Tài liệu Phát triển nguồn nhân lực tại công ty cổ phần vận tải công nghiệp tàu thủy bình định

B GIÁO D C VÀ ÀO T O I H C À N NG NGUY N H U NG C TH CH PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C T I CÔNG TY C PH N V N T I CÔNG NGHI P TÀU TH Y BÌNH NH LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH à N ng - Năm 2013 B GIÁO D C VÀ ÀO T O I H C À N NG NGUY N H U NG C TH CH PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C T I CÔNG TY C PH N V N T I CÔNG NGHI P TÀU TH Y BÌNH NH Chuyên ngành: Qu n tr kinh doanh Mã s : 60.34.05 LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. NGUY N QU C TU N à N ng - Năm 2013 L I CAM OAN Tôi cam oan ây là công trình nghiên c u c a riêng tôi. Các s li u, k t qu nêu trong Lu n văn là trung th c và chưa t ng ư c ai công b trong b t kỳ công trình nào khác. Tác gi lu n văn Nguy n H u Ng c Th ch M CL C M U................................................................................................. 1 1. Tính c p thi t c a tài ........................................................................ 1 2. M c tiêu nghiên c u ............................................................................. 2 3. i tư ng, ph m vi nghiên c u ............................................................ 2 4. Phương pháp nghiên c u ...................................................................... 3 5. B c c Lu n văn ................................................................................... 3 6. T ng quan tài li u nghiên c u............................................................... 3 CHƯƠNG 1. CƠ S LÝ LU N V PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C TRONG DOANH NGHI P......................................................... 6 1.1. M T S KHÁI NI M CƠ B N...................................................... 6 1.1.1. Nhân l c và ngu n nhân l c ........................................................... 6 1.1.2. Phát tri n ngu n nhân l c ............................................................... 8 1.2. N I DUNG PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C TRONG DOANH NGHI P ................................................................................. 11 1.2.1. ánh giá nhu c u và m c tiêu phát tri n ngu n nhân l c ............ 11 1.2.2. N i dung năng l c c n phát tri n.................................................. 12 1.2.3 Phát tri n ngu n nhân l c .............................................................. 23 1.3. NHÂN T NH HƯ NG N PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C TRONG DOANH NGHI P.......................................................... 30 1.3.1. Nhân t bên trong doanh nghi p................................................... 30 1.3.2. Nhân t bên ngoài doanh nghi p .................................................. 32 1.4. Ý NGHĨA C A VI C PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C TRONG DOANH NGHI P................................................................... 34 1.5. KINH NGHI M PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C T I M T S DOANH NGHI P ........................................................................... 35 K T LU N CHƯƠNG 1 ...................................................................... 37 CHƯƠNG 2. TH C TR NG PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C T I CÔNG TY C BÌNH PH N V N T I CÔNG NGHI P TÀU TH Y NH.......................................................................................... 38 2.1. KHÁI QUÁT V CÔNG TY C NGHI P TÀU TH Y BÌNH PH N V N T I CÔNG NH NH HƯ NG N PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C ........................................................................... 