Tài liệu Skkn-Biện pháp giúp học sinh lớp 3 học tốt giải toán có lời văn

.DOC

34366

155

Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp giúp học sinh lớp Ba học tốt giải toán có lời văn
A. MỞ ĐẦU
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Toán học có vị trí rất quan trọng phù hợp với cuộc sống thực tiễn đó cũng là
công cụ cần thiết cho các môn học khác và để giúp học sinh nhận thức thế giới xung
quanh, để hoạt động có hiệu quả trong thực tiễn. Khả năng giáo dục nhiều mặt của
môn toán rất to lớn, nó có khả năng phát triển tư duy lôgic, phát triển trí tuệ. Nó có
vai trò to lớn trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy luận,
phương pháp giải quyết vấn đề có suy luận, có khoa học toàn diện, chính xác, có
nhiều tác dụng phát triển trí thông minh, tư duy độc lập sáng tạo, linh hoạt..., góp
phần giáo dục ý trí nhẫn nại, ý trí vượt khó của học sinh. Trong chương trình môn
toán tiểu học, giải toán có lời văn giữ một vai trò quan trọng. Thông qua việc giải
toán rèn luyện cho học sinh năng lực tư duy, tính cẩn thận, óc sáng tạo, cách lập luận
bài toán trước khi giải, giúp học sinh vận dụng các kiến thức, rèn luyện kỹ năng tính
toán, kĩ năng ngôn ngữ. Đồng thời qua việc giải toán của học sinh mà giáo viên có
thể dễ dàng phát hiện những ưu điểm, thiếu sót của các em về kiến thức, kĩ năng, tư
duy để giúp học sinh phát huy những mặt đạt được và khắc phục những mặt thiếu
sót.
Chính vì vậy, việc đổi mới phương pháp dạy toán có lời văn ở cấp tiểu học
nói chung và ở lớp 3 nói riêng là một việc rất cần thiết mà mỗi giáo viên tiểu học
cần phải nâng cao chất lượng học toán cho học sinh. Là một giáo viên nhiều năm
trực tiếp giảng dạy ở khối lớp 3, qua kinh nghiệm của bản thân và học hỏi, trao đổi
kinh nghiệm cùng đồng nghiệp, tôi đã rút ra được: “Biện pháp giúp học sinh lớp
ba học tốt giải toán có lời văn” để góp phần nâng cao chất lượng dạy và học của
nhà trường nói chung và đối với học sinh lớp 3 nói riêng.
II. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI
Nghiên cứu đề tài này nhằm giải quyết về mặt lý luận tại sao đa phần học sinh
yếu về kỹ năng giải toán. Tìm hiểu học sinh lớp 3 khi giải toán sẽ gặp những khó
khăn gì? Vì sao học sinh lại mắc những khó khăn đó? Biện pháp giúp học sinh giải
các bài toán có lời văn như thế nào? Sáng kiến này góp phần nâng cao chất lượng
học toán của học sinh nói chung. Tìm ra biện pháp giúp đỡ học sinh giải tốt bài toán
có lời văn để giáo viên cùng học sinh đáp ứng được mục tiêu giảng dạy và học tập
Trường Tiểu học Đạo Thạnh A Trang
1
Trang 1
Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp giúp học sinh lớp Ba học tốt giải toán có lời văn
hiện nay, tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh học tốt môn Toán ở giai đoạn cuối của
bậc tiểu học và các bậc học tiếp theo.
III. GIỚI HẠN ĐỀ TÀI:
Đề tài nêu ra những những phương pháp giảng dạy qua kinh nghiệm giảng dạy
giúp học sinh lớp ba học tốt môn Toán, phát huy tính tích cực chủ động, tự tìm tòi
ra kiến thức mới, ghi nhớ và khắc sâu kiến thức đã học giúp cho giáo viên thực
hiện tiết dạy tự nhiên, nhẹ nhàng sinh động đạt hiệu quả cao.
IV. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU :
1.Khách thể nghiên cứu :
Hoc sinh lớp Ba
2
Trường Tiểu học Đạo Thạnh A
2.Đối tượng nghiên cứu:
- Thực trạng về giải toán có lời văn của học sinh lớp ba.
- Một số biện pháp nhằm góp phần nâng cao chất lượng giải toán có lời văn của
học sinh lớp ba.
V. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận có liên quan đến đề tài.
- Mô tả thực trạng về giải toán có lời văn của học sinh lớp ba.
- Bước đầu đưa ra một số biện pháp dạy học tích cực nhằm góp phần nâng cao
chất lượng giải toán có lời văn của học sinh lớp ba.
