B GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C À N NG
VILAYPHONE PHASONNABANE
PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C
T I CÔNG TY C
PH N V N T I
A PHƯƠNG TH C
LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH
à N ng - Năm 2015
B GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C À N NG
VILAYPHONE PHASONNABANE
PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C
T I CÔNG TY C
PH N V N T I
A PHƯƠNG TH C
Chuyên ngành: Qu n tr kinh doanh
Mã s : 60.34.05
LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH
Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS. TS. LÊ TH GI I
à N ng - Năm 2015
L I CAM OAN
Tôi cam oan
tài :“Phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty C ph n
v n t i a Phương Th c” là công trình nghiên c u c a riêng tôi.
Các s li u cũng như k t qu nêu trong lu n văn là hoàn toàn trung
th c và chưa t ng ư c ai công b trong b t kỳ công trình nghiên c u nào
khác.
Tác gi
VILAYPHONE PHASONNABANE
M CL C
M
U.................................................................................................1
1. Tính c p thi t c a
............................................................................ 1
2. M c tiên nghiên c u............................................................................. 2
3.
i tư ng và ph m vi nghiên c u........................................................ 2
4. Phương pháp nghiên c u...................................................................... 3
5. B c c c a lu n văn ............................................................................. 3
6. T ng quan tài li u nghiên c u.............................................................. 3
CHƯƠNG 1. CƠ S
LÝ LU N ...........................................................6
1.1. KHÁI NI M, M C TIÊU VÀ VAI TRÒ C A PHÁT TRI N
NG N NHÂN L C ................................................................................6
1.1.1. Nhân l c và ngu n nhân l c .......................................................... 6
1.1.2. Phát tri n ngu n nhân l c ............................................................... 7
1.1.3. M c tiêu và vai trò c a phát tri n ngu n nhân l c ....................... 10
1.2. N I DUNG PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C........................15
1.2.1. Cơ c u ngu n nhân l c phù h p v i m c tiêu c a t ch c........... 15
1.2.2. Nâng cao năng l c ngu n nhân l c............................................... 16
1.2.3. Phát tri n môi trư ng h c t p........................................................ 19
1.2.4. T o
1.3. NHÂN T
ng l c thúc
y................................................................... 23
NH HƯ NG
N PHÁT TRI N NGU N
NHÂN L C TRONG DOANH NGHI P .............................................26
1.3.1. Các nhân t thu c v xã h i .......................................................... 26
1.3.2. Các nhân t thu c v t ch c ........................................................ 27
1.3.3. Các nhân t thu c v ngư i lao
ng ........................................... 29
1.4. Ý NGHĨA C A VI C PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C
TRONG DOANH NGHI P...................................................................30
1.5. KINH NGHI M PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C T I M T
S DOANH NGHI P ...........................................................................30
K T LU N CHƯƠNG 1 ......................................................................40
CHƯƠNG 2. TH C TR NG PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C
T I CÔNG TY C
PH N V N T I A PHƯƠNG TH C..........41
2.1. KHÁI QUÁT V CÔNG TY C
TH C NH HƯ NG
PH N V N T I
A PHƯƠNG
N PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C ....41
2.1.1. T ng quan v Công ty C ph n v n t i a Phương Th c............ 41
2.1.2. S lư ng lao
2.1.3.
ng ......................................................................... 44
c i m, chi n lư c và k t qu s n xu t kinh doanh c a công ty.. 45
2.2. TH C TR NG PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C T I
CÔNG TY C PH N V N T I A PHƯƠNG TH C......................48
2.2.1. Th c tr ng cơ c u
i ngũ lao
ng.............................................. 48
2.2.2. Th c tr ng nâng cao năng l c c a d i ngũ lao
2.2.3. Th c tr ng v
2.3.
ng cơ thúc
y ngư i lao
ng .................... 50
ng .......................... 54
ÁNH GIÁ V CÔNG TÁC PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C
T I CÔNG TY C PH N V N T I A PHƯƠNG TH C .........56
2.3.1. Thành công.................................................................................... 56
2.3.2. T n t i, h n ch ............................................................................. 56
2.3.3. Nguyên nhân ................................................................................. 56
K T LU N CHƯƠNG 2 ......................................................................57
CHƯƠNG 3. GI I PHÁP PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C T I
CÔNG TY C
3.1. CĂN C
3.1.1.
