Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Tiểu học Skkn-Biện pháp nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh tiểu học...

Tài liệu Skkn-Biện pháp nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh tiểu học

.PDF
18
2861
106

Mô tả:

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHỮ VIẾT CHO HỌC SINH TIỂU HỌC mục lục Phần mở đầu Trang 1. Lý do chọn đề tài 2 2. Mục đích nghiên cứu 3 3. Phương pháp nghiên cứu 3 4. Phạm vi nghiên cứu 3 Phần nội dung Chương I: cơ sở lí luận và thực tiễn 4 1. Vị trí, nhiệm vụ của dạy học tập viết ở tiểu học 4 2. Những yêu cầu cơ bản của kỹ năng viết ở tiểu học 4 Chương II: Thực trạng chữ viết của học sinh ở trường th Lộc Thuỷ 5 1. Vài nét về tình hình của nhà trường 5 2. Thực trạng chữ viết của học sinh trường tiểu học Lộc Thủy 6 Chương III: Những biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh ở Trường TH Lộc Thuỷ 8 1. Biện pháp nâng cao nhận thức 8 2. Biện pháp chỉ đạo dạy học tốt phân môn Tập viết 9 3. Biện pháp tiến hành tốt công tác chỉ đạo của ban giám hiệu 10 4. Biện pháp tổ chức bồi dưỡng biện pháp kĩ thuật cho GV-HS 11 5. Biện pháp tăng cường điều kiện cơ sở vật chất 13 6. Biện pháp tiến hành tốt phong trào thi đua Viết chữ đẹp 14 7. Biện pháp tăng cường quản lí chỉ đạo phong trào Vở sạch – chữ đẹp 15 Chương IV: Những kết quả đạt được và bài học kinh nghiệm 15 1. Những kết quả đạt được 15 2. Bài học kinh nghiệm 17 Phần kết luận 18 ----------  ---------- phần mở đầu 1. Lý do chọn đề tài Chữ viết là một công cụ dùng để giao tiếp và trao đổi thông tin, là phương tiện để ghi chép và tiếp nhận những tri thức văn hóa, khoa học và đời sống… Bởi vậy, ở trường tiểu học việc dạy học biết chữ và từng bước làm chủ được công cụ chữ viết để phục vụ cho học tập và giao tiếp là yêu cầu quan trọng hàng đầu của môn Tiếng Việt. Một trong những hạnh phúc lớn nhất của trẻ là được đến trường, được học đọc và học viết. Biết đọc, biết viết, cả một thế giới mới mở ra trước các em. Đối với các em, việc viết chữ đẹp, đúng chính tả vô cùng quan trọng. Nó rèn luyện cho các em tính thẩm mỹ, tính kiên trì, chính xác, sự cẩn thận, lòng say mê trong học tập và học tốt những môn học khác. Thông qua việc dạy chữ để hình thành dần những đức tính của con người lao động mới, hoàn thiện nhân cách con người cho các em. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã dạy chúng ta rằng "Chữ viết cũng là một biểu hiện của nết người. Dạy cho học sinh viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp là góp phần rèn cho các em tính cẩn thận, tính kỉ luật, lòng tự trọng đối với mình cũng như đối với thầy và bạn khi đọc bài, xem vở của mình". Thực hiện Nghị quyết 40 của Quốc hội khóa X và Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về Đổi mới giáo dục phổ thông, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã ban hành Mẫu chữ viết trong trường tiểu học kèm theo Quyết định số 31/2002/QĐ-BGD&ĐT. Mẫu chữ viết tại văn bản này là mẫu chữ truyền thống có tính thẩm mĩ cao nhưng cũng không dễ viết đẹp được. Trong khi đó, lứa tuổi học sinh tiểu học là lứa tuổi "Chơi mà học, học mà chơi". Vậy phải làm thế nào để cho các em viết đúng, viết đẹp và yêu thích khi tập viết, khi rèn luyện chữ. Chương trình Tập viết lớp Một, Hai, Ba đóng vai trò quan trọng bậc nhất đối với các em. Người giáo viên trong quá trình dạy học cần phải có sự tìm tòi sáng tạo và tích cực tìm ra những biện pháp thích hợp giúp học sinh rèn luyện chữ viết một cách có ý thức, tự chủ và năng động góp phần học tốt những môn học khác. Xuất phát từ những lí do trên, từ những kinh nghiện được rút ra trong quá trình chỉ đạo dạy học ở Trường TH Lộc Thuỷ, ở phạm vi của bài viết này, chúng tôi mạnh dạn đưa ra một số kinh nghiệm chỉ đạo về rèn luyện cho học sinh kĩ năng viết chữ đẹp nhằm giúp học sinh hình thành và phát triển tốt các kỹ năng sử dụng Tiếng Việt để học tập và giao tiếp trong các môi trường hoạt động, đặc biệt là môi trường học tập; góp phần nâng cao chất lượng phong trào "Vở sạch - chữ đẹp" trong nhà trường và nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho các em. Do điều kiện thời gian có hạn, nên chúng tôi chỉ đi sâu nghiên cứu một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh ở Trường Tiểu học Lộc Thuỷ trong giai đoạn hiện nay, đồng thời đề xuất một số kinh nghiệm nâng cao chất lượng phong trào "Vở sạch - Chữ đẹp" trong nhà trường tiểu học. 2. mục đích nghiên cứu - Tìm ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng chữ viết, góp phần làm tốt phong trào Vở sạch – chữ đẹp cho học sinh Trường tiểu học Lộc Thuỷ. 3. phương pháp nghiên cứu - Điều tra khảo sát thực tế nhằm tìm hiểu thực trạng chữ viết và phong trào Vở sạch - Chữ đẹp của học sinh Trường TH Lộc Thuỷ. - Phân tích, tổng hợp và nghiên cứu lí luận để tìm hiểu cơ sở khoa học của đề tài. - Tổng kết kinh nghiệm công tác rèn chữ viết, dạy học tập viết cho học sinh tiểu học của cán bộ giáo viên Trường TH Lộc Thuỷ . 