Tài liệu Thực trạng kế toán doanh thu, chi phí tại trung tâm kinh doanh xe máy – công ty xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp nghệ an

CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ LỜI MỞ ĐẦU Nền kinh tế Việt Nam hiện nay là một nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần, vận hành theo cơ chế thị trường, có sự quản lý và điều tiết vĩ mô của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Các chính sách của Nhà nước đã, đang thúc đẩy và tiếp tục tạo điều kiện cho các doanh nghiệp phát triển. Trong nền kinh tế đó, các loại hình kinh tế luôn cạnh tranh gay gắt với nhau. Các doanh nghiệp muốn tự khẳng định mình, muốn đứng vững trong nền kinh tế thì phải tìm cách đa dạng hoá và nâng cao chất lượng sản phẩm đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng một cách nhanh nhất, đáp ứng kịp thời nhu cầu tiêu dùng ngày càng cao của người tiêu dùng, đảm bảo cho quá trình tái sản xuất liên tục và mở rộng. Như thế đòi hỏi các doanh nghiệp phải hoạch toán kinh doanh một cách tự chủ, độc lập. Mỗi doanh nghiệp đều phải có chiến lược kinh tế cụ thể, có chính sách đúng đắn và quản lý chặt chẽ hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Hiện nay hoạt động kinh doanh thương mại ở nước ta đã và đang được mở rộng, phát triển mạnh mẽ góp phần tích cực vào hoạt động sản trong nước cả về số lượng lẫn chất lượng hàng hoá, mở rộng mối quan hệ buôn bán trong nước và cả trên thị trường thế giới. Đối với những doanh nghiệp hoạt động kinh doanh thương mại, hoạt động cơ bản của là lưu chuyển hàng hoá, trong đó tiêu thụ là giai đoạn cuối cùng trong hoạt động kinh doanh. Tiêu thụ là khâu quan trọng có tính chất sống còn của doanh nghiệp, kết quả tiêu thụ khẳng định vị thế của doanh nghiệp trên thương trường đồng thời thể hiện trình độ tổ chức, năng lực quản lý và chiến lược kinh doanh đúng đắn của doanh nghiệp. Và mục đích cuối cùng của các doanh nghiệp này đó là phải có được lợi nhuận, tức là thu nhập cuối cùng từ các hoạt động kinh doanh sau khi đã trừ đi các chi phí đã bỏ ra. SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 1 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ Lợi nhuận không chỉ đảm bảo cho doanh nghiệp tồn tại mà còn là đòn bẩy quan trọng, đồng thời là chỉ tiêu cơ bản để đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh. Vì vậy các doanh nghiệp phải không ngừng cố gắng phát huy các thế mạnh của mình, nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hoá; nâng cao năng suất lao động và hiệu quả kinh doanh. Công tác kế toán doanh thu và chi phí là một bộ phận không thể thiếu trong các doanh nghiệp kinh doanh thương mại. Nó phản ánh, theo dõi qua trình luân chuyển và tiêu thụ hàng hoá. Từ đó giúp ban lãnh đạo doanh nghiệp có có được những thông tin chính xác để đưa ra những quyết định đúng đắn tạo lợi thế trong cạnh tranh. Xuất phát từ lý do trên, trong thời gian thực tập tại Trung tâm kinh doanh xe máy - chi nhánh trực thuộc Công ty xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp Nghệ An, với những kiến thức đã học được, em đi sâu nghiên cứu đề tài:"Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh tại Trung tâm kinh doanh xe máy - Công ty Xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp Nghệ An” làm chuyên đề thực tập chuyên ngành. Nội dung chuyên đề thực tập chuyên ngành gồm 3 chương: Chương 1: Đặc điểm và tổ chức quản lý doanh thu, chi phí của Trung tâm kinh doanh xe máy – Công ty xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp Nghệ An Chương 2: Thực trạng kế toán doanh thu, chi phí tại Trung tâm kinh doanh xe máy – Công ty xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp Nghệ An Chương 3: Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh tại Trung tâm xe máy – Công ty Xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp Nghệ An SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 2 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ CHƯƠNG 1 ĐẶC ĐIỂM VÀ TỔ CHỨC QUẢN LÝ DOANH THU, CHI PHÍ CỦA TRUNG TÂM KINH DOANH XE MÁY – CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU VÀ DỊCH VỤ TỔNG HỢP NGHỆ AN 1.1. ĐẶC ĐIỂM DOANH THU, CHI PHÍ CỦA TRUNG TÂM KINH DOANH XE MÁY – CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU VÀ DỊCH VỤ TỔNG HỢP NGHỆ AN 1.1.1. Khái quát các hoạt động kinh doanh của Trung tâm kinh doanh xe máy 1.1.1.1. Chức năng, nhiệm vụ và ngành nghề kinh doanh của Trung tâm kinh doanh xe máy Về hoạt động kinh doanh của Trung tâm, được sự uỷ quyền của Công ty XNK & DVTH Nghệ An dưới hình thức khoán, Trung tâm được chủ động tự hạch toán và tự kinh doanh. Hàng tháng nộp thuế về Công ty theo kế hoạch đề ra đầu năm. Đồng thời phải trích nộp đầy đủ BHXH, BHYT, KPCĐ tính trên lương hàng tháng của cán bộ công nhân viên. Ngoài các khoản nộp trên Trung tâm còn phải nộp nghĩa lý quản lý phí, nộp các khoản thuế. Sau khi trừ chi phí đầu vào, nộp các khoản thuế (thuế GTGT, thuế thu nhập doang nghiệp) và trích lập quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi phần còn lại là lãi ròng, Trung tâm được giữ lại bổ sung vào vốn kinh doanh. - Kinh doanh phục vụ (giới thiệu, bán buôn bán lẻ xe máy, phụ tùng xe máy và các sản phẩm của Công ty HONDA và SUZUKI sản xuất). Thực hiện phương thức bảo hành theo hãng HONDA và SUZUKI quy định. Bảo trì xe máy các loại: lắp ráp, sửa chữa, thay thế phụ tùng, tân trang, bảo dưỡng... - Kinh doanh dịch vụ có hiệu quả đảm bảo uy tín cho doanh nghiệp SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 3 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ cũng như hãng HONDA và SUZUKI. Nâng cao uy tín với khách hàng trong mọi điều kiện kinh doanh dịch vụ, phục vụ... bảo toàn và phát triển vốn, tài sản, đảm bảo việc làm và thu nhập cho cán bộ công nhân viên Trung tâm. Thực hiện tốt các nghĩa vụ đối với cấp trên và Nhà nước. Được sử dụng vốn vay trong kế hoạch của Công ty từ 500 triệu đến 3 tỷ đồng bằng các hình thức vay Ngân hàng và huy động vốn từ các thành phần CBCNV toàn doanh nghiệp. Phát huy những kết quả đã đạt được trong những năm vừa qua, đến tháng 8/2005 Trung tâm đã mở rộng thị trường kinh doanh, đó là mở thêm cửa hàng bán xe tại thị trấn Thanh Chương, mục đích tăng doanh số, lợi nhuận kinh doanh, bố trí lao động hợp lý. Mặt khác nhằm phát huy thương hiệu của HONDA và SUZUKI. Đơn vị đã rất chú trọng tới công tác hỗ trợ thúc đẩy tiêu thụ mặt hàng xe máy, thông qua hình thức quảng bá, các hình thức khuyến mãi, hậu mãi, chăm sóc khách hàng.... * Các hoạt động kinh doanh: - Bán và bảo hành các loại xe máy - Cung cấp các loại phụ tùng chính hiệu HONDA và SUZUKI - Dịch vụ sửa chữa, thay thế phụ tùng xe máy các loại - Dịch vụ sửa chữa các loại xe gắn máy 1.1.1.2. Đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh, quy trình công nghệ tổ chức bán hàng của Trung tâm kinh doanh xe máy. Thuyết minh dây chuyền bán hàng: SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 4 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ Sơ đồ 1.1: SƠ ĐỒ TỔ CHỨC DÂY CHUYỀN BÁN HÀNG - nhà Kế hoạch cung cấp - Phòng kế hoạch kinh doanh Chuyển tiền cho nhà cung cấp Vận chuyển Khách hàng - Các bộ phận cung ứng Hàng nhập kho Thông qua sơ đồ trên phần nào chúng ta có thể nhận thấy rõ được công việc bán hàng nói một cách cụ thể, hay nói cách khác đó cũng chính là cách tổ chức, phân công trách nhiệm quản lý Doanh thu, chi phí tại Trung tâm. - Nhà cung cấp: Lập kế hoạch giao hàng từng tháng cho Trung - - Phòng kế hoạch kinh doanh: Nhận kế hoạch của hãng HONDA, tâm. khai thác hàng ngoài từ các khách hàng để lập kế hoạch giao nhận hàng. - - Phòng kế toán: Lập uỷ nhiệm chi chuyển tiền cho nhà cung cấp - - Vận chuyển: Vận chuyển hàng từ nơi cung cấp về nhập kho hàng hoá Trung tâm. - - Bộ phận cung ứng: Nhận hàng từ kho, bán lẻ cho người tiêu - - Khách hàng: Là những người tiêu dùng trực tiếp và những đơn dùng. vị bán buôn hàng hoá cho Trung tâm. - Đặc điểm công nghệ bán hàng: - - Cửa hàng: Thuận tiện về địa điểm, dễ tìm thấy. Hình thức bên SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 5 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ ngoài của phòng trưng bày thoáng mát. Bên trong phòng trưng bày đủ độ rộng không khí thoải mái để giới thiệu sản phẩm, có sẵn các tập giới thiệu của từng loại sản phẩm. - - Nhân viên bán hàng: Lịch sự và thân thiện, hiểu biết những kiến thức cơ bản về sản phẩm. Giải thích về chế độ bảo hành, bảo trì và thời gian thực hiện. Giải thích về dịch vụ hậu mãi, trình bày minh hoạ các đặc điểm của từng sản phẩm. Giải thích chi tiết cách sử dụng, cách điều khiển và hướng dẫn lái xe an toàn cho khách hàng. Khi khách hàng đồng ý mua xe, nhân viên bán hàng phải lau chùi xe sạch sẽ và đánh bóng xe và làm các thủ tục cần thiết để giao cho khách hàng. - - Nhân viên dịch vụ sửa chữa: Tiếp xúc sau khi giao hàng để hướng dẫn cách sử dụng xe một cách hiệu quả (đối với khách mua xe). Đối với những khách hàng vào sửa chữa thay thế phụ tùng, nhân viên dịch vụ đón tiếp và nghe giải thích của họ về những trục trặc của chiếc xe đang sử dụng để tiến hành sửa chữa cho khách hàng. Sau khi sửa chữa xong, thợ sửa chữa chạy thử xe và giao lại cho khách hàng. - Tổ chức bán hàng và kết cấu bán hàng của Trung tâm: - - Tổ chức bán hàng: Trực tiếp là đại lý chính thức của hãng HONDA và SUZUKI nên hàng hoá bán ra thường xuyên, liên tục.. - - Kết cấu bán hàng: - + Bộ phận bán hàng chính tại Trung tâm: - Bán buôn, bán lẻ xe máy HONDA, SUZUKI. Doanh thu chủ yếu của Trung tâm là phụ thuộc vào bộ phận này (72%). - + Bộ phận bán phụ tùng và dịch vụ sửa chữa bảo hành: - Có nhiệm vụ bán buôn, bán lẻ các loại phụ tùng. Phục vụ sửa SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 6 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ chữa, bảo hành cho các loại xe bán ra tại cửa hàng cùng với các loại xe trên thị trường. Doanh thu của bộ phận này chiếm 19% của tổng doanh thu Trung tâm. 1.1.2. Đặc điểm doanh thu của Trung tâm kinh doanh xe máy Doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh thông thường của doanh nghiệp, cân đối với giá vốn và các loại chi phí khác phát sinh trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh để tạo ra lợi nhuận cho Trung tâm xe máy nói riêng và Công ty xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp Nghệ An nói riêng. Sau đây, trong chuyên đề này, em xin được thu hẹp không gian nghiên cứu là Doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh của Trung tâm xe máy nói riêng. Tại Trung tâm xe máy – Công ty xuất nhập khẩu và dịch vụ tổng hợp Nghệ An phát sinh và tổ chức theo dõi các loại doanh thu sau: Doanh thu từ hoạt động bán hàng và cung cấp dịch vụ Trung tâm kinh doanh xe máy có hoạt động chính là bán xe máy và cung cấp các phụ tùng chính hãng của Honda và Suzuki đồng thời cung cấp các dịch vụ bảo hành, bảo dưỡng và sửa chữa các loại xe gắn máy. Do đó, doanh thu tạo ra cho Trung tâm chủ yếu là từ doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ trong đó, doanh thu bán hàng chiếm đến 95%. Trung tâm có một chi nhánh bán buôn kiêm bán lẻ xe máy và phụ tùng chính hãng tại số 47 Quang trung – Thành phố Vinh – Nghệ An và 6 chi nhánh tại 6 Huyện tỉnh Nghệ An như: Chi nhánh Huyện Diễn Châu, chi nhánh