PH N V N T I A PHƯƠNG TH C..................58
XÂY D NG GI I PHÁP ........................................58
nh hư ng phát tri n Công ty
n năm 2020.............................. 58
3.1.2. Quan i m, m c tiêu phát tri n ngu n nhân l c........................... 59
3.1.3. Nguyên t c
xây d ng gi i pháp................................................ 59
3.2. GI I PHÁP PHÁT TRI N NGU N NHÂN L C........................59
3.2.1. Hoàn thi n công tác ho ch
nh ngu n nhân l c.......................... 59
3.2.2. Nâng cao ki n th c cho ngu n nhân l c....................................... 62
3.2.3. Nâng cao k năng, hành vi thái
cho ngu n nhân l c............... 66
3.2.4. Phát tri n môi trư ng h c t p........................................................ 68
3.2.5. Nâng cao nh n th c c a ngu n nhân l c ...................................... 70
3.2.6. Nâng cao
ng cơ thúc
y ngu n nhân l c................................. 70
3.2.7. Các bi n pháp có tính i u ki n.................................................... 74
K T LU N CHƯƠNG 3 ......................................................................79
K T LU N...........................................................................................80
TÀI LI U THAM KH O
QUY T
NH GIAO
TÀI LU N VĂN (B n sao)
DANH M C CÁC B NG
S hi u
Tên b ng
b ng
2.1
Cơ c u lao
2.2
K t qu kinh doanh c a công ty
2.3
Cơ c u lao
ng phân theo trình
2.4
Cơ c u lao
ng theo gi i tính và
2.5
Th c tr ng k năng
3.1
Nhu c u ào t o cho các ngành ngh
Trang
ng c a công ty
44
47
chuyên môn
i ngũ CBCNV
tu i c a công ty
48
49
52
65
1
M
U
1. Tính c p thi t c a
Trong quá trình công nghi p hoá, hi n
lý c a nư c ta, v n
i hoá và
i m i cơ ch qu n
ngu n l c luôn ư c quan tâm hàng
u
m i chính
sách phát tri n kinh t xã h i. Vì v y, phát tri n ngu n nhân l c có v trí r t
quan tr ng hàng
u trong h th ng t ch c, nh m huy
ng m i ti n năng
cho phát tri n.
Doanh nghi p hình thành và phát tri n d a vào các ngu n l c cơ b n
như: ngu n nhân l c, ngu n v n, cơ s v t ch t, công ngh … Trong ó,
ngu n nhân l c là y u t quan tr ng nh t quy t
nh s thành công ho c th t
b i c a doanh nghi p. Hơn n a, các doanh nghi p thư ng xuyên có s thay
i như m r ng quy mô s n xu t kinh doanh, phát tri n s n ph m m i hay
thay
i công ngh … Khi nh ng thay
cũng thay
i theo
i này di n ra thì nhu c u nhân l c
áp ng yêu c u, nhi m v s n xu t kinh doanh c a
doanh nghi p.
Trong th i
i khoa h c k thu t phát tri n như hi n nay, cu c c nh
tranh gi a các Công ty ngày càng gay g t, cu c c nh tranh ó th hi n trên t t
c các m t, công ngh , tài chính, qu n lý, ch t lư ng, giá c , nhưng trên h t
ng sau m i c nh tranh là con ngư i. Tuy nhiên, ho t
nghi p v n b c l nhi u h n ch như trì tr trong cơ ch ho t
ngu n nhân l c có trình
ng c a doanh
ng, thi u h t
, y u kém v năng l c qu n lý, s c c nh tranh y u.
Chính sách ngu n nhân l c thư ng m c sai l m khi l p l i cơ ch s p x p, b
trí lao
ng, nh t là cán b qu n lý theo cơ quan hành chính s nghi p. Cơ
ch tuy n d ng, ào t o, tr lương… còn nhi u b t c p. Do v y, Công ty C
ph n v n t i a Phương Th c ang
làm gì
ng trư c m t thách th c l n là c n ph i
duy trì và phát tri n ngu n nhân l c
trong môi trư ng c nh tranh ngày càng kh c li t
có th t n t i và phát tri n
2
Công ty C ph n v n t i
nghi p ho t
a Phương Th c (Viettranstimex) là doanh
ng ch y u trong lĩnh v c v n t i. Do ó, nhu c u s d ng tay
ngh có trình
cao là r t l n. Tuy nhiên, vi c phát tri n ngu n nhân l c t i
công ty có nh ng
c thù riêng nào, g p nh ng khó khăn gì và làm th nào
phát tri n ngu n nhân l c có ch t lư ng, áp ng m c tiêu c a mình v n là
v n
c n ư c nghiên c u m t cách k lư ng.