VI . Phương pháp nghiên cứu:
Trong quá trình nghiên cứu, tôi đã sử dụng phương pháp sau:
- Phương pháp kinh nghiệm thực tế.
- Phương pháp tham khảo tài liệu
- Phương pháp dạy học phát huy tính tích cực của học sinh môn Toán ở
tiểu học.
VII . KẾ HOẠCH THỰC HIỆN :
Thời gian Nội dung Biện pháp
Tháng 9 / 2011 - Nghiên cứu tư liệu
- Tìm hiểu thực trạng
- Đọc các tài liệu tham khảo,
chọn các biện pháp thích hợp.
- Khảo sát chất lượng, trao đổi
với học sinh về giải toán có lời
Trường Tiểu học Đạo Thạnh A Trang
2
Trang 2
Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp giúp học sinh lớp Ba học tốt giải toán có lời văn
văn.
Tháng 10 đến
tháng 12 / 2011
Thực nghiệm theo các
biện pháp đề ra
Dạy thử nghiệm 1 số tiết dạy
theo các biện pháp đề ra.
Tháng 12 / 2011 Hoàn chỉnh đề cương Viết nháp đề cương
Tháng 3 / 2012 Hoàn thành sáng kiến Đánh vi tính, trang trí
B- PHẦN NỘI DUNG
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI:
1. Cơ sở khoa học
Môn toán ở tiểu học, việc giải bài toán có lời văn có một vị trí quan trọng vì :
Các khái niệm, các quy tắc về toán nói chung đều được giảng giải thông qua
ví dụ bằng số và giải các bài toán; phần lớn nội dung sách giáo khoa là dành cho các
bài toán; kết quả học tập môn Toán của học sinh thường được đánh giá qua kĩ năng
giải các bài toán. Giải toán giúp học sinh hình thành, củng cố, vận dụng kiến thức,
kĩ năng về toán. Đồng thời qua giải toán, giáo viên dễ dàng phát hiện những ưu
điểm hoặc thiếu soát trong kiến thức, kĩ năng của học sinh để giúp các em phát huy
những ưu điểm, khắc phục thiếu sót.
Thông qua việc giải toán, với những đề tài thích hợp có thể giáo dục lòng yêu
nước, yêu đồng bào, giới thiệu cho các em thấy được nhiều mặt của thực tế đời sống
phong phú, ý thức bảo vệ môi trường, phát triển dân số có kế hoạch. Giải toán có tác
dụng giáo dục các em ý chí vượt khó, đức tính cẩn thận, chu đáo, làm việc có kế
hoạch, thói quen tự kiểm tra công việc của mình, có óc độc lập suy nghĩ, óc sáng
tạo, phát triển tư duy,…
2. Cơ sở thực tiễn.
Ta thấy rằng, giải toán ở tiểu học trước hết là giúp các em luyện tập, vận dụng
kiến thức, các kĩ năng thực hành. Qua đó, từng bước giúp học sinh phát triển năng
lực tư duy, rèn luyện phương pháp suy luận lôgíc . Thông qua giải toán mà học sinh
rèn luyện đượcphong cách của người lao động mới: Làm việc có ý thức, có kế
hoạch, sáng tạo và hăng say, miệt mài trong công việc.
Thực tế qua nhiều năm trực tiếp giảng dạy ở khối lớp 3, với lòng say mê tìm
tòi học tập cộng với sự yêu thích môn Toán đã hướng tôi đến với đề tài này. Hơn
nữa trong quá trình dạy học tôi thấy phần giải toán có lời văn chiếm thời gian tương
đối nhiều của môn toán, nhưng thực tế việc dạy và học giải toán có lời văn vẫn chưa
Trường Tiểu học Đạo Thạnh A Trang
3
Trang 3
Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp giúp học sinh lớp Ba học tốt giải toán có lời văn
dạt được kết quả cao. Một số học sinh còn chậm, nhút nhát, kĩ năng tóm tắt bài toán
còn hạn chế, chưa có thói quen đọc và tìm hiểu kĩ bài toán, dẫn tới thường nhầm lẫn
giữa các dạng toán, lựa chọn phép tính còn sai, chưa bám sát vào yêu cầu bài toán để
tìm lời giải thích hợp với các phép tính. Kĩ năng tính nhẩm với các phép tính và kĩ
năng thực hành diễn đạt bằng lời còn hạn chế. Một số em tiếp thu bài một cách thụ
động, ghi nhớ bài còn máy móc nên chóng quên các dạng bài toán, vì thế phải có
phương pháp khắc sâu kiến thức.
Đây cũng là lý do mà tôi chọn đề tài này, mong tìm ra những giải pháp nhằm
phần nâng cao kĩ năng giải toán có lời văn cho học sinh lớp 3 nói riêng và trong đó
có môn Toán 3 nói chung. Để từ đó, các em có thể thành thạo hơn với những bài
toán có lời văn khó và phức tạp ở các lớp trên.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1. Đặc điểm tình hình lớp:
