Tài liệu Skkn một số biện pháp nhằm gây hứng thú học môn mĩ thuật cho học sinh lớp 5

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM GÂY HỨNG THÚ HỌC MÔN MĨ THUẬT CHO HỌC SINH LỚP 5 A. ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Dạy học là một nghề khó, vì đó là dạy học con người. Con người vốn có những diễn biến tâm lí phức tạp: khi vui vẽ, phấn khởi, tĩnh tâm thì tiếp thu hào hứng, dễ dàng và có hiệu quả hơn khi bực bội, thiếu hứng thú, tư tưởng phân tán. Bản thân tôi là giáo viên dạy môn mĩ thuật ở trường tiểu học nhận thấy tầm quan trọng của bộ môn mĩ thuật trong hệ thống giáo dục. Tôi thấy mình cần có trách nhiệm làm thế nào để nâng cao chất lượng dạy và học môn Mĩ thuật Tiểu học nói chung và môn mĩ thuật lớp 5 nói riêng vì mĩ thuật lớp 5 chủ yếu là thực hành: tập vẽ, tập nặn, tập phân tích tác phẩm. Mỹ thuật là môn tạo ra cái đẹp. muốn có cái đẹp phải có kiến thức, phải nghĩ, phải thích thú. Đặc biệt ở môn học này không cần học sinh phải hiểu biết một cách rập khuôn. Mà phụ thuộc vào khả năng biết truyền tải sự hiểu biết của mình vào trong sản phẩm. Thì phụ thuộc vào trạng thái tâm lí của học sinh. Phải làm cho học sinh cảm thấy có sự phấn khởi, thích thú, tâm trạng thoải mái, say mê, hứng thú với môn học. Dạy – học mĩ thuật ở lớp 5 tiếp tục tạo điều kiện cho học sinh tiếp xúc với cái đẹp của thiên nhiên, của cuộc sống, của các tác phẩm mĩ thuật: từ đó học sinh tự tạo ra cái đẹp bằng suy nghĩ, tìm tòi, sáng tạo của mình: đồng thời vận dụng được những hiểu biết về cái đẹp vào sinh hoạt, học tập hằng ngày. Môn mĩ thuật sẽ trang bị những kiến thức về lí thuyết và một số kĩ năng thực hành trong quá trình học tập, đồng thời phát triển óc sáng tạo, óc thẫm mĩ vốn có của mỗi học sinh. Nhưng ngày nay nhìn những thái độ của học sinh đối với các môn năng khiếu nói chung và mĩ thuật nói riêng còn rất thờ ơ, không quan tâm, chú trọng học dẫn đến việc các em không hoàn thành bài tại lớp. Học sinh thường xem những môn năng khiếu là môn phụ nên học sinh không quan tâm chỉ quan tâm đến toán, tiếng việt,…Vậy hứng thú học môn mĩ thuật của học sinh như thế nào so với lợi ích to lớn mà nó mang lại. Dạy mĩ thuật không khó nhưng giáo viên Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 1 phải biết tổ chức như thế nào cho học sinh yêu thích môn học của mình dạy và có phương pháp học tập tốt hơn. Nên tôi luôn suy nghĩ và tìm ra một số biện pháp nhằm gây hứng thú học môn mĩ thuật cho học sinh lớp 5 II.MỤC ĐÍCH NGIÊN CỨU Tôi suy nghĩ, nghiên cứu để viết sáng kiến kinh nghiệm này với mục đích tìm ra một số giải pháp nhằm gây hứng thú học môn mĩ thuật cho học sinh lớp 5 nhằm nâng cao chất lượng dạy và học của trường III.ĐỐI TƯỢNG PHẠM VI NGHIÊN CỨU 1) Đối tượng nghiên cứu : Học sinh khối 5 của Trường tiểu học Tân Hiệp từ năm 2011- 2012. 2) Phạm vi nghiên cứu : Học sinh khối 5 trong trường Trường tiểu học Tân Hiệp. - Phân loại học lực của tất cả các học sinh. - Tìm hiểu thái độ học tập của học sinh B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. CƠ SỞ LÍ LUẬN - Với sự phát triển sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đòi hỏi những con người năng động sáng tạo … để đáp ứng với tình hình đổi mới của đất nước, nhà nước ta ban hành Luật giáo dục “Khẳng định mục tiêu giáo dục toàn diện về đạo đức ,trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng cơ bản …trên cơ sở của mục tiêu đó nhiệm vụ trọng tâm là dạy đủ các môn học bắt buộc và triển khai đổi mới phương pháp dạy học ,trong đó có môn mĩ thuật - Mĩ thuật là một trong những môn học đặc trưng của môn học là không nhằm đào tạo hoạ sĩ tương lai hay tạo ra những người chuyên làm về công tác mĩ thuật mà nhằm trang bị cho học sinh những kiến thức cơ bản của cái đẹp để các em tiếp xúc và làm quen với cái đẹp, cảm thụ cái đẹp, biết vận dụng vào trong cuộc sống hàng ngày. Hỗ trợ các em ở các môn học khác giúp các em phát triển toàn hiện, lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kỹ năng cơ bản góp phần hình thành con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 2 - Trong xã hội phát triển nhu cầu thẩm mĩ ngày càng cao, do vậy việc đào tạo con người biết nhận thức, cảm thụ cái đẹp ngày càng quan trọng. Những năm qua giáo dục thẩm mĩ đã trở thành môn học trong chương trình giáo dục phổ thông, là một môn học độc lập, môn Mĩ thuật có mục tiêu chương trình sách giáo khoa, sách hướng dẫn, thiết bị riêng cho dạy và học, giáo viên được đào tạo, kết quả học tập của học sinh được theo dõi và kiểm tra, đánh giá một cách nghiêm túc. - Việc vận dụng các phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực chủ động học tập của học sinh nhằm không ngừng nâng cao chất lượng học tập và hiệu quả giờ dạy . - Để có một tiết dạy đạt hiệu quả giáo viên phải bắt buộc chuẩn bị kĩ mọi mặt: kiến thức, phương pháp, đồ dùng dạy học, vào bài sao cho hấp dẫn tạo hứng thú tích cực. Kết quả học tập của học sinh phải được trưng bày, đánh gía nhận xét, xếp loại để các em nhận thức rõ học tập đạt ở mức độ nào, những mặt cần rút kinh nghiệm, cần phát huy. II.THỰC TRẠNG 1. Thuận lợi - Trường tiểu học Tân Hiệp là ngôi trường đạt chuẩn quốc gia, cơ sở vật chất của trường khang trang cơ bản đầy đủ cho việc dạy và học. Ban giám hiệu nhà trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ về đồ dùng dạy học, đồng thời phân bố thời gian dạy học hợp lí - Môn mĩ thuật là môn học nghệ thuật, là một trong những môn học giúp học sinh thoải mái, thư giãn sau những tiết học căng thẳng và là môn học không có đáp số nên các em có thể tự do bộc lộ hết khả năng của mình, với đặc thù riêng biệt của môn học thì đa số là các em học sinh hứng thú với môn học. - Thiết bị được cung cấp đầy đủ, giáo viên và học sinh chuẩn bị chu đáo cho mỗi tiết học - Có phòng mĩ thuật riêng đó là yếu tố thuận lợi nhất để tôi có thể bố trí lớp học theo từng phân môn Đa số học sinh có đầy đủ sách giáo khoa, dụng cụ học tập như: bút chì, màu vẽ, …. Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 3 2.Khó khăn - Bên cạnh những thuận lợi như trên thì dạy và học môm Mĩ thuật vẫn còn gặp phải một số khó khăn : - Còn một số gia đình học sinh chưa thực sự quan tâm đến việc học mĩ thuật của các em nên chuẩn bị dụng cụ học mĩ thuật cho các em còn hạn chế hoặc chưa tốt như: Thiếu vở tập vẽ, thiếu bút chì, thiếu màu vẽ, Đặc biệt không nhắc nhở các em mang vở tập vẽ, dụng cụ học vẽ đầy đủ khi có giờ mĩ thuật nên đến giờ học mĩ thuật các em không hoàn thành được bài. Điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng học tập của giáo viên và học sinh gây cho học sinh cảm giác chán nản, không tự tin làm bài. Trên thực tế tôi còn thấy có giáo viên giảng dạy bộ môn về phương pháp sư phạm còn hạn chế, lời nói còn chưa hấp dẫn, lôi cuốn học sinh, trình bày bảng còn vụng về, lúng túng,... dẫn đến học sinh không lắng nghe, không tập trung tìm hiểu bài còn mơ hồ, không nắm được mục tiêu của bài học. Điều đó khiến cho các em không thích thú với bài học, thể hiện tác phẩm của mình qua loa, đại khái, vì thế không thấy được cái hay, cái đẹp và vận dụng vào cuộc sống hàng ngày. III. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 1. Nghiên cứu tình hình học tập của học sinh Trong những năm học vừa qua, tôi được phân công giảng dạy môn Mĩ thuật ở 1 số trường tiểu học, tôi thấy hầu hết các em đều thích học vẽ, các em học tập với tinh thần hăng say, cảm nhận được cái hay, cái đẹp được thể hiện từ nội dung và hình thức mỗi khi các em vẽ một bức tranh. Bên cạnh đó do đặc điểm tâm lí lứa tuổi học sinh tiểu học còn nhỏ sự tập trung chưa cao, nhận thức của các em mới làm quen những kiến thức ban đầu, kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực hành còn yếu chưa chú ý đến vai trò của các bước thực hành khi vẽ tranh, vẽ theo mẫu, vẽ trang trí, … Giờ học còn trầm, uể oải, chán nản, tiết học đạt hiệu quả không cao nhiều học sinh không hoàn thành ( kêu là khó, không biết vẽ) còn một số học sinh nhút nhát, rụt rè chưa mạnh dạn nói lên những suy nghĩ của mình, một số em còn chán nản không thích học vẽ. Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 4 Đó là 1 số nguyên nhân dẫn đến tiết dạy chưa thành công muốn khắc phục được điều đó giáo viên cần nghiên cứu kĩ chương trình để có kế hoạch dạy học cho học sinh, không hướng dẫn chung chung với tất cả học sinh cần có ý định trong từng đối tượng học sinh. Tổ chức tiết dạy sinh động, học sinh hứng thú làm bài đạt hiệu quả. 2. Một số biện pháp gây hứng thú Như chúng ta đã biết Mỹ thuật là một trong những môn học tạo ra cái đẹp. Muốn có cái đẹp phải có kiến thức, phải nghĩ, phải thích thú và không gò ép. Không phải chỉ có nhớ mới làm được, không phải đúng chính xác là đẹp… Vì vậy dạy Mỹ thuật hay phương pháp dạy Mỹ thuật giáo viên cần làm cho học sinh phấn khởi, hồ hởi mong muốn vẽ đẹp, chứ không đơn thuần là truyền đạt kiến thức. Như vậy cần phải có nghệ thuật truyền đạt, hay nói cách khác là nghệ thuật dạy học. Phải làm cho học sinh tự giác học tập, vui vẻ tiếp nhận, chờ đón những điều mới mẻ. Học không biết chán vì học sinh thích thú trong học tập; coi học tập là niềm vui, không phải gò bó, là gánh nặng hay bắt buộc từ bên ngoài. Học sinh “thích học” thì thầy cũng “muốn” dạy. Vấn đề nêu trên cũng chính là mục đích của cuộc vận động của ngành là “trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Như thế muốn đạt được mục đích trên giáo viên cần phải làm gì? Để thực hiện những việc trên qua thực tế giảng dạy tôi tìm ra được một số biện pháp nhằm gây hứng thú học môn mĩ thuật cho học sinh lớp 5 như sau: 2.1: Giáo viên cần phát huy tối đa hiệu quả của đồ dùng dạy học. Tôi nghĩ rằng: Trong 1 tiết học muốn gây được sự thích thú cho học sinh thì việc chuẩn bị kĩ về đồ dùng dạy học rất quan trọng. Giáo viên chuẩn bị đồ dùng dạy hoc kĩ thì chúng ta sẽ khai thác được trọng tâm của bài. Trong 1 giờ học mĩ thuật là học sinh thường xuyên tiếp xúc với cái đẹp vì thế giáo viên cần chuẩn bị đồ dùng dạy học cho từng phân môn đảm bảo yêu cầu đẹp, đúng trọng tâm của từng bài để sát với thực tế và phong phú hơn. Dạy trên những gì học sinh nhìn thấy như hình vẽ, tranh ảnh cả lời nói diễn cảm Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 5 có hình ảnh có tính trực quan. Sử dụng đồ dùng dạy học giúp hs lĩnh hội tri thức nhanh cụ thể. Ngoài ra còn tác động đến xúc cảm của học sinh bằng việc sử dụng đồ dùng dạy học giáo viên cung cấp kiến thức từ khái quát đến chi tiết, tạo cảm hứng để học sinh suy nghĩ tìm tòi ý tưởng mới của bài. Để phát huy tối đa hiệu quả của đồ dùng dạy học giáo viên cần nghiên cứu mục tiêu của bài để chuẩn bị đồ dùng dạy học đảm bảo rõ nội dung, tránh trùng lặp. Sử dụng đồ dùng dạy học đúng lúc đúng chỗ, không lạm dụng . Kết hợp nhịp nhàng giữa lời giảng và động tác chỉ đồ dùng dạy học cùng với nét vẽ minh họa để cho sự lĩnh hội của học sinh được đồng thời