38 2.1.1. V công tác t ch c....................................................................... 38 2.1.2. c i m các ngu n l c................................................................ 42 2.1.3. Tình hình s n xu t kinh doanh...................................................... 45 2.2. TH C TR NG PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C T I CÔNG TY C PH N V N T I CÔNG NGHI P TÀU TH Y BÌNH NH 48 2.2.1 Th c tr ng v s lư ng ngu n nhân l c c a Công ty.................... 48 2.2.2. Th c tr ng ki n th c chuyên môn nghi p v và k năng ngh nghi p c a ngư i lao ng...................................................................... 49 2.2.3. Th c tr ng v năng l c hành vi c a ngư i lao 2.2.4. Th c tr ng v nâng cao nh n th c c a ngư i lao 2.2.5 Th c tr ng v 2.3. ng cơ thúc y ngư i lao ng .................... 53 ng................ 54 ng ........................... 56 ÁNH GIÁ V CÔNG TÁC PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C T I CÔNG TY C BÌNH PH N V N T I CÔNG NGHI P TÀU TH Y NH........................................................................................... 58 2.3.1. Thành công.................................................................................... 58 2.3.2. T n t i, h n ch ............................................................................. 58 2.3.3. Nguyên nhân ................................................................................. 59 K T LU N CHƯƠNG 2 ...................................................................... 59 CHƯƠNG 3. GI I PHÁP PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C T I CÔNG TY C BÌNH PH N V N T I CÔNG NGHI P TÀU TH Y NH.......................................................................................... 61 3.1. CĂN C 3.1.1. XÂY D NG GI I PHÁP ........................................ 61 nh hư ng phát tri n Công ty n năm 2015 ............................. 61 3.1.2. Quan i m, m c tiêu phát tri n ngu n nhân l c........................... 61 3.1.3. Nguyên t c xây d ng gi i pháp................................................ 62 3.2. GI I PHÁP PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C........................ 62 3.2.1. N i dung năng l c c n phát tri n.................................................. 63 3.2.2. Gi i pháp phát tri n ngu n nhân l c............................................. 66 K T LU N CHƯƠNG 3 ...................................................................... 90 K T LU N........................................................................................... 91 DANH M C TÀI LI U THAM KH O............................................ 92 QUY T PH L C NH GIAO TÀI LU N VĂN (B n sao) DANH M C CÁC B NG Sô hi u b ng Tên b ng Trang 2.1. Lao 2.2. Ngu n v n Công ty qua các năm (2010 - 20120) 44 2.3. K t qu ho t 45 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. ng c a Công ty giai o n 2010 - 2012 42 ng s n xu t kinh doanh (2010 - 2012) M t s công trình tiêu bi u ã và ang th c hi n c a Công ty. M t s d án phát tri n u tư óng m i tàu bi n tiêu bi u 47 i tàu v n t i bi n Công ty. M t s d án v quy ho ch c ng bi n và phát tri n ngành công nghi p óng tàu. Th c tr ng s lư ng ngu n nhân l c (2010 - 2012) 49 chuyên môn nghi p v . K t qu 2.10. Các khóa ào t o năm 2012 2.11. Thâm niên công tác c a ngư i lao 2.12. Th c tr ng v nh n th c c a ngư i lao 2.13. Th c tr ng thu nh p c a ngư i lao 2.14. Th c tr ng v nhu c u tinh th n c a ngư i lao 3.1. D báo s lư ng ngu n nhân l c 3.2. 