c a X là : A. CO2Na. B. CO2Na2. C. C3O2Na. D. C2O2Na. Hư ng d n gi i Ta có : n Na = 2.n Na 2CO3 = 2. 3,18 6, 72 3,18 = 0, 06 mol; n C = n CO2 + n Na 2CO3 = + = 0, 06 mol 106 22, 4 106 4, 02 − 0, 06.23 − 0, 06.12 = 0,12 mol ⇒ n C : n H : n O := 0, 06 : 0, 06 : 0,12 = 1:1: 2 16 V y CT GN c a X là : CNaO2. áp án A. Trên ây là nh ng ví d ơn gi n. Ngoài ra có nh ng bài t p tìm công th c phân t c a h p ch t h u cơ ta ph i áp d ng m t s nh lu t như : nh lu t b o toàn nguyên t , nh lu t b o toàn kh i lư ng. i v i nh ng bài t p mà lư ng ch t ph n ng và lư ng s n ph m thu ư c là nh ng i lư ng có ch a tham s , khi ó ta s d ng phương pháp t ch n lư ng ch t chuy n bài t p ph c t p thành bài t p ơn gi n. ⇒ n O (hchc) = Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng ! 19 TopTaiLieu.Com | Chia Sẻ Tài Liệu Miễn Phí Biên so n : Th y Nguy n Minh Tu n – Trư ng THPT chuyên Hùng Vương – Phú Th ; T : 01223 367 990 ho c 0936 079 282 Ví d 3: t cháy hoàn toàn m gam m t amin X b ng lư ng không khí v a thu ư c 17,6 gam CO2, 12,6 gam H2O và 69,44 lít N2 ( ktc). Gi thi t không khí ch g m N2 và O2 trong ó oxi chi m 20% th tích không khí. X có công th c là : A. C2H5NH2. B. C3H7NH2. C. CH3NH2. D. C4H9NH2. Hư ng d n gi i 17, 6 12, 6 Ta có : n C = n CO2 = = 0, 4 mol; n H = 2.n H2O = 2. = 1, 4 mol . 44 18 Áp d ng nh lu t b o toàn nguyên t i v i oxi suy ra : 2.n CO2 + n H2O n O2 (kk ) = = 0, 75 mol ⇒ n N2 (kk ) = 0, 75.4 = 3 mol. 2 69, 44 Do ó : n N (hchc) = 2.( − 3) = 0, 2 mol ⇒ n C : n H : n N = 0, 4 :1, 4 : 0, 2 = 2 : 7 :1 22, 4 Căn c vào các phương án ta th y công th c c a X là C2H5NH2. áp án A. Ví d 4: t cháy hoàn toàn 1,47 gam ch t h u cơ X (ch ch a C, H, O) b ng 1,0976 lít khí O2 ( ktc) lư ng dùng v a thì sau thí nghi m thu ư c H2O, 2,156 gam CO2. Tìm CTPT c a X, bi t t kh i hơi c a X so v i không khí n m trong kho ng 3< dX < 4. A. C3H4O3. B. C3H6O3. C. C3H8O3. D. áp án khác. Hư ng d n gi i Áp d ng nh lu t b o toàn kh i lư ng ta có : m X + m O2 = m CO2 + m H 2O ⇒ m H 2O = 0,882 gam 2,156 0,882 = 0, 049 mol; n H = 2.n H 2O = 2. = 0, 098 mol 44 18 1, 47 − 0, 049.12 − 0, 098 ⇒ n O (hchc) = = 0, 049 mol 16 ⇒ n C : n H : n O = 0, 049 : 0, 098 : 0, 049 = 1: 2 :1 ⇒ CT GN c a X là : CH2O n C = n CO2 = t công th c phân t c a X là (CH2O) n. Theo gi thi t ta có : 3.29 < 30n < 4.29 ⇒ 2,9 < n < 3,87 ⇒ n =3 V y CTPT c a X là C3H6O3. áp án B. Ví d 5: t cháy hoàn toàn 1,88 gam ch t h u cơ A (ch a C, H, O) c n 1,904 lít O2 ( ktc) thu ư c CO2 và hơi nư c theo t l th tích 4 : 3. Hãy xác nh công th c phân t c a A. Bi t t kh i c a A so v i không khí nh hơn 7. A. C8H12O5. B. C4H8O2. C. C8H12O3. D. C6H12O6. Hư ng d n gi i Theo gi thi t: 1,88 gam A + 0,085 mol O2 → 4a mol CO2 + 3a mol H2O. Áp d ng nh lu t b o toàn kh i lư ng ta có : m CO2 + m H 2O = 1,88 + 0, 085.32 = 46 gam Ta có : 44.4a + 18.3a = 46 ⇒ a = 0,02 mol Trong ch t A có: nC = 4a = 0,08 mol ; nH = 3a.2 = 0,12 mol ; nO = 4a.2 + 3a − 0,085.2 = 0,05 mol ⇒ nC : nH : nO = 0,08 : 0,12 : 0,05 = 8 : 12 : 5 20 Trên bư c ư ng thành công không có d u chân c a k lư i bi ng !