Huyện Thanh Chương, chi nhánh Huyện Nghi Lộc,… Các chi nhánh chỉ bán hàng và chuyển toàn bộ hóa đơn, chứng từ lên phòng Kế toán của Trung tâm để kế toán thực hiện nghiệp vụ ghi sổ. SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 7 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ Đối với các nghiệp vụ tạo doanh thu bán buôn bán cho các cơ sở kinh doanh xe máy nhỏ lẻ, doanh thu được ghi nhận khi hàng chuyển cho khách hàng và khách hàng đồng ý thanh toán đơn hàng đó. Đối với các nghiệp vụ tạo doanh thu thông qua kênh bán lẻ, Doanh thu được ghi nhận ngay khi khách hàng đồng ý mua và đồng ý thanh toán không quan tâm việc khách hàng đã thanh toán tiền hàng chưa bởi tại Trung tâm có hai hình thức bán lẻ: bán trả tiền ngay và bán trả góp. Trong trường hợp khách hàng mua trả góp, doanh thu được ghi nhận ngay thời điểm phát hành hóa đơn GTGT bán hàng cho khách hàng, song tiền hàng thì khách hàng có thể trả theo kỳ và trả từng phần tùy vào điều kiện thanh toán ghi trên hợp đòng mua bán trả góp của Trung tâm với khách hàng. Doanh thu cung cấp dịchvụ được ghi nhận ngay khi Trung tâm hoàn tất quá trình cung cấp dịch vụ cho khách hàng và khách hàng đồng ý thanh toán phí sử dụng dịch vụ của Trung tâm. Tóm lại, doanh thu bán hàng của Trung tâm được ghi nhận khi đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu sản phẩm của khách hàng, Trung tâm không còn quyền quản lý hàng, doanh thu được xác định tương đối chắc chắn và chắc chắn mang lại lợi ích kinh tế cho Trung tâm. Doanh hoạt động tài chính Do có bề dày lịch sử về hoạt động kinh doanh, hoạt động giao thương động lớn và rộng. Hoạt động kinh doanh đa dạng về hình thức thanh toán. Bởi vậy, doanh thu hoạt động tài chính của Công ty cũng phát sinh đa dạng từ các nguồn sau: - Doanh thu hoạt động tài chính phát sinh từ việc đánh giá tăng tỷ giá hối đoái vào cuối kỳ. SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 8 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ - Doanh thu tài chính kết chuyển cuối kỳ từ hoạt động bán hàng trả - Doanh thu hoạt động tài chính phát sinh khi được người bán cho góp hưởng chiết khấu thanh toán. - Doanh thu hoạt động tài chính phát sinh từ lãi tiền gửi ngân hàng. Thu nhập khác Ngoài các khoản doanh thu thì tại Trung tâm còn có các khoản thu nhập khác không phải là doanh thu từ các hoạt động kinh doanh chính của Trung tâm. Đây là các khoản thu nhập được tạo ra từ các hoạt động khác ngoài hoạt động kinh doanh thông thường phát sinh tại Trung tâm bao gồm: - Thu từ nhượng bán, thanh lý TSCĐ - Giá trị còn lại hoặc giá bán hoặc giá trị hợp lý của tài sản cố định bán để thuê lại hoặc theo phương thức thuê tài chính hoặc thuê hoạt động - Tiền thu được do khách hàng, đơn vị khác vi phạm hợp đồng kinh tế. - Thu từ các khoản nợ phải trả không xác định được chủ - Thu nhập quà biếu, quà tặng bằng tiền, hiện vật của các cá nhân tổ chức tặng Trung tâm. - Các khoản thu nhập kinh doanh của năm trước bị bỏ sót hay quên ghi sổ kế toán nay phát hiện ra. SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 9 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ 1.1.3. Đặc điểm chi phí của Trung tâm kinh doanh xe máy Chi phí là một phần không thể thiếu để duy trì mọi hoạt động của Trung tâm. Trung tâm hạch toán kế toán theo quyết định sơ 15/QĐ-BTC ngày 20/3/2006 của Bộ trưởng Bộ Tài chính và hạch toán, theo dõi riêng rẽ và đầy đủ các loại chi phí phát sinh tại Trung tâm. Bao gồm: Giá vốn hàng bán Là một Trung tâm kinh doanh thương mại thuần túy, do đó giỏ vốn hàng bán của Trung tâm được chiếm tỷ ttrọng rất lớn trong tổng chi phí của Trung tâm. Giá vốn hàng bán của Trung tâm là giá thực tế mua vào của các hàng hóa bán ra hay là nói cách khác là giá xuất kho của các hàng