4. phạm vi nghiên cứu - Thời gian: Từ năm học 2004 - 2005 -> 2007 - 2008 - Đề tài đề cập đến một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng chữ viết của học sinh và phong trào Vở sạch chữ đẹp ở Trường tiểu học Lộc Thuỷ. phần Nội dung chương I - cơ sở lý luận và thực tiễn 1. Vị trí - nhiệm vụ của dạy học tập viết ở tiểu học: Tập viết là một trong những phân môn có tầm quan trọng đặc biệt ở tiểu học, nhất là đối với lớp Một. Phân môn Tập viết cho học sinh bộ chữ cái latinh và những yêu cầu kĩ thuật để sử dụng bộ chữ cái đó trong học tập và giao tiếp. Với ý nghĩa này, Tập viết không những có quan hệ mật thiết tới chất lượng học tập ở các môn học khác mà còn góp phần rèn luyện một trong những kĩ năng hàng đầu của việc học Tiếng Việt trong nhà trường - kĩ năng viết chữ. Nếu viết chữ đúng mẫu, rõ ràng, tốc độ nhanh thì học sinh có điều kiện ghi chép bài học tốt, nhờ vậy mà kết quả học tập sẽ cao hơn. Viết xấu, tốc độ chậm sẽ ảnh hưởng không nhỏ tới chất lượng học tập. Tập viết giúp học sinh rèn năng lực viết thạo. Để làm chủ một tiếng nói về mặt văn tự, người học phải rèn luyện cho mình năng lực đọc thông, viết thạo văn tự đó. Học sinh học Tiếng Việt phải đọc thông viết thạo chữ quốc ngữ. Tập viết góp phần quan trọng trong việc rèn luyện cho học sinh những phẩm chất đạo đức tốt như tính cẩn thận, tinh thần kỉ luật và khiếu thẩm mĩ. Dạy viết ở tiểu học nhằm truyền thụ cho học sinh những kiến thức cơ bản về chữ viết và kĩ thuật viết chữ, nắm bắt được các tri thức cơ bản về cấu tạo của bộ chữ cái la - tinh ghi âm Tiếng Việt. Về tri thức: Dạy cho học sinh nắm được toạ độ chữ viết, tên gọi các nét chữ, cấu tạo chữ cái, vị trí dấu thanh, dấu phụ, các khái niệm liên kết nét chữ hoặc liên kết chữ cái… Từ đó hình thành cho các em những biểu tượng về hình dáng, độ cao, sự cân đối, tính thẩm mĩ của chữ viết. Về kĩ năng: Dạy cho học sinh các thao tác viết chữ từ đơn giản đến phức tạp, bao gồm kĩ năng viết nét, liên kết nét tạo chữ cái và liên kết chữ cái tạo chữc ghi tiếng. Đồng thời giúp các em xác định khoảng cách, vị trí, cỡ chữ trên vở kẻ li để hình thành kĩ năng viết đúng mẫu, rõ ràng và cao hơn là viết nhanh, viết đẹp. 2. Những yêu cầu cơ bản của kĩ năng viết ở tiểu học 2.1. Đối với lớp Một: Viết đúng chữ cái kiểu chữ thường cỡ vừa và nhỏ, tô đúng chữ cái viết hoa cỡ lớn và vừa; Viết đúng chữ số cỡ to và vừa. Viết được bài chính tả với tốc độ 30 chữ/ 15 phút đúng mẫu, ghi dấu thanh đúng vị trí. 2.2. Đối với lớp Hai: Biết viết chữ hoa cỡ vừa. Biết nối chữ cái viết hoa với chữ cái viết thường. Viết chữ thường tương đối thành thạo. Viết liền mạch và để khoảng cách hợp lí giữa các chữ ghi tiếng. Viết đúng bài chính tả với tốc độ 50 chữ / 15 phút. 2.3. Đối với lớp Ba: Viết đúng và nhanh các kiểu chữ thường và chữ hoa cỡ nhỏ; chữ viết rõ ràng, đều nét, liền mạch và thẳng hàng. Viết được bài chính tả với tốc độ 70 chữ/ 15 phút. Viết đúng tên riêng Việt Nam và một số tên riêng nước ngoài. Biết phát hiện và sửa lỗi chính tả trong bài viết. Bước đầu hoàn thiện kĩ năng viết chữ ở giai đoạn thứ nhất. 2.4. Đối với lớp Bốn: Viết được bài chính tả nghe - viết, nhớ - viết có độ dài 90 chữ/ 20 phút. Viết đúng các từ ngữ dễ lẫn lộn do phương ngữ. Biết viết hoa tên người, tên địa lí nước ngoài. Biết tự sửa lỗi chính tả trong các bài viết. Viết được các văn bản thông thường. 2.5. Đối với lớp Năm: Viết được bài chính tả nghe - viết, nhớ - viết có độ dài 100 chữ/ 20 phút. Viết đúng các từ ngữ dễ lẫn lộn do phương ngữ. Biết tự phát hiện và sửa lỗi chính tả. Viết được các văn bản thông thường (đơn, biên bản, báo cáo ngắn, chương trình hoạt động). Chương iI- Thực trạng chữ viết của học sinh Trường TH Lộc Thuỷ 1. Vài nét về tình hình chung của nhà trường Trường TH Lộc Thuỷ thuộc huyện Lệ Thuỷ là một trường được tách ra từ trường PTCS vào năm học 1991-1992. Là một địa phương có bề dày lịch sử giàu truyền thống yêu nước, truyền thống hiếu học nơi quê hương nông nghiệp lúa nước, nhân dân sinh sống chủ yếu bằng nghề trồng trọt và chăn nuôi nhưng đặc biệt quan tâm chăm lo đến việc học tập của con em. Trường Tiểu học Lộc Thuỷ đặt ở vị trí trung tâm của xã nhà. Đây là một trường tiểu học của ngành giáo dục huyện Lệ Thuỷ, có nhiều thành tích nổi bật trong phong trào thi đua Hai tốt: Thi học giỏi, thi giáo viên dạy giỏi, phong trào XHHGD được phát triển sâu rộng và tính hiệu quả