T nh ng lý do nêu trên, tôi ch n
Công ty C ph n v n t i
tài “Phát tri n ngu n nhân l c t i
a Phương Th c” làm lu n văn t t nghi p cao h c
c a mình. Hy v ng k t qu nghiên c u góp ph n h th ng hoá cơ s lý lu n
v phát tri n ngu n nhân l c trong doanh nghi p nói chung, tìm ra nguyên
nhân c a nh ng thành công và h n ch , t
nh m giúp Công ty C ph n v n t i
ư c ngu n l c
y
,
ó
xu t m t s gi i pháp c th
a Phương Th c (Viettranstimex) có
m b o ch t lư ng áp ng m c tiêu phát tri n c a
mình.
2. M c tiên nghiên c u
- H th ng hoá nh ng v n
lý lu n v phát tri n ngu n nhân l c
trong doanh nghi p.
- Phân tích, ánh giá th c tr ng phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty
C ph n v n t i a Phương Th c (Viettranstimex) th i gian qua.
-
xu t gi i pháp phát tri n ngu n nhân l c c a Công ty C ph n
v n t i a Phương Th c (Viettranstimex) trong th i gian
3.
i tư ng và ph m vi nghiên c u
-
i tư ng nghiên c u: Nh ng v n
n.
lý lu n và th c ti n liên quan
n phát tri n ngu n nhân l c c a Công ty C ph n v n t i
a Phương Th c
(Viettranstimex)
- Ph m vi nghiên c u: t i Công ty C ph n v n t i
(Viettranstimex)
a Phương Th c
3
4. Phương pháp nghiên c u
Lu n văn s d ng nh ng phương pháp nghiên c u chung c a khoa h c
kinh t :
- Phương pháp i u tra, kh o sát
- Phương pháp th ng kê
- Phương pháp phân tích, so sánh.
5. B c c c a lu n văn
N i dung chính c a lu n văn g m 3 chương:
Chương 1: Cơ s lý lu n v phát tri n ngu n nhân l c trong doanh
nghi p
Chương 2: Th c tr ng phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty C ph n
v n t i a Phương Th c
Chương 3: Gi i pháp phát tri n t i Công ty C ph n v n t i a Phương
Th c
6. T ng quan tài li u nghiên c u
Các nghiên c u v phát tri n ngu n nhân l c ph i d a trên nhi u góc
có cái nhìn toàn di n v chính sách phát tri n ngu n nhân l c t i các
doanh nghi p. T
ó, các gi i pháp ưa ra ph i d a trên tư duy lý thuy t cơ
b n, phù h p v i th c t s t o
ng l c cho s phát tri n c a doanh nghi p.
V i nh ng yêu c u như v y, tác gi s t p trung nghiên c u các tài li u sau:
- Giáo trình qu n tr ngu n nhân l c. Ch biên : TS. Nguy n Qu c Tu n;
ng tác gi : TS.
ào H u Hoà, TS. Nguy n Th Bích Thu, ThS. Nguy n
Phúc Nguyên, ThS. Nguy n Th Loan, xu t b n năm 2007. Cu n sách gi i
thi u t ng quát v qu n tr ngu n nhân l c . N i dung sách có tám chương và
chương VII : “
ào t o và phát tri n ngu n nhân l c “ chương này ã cung
c p ki n th c cơ b n v vai trò c a phát tri n ngu n nhân l c trong t ch c,
các khái ni m v phát tri n, ào t o và cách th c v n d ng có trong th c ti n .
4
- Giáo trình Qu n tr ngu n nhân l c do tác gi PGS.TS Tr n Kim Dung
ch biên, NXB t ng h p thành ph H Chí Minh, ư c tái b n l n th 8, phát
hành năm 2011 ã phân tích chuyên sâu các v n
v phát tri n ngu n nhân
l c trong t ch c và
ng
n phát tri n ngu n
- Bài gi ng Qu n tr ngu n nhân l c do tác gi TS.
oàn Gia Dũng biên
nh hư ng các nhân t tác
nhân l c .
so n, trong ó chương 7
c p
n n i dung phát tri n ngu n nhân l c , cho
ta th y ư c mu n phát tri n ngu n nhân l c c a m t t ch c liên quan
các v n
h c t p, phát tri n và cơ h i ào t o, ti p c n
n
n vi c phát tri n
con ngư i trong chi n lư c t ng th t ch c.