hóa bán ra. Nó bao gồm giá mua thực tế của hàng hóa và các chi phí liên quan khách như: chi phí thuế không được khấu trừ, chi phí thu mua, vận chuyển và chi phí kho bãi liên quan để có thể sở hữu hàng hóa đó. Khi hàng hóa đã tiêu thụ và được phép xác định doanh thu thì đồng thời giá trị hàng xuất kho cũng được phản ánh theo giá vốn hàng bán để xác định kết quả. Chi phí tài chính Vốn tài chính luôn là một vấn đề rất quan trọng đối với bất cứ đơn vị kinh doanh nào. Có những Công ty mặc dù báo cáo lợi nhuận thuần rất cao và với tỷ suất lợi nhuận cũng rất lớn song vẫn phải tuyên bố phá sản bởi không có tiền để hoạt động. Hay nói cách khác là không có khả năng tài chính thực tế để chi trả cho các hoạt động. Hiểu được điều đó, thêm vào đó đối chiếu với thực trạng kinh doanh của Công ty, mặt hàng xe máy có giá trị cao, số nợ phải thu là rất lớn, tương ứng với việc vốn đọng cao. Trung tâm kinh doanh xe máy để có thể đảm bảo SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 10 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ tốt nguồn tài chính của mình cũng phải có những phương thức khác nhau để duy trì năng lực tài chính của mình như: vay lãi, cho khách hàng hưởng chiết khấu thanh toán để nhằm tăng khả năng thu hồi nợ hay thời gian quay vòng của nợ phải thu giảm xuống. Do đó phát sinh những khoản chi phí tài chính tương ứng như: chi phí lãi phải trả cho các khoản vay nợ, chi phí tài chính do cho khách hàng hưởng chiết khấu thanh toán. Chi phí bán hàng Cũng như các doanh nghiệp thương mại khác, Chi phí bán hàng là một trong những loại chi phí quan trọng và chiếm tỷ trọng khá lớn so với các loại chi phí khác. Tại trung tâm kinh doanh xe máy cũng vậy, là một đơn vị kinh doanh thương mại, việc tiêu thụ được hàng hóa để tạo ra doanh thu phụ thuộc rất nhiều vào đội ngũ bán hàng, phương thức bán hàng, cách thức tiếp cận với khách hàng của Trung tâm. Do vậy, đây là một bộ phận quan trọng thứ yếu tạo nên doanh thu, tạo lợi nhuận, tạo sự phát triển của Trung tâm. Trung tâm đã rất trú trọng đến đầu tư cho các hoạt động bán hàng, có chế độ lương thưởng, phúc lợi tốt cho đội ngũ nhân viên bán hàng,…. Toàn bộ các chi phí được hạch toán vào chi phí bán hàng bao gồm: - Chi phí nhân viên bán hàng - Chi phí bao bì, gói - Chi phí khấu hao tài sản liên quan đến hoạt động bán hàng - Chi phí cho quảng cáo, quảng bá sản phẩm đến khách hàng - Và các chi phí khác phục vụ cho bộ phận bán hàng. Chi phí quản lý doanh nghiệp Tương tự như chi phí bán hàng. Chi phí quản lý doanh nghiệp cũng rất quan trọng và chiếm tỷ trọng lớn của Trung tâm. Bao gồm tất cả các khoản SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 11 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ chi để duy trì bộ máy quản lý của toàn Trung tâm: chi phí cho ban giám đốc, nhân viên Trung tâm ngoài bộ phận bán hàng, chi phí khấu hao TSCĐ dựng cho bộ phận quản lý doanh nghiệp, chi phí dịch vụ mua ngoài dùng cho bộ phận quản lý doanh nghiệp,… Chi phí khác Là loại chi phí phát sinh không thường xuyên và ít phát sinh. Chi phí này chỉ phát sinh tại Trung tâm khi có các nghiệp vụ thanh lý TSCĐ chưa khấu hao hết (GTCL>0) hay chi phí phát sinh do thanh lý TSCĐ đã khấu hao hết, các khoản thuế truy thu, các khoản chi phí ghi thiếu từ các kỳ trước được phát hiện trong kỳ và các chi phí khác. Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp Chi phí thuế thu nhập tại Trung tâm thường kỳ đều phát sinh do Trung tâm trong nhiều năm đều làm ăn có lãi. Vào cuối kỳ khi kết chuyển tất cả các khoản chi phí và doanh thu để xác định kết quả kinh doanh. Sau khi tính ra lợi nhuận trước thuế, chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp được tính toán và hạch toán phát sinh đầy đủ và kịp thời. 1.2. TỔ CHỨC QUẢN LÝ DOANH THU, CHI PHÍ CỦA TRUNG TÂM KINH DOANH XE MÁY - CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU VÀ DỊCH VỤ TỔNG HỢP NGHỆ AN Tại Trung tâm kinh doanh xe máy, việc quản lý Doanh thu, chi phí được giao trực tiếp cho các bộ phận, các cá nhân liên quan. Phòng kinh doanh: Có thể nói rằng, trách nhiệm của phòng kinh doanh là tạo ra nguồn sống cho cả Trung tâm. Cú trách nhiệm trực tiếp về doanh thu do Ban giám đốc đặt ra ở đầu mỗi kỳ và giao khoán doanh thu cho phòng kinh doanh. SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 12 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ Phòng kinh doanh phải có trách nhiệm tìm kiếm khách hàng, tiếp cận khách hàng, xây dựng và thực hiện các chương trình quảng bá sản phẩm, tiếp cận với khách hàng để tiêu thụ hàng hóa tạo doanh thu cho Trung tâm. Trưởng phòng kinh doanh là người trực tiếp chịu trách nhiệm trước Giám đốc trung tâm về doanh thu đạt được trong kỳ. Trực tiếp thay mặt giám đốc ký kết hợp đồng kinh doanh mua bán với khách hàng. Phòng kinh doanh ngoài việc tạo sự kiện tạo doanh thu còn có trách nhiệm tham mưu cho Ban giám đốc các chiến lược tạo doanh thu trong tương lai. Song song với việc tạo doanh thu thì việc kiểm soát chi phí liên quan đến hoạt động mua, bán hàng hóa của phòng kinh doanh cũng do phòng kinh doanh đảm nhận kiểm soát. Chi phí phát sinh phải là phù hợp và tương xứng với mức doanh thu tạo ra được. Phòng kế toán – tài chính Nếu như việc tạo ra doanh thu, kiểm soát chi phí bán hàng thuộc về trách nhiệm của phòng kinh doanh, thì việc ghi nhận doanh thu, chi phí và kiểm soát doanh thu, chi phí của toàn Trung tâm trên sổ sách lại thuộc về trách nhiệm của phòng kế toán. Việc ghi nhận doanh thu và chi phí của Trung tâm tại phòng kế toán phải tuân thủ theo nguyên tắc phù hợp và thận trọng. Nguyên tắc phù hợp được hiểu: Thứ nhất: khi ghi nhận một khoản bán hàng hoá và cung cấp dịch vụ thì doanh nghiệp đồng thời phải ghi nhận doanh thu bán hàng và giá vốn hàng bán. SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 13 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ Thứ hai: doanh thu bán hàng và giá vốn của lô hàng bán phải được ghi nhận trong cùng một kỳ kế toán nếu các điều kiện ghi nhận doanh thu được thoả mãn. Nguyên tắc thận trọng có thể hiểu là - Thứ nhất nếu một khoản chưa chắc chắn thu được lợi ích kinh tế thì doanh thu không được ghi nhận nhưng một khoản lợi ích kinh tế có khả năng bị tổn thất thì chi phí đã được ghi nhận. - Thứ hai tài sản không được ghi nhận lớn hơn lợi ích kinh tế mà có thể thu hồi từ việc sử dụng tài sản đó. Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí tài chính được quản lý theo nội dung kinh tế các khoản chi phí đã phát sinh và theo dõi chặt chẽ được từng khoản chi phí thông qua các tài khoản chi tiết. Các khoản chi công tác phí, tiền điện thoại cho nhân viên, tiền lương trả làm thêm giờ… đều được phòng kế toán đưa ra định mức nhằm quản lý chặt chẽ những khoản chi phí phát sinh này tại Trung tâm thông qua qui chế chi tiêu nội bộ của Trung tâm. Hầu hết các khoản chi phí của Trung tâm đều có hố đơn giá trị gia tăng hoặc các chứng từ khác như bảng thanh toán tiền lương… Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp được theo dõi thường xuyên và tính đầy đủ vào cuối kỳ và tuân thủ theo thông tư 130/2008/TT-BTC (Hướng dẫn thi hành một số điều của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp số 14/2008/QH12 và hướng dẫn thi hành Nghị định số 124/2008/NĐ-CP ngày 11 tháng 12 năm 2008 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật thuế thu nhập doanh nghiệp) giúp công ty thực hiện tốt nghĩa vụ về thuế đối với nhà nước và đó cũng là cách kiểm soát chi phí hiệu quả của Trung