cao. Chính quyền xã nhà và phụ huynh nhân dân nhận thức được sâu sắc về vai trò vị trí của sự nghiệp giáo dục nên đã đầu tư tích cực và hết mực chăm lo cho giáo dục tiểu học. Hiện nay trường có 18 cán bộ giáo viên và 348 học sinh. Đội ngũ có trình độ đào tạo khá vững vàng: 7 cán bộ giáo viên có trình độ đại học cao đẳng, 12 giáo viên là trung cấp, 2 cán bộ quản lý có trình độ chính trị trung cấp, 12 đảng viên, có tổ chức công đoàn, Liên đội TNTP HCM, một tổ nữ công và hai tổ chuyên môn hoạt động dưới sự lãnh đạo trực tiếp của chi bộ đảng. Đội ngũ cán bộ giáo viên nhiệt tình, tâm huyết với nghề với trẻ. Năm học 2002 - 2003 Trường vinh dự được Bộ Giáo dục - Đào tạo cấp bằng công nhận Trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 1996 - 2000. Trong mấy năm qua trường liên tục được Hội đồng thi đua huyện, tỉnh công nhận Trường Tiên tiến xuất sắc, Tập thể Lao động xuất sắc. Phải nói rằng đó là cả quá trình phấn đấu nỗ lực vượt bậc của tập thể cán bộ, giáo viên và học sinh trong nhà trường cùng các lực lượng giáo dục trên địa bàn Lộc Thuỷ. Hoạt động công tác giáo dục trong nhà trường được quan tâm chú trọng đúng mức và được đánh giá cao về cả mọi mặt. Từ công tác lập kế hoạch, chỉ đạo và triển khai thực hiện các hoạt động giáo dục - dạy học; công tác bồi dưỡng đội ngũ, đổi mới PPDH và giáo dục, công tác hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp .... được tổ chức và dần dần đi vào quỹ đạo hoạt động một cách có nề nếp, mang lại hiệu quả cao. 2. thực trạng về chữ viết của học sinh trường tiểu học lộc thủy: 2.1- Ưu điểm: - Nhìn chung học sinh toàn trường (ngay cả lớp 1) đã nắm được quy trình chữ viết, biết cách viết chữ ghi âm Tiếng Việt. - Về cơ bản các em đã viết đúng qui trình, đúng mẫu chữ cái để ghi âm, vần, tiếng, biết cách nối nét giữa các con chữ và đảm bảo đúng cỡ chữ quy định. - Phần lớn học sinh đã nắm khá chắc luật chính tả và viết đúng chính tả. - Khi viết nhiều em đã thể hiện được cách trình bày một bài viết theo yêu cầu thể loại (văn xuôi hoặc thơ) .Trình bày bài viết rõ ràng, sạch sẽ. - Đa số các em đã viết đạt tốc độ quy định theo yêu cầu ở từng giai đoạn của từng khối lớp. 2.2 - Một số tồn tại: - Một bộ phận không nhỏ học sinh viết chữ chưa đúng mẫu, qui trình nối nét giữa các con chữ thường bị gãy hoặc rời nét. Các chữ cái ghi âm, vần, tiếng, viết không đúng cỡ chữ (độ cao, khoảng cách giữa các con chữ và giữa các chữ thường quá rộng hoặc quá hẹp); ghi dấu thanh chưa đúng vị trí qui định. - Một số học sinh chưa nắm chắc luật chính tả nên còn viết sai chính tả đặc biệt là các lỗi như: gi/ d; g/ gh; vần anh/ ân / ênh/ anh; ông/ ong; ?/ ~ … - Phần lớn học sinh viết chữ chưa đẹp. Các nét chữ chưa đều, sự kết hợp giữa các con chữ chưa thật hài hoà, mềm mại, thế chữ không ổn định. Trình bày bài viết chưa khoa học, chưa phân biệt được cách trình bày một bài thơ lục bát với một bài thơ tự do và thiếu sáng tạo trong trình bày văn bản. 2.3- Nguyên nhân: Trước hết là do nhận thức của người dạy và người học, nhận thức của cha mẹ học sinh. họ chưa thấy hết vị trí, tầm quan trọng và sự tác động của chữ viết đối với việc hình thành nhân cách, phẩm chất đạo đức và sự ảnh hưởng rất lớn trong việc nâng cao chất lượng của các môn học khác đối với học sinh tiểu học. Vì thế, trong quá trình dạy học chưa tạo được hứng thú và phong trào thi đua rèn chữ viết của học sinh. Một số phụ huynh cho rằng: Trình độ khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển thì không cần thiết phải rèn chữ viết nên không quan tâm, động viên con em rèn luyện chữ viết. Nhiều giáo viên chưa thấy hết tầm quan trọng của phân môn Tập viết, Chính tả với việc luyện chữ cho học sinh, do vậy chưa hướng dẫn một cách chu đáo, tỉ mỉ về việc viết chữ đúng mẫu. Chưa tuân thủ đúng quy trình chữ viết (từ điểm đặt bút để viết nét đầu tiên đến các thao tác lia bút, rê bút để viết đến khi kết thúc chữ ghi tiếng), chưa kết hợp nhuần nhuyễn giữa việc dạy nghĩa của từ với việc dạy chữ; hướng dẫn chưa kĩ cho học sinh cách trình bày bài viết theo từng loại văn bản... Một số giáo viên do nóng vội trong việc hoàn thành khối lượng kiến thức bài học, bài tập ngày càng nhiều, muốn học sinh phải nắm hết các phần mở rộng nâng cao so với yêu cầu nên các em phải tăng tốc độ viết trong giờ học, dẫn đến học sinh không có thời gian để viết cẩn thận, chữ viết thường không được nắn nót, không đúng quy cách, kích cỡ và khoảng cách viết giữa các con chữ, các chữ không đều. Giáo viên thiếu quan tâm đến tư thế ngồi, cách cầm bút, để vở của học sinh khi viết nên các em ngồi viết chưa đúng tư thế, cách để vở, cách cầm bút, để tay khi viết chưa khoa học, chưa hợp lý dẫn đến