- Giáo trình Qu n tr ngu n nhân l c do Ths. Nguy n Văn
PGS.TS. Nguy n Ng c Quân (2004), NXB Lao
chương, trong ó chương 03 “
th y ư c m c
i m-
ng xã h i, Hà N i, g m 06
ào t o và phát tri n ngu n nhân l c‹ cho ta
quan tr ng c a phát tri n ngu n nhân l c trong vi c t o l i
th c nh tranh c a t ch c,
ng th i nh n bi t ư c nh ng thách th c c n
i m t trong công tác phát tri n ngu n nhân l c.
- Bài báo “M t s v n
ào t o và phát tri n ngu n nhân l c‹ tác gi
TS. Võ Xuân Ti n trên t p chí khoa h c- công ngh ,
năm 2010, nói v các v n
ih c
à N ng s 05
các t ch c duy trì và phát tri n ngu n nhân
l c c a mình.
- Sách Human Resource Management do tác gi B.B.Mahapatro ch
bi n, NXB New Age International Publishers, phát hành 2010 ã ưa ra cái
nhìn v vi c qu n l› ngu n nhân l c liên quan m t cách tr c ti p và gián ti p
n s thành công trong các t ch c. N i dung bao g m 13 chương, trong ó
chương 11, ph n 11.2 có
c pv v n
phát tri n ngu n nhân l c, s khác
nhau gi a ào t o và phát tri n, nhân t
nh hư ng, m c ti u và s c n thi t
ph i phát tri n ngu n nhân l c.
5
- Sách Amstrongs Hanbook of Resource Management Practice do tác gi
Micheal Amstrong ch biên, NXB Replike Press Pvt Ltd, phát hành năm
2009 bao g m 12 chương, trong ó ph n 8 “H c t p và phát tri n‹ ã ưa ra
các quy trình h c t p
V i
phát tri n ngu n nhân l c trong t ch c.
tài: “Phát tri n ngu n nhân l c t i Công ty C ph n v n t i
Phương Th c‹ tác gi có tham kh o t m t s lu n văn th c s
v trư c ây, nh t là cơ s l› lu n c a nh ng
a
ã ư cb o
tài ó và trên cơ s tham
kh o ư c nhi u ngu n tài li u, giáo trình m i nh t v phát tri n ngu n nhân
l c, cùng sách c a m t s h c gi
li u nư c ngoài, tác gi
ã ư c biên so n và biên d ch t nhi u tài
ã ch n l c và ti n hành nghiên c u
Tóm l i, ã có m t s nghiên c u và bài báo kh ng
tài này
nh ý nghĩa và t m
quan tr ng c a phát tri n ngu n nhân l c trong doanh nghi p. N m b t ư c
nh ng v n
nêu trên, k th a thành t u c a nh ng nghiên c u ã
ng th i xu t phát t th c ti n c a doanh nghi p, tác gi
hành nghiên c u
t ư c,
ã ch n và ti n
tài: “Phát tri n ngu n nhân l c t i công ty C ph n v n
t i a Phương Th c”
6
CHƯƠNG 1
CƠ S
LÝ LU N
1.1. KHÁI NI M, M C TIÊU VÀ VAI TRÒ C A PHÁT TRI N
NG N NHÂN L C
1.1.1. Nhân l c và ngu n nhân l c [2][3]
Theo
nh nghĩa c a Liên hi p qu c, nhân l c là trình
lành ngh , là
ki n th c và năng l c c a toàn b cu c s ng c a con ngư i hi n có th c t
ho c ti m năng phát tri n kinh t - xã h i trong m t c ng
Theo
ng.
nh nghĩa c a chương trình phát tri n Liên hi p qu c: “ Ngu n
nhân l c là trình
lành ngh , là ki n th c và năng l c c a toàn b cu c s ng
c a con ngư i hi n có th c t ho c ti m năng phát tri n kinh t - xã h i trong
m t c ng
ng”. Như v y, ngu n nhân l c là t ng th các ti m năng lao
c a con ngư i c a m t qu c gia ã ư c chu n b
năng huy
m c
nh t
ng vào quá trình phát tri n kinh t -xã h i c a
ng
nh, có kh
t nư c; “ti m
năng ó bao g m t ng hoà các năng l c v trí l c, th l c, nhân cách con
ngư i c a m t qu c gia, áp ng v i m t cơ c u nh t
n n kinh t
nh c a lao
ng do
òi h i”. Th c ch t ó là ti m năng c a con ngư i v s lư ng,
ch t lư ng và cơ c u.