tâm. SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 14 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ TẠI TRUNG TÂM KINH DOANH XE MÁY - CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU VÀ DỊCH VỤ TỔNG HỢP NGHỆ AN 2.1. KẾ TOÁN DOANH THU VÀ THU NHẬP KHÁC TẠI CÔNG TY XUẤT NHẬP KHẨU VÀ DỊCH VỤ TỔNG HỢP NGHỆ AN 2.1.1. Chứng từ và thủ tục kế toán tại Trung tâm kinh doanh xe máy 2.1.1.1. Chứng từ và thủ tục kế toán ghi nhận doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ tại Trung tâm kinh doanh xe máy Trung tâm xe máy thực hiện bán hàng thông qua hai kênh là kênh bán buôn và bán lẻ trực tiếp tại cửa hàng. Kênh bán lẻ trực tiếp tại cửa hàng có hình thức bán lẻ thu tiền ngay và bán lẻ trả góp. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: Doanh thu bỏn buôn cho các đại lý Hình thức bán buôn qua đại lý được thực hiện thông qua hợp đồng kinh tế và theo đơn đặt hàng. Khi hàng hoá xuất khỏi kho Trung tâm và chuyển tới khách hàng thì số hàng này được coi là đã bán và được ghi nhận doanh thu. Có hai trường hợp xảy ra trong quá trình bán hàng đó là khách hàng chấp nhận thanh toán, trả tiền luôn và thanh toán sau. Đối tượng khách hàng bán buôn của Trung tâm thường xuyên là: Cơ sở kinh doanh xe máy Vĩnh Tường – Anh Sơn, Cơ sở kinh doanh xe máy Lan Hùng – Thành phố Hà Tĩnh,… Đối với trường hợp bán hàng thu tiền ngay trình tự luân chuyển chứng từ theo sơ đồ 2.1 trang 17. SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 15 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ Đối với trường hợp bán hàng ghi nợ (thu tiền sau) thì trình tự luân chuyển chứng từ theo sơ đồ 2.2 trang 18. Doanh thu bán lẻ trực tiếp cho khách hàng Bán hàng cho khách hàng lẻ thường nhanh gọn hơn và thủ tục thanh toán nhanh. Thường khách hàng trả tiền ngay, khi khách hàng có nhu cầu và quyết định mua, sẵn sàng thanh toán tiền hàng, Kế toán bán hàng lập hóa đơn GTGT giao cho khách hàng liên 2 và làm thủ tục thanh toán cho khách hàng. Quy trình luân chuyển chứng từ được luân chuyển theo sơ đồ 2.1 trang 17. Tuy nhiên có đối tượng khách hàng mua theo chương trương trình bán hàng trả góp của Công ty thì nhân viên bán hàng phải lập hợp đồng mua bán trả góp với khách hàng, sau khi có ký duyệt đầy đủ của trưởng phòng kinh doanh và Giám đốc, giao cho phòng kế toán lập hóa đơn GTGT, thủ tục thanh toán phần tiền trả ngay cho khách hàng. Trong trường hợp này, chứng từ và thủ tục kế toán được kết hợp cả hai sơ đồ luân chuyển cho trường hợp thu tiền ngay và trường hợp ghi nợ theo sơ đồ 2.1 trang 17 và sơ đồ 2.2 trang 18. Doanh thu cung cấp dịch vụ: Trường hợp này khách hàng trung tâm chỉ cung cấp dịch vụ cho khách hàng và phải thanh toán tiền luôn. Khi khách hàng có nhu cầu và quyết định sử dụng dịch vụ, tùy theo nhu cầu, kế toán phát hành hóa đơn GTGT, khách hàng nộp tiền và sử dụng hóa đơn đến phòng kỹ thuật để được cung cấp dịch vụ. Quy trình luân chuyển chứng từ theo sơ đồ 2.1 trang 17. Song, dù là hình thức bán hàng qua đại lý hay bán cho khách hàng lẻ, bán hàng thu tiền ngay hay bán hàng thu tiền sau, thu tiền một lần hay nhiều lần thì doanh thu cũng được ghi nhận toàn bộ ngay khi chuyển quyền sở hữu cho khách hàng hay sau khi phát hành hóa đơn GTGT cho khách hàng. SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 16 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ Công ty hiện sử dụng Mẫu hóa đơn GTGT Mẫu số 01GTKT3/001 do Chi cục thuế phát hành ban hành kèm theo thông tư số 153/2010/TT-BTC này 28 tháng 9 năm 2010 của Bộ tài chính. Sơ đồ 2.1: Trình tự luân chuyển chứng từ bán hàng và cung cấp dịch vụ thu tiền ngay Hợp đồng kinh tế (Đề nghị xuất hàng) Hóa đơn GTGT Liên 1 Thủ quỹ Phiếu thu Vào sổ Liên 2 Thẻ kho Liên 3 Xuất hàng Căn cứ vào hợp đồng