A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
1. Tầm quan trọng của môn GDQP trong nhà trường:
Môn GDQP – AN đóng một vai trò quan trọng trong việc giáo dục truyền
thống cách mạng, truyền thống đáng giặc giữ nước của dân tộc ta. Thông qua
môn học giúp học sinh xây dựng được tinh thần cách mạng, tinh thần yêu nước
và nghĩa vụ bảo vệ tổ quốc, bảo vệ những thành quả mà cha ông ta để lại. Qua
môn học giúp học sinh nắm được rõ hơn chủ trương, đường lối cách mạng trong
thời kì mới.
Trong thời kì đất nước đang trên con đường tiến lên xã hội chủ nghĩa, thời kì
đất nước hội nhập với các nước trên thế giới thì nhiệm vụ giáo dục tinh thần yêu
nước, tinh thần cách mạng càng phải chú trọng hơn, cần phải giáo dục cho học
sinh hiểu được ngồi trên ghế nhà trường cũng là một chiến sĩ, đây là lực lượng
dự bị hùng hậu, một lực lượng bảo vệ và xây dựng đất nước trong tương lai.
Trước những biến động phức tạp về chính trị ở Biển Đông, nên việc giáo dục
ý thức cho học sinh về “Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và biên giới quốc gia” là hết
sức quan trọng.
2. Tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp dạy học:
Trong tiến trình đổi mới PPDH của Bộ GD & ĐT những năm gần đây là phát
huy khả năng dạy học, chủ động tích cực lĩnh hội tri thức của học sinh, biến
những kiến thức của sách vở thành những kiến thức của cá nhân. Một trong
những phương pháp đổi mới ấy là phương pháp tích hợp – Xâu chuỗi kiến thức
của các phân môn và phối hợp kiến thức các môn học khác vào quá trình tìm
hiểu một bộ môn.
3. Những khó khăn trong quá trình dạy học môn GDQP:
Đối với môn GDQP – An ninh hiện nay được nhà nước quan tâm chú trọng.
Tuy nhiên đây là môn học còn nhiều mới mẻ trong chương trình giáo dục THPT.
Lại là môn học nặng về tính chính trị nên chưa thực sự thu hút được niềm say mê
của học sinh.
Quan niệm tồn tại lâu nay trong học sinh khi nghĩ đến môn GDQP thường
gắn liền với những hoạt động trên thao trường” Đây cũng là vùng kiến thức chủ
yếu của môn GDQP trong chương trình trước đây”, nên học sinh chưa chú ý đến
phần học lí thuyết.
Hiểu được tầm quan trọng của bộ môn, cũng như phải có lí thuyết thì mới có
thực hành, có nhận thức đúng đắn thì mới có hành động đúng nên tôi đă mạnh
dạn đưa ra phương pháp dạy lí thuyết môn GDQP – An ninh bằng việc :
“ Phối hợp kiến thức của một số môn học vào việc Dạy – Học môn
Giáo dục quốc phòng qua bài “ Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và biên giới quốc
gia” nhằm tạo hứng thú cho học sinh khi học phần lý thuyết.
1
II. THỰC TRẠNG:
1. Thuận lợi:
- Trong thời gian vừa qua bộ môn Giáo dục Quốc phòng – An ninh được sự
quan tâm của các cấp, các ngành và đặc biệt là sở GD & ĐT Thanh Hóa đã tổ
chức bồi dưỡng, nâng cao trình độ cho giáo viên phụ trách môn giáo dục quốc
phòng trên toàn tỉnh, bản thân tôi cũng là một trong số các giáo viên tham gia các
lớp bồi dưỡng đó.
- Song song với việc nâng cao trình độ cho cán bộ giáo viên môn Giáo dục
quốc phòng – An ninh còn được trang bị hệ thống tài liệu tham khảo, trang thiết
bị dạy học tương tối đầy đủ cho các khối lớp tạo điều kiện tốt nhất cho giáo viên
trên mỗi tiết dạy.
- Bản thân tôi được nhà trường tạo điều kiện tham gia học lớp Đại học GDTC
– GDQP hệ tại chức do trường Đại học sư phạm Vinh mở.
- Trường THPT Như Thanh có sự phối hợp với Huyện đội để mượn thêm tạp
chí “Dân quân tự vệ - Giáo dục quốc phòng” giúp cho giáo viên và học sinh hiểu
hơn nữa về tầm quan trọng của bộ môn.
- Hằng năm Sở GD & ĐT tổ chức kì thi chọn HSG môn GDQP – An ninh có
cả phần thi lí thuyết” Nhận thức” vì vậy đã khích lệ được tinh thần học tập, tìm
tòi của học sinh.