việc học sinh viết chữ cẩu thả, tuỳ tiện. Khi chấm bài một số giáo viên bắt lỗi quy trình, kĩ thuật viết chưa thật nghiêm khắc, chưa quan tâm đến việc nhận xét, đánh giá một cách kĩ lưỡng bài viết của học sinh nên các em chưa phát hiện và biết được lỗi sai của mình để sửa chữa. Chữ viết của một số giáo viên chưa mẫu mực nên đã ảnh hưởng đến việc rèn chữ viết của học sinh. Học sinh thường mắc nhiều lỗi chính tả khi viết do các em phát âm không chuẩn, không phân biệt được các tiếng có phụ âm đầu, vần đọc lên nghe na ná giống nhau. Mặt khác một số em do trí nhớ chậm, quên mặt chữ ghi âm, ghi tiếng từ; không nắm chắc được nghĩa của từ, luật chính tả, luật viết chữ hoa và cách viết hoa nên dẫn đến viết sai. Từ thực trạng chữ viết của học sinh đã nêu ở trên, trong những năm được phân công quản lý, chỉ đạo ở trường (đặc biệt là năm học này) chúng tôi đã tập trung thực hiện một số biện pháp để chỉ đạo việc rèn chữ viết cho học sinh góp phần nâng cao chất lượng phong trào " Vở sạch - chữ đẹp" trong nhà trường. chương iII - những biện pháp nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh i-biện pháp nâng cao nhận thức cho giáo viên, học sinh và phụ huynh Nhà trường đã tổ chức quán triệt và nâng cao nhận thức cho giáo viên, học sinh và cha mẹ các em về vai trò của chữ viết, vị trí, tầm quan trọng của việc rèn chữ viết đối với việc hình thành nhân cách, tính kiên trì, tính kỉ luật , chịu khó của các em trong quá trình học tập. Chữ viết đẹp sẽ tạo hứng thú cho học sinh trong việc học các môn học khác. Đầu năm học, chúng tôi đã tổ chức họp phụ huynh phổ biến kế hoạch hoạt động của nhà trường trong năm học mới, đồng thời kết hợp tuyên truyền trong phụ huynh về việc cần phải quan tâm rèn chữ viết cho học sinh của phụ huynh, xoá bỏ quan điểm không cần rèn chữ viết khi nền khoa học và công nghệ ngày càng hiện đại. Yêu cầu phụ huynh mua sắm đủ các loại học cụ có chất lượng cho học sinh trong quá trình học tập như: bút, vở, mực, thước kẻ ... Hướng dẫn phụ huynh dựa vào mẫu chữ ở vở tập viết để kiểm tra và thường xuyên quan tâm sửa chữa các sai sót cho con em mình. Quán triệt trong giáo viên tầm quan trọng của phân môn Tập viết, Chính tả, Tập làm văn trong môn Tiếng Việt ở trường tiểu học, để từ đó giáo viên có ý thức trách nhiệm và sự quan tâm đúng mực khi dạy học các giờ này. Tổ chức cho mỗi giáo viên tự nêu được tầm quan trọng của việc rèn luyện chữ viết cho học sinh đối với chất lượng các môn học khác, từ đó hàng ngày giáo viên thường xuyên có ý thức quan tâm rèn chữ viết cho các em. Thông qua giáo viên chủ nhiệm lớp, hoạt động Đội, Sao nhi đồng… tuyên truyền trong học sinh tác dụng của việc rèn chữ viết đẹp đối với các môn học khác và việc hình thành nhân cách của các em sau này. Phát động phong trào học tập gương rèn chữ viết của các danh nhân nước ta như: Cao Bá Quát, Nguyễn Văn Siêu... để từ đó khơi dậy trong các em lòng say mê và ý thức luyện chữ. ii- Biện pháp chỉ đạo dạy học tốt phân môn tập viết Chúng ta biết rằng quá trình dạy học được thực hiện qua nhiều môn học. Trong đó việc dạy cho học sinh có kĩ năng viết đúng, viết đẹp được thực hiện chủ yếu qua môn Tiếng Việt mà trọng tâm là phân môn Tập viết. Phải nói rằng Tập viết là phân môn có vị trí quan trọng nhất mà các môn học khác không thể thay thế được. Tính đặc thù của Tập viết được thể hiện ở chỗ đây là phân môn trực tiếp rèn chữ viết cho các em một cách có hệ thống, theo một chương trình chặt chẽ, theo đúng mẫu quy định. Qua Tập viết giúp cho các em có những kĩ năng từ việc đưa bút theo đúng quy trình, biết nối nét, đặt dấu thanh đúng vị trí, đúng quy trình,…cho đến trình bày văn bản hợp lí. Đồng thời kết hợp việc dạy kĩ thuật viết chữ với rèn kĩ năng viết đúng chính tả, mở rộng vốn từ ngữ phục vụ cho học tập, giao tiếp và phát triển tư duy các em. Ngoài ra Tập viết còn góp phần rèn luyện cho các em tính cẩn thận, lòng yêu thích cái đẹp, tinh thần trách nhiệm, ý thức tự trọng và thái độ tôn trọng người khác (thể hiện qua chữ viết của mình). Với mục đích, nhiệm vụ quan trọng như vậy nên việc tổ chức dạy học tốt phân môn Tập viết được đặt lên hàng đầu đối với mỗi giáo viên. Trước hết để giúp giáo viên tổ chức dạy học tốt phân môn Tập viết, nhà trường đã đi sâu triển khai chuyên đề “Đổi mới Phương pháp dạy học Tập viết”. Qua chuyên đề đã củng cố cho giáo viên về các biện pháp dạy học chủ yếu trong giờ Tập viết. Đó là phải có các biện pháp kĩ thuật phù hợp để hướng dẫn cho học sinh viết chữ cái, chữ, câu đoạn, bài; cách viết liền mạch, cách đặt dấu thanh; Chấm chữa bài tập viết cho các em một cách cụ thể, giúp các em tự rút ra được ưu, nhược của mình để tự khắc phục. Ngoài ra, nhà