Quan i m này cho th y rõ ngu n nhân l c m t cách toàn di n, coi
ngu n nhân l c không ch
trên góc
s lư ng (ngu n l c lao
ng) mà c
v ch t lư ng (ti m năng phát tri n). Ngu n nhân l c là t t c các k năng và
năng l c c a con ngư i liên quan
gia. Ngày nay, tri th c là y u t ch
n s phát tri n c a m i cá nhân và qu c
o c a s phát tri n. Các thành qu c a
khoa h c k thu t tr thành y u t s n xu t tr thành c u ph n c a s n ph m.
T tr ng ch t xám trong m i s n ph m cao hay th p th hi n kh năng c nh
tranh c a ngành ngh hay qu c gia ó. Vì v y, ch t lư ng c a ngu n nhân
l c, y u t trình
chuyên môn, k năng ngh nghi p, nhân cách, ph m ch t
7
là tiêu chí quan tr ng trong vi c ánh giá th c tr ng và kh năng phát tri n
ngu n nhân l c c a t ch c ho c c a t ng qu c gia.
T các v n
trên, ta có th hi u: “Ngu n nhân l c là t ng th nh ng
ti m năng c a con ngư i (trư c h t và cơ b n nh t là ti m năng lao
g m c ph m ch t, trình
ng),
chuyên môn, ki n th c, óc sáng t o, năng
lư ng, nhi t huy t huy t và kinh nghi m s ng c a con ngư i nh m áp
ng cơ c u kinh t -xã h i”
1.1.2. Phát tri n ngu n nhân l c
nh nghĩa phát tri n ngu n nhân l c không h
ơn gi n, và v n
ti p
t c ư c tranh lu n c a các nhà văn và nhà nghiên c u. Ví d , Blake (1995)
tuyên b r ng các lĩnh v c phát tri n ngu n nhân l c “ thách th c
nh nghĩa
và ranh gi i”. Weinberger (1998) l p lu n r ng có v như là không có s
thu n m c dù th c t r ng r t nhi u ngư i ã r t c g ng
ng
nh nghĩa phát
tri n ngu n nhân l c. M t khác, Lee (2001) ã tranh cãi r ng m t s nhà văn
t ch i không mu n
nghĩa
y
nh nghĩa phát tri n ngu n nhân l c và không th
nh
.
Ta có th tìm hi u phát tri n ngu n nhân l c qua các khía c nh sau :
Theo quan i m trư c ây
Phát tri n : Là s v n
ơn gi n
ng theo chi u hư ng i lên, t th p
n ph c t p, t kém hoàn thi n
n cao, t
n hoàn thi n hơn,… Là quá trình
chu n b và cung c p nh ng năng l c c n thi t cho t ch c trong tương lai.
Phát tri n ngu n nhân l c là quá trình trang b ki n th c nh t
chuyên môn nghi p v cho ngư i lao
công vi c nh t
ng,
h có th
nh v
m nhi m ư c m t
nh
Theo PGS-TS Nguy n Vi t S , phát tri n ngu n nhân l c ư c hi u là
s gia tăng giá tr cho con ngư i v trí tu ,
o
c, th l c và th m m , làm
8
cho con ngư i tr thành nh ng ngư i lao
ng có năng l c và ph m ch t m i
cao hơn.
T ch c lao
ng qu c t (ILO) cho r ng, phát tri n ngu n nhân l c
bao g m phát tri n v th l c, trí l c, kh năng nh n th c và ti p thu ki n
th c, tính năng
ng xã h i và s c sang t o c a con ngư i trong lao
ng, s n
xu t. Các ph m ch t này có ư c thông qua giáo d c, ào t o và b sung,
nâng cao trong quá trình s ng và làm vi c.
Như v y, theo quan i m trư c ây c a các cá nhân và t ch c thì ta có
th hi u phát tri n ngu n nhân l c là : T ng th các hình th c, phương pháp,
chính sách, bi n pháp nh m hoàn thi n và nâng cao ch t lư ng c a ngu n
nhân l c ( trí tu , th ch t và ph m ch t tâm lý xã h i ), nh m áp ng òi
h i v ngu n nhân l c cho s phát tri n kinh t - xã h i trong t ng giai o n
phát tri n.