- Đội ngũ cán bộ giáo viên trong nhà trường đều được đào tạo đạt chuẩn, có
tâm huyết với bộ môn và học sinh.
2. Khó khăn:
- Do xu thế của thời đại, có sự phân hóa về môn học nên học sinh thường lơ
là những môn học không thi tốt nghiệp trong đó có môn GDQP – An ninh.
- Một số học sinh còn chưa xác định rõ vai trò của môn học trong nhà trường.
- Về phía giáo viên, do mặc cảm về bộ môn nên cũng chưa thực sự đầu tư chú
trọng cho môn học để cuốn hút học sinh.
3. Kết quả của thực trạng:
“ Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và biên giới quốc gia” là bài học cung cấp tri
thức về lãnh thổ và chủ quyền lãnh thổ, biên giới quốc gia và cách xác định biên
giới quốc gia. Cũng như hình thành cho học sinh về trách nhiệm quản lí, xây
dựng và bảo vệ biên giới quốc gia. Từ đó thêm yêu quê hương đất nước của
mình. Vì vậy nhiệm vụ của giáo viên dạy môn GDQP là phải làm sao cho học
sinh có hứng thú với môn học.
Thời gian bắt đầu môn học GDQP, tôi đã thực hiện một bài test về sự hứng
thú của học sinh đối với môn học kết quả như sau:
2
3.1. Hứng thú
1917Lớp/ Tổng số
11A3/4407
11A1/43
11A10/48
Hứng thú
10
Không hứng thú
16
Bình thường
18
15
12
21
3.2. Yêu thích phân môn của bộ môn GDQP
Lý thuyết
Lớp/TS
ThÝch
Không ThÝch
11A1/43
05
38
11A3/44
08
36
11A10/48
15
33
Thực hành
ThÝch
Không ThÝch
38
05
38
06
33
15
3.3. Hiểu về Biên giới quốc gia
Lớp/ Tổng số
Hiểu
Không hiểu
Hiểu sâu sắc
11A1/43
12
26
05
11A3/44
14
23
07
11A10/48
21
17
10
Với con số trên đã phản ánh khá đầy đủ về thực trạng của học sinh với
môn học GDQP. Chưa thực sự say mê với môn học dẫn đến chưa có nhận thức
đầy đủ về Biên giới quốc gia. Vì vậy, nhiệm vụ cần thiết là phải tạo ra niềm
hứng thú của học sinh với môn học, đặc biệt là phần lý thuyết.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Để tạo được hứng thú cho học sinh, cuốn hút được các em trong bài học ở
phần lý thuyết tôi đã vận dụng phương pháp “ Phối hợp kiến thức của một số
môn học vào việc Dạy – Học môn Giáo dục quốc phòng”
I. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
1. Cập nhật thông tin thời sự để tăng sức thuyết phục cho bài giảng.
2. Tìm đọc thêm những “Truyện kể lịch sử, những câu chuyện về anh hùng
dân tộc qua các cuộc chiến chống giặc ngoại xâm , những người anh hùng
trong thời bình”.
3. Thường xuyên tham khảo kiến thức từ các đồng nghiệp, đặc biệt là các
giáo viên dạy bộ môn Văn, Sử, Địa, Giáo dục công dân.
3
4. Tham khảo tạp chí “Dân quân tự vệ - Giáo dục quốc phòng” để hiểu rõ
hơn nữa về hoạt động giảng dạy bộ môn trong đời sống của nhân dân.
II. ỨNG DỤNG KIẾN THỨC CỦA MỘT SỐ BỘ MÔN KHÁC VÀO DẠY
PHẦN LÝ THUYẾT MÔN GDQP – AN QUA BÀI “BẢO VỆ CHỦ
QUYỀN LÃNH THỔ VÀ BIÊN GIỚI QUỐC GIA”
1.Kiến thức của bộ môn Văn học:
Những tác phẩm văn học đề cao ý thức chủ quyền dân tộc và ý thức bảo
vệ chủ quyền:
“ Sông núi nước Nam vua Nam ở
Rành rành địa phận ở sách trời
Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm
Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời”.
“Nam Quốc sơn hà ( Lý Thường Kiệt )
“ Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần đã bao đời
gây nền độc lập
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên
xưng đế một phương”
“Bình Ngô đại cáo”( Nguyễn Trãi )
“ Em ơi em đất nước là máu xương của mình
Phải biết gắn bó và san sẻ
Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở
Làm nên đất nước muôn đời”
“Đất nước ”( Nguyễn Khoa Điềm )
Đây là những tác phẩm có trong chương trình học, tất cả các em được học,
được biết. Chất xúc cảm của tác phẩm văn học sẽ làm tăng sức hấp dẫn của bài
học và bài học sẽ bớt khô khan hơn. VD: Khi dạy phần “Lãnh thổ quốc gia và
chủ quyền lãnh thổ quốc gia”tôi đã đặt câu hỏi: Bài thơ nào được xem như là
“Bản tuyên ngôn độc lập lần thứ nhất ” của dân tộc Việt Nam? Qua câu trả lời
của học sinh sẽ giúp các em hiểu rõ thêm nước Việt Nam ta từ xưa đã là một
nước có chủ quyền, để từ đó thêm yêu quê hương, đất nước mình.