3.3. ào t o trong năm 2012 D báo cơ c u lao 50 51 ng 52 ng 55 ng 56 ng 57 63 ng theo b ph n công tác n năm 2015 D báo cơ c u lao n năm 2015 ng theo trình 47 48 Th c tr ng cơ c u ngu n nhân l c theo trình 2.9. 46 chuyên môn 64 65 Sô hi u b ng 3.4. 3.5. Tên b ng D báo nhu c u ào t o Trang n năm 2015 Phi u ánh giá c a nhân viên 69 i v i chương trình phát tri n 3.6. B ng t ng h p k t qu phát tri n 77 3.7. B ng ánh giá k t qu phát tri n 79 3.8. B ng h s hoàn thành công vi c 82 DANH M C CÁC HÌNH, BI U Sô hi u hình, bi u Hình 2.1 Bi u 2.1 Tên hình, bi u Sơ Trang t ch c Công ty c ph n V n t i công nghi p tàu th y Bình nh Cơ c u ngu n nhân l c theo trình h c chuyên môn 40 49 1 M 1. Tính c p thi t c a U tài Trong quá trình công nghi p hóa, hi n c a nư c ta, v n quan tâm hàng i hóa và i m i cơ ch qu n lý ngu n nhân l c và phát tri n ngu n nhân l c luôn ư c u mõi chính sách phát tri n kinh t xã h i. Vì v y, phát tri n ngu n nhân l c có v trí r t quan tr ng hàng u trong h th ng t ch c, nh m phát huy m i ti m năng cho phát tri n. Doanh nghi p hình thành và phát tri n d a vào các ngu n l c cơ b n như: ngu n nhân l c, ngu n v n, cơ s v t ch t, công ngh ... Trong ó, ngu n nhân l c là y u t quan tr ng nh t quy t nh s thành công ho c th t b i c a doanh nghi p. Hơn n a, các doanh nghi p l i thư ng xuyên có s thay i như m r ng quy mô s n xu t kinh doanh, phát tri n s n ph m m i hay i m i công ngh … khi nh ng thay l c cũng thay i theo i này di n ra thì nhu c u nhân áp ng yêu c u, nhi m v s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. Trong th i i khoa h c k thu t phát tri n nhanh như hi n nay, cu c c nh tranh gi a các nư c, các Công ty ngày càng kh c li t, cu c c nh tranh ó th hi n trên t t c các m t, công ngh , tài chính, qu n lý, ch t lư ng giá c , nhưng trên h t và ho t ng ng sau m i c nh tranh là con ngư i. Tuy nhiên, ng c a doanh nghi p v n còn b c l nhi u h n ch như trì tr trong cơ ch ho t ng, thi u h t ngu n nhân l c có ch t lư ng, y u kém v năng l c qu n lý, s c c nh tranh y u. Chính sách ngu n nhân l c thư ng m c sai l m khi l p l i cơ ch s p x p, b trí lao ng, nh t là cán b qu n lý theo ki u cơ quan hành chính, ơn v s nghi p. Cơ ch tuy n d ng, ào t o, tr lương,… còn nhi u b t c p. Do v y, Công ty c ph n V n t i công nghi p tàu th y Bình nh ang ng trư c m t thách th c to l n là c n ph i làm gì nh m duy trì và phát tri n ngu n nhân l c có th t n t i và phát tri n trong môi 2 trư ng c nh tranh ngày càng kh c li t. Công ty c ph n V n t i công nghi p tàu th y Bình nghi p ho t nh là doanh ng ch y u trong lĩnh v c thương m i, hàng h i và công nghi p óng tàu. Do v y, nhu c u s d ng lao ng có tay ngh , có trình cao là r t l n. Tuy nhiên, vi c phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty có nh ng riêng nào, g p nh ng khó khăn gì và làm th nào c thù phát tri n ngu n nhân l c có ch t lư ng, áp ng ư c m c tiêu c a mình v n là nh ng v n c n ư c nghiên c u m t cách k lư ng. T nh ng lý do nêu trên, tôi ch n tài “ Phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty c ph n V n t i công nghi p tàu th y Bình nh” làm Lu n văn t t nghi p cao h c c a mình. Hy v ng k t qu nghiên c u s góp ph n h th ng hóa cơ s lý lu n v phát tri n ngu n nhân l c trong doanh nghi p nói chung, tìm ra nguyên nhân c a nh ng thành công và h n ch , t ó gi i pháp c th nh m giúp cho Công ty có ư c ngu n nhân l c xu t nh ng y , m b o ch t lư ng áp ng m c tiêu phát tri n c a mình. 2. M c tiêu nghiên c u - H th ng hóa nh ng v n lý lu n v phát tri n ngu n nhân l c trong doanh