Th c ch t, phát tri n ngu n nhân l c chính là quá trình t o l p và phát
tri n năng l c toàn di n c a con ngư i vì s ti n b kinh t , xã h i và s hoàn
thi n b n thân m i con ngư i. Phát tri n ngu n nhân l c ư c t ng h p t
giáo d c, ào t o và phát tri n.
- Giáo d c : ư c hi u là ho t
ng nh m tác
n s phát tri n tinh th n, th ch t ch m t
ng m t cách có h th ng
i tư ng nào ó làm cho
tư ng ó d n d n có ư c ph m ch t và năng l c như yêu c u
- ào t o : là ho t
i
ra.
ng làm cho con ngư i tr thành ngư i có năng l c
theo nh ng tiêu chu n nh t
nh, là quá trình h c t p làm cho con ngư i lao
ng có th th c hi n công vi c t t hơn.
Theo quan i m hi n nay
Phát tri n ngu n nhân l c là s d ng vi c tích h p c a t ch c, ào t o,
và nh ng n l c phát tri n s nghi p
c i thi n hi u qu c a cá nhân, nhóm
và t ch c. Phát tri n ngu n nhân l c phát tri n năng l c then ch t cho phép
9
các cá nhân trong t ch c th c hi n các công vi c hi n t i và tương thông qua
các ho t
ng h c t p theo k ho ch. Nh ng nhóm bên trong các t ch c s
d ng phát tri n ngu n nhân l c
b t
phát tri n ngu n nhân l c là là
u và qu n lý vi c thay
i. Ngoài ra,
m b o cu c chi n gi a nhu c u cá nhân
và t ch c. [15]
Nadler và Nadler (1970)
m t t p h p các ho t
nh nghĩa phát tri n ngu n nhân l c ó là “
ng có h th ng và k ho ch thi t k b i m t t ch c
cung c p cho các thành viên c a nó v i nh ng cơ h i
năng c n thi t
áp ng nhu c u công vi c hi n t i và tương lai.”
Phát tri n ngu n nhân l c là “ t ch c ho t
trong m t t ch c
h c t p các k
ng h c t p ư c s p x p
nâng cao hi u su t và phát tri n ngh nghi p và phát
tri n t ch c. [16]
Theo Watson (1999)
nh nghĩa : Phát tri n ngu n nhân l c là ào t o
và hư ng d n các quy trình theo cách mà t t c các cá nhân và các
trang b nh ng k năng, ki n th c và năng l c mà h yêu c u
i ư c
th c hi n
nhi m v hi n t i và tương lai do t ch c yêu c u.
Chi n lư c phát tri n ư c c ng c b i m t tri t lý và m c ích c a nó
là
ưa tri t lý ó vào ho t
ng.
ó là v cơ b n có liên quan v i vi c t o
ra m t n n văn hoá h c t p mà s khuy n khích h c t p và s t o cơ s
k ho ch và th c hi n các chương trình và ho t
l p
ng h c t p. Khái ni m văn
hoá h c t p này là liên k t, k t h p v i khái ni m t ch c h c t p.
Như v y, theo quan i m hi n nay, ta có th hi u : Phát tri n ngu n
nhân l c là ti n trình phát tri n năng l c con ngư i thông qua phát tri n t
ch c và ào t o cá nhân
c i thi n hi u năng.
Các thành ph n c a phát tri n ngu n nhân l c: Phát tri n ngu n nhân
l c có hai thành ph n chính, m t là ào t o và phát tri n , gai là phát tri n t
10
ch c. Ngoài ra, phát tri n ngu n nhân l c có ba lĩnh v c ng d ng quan
tr ng: ngu n nhân l c qu n lý, phát tri n ngh nghi p và nâng cao ch t lư ng.
ào t o và phát tri n :
ào t o và phát tri n là quá trình c a h th ng
phát tri n chuyên môn trong các cá nhân v i m c ích c thi n hi u su t.
S khác nhau gi a ào t o và phát tri n ngu n nhân l c :
ào t o
Phát tri n
T p trung Công vi c hi n t i
Ph m vi
Công vi c hi n t i và tương lai
Cá nhân ngư i lao
ng
Th i gian Ng n h n, ngay l p t c
Cá nhân, nhóm, t ch c
Dài h n
M c ích B sung các k năng còn y u kém Chu n b cho tương lai
Phát tri n t ch c : Phát tri n t ch c là quá trình th c hi n thay
it
ch c v i m c ích c i thi n hi u su t h th ng.