kinh tế đã ký và đề nghị xuất hàng của phòng kế toán lập hoá đơn GTGT gồm 3 liên: - Liên 1: Lưu tại phòng kế toán - Liên 2: Giao cho khách hàng - Liên 3: dựng để luân chuyển nội bộ Đây là trường hợp bán hàng thu tiền ngay nên kế toán lập phiếu thu kèm hóa đơn GTGT giao cho thủ quỹ, thủ quỹ căn cứ vào phiếu thu thu tiền SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 17 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ hàng. Sau khi khách hàng thanh toán tiền, lập phiếu xuất kho giao cho Thủ kho, thủ kho căn cứ vào phiếu xuất kho và hoá đơn GTGT giao hàng cho khách hàng theo đúng số lượng chủng loại trên hoá đơn. Sơ đồ 2.2: Trình tự luân chuyển chứng từ bán hàng và cung cấp chưa thu tiền Hợp đồng kinh tế (Đề nghị xuất hàng) Hóa đơn GTGT Liên 1 Vào sổ Liên 2 Thẻ kho Liên 3 Xuất hàng Trường hợp chưa thu được tiền thì trình tự kế toán bán hàng tương tự như bán hàng thu tiền ngay chỉ có điểm khác biệt là kế toán bán hàng không chuyển Hoá đơn GTGT cho thủ quỹ mà hạch toán ngay vào sổ chi tiết theo dõi công nợ. Khách hàng thanh toán thông qua ngân hàng thì công ty gửi hoá đơn giá trị gia tăng cho khách sau khi nhận được giấy báo Cú của ngân hàng. Trung tâm kinh doanh xe máy thực hiện bán hàng là hoạt động bán lẻ hàng hoá là chủ yếu là theo phương thức bán hàng thu tiền trực tiếp. Vì đặc điểm hoạt động kinh doanh của Trung tâm chủ yếu là bán lẻ các loại xe máy và các loại phụ tùng xe máy chính hiệu Honda và Suzuki. Do đó, sau đâu em xin SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 18 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ được lấy ví dụ đi vào chi tiết việc bán hàng cho khách hàng lẻ để minh họa quy trình . Bán hàng cho khách hàng lẻ tại trung tâm: Khi khách hàng đến xem hàng và có quyết định mua, ví dụ chị Lê Thị Thi quyết định mua xe máy Wave RSX. Nhân viên bán hàng sẽ hướng dẫn chị Thi điền vào giấy thông tin khách hàng. Bảng 2.1: THÔNG TIN KHÁCH HÀNG ĐỂ CĂN CỨ GHI HOÁ ĐƠN ĐĂNG KÝ Họ và tên khách hàng: LÊ THỊ THI Tuổi: 34 Nam/Nữ: Nữ Địa chỉ: Khối: 10 Phường/Xã: TT Quỳ Hợp Quận/Huyện: Huyện Quỳ Hợp Điện thoại: 0913384653 Tỉnh: Nghệ An Nghề nghiệp: Giáo viên Loại xe: Wave RSX Màu xe: Đen, đỏ Số khung: 032673 Số máy: 5036812 Yêu cầu khách hàng ghi địa chỉ đầy đủ cụ thể Sau khi khách hàng đã ghi đầy đủ thông tin lên giấy thông tin khách hàng, nhân viên bán hàng lập số bảo hành xe máy. Lúc này, thợ lắp ráp đưa xe máy sang xưởng lắp ráp. Kế toán xuất hoá đơn Giá trị gia tăng (Mẫu số 01GTKT3/001) và lập phiếu thu. Khách hàng nộp tiền vào thủ quỹ và hoàn thành thủ tục giao nhận xe máy. SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 19 LỚP: KẾ TOÁN (4+1) CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP CHUYÊN NGÀNH THỦY GVHD: TS.PHẠM THỊ Dưới đây là hóa đơn GTGT lập cho nghiệp vụ bán hàng cho khách hàng Lê Thị Thi hóa đơn số 0023742 Bảng 2.2: HÓA ĐƠN GIÁ TRỊ GIA TĂNG Liên 1: Lưu Ngày 08 tháng 12 năm 2011 Mẫu số: 01GTKT3/001 Ký hiệu: 01AL/11P Số: 0023742 Đơn vị bán hàng: Trung tâm kinh doanh xe máy – Công ty XNK & DVTH Nghệ An Địa chỉ: Địa chỉ: Số 47 - Quang Trung - TP Vinh - Nghệ An Số Tài khoản: Điện thoại: (038) 38330837 Mã số thuế: 0101076982-003 Họ tên người mua hàng: Lê Thị Thi Địa chỉ: Địa chỉ: Khối 10 – TT Quỳ Hợp – Huyện Quỳ Hợp - Nghệ An Số TK: x Hình thức thanh toán: TM T T TÊN HÀNG HOÁ DỊCH VỤ Xe máy WAVE RSX Mã số thuế: x ĐVT Chiếc SỐ LƯỢNG 01 ĐƠN GIÁ 15.909.091 CỘNG TIỀN HÀNG THÀNH TIỀN 15.909.091 15.909.091 Thuế suất GTGT 10 % tiền thuế GTGT: 1.590.909 đồng Tổng cộng tiền thanh toán: 17.500.000 đồng Số tiền bằng chữ: (Mười bảy triệu năm trăm ngàn đồng ) Người mua hàng Người bán hàng Thủ trưởng đơn vị (ký, họ tên) (ký, họ tên) (ký, họ tên, đóng dấu) SV: ĐẶNG MINH NGUYÊN 20 LỚP: KẾ TOÁN (4+1)