bằng cả thị và thính giác Giáo viên cần có kế hoạch sưu tầm bài vẽ tranh của học sinh hoặc của họa sĩ để làm tư liệu giảng dạy cần phân loại từng bài dạy sao cho sát đối tượng. Chính những bài vẽ của học sinh mới là minh chứng sinh động cho bài dạy bởi chúng sát nội dung, yêu cầu của bài học phù hợp với khả năng của học sinh, vì vậy có tác dụng khích lệ động viên các em học tập. Ngoài ra giáo viên cần nghiên cứu làm đồ dùng dạy học sát với từng bài học và thực tế địa phương Nếu giáo viên dạy mĩ thuật mà không có đồ dùng dạy học không biết khai thác tranh thì tiết học sẽ trở nên nhàm chán ( học sinh sẽ không tiếp xúc được cái đẹp ) các em sẽ không vận dụng được vào bài vẽ, vào cuộc sống hằng ngày và hiệu quả của bài dạy không cao. Ngoài ra học sinh cũng cần phải sưu tầm tranh ảnh mà giáo viên yêu cầu Ví dụ 1: Dạy phân môn vẽ theo mẫu bài: mẫu vẽ có 2 vật mẫu Giáo viên cần phải chuẩn bị 1 số mẫu vẽ như lọ hoa, quả, chai, cốc, … hình gợi ý cách vẽ, bài vẽ của học sinh, hình gợi ý sắp xếp bố cục,.. sau đó giáo viên hướng dẫn học sinh sắp mẫu sao cho phù hợp và đẹp, hướng dẫn học sinh so sánh nhận xét mẫu… để từ đó các em có thể áp dụng vào bài vẽ của mình và áp dụng vào sinh hoạt hằng ngày Ví dụ 2: khi dạy bài vẽ tranh đề tài môi trường tôi chuẩn bị vẽ tranh có nội dung khác nhau như: tưới cây, lao động, phong cảnh, nhặt rác,…hình gợi ý các bước vẽ tranh đề tài Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 6 Để học sinh dễ phân tích và quan sát khơi gợi hứng thú cho học sinh khi tìm đề tài mình vẽ Tóm lại: Đồ dùng dạy học là ngôn ngữ của mĩ thuật với đường nét hình mảng màu sắc bố cục hình khối,… dạy học bằng đồ dùng dạy học giúp học sinh lĩnh hội tri thức nhanh, nhớ lâu và hứng thú hơn bởi những đồ dùng dạy học đó đã dựng lên 1 hình ảnh 1 khung cảnh sinh động trước học sinh. 2.2: Chú trọng phát huy tính tích cực của học sinh Như chúng ta đã biết môn mĩ thuật là 1 môn nghệ thuật, nghệ thuật tạo ra cái đẹp. Dạy mĩ thuật cho học sinh là dạy cho học sinh cách tạo ra cái đẹp có những hiểu biết cơ bản về cái đẹp trong thiên nhiên, trong từng tác phẩm mĩ thuật. Rồi tạo ra cái đẹp vận dụng những hiểu biết về cái đẹp vào học tập và sinh hoạt hằng ngày Đổi mới phương pháp dạy học không nằm ngoài việc đổi mới cách dạy của giáo viên và cách học của học sinh. Nhằm giúp hs từ cách học thụ động chuyển sang cách học tự học chủ động nhằm phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo của học sinh. Muốn cho học sinh tích cực chủ động thì giáo viên phải tạo cho học sinh hứng thú học tập Ví dụ: tiết dạy vẽ tranh, giáo viên nên yêu cầu của bài vẽ phải có bố cục cân đối , màu sắc hài hòa, phải có mảng chính mảng phụ phù hợp với khoảng trống của nền Với những yêu cầu như thế mỗi học sinh có những suy nghĩ, tìm tòi khai thác đề tài bố cục riêng cho mình, và kết quả cuối cùng của bài tập mĩ thuật của hs với nhiều hình thức đa dạng , không giống nhau. Vì thế việc hướng dẫn của giáo viên giúp học sinh tìm tòi sáng tạo là rất quan trọng. Muốn tiết dạy đem lại kết quả như mong muốn, người giáo viên phải nghiên cứu bài, nghiên cứu tổ chức tốt các hoạt động học tập có khoa học, gây hấp dẫn và hứng thú trong mỗi tiết học. Luôn tạo cho khôn khí lớp học vui vẻ, hào hứng, đưa kiến thức vào học sinh một cách nhịp nhàng tự nhiên nhằm đạt mục tiêu đề ra. Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 7 Không có 1 phương pháp nào là tối ưu. Bên cạnh những phương pháp dạy học hiện đại, người thầy cần phát huy những phương pháp dạy học truyền thống như: quan sát, vấn đáp, gợi mở, thực hành, thuyết minh,…và phải biết vận dụng các phương pháp một cách phù hợp vào từng bài từng hoạt động dạy hoc cho phù hợp với địa phương Về các hoạt động trên lớp, giáo viên cũng nên tổ chức các hoạt động học tập độc lập hoặc theo nhóm nhỏ, qua đó học sinh tự lực nắm các tri thức mới đồng thời rèn luyện phương pháp tự học, học tập lẫn nhau. Ví dụ 1: Dạy bài vẽ tranh “Đề tài trường em” Tổ chức cho học sinh thảo luận nhóm 4 tìm hiểu về trường có những hoạt đông nào và học sinh có thể dễ dàng tìm được đề tài về trường như: phong cảnh trường, giờ ra chơi( đá cầu, nhảy dây, bắn bi,..), lao động ( quét sân, nhặt rác…), học tập,… Học sinh nhận xét các nhóm và chọn được đề tài mình sẽ vẽ Tăng cường phương pháp trò chơi một cách tích cực (trò chơi trúc xanh, ghép hình, trắc nghiệm,…) Trò chơi là 1 nhu cầu giải trí đối với mọi lứa tuổi, đối với học sinh tiểu học trò chơi còn là 1 yếu tố cần thiết cho sự phát triển thể lực, trí tuệ, tinh thần. Như vậy từ trò chơi giúp học sinh vẽ nên hình Ví dụ: Trong dạy phân môn vẽ theo mẫu giáo viên đưa trò chơi như sau: Thi vẽ, vẽ thêm, ghép hình, thi đố, thi hát Hoặc dạy phân môn thường thức mĩ thuật có thể đưa trò chơi như sau: Trúc xanh, ghép hình, trắc nghiệm Ngoài ra giáo viên có thể tổ chức trò chơi khác tham khảo ở sách 150 trò chơi tiểu học 2.3: Tăng cường tổ chức dạy học theo nhóm Dạy học theo nhóm là hình thức giảng dạy cho học sinh học tập tích cực, trong đó học sinh được tổ chức thành các nhóm một cách thích hợp. Trong nhóm học sinh được thảo luận và hướng dẫn làm việc hợp tác với nhau Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 8 Hoạt động nhóm giúp các em rèn luyện và phát triển kĩ năng làm việc, kĩ năng giao tiếp tạo điều kiện cho học sinh học hỏi lẫn nhau, phát huy được vai trò trách nhiệm của từng cá nhân. Các em có thể cùng làm với nhau những công việc mà mình không thể làm được trong một thời gian nhất định Tổ chức dạy học theo nhóm sẽ tạo học sinh hoàn thành bài vẽ của mình, giáo viên có bài để đánh giá học sinh ngay tại cuối tiết học, nếu được nhận xét nhiều bài trong tiết học học sinh sẽ biết được những điểm đã làm được giúp giáo viên phát hiện và bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu về môn học. Phát huy được tính tập thể phối hợp cùng suy nghĩ cùng làm việc thảo luận để cùng có hướng giải quyết vấn đề một cách hiệu quả, cụ thể là hoàn thành yêu cầu bài vẽ . Mỗi tiết học tổ chức được nhiều hình thức cho học sinh tham gia bài học thì các em sẽ hứng thú hơn, trong các hình thức tổ chức đó thì tổ chức hoạt động nhóm là rất quan trọng, một bài không nhất thiết là hoạt động nào cũng cần hoạt động nhóm mới có hiệu quả, mà tùy vào yêu cầu bài để áp dụng hoạt động nhóm sẽ có hiệu quả cao hơn. Tùy theo dạng bài để đưa ra các hoạt động nhóm sao cho hiệu quả: Ví dụ 1: bài 11 Xem tranh của họa sĩ Hỏi: Bức tranh vẽ đề tài nào? Hỏi: Trong tranh có những hình ảnh nào? Đâu là hình anhr chính, đâu là hình ảnh phụ? Nếu tách các câu hỏi như trên thì sẽ mất nhiều thời gian, phân tán sự quan sát của hs vì những lần gv đặt câu hỏi, giáo viên có thể ghi câu hỏi trên vào bảng phụ phiếu học tập giao cho nhóm thảo luận, các em có thời gian quan sát nhiều hơn, cùng thảo luận cùng quan sát sẽ tìm ra được nội dung của bức tranh Ví dụ 2: bài 3 vẽ tranh đề tài trường em Hs sẽ phải vẽ hình ảnh chính là các bạn học sinh (vẽ người) đây là một yêu cầu khó với các em học sinh. Phần thực hành vẽ có thể chia nhóm 4 để học sinh Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 9 cùng vẽ tranh trong nhóm sẽ có em vẽ được hình người hoặc mỗi bạn vẽ 1 hình người với dáng vẽ khác nhau thì tranh sẽ thêm sinh động. Như vậy tổ chức nhóm đem lại chohọc sinh cơ hội sử dụng kiến thức và kĩ năng mà các em được lĩnh hội và rèn luyện. Học sinh sẽ diễn đạt được những ý tưởng và những khám phá của mình. Các em sẽ suy nghĩ và thực hành các kĩ năng tư duy( so sánh, phân tích, tổng hợp đánh giá) Việc tổ chức dạy học theo nhóm sẽ giúp hs được học tập, trao đổi, thảo luận với nhau, đưa ra những ý kiến cá nhân, góp ý cùng tập thể , học hỏi từ các bạn. Cuối cùng là các em thích học môn mĩ thuật các em hiểu và yêu mến cái đẹp và vận dụng những hiểu biết về cái đẹp vào cuộc sống sinh hoạt học tập hằng ngày 2.4: Tạo không khí vui trong tiết học vui vẽ Mỗi người giáo viên dạy mĩ thuật khi bước lên lớp việc đầu tiên phải tạo không khí lớp học vui vẻ, hào hứng là việc rất quan trọng. Nếu cần mở đầu bài dạy hay kết thúc bài dạy nên tổ chức trò chơi mang tính giáo dục. Ví dụ1: khi dạy bài vẽ tranh đề tài ngày nhà giáo Việt Nam 20/11 Giáo viên cho sinh hát bài hát nói về thầy cô. Sau đó hỏi học sinh ý nghĩa của bài hát đó là gì? ( Vào bài như thế cũng rất vui và hào hứng học sinh biết được ý nghĩa của bài hát ) Ví dụ 2: khi dạy bài vẽ tranh đề tài tự chọn Khâu chuẩn bị gv phân cho mỗi nhóm chuẩn bị 4 tranh đề tài khác nhau( tổ 1: đề tài gia đình, tổ 2: đề tài nhà trường, tổ 3 đề tài vui chơi, tổ 4: đề tài lao động) Khi đến hoạt động tìm và chọn nội dung, gv cho các nhóm dán tranh ảnh đã chuẩn bị vào khổ giấy A3 rồi thảo luận nội dung, lần lượt cử đại diện các nhóm lên bảng đính tranh ảnh đã chuẩn bị và giới thiệu sơ qua về nội dung tranh ảnh đó. Học sinh quan sát lắng nghe, tìm và chọn cho mình nội dung phù hợp khi vẽ Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 10 (làm như vậy, lớp học sẽ hào hứng và hấp dẫn học sinh càng dễ dàng quan sát và chọn nội dung từ lời giới thiệu của bạn mình). Ví dụ 3: khi dạy bài đề tài an toàn giao thông tôi cho học sinh xem những hình ảnh về giao thông. Khi các em quan sát xong tôi sẽ đặt câu hỏi Hỏi: các em có suy nghĩ gì khi nhìn thấy những hình ảnh này? ( nếu chúng ta không chap hành đúng luật giao thông thì sẽ gây ra những thương tâm) Hỏi: vậy chúng ta phải làm gì để hạn chế tai nạn giao thông ( hiểu chấp hành đúng luật giao thông. Tuyên truyền cho mọi nguuowif cùng chấp hành) Như vậy giới thiệu đối với 1 bài mới là rất cần thiết và cần thiết hơn khi giáo viên tìm được cách giới thiệu gây được sự kích thích , hứng thú đối với học sinh Thường xuyên khen học sinh để trẻ tự tin khi đặt câu hỏi và trả lời câu hỏi, tránh chê bai hay dùng đòn roi khiến học sinh sợ hãi, căng thẳng dẫn đến chán học - Tóm lại: Giáo viên phải dẫn dắt vào bài mới ngay từ đầu tiết cũng làm tăng tính hứng thú trong học tập của học sinh trong giờ học. Nếu dẫn dắt tốt thì sẽ gây hứng thú học tập của học sinh, có thể cho học sinh hát một bài về ngày tết và mùa xuân hoặc cho học sinh xem một đoạn clip về không khí ngày tết và mùa xuân…vì việc dẫn dắt vào bài nó đem đến tình huống có vấn đề sau đó học sinh quan tâm đến những vấn đề đó để giải quyết trong suốt quá trình của tiết học cũng như nhớ bài được lâu và được khắc sâu một cách có khoa học. 2.5: Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập Đổi mới việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh cũng là phương pháp dạy học . Vì thế việc kiểm tra cần thường xuyên, khách quan sẽ gây hứng thú, động viên khích lệ học sinh: - Kiểm tra đánh giá lúc quan sát nhận xét Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 11 - Kiểm tra đánh giá lúc thực hành - Kiểm tra đánh giá nhận xét cuối giờ học Ví dụ: Kiểm tra đánh giá lúc thực hành: lúc thực hành giờ vẽ theo mẫu, giáo viên quan