Hi u su t: Có ba c p
th c hi n : t ch c, quy trình và cá nhân.
T nh ng quan i m trên ta có th hi u : Phát tri n ngu n nhân l c là
quá trình h c t p nh m m ra cho các cá nhân nh ng công vi c m i, kh
năng m i d a trên cơ s
nh hư ng tương lai c a t ch c, phát tri n
ngu n nhân l c t o ra s bi n
i v s lư ng và ch t lư ng ngu n l c v i
vi c nâng cao hi u qu s d ng chúng.
1.1.3. M c tiêu và vai trò c a phát tri n ngu n nhân l c
a. M c tiêu c a phát tri n ngu n nhân l c
M c tiêu c a phát tri n ngu n nhân l c là s d ng t i a ngu n nhân
l c hi n có và nâng cao tính hi u qu c a t ch c thông qua vi c giúp ngư i
lao
ng hi u rõ hơn v công vi c, n m v ng hơn v ngh nghi p và th c
hi n ch c năng, nhi m v c a mình m t cách t giác hơn v i thái
t t hơn
cũng như nâng cao kh năng thích ng c a h v i công vi c trong tương lai.
b. Vai trò c a phát tri n ngu n nhân l c
Phát tri n ngu n nhân l c là m t trong nh ng ho t
ng quan tr ng c a
11
qu n lý ngu n nhân l c, có vai trò r t l n giúp doanh nghi p s d ng có hi u
qu ngu n l c hi n có trong t ch c thông qua vi c giúp ngư i lao
rõ hơn công vi c mà h
ang
ng hi u
m nh n. Ngày nay, trong quá trình h i nh p
kinh t th gi i thì vi c nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c càng có vai trò to
l n.
- Trên góc
ng
vĩ mô: ào t o và phát tri n ngu n nhân l c là các ho t
u tư nh m t o ra ngu n nhân l c xã h i v i s lư ng và ch t lư ng
áp ng ư c nhu c u ngày càng cao c a xã h i. T o i u ki n cho vi c luôn
s n sàng cung c p
i ngũ lao
ng có tay ngh , có trình
chuyên môn cho
n n kinh t .
nư c ta hi n nay, v i m t ngu n nhân l c d i dào, giá nhân công r
v lâu dài không ph i là l i th phát tri n. Ch t xám tr thành ngu n v n l n
và quý giá, là nhân t quy t
nghi p. Chính vì v y,
nh s phát tri n c a m i qu c gia, m i doanh
u tư cho nhân l c ư c xem là
u tư hi u qu nh t.
Trong các y u t phát tri n nhanh và b n v ng c a n n kinh t , c a doanh
nghi p thì ngu n l c con ngư i là y u t cơ b n nh t. B i l , khi ã có trình
văn hoá, k thu t nghi p v cao, có tay ngh v ng s là y u t quy t
s d ng công ngh hi n
nh
i. Ngu n nhân l c v a là ngư i sáng t o v a là
ngư i s d ng các phương ti n, phương pháp công ngh
t ư c l i ích
kinh t cao nh t cho xã h i, cho doanh nghi p và cho b n thân h . Như v y,
ngu n nhân l c c n ph i ư c ào t o, giáo d c và nâng cao trình
th i c n ư c s d ng m t cách
- Trên góc
y
và có hi u qu .
vi mô (t ch c, doanh nghi p...): ào t o và phát tri n
ngu n nhân l c làm tăng năng su t lao
vi c. Khi ngư i lao
ng
ng có trình
ng, tăng ch t lư ng th c hi n công
chuyên môn thì h có ý th c trong công
vi c, tăng tính t qu n, làm vi c nhanh chóng và t c
cao kh năng ti p c n v i s thay
cao hơn. Do ó, nâng
i c a môi trư ng, c ng c
av c a
12
doanh nghi p trên th trư ng. Bên c nh ó thì ào t o và phát tri n ngu n
nhân l c còn giúp doanh nghi p gi m b t ư c chi phí như: Tăng s t qu n
c a ngư i lao
ng làm gi m b t chi phí qu n lý. Ngư i lao
th c phù h p làm gi m chi phí lưu chuy n lao
m i, gi m chi phí tai n n lao
máy móc thi t b .