2. Kiến thức của bộ môn lịch sử
Vận dụng những kiến thức đã học ở môn Lịch sử để giúp các em hiểu rõ
hơn về sự hình thành lãnh thổ quốc gia, chủ quyền lãnh thổ quốc gia Việt Nam
và quá trình đánh giặc để bảo vệ độc lập chủ quyền của Tổ quốc của cha ông ta.
Lồng ghép đưa những dẫn chứng lịch sử để chứng minh chủ quyền của nước ta
về hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Giúp các em hình dung lại các trận
đánh, các chiến thuật, chiến dịch ... của các thế hệ cha ông. Liên hệ thực tế các
phong trào dân quân tự vệ ở khắp các tỉnh thành, để từ đó khơi dậy trong các em
một niềm tự hào về lịch sử dân tộc và hình thành cho các em niềm tin vào sự
lãnh đạo của Đảng, có ý thức trách nhiệm bảo vệ đất nước.
4
3. Kiến thức của bộ môn Địa lí
Dựa vào kiến thức địa lí để giúp các em sử dụng các phương pháp biểu
hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ như: Kí hiệu, chấm điểm … để xác định các
vùng, xác định biên giới của Việt Nam trên bản đồ, qua đó giúp các em hiểu rõ
hơn về các bộ phận cấu thành lãnh thổ quốc gia,ý thức rõ hơn về vùng biên giới
của đất nước.
4. Kiến thức của bộ môn Giáo dục công dân
Với những điều luật đã được nhà nước ban hành để hiểu rõ hơn về trách
nhiệm của mỗi công dân với Tổ quốc mình.
Khi dạy phần “Bảo vệ biên giới quốc gia nước CHXHCN Việt Nam” có
thể đặt những câu hỏi dựa vào kiến thức đã học ở môn Giáo dục công dân như:
- Lòng yêu nước là gì?
- Công dân có trách nhiệm gì với cộng đồng?
- Những vấn đề cấp thiết của nhân loại hiện nay?
5
Để gây hứng thú và tạo sự chủ động cho các em , từ đó giúp các em hiểu
bài một cách sâu hơn.
*****
Trong quá trình thực hiện bài dạy với khả năng vận dụng phối hợp kiến
thức của các bộ môn vào việc giúp học sinh nắm rõ hơn những kiến thức trọng
tâm của bài dạy,tôi sẽ sử dụng những câu hỏi gợi mở để các em được chủ động
thể hiện những kiến thức mà mình đã có từ các bộ môn khác. Vừa tạo ra sức hấp
dẫn của bài học, vừa phát huy được tính tích cực, chủ động của học sinh trong
học tập.
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
Qua việc dạy học vận dụng phối hợp kiến thức của các môn học vào việc
dạy học môn GDQP tôi đã thu được kết quả đáng phấn khởi, chất lượng Dạy –
Học đã được nâng cao. Tính hứng thú trong tiết dạy ở học sinh đã được nâng lên
rõ rệt. Đặc biệt, kì thi HSG môn GDQP – AN ở phần “ Nhận thức” đã đạt kết
quả tốt hơn( Năm học 2012 – 2013 đã có giải ba cấp tỉnh). Vì vậy tôi mạnh dạn
chia sẻ với các đồng nghiệp về về phương pháp dạy ở bài học “ Bảo vệ chủ
quyền lãnh thổ và biên giới quốc gia”. Chúng ta có thể áp dụng kiến thức của các
môn vào bài dạy khác một cách phù hợp, để tăng sức hấp dẫn cho bộ môn.