nghi p. - Phân tích, ánh giá th c tr ng phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty c ph n V n t i công nghi p tàu th y Bình - nh th i gian qua. xu t gi i pháp phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty c ph n V n t i công nghi p tàu th y Bình nh trong th i gian 3. i tư ng, ph m vi nghiên c u - i tư ng nghiên c u: Nh ng v n n. lý lu n và th c ti n liên quan n phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty c ph n V n t i công nghi p tàu th y Bình nh. - Ph m vi nghiên c u: t i Công ty c ph n V n t i công nghi p tàu th y 3 Bình nh. 4. Phương pháp nghiên c u Lu n văn s d ng nh ng phương pháp nghiên c u chung c a khoa h c kinh t : - Phương pháp i u tra, kh o sát. - Phương pháp th ng kê. - Phương pháp phân tích, so sánh. 5. B c c Lu n văn N i dung chính c a Lu n văn g m có 3 chương: Chương 1: Cơ s lý lu n v phát tri n ngu n nhân l c trong doanh nghi p. Chương 2: Th c tr ng phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty c ph n V n t i công nghi p tàu th y Bình nh. Chương 3: Gi i pháp phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty c ph n V n t i công nghi p tàu th y Bình nh. 6. T ng quan tài li u nghiên c u Phát tri n ngu n nhân l c là m t trong nh ng y u t quan tr ng quy t nh s t n t i và phát tri n c a doanh nghi p, cho nên v n này ư c nhi u tác gi nghiên c u, thông qua m t s giáo trình v qu n tr nhân l c như: Qu n tr ngu n nhân l c (Nguy n Qu c Tu n - 2006), Kinh t ngu n nhân l c (Tr n Xuân C u, Mai Qu c Chánh - 2008), Ngu n nhân l c (Nguy n Ti p 2008), Giáo trình Qu n tr ngu n nhân l c (Nguy n Vân i m, Nguy n Ng c Quân - 2007, Giáo trình Ngu n nhân l c (Ph m c Thành - 1995), bài vi t c a m t s h c gi như “ m t s v n ào t o và phát tri n ngu n nhân l c” c a PGS,Ts. Võ Xuân Ti n - à n ng,…Bên c nh ó, có m t s tài nghiên c u liên quan n ih c i tư ng nghiên c u c a Lu n văn, n i b t có m t s công trình nghiên c u n i b t như sau: 4 - Phát tri n ngu n nhân l c trong các Công ty Nh t B n hi n nay do TS. Tr n Th Nhung và PGS. TS. Nguy n Duy Dũng tác gi ã phân tích hi n tr ng phát tri n ngu n nhân l c, các phương th c ào t o lao ng ch y u trong các Công ty Nh t B n t nh ng năm 1990 nay. Tác gi l c ng ch biên (2005). Các n ã nêu ra m t s g i ý và ki n ngh v s phát tri n ngu n nhân Vi t Nam nói chung và trong các Công ty nói riêng trong th i gian t i. Lu n văn th c s : “Phát tri n ngu n nhân l c t i Trư ng Cao Thương M i n năm 2015 và t m nhìn ng n năm 2020”. - Doanh nghi p Vi t Nam 2007, Lao ng và phát tri n ngu n nhân l c (2008): do TS. Ph m Th Thu H ng là ch biên. Các tác gi phân tích v th c tr ng lao ng và phát tri n ngu n nhân l c trên cơ s xem xét, so sánh tác ng c a y u t lao chi n lư c ng i v i các ngành ã nêu, ng th i ưa ra gi i pháp i v i vi c phát tri n ngu n nhân l c c a các ngành này. ây là nh ng óng góp có giá tr không ch cho doanh nghi p mà cho c các nhà ho ch nh chính sách c a Vi t Nam. Nh ng tài li u trên, các tác gi ã s d ng phương pháp ch y u là phương pháp t ng h p, phân tích, so sánh qu s li u th ng kê trong quá kh , t cơ s phân tích và ánh giá các k t ó rút ra nh ng ưu, như c i m, làm ưa ra nh ng gi i pháp nh m phát tri n ngu n nhân l c trong doanh nghi p ngày càng hi u qu hơn. Trong các nghiên c u nêu trên, tuy n i dung ch y u là tri n ngu n nhân l c, m i m t nghiên c u có m t c p n phát i tư ng và ph m vi nghiên c u khác nhau và t i Công ty c ph n V n t i công nghi p tàu th y Bình nh chưa có nghiên c u nào liên quan V i nv n này. tài “ Phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty c ph n V n t