trường đã đồng thời thực hiện nhiều biện pháp tích cực tác động hỗ trợ cho giáo viên như xây dựng môi trường học tập giáo dục phù hợp với từng khối lớp đặc biệt là lớp 1-2-3; tăng cường thiết bị dạy học; tạo điều kiện cho đội ngũ của mình học tập chuyên môn nghiệp vụ; tăng cường kiểm tra đánh giá chất lượng dạy học và giáo dục ... của đội ngũ. iii- Biện pháp tiến hành tốt Công tác chỉ đạo của Ban giám hiệu: Để nâng cao chất lượng chữ viết cho học sinh, ngay từ đầu năm học chúng tôi đã tổ chức phát động phòng trào rèn chữ viết đẹp trong toàn trường. Thành lập ban chỉ đạo. Xây dựng kế hoạch hoạt động cụ thể, rõ ràng. Phân công trách nhiệm cho các thành viên trong ban chỉ đạo. Đề ra yêu cầu cụ thể trong các đợt kiểm tra. Theo qui định chung học sinh có quyền chọn kiểu chữ đứng hoặc nghiêng để viết. Qua thực tế giảng dạy của giáo viên và chữ viết của học sinh, chúng tôi đã chỉ đạo: ở khối Một, Hai, Ba rèn cho học sinh viết theo kiểu chữ đứng để học sinh nắm chắc các đường nét cơ bản của từng con chữ, viết đúng mẫu chữ. ở khối Bốn, Năm chúng tôi chỉ đạo rèn học sinh viết theo kiểu chữ nghiêng có sự sáng tạo tuỳ theo khả năng của từng em. Ngoài ra, yêu cầu mỗi học sinh lớp Một phải có một bảng mẫu chữ thường; học sinh lớp Hai, Ba, Bốn, Năm có một bảng mẫu chữ thường và chữ hoa lồng trong giấy bóng để tập tô theo mẫu chữ. Nhờ đó mà chữ viết của các em mềm mại hơn, đẹp hơn. Tổ chức kiểm tra theo định kì bốn đợt, trong đó đợt 1và đợt 3 Ban chỉ đạo chỉ kiểm tra xác suất một số lớp để nắm tình hình, có sự bổ sung, điều chỉnh kế hoạch. Đợt 2 và 4 chúng tôi yêu cầu ban kiểm tra phải kiểm tra, cân nhắc chặt chẽ để xếp theo thứ tự từ 1 đến 12 lớp, không có sự đồng thứ giữa các lớp. Phải tìm ra được những ưu điểm và tồn tại, nguyên nhân dẫn đến tồn tại, chỉ ra biện pháp khắc phục cụ thể cho từng lớp qua mỗi đợt kiểm tra. Chúng tôi đặt ra mức độ yêu cầu trong kiểm tra cho các khối lớp khá cụ thể như: ở khối 1, 2, 3 yêu cầu cơ bản là học sinh phải viết đúng mẫu chữ qui định. ở khối 4, 5 ngoài qui định trên, học sinh còn phải có sự sáng tạo, chữ viết phải mềm mại, đẹp. Tổ chức cho giáo viên nghiên cứu từ thực tế để chọn màu mực phù hợp, bút, vở có chất lượng và được thống nhất trong toàn trường. Để tổ chức đánh giá thuận tiện đúng thực chất việc rèn chữ trong nhà trường, chúng tôi đã có những quy định sau: - Giáo viên bắt buộc phải có vở luyện chữ; bài viết ở vở luyện chữ của giáo viên phải là những bài viết Chính tả hoặc Tập viết của học sinh theo khối lớp mình dạy. - Kể cả giáo viên và học sinh đều tổ chức tổ nhóm để giúp nhau luyện viết chữ để cùng nhau kiểm tra và phát hiện, điều chỉnh chữ viết đúng, đẹp. iv- Tổ chức bồi dưỡng biện pháp kĩ thuật cho giáo viên và học sinh để nâng cao chất lượng chữ viết: 1. Đối với đội ngũ giáo viên: Muốn học sinh viết đúng, viết đẹp người giáo viên phải tích cực, nhiệt tình, kiên trì, chịu khó, có phương pháp khoa học và kinh nghiệm đã được đúc kết trong quá trình rèn học sinh. Muốn dạy cho học sinh kĩ năng viết chữ đúng yêu cầu, luyện cho học sinh viết chữ ngày càng đẹp; ngoài việc nắm vững nội dung phương pháp dạy học, giáo viên còn cần có năng lực thẩm mĩ để cảm nhận được vẻ đẹp của chữ viết, có khả năng viết chữ đẹp để học sinh noi theo. Vì thế, trong từng năm học chúng tôi đã tổ chức các tiết thao giảng, mở các chuyên đề, hội thảo về phương pháp dạy và học phân môn Tập viết, Chính tả để giáo viên có điều kiện trao đổi tìm ra những biện pháp tối ưu nhất giúp đỡ học sinh viết đúng, viết đẹp. Để làm gương cho học sinh, ngoài việc yêu cầu giáo viên phải viết đúng, viết đẹp bất kì mọi lúc, mọi nơi; chúng tôi đã chỉ đạo thống nhất cách trình bày bảng của giáo viên ở từng phân môn và thể loại bài dạy. Cách trình bày ở bảng của giáo viên cũng là cách trình bày ở vở của học sinh. Đây là vấn đề có tính quyết định, là nền tảng vững chắc cho việc thực hiện phong trào vở sạch chữ đẹp của nhà trường. Việc ghi và trình bày bảng lớp luôn đòi hỏi những yêu cầu về tính khoa học (nội dung chính xác), tính sư phạm (có tác dụng giảng dạy và giáo dục) và tính thẩm mĩ (viết chữ và trình bày đẹp). Muốn thực hiện tốt những yêu cầu trên, người giáo viên cần thường xuyên có ý thức luyện tập, rút kinh nghiệm trong viết chữ và trình bày bảng sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Mục đích quan trọng của việc dạy viết là học sinh viết đúng mẫu chữ quy định, có kĩ năng viết nhanh, viết đẹp và biết trình bày một bài viết sạch sẽ. Do vậy, trong quá trình tổ chức bồi dưỡng giáo viên chúng tôi đã chú trọng bồi dưỡng cho giáo viên nắm chắc các yêu cầu sau: - Tên gọi các nét cơ bản trong khi hướng dẫn học sinh: nét thẳng (thẳng