nhân l c có vai trò
ng có ki n
ng và chi phí tuy n d ng
ng và b nh ngh nghi p, gi m chi phí hư h ng
i v i m i doanh nghi p thì ào t o và phát tri n ngu n
c bi t quan tr ng nó là i u ki n tiên quy t
m tt
ch c có th t n t i và i lên trong c nh tranh.
i v i b t kỳ m t t ch c nào thì cũng
ào t o và phát tri n
t ra nhi m v cho công tác
i ngũ nhân viên c a mình là làm sao s d ng t i a
ngu n nhân l c hi n có và nâng cao tính hi u qu c a t ch c thông qua vi c
giúp cho ngư i lao
ng hi u rõ hơn v công vi c, n m v ng hơn v ngh
nghi p c a mình và th c hi n ch c năng, nhi m v c a mình m t cách t giác
hơn, v i thái
t t hơn, cũng như nâng cao kh năng thích ng c a h không
ch v i các công vi c trong hi n t i mà c v i các công vi c trong tương lai.
Do ó công tác ào t o và phát tri n ngu n nhân l c là quan tr ng và c n
ư c quan tâm úng m c trong doanh nghi p.
Xã h i ngày càng phát tri n thì s c nh tranh gi a các doanh nghi p
cũng ngày càng quy t li t hơn nên doanh nghi p mu n t n t i và phát tri n thì
không còn cách nào khác là ph i không ng ng nâng cao ch t lư ng ngu n
nhân l c
áp ng yêu c u công vi c c a doanh nghi p. Th gi i ngày càng
có xu hư ng toàn c u hoá do ó m i ngư i trên th gi i
u có kh năng ti p
c n v i các ngu n l c v t ch t và giá c là giá c chung trên toàn th gi i, do
ó y u t c nh tranh mang tính ch t quy t
nh ó là ngu n l c con ngư i.
Như v y, ào t o và phát tri n ngu n nhân l c là i u ki n quan tr ng
doanh nghi p t n t i và phát tri n b n v ng. ào t o và phát tri n là nh ng
gi i pháp có tính chi n lư c t o ra l i th c nh tranh c a doanh nghi p.
c
13
bi t trong giai o n c nh tranh hi n nay thì v n nhân l c là tài s n quý giá c a
m i doanh nghi p. Vì v y c n có chính sách
u tư m t cách h p lý
v n
nhân l c th c s tr thành tài s n c a doanh nghi p.
- Trên góc
vi mô (ngư i lao
ng): ào t o và phát tri n ngu n nhân
l c có vai trò r t quan tr ng nó áp ng nhu c u h c t p và phát tri n c a
ngư i lao
ng. T o ra s thích ng c a ngư i lao
và tương lai. ào t o và phát tri n ngu n nhân l c
ng v i công vi c hi n t i
ngư i lao
ng phát huy
h t kh năng sáng t o c a mình trong công vi c. Qua ó t o s g n bó gi a
ngư i lao
ng và doanh nghi p giúp cho doanh nghi p ho t
ng có hi u
qu hơn.
Phát tri n nh m áp ng nhu c u h c t p, phát tri n c a ngư i lao
ng. Con ngư i có 5 nhu c u cơ b n theo th t t th p t i cao, ó là:
+ Các nhu c u sinh lý: là các òi h i cơ b n nh t c a con ngư i v ăn,
m c, , i l i.
+ Nhu c u v an toàn: là nhu c u ư c n
nh, ch c ch n, ư c b o v
kh i các i u b t tr c ho c nhu c u t b o v .
+ Nhu c u xã h i: ó là các nhu c u ư c quan h v i nh ng ngư i
khác
th hi n và ch p nh n tình c m, s chăm sóc và h p tác.
+ Nhu c u ư c tôn tr ng: là nhu c u có
a v trong xã h i, ư c
ngư i khác công nh n và tôn tr ng, cũng như nhu c u t tôn tr ng mình.
+ Nhu c u t hoàn thi n mình: là nhu c u ư c trư ng thành và phát
tri n, ư c bi t các năng l c c a mình thành hi n th c, ho c nhu c u
t ư c
các thành tích m i và có ý nghĩa, nhu c u sáng t o.
Như v y, nhu c u ư c h c t p và phát tri n n m trong nhu c u t hoàn
thi n mình c a con ngư i, là th b c nhu c u cao nh t c a con ngư i. Do ó,
n u doanh nghi p áp ng t t nhu c u này c a h thì s t o ra
vi c r t l n cho ngư i lao
ng.
ng l c làm
- Xem thêm -