i công nghi p tàu th y Bình nh”, tác gi d a trên cơ s tham kh o t m t s lu n văn th c s b o v trư c ây, nh t là cơ s lý lu n c a nh ng tài ó và trên 5 cơ s tham kh o ư c t nhi u ngu n tài li u, giáo trình m i nh t v phát tri n ngu n nhân l c, cùng sách c a m t s h c gi ư c biên d ch t tài li u nư c ngoài, tác gi c u ã ư c biên so n và ã ch n l c ti n hành nghiên tài này. Tóm l i, ã có m t s nghiên c u ho c báo cáo kh ng nh ý nghĩa và t m quan tr ng c a phát tri n ngu n nhân l c trong doanh nghi p. N m b t ư c nh ng v n nêu trên, k th a nh ng thành t u nghiên c u ã t ư c, ng th i xu t phát t yêu c u th c ti n c a doanh nghi p, tác gi ch n và ti n hành nghiên c u tài: “ Phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty c ph n V n t i công nghi p tàu th y Bình nh”. 6 CHƯƠNG 1 CƠ S LÝ LU N V PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C TRONG DOANH NGHI P 1.1. M T S KHÁI NI M CƠ B N 1.1.1. Nhân l c và ngu n nhân l c - Nhân l c là s c l c con ngư i, n m trong m i con ngư i và làm cho con ngư i ho t ng. S c l c ó ngày càng phát tri n cùng v i s phát tri n c a cơ th con ngư i và gia vào quá trình lao nm tm c nào ó, con ngư i i u ki n tham ng [10]. - Ngu n nhân l c là m t khái ni m mang tính t ng h p, các c tính s lư ng và ch t lư ng ngu n nhân l c, ư c miêu t b i quy mô và cơ c u theo các c i m gi i tính, trình c tính nào khác. Như v y, nói chuyên môn nghi p v , ngành ngh hay m t n ngu n nhân l c chúng ta không d ng l i vi c mô t quy mô c a l c lư ng này và cơ c u theo các nh như gi i tính, trình chuyên môn nghi p v mà còn xác c tính d xác nh có thông tin v k năng, kinh nghi m, s t n tâm, n l c ti m năng sáng t o[11]. - Ngu n nhân l c là ngu n l c v con ngư i và ư c nghiên c u dư i nhi u khía c nh. Trư c h t, v i tư cách là ngu n cung c p s c lao ng cho xã h i, bao g m toàn b dân cư có cơ th phát tri n bình thư ng. Ngu n nhân l c, v i tư cách là m t y u t c a s phát tri n kinh t - xã h i là kh năng lao ng có kh năng lao ng c a xã h i, bao g m nhóm dân cư trong tu i lao ng. Ngu n nhân l c còn có th hi u là t ng h p cá nhân nh ng con ngư i c th tham gia vào quá trình lao th n ư c huy ng, là t ng th các y u t v th ch t và tinh ng vào quá trình lao ng. T các cách ti p c n nêu trên, các nhà nghiên c u ã ưa ra m t s khái 7 ni m v ngu n nhân l c như sau: Ngu n nhân l c c a m t t ch c bao g m t t c nh ng ngư i lao ng làm vi c trong t ch c ó, còn nhân l c ư c hi u là ngu n l c c a m i con ngư i mà ngu n l c này g m th l c và trí l c[7]. Ngu n nhân l c ư c xem xét theo quy mô (t c s lư ng) và cơ c u, qua ó ph n ánh ch t lư ng lao ng. S lư ng lao ng trong doanh nghi p nhi u hay ít do yêu c u nhi m v s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p. S lư ng lao ng ư c tính theo s có m t trong danh sách và s bình quân[10]. T khái ni m trên cho th y ngu n nhân l c g m có s lư ng, cơ c u và ch t lư ng. + S lư ng ngu n nhân l c: Th hi n quy mô c a doanh nghi p, s lư ng lao ng ông thì quy mô doanh nghi p l n và ngư c l i s lư ng lao ng ít thì quy mô doanh nghi p nh . ây là s lao nghi p tham gia vào các ho t ng hi n có trong doanh ng trong hi n t i ho c d ki n nhu c u cho tương lai. + Cơ c u ngu n nhân l c: Th hi n tính a d ng c a ngu n nhân l c trong doanh nghi p thông qua các tiêu chí v trình h c v n, chuyên môn, tu i, gi i tính… Tính a d ng c a cơ c u ngu n nhân l c nh hư ng r t l n n ch t lư ng ngu n nhân l c trong doanh nghi p. + Ch t lư ng ngu n nhân l c: Th hi n năng l c c a ngư i lao trong công vi c và cu c s ng, là ng l c thúc y ngư i lao ng ng trong quá trình tham gia