sát học sinh vẽ và khi phát hiện nhiều học sinh mắc lỗi bố cục, giáo viên có thể cho dừng giờ lại ít phút đặt bài chưa tốt đó cạnh mẫu. Giáo viên hướng dẫn học sinh so sánh nhận xét để tìm ra chỗ chưa đúng của bài. Như thế học sinh sẽ hiểu thêm, tự điều chỉnh bổ sung kịp thời chỗ chưa đúng ( với cách đánh giá này học sinh được học ngay trên hiện trạng bài vẽ của mình. Như thế học sinh sẽ hiểu biết và thích học hơn) Đánh giá kết quả học tập của học sinh dựa vào mục tiêu của bài học, từng giai đoạn trên cơ sở tiêu chí mà giáo viên đưa ra nhằm rèn kĩ năng cho học sinh. Ví dụ: Giai đoạn đầu giáo viên hướng dẫn học sinh vẽ về bố cục, vẽ mảng, vẽ hình, giai đoạn thứ hai tập trung hướng dẫn vẽ nét đậm, nhạt, họa tiết, vẽ màu, … khi đánh giá dựa vào những tiêu chí giáo viên đã đưa ra như trên. Giáo viên dạy mĩ thuật cần biết kết quả học mĩ thuật của mỗi tiết dạy được thể hiện cụ thể ở ngay trên từng bài tập của học sinh nhưng chúng ta vẫn chú ý sự vận dụng về thái độ và hành vi còn quan trọng hơn. Vì vậy khi giáo viên gặp những bài hoàn thành chưa tốt không nên đánh giá nặng nề quá mà hãy động viên và cho phép học sinh về nhà làm lại bài ( vì một số học sinh hiểu được, cảm thụ được nhưng rất khó thể hiện) Khi đánh giá kết quả học mĩ thuật ở cuối giờ giáo viên chỉ nên gợi ý cho học sinh tự đánh giá lẫn nhau. Qua hệ thống câu hỏi gợi ý của giáo viên, học sinh nói lên nhận xét rồi tự đánh giá mức độ hoàn thành của mình để rồi tiếp tục hoàn thiện bài hơn. Ví dụ: 1 số câu hỏi gợi ý đánh giá Những bài vẽ trên đây bài vẽ nào đẹp? Vì sao bài đẹp? Đẹp ổ chỗ nào? Bài nào chưa đẹp ? Vì sao? Làm thế nào cho đẹp? Bố cục bài vẽ như thế nào? Màu sắc ra sao? Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 12 Cuối cùng dánh giá chung cho tất cả các bài, chú ý động viên học sinh kém, khuyến khích học sinh khá giỏi Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 13 IV. HIỆU QUẢ Với sự áp dụng các biện pháp nói trên, trong những năm qua tôi được phân công giảng dạy bộ môn mĩ thuật. Tôi nhận thấy đa số học sinh đều rất hứng thú học tập, các lớp qua kiểm tra đều đạt kết quả cao qua năm học 2011- 2012 Sau một năm thực hiện thường xuyên biện pháp giảng dạy mới tôi thấy có kết quả rõ rệt, không khí học tập sôi nổi hơn, học sinh phát biểu xây dựng bài nhiều hơn, học sinh vẽ bài có sáng tạo hơn, biết cách sắp xếp bố cục, vẽ màu đều và đẹp hơn. Điều đặc biệt là tỉ lệ học sinh chưa đạt giảm đáng kể và tỉ lệ học sinh khá giỏi tăng lên khá rõ so với những năm học trước. Hiện nay tỷ lệ đạt ở mức 100% đối với học sinh của khối 5. Tôi hy vọng rằng với phương pháp giảng dạy này sẽ tạo cho các em niềm say mê môn học, có niềm tin ở chính mình và việc dạy và học sẽ đạt kết quả cao hơn, dần dần sẽ không còn học sinh chưa đạt và chán nản về bộ môn học này. C.KẾT LUẬN Qua thực tế giảng dạy trong những năm qua tôi luôn xác định được mục tiêu trong nhà trường tiểu học đồng thời cũng hiểu sâu sắc được vai trò của môn Mĩ thuật trong việc giáo dục học sinh phát hiện ra những mặt hạn chế và có một biện pháp nhằm gây hứng thú cho học sinh học môn Mĩ thuật ở lớp 5. Tôi thấy việc nắm vững phương pháp và cách tổ chức cơ bản về môn Mĩ thuật cũng như việc xây dựng cho mình một cách tổ chức dạy học vững chắc còn có tìm ra những giải pháp dạy học phù hợp của môn Mĩ thuật sẽ có tác dụng và ý nghĩa rất quan trọng trong hoạt động dạy và học, giúp cho giáo viên có một định hướng đúng đắn, phù hợp một cách thức tổ chức giờ hợp lý giúp cho học sinh hứng thú tìm hiểu, khám phá thế giới thẩm mĩ một cách say mê, hấp dẫn, góp phần giáo dục nên những con người toàn diện hơn. Nó giúp học sinh hoàn thiện nhân cách có ý thức tu dưỡng, biết yêu thương, quý trọng mọi người, biết hướng tới những tình cảm cao đẹp hơn, từ đó điều chỉnh nên những con người mới với những nhân cách tốt. Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 14 - Muốn giảng dạy tốt môn học trước hết giáo viên phải hiểu được mục đích yêu cầu của môn học từ đó tìm ra cho mình một định hướng giảng dạy đúng đắn. - Phải hiểu được đặc điểm tâm lý của trẻ, hiểu biết được mức độ cảm nhận của học sinh về thế giới xung quanh thông qua các bài học. - Luôn luôn tôn trọng gần gũi học sinh. - Phải có tính kiên trì công tác giảng dạy, khéo léo động viên kịp thời đối với các em. - Áp dụng nhiều phương pháp trò chơi, phương pháp thích hợp, không áp đặt đòi hỏi quá cao đối với học sinh để giúp các em yêu thích môn học và học tốt hơn. - Trong tiết học luôn tạo không khó vui vẻ thoải mái nhẹ nhàng, thu hút lòng say mê của các em đối với tiết học, môn học. - Việc quan trọng yêu cầu của mỗi tiết học là giáo viên phải chuẩn bị đầy đủ đồ dùng trực quan, trực quan phải đẹp, hấp dẫn để học sinh quan sát. - Sử dụng linh hoạt trong phối hợp các phương pháp dạy học thích hợp. - Thường xuyên trao đổi để tìm ra phương pháp dạy học thích hợp. Tôi mạnh dạn thực hiện giảng dạy trong những năm học tới. Vì thời gian có hạn nên tôi mới tìm ra được một số biện pháp trên, nhưng tôi sẽ cố gắng hơn nữa để tìm ra một số biện pháp tối ưu hơn, để đóng góp cho nền giáo dục Mĩ thuật của toàn ngành nói chung và trường tiểu học Tân Hiệp nói riêng. Tân Hiệp, ngày 23 tháng 1 năm 2013 Người thực hiện HUỲNH THỊ PHI AN Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 15 TÀI LIỆU THAM KHẢO - Mĩ thuật và phương pháp dạy học mĩ thuật ở tiểu học của nhà xuất bản giáo dục - Phương pháp dạy và học đặc điểm tâm lí học sinh, giáo dục tiểu học của nhà xuất bản văn hóa thông tin. - Sách giáo viên mĩ thuật lớp 5 của nhà xuất bản giáo dục Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 16 PHỤ LỤC Trang A.ĐẶT VẤN ĐỀ ....1 I.LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI ........1 II.MỤC ĐÍCH NGIÊN CỨU.........2 III.ĐỐI TƯỢNG PHẠM VI NGHIÊN CỨU ...........2 B.CƠ SỞ KHOA HỌC.............2 I.CƠ SỞ LÍ LUẬN...........3 II.THỰC TRẠNG..........3 1.Thuận lợi..4 2.Khó khăn..4 III.BIỆN PHÁP THỰC HIỆN...................................................................................4 1. Nghiên cứu tình hình học tập của học sinh ..................................................4 2. Một số biện pháp gây hứng thú . 5 2.1. Giáo viên cần phát huy tối đa hiệu quả của đồ dùng dạy học5 2.2. Chú trọng phát huy tính tích cực của học sinh...................................7 2.3. Tăng cường tổ chức dạy học theo nhóm.............................................8 2.4. Tạo không khí vui trong tiết học vui vẻ...........................................10 2.5. Đổi mới kiểm tra đánh giá kết quả học tập.......................................11 IV. HIỆU QUẢ........................................................................................................13 C.KẾT LUẬN..........................................................................................................13 TÀI LIỆU THAM KHẢO ………………………………………………………..15 Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 17 NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆN NHÀ TRƯỜNG ******** ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 18 NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG XÉT DUYỆN PHÒNG GIÁO DỤC ******** ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… - Giáo viên: Huỳnh Thị Phi An Trang 19