Tài liệu Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn gdcd, gây hứng thú cho học sinh thcs” là việc làm trong đổi mới phương pháp giảng dạy

Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” A. PHẦN MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Cùng với tất cả các môn học, các hoạt động trong trường THCS việc dạy học môn GDCD góp phần giáo dục thế hệ trẻ theo mục tiêu đạo tạo đã được xác định. Hiệu quả của môn GDCD tuỳ thuộc ở quan niệm, ở việc triển khai nội dung bài học và những phương pháp sư phạm phù hợp. Môn GDCD giáo giục thế hệ trẻ phát triển toàn diện. Thế hệ trẻ không những có năng lực, có tinh thần yêu nước, yêu CNXH mà còn có tinh thần tự chủ tự tin, năng động sáng tạo, có phẩm chất đạo đức. Đây chính là mục tiêu, lí tưởng của Đảng Cộng Sản Việt Nam. Nhà trường phải chịu trách nhiệm đào tạo thế hệ trẻ. Môn GDCD với chức năng nhiệm vụ của mình góp phần tích cực vào nhiệm vụ này. II. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI : Trò chơi là phương pháp tổ chức cho học sinh tìm hiểu một số vấn đề hoặc thể Nghiệm những hành động, thái độ, những việc làm thông qua trò chơi nào đó. Qua trò chơi các em có cơ hội để thể nghiệm những hành vi thái độ của mình. Nhờ đó sẽ hình thành được ở các em niềm tin vào những thái độ, hành vi ích cực, tạo ra động cơ bên trong cho những hành vi ứng xử trong cuộc sống. Qua trò chơi, HS sẽ được rèn luyện khả năng quyết định lựa chọn cho mình cách ứng xử đúng đắn, phù hờp trong mọi tình huống. Qua trò chơi HS được hình thành năng lực nhận xét, đánh giá hành vi. Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 1 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” Tổ chức các trò chơi trong tiết học, giúp cho việc học tập tiến hành một cách nhẹ nhàng, sinh động, không khô khan, nhàn chán. Học sinh được lôi cuốn vào quá trình luyện tập một cách tự nhiên, hứng thú có tinh thần trách nhiệm, đồng thời làm giảm tinh thần mệt mỏi, căng thẳng trong học tập. Qua đó mà các em khắc sâu bài học và biết vận dụng những điều đã học vào trong cuộc sống và trong thực tế. Trò chơi còn giúp tăng cường khả năng giao tiếp giữa học sinh với học sinh, giữa giáo viên với học sinh. Giúp học sinh có sự tự tin, mạnh dạn trước đám đông. Chính vì vậy mà “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” là việc làm trong đổi mới phương pháp giảng dạy “Gây hứng thú cho học sinh để tiết học đạt kết quả cao”. Qua trò chơi nhằm giúp các em không những nhớ nhanh mà còn khắc sâu được những khái niệm, ý nghĩa trong nôi dung bài học. Giúp các em có cách ứng xử, xử lí tình huống khi gặp thực tế cuộc sống.Đặc biệt trong mỗi phương pháp dạy học hiện nay, tạo bầu không khí sôi nổi. Các em “chơi” mà “học”. Các em sẽ nắm và khắc sâu bài nhiều hơn. Học sinh vừa “học” vừa “hành”, qua đó các em dễ nhớ và có ý thức thực hiện tốt các chuẩn mực đạo đức và pháp luật.Ngoài ra, giúp các em được phát biểu, trình bày ý kiến của mình qua trò chơi. Các em được hoạt động nhiều hơn, mạnh dạn hơn trước đông người. Khắc phục tính rụt rè thiếu tự tin ở một số em. III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: Môn GDCD lớp 7, lớp 9. Tổ chức trò chơi trong tiết dạy môn GDCD – giờ chính khoá. Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 2 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” IV. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU: Tổ chức trò chơi xen kẽ trong tiết dạy – học môn GDCD trong lớp học thời gian 45 phút.Tôi đã thực hiện trong hai năm học tại Trường THCS Hoàng Văn Thụ -Xã EaTam – Huyện Krông Năng – Tỉnh Đăk Lăk - Năm học 2009 – 2010 với 3 lớp: 7A không tổ trức trò chơi trong (1 tiết), 7B và 7C tổ chức trò chơi trong tiết học. - Năm học 2010 – 2011 với 3 lớp: 9A không tổ chức trò chơi trong (1 tiết), 9B và 9C tổ chức trò chơi. V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU * Phương pháp nghiên cứu lý luận Trên cơ sở những kiến thức về tâm lý, giáo dục học và những quan điểm đường lối của Đảng, các văn bản của Bộ giáo dục và Đào tạo về đánh giá xếp loại, khen thưởng và kỷ luật học sinh. * Phương pháp quan sát Nhìn nhận lại thực trạng của công tác giảng dạy môn GDCD của trường THCS Trường THCS Hoàng Văn Thụ -Xã EaTam – Huyện Krông Năng – Tỉnh Đăk Lăk Đưa ra một số biện pháp về việc “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” cho học sinh của trường trong công tác giảng dạy hiện nay. Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 3 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” B . PHẦN NỘI DUNG Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 4 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” I.CƠ SỞ LÍ LUẬN; Tổ chức trò chơi giúp cho tiết học nhẹ nhàng, không khô khan nhàm chán. Qua đó các em khắc sâu được những kiến thức đã học. Các em bày tỏ được thái độ của mình. Biết lên án các hành vi sai trái. Biết noi theo những tấm gương tốt, thực hiện tốt đạo đức và tuân theo pháp luật. Rèn luyện kĩ năng giao tiếp, kĩ năng ứng xử và xử lí tình huống trong thực tế cuộc sống. II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ: 1. Thuận lợi - Khó khăn: Được sự quan tâm của Sở – Phòng giáo dục – Đào tạo đã mở lớp chuyên đề hè để giáo viên có điều kiện học hỏi thêm phương pháp dạy môn GDCD. Được sự quan tâm, động viên, khích lệ, giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường. Giáo viên trong trường, đặc biệt là trong tổ chuyên môn nhiệt tình trong giảng dạy, nhiệt tình trong dự giờ thăm lớp, trao đổi để rút kinh nghiệm. Đa số học sinh trong trường các em không những ngoan ngoãn, hiền lành, vâng lời thầy cô giáo mà còn năng động, hoạt bát thích tìm hiểu và thích tham gia các hoạt động. EaTam là một xã có địa bàn rộng, học sinh đi lại khó khăn, mùa mưa thì lầy lội, mùa khô thì bụi bẩn. Học sinh không ở gần nhau, nên việc học nhóm học tổ, ở nhà khó thưc hiện.Học sinh dân tộc nhiều nên việc tiếp thu kiến thức và sự mạnh dạn còn hạn chế.Thiết bị, tranh ảnh, tài liệu môn GDCD còn quá ít nhất là khối 9. Là giáo viên đã nhiều năm trong nghề, qua những lớp học chuyên đề về bộ môn GDCD và nhất là trực tiếp qua những tiết dạy thực tế trên lớp. Tôi luôn ý thức được rằng phải luôn luôn đổi mới phương pháp dạy học thì mới đưa lại hiệu quả cao. Tôi luôn trăn trở, suy nghĩ làm thế nào để đổi mới phương pháp đạt hiệu quả cao nhất trong giảng dạy và học tập. Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 5 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” Làm sao không những các em nắm được bài, mà còn nhớ được bài, khắc sâu những điều đã học và biết vận dụng bài đã học vào cuộc sống thực tế. Phải “VẬN DUNG CÁC TRÒ CHƠI TRONG DẠY - HỌC MÔN GDCD, GÂY HỨNG THÚ CHO HỌC SINH” thì tiết học mới sôi nổi, đạt hiệu quả cao. Để góp một phần nhỏ của mình vào thực hiện đổi mới phương pháp dạy - học, nâng cao giáo dục toàn diện học sinh. Các em không những có kiến thức nhất định, có những hành vi đạo đức tốt mà còn biết ứng xử khi giao tiếp với mọi người xung quanh, biết tuân theo pháp luật để trở thành một người công dân tốt đáp ứng yêu cầu xã hội. Tổ chức trò chơi trong dạy học môn GDCD - đổi mới phương pháp dạy học còn để xoá đi cái “học buồn”, “mắc ngủ” trong học sinh. 2 .Thành công.