th c hi n nhi m v c a doanh nghi p. Ch t lư ng ngu n nhân l c ư c ánh giá qua các tiêu chí: Th l c: Là s c kh e, là th ch t, là s c ch u ng áp l c công vi c và cách x lý s căng th ng trong công vi c c a ngư i lao ng. Trí l c: Là t t c nh ng gì thu c v trí tu , tinh th n, năng l c chuyên môn, kh năng s d ng chuyên môn trong công vi c, giá tr và ph m ch t c a 8 ngư i lao ng. Nhân cách: Là nh ng c i m, thu c tính tâm lý c a cá nhân, bi u hi n b n s c và giá tr c a con ngư i. Nó nói lên m t tâm lý - xã h i, giá tr và c t cách làm ngư i c a m i cá nhân. Như v y, có th hi u ngu n nhân l c trong doanh nghi p là t ng th các ti m năng c a con ngư i, trư c h t và cơ b n nh t là ti m năng lao g m th l c, trí l c và nhân cách, ư c huy ng vào quá trình lao ng, bao ng nh m áp ng m c tiêu c a doanh nghi p. 1.1.2. Phát tri n ngu n nhân l c Hi n nay, có nhi u khái ni m khác nhau v phát tri n ngu n nhân l c: - Phát tri n ngu n nhân l c là nh m tăng năng l c ngu n nhân l c vư t các yêu c u c a công vi c hi n t i, th hi n n l c c i thi n kh năng nhân viên trong x lý a d ng các nhi m v [3] - Các nhà nghiên c u c a UNDP cho r ng phát tri n ngu n nhân l c ch u s tác ng, chi ph i c a năm nhân t : Giáo d c - ào t o, s c kh e và dinh dư ng, môi trư ng làm vi c và s gi i phóng con ngư i. Trong ó, giáo d c và ào t o là n n t ng, còn các nhân t khác là thi t y u di trì và áp ng s phát tri n b n v ng c a ngu n nhân l c. UNDP nh n m nh r ng “ Các th trư ng ch là phương ti n, s phát tri n c a con ngư i m i là m c ích [4] - Theo ILO (International Labout Organization - T ch c Lao ng qu c t ), phát tri n ngu n nhân l c theo nghĩa r ng hơn, không ch là s chi m lĩnh ngành ngh c a dân cư ho c bao g m c v n phát tri n năng l c ó c a con ngư i ào t o nói chung mà còn là ti n t i có ư c vi c làm hi u qu , cũng như th a mãn ngh nghi p và cu c s ng cá nhân. - M t s nhà nghiên c u thì cho r ng: + Phát tri n ngu n nhân l c c p n kinh nghi m h c t p có t ch c do ngư i ch doanh nghi p tài tr . Nó ư c thi t k và th c hi n v i m c tiêu 9 nâng cao k t qu th c hi n công vi c và c i thi n i u ki n con ngư i thông qua vi c m b o k t h p gi a m c tiêu c a t ch c và m c tiêu c a cá nhân[4]. Thi t k và th c hi n ho t ng phát tri n ngu n nhân l c, v i m c tiêu nâng cao k t qu làm vi c c a ngư i lao ng. Trong ó, môi trư ng và văn hóa doanh nghi p là nh ng y u t quan tr ng trong thi t k d ng nh ng ki n th c này tác ng ào t o và v n n k t qu th c hi n công vi c. C i thi n i u ki n con ngư i, nh m nh n m nh vào s quan tr ng, giá tr cá nhân v i nhu c u, tình c m, mong mu n khác nhau, v i ni m tin r ng con ngư i có kh năng h c liên t c và phát tri n trong cu c s ng c a h . m b o cam k t gi a m c tiêu c a t ch c và m c tiêu cá nhân, khi th c s tôn tr ng ngư i lao ng trong vi c t ư c m c tiêu cá nhân thì t ch c có th có ư c s cam k t c a ngư i lao lao ng và tăng ư c năng su t ng. + Phát tri n ngu n nhân l c là phát tri n v năng l c và ng cơ, năng l c (theo cách hi u ngày nay) là m t khái ni m m i, d n thay th khái ni m “ nghi p v chuyên môn”. Trong khi khái ni m “ nghi p v chuyên môn” tương i “ tĩnh” và mang tính t p th thì khái ni m năng l c mang tính linh ho t hơn, là m t công c s c bén, nó phù h p hơn v i ho t ngu n nhân l c trong m t th gi i vi c làm luôn bi n ng qu n tr ng. Năng l c, xét theo ph m trù thư ng dùng nh t, năng l c làm vi c tương ng v i “ ki n th c”, “ k năng” và “ hành vi, thái úng n các ho t ” c n huy ng có th th c hi n ng riêng c a t ng v trí làm vi c[11]. Ki n th c, là nh ng hi u bi t chung và nh ng hi u bi t chuyên ngành