- Tổng số học sinh đầu năm: 46/20 nữ. Qua khảo sát chất lượng đầu năm học
2011-2012 với chất lượng: Giỏi: 12 ; khá: 13 ; Trung bình: 16 ; Yếu: 5
2. Thuận lợi:
- Được sự quan tâm của chính quyền địa phương, của hội phụ huynh học sinh.
- Ban giám hiệu nhà trường nhiệt tình, sáng tạo luôn chỉ đạo sát sao việc dạy học
của giáo viên và học sinh.
- Bản thân giáo viên luôn nhiệt tình giảng dạy, yêu nghề mến trẻ .
- Về học sinh: nhìn chung các em đều ngoan, có ý thức vươn lên trong học tập.
3. Khó khăn:
- Là một xã dân cư chủ yếu sống bằng nghề nông, đời sống kinh tế còn nhiều khó
khăn, chính điều đó đã ảnh hưởng không nhỏ đến việc học tập cũng như chất lượng
học tập của các em.
- Do tâm lý chung của học sinh tiểu học còn ham chơi nên việc học hành của các
em nếu không có sự giám sát chặt chẽ của gia đình thì khó có hiệu quả cao.
- Về cơ sở vật chất của nhà trường: Tuy nhà trường đã có đủ phòng học nhưng thiết
bị nhà trường còn có nhiều hạn chế.
- Qua thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy:
Trường Tiểu học Đạo Thạnh A Trang
4
Trang 4
Sáng kiến kinh nghiệm Biện pháp giúp học sinh lớp Ba học tốt giải toán có lời văn
+ Việc tìm hiểu đề bài, tóm tắt đề toán đang còn nhiều khó khăn đối với một số
học sinh trung bình và yếu của lớp 3. Vì kĩ năng đọc thành thạo của các em chưa
cao, nên các em đọc được đề toán và hiểu đề còn thụ động, chậm chạp…
+ Chưa biết xác định rút về một đơn vị là đơn vị nào, hai câu trả lời như nhau, còn
máy móc khi đề cho hơn là làm cộng, ít hơn là làm trừ, gấp là làm nhân, kém là làm
chia, cách tính diện tích, chu vi của hình chữ nhật và hình vuông còn lẫn lộn...
+ Một nguyên nhân khác cũng phải nói đến là do đặc điểm tâm lý lứa tuổi của các
em. Ở lứa tuổi này, học sinh còn ghi nhớ máy móc. Phần lớn là nghe và làm theo
mẫu của giáo viên. Vì tư duy lô-gíc của các em còn nhiều hạn chế, vốn ngôn ngữ
còn nghèo, do đó nhiều em không hiểu rõ nội dung, yêu cầu của bài toán hoặc có
hiểu nhưng diễn đạt còn gặp khó khăn.
Từ thực trạng trên, để việc dạy học đạt hiệu quả tốt hơn, giúp các em học sinh
có hứng thú trong học tập, nâng cao chất lượng giải toán có lời văn, tôi cải tiến
phương pháp dạy toán có lời văn qua các biện pháp được trình bày dưới đây:
III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN
1. Điều tra và phân loại học sinh yếu kém ở lớp và có biện pháp giúp đỡ
Sau đợt khảo sát chất lượng đầu năm, đối với học sinh yếu kém trong môn
Toán, tôi tiến hành phân loại từng em. Đối với những em kém loại toán giải có lời
văn. Các em thường sợ loại toán này. Các em không biết giải, thường trả lời sai, làm
tính không đúng, tôi có kế hoạch kèm cặp, hướng dẫn phương pháp giải toán kịp
thời cho từng em. Tôi luôn quan tâm động viên các em chăm học, tích cực làm bài
để các em tự tin vào khả năng của mình để suy nghĩ, tìm cách giải đúng.
Trong các giờ lên lớp, tôi luôn động viên các em đọc đề kỹ, phân tích đề suy
nghĩ tìm ra mối quan hệ giữa dữ kiện đã cho và dữ kiện phải tìm bỏ qua những chi
tiết thứ yếu, những chi tiết không cần thiết mà tập trung vào những chi tiết chủ yếu
bản chất để tìm ra cách giải. Tôi dành nhiều thời gian hơn trong việc kiểm tra bài
làm của các em này trên lớp, thường xuyên chấm, chữa trực tiếp với học sinh để
củng cố kiến thức. Tuyên dương khen thưởng kịp thời bằng điểm số nếu các em có
cố gắng để các em phấn khởi học tập, xoá dần đi ấn tượng sợ giải toán.
Vào buổi học thứ hai (buổi chiều), tôi yêu cầu các em làm lại bài toán vừa giải
ở buổi thứ nhất (buổi sáng) để các em nắm vững cách giải, lần sau gặp lại loại bài
Trường Tiểu học Đạo Thạnh A Trang
5
Trang 5

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng

Tài liệu xem nhiều nhất