đứng, thẳng ngang, thẳng xiên); nét cong (cong kín, cong hở, cong phải, cong trái); nét móc (móc xuôi trái, móc ngược phải, móc hai đầu); nét khuyết (khuyết xuôi, khuyết ngược) và nét hất. Biện pháp thực hiện chủ yếu là luyện viết từ dễ đến khó theo từng nhóm chữ. Người giáo viên phải nắm chắc các nhóm chữ viết để rèn luyện dứt điểm, đúng trọng tâm. Cụ thể như sau: * Đối với chữ viết chữ thường có thể chia thành các nhóm sau: + Nhóm có nét móc: n, m, i, u, ư, v, r, t. + Nhóm có nét khuyết: l, b, h, k, g, y. + Nhóm có nét cong và có dấu mũ: a, ă, â, o, ô, ơ, e, ê ... + Nhóm các chữ ghép: nh, kh, ch, ngh, ng, ph. * Các nhóm chữ viết hoa cũng tương tự theo cấu tạo nét giống nhau với mức độ từ dễ đến khó, giáo viên phải lựa chọn phương pháp dạy học phù hợp. Ví dụ: + Khi dạy nhóm chữ: a, ă, â, n, m. Nhóm chữ viết hoa này chủ yếu tạo bởi nét cong và sự phối hợp hay biến điệu của những nét cong. Vì vậy khi dạy cần luyện kĩ cách điều khiển đầu bút để tạo nét cong cho đúng mẫu... * Đối với chữ số: Việc luyện viết chữ số có phần thuận lợi hơn chữ viết vì cấu tạo của các số chỉ gồm các nét thẳng và nét cong là chủ yếu. Giáo viên có thể tiến hành lần lượt các chữ số kiểu 1, kiểu 2 theo mẫu, hoặc luyện viết trước các chữ số ở nhóm có nhiều nét thẳng, sau đó đến nét cong. Đặc biệt cần tập trung kiểm soát và tăng cường việc bồi dưỡng cho giáo viên cách chấm chữa bài trong vở Tập viết và Chính tả. Việc chấm chữa bài cho học sinh trong vở Tập viết, Chính tả thường phải căn cứ vào mục đích, yêu cầu đặt ra cho từng bài học theo quy trình, chương trình của từng khối lớp, giáo viên bắt kỹ lỗi các nét cơ bản ở bài tập viết. ở bài chính tả, ngoài việc bắt lỗi như trên, giáo viên phải kiểm tra chặt chẽ hơn qui trình nối nét, cách đánh dấu thanh, các dấu phụ. Qua việc chấm bài, giáo viên giúp học sinh tự nhận thức được những ưu điểm để phát huy, thấy rõ những thiếu sót để khắc phục, sửa chữa; kịp thời động viên những cố gắng nỗ lực của từng học sinh khi viết chữ. Bên cạnh việc chấm (bắt lỗi quy trình, nối nét, cách đánh dấu thanh, dấu phụ) giáo viên cần chú ý kết hợp chữa lỗi và đồng thời ghi lời nhận xét (ngắn gọn) để thể hiện sự biểu dương hay góp ý, yêu cầu về chữ viết đối với học sinh. Đây là một trong những yêu cầu nghiêm ngặt của nhà trường buộc giáo viên phải thực hiện. 2. Đối với học sinh: Thường xuyên làm tốt công tác giáo dục đạo đức, nâng cao ý thức rèn chữ viết cho học sinh, thông qua công tác chủ nhiệm lớp, các hoạt động của Đội và Sao nhi đồng… Bồi dưỡng cho các em tính kiên trì, chịu khó trong học tập cũng như việc luyện chữ viết. Thường xuyên chăm lo rèn luyện cho các em nền nếp viết chữ rõ ràng và sạch đẹp. Muốn vậy, giáo viên cần thường xuyên quan tâm hướng dẫn, nhắc nhở các em một số mặt chủ yếu dưới đây: - Chuẩn bị và sử dụng hợp lí các đồ dùng học tập như: bảng con, phấn trắng, khăn lau, vở Tập viết, bút chì, bút mực, …. - Thực hiện đúng quy định khi viết chữ từ tư thế ngồi viết, cách cầm bút, cách để vở, xê dịch vở khi viết, … cho đến cách trình bày bài. Trên cơ sở hướng dẫn của giáo viên, các em thường xuyên rèn luyện tư thế của mình khi viết. Ngồi viết phải ngay ngắn, lưng thẳng, không tì ngực vào mép bàn, đầu hơi cúi, hai mắt cách mặt vở 25 - 30 cm. cánh tay trái đặt trên mặt bàn bên trái vở, bàn tay trài tì vào mép vở giữ vở không xê dịch khi viết. cánh tay phải cùng ở trên mặt bàn... Khi viết, các em phải cầm bút và điều khiển bút viết bằng ba ngón tay (Ngón trỏ, ngón cái, ngón giữa) của bàn tay phải. Đầu ngón tay trỏ đặt ở phía trên, đầu ngón tay cái giữ bên trái. Phía bên phải của đầu bút tựa vào cạnh đốt đầu ngón tay giữa. .. Khi viết đặt vở nghiêng so với mép bàn một góc khoảng 30 0 nghiêng về bên phải. v – biện pháp tăng cường điều kiện cơ sở vật chất phục vụ cho việc rèn chữ viết của học sinh và giáo viên. Rèn kĩ năng viết cho học sinh là một quá trình lâu dài, phức tạp và đòi hỏi sự nỗ lực cố gắng của cả giáo viên và học sinh. Đặc biệt là kĩ năng viết chữ đẹp. Đây là một kĩ năng không phải tự nhiên mà có, đòi hỏi sự chăm lo rèn luyện thường xuyên cho các em, phải dạy cho các em một cách có định hướng và có kế hoạch. Ngoài những biện pháp nói trên, học sinh còn cần có những điều kiện thuận lợi khác hỗ trợ. Đó là: Đối với nhà trường: Phòng học có đủ ánh sáng cho mọi học sinh ngồi học theo quy định của vệ sinh học đường. Để đảm bảo đủ ánh sáng trong mùa đông, chúng tôi đã bắt 4 bóng đèn / phòng học. Bàn ghế đúng quy cách, vừa tầm với học sinh, mỗi bàn chỉ có hai chỗ ngồi. Bảng lớp đạt tiêu chuẩn chống loá, treo ở độ cao vừa phải, cạnh dưới của bảng ngang tầm đầu của học sinh ngồi trong lớp. Trang bị cho mỗi lớp một tủ đựng