v m t lĩnh v c c th . Ki n th c có th ti p thu thông qua các phương pháp sư ph m truy n th ng: Thuy t trình, ch ng minh, di n gi ng… K năng, là làm ch kh năng áp d ng các k thu t, phương pháp và 10 công c gi i quy t công vi c. K năng ch có th ư c hình thành thông qua th c làm, cùng v i vi c áp d ng các phương pháp c th . Do v y, giá k năng c n d a vào m c Hành vi, thái ánh thành th o công vi c ư c th c hi n. , là làm ch hành vi, thái thái tinh th n c a b n thân. Hành vi, thái c a b n thân, làm ch tr ng ư c hình thành trong cùng m t i u ki n như hình thành k năng. + Phát tri n ngu n nhân l c là t ng th các hình th c, phương pháp, chính sách và bi n pháp nh m hoàn thi n và nâng cao ch t lư ng cho ngu n nhân l c ( trí tu , th ch t và ph m ch t tâm lý xã h i) nh m áp ng òi h i v ngu n nhân l c cho phát tri n kinh t - xã h i trong t ng giai o n phát tri n[9]. Th l c c a ngu n nhân l c: S c kh e cơ th và s c kh e tinh th n c a ngư i lao ng. Trí l c c a ngu n nhân l c: Trình k năng lao văn hóa, chuyên môn k thu t và ng th c hành c a ngư i lao ng. Ph m ch t tâm lý xã h i: K lu t, t giác, có tinh th n h p tác và tác phong công nghi p, có tinh th n trách nhi m cao. + Phát tri n ngu n nhân l c là quá trình tăng lên v s lư ng ( quy mô) ngu n nhân l c và nâng cao v m t ch t lư ng ngu n nhân l c, t o ra cơ c u ngu n nhân l c ngày càng h p lý. C ba m t s lư ng, ch t lư ng, cơ c u trong phát tri n ngu n nhân l c g n ch t v i nhau, trong ó y u t quan tr ng nh t c a phát tri n là ch t lư ng c a ngu n nhân l c ph i ư c nâng cao[2]. Phát tri n ngu n nhân l c, trên bình di n xã h i, là ch quá trình phát tri n ngu n nhân l c con ngư i t d ng ti m năng thành v n con ngư i - v n nhân l c và chuy n v n này vào ho t ng kinh t - xã h i. Xét v cá nhân, phát tri n ngu n nhân l c là vi c nâng cao s c kh e, trí tu , chuyên môn, lành ngh , k năng th c hành o tăng năng su t lao c, năng l c ng, tăng 11 thu nh p và c i thi n ch t lư ng cu c s ng. Phát tri n ngu n nhân l c, v th c ch t là nâng cao giá tr ngu n nhân l c con ngư i, ch y u trên các phương di n th l c, trí tu , năng l c, o c, k năng…và phát huy t i a hi u qu s d ng chúng trong th c ti n phát tri n kinh t - xã h i c a t nư c. i u ó có nghĩa phát tri n ngu n nhân l c là phát tri n v s lư ng, ch t lư ng ngu n nhân l c và nâng cao hi u qu s d ng nó trong th c ti n. Như v y có th hi u r ng: Phát tri n ngu n nhân l c trong doanh nghi p là t ng th các hình th c, phương pháp, chính sách và bi n pháp nh m hoàn thi n và nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c theo hư ng ti n b (v trí l c, th l c và ph m ch t tâm lý xã h i) nh m áp ng òi h i v ngu n nhân l c cho m c tiêu phát tri n c a doanh nghi p trong t ng th i kỳ và cá nhân ngư i lao ng. 1.2. N I DUNG PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C TRONG DOANH NGHI P 1.2.1. ánh giá nhu c u và m c tiêu phát tri n ngu n nhân l c Căn c vào chi n lư c c a t ch c và chi n lư c ngu n nhân l c xác nh khung cơ c u năng l c chung c a t ch c và khung năng l c c a t ng công vi c. áp ng cho nhu c u phát tri n doanh nghi p trong th i i m hi n nay v i s c nh tranh kh c li t c a th trư ng, nhu c u thay i công ngh m i, s n ph m cung c p ra th trư ng òi h i ph i có ch t lư ng cao. Do v y, doanh nghi p mu n thành công thì ph i có ngu n nhân l c có ch t lư ng cao n m b t v quy trình công ngh m i. Hi n t i doanh nghi p còn thi u h t nhi u nhân l c qu n lý có trình chuyên môn cao và kinh nghi m nghi m ngh nghi p, có t m nhìn phán oán và phân tích vi n c nh c a Công ty, i v i nhân viên nghi p v thì thi u k