1 Kết quả thu được
1.1 Hứng thú
Lớp/ Tổng số
Hứng thú
Không hứng thú
Bình thường
11A1/43
15
11
16
11A3/44
19
10
15
11A10/48
27
07
14
1.2 Yêu thích phân môn của bộ môn GDQP
Lý thuyết
Lớp/TS
ThÝch
Không ThÝch
11A1/43
22
21
11A3/44
25
19
11A10/48
31
17
Thực hành
ThÝch
Không ThÝch
38
05
38
06
33
15
1.3 Hiểu về Biên giới quốc gia
Lớp/ Tổng số
Hiểu
Không hiểu
Hiểu sâu sắc
11A1/43
22
11
10
11A3/44
22
09
13
11A10/48
29
04
15
Đề tài sáng kiến kinh nghiệm của tôi đã được áp dụng qua 2 năm, các đối
tượng học sinh khác nhau nhưng đều cho hiệu quả cao, thời gian đầu áp dụng
6
còn gặp phải những lúng túng nhất định tuy nhiên được sự đóng góp của đồng
nghiệp, quá trình đúc rút kinh nghiệm đến thời điểm hiện tại đề tài đã hoàn thiện
hơn và đem lại hiệu quả cao hơn khi áp dụng. Thông qua đề tài giúp cho học sinh
xác định rõ hơn về tầm quan trọng của môn học, rèn luyện tinh thần tự giác học
tập, tinh thần hăng say tìm hiểu để lĩnh hội tri thức.
Qua quá trình thực hiện đề tài bản thân đã trăn trở và đúc rút ra một số bài
học kinh nghiệm như sau:
a. Đối với giáo viên:
- Xác định rõ trọng tâm của bài học.
- Thiết kế bài soạn đảm bảo đầy đủ nội dung, đúng phương pháp, phù hợp đối
tượng học sinh.
- Chuẩn bị tốt đồ dùng dạy học, tìm hiểu kĩ những kiến thức liên quan dến bài
dạy để có những câu hỏi gợi mở cho học sinh tham gia phát biểu.
- Sử dụng kiến thức của các bộ môn khác hợp lí phù hợp với bài dạy.
- Hướng dẫn cho các em phát huy và vận dụng những kiến thức đã có vào bài
học.
- Không ngừng học hỏi, tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ,
tay nghề.
b. Đối với học sinh:
- Có nhận thức đúng đắn, ý thức học tập tốt đối với bộ môn.
- Có hứng thú tham gia môn học.
- Tìm hiểu những kiến thức liên quan đến bài học.
- Tích cực rèn luyện bản thân, rèn luyện tinh thần yêu nước.
- Tích cực tham gia các hoạt động do nhà trường, địa phương tổ chức.
2. Kiến nghị và đề xuất:
a. Đối với giáo viên
Thường xuyên trau rồi kiến thức, nâng cao trình độ chuyên môn, đổi mới
phương pháp dạy học, áp dụng khoa học phù hợp và phát huy tốt tác dụng đồ
dùng dạy học, rèn luyện, tu dưỡng đạo đức nghề nghiệp nâng cao tinh thần yêu
nghề, tâm huyết với nghề.
b. Đối với cấp trên.
- Hàng năm nhà trường tạo điều kiện cho giáo viên được tham gia các lớp tập
huấn, trang bị phòng máy để phục vụ các tiết dạy bằng giáo án điện tử, mua thêm
tài liệu của bộ môn, tranh, làm mới đồ dùng dạy học, đấu mối chặt chẽ hơn nữa
với các tổ chức quân sự trên địa bàn.
- Cấp trên thường xuyên cấp trang thiết bị tốt, đa dạng, phù hợp.
7
Trên đây là phương pháp dạy học bằng việc :
“ Phối hợp kiến thức của một số môn học vào việc Dạy – Học môn
Giáo dục quốc phòng qua bài “ Bảo vệ chủ quyền lãnh thổ và biên giới quốc
gia” nhằm tạo hứng thú cho học sinh khi học phần lý thuyết. Mỗi giáo viên
luôn có những phương pháp dạy học tạo tính hấp dẫn, vì vậy tôi rất mong nhận
được sự góp ý, trao đổi của đồng nghiệp để sáng kiến trên được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Thanh Hóa, ngày 02 tháng 5 năm 2013
Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết, không sao chép nội
dung của người khác
Nguyễn Xuân Vỹ
8
MỤC LỤC
A.ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
1. Tầm quan trọng của môn GDQP trong nhà trường
2. Tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp dạy học
3. Những khó khăn trong quá trình dạy học môn GDQP
II. THỰC TRẠNG
1.Thuận lợi
2. Khó khăn
3. Kết quả của thực trạng
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
II. ỨNG DỤNG KIẾN THỨC CỦA MỘT SỐ BỘ MÔN KHÁC VÀO DẠY
PHẦN LÝ THUYẾT MÔN GDQP - AN
1.Kiến thức của bộ môn Văn học
2. Kiến thức của bộ môn lịch sử
3. Kiến thức của bộ môn Địa lí
4. Kiến thức của bộ môn Giáo dục công dân
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
1.Kết quả thu được
2. Kiến nghị và đề xuất
9
- Xem thêm -