sách vở, học cụ dùng chung. Đối với giáo viên: Có bảng mẫu chữ viết theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo, có bộ chữ mẫu để giáo viên minh hoạ. Đối với học sinh: Đồ dùng học tập phải đầy đủ như giấy, vở, bút, bảng con, phấn, thước... đạt tiêu chuẩn quy định. Thống nhất sử dụng một loại mực (mực xanh); một loại bút viết (bút viết nét hoa), một loại vở có chất lượng cao, không bị nhoè khi viết. Mỗi học sinh có một bảng chữ mẫu để tô được lồng trong giấy bóng theo quy định cụ thể cho từng khối lớp. vi – biện pháp tiến hành tốt phong trào thi đua và tổ chức hội thi Viết Chữ Đẹp trong nhà trường: Kinh nghiệm cho thấy, nếu chỉ dạy chữ qua các giờ học chính khoá thì mới chỉ dừng lại ở mức độ rèn học sinh viết đúng. Muốn học sinh có chữ viết đẹp, giáo viên cần phải sử dụng thời gian ngoài giờ lên lớp để tổ chức cho học sinh tự rèn luyện chữ viết của mình. Đồng thời phải xây dựng được phong trào thi đua Viết chữ đẹp trong toàn trường. Chính vì thế nên đầu năm học nhà trường phối kết hợp với Liên đội tổ chức phát động phong trào thi đua " Giũ vở sạch - Viết chữ đẹp" trong toàn trường. Phong trào được duy trì trong suốt năm học. Tổ chức kiểm tra theo các đợt kiểm tra định kì và đột xuất. Hàng tuần, hàng tháng thông qua các buổi chào cờ, sinh hoạt tập thể, hội họp… chúng tôi có những nhận xét đánh giá cụ thể về phong trào luyện viết chữ trong giáo viên, học sinh. Trong năm học, chúng tôi tổ chức cuộc thi Viết chữ đẹp theo khối lớp, theo tổ khối chuyên môn và thi toàn trường. Qua đó đã tìm ra được những gương tập thể, cá nhân Viết chữ đẹp, nhân điển hình và thúc đẩy phong trào. Chọn những học sinh có chữ viết đẹp, mỗi tuần có một bài viết để nhà trường nhân bản gửi về các lớp để các em có điều kiện tham khảo, học tập chữ viết của bạn. viI – biện pháp Tăng cường công tác quản lý chỉ đạo phong trào "Giữ vở sạch - viết chữ đẹp" Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm thực hiện nghiêm túc công tác chấm chữa. Đặc biệt là Tập viết, Chính tả và Tập làm văn. Sau đó ghi kết quả của từng học sinh ở mỗi tuần vào sổ theo dõi chấm chữa và có công bố rõ ràng cho học sinh để các em kịp thời sửa chữa, khắc phục sai sót đồng thời động viên, khích lệ tính thi đua của trẻ. Ban giám hiệu nhà trường kiểm tra thường xuyên bằng nhiều hình thức: nghe báo cáo, kiểm tra đột xuất bài viết; kiểm tra chữ viết thông qua kiểm tra vở Tập viết, Chính tả, Luyện viết chữ đẹp của giáo viên và học sinh để nắm bắt chính xác những thông tin, kịp thời tuyên dương những em có chữ viết đẹp, có sự tiến bộ trong các giờ chào cờ đầu tuần để động viên phong trào. Tổ chức đánh giá phong trào "Vở sạch chữ đẹp" theo từng đợt, từng học kì và cả năm học một cách nghiêm túc, chặt chẽ. Trong đó tiêu chí đánh giá về chất lượng chữ viết được đặt lên hàng đầu. Kết thúc mỗi năm học, giáo viên, tổ chuyên môn và nhà trường tổ chức rút kinh nghiệm, chọn những bài tập viết đẹp lưu giữ lại phòng truyền thống của nhà trường để làm tư liệu nhân rộng phong trào cho những năm tiếp theo. chương iv- những Kết quả và bài học kinh nghiệm I - những kết quả đã đạt được Qua việc thực hiện đồng bộ các giải pháp nêu trên, chúng tôi đã gặt hái được những kết quả vượt bậc về mọi mặt, trong đó có chữ viết và phong trào Vở sạch chữ đẹp. Đó là: Đưa công tác rèn chữ viết, thực hiện phong trào Vở sạch chữ đẹp vào nhiệm vụ quan trọng của mỗi lớp, mỗi cá nhân giáo viên và học sinh. Nó là một trong những nội dung quan trọng trong tiêu chuẩn đánh giá xếp loại thi đua của nhà trường. Phong trào Giữ vở sạch - Viết chữ đẹp trong nhà trường ngày càng được đẩy mạnh hơn. Giáo viên đã ý thức được sự cần thiết và quan trọng của công tác rèn chữ viết. Đã có những biện pháp tích cực đẩy mạnh chất lượng chữ viết và phong trào Vở sạch – chữ đẹp của lớp mình phụ trách. Phong trào rèn luyện chữ viết đẹp của học sinh trong nhà trường được thực hiện thường xuyên. Các em hào hứng tham gia tích cực vào các hoạt động các phong trào thi đua. Không chỉ có chất lượng học tập được nâng lên mà quan trong hơn cả là ý thức trau dồi và chất lượng chữ viết của mỗi em đều có chuyển biến một cách rõ rệt. Các em đã viết đúng mẫu chữ quy định. Nhiều em đặc biệt ở khối 4 - 5 đã viết đẹp và có sự sáng tạo trong trình bày văn bản. Nhiều giáo viên chữ viết đã có tiến bộ rõ rệt như cô Loan, cô Hương, cô Thư, cô Lý, cô Hiểu, cô Thu ... Năm học 2005 - 2006, Hội thi Viết chữ đẹp các cấp nhà trường đã có kết quả tiến bộ vượt bậc. Có 5/5 em dự thi đạt giải (trong đó có 2 em đạt giải nhất, 1 em đạt giải ba và 2 em đạt giải khuyến khích); Có hai em tham gia thi VCĐ cấp tỉnh đạt giải ba và khuyến khích; Một em tham gia thi VCĐ cấp Quốc gia