-Hạn chế : a.Thành công : Đa phần giáo viên , học sinh , phụ huynh cho rằng học bộ môn GDCD khô khan, nhàm chán , học sinh khó tiếp thu , hứng thú học , xong khi áp Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD chất lượng bộ môn được cải thiện đáng kể , góp phần chung trong việc nâng cao hai mặt chất lượng giáo dục trong nhà trường . Cũng như khẳng định vị thế , vai trò quan trọng của bộ môn GDCD hiện nay . b.Hạn chế : Từ việc chỉ áp dụng giảng dạy tại trường , đề tài trên thực tế chưa áp dụng rộng rãi trong các trường học , cũng như tổng kết thực tiễn áp dụng đề tài . Để cho đề tài phổ biến rỗng rãi có tính khả thi cao hơn đó cũng hạn chế của đề tài này . 3.Mặt mạnh-Mặt yếu Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 6 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” * Mặt mạnh : Nhiều năm nay nền giáo dục ở nước ta đã có nhiều đổi mới. Chủ trương của ngành giáo dục là giáo dục toàn diện, dạy học sinh tất cả các môn không bỏ bất cứ môn nào. * Mặt yếu; Nhưng trong thực tế môn giáo dục công dân vẫn còn bị coi là môn phụ. Ở các trường trong mấy năm vừa qua phân công bất cứ giáo viên nào giảng dạy cũng được. Thậm chí giáo viên bộ môn Toán, Lí, Hoá cũng có thể phân công dạy bộ môn này. Có một số giáo viên còn cho rằng dạy môn GDCD chỉ cần cho học sinh học thuộc nội dung bài học là xong, chưa nhiệt tình, quan tâm đổi mới phương pháp dạy học môn GDCD. Chính vì vậy học sinh cũng coi thường môn GDCD, không cần học, “học buồn”, “mắc ngủ”. (Đây là câu trả lời một số học sinh khi được hỏi về học môn GDCD). Có em còn ngại khi học môn GDCD vì phải học một đoạn dài không dễ nhớ chút nào nên hay trốn tiết. 4. Các nguyên nhân các yếu tố tác động : Trong những năm gần đây tình trạng đạo đức nói chung và bạo lực học đường nói riêng của học sinh ngày càng trở nên nghiêm trọng, tính chất phức tạp, nguy hiểm ngày càng cao, đi tìm cho những nguyên nhân trên hay đổ lỗi cho nhà trường thiếu sự quan tâm , giáo dục học sinh, thiếu sân chơi lành mạnh , bổ ích tầm thường hóa bộ môn GDCD, cái nền tảng để hình thành nhân cách con người lại bị bỏ quên . Chưa nới ngay trong tư duy của các nhà hoạch định chiến lược giáo dục đã tầm thường hóa bộ môn này. Còn phụ huynh thì cũng không kém phần, họ luôn nhắc nhở con em mình tập trung vào môn chính, còn xem coi thường môn phụ như GDCD. Kiến thức học tập ngày càng nặng học sinh chỉ biết tập trung vào học với học , học sinh ít có thời lượng để vui chơi giải trí lành mạnh, quỹ thời gian còn lại đa phần lao vào các quán nét để chơi game rồi từ đó nhân cách một số em bị méo mó bởi những trò chơi bạo lực .trong khi đó nhà trường ít có hoạt động ngoại khóa hay tổ chức sân chơi lành mạnh cho Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 7 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” học sinh , nếu có tổ chức thì phạm vi ảnh hưởng chưa cao. trước tình hình đó việc vận dụng trò chơi vào tiết học GDCD là cần thiết, học mà chơi , chơi mà học III. GIẢI PHÁP. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: 1. Mục tiêu của giải pháp. biện pháp Như chúng ta đã biết dạy một tiết GDCD có nhiều hoạt động. Trong đó tổ chức trò chơi cũng là một hoạt động. Có nhiều kiểu trò chơi như: “tiếp sức”, “sắm vai”, “nhanh tay, nhanh mắt”, “hái hoa dân chủ”, “tập làm nhà báo”, “thi hát hay đọc ca dao- dân ca, tục ngữ”, … Tổ chức các trò chơi này chỉ được xen kẽ trong tiết dạy với thời gian ít phút. Nên tùy từng tiết, tùy từng bài có thể chọn trò chơi cho phù hợp với nội dung bài học, mục đích truyền thụ, những điều cần truyền thụ hoặc khắc sâu. Tổ chức trò chơi để giới thiệu bài, để khởi động (hâm nóng), để thư giãn, hay để truyền tải một kiến thức, rèn luyện một kĩ năng nào đó. 2. Nội dung và cách thức, điều kiện thực hiện giải pháp , biện pháp 1.1- Trò chơi “Tiếp sức”: Đây là trò chơi học sinh tự tìm hiểu thêm về các biểu hiện, của sự chuẩn mực đạo đức, phân biệt từ cùng nghĩa từ trái nghĩa với các chuẩn mực đạo đức hay hành vi thực hiện theo pháp luật. a- Ví dụ: - Tìm những biểu hiện chí công vô tư hay trái với chí công vô tư? (lớp 9) - Tìm những biểu hiện thể hiện lòng biết ơn ? (lớp 7). - Kể tên những truyền thống tốt đẹp của dân tộc ? (lớp 9) b- Cách thực hiện: - Luật chơi: Mỗi nhóm cử 1 đại diện lên ghi một biểu hiện sau đó chạy về chỗ để bạn khác tiếp tục. Mỗi bạn thực hiện ghi một biểu hiện,không được ghi hai lần. Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 8 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” - Chia lớp thành hai nhóm, các nhóm thảo luận tìm ra những biểu hiện hay các từ cần ghi. - Giáo viên đưa ra hiệu lệnh: Hai nhóm thực hiện trò chơi, một em lên ghi 1 biểu hiện hoặc từ đã thảo luận . Khi một em ghi xong chạy về chỗ em khác chạy lên ghi tiếp cứ thế cho hết giờ. c- Lưu ý: - Mỗi em chỉ được ghi một lần, ghi một biểu hiện, nhóm nào ghi được nhiều biểu hiện thì thắng. Bảng minh họa trò chơi “Tiếp sức” Câu hỏi Tìm những biểu hiện chí Nhóm 1 Ví dụ: - Công bằng công vô tư ? (GDCD 9) - ...... Tìm những biểu hiện trái với Ví dụ: - Vụ lợi chí công vô tư? (GDCD 9) Nhóm 2 Ví dụ: - Không thiên vị - ....... Ví dụ: - Tư lợi của công - ...... - ....... Tương tự: - Cũng có thể giáo viên ghi sẵn các từ các biểu hiện ra giấy yêu cầu học sinh chọn từ (Biểu hiện) đúng dán vào bảng phụ. - Thời gian nhiều nhất 1 phút. - Phải nắm rõ luật chơi và quy tắc chơi. - Quy định rõ thời gian. - Hết thời gian chơi giáo viên yêu cầu học sinh nhận xét. Giáo viên tuyên dương nhóm nào thực hiện được nhiều nhất. Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 9 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” d- Ưu điểm: - Thời gian cho trò chơi ít. - Lớp học sôi nổi sinh động. - Nhiều em tham gia. - Khắc sâu thêm kiến thức cho học sinh. e- Nhược điểm: - Lớp sẽ ồn có thể làm ảnh hưởng tới lớp khác. - Có thể sẽ dẫn đến ganh nhau trong các em, các nhóm gây mất đoàn kết. 1.2- Trò chơi “Sắm vai”: Là trò chơi tổ chức cho học sinh thực hành “làm thử” một số cách ứng xử, xử lí một tình huống giả định, đây là phương pháp nhằm giúp học sinh suy nghĩ sâu sắc về một vấn đề bằng cách tập trung vào một sự việc cụ thể mà các em vừa quan sát được. a- Cách thực hiện: - Giáo viên nêu chủ đề, chia nhóm, giao tình huống và yêu cầu cho từng nhóm thảo luận chuẩn bị đóng vai. Tình huống : Bài 2 Trung thực (GDCD 7) hoặc Baì 13 quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ đóng thuế của công dân(GDCD 9) Bà Năm mỗi tháng bán được khoảng 5000 m vải nhưng chỉ kê khai để nộp thuế có 4000 m vải . - Các nhóm thảo luận, nhận xét cách ứng xử và cảm xúc của vai, ý nghĩa của cách ứng xử. - Giáo viên nhận xét định hướng cho học sinh về cách ứng xử tích cực trong tình huống đã cho. b- Ưu điểm: - Học sinh được rèn luyện, thực hành những kĩ năng ứng xử và cách xử lí tình huống. Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 10 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” - Gây chú ý hứng thú cho học sinh. - Tạo điều kiện óc sáng tạo (giáo viên nêu tình huống, học sinh viết kịch bản). - Có thể thấy ngay tác động hiệu quả qua lời nói, cách ứng xử qua vai diễn. c- Hạn chế: - Có thể mất nhiều thời gian. - Một số học sinh nhút nhát có thể không tham gia đóng vai. Hoặc có tham gia nhưng còn rụt rè, e thẹn chưa thể hiện tốt vai. - Sự lặp lại tình huống giữa các nhóm có thể gây nhiều nhàm chán đối với học sinh. - Có thể lớp sẽ ồn ào ảnh hưởng tới lớp khác. d- Lưu ý: - Tình huống phải phù hợp với nội dung lứa tuổi với trình độ học sinh. - Tình huống không nên quá dài, quá phức tạp vượt quá thời gian cho phép. - Cũng có tình huống yêu cầu học sinh phải chuẩn bị trước. Ví dụ: :( Cách thức tiến hành tương tự như trên) - Tình huống: Trên đường đi học về em thấy có một bạn cùng lứa tuổi với mình đang ném một con gà xuống sông . - Tình huống: Một bạn nói “Học sinh chúng mình còn nhỏ không cần năng động sáng tạo . 1.3- Trò chơi “Thử làm nhà báo”: Đây là trò chơi để củng cố thêm những kiến thức, hay học sinh bày tỏ những ước mơ, những tương lai, nguyện vọng của các em, … Qua đó giúp các em mạnh dạn hơn trước đám đông. Giúp giáo viên biết cách điều chỉnh những hành vi, những suy nghĩ sai lệch. Hướng cho các em “Thắp sáng ước mơ”. Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 11 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” a- Cách thưc hiện: - Học sinh thay nhau làm nhà báo phỏng vấn các bạn. - Giáo viên gợi ý cho học sinh tự đặt ra câu hỏi khi phỏng vấn. - Học sinh được phỏng vấn đứng dậy trả lời những câu hỏi mà nhà báo phỏng vấn. Bảng minh họa trò chơi “Thử làm nhà báo” Câu hỏi( nhà báo) Bạn sẽ làm gì để thể hiện Trả lời Ví dụ: : Nông Văn Chính mình có nghĩa vụ bảo vệ tổ - Tham gia nghĩa vụ quân sự quốc ?(GDCD9) khi đến tuổi(18 tuổi- 27 tuổi) - vvv... Kể tên một số di sản văn hóa Ví dụ: Nông Thị Trang Trả lời Ví dụ: - Hà Ngọc Lan - Tham gia ngày 27/7 - vvv... Ví dụ: Lý Văn Trọng nước ta mà bạn biết ? - Cố Đô Huế - Động Phong Nha (GDCD7) - Vịnh Hạ Long - Không gian văn - Nhã nhạc cung đình Huế - vvv.... hóa cồng chiêng Tây Nguyên - vvv... b- Ưu điểm: - Tạo không khí sôi nổi trong lớp học, thay đổi không khí lớp học. - Học sinh mạnh dạn hơn, tự tin hơn trước đám đông. - Giúp các em nhớ lại một số kiến thức đã học. - Học sinh biết trình bày một số tâm tư, nguyện vọng của mình. - Tăng cường khả năng giao tiếp giữa học sinh với học sinh. Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 12 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” c- Nhược điểm: - Lớp sôi nổi quá, dễ ồn ào ảnh hưởng tới lớp khác. - Trong một thời gian ngắn chỉ được một số ít học sinh tham gia. - Một số bạn rụt rè, e thẹn sẽ làm ảnh hưởng, làm gián đoạn trò chơi. d- Lưu ý: - Khi tổ chức trò chơi này, giáo viên yêu cầu học sinh phải nghiêm túc khi “phỏng vấn” hoặc khi trả lời, không cười cợt, nói đùa, cợt nhã khi tham gia chơi. - Luôn thay đổi phóng viên phỏng vấn nhiều người. - Câu hỏi phỏng vấn đúng trọng tâm bài học. e- Ví dụ :( Cách thức tiến hành tương tự như trên) Câu hỏi phỏng vấn: - Chào bạn! Bạn cho biết môi trường có ý nghĩa tác dụng gì đối với cuộc sống con người? (Bài bảo vệ môi trường tài nguyên thiên nhiên – GDCD Lớp 7). - Bạn hãy cho biết trẻ em có bổn phận và quyền gì đối với gia đình và xã hội? (Bài quyền và bổn phận của trẻ em – GDCD lớp 7). 1.4- Trò chơi “nhanh tay, nhanh mắt”: Trò chơi này dùng cho học sinh thi đua nhau bằng cách nhanh tay, nhanh mắt (Nghe, nhìn) câu hỏi và nhanh tay có tín hiệu trả lời. Trò chơi này dùng để thi đua giữa các tổ, nhóm nhằm khắc sâu nội dung bài học. a- Cách thực hiện: - Giáo viên lần lượt đưa từng câu hỏi. - Các nhóm nhanh tay có tín hiệu trả lời. - Nhóm nào có tín hiệu trước nhóm đó trả lời. - Nếu trả lời không đúng nhóm khác được trả lời. Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 13 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” b- Ưu điểm: - Lớp học sôi nổi hơn, học sinh chú ý hơn khi học bài. - Giúp các em khắc sâu hơn kiến thức đã học. - Có sự thi đua giữa nhóm này với nhóm khác. - Các em tích cực hơn trong việc tìm hiểu và học tập. c- Nhược điểm: - Lớp sôi nổi quá sẽ ảnh hưởng tới lớp khác. - Học sinh thi đua dễ dẫn đến ganh đua giữa nhóm này với nhóm khác, giữa em này với em khác dẫn đến gây mất đoàn kết. d- Lưu ý: - Giáo viên phải chuẩn bị trước câu hỏi trò chơi phù hợp với thời gian đã dự kiến để khỏi lấn thời gian của hoạt động khác. - Khi chơi phải công bằng không thiên vị. - Phải có những quy định riêng cho cuộc chơi, thời gian chơi. - Có thể sử dụng xen kẽ trong tiết dạy hoặc phần củng cố bài. e- Ví dụ: - Cuối phần chơi có đánh giá, nhận xét cho điểm. * Trong bài “Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên – GDCD Lớp 7: ? Kể tên một số môi trường mà em biết? ? Nêu những việc làm bảo vệ môi trường? ? Kể tên những hành vi phá hoại môi trường? ? Em sẽ làm gì để bảo vệ môi trường? Sử dụng trong phần củng cố bài. * Trong bài “Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí của công dân Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 14 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” GDCD Lớp 9. - Giáo viên đưa ra một số hành vi : học sinh phân loại vi phạm. 1.5- Trò chơi “Hái hoa dân chủ”: Đây là trò chơi được tổ chức trong các tiết ôn tập, ngoại khoá, thực hành nhằm kiểm tra vốn kiến thức mà các em đã học. Những hành vi thái độ, cách ứng xử của các em được ghi trong mỗi câu hỏi trong mỗi bông hoa. Nhằm thay đổi hình thức ôn tập. a- Cách thực hiện: - Giáo viên đưa ra một loạt câu hỏi đã ghi sẵn ra giấy gắn vào hoa, trang trí trên cây hoa cho đẹp, để gây hứng thú hấp dẫn cho học sinh. - Gọi từng học sinh lên hái một bông hoa – câu hỏi. - Học sinh đọc to câu hỏi cho cả lớp nghe và trả lời. - Giáo viên nhận xét cho điểm. b- Ưu điểm: - Trò chơi này em nào cũng được tham gia. - Học sinh hệ thống lại được các kiến thức đã học. - Lớp trật tự, học sinh chú ý nghe bạn trả lời. - Rèn luyện thêm cho các em rụt rè, nhút nhát. c- Nhược điểm: - Tốn nhiều thời gian nên không thường xuyên tổ chức nhiều trong các tiết học. - Giáo viên phải đầu tư nhiều cho học sinh chuẩn bị. Cây: Hái hoa dâng chủ - Nếu chỉ trò chơi này thì không sôi nổi sinh ra nhàm chán. Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 15 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” d- Lưu ý: - Giáo viên phải chuẩn bị câu hỏi trước khi tổ chức trò chơi. - Chuẩn bị cây hoa, trang trí cho thật hấp dẫn trò chơi. - Nhắc nhở học sinh chuẩn bị bài. - Bố trí không gian cho hợp lí. - Phải tổ chức xen kẽ với một số hoạt động khác. 1.6- Thi hát dân ca- đọc ca dao tục ngữ: Trò chơi này giúp các em tìm hiểu thêm một số bài dân ca, bài hát về Bác Hồ, những anh hùng, bài hát về thầy cô giáo, … thuộc một số câu ca dao tục ngữ. a- Cách tực hiện: - Tuỳ theo nội dung bài học, nội dung của bài mà giáo viên yêu cầu học sinh chuẩn bị. - Chia nhóm: Có thể 2, 3 đến 4 nhóm (thường thì hai nhóm thì dễ dàng chơi hơn). - Giáo viên đưa ra quy định của trò chơi và thời gian, chủ đề. - Đại diện nhóm lên bốc thăm xem nhóm nào hát (đọc ca dao tục ngữ) trước. - Cử nhóm này thực hiện sau một bài (một câu) rồi đến nhóm khác. - Hết thời gian nhóm nào trình bày được nhiều hơn thì thắng. - Giáo viên tuyên dương, nhắc nhở, dặn dò học sinh. b- Ưu điểm: - Trò chơi vui nhộm, các em sẽ biết được nhiều bài hát, nhiều câu ca dao tục ngữ hơn. - Biết quý trọng và giữ gìn phát huy truyên thống, di sản văn hoá của dân tộc Việt Nam. Nhớ ơn lãnh tụ, những anh hùng, thầy cô giáo. - Được giao lưu bạn bè. - Được thể hiện mình trước đông người, qua đó các em tự tin hơn. - Khắc sâu thêm nội dung bài học, biết rèn luyện theo những tấm gương Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 16 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” trong bài hát, ca dao tục ngữ. c- Nhược điểm: - Lớp ồn sẽ ảnh hưởng tới lớp khác. - Nếu vui thời gian kéo dài sẽ ảnh hưởng tới các hoạt động khác. - Có thể chỉ có một số em mạnh dạn, tự tin, hát hay tham gia. Những em rụt rè, e thẹn, thiếu tự tin không tham gia – lôi kéo ít em tham gia. d- Lưu ý: - Giáo viên dặn các em từ tiết trước để các em chuẩn bị. - Khi chơi giáo viên làm trọng tài phải công bằng khách quan. - Không để cho trò chơi lạm dụng thời gian quá nhiều. - Giáo viên hướng dẫn học sinh đi đúng chủ đề của bài học. - Nên tổ chức trò chơi vào cuối cùng của các hoạt động trong tiết học. e- Ví dụ: Trong bài: “Tôn sư trọng đạo” – GDCD Lớp 7: - Tổ chức cho học sinh những bài hát về thầy cô giáo hoặc thi đọc ca dao,dân ca, tục ngữ về tôn sư trong đạo. Trong bài: “Bảo vệ di sản văn hoá” - GDCD Lớp 7 và bài “Giữ gìn phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc” – GDCD Lớp 9. - Tổ chức thi hát những bài dân ca. g. Một số bài soạn tổ chức xen kẽ trò chơi: Trong bài soạn này tôi không đưa ra một bài soạn cụ thể mà chỉ đưa ra cách tổ chức xen kẽ trò chơi trong bài dạy: Bài 16: QUYỀN TỰ DO TÍN NGƯỠNG TÔN GIÁO (GDCD Lớp 7-Tiết 1) Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 17 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” Ở bài này để gây sự tò mò và chú ý của học sinh giáo viên giới thiệu bài mới bằng một tác phẩm giao cho một số em học sinh chuẩn bị sắm vai: Tiểu phẩm: Trên đường đi học Hoa nói với Nga - Hoa: Này Nga! Tại sao ở huyện ta mình thấy có nhà thì theo đạo Phật, có nhà thì theo đạo Thiên Chúa, có nhà thì chẳng theo đạo nào cả chỉ thờ cúng ông bà tổ tiên thôi. - Nga: Bạn không biết à! Đó là quyền tự do tín ngưỡng của mỗi người mà. - Hoa: Đạo Thiên Chúa thì thờ ai? Đạo Phật thì thờ ai? Thế nào là quyền tự do tín ngưỡng tôn giáo? - Nga: Cái đó thì … chắc tiết học công dân hôm nay chúng ta sẽ được biết. - Hoa: Thôi chúng ta vào lớp kẻo trễ giờ. Khi học sinh trình bày tiểu phẩm xong- Giáo viên nói: Để giải thích được câu hỏi của bạn Hoa chúng ta tìm hiểu bài học hôm nay. Sau khi giáo viên hướng dẫn học tìm hiểu phần đặt vấn đề rút ra nội dung bài học giáo viên tiếp tục tổ chức trò chơi “tiếp sức” với yêu cầu: Phân biệt tín ngưỡng với mê tín dị đoan. Cách thực hiện: - Giáo viên ghi những biểu hiện tín ngưỡng tôn giáo và mê tín dị đoan ra giấy, kẻ bảng phụ. - Chia lớp làm hai nhóm, quy định thời gian. - Nhóm nào gắn được các biểu hiện đúng vào bảng phụ nhiều thì sẽ thắng: Bảng phụ: Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 18 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” Nhóm 1 Tín ngưỡng dị đoan Mê tín dị đoan Nhóm 2 Tín ngưỡngdị đoan Mê tín dị đoan - Hết thời gian cho học sinh nhận xét tính điểm. - Giáo viên nhận xét, tuyên dương nhóm chiến thắng. Phần củng cố bài, xen kẽ trò chơi “Nhanh tay, nhanh mắt” Người thực hiện: Nguyễn Thị Sơn – THCS Tân Phước – Đồng Phú – Bình Phước 18 Cách thực hiện: Giáo viên đưa ra câu hỏi: ? Những việc làm nào sau đây việc nào là tín ngưỡng tôn giáo, việc làm nào là mê tín dị đoan? Giáo viên nói: Sau khi cô đọc xong các nhóm nhanh tay có tín hiệu trả lời. - Đi lễ nhà thờ. - Đi lễ chùa. - Đi xem bói. - Yểm bùa. - Lên đồng. - Thắp hương trên bàn thờ tổ tiên. Kết thúc trò chơi nhóm nào trả lời nhiều, đúng nhiều thì thắng. - Giáo viên khen ngợi các em. - Giáo viên nhận xét và dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết sau. Bài 7: KẾ THỪA VÀ PHÁT HUY TRUYỀN THỐNG TỐT ĐẸP CỦA DÂN TỘC (GDCD - LỚP 9, Tiết 1) - Ở phần giới thiệu bài: giáo viêncho học sinh sắm vai – gây hứng thú cho Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 19 Sáng kiến kinh nghiệm “Vận dụng các trò chơi trong dạy học môn GDCD, gây hứng thú cho học sinh THCS” học sinh. Tiểu phẩm: Có 3 học sinh trên đường đi học (Nam, Hùng, Nhung) - Nam: “Dù ai đi ngược về xuôi, nhớ ngày dỗ tổ mùng mười tháng ba”. - Hồng: Sao Nam cũng biết đọc thơ cơ à, bạn có biết câu ca dao đó nói lên điều gì không? - Nam: À… mình … - Nhung: Câu ca dao đó nói về “Uống nước nhớ nguồn” đây là truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta đấy. - Hồng: Truyền thống? Thế nào là truyền thống tốt đẹp của dân tộc? Khi học sinh trình bày tiểu phẩm xong- Giáo viên nói: Để giải thích được câu hỏi của bạn Nhung chúng ta tìm hiểu bài học hôm nay. Sau khi giúp học sinh rút ra nội dung bài học (phần khái niệm) giáo viên tổ chức trò ch ơi tiếp sức với yêu cầu: Kể tên các truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Cách thực hiện: - Chia lớp thành hai nhóm, quy định thời gian. - Các nhóm cử người thay nhau ghi truyền thống dân tộc trên bảng phụ. - Nhóm nào ghi được nhiều thì thắng. - Hết thời gian cho học sinh nhận xét, tính điểm. - Giáo viên tuyên dương nhóm thắng cuộc. Qua trò chơi này giáo viên cho học sinh phân biệt hủ tục, phong tục. - Tiếp tục trò chơi: Thi hát dân ca (Học sinh phải chuẩn bị trước) - Giáo viên có thể chia lớp 2, 3, 4 nhóm – Thường chia làm 2 nhóm. - Mỗi nhóm thay nhau hát làn điệu dân ca. Thời gian 5 phút - Nhóm nào hát nhiều, hay, đúng làn điệu thắng. Người Thực Hiện : Nguyễn Hữu Thảo – Trường THCS Hoàng Văn Thụ - EaTam –Krông Năng – Đăk Lăk 20