và đạt giải nhì. Năm học 2006 - 2007, trong hội thi Viết chữ đẹp cấp trường đã có 24 em tham gia thì có 5 em đạt giải nhất, 5 em đạt giải nhì, 5 em đạt giải ba và 7 em đạt giải khuyến khích. Năm học 2007-2008, hội thi Viết chữ đẹp cấp trường có 55 em tham gia. Kết quả có 5 em đạt giải nhất, 7 em đạt giải nhì, 6 em đạt giải ba và 7 em đạt giải khuyến khích. Có hai em đạt giải nhì Viết chữ đẹp cấp huyện. Chất lượng chữ viết của học sinh toàn trường được duy trì, ổn định ở mức cao: Trung bình trở lên đạt 100%; Khá - Giỏi: 90,3% Phong trào “Vở sạch - Chữ đẹp” của nhà trường được duy trì và giữ vững ở mức tốt. Các đợt kiểm tra được tổ chức một cách chặt chẽ và nghiêm túc đã đánh giá thực chất chất lượng của phong trào, biểu dương kịp thời những gương tốt nên đã góp phần thúc đẩy phong trào VS - CĐ trong nhà trường. ý thức giữ gìn vở sạch, viết chữ đẹp trong học sinh ngày càng tiến bộ. Nhiều em có chữ viết đẹp, trình bày vở khoa học và thẩm mĩ. Như em Đoàn Sáng, Thuỳ Linh, Hoài Linh, Ngọc Thương ở lớp 5A; Em Hữu Phúc, Nam Long, Hoài Thương, Hồng Ngọc, Công Thành, Minh Nghĩa ở lớp 5B; Em Nhật Nam, Thúy Nga, Hồng Thúy, Văn Tùng, Ngọc Huyền, Nam Giang ở lớp 4A, Em Văn Dần, Thanh Tuyền, Ngọc Tâm ở lớp 4B; Em Đoàn Huyền, Bảo Nhật, Như Trang, Quỳnh Như ở lớp 3A; Em Thùy Linh, Hoài Linh, Tú Yên ở lớp 3B, ….. Kết quả: 11/11 lớp đạt chuẩn "VS - CĐ", trong đó có 9/11 lớp đạt từ 95 đến 100%. Trường đạt chuẩn "Vở sạch - chữ đẹp" ii - Bài học kinh nghiệm Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Phòng Giáo dục Lệ Thủy, sự tham gia hoạt động tích cực của giáo viên, học sinh và phụ huynh. Qua những năm kiên trì thực hiện những biện pháp, giải pháp để duy trì và nâng cao chất lượng chữ viết và phong trào Vở sạch - chữ đẹp trong nhà trường, chúng tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm sau: 2.1.Thường xuyên làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục trong đội ngũ giáo viên, phụ huynh, học sinh để nâng cao nhận thức về yêu cầu, tầm quan trọng của việc rèn chữ viết, để mọi người cùng tham gia và tạo điều kiện thuận lợi cho nhà trường thực hiện tốt phong trào này. 2.2. Xây dựng kế hoạch thực hiện cụ thể, phù hợp với tình hình thực tiễn theo từng giai đoạn, học kì và năm học. Thành lập ban chỉ đạo, ban kiểm tra. Tổ chức kiểm tra chặt chẽ để kịp thời phát hiện và khắc phục những sai sót. 2.3. Thường xuyên tổ chức bồi dưỡng và phát động phong trào tự bồi dưỡng trong đội ngũ giáo viên, học sinh về phương pháp dạy - học, về kĩ năng viết đúng, viết đạt tốc độ nhanh, viết đẹp và trình bày bài viết khoa học và thẩm mỹ. 2.4. Triển khai sớm, thường xuyên, liên tục phong trào trong suốt cả quá trình dạy học, suốt cả năm học, không được phép buông lỏng, lơ là ở bất kỳ thời điểm, giai đoạn nào. 2.5. Tích cực chăm lo đến các điều kiện CSVC, trang thiết bị dạy học đảm bảo cho việc dạy chữ của nhà trường đạt hiệu quả cao. 2.6. Đánh giá chính xác, khen chê kịp thời là động lực vô cùng quan trọng giúp đội ngũ cán bộ, giáo viên và học sinh phát huy tốt ưu điểm, khắc phục nhược điểm; góp phần khích lệ phong trào rèn chữ viết đi vào chiều sâu, đảm bảo chất lượng. phần Kết luận Chữ đẹp là một biểu hiện của nết người. Rèn luyện chữ viết đẹp là một trong những hoạt động học tập giúp các em phát triển toàn diện và hoàn thiện nhân cách con người. Đó cũng là một trong những hoạt động chủ yếu của người giáo viên trong quá trình dạy học. Rèn luyện học sinh viết đúng, viết đẹp là cả một quá trình lâu dài, đòi hỏi công phu và sự kiên nhẫn, không thể một sớm một chiều mà đạt được kết quả mong muốn. Vì vậy người giáo viên phải thường xuyên quan tâm nhắc nhở, uốn nắn cho các em. Đồng thời giáo viên phải luôn luôn rèn chữ viết của bản thân mình thực sự đẹp, là mẫu cho các em noi theo. Trong quá trình dạy học, luyện tập phải hướng dẫn các em một cách tỉ mỉ, cẩn thận, uốn nắn kịp thời giúp các em mau tiến bộ, rèn cho các em có ý thức tự giác, chủ động, kiên trì chịu khó trong việc rèn chữ viết. Bên cạnh đó, nhà trường phải có sự quan tâm, tạo điều kiện về cơ sở vật chất để các em có điều kiện học tập, có đồ dùng dạy học hỗ trợ cho giáo viên khi cần thiết. Phụ huynh có sự quam tâm chăm lo cho con em, mua sắm các đồ dùng học cụ đảm bảo chất lượng. Bồi dưỡng, rèn luyện cho học sinh có chữ viết đẹp, viết đúng là một trong các hoạt động góp phần giáo dục toàn diện cho người học sinh trong sự nghiệp đổi mới, bồi dưỡng nhân tài cho nhà trường, cho ngành góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước trong giai đoạn hiện nay. Lộc Thuỷ, ngày 20 tháng 5 năm 2008 Người viết Nguyễn Thị Bích Thảo
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan