Vai trß vµ t¸c dông cña c«ng t¸c qu¶n trÞ tµi chÝnh trong
doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt nam
më ®Çu
Sau 15 n¨m thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi,thùc hiÖn më cöa nÒn kinh
tÕ,chuyÓn tõ c¬ chÕ kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù
®Þnh híng cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa,bé mÆt kinh tÕ x· héi
ViÖt nam ®· cã nhiÒu khëi s¾c.§ãng gãp vµo thµnh tùu chung ®ã cã mét phÇn
kh«ng nhá cña hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá.Víi viÖc ban hµnh LuËt
c«ng ty vµ LuËt doanh nghiÖp t nh©n n¨m 1990,sù tån t¹i cña c¸c doanh nghiÖp
võa vµ nhá ë ViÖt nam ®· chÝnh thøc ®îc thõa nhËn víi t c¸ch lµ mét thùc thÓ
kinh tÕ,mét tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ quèc d©n.§Æc biÖt,gÇn ®©y nhÊt,t¹i kú häp thø
6 quèc héi khoa IX ngµy 12 th¸ng 6 n¨m1999 ®· th«ng qua LuËt doanh
nghiÖp,thay thÕ cho LuËt c«ng ty vµ LuËt doanh nghiÖp t nh©n tríc ®©y,t¹o thªm
nhiÒu ®IÒu kiÖn th«ng tho¸ng h¬n cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam nãi chung vµ
doanh nghiÖp võa vµ nhá nãi riªng.Tuy nhiªn,bªn c¹nh nh÷ng lîi thÕ cña
m×nh,c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ViÖt nam vÉn cßn gÆp ph¶i nhiÒu khã kh¨n
khiÕn cho lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy cha thÓ ph¸t huy ®îc hÕt tiÒm n¨ng vèn cã
cña nã.ChÝnh v× vËy,xÐt trªn tÇm vÜ m«,viÖc nhµ níc nghiªn cøu,ban hµnh chÝnh
s¸ch,ph¸p luËt vµ c¸c biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó hç trî sù ph¸t triÓn cña c¸c doanh
nghiÖp võa vµ nhá lµ mét viÖc lµm cÇn thiÕt nh»m t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh
nghiÖp võa vµ nhá ®ãng gãp nhiÒu h¬n n÷a cho nÒn kinh tÕ ViÖt nam.Bªn c¹nh
®ã,vÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a vÒ mäi mÆt ®Ó tù hoµn
thiÖn m×nh vµ v¬n lªn giµnh th¾ng lîi trong c¹nh tranh,®¸p øng xu thÕ héi nhËp
cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi.
§Ò tµi nµy tr×nh bµy mét sè vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ tµi chÝnh
trong doanh nghiÖp võa vµ nhá,th«ng qua ®ã lµm næi bËt nh÷ng vai trß vµ t¸c
dông cña c«ng t¸c nµy trong doanh nghiÖp,nh»m lµm cho c¸c nhµ qu¶n trÞ,c¸c
chñ së h÷u doanh nghiÖp nhËn thøc râ h¬n vÒ tÇm quan träng cña ho¹t ®éng
nµy,tõ ®ã cã c¸c biÖn ph¸p chñ déng vµ qu¶n trÞ cã hiÖu qu¶ h¬n ho¹t ®éng tµi
chÝnh,gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp m×nh.V× kh¶ n¨ng
tµi chÝnh h¹n hÑp lµ mét trong nh÷ng khã kh¨n lín nhÊt cña c¸c doanh nghiÖp
võa vµ nhá nãi chung.
Qu¶n trÞ tµi chÝnh lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng réng,phøc t¹p vµ lµ mét bé
phËn cÊu thµnh quan träng trong khoa häc qu¶n trÞ kinh doanh.Qu¶n trÞ tµi chÝnh
cã mèi quan hÖ hÕt søc chÆt chÏ víi c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ kinh doanh kh¸c vµ
gi÷ vÞ trÝ quan träng hµng ®Çu trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp.HÇu hÕt c¸c quyÕt
®Þnh qu¶n trÞ kh¸c ®Òu dùa trªn nh÷ng ®¸nh gi¸ ®ùoc rót ra tõ ho¹t ®éng qu¶n trÞ
tµi chÝnh.H¬n n÷a,khoa häc qu¶n trÞ tµi chÝnh ®· ®îc h×nh thµnh tõ kh¸ l©u trªn
thÕ giíi vµ®· ®îc nhiÒu níc ph¸t triÓn ¸p dông tõ rÊt sím,song cã thÓ nãi qu¶n trÞ
tµi chÝnh vÉn cßn lµ mét lÜnh vùc kh¸ míi mÎ ®èi víi nhiÒu doanh nghiÖp ViÖt
nam nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ViÖt nam nãi riªng.ChÝnh v×
vËy,viÖc nhËn thøc râ vai trß vµ tÇm quan träng cña c«ng t¸c nµy lµ mét viÖc lµm
cÇn thiÕt hiÖn nay.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o-tiÕn sü Vò Kim Dòng vÒ sù gióp
®ì,chØ b¶o tËn t×nh cña thÇy trong qu¸ tr×nh hoµn thµnh bµi viÕt nµy.Em mong
nhËn ®îc sù nhËn xÐt,®¸nh gi¸ cña thÇy ®Ó em cã thÓ hoµn thiÖn h¬n n÷a kiÕn
thøc cña b¶n th©n.
Hµ néi,ngµy24 th¸ng11 n¨m 2001
Sinh viªn thùc hiÖn
Bïi Minh TuÊn
PhÇn 1:
Tæng quan vÒ qu¶n trÞ tµi chÝnh trong doanh
nghiÖp võa vµ nhá
1.Kh¸i niÖm doanh nghiÖp võa vµ nhá :
"Doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ nh÷ng tæ chøc kinh tÕ ®éc lËp,cã t c¸ch ph¸p
nh©n,ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ trêng nh»m môc tiªu tèi ®a hãa lîi nhuËn,tèi
®a ho¸ gi¸ trÞ doanh nghiÖp vµ môc tiªu t¨ng trëng,ph¸t triÓn."(1)
1
Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp võa vµ nhá - PTS Vò Duy Hµo.NXB Thèng kª - Hµ néi 1998 - Tr 5
2.Ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp võa vµ nhá :
Ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n
trong ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp võa vµ
nhá nãi riªng.
"Ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ qu¸ tr×nh t×m tßi,nghiªn cøu c¸c nguån lùc nh»m
biÕn c¸c lîi Ých dù kiÕn thµnh hiÖn thùc trong mét kho¶ng thêi gian ®ñ dµi trong
t¬ng lai.§ã lµ qu¸ tr×nh dù to¸n vèn ®Çu t vµ quyÕt ®Þnh ®Çu t dµi h¹n;ph©n
tÝch,®¸nh gi¸ rñi ro ¶nh hëng tíi qui m«vµ thêi h¹n c¸c dßng tiÒn trong t¬ng
lai."(1)
Ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp còng cã môc ®Ých gièng nh c¸c ho¹t
®éng kh¸c cña doanh nghiÖp ®Òu nh»m ®¹t ®îc c¸c môc tiªu chung cña doanh
nghiÖp.Trong doanh nghiÖp võa vµ nhá,do ®Æc ®iÓm vÒ kinh tÕ,kü thuËt,tæ chøc
vµ qu¶n lý cã nh÷ng nÐt ®Æc thï so víi doanh nghiÖp lín nªn qu¶n lý tµi chÝnh
doanh nghiÖp võa vµ nhá còng cã nh÷ng nÐt riªng biÖt.
Cã thÓ kh¸i qu¸t ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp theo s¬ ®å sau:(h×nh 1)
Ph©n tÝch s¬ ®å ë h×nh 1 cã thÓ thÊy ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp bao
gåm c¸c dßng vµ c¸c dù tr÷ tµi chÝnh.Quan hÖ gi÷a c¸c dßng vµ c¸c dù tr÷ tµi
chÝnh lµ nÒn t¶ng cña ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp.Sù chuyÓn ho¸ kh«ng
ngõng gi÷a c¸c dßng vµ c¸c dù tr÷ tµi chÝnh ®îc thÓ hiÖn trong c¸c b¸o c¸o tµi
chÝnh cña doanh nghiÖp.
Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ tiÒn tÖ,®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ®Ó c¸c doanh nghiÖp
cã thÓ tiÕn hµnh ®îc c¸c ho¹t ®éng kinh doanh nh»m ®¹t môc tiªu ®Æt ra lµ ph¶i
cã mét sè lîng vèn nhÊt ®Þnh.Muèn cã vèn,doanh nghiÖp cÇn ph¶i t×m ®îc cho
m×nh c¸c nguån tµi trî phï hîp.Vµ khi ®· cã vèn,doanh nghiÖp sÏ tiÕn hµnh ký
kÕt c¸c hîp ®ång mua s¾m nguyªn vËt liÖu,®Çu t trang thiÕt cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh
ho¹t ®éng theo ch¬ng tr×nh kÕ ho¹ch ®· v¹ch ra.T¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh,tæng
tµi s¶n vµ tæng nguån vèn cña doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn
Chi vµ ph¶n ¸nh ë hai bªn
phÝ
Chi phÝ
tr¸i VËt
vµ bªn
t ph¶i cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña doanh nghiÖp.
b¸n
ho¹t
Sù thay ®æi vËt
T tån kho
TSC§
(khÊu hao)
Nh©n c«ng(l
¬ng)
1
sù thay ®æi gi¸
trÞ SP dë dang
Chi
phÝ
S¶n
xuÊt
Sù thay ®æi gi¸ trÞ
hµng
®éng
kinh
doanh
s¶n phÈm tån kho
Gi¸
Thµnh
S¶n
xuÊt
Gi¸
vèn
hµng
b¸n
Gi¸ cuèi kú
Chi
phÝ
qu¶n
lý
GÝa
thµnh
tiªu
thô
Doan
h thu
b¸n
hµng
ThuÕ
Chi
Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp võa vµ nhá - PTS Vò Duy Hµo.NXB Thèng
kª-Hµ néi 1998 Tr 9
phÝ
Chi phÝ s¶n
chun
g
xuÊt chung
L·i
sau
thuÕ
(tiÒn)
: C¸c dßng tµi chÝnh ho¹t ®éng
: C¸c dù tr÷ tµi chÝnh
H×nh 1 :Kh¸i qu¸t ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp
Néi dung cña ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ nh»m tr¶ lêi c¸c c©u hái
chñ yÕu sau:
1.
§Çu t vµo ®©u vµ nh thÕ nµo lµ phï hîp nhÊt víi h×nh thøc kinh
doanh ®· chän,víi kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp?
2.
Nguån vèn tµi trî ®îc huy ®éng ë ®©u,vµo thêi ®iÓm nµo,víi c¬ cÊu
vèn nh thÕ nµo lµ tèi u vµ chi phÝ vèn thÊp nhÊt?
3.
Qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh ng¾n h¹n nh thÕ nµo ®Ó ®a ra c¸c
quyÕt ®Þnh thu chi phï h¬p ?
4.
Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ®îc sö dông nh thÕ nµo?
5.
Ph©n tÝch,®¸nh gi¸,kiÓm tra c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh nh thÕ nµo ®Ó
thíng xuyªn ®¶m b¶o tr¹ng th¸i c©n b»ng tµi chÝnh?
Nh÷ng c©u hái trªn ®©y cha ph¶i lµ tÊt c¶ mäi néi dung cña ho¹t ®éng tµi
chÝnh doanh nghiÖp,nhng ®ã lµ nh÷ng c©u hái quan träng nhÊt liªn tíi c¸ch thøc
tæ chøc qu¶n lý tµi chÝnh doanh nghiÖp .
3.Néi dung qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp :
Còng nh c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ doanh nghiÖp kh¸c,qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi
chÝnh doanh nghiÖp nh»m ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp víi môc tiªu qu¶n trÞ tµi
chÝnh vµ môc tiªu chung cña doanh nghiÖp.
Qu¶n trÞ tµi chÝnh cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ
doanh nghiÖp kh¸c vµ gi÷ vÞ trÝ quan träng hµng ®Çu trong qu¶n trÞ doanh
nghiÖp.HÇu hÕt c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ kh¸c ®Òu dùa trªn c¬ së c¸c kÕt luËn cã ®îc tõ nh÷ng ®¸nh gi¸ vÒ mÆt tµi chÝnh.
3.1.Bé m¸y qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp
C¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ tµi chÝnh do bé m¸y qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh
nghiÖp ®a ra.S¬ ®å sau kh¸i qu¸t bé m¸y qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp(h×nh 2)
S¬ ®å nµy cho thÊy vai trß trung t©m cña qu¶n trÞ tµi chÝnh trong qu¶n trÞ
doanh nghiÖp.
Héi ®ång qu¶n trÞ
Tæng gi¸m ®èc
Gi¸m ®èc
SX-kü thuËt
KÕ to¸n trëng
Gi¸m ®èc
tµi chÝnh
Nh©n viªn
kÕ to¸n
Gi¸m ®èc
nh©n sù
Gi¸m ®èc
Marketing
Nh©n viªn
kiÓm to¸n
H×nh 2-S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp
3.2.Néi dung qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp
Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp cã c¸c néi dung chñ yÕu sau:
1. Huy ®éng ®ñ nguån tµi chÝnh cho doanh nghiÖp víi chi phÝ thÊp nhÊt
2. Sö dông tiÕt kiÖm,cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn kinh doanh
3. ChÝnh s¸ch ph©n phèi
4. Ph©n tÝch tµi chÝnh vµ ho¹ch ®Þnh tµi chÝnh
3.3.Chøc n¨ng cña qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp
Th«ng qua viÖc gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp
víi m«i trêng kinh doanh,gióp doanh nghiÖp x¸c ®Þnh nhu cÇu c¸c yÕu tè ®Çu
vµo,x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng cung øng c¸c s¶n phÈm(hµng ho¸ vµ dÞch vô)®Çu ra;t¹o
®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp chñ ®éng huy ®éng ®ñ,kÞp thêi nguån vèn phôc vô
kinh doanh vµ sö dông linh ho¹t c¸c c«ng cô huy ®éng vèn;x¸c ®Þnh chÜnh x¸c
gi¸ trÞ cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng,nh»m thóc ®Èy doanh nghiÖp kh«ng
ngõng hoµn thiÖn c¸c ph¬ng thøc kinh doanh ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n.Nh
vËy,qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp cã chøc n¨ng c¬ b¶n lµ huy ®éng
vµ sö dông cã hiÖu qu¶ mäi nguån phï hîp víi yªu cÇu cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp trong tõng thêi kú.
3.4.NhiÖm vô cña qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp
Víi nh÷ng chøc n¨ng nh trªn,qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp cã
3 nhiÖm vô chñ yÕu sau ®©y:
1. Ph©n tÝch tµi chÝnh vµ ho¹ch ®Þnh tµi chÝnh :
“Thùc hiÖn nhiÖm vô nµy,qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh thêng xuyªn tiÕn hµnh
ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp th«ng qua c¸c chØ tiªu thÝch
hîp.Trªn c¬ së ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh vµ c¸c ph©n tÝch còng nh dù b¸o
cÇn thiÕt kh¸c,qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh tiÕn hµnh lËp c¸c dù ¸n ®Çu t,c¸c
kÕ ho¹ch ng©n s¸ch dµi h¹n,trung h¹n vµ ng¾n h¹n.”1
2. X¸c ®Þnh c¸c thêi ®iÓm doanh nghiÖp cÇn vèn:
§Ó thùc hiÖn nhiÖm vô nµy,qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh ph¶i tr¶ lêi ®îc
chÝnh x¸c c¸c c©u hái:khi nµo cÇn vèn?cÇn vèn cho ho¹t ®éng g×?cÇn bao
nhiªu vèn?
3. T×m c¸c nguån cung øng vèn thÝch hîp:
Qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh ph¶i nghiªn cøu lùa chän c¸c nguån cung øng
vèn phï hîp víi doanh nghiÖp,®¶m b¶o huy ®éng vèn kÞp thêi víi chi phÝ
vèn thÊp nhÊt.
3.5.Yªu cÇu ®èi víi qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp
Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
1.T¹o sù c©n ®èi thêng xuyªn gi÷a cÇu vÒ vèn vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña
doanh nghiÖp
2.HiÓu râ ®Æc ®iÓm cña tõng nguån vèn ®Ó lùa chän c¸c quyÕt ®Þnh c¹nh
tranh thu hót vèn
3.Khai th¸c,sö dông c¸c nguån vèn víi hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt
4.Mèi quan hÖ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp víi m«i trêng kinh doanh
Thùc chÊt ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp tËp trung chñ yÕu vµo viÖc x¸c
lËp vµ sö dông mét c¸ch cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ kinh doanh tæng hîp PGS-TS NguyÔn Thµnh §é vµ TS NguyÔn Ngäc HuyÒn ®ång chñ
biªn.NXB Thèng kª Hµ néi - 2001.
1 ,2
doanh cña doanh nghiÖp trong thêi kú ng¾n h¹n vµ dµi h¹n.Do ®ã,ho¹t ®éng tµi
chÝnh doanh nghiÖp chÝnh lµ ho¹t ®éng gi¶i quyÕt c¸c mèi quan hÖ tµi chÝnh tiÒn
tÖ gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c ®èi tuîng h÷u quan.§ã lµ c¸c quan hÖ tµi chÝnh
trong kinh doanh gi÷a doanh nghiÖp víi nhµ níc th«ng qua hÖ thèng ph¸p luËt vµ
chÝnh s¸ch qu¶n lý tµi chÝnh cña nhµ níc ®èi víi doanh nghiÖp;gi÷a doanh nghiÖp
víi thÞ trêng,®Æc biÖt lµ thÞ trêng tµi chÝnh;gi÷a doanh nghiÖp víi b¹n hµng,víi
c¸c ®èi t¸c kinh doanh vµ quan hÖ tµi chÝnh néi bé doanh nghiÖp.
5.Qu¶n trÞ tµi chÝnh ng¾n h¹n
5.1.Qu¶n lý thu nhËp,chi phÝ vµ lîi nhuËn kinh doanh
Thu nhËp cña doanh nghiÖp
Thu nhËp cña doanh nghiÖp cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi toµn bé ho¹t ®éng
kinh doanh cña doanh nghiÖp,nã ®¶m b¶o cho doanh nghiÖp trang tr¶i c¸c
chi phÝ,thùc hiÖn t¸i s¶n xuÊt vµ thùc hiÖn nghÜa vô víi nhµ níc.
C¨n cø vµo nguån h×nh thµnh,thu nhËp cña doanh nghiÖp ®îc chia lµm 3
lo¹i:
-Thu nhËp tõ ho¹t ®éng kinh doanh
-Thu nhËp tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh
-Thu nhËp tõ c¸c ho¹t ®éng bÊt thêng kh¸c
Trong ®ã thu nhËp tõ ho¹t ®éng kinh doanh(mµ chñ yÕu lµ doanh thu b¸n
hµng) lµ nguån thu chÝnh cña doanh nghiÖp.
Chi phÝ kinh doanh
Chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp bao gåm :
-Chi phÝ s¶n xuÊt:
Chi phÝ s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao phÝ vÒ vËt chÊt
vµ lao ®éng mµ doanh nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh.§ã lµ c¸c chi phÝ mµ doanh nghiÖp
ph¶i bá ra ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu kinh doanh.
-Chi phÝ lu th«ng s¶n phÈm:
Trong s¶n xuÊt hµng ho¸ theo c¬ chÕ thÞ trêng,viÖc tiªu thô s¶n phÈm lµ hÕt
søc quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp.Khèi lîng s¶n phÈm tiªu thô cã
¶nh hëng quyÕt ®Þnh tíi qui m« kinh doanh cña doanh nghiÖp.§Ó thùc hiÖn
viÖc tiªu thô s¶n phÈm doanh nghiÖp ph¶i bá ra nh÷ng kho¶n chi phÝ nhÊt
®Þnh.Nh÷ng chi phÝ nµy bao gåm chi phÝ liªn quan trùc tiÕp ®Õn viÖc tiªu thô
s¶n phÈm(chi phi ®ãng gãi,bao b×,vËn chuyÓn,b¶o qu¶n,...)vµ chi phÝ
Marketing(chi phÝ ®iÒu tra nghiªn cøu nhu cÇu thÞ trêng,chi phÝ qu¶ng
c¸o,...)
-Gi¸ thµnh s¶n phÈm:
Nghiªn cøu chi phÝ s¶n xuÊt cha cho ta biÕt lîng chi phÝ cÇn thiÕt cho viÖc
hoµn thµnh s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét lo¹i s¶n phÈm nhÊt ®Þnh lµ bao
nhiªu.Do vËy cÇn tiÕn hµnh x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé chi phÝ cña doanh
nghiÖp ®Ó hoµn thµnh viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét lo¹i s¶n phÈm nhÊt ®Þnh.
Gi÷a gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ chi phÝ s¶n xuÊt cã nh÷ng ®iÓm gièng nhau vµ
kh¸c nhau:chi phÝ s¶n xuÊt hîp thµnh gi¸ thµnh s¶n phÈm,nhng kh«ng ph¶i
toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú ®Òu ®îc tÝnh vµo gi¸ thµnh s¶n
phÈm,mµ chØ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh trong kú cã liªn quan tíi viÖc hoµn
thµnh s¶n xuÊt vµ tiªu thô mét lo¹i s¶n phÈm nhÊt ®Þnh míi ®îc tÝnh vµo gi¸
thµnh s¶n phÈm.
-Chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh :
Chi phÝ ho¹t ®éng kinh doanh bao gåm c¸c chi phÝ cã liªn quan ®Õn qu¸
tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp nh chi phÝ nguyªn vËt liÖu ,chi
phÝ khÊu hao tµi s¶n cè ®Þnh,chi phÝ tiÒn l¬ng,...
-Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ chi phÝ bÊt thêng
Chi phÝ ho¹t ®éng tµi chÝnh bao gåm:chi phÝ thuª tµi s¶n,chi phi mua,b¸n
chøng kho¸n,...
Chi phÝ bÊt thêng bao gåm:chi phÝ nhîng b¸n thanh lý tµi s¶n cè ®Þnh.
ThuÕ :
ThuÕ lµ mét kho¶n chi cña doanh nghiÖp.V× vËy,khi quyÕt ®Þnh ph¬ng ¸n
kinh doanh doanh nghiÖp ph¶i tÝnh tíi c¸c kho¶n thuÕ vµ tiÒn thuÕ ph¶i nép
cho mÆt hµng doanh nghiÖp dù ®Þnh kinh doanh.
Lîi nhuËn vµ ph©n phèi lîi nhuËn:
Lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ®îc xem xÐt ë ®©y lµ lîi nhuËn sau thuÕ,lîi
nhuËn nµy bao gåm lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh vµ c¸c ho¹t ®éng
kh¸c.
Ph©n phèi lîi nhuËn nh»m môc ®Ých chñ yÕu lµ t¸i ®Çu t më réng n¨ng lùc
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh,b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn cña doanh
nghiÖp,khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
5.2.Qu¶n lý ng©n quÜ doanh nghiÖp
Nghiªn cøu ng©n quü doanh nghiÖp x¸c ®Þnh c¸c luång tiÒn vµo,ra,c¸c
kho¶n ph¶i thu,ph¶i tr¶ ph¸t sinh trong kú;lËp kÕ ho¹ch tµi chÝnh ng¾n
h¹n,dù b¸o c¸c luång thu,chi b»ng tiÒn ph¸t sinh trong kú,dù ®o¸n nhu cÇu
vµ kh¶ n¨ng tiÒn mÆt ®Ó chñ ®éng trong ®Çu t hoÆc t×m nguån tµi trî.
Qu¶n lý ng©n quÜ doanh nghiÖp bao gåm qu¶n lý viÖc thu ng©n quü,chi ng©n
quü vµ c©n ®èi ng©n quü doanh nghiÖp.
5.3.Dù b¸o nhu cÇu tµi chÝnh ng¾n h¹n
Dù b¸o tµi chÝnh lµ mét néi dung cña kÕ ho¹ch ho¸ tµi chÝnh.Trong thùc tiÔn
qu¶n lý tµi chÝnh,doanh nghiÖp lu«n n¶y sinh nhu cÇu dù b¸o tµi chÝnh ®Ó
phôc vô cho viÖc lËp c¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh.ThÞ trêng lu«n biÕn ®éng vµ sù
biÕn ®éng ®ã cã lóc tu©n theo nh÷ng quy luËt nhÊt ®Þnh,cã lóc l¹i kh«ng
tu©n theo qui luËt nµo c¶,v× vËy ®ßi hái mçi doanh nghiÖp ph¶i lu«n cã “dù
tÝnh”,”íc tÝnh”®Ó chñ ®éng trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.Nhu cÇu vÒ
vèn cña doanh nghiÖp phô thuéc vµo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp nªn qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh dù b¸o nhu
cÇu tµi chÝnh ®Ó cã kÕ ho¹ch phôc vô kÞp thêi cho s¶n xuÊt kinh doanh.Cã
nh vËy qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp míi ®¶m b¶o thùc hiÖn ®îc chøc n¨ng,nhiÖm vô cña m×nh.
6.Qu¶n trÞ tµi chÝnh dµi h¹n
6.1.C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn qu¶n trÞ tµi chÝnh dµi h¹n
1.Gi¸ trÞ theo thêi gian cña tiÒn
Gi¸ trÞ theo thêi gian cña tiÒn lµ nh©n tè quan träng ¶nh hëng tíi qu¶n trÞ tµi
chÝnh dµi h¹n.Do tiÒn cã gi¸ trÞ theo thêi gian nªn trong qu¶n trÞ tµi chÝnh
dµi h¹n c¸c doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh tÝnhvµ ph©n tÝch luång tiÒn chiÕt
khÊu.§Ó lµm ®îc viÖc nµy,c¸c nhµ qu¶n trÞ tµi chÝnh ph¶i lùa chän mét l·i
suÊt chiÕt khÊu vµ dùa vµo l·i suÊt nµy ®Ó tÝnh,qui ®æi gi¸ trÞ cña tiÒn ë
nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau vÒ gi¸ trÞ hiÖn t¹i hoÆc gi¸ trÞ t¬ng lai nh»m ®¸nh
gi¸ chÝnh x¸c hiÖu qu¶ kinh tÕ cña vèn ®Çu t.
Gi¸ trÞ t¬ng lai cña tiÒn:
+)KÝ hiÖu chung:
FVn : Gi¸ trÞ t¬ng lai cña mét kho¶n tiÒn
PV : Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña kho¶n tiÒn
i: L·i suÊt dù kiÕn
FVAn : gi¸ trÞ t¬ng lai cña luång tiÒn
CF : luång tiÒn ®Òu mçi n¨m
N: sè kú h¹n
T : n¨m thø t(t=1
n)
PVAn: gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña luång tiÒn
+)Gi¸ trÞ t¬ng lai cña mét kho¶n tiÒn:
C«ng thøc: FVn = PV(1+i)n
(1)
+)Gi¸ trÞ t¬ng lai cña luång tiÒn ®Òu xuÊt hiÖn cuèi mçi n¨m:
C«ng thøc : FVAn = CF[(1+i)n + 1]/i
(2)
+)Gi¸ trÞ t¬ng lai cña dßng tiÒn ®Òu xuÊt hiÖn ®Çu n¨m:
C«ng thøc : FVAn = CF[(1+i)n – 1](1+i)/i
(3)
+)Gi¸ trÞ t¬ng lai cña dßng tiÒn biÕn thiªn:
C«ng thøc : FVAn = CFt(1+i)n
(4)
Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tiÒn:
TÝnh gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña tiÒn tøc lµ tiÕn hµnh qui ®æi vèn ®Çu t vµ thu nhËp
rßng ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau trong t¬ng lai vÒ cïng thêi ®iÓm hiÖn t¹i theo
mét l·i suÊt chiÕt khÊu ®Ó cã thÓ tÝnh to¸n chÝnh x¸c hiÖu qu¶ ®Çu t.
+)Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña mét kho¶n tiÒn:
C«ng thøc: PV = FVn/(1+i)n
(5)
+)Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña dßng tiÒn ®Òu xuÊt hiÖn vµo cuèi n¨m:
C«ng thøc : PVA = CF.[1/(1+i)]t
(6)
+)Gi¸ trÞ hiÖn t¹i cña dßng tiÒn ®Òu xuÊt hiÖn vµo ®Çu n¨m:
C«ng thøc : PVAn = CF.[1/i + 1/i(1+i)n].(1+i) (7)
+)Gi¸ trÞ hiÖn t¹i dßng tiÒn tÖ biÕn thiªn:
C«ng thøc : PVAn = CFt.[1/(1+i)]t
(8)
¦ng dông gi¸ trÞ theo thêi gian cña tiÒn trong qu¶n trÞ tµi chÝnh dµi h¹n:
1. T×m l·i suÊt ®Ó quyÕt ®Þnh ®©u t,tµi trî:
Tõ c«ng thøc (1) suy ra : i = n
( FV
n
/ PV ) 1 (9)
2.X¸c ®Þnh kho¶n tiÒn b»ng nhau hµng n¨m:
Tõ c«ng thøc (6) suy ra : CF = PVAn/[1/(1+i)t] (10)
2.Doanh lîi vµ rñi ro
Rñi ro lµ kh¶ n¨ng mµ mét sù kiÖn kh«ng thuËn lîi nµo ®ã xuÊt hiÖn;doanh
nghiÖp cã thÓ dù ®o¸n tríc c¸c kÕt qu¶ vµ c¶ x¸c suÊt x¶y ra c¸c kÕt qu¶ ®ã.
C¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng v× môc ®Ých cuèi cïng lµ lîi nhuËn.Tuy
nhiªn,do m«i trêng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp lu«n lu«n biÕn ®éng nªn
ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp lu«n chøa ®ùng yÕu tè rñi ro.Do ®ã,cã
thÓ hiÓu lîi nhuËn mµ c¸c nhµ ®Çu t thu ®îc chÝnh lµ phÇn thëng cho viÖc hä
gi¸m chÊp nhËn rñi ro vµ thùc tÕ ®· cho thÊy mét kho¶n ®Çu t cã møc rñi ro lín
th× kh¶ n¨ng nhËn ®îc mét kho¶n doanh lîi cao h¬n vµ ngîc l¹i.§ång thêi,kho¶n
thu nhËp nhËn ®îc cµng xa víi thêi ®iÓm bá vèn ®Çu t th× kh¶ n¨ng rñi ro cµng
cao.Gi¶i ph¸p lùa chän cña nhµ ®Çu t lµ rñi ro ph¶i t¬ng xøng víi lîi nhuËn thu ®îc.Rñi ro lµ yÕu tè lµm gi¶m hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp nªn qu¶n trÞ
rñi ro còng lµ mét néi dung liªn quan chÆt chÏ víi qu¶n trÞ doanh nghiÖp,®Æc biÖt
lµ qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp.
Cã thÓ chia rñi ro lµm hai lo¹i lµ rñi ro thÞ trêng(khñng ho¶ng kinh tÕ,l¹m
ph¸t,suy tho¸i kinh tÕ,...),lo¹i rñi ro nµy doanh nghiÖp kh«ng thÓ tr¸nh ®îc vµ rñi
ro c«ng ty(nh÷ng rñi ro chØ liªn quan ®Õn tõng c«ng ty),lo¹i rñi ro nµy doanh
nghiÖp hoµn toµn cã thÓ tr¸nh ®îc b»ng c¸ch ®a d¹ng ho¸ ®Çu t.
3.Chi phÝ vèn
§Ó cã thÓ tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh doanh nghiÖp cÇn ph¶i
cã vèn,ngoµi vèn tù cã doanh nghiÖp ph¶i huy ®éng vèn b»ng c¸c h×nh thøc vay
nî.Chi phÝ vèn cã thÓ hiÓu lµ tØ suÊt sinh lêi cÇn thiÕt cña mét kho¶n tiÒn ®Çu t
mµ ngêi chñ së h÷u nã yªu cÇu.
Chi phÝ vèn bao gåm chi phÝ c¸c kho¶n nî tríc vµ sau thuÕ,chi phÝ cæ phiÕu
u tiªn,chi phÝ cæ phiÕu thêng th«ng qua lîi nhuËn gi÷ l¹i vµ ph¸t hµnh cæ phiÕu
thêng míi.
Nghiªn cøu chi phÝ vèn nh»m môc ®Ých t×m ra c¸c nguån vèn ®¸p øng ®îc
yªu cÇu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp víi chi phÝ thÊp nhÊt.
6.2.Ho¹ch ®Þnh vµ qu¶n trÞ dù ¸n ®Çu t
1. Kh¸i niÖm dù ¸n ®Çu t :
“Dù ¸n ®Çu t lµ viÖc nghiªn cøu vµ ®Ò xuÊt tæng hîp mét hÖ thèng c¸c luËn
chøng kh¶ thi vÒ c¸c gi¶i ph¸p sö dông tµi nguyªn vµo mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh nh»m thu ®îc c¸c lîi Ých kinh tÕx· héi x¸c ®Þnh"1
2. Chu kú dù ¸n ®Çu t
Chu kú dù ¸n ®Çu t gåm 3 giai ®o¹n :
Giai ®o¹n 1 : Giai ®o¹n chuÈn bÞ
-Nghiªn cøu thÞ trêng,h×nh thµnh ý tëng dù
-ThÈm ®Þnh s¬ bé,sµng läc ý tëng
-Nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi,thÈm ®Þnh tiÒn kh¶ thi
-Nghiªn cøu kh¶ thi,thÈm ®Þnh kh¶ thi
-ThiÕt kÕ chi tiÕt vµ x¸c ®Þnh vÊn ®Ò tµi chÝnh dù ¸n,thÈm ®Þnh chi tiÕt
dù ¸n
-Huy ®éng vèn vµ chuÈn bÞ triÓn khai dù ¸n
Giai ®o¹n 2 : Giai ®o¹n triÓn khai thùc hiÖn
-Thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc nh kÕ ho¹ch ®· ®Æt ra,tõ viÖc khëi ®éng dù
¸n,thµnh lËp bé m¸y qu¶n lý dù ¸n,tuyÓn dông nh©n sù,thµnh lËp v¨n phßng,mua
s¾m trang bÞ,më tµi kho¶n dù ¸n,thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng biÕn ®æi c¸c nguån lùc
®Çu vµo thµnh ®Çu ra cña dù ¸n
-KiÓm tra,gi¸m s¸t,®¸nh gi¸ dù ¸n ®Çu t
Giai ®o¹n 3 : Giai ®o¹n kÕt thóc dù ¸n vµ ph¸t triÓn dù ¸n míi
-Héi nghÞ ®¸nh gi¸ kÕt thóc dù ¸n
-Ho¹t ®éng kÕt thóc
-Nghiªn cøu ph¸t triÓn dù ¸n míi
3.Ph©n tÝch tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t
Néi dung vµ tr×nh tù ph©n tÝch tµi chÝnh dù ¸n ®Çu t gåm c¸c bíc sau:
-X¸c ®Þnh møc vèn ®Çu t vµ c¬ cÊu nguån vèn cña dù ¸n
-X¸c ®Þnh c¸c nguån tµi trî vµ kh¶ n¨ng ®¶m b¶o vèn tõ mçi nguån
-LËp c¸c kÕ ho¹ch tµi chÝnh hµng n¨m vµ tõng giai ®o¹n
-LËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh hµng n¨m vµ tõng giai ®o¹n
-TÝnh to¸n c¸c chØ tiªu tµi chÝnh ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh kh¶ thi vÒ tµi chÝnh
-§¸nh gi¸ ®é an toµn vÒ mÆt tµi chÝnh cña dù ¸n ®Çu t
-Ph©n tÝch rñi ro cña dù ¸n ®Çu t
6.3.Ho¹ch ®Þnh tµi chÝnh doanh nghiÖp
1.Kh¸i niÖm:
Gi¸o tr×nh qu¶n trÞ kinh doanh tæng hîp-PGS-TSNguyÔn Thµnh §é vµ TS NguyÔn Ngäc HuyÒn ®ång chñ
biªn.NXB Thèng kª -Hµ néi 2001.
1
Ho¹ch ®Þnh tµi chÝnh lµ qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c bíc c«ng viÖc bao gåm:
+)X¸c ®Þnh môc tiªu lîi nhuËn cña doanh nghiÖp
+)Ph©n tÝch sù kh¸c biÖt môc tiªu lîi nhuËn ®ã víi t×nh tr¹ng hiÖn t¹i
cña doanh nghiÖp ®Ó lËp ra c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp nh»m
thùc hiÖn môc tiªu ®ã.
2.Néi dung :
+)Ho¹ch ®Þnh vèn vµ c¬ cÊu vèn:
-X¸c ®Þnh nhu cÇu vèn trong kú kÕ ho¹ch
-X¸c ®Þnh c¬ cÊu vèn cÇn thiÕt cho tõng lo¹i vèn cè ®Þnh,vèn lu
®éng,vèn dù phßng,vèn ®Çu t nghiªn cøu nhu cÇu thÞ trêng
-X¸c ®Þnh møc cung vÒ vèn
+)Ho¹ch ®Þnh c¬ cÊu tµi s¶n:
Lµ viÖc x¸c ®Þnh sè lîng,gi¸ trÞ tõng lo¹i tµi s¶n cè ®Þnhvµ tµi s¶n lu ®éng
cÇn thiÕt,hîp lý.
7.Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
7.1.Kh¸i niÖm:
"Ph©n tÝch tµi chÝnh lµ mét tËp hîp c¸c kh¸i niÖm,ph¬ng ph¸p vµ c«ng cô
cho phÐp thu thËp vµ xö lý c¸c th«ng tin kÕ to¸n vµ c¸c th«ng tin kh¸c trong qu¶n
lý doanh nghiÖp,nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh,kh¶ n¨ng vµ tiÒm lùc cña
doanh nghiÖp,gióp ngêi xñ dông th«ng tin ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh,quyÕt
®Þnh qu¶n lý phï hîp"1
7.2.Néi dung ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
Néi dung chñ yÕu ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp bao gåm:
+)§¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tµi chÝnh
+)Ph©n tÝch t×nh h×nh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n
+)Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vµ hiÖu qu¶ tµi s¶n lu ®éng
+) Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông vµ hiÖu qu¶ tµi s¶n cè ®Þnh
+)Ph©n tÝch kh¶ n¨ng sinh lêi cña doanh nghiÖp
7.3.Tµi liÖu ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp
§Ó tiÕn hµnh ph©n tÝch t×nh h×nh tµi chÝnh doanh nghiÖp ph¶i sö dông rÊt
nhiÒu tµi liÖu kh¸c nhau,trong ®ã chñ yÕu lµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh,gåm c¸c b¸o
c¸o tµi chÝnh sau:
-B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n(cßn gäi lµ b¶ng tæng kÕt tµi s¶n)
-B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh
-B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ
1
Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp võa vµ nhá -PTS Vò Duy Hµo.NXB Thèng kª-Hµ néi 1998 Tr 52
7.4.C¸c bíc tiÕn hµnh trong ph©n tÝch tµi chÝnh
+)Thu thËp th«ng tin:
Ph©n tÝch tµi chÝnh sö dông mäi nguån th«ng tin cã kh¶ n¨ng lý gi¶i vµ
thuyÕt minh thùc tr¹ng ho¹t ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp.Trªn thùc tÕ,®ã lµ
viÖc ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp-bao gåm:b¶ng c©n ®èi kÕ
to¸n,b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh,b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ.
+)Xö lý th«ng tin:
Lµ qóa tr×nh chän läc vµ s¾p xÕp c¸c th«ng tin thu thËp ®îc theo nh÷ng môc
tiªu nhÊt ®Þnh.
+)Dù ®o¸n vµ quyÕt ®Þnh:
Trªn c¬ së kÕt qu¶ xö lý th«ng tin,qu¶n trÞ tµi chÝnh tiÕn hµnh dù ®o¸n nhu
cÇu vµ ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh thÝch hîp.Môc tiªu cña ph©n tÝch tµi chÝnh
lµ nh»m ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh.
7.5.C¸c chØ tiªu ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp 1
+)Nhãm chØ tiªu vÒ c¬ cÊu tµi chÝnh :
-HÖ sè nî tæng tµi s¶n = Tæng nî ph¶i tr¶ /Tæng tµi s¶n
-HÖ sè nî vèn cæ phÇn = Tæng nî ph¶i tr¶/Tæng vèn chñ së h÷u
-HÖ sè kh¶ n¨ng
thanh to¸n l·i vay = (Lîi nhuËn tríc thuÕ + L·i vay)/L·i vay
-HÖ sè c¬ cÊu tµi s¶n = TSC§ hoÆc TSL§/Tæng tµi s¶n
-HÖ sè c¬ cÊu nguån vèn = Tæng vèn chñ së h÷u/Tæng nguån vèn
+)Nhãm chØ tiªu vÒ n¨ng lùc ho¹t ®éng:
-Vßng quay hµng tån kho = Gi¸ vèn hµng b¸n/Hµng tån kho
-Vßng quay vèn lu ®éng = Doanh thu thuÇn/Tµi s¶n lu ®éng
-HiÖu suÊt sö dông
tµi s¶n cè ®Þnh
= Doanh thu thuÇn /Tµi s¶n cè ®Þnh
-HiÖu suÊt sö dông tæng tµi s¶n = Doanh thu thuÇn/Tæng tµi s¶n
+)Nhãm chØ tiªu vÒ lîi nhuËn vµ ph©n phèi lîi nhuËn:
*Nhãm chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng sinh lîi:
-HÖ sè sinh lîi doanh thu = Lîi nhuËn sau thuÕ/Doanh thu thuÇn
-HÖ sè sinh lîi
cña tµi s¶n
= Lîi nhuËn sau thuÕ +TiÒn l·i ph¶i tr¶ /Vèn chñ së h÷u
-HÖ sè sinh lîi vèn chñ së h÷u = Lîi nhuËn sau thuÕ/Vèn chñ së h÷u
*Nhãm chØ tiªu vÒ ph©n phèi lîi nhuËn:
-Thu nhËp cæ phÇn = Lîi nhuËn sau thuÕ/Sè lîng cæ phiÕu th¬ng
-Cæ tøc = Lîi nhuËn ®em chia/Sè lîng cæ phiÕu thêng
-TØ lÖ tr¶ cæ tøc =Cæ tøc /Thu nhËp cæ phiÕu
=L·i ®em chia /L·i sau thuÕ
1
Qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp võa vµ nhá -PTS Vò Duy Hµo.NXB Thèng kª-Hµ néi 1998 Tr 66,67,68
Sau khi ®· x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu vµ tØ lÖ tµi chÝnh chñ yÕu,bíc tiÕp theo lµ lùa
chän,s¾p xÕp c¸c chØ tiªu phï hîp víi môc ®Ých nghiªn cøu vµ lËp ra c¸c b¶ng ®Ó
so s¸nh vµ ®¸nh gi¸.
PhÇn 2:
Vai trß vµ t¸c dông cña c«ng t¸c qu¶n trÞ tµi
chÝnh trong doanh nghiÖp võa vµ nhá ë viÖt nam
1.Doanh nghiÖp võa vµ nhá trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt nam
Vai trß cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ®· ®îc kh¼ng ®Þnh c¶ vÒ mÆt lý
thuyÕt vµ thùc tÕ.Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi,doanh
nghiÖp võa vµ nhá cã vÞ trÝ vµ vai trß ®Æc biÖt quan träng trong viÖc thùc hiÖn c¸c
môc tiªu ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®Êt níc,th«ng qua viÖc cung cÊp mét khèi lîng
lín vµ ®a d¹ng c¸c s¶n phÈm hµng ho¸,dÞch vô,còng nh t¹o viÖc lµm cho ngêi lao
®éng vµ ®ãng gãp quan träng vµo ng©n s¸ch nhµ níc.
ë ViÖt nam,vai trß cña doanh nghiÖp võa vµ nhá ®· ®îc ph¸p luËt chÝnh thøc
thõa nhËn tõ khi luËt doanh nghiÖp nhµ níc vµ doanh nghiÖp t nh©n ®îc ban hµnh
n¨m 1990.KÓ tõ ®ã ®Õn nay,sè lîng c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá kh«ng ngõng
t¨ng lªn nhanh chãng víi c¸c h×nh thøc phong phó:c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u
h¹n,c«ng ty cæ phÇn,hîp t¸c x·,c«ng ty hîp danh vµ doanh nghiÖp t nh©n;nhÊt lµ
tõ sau khi Quèc héi níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt nam,kho¸ X,kú häp thø
5ban hµnh LuËt doanh nghiÖp ngµy 12 th¸ng 6 n¨m 1999 vµ cã hiÖu lùc tõ ngµy
01 th¸ng 01 n¨m 2000.Trong tæng sè doanh nghiÖp võa vµ nhá ë ViÖt nam chñ
yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá thuéc khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc
doanh.Theo thèng kª,"hiÖn nay ë níc ta doanh nghiÖp võa vµ nhá chiÕm 65,9%
so víi tæng sè doanh nghiÖp nhµ níc vµ chiÕm 33,6% so víi doanh nghiÖp ®Çu t
níc ngoµi;chiÕm 26% lùc lîng lao ®éng,®ãng gãp 24-25%GDP vµ 31%gi¸ trÞ s¶n
xuÊt c«ng nghiÖp;chiÕm 78%møc b¸n lÎ cña nghµnh th¬ng nghiÖp,64%khèi lîng
vËn chuyÓn hµnh kh¸ch vµ hµng ho¸."1
C¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá cã rÊt nhiÒu lîi thÕ so víi lo¹i h×nh doanh
nghiÖp lín,®îc mÖnh danh lµ "doanh nghiÖp ®¸nh nhanh,th¾ng nhanh vµ chuyÓn
híng nhanh",nh÷ng ®ãng gãp cña chóng cho nÒn kinh tÕ ®Êt níc lµ kh«ng thÓ
phñ nhËn.Song trªn thùc tÕ,doanh nghiÖp võa vµ nhá kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã h¹n
chÕ,kh«ng ph¶i lµ kh«ng gÆp khã kh¨n.Mét trong nh÷ng khã kh¨n lín nhÊt cña
c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ViÖt nam ®ã lµ kh¶ n¨ng h¹n hÑp vÒ mÆt tµi chÝnh
vµ n¨ng lùc,tr×nh ®é qu¶n trÞ tµi chÝnh cña phÇn lín chñ doanh nghiÖp cßn nhiÒu
yÕu kÐm.
Nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ qu¶n trÞ doanh nghiÖp võa vµ nhá-PGS.TS §ång Xu©n Ninh vµ Ths Vò Kim Dòng
®ång chñ biªn.Trêng ®¹i häc kinh tÕ quèc d©n-Hµ néi 1/2000
1
Tiªu chÝ ph©n doanh nghiÖp ë ViÖt nam ®îc thùc hiÖn theo c«ng v¨n sè
681/CP-KTN do chÝnh phñ ban hµnh ngµu 20 th¸ng 6 n¨m 1998;theo ®ã doanh
nghiÖp võa vµ nhá lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã vèn ®iÒu lÖ díi 5 tû
§ång(378600USD)vµ cã sè lao ®éng díi 200 ngêi.Nh vËy,tiªu chÝ c¬ b¶n ®Ó x¸c
®Þnh doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ sè lao ®éng Ýt vµ qui m« vèn nhá.
2.Thùc tr¹ng tµi chÝnh vµ qu¶n trÞ tµi chÝnh trong doanh nghiÖp võa vµ
nhá ViÖt nam
Nh trªn ®· tr×nh bµy,doanh nghiÖp võa vµ nhá chiÕm sè lîng lín trong tæng
sè doanh nghiÖp ë ViÖt nam vµ chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc ngoµi
quèc doanh;chóng tån t¹i ®íi nhiÒu h×nh thøc phong phó,trong ®ã chñ yÕu lµ
Doanh nghiÖp t nh©n,C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n,C«ng ty cæ phÇn vµ Hîp t¸c
x·.B¶ng sè liÖu sau ®©y cho thÊy sè lîng,qui m« vèn vµ c¶ xu ph¸t triÓn cña c¸c
lo¹i h×nh doanh nghiÖp míi ®îc thµnh lËp trong giai ®o¹n tõ n¨m 1991 ®Õn
n¨m1997(b¶ng 2.1):
Theo sè liÖu b¶ng 2.1,trong kho¶ng thêi gian tõ n¨m 1991 ®Õn n¨m1997,tøc
lµ sau khi LuËt c«ng ty vµ LuËt doanh nghiÖp nhµ níc ®îc ban hµnh vµ cã hiÖu
lùc,cã tíi gÇn 41.000 doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp.Trong ®ã chñ yÕu lµ hai lo¹i
h×nh doanh nghiÖp t nh©n(gÇn 24.000 doanh nghiÖp,chiÕm 58.93%)vµ c«ng ty
tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n(gÇn 10.000 doanh nghiÖp,chiÕm 24.45%).Cïng víi sù gia
t¨ng vÒ sè lîng doanh nghiÖp qua c¸c n¨m th× tæng sè vèn còng ngµy mét lín
h¬n.Sè liÖu vÒ quy m« vèn trung b×nh cña c¸c doanh nghiÖp míi thµnh lËp ®îc
cho ë b¶ng 2.2
N¨m
Tæng
Doanh nghiÖp t
nh©n
Sè lVèn(Tr
Sè lVèn(Tr
îng
®ång)
îng
®ång)
1991
109
119.791
69
12.059
1992 5.170
8.239.292
2.858
608.772
1993 10.670 33.055.123 5.265
975.901
1994 7.527 17.817.942 5.306
846.088
1995 6.592 31.925.856 4.076
830.892
1996 6.172 20.899.686 3.696
659.893
1997 4.227
8.630.623
2.607
475.176
Tæng 40.517 120.688.313 23.877 4.408.731
C«ng ty TNHH
Sè lîng
36
1.064
2.104
1.840
2.047
1.753
1.064
9.908
Vèn9(Tr
®ång)
27.141
1.506826
1.930.378
1.452.289
1.658.290
1.433.791
1.098.438
9.107.143
C«ng ty cæ phÇn
Sè lîng
4
56
40
25
35
39
22
221
Doanh nghiÖp nhµ
níc
Sè lVèn(Tr
îng
®ång)
Vèn(Tr
®ång)
78.600
929.456 1.192 5.196.296
569.015 3.261 29.577.836
1.240.739 356
14.276.832
402.226
434
29.032.453
428.123
684
18.375.893
229.066
584
6.825.916
3.837.225 6.511 103.285.256
B¶ng 2.1-Sè lîng vµ vèn cña doanh nghiÖp míi thµnh lËp
N¨m
Tæng
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
Tæng thÓ
1.080,73
1.583,16
2.947,81
2.323,57
4.796,78
3.301,78
2.017,00
2.979,95
Doanh
nghiÖp t nh©n
174,77
212,99
185,36
159,46
203,85
178,54
182,27
184,64
Nguån:tÝnh to¸n theo sè liÖu b¶ng 2.1
C«ng ty
TNHH
753,92
1.416,19
917,48
789,29
810,11
817,90
1.032,37
919,17
C«ng ty cæ
phÇn
19.650,00
16.526,00
14.225,38
49.629,56
11.492,17
10.977,51
10.412,09
17.525,90
Doanh nghiÖp
nhµ níc
4.359,31
9.070,17
40.103,46
66.895,05
26.865,34
11.688,26
15.863,256
B¶ng 2.2:Qui m« vèn trung b×nh cña c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp
Nh vËy,qui m« vèn trung b×nh cña mét doanh nghiÖp t nh©n vµo kho¶ng h¬n
184 triÖu §ång(=4.408.731Tr §ång/23.877Doanh nghiÖp),chØ b»ng 1,16%vèn trung b×nh
cña mét doanh nghiÖp nhµ níc;qui m« vèn trung b×nh cña mét c«ng ty tr¸ch
nhiÖm h÷u h¹n kho¶ng h¬n 900 Tr §ång(=9.107.143Tr §ång/9.908Doanh nghiÖp),b»ng
5,79%vèn trung b×nh cña mét doanh nghiÖp nhµ níc.Qui m« vèn nhá bÐ cña c¸c
doanh nghiÖp võa vµ nhá nh nªu trªn còng lµ mét ®iªu dÔ hiÓu v× ë ViÖt nam,mét
trong hai tiªu thøc ph©n lo¹i doanh nghiÖp võa vµ nhá lµ qui m« vèn nhá(<=5 tû
§ång).
Sè liÖu ë b¶ng 2.2 còng cho thÊy qui m« vèn cña doanh nghiÖp võa vµ nhánhÊt lµ doanh nghiÖp t nh©n vµ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n-lµ t¬ng ®èi æn
®Þnh,trong khi ®ã qui m« vèn trung b×nh cña doanh nghiÖp nhµ níc cã xu híng
gia t¨ng.§iÒu nµy kh«ng cã gi khã hiÓu v× c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®îc coi lµ
®ãng vai trß chñ ®¹o trong nÒn kinh tÕ quèc d©n,vèn cña c¸c doanh nghiÖp nµy
chñ yÕu ®îc ng©n s¸ch nhµ níc cÊp vµ nhµ níc ®ang ngµy cµng quan t©m nhiÒu
h¬n tíi viÖc ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ níc.
VÒ phÝa c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá,vèn cña c¸c doanh nghiÖp nµy ®îc
huy ®éng chñ yÕu tõ 5 nguån sau ®©y:
Thø nhÊt,lµ vèn tù cã cña chñ doanh nghiÖp.Chñ doanh nghiÖp bá vèn tù cã
cña m×nh ®Çu t vµo s¶n xuÊt kinh doanh nh»m môc ®Ých kiÕm lêi.§©y lµ nguån
vèn chñ yÕu cña doanh nghiÖp võa vµ nhá,nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp nhá.Tuy
nhiªn,th«ng thêng c¸c chñ doanh nghiÖp ph¶i ®Çu t kho¶ng tõ 50%trë lªn,v× ®©y
cã thÓ coi lµ tû lÖ an toµn cho c¸c nhµ ®Çu t kh¸c tham gia ®Çu t vµo doanh
nghiÖp.Trªn thùc tÕ,rÊt Ýt ngêi s¸ng lËp doanh nghiÖp cã ®ñ 100%vèn ®Ó ®Çu t
vµo doanh nghiÖp cña m×nh;h¬n n÷a dï cã ®ñ vèn ®Ó lµm viÖc ®ã th× c¸c chñ
doanh nghiÖp còng kh«ng bao giê ®Çu t toµn bé vèn cña m×nh vi nh vËy tû lÖ rñi
ro qu¸ cao.Do vËy,hä thêng chØ ®Çu t kho¶ng 50-70%vèn tù cã,phÇn cßn l¹i hä ®i
vay mîn cña b¹n bÌ,ngêi th©n,cña c¸c tæ chøc tÝn dông,...®Ó chia sÎ rñi ro.
Thø hai,lµ nguån huy ®éng tõ b¹n bÌ,ngêi th©n cña chñ doanh nghiÖp díi
c¸c h×nh thøc vay mîn víi lîi tøc tho¶ thuËn(h×nh thøc nµy t¬ng tù nh ph¸t hµnh
tr¸i phiÕu);hay cïng nhau gãp vèn cïng kinh doanh ngay tõ ban ®Çu vµ ngêi gãp
vèn ®ång thêi lµ chñ së h÷u doanh nghiÖp.H×nh thøc nµy thêng ¸p dông ®èi víi
lo¹i h×nh C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n.
Thø ba,lµ h×nh thøc b¸n cæ phiÕu ®Ó huy ®éng vèn cña c¸c c«ng ty cæ
phÇn;ngêi mua cæ phiÕu ®ång thêi lµ chñ së h÷u doanh nghiÖp vµ ®îc hëng l·i(cæ
tøc)c¨n cø vµo sè lîng cæ phiÕu m×nh cã.
Thø t,lµ vay vèn cña ng©n hµng.Vay vèn tõ ng©n hµng còng lµ mét trong
nh÷ng c¸ch huy ®éng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp võa vµ nhá.Tuy nhiªn trªn thùc
tÕ cã rÊt Ýt chñ doanh nghiÖp sö dông vèn tõ nguån nµy(chØ cã kho¶ng39-40%sè
chñ doanh nghiÖp cã yªu cÇu ®îc vay v«n tõ nguån nµy1).§iÒu nµy còng hoµn
toµn dÔ hiÎu v× hiÖn nay ®Ó cã thÓ vay ®îc vèn tõ ng©n hµng c¸c doanh nghiÖp
võa vµ nhá ph¶i tr¶i qua nhiÒu thñ tôc phiÒn hµ,®ßi hái thñ tôc thÕ chÊp chÆt
chÏ,råi luËn chøngcô thÓ vÒ ph¬ng ¸n kinh doanh...trong khi ®ã,®iÒu kiÖn vÒ c¬
së vËt chÊt cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá hÇu hÕt cßn yÕu kÐm khã cã thÓ ®¸p
øng ®îc yªu cÇu thÕ chÊp ®Ó cã thÓ vay ®îc sè vèn cÇn thiÕt.H¬n n÷a,l·i suÊt vÉn
cha khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá vay vèn vµ nhµ níc vÉn cha cã ®îc nh÷ng chÝnh s¸ch hç trî tho¶ ®¸ng vÒ tµi chÝnh cho lo¹i h×nh doanh nghiÖp
nµy.
Thø n¨m,lµ nguån vèn cã ®îc tõ c¸c ®èi t¸c kinh doanh.Trong qu¸ tr×nh ho¹t
®éng cña doanh nghiÖp trong mét m«i trêng kinh doanh ®a d¹ng,c¸c doanh
nghiÖp nãi chung vµ doanh nghiÖp võa vµ nhá nãi riªng cã thÓ lµ ®èi thñ cña
nhau,nhng còng cã thÓ lµ nh÷ng ®èi t¸c lµm ¨n tin cËy cña nhau.C¸c h×nh thøc
nh mïa b¸n tr¶ chËm,hµng ®æi hµng hay liªn doanh liªn kÕt ...gi÷a c¸c ®èi t¸c
còng trë thµnh nguån h×nh thµnh,huy ®éng vèn cho c¸c doanh nghiÖp.§iÒu nµy
rÊt dÔ thùc hiÖn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá v× mét trong nh÷ng u thÕ
lín cña lo¹i h×nh doanh nghiÖp nµy lµ rÊt dÔ dµng ph¸t huy b¶n chÊt cña chÕ ®é
hîp t¸c s¶n xuÊt,liªn doanh liªn kÕt.
Nh vËy,kh¸c víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc,doanh nghiÖp võa vµ nhá kh«ng
®îc sù hç trî cña ng©n s¸ch nhµ níc vÒ mÆt tµi chÝnh,nh÷ng ngêi s¸ng l©p ra
doanh nghiÖp ph¶i tù t×m nguån tµi chÝnh ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng cho doanh
nghiÖp m×nh.Nh÷ng nguån vèn huy ®éng ®îc sÏ lµ ®ñ cho c¸c doanh nghiÖp võa
vµ nhá ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶,vÊn ®Ò ë chç nh÷ng ngêi chñ doanh nghiÖp ph¶i
x¸c ®Þnh ®îc qui m« kinh doanh phï hîp víi kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ thùc hiÖn tèt
c«ng t¸c qu¶n trÞ tµi chÝnh trong doanh nghiÖp m×nh.
Cã lÏ qu¶n trÞ tµi chÝnh vÉn cßn lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng kh¸ míi mÎ ®èi
víi ViÖt nam nªn mét bé phËn chñ doanh nghiÖp-nhÊt lµ chñ doanh nghiÖp nhácha nhËn thøc hÕt vai trß vµ t¸c dông còng nh tÇm quan träng cña mÆt ho¹t ®éng
1
Vèn cña doanh nghiÖp võa vµ nhá-Hoµng Kim Gýao.Nghiªn cøu kinh tÕ sè 8/1996
nµy trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp.Hä lËp kÕ ho¹ch cho c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng
kh¸c mµ kh«ng lËp kÕ ho¹ch cho ho¹t ®éng tµi chÝnh,do vËy kh¶ n¨ng kiÓm so¸t
tµi chÝnh doanh nghiÖp m×nh rÊt kÐm vµ thêng xuyªn thô ®éng tríc thÞ trêng.Sù
yÕu kÐm trong qu¶n trÞ ho¹t ®éng tµi chÝnh còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n
lµm gi¶m hiÖu qu¶ chung cña doanh nghiÖp;nh÷ng thÊt b¹i nh lµm ¨n thua lç hay
thËm chÝ ph¸ s¶n cña mét sè doanh nghiÖp,bªn c¹nh nh÷ng víng m¾c vÒ vÊn ®Ò
c¬ chÕ chÝnh s¸ch,thiÕu th«ng tin,h¹n chÕ vÒ mÆt b»ng,...th× sù yÕu kÐm trong
c«ng t¸c qu¶n trÞ tµi chÝnh còng lµ mét nguyªn nh©n chñ yÕu xuÊt ph¸t chñ quan
tõ phÝa doanh nghiÖp.
Tuy nhiªn,trªn thùc tÕ t×nh h×nh kinh tÕ ®Êt níc ta thêi gian gÇn ®©y,bé mÆt
kinh tÕ ®Êt níc cã nhiÒu khëi s¾c,sè lîng doanh nghiÖp võa vµ nhá lµm ¨n cã
hiÖu qu¶ ngµy mét gia t¨ng ®em l¹i nhiÒu viÖc lµm cho ngêi lao ®éng vµ ®ãng
gãp kh«ng nhá cho ng©n s¸ch quèc gia.Cã ®îc sù thµnh c«ng ®ã lµ nhê rÊt nhiÒu
nguyªn nh©n c¶ chñ quan lÉn kh¸ch quan,quan träng nhÊt cã lÏ ph¶i kÓ ®Õn sù trëng thµnh cña c¸c chñ doanh nghiÖp,sù thay ®æi quan ®iÓm vµ c¸ch nh×n nhËn vµ
®¸nh gi¸ vÒ nh÷ng quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan,nhanh nh¹y trong n¾m b¾t nhu
cÇu thÞ trêng vµ t×m c¸ch tho¶ m·n nhu cÇu Êy,®ång thêi còng thay ®æi nhËn thøc
vÒ vai trß vµ t¸c dông cña c«ng t¸c qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp,hä ®· biÕt
ho¹ch ®Þnh vµ kiÓm so¸t tèt h¬n tµi chÝnh cña doanh nghiÖp m×nh.Sù thµnh c«ng
cña nhiÒu doanh nghiÖp võa vµ nhá trong thêi gian gÇn ®©y còng cho thÊy c¸c
doanh nghiÖp võa vµ nhá cã xu híng lµm ¨n cã hiÖu qu¶ h¬n so víi c¸c doanh
nghiÖp nhµ níc.§iÒu nµy ®· ®îc chøng minh bëi nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ
doanh nghiÖp võa vµ nhá.Song do thiÕu sè liÖu cô thÓ vÒ c¸c doanh nghiÖp võa vµ
nhá ®Ó cã thÓ ph©n tÝch râ h¬n vÒ ho¹t ®éng tµi chÝnh còng nh c«ng t¸c qu¶n trÞ
tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá nªn trong khu«n khæ bµi viÕt nµychØ
so s¸nh ®îc mét sè chØ tiªu vÒ hiÖu qña sö dông vèn cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi
quèc doanh(mµ chñ yÕu lµ doanh nghiÖp võa vµ nhá)víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc,sè liÖu ®îc cho ë b¶ng sau:
Tæng sè
1.DNNN
1.1DNNN T¦
1.2DNNN §P
Gi¸ trÞ
TSC§theo
nguyªn gi¸
trªn doanh
thu
0.381
0.417
0.562
0.220
Gi¸ trÞ nhµ
xëng trªn
doanh thu
0.098
0.101
0.109
0.090
Gi¸ trÞ
m¸y mãc
thiÕt bÞ
trªn doanh
thu
0.234
0.261
0.370
0.111
Thùc hiÖn
vèn
§TXDCBtrª
n doanh thu
Tæng
nguån vèn
trªn doanh
thu
Vèn vay
trªn doanh
thu
0.039
0.043
0.050
0.034
0.611
0.652
0.876
0.346
0.275
0.302
0.431
0.126
2.DNTËp thÓ
3.DN T nh©n
4.CT Cæ phÇn
5.CT TNHH
0.298
0.089
0.188
0.010
0.358
0.065
0.197
0.099
0.088
0.018
0.287
0.045
0.224
0.102
0.097
0.010
1.395
0.603
0.188
0.074
0.103
0.018
0.363
0.147
So s¸nh víi c¸c doanh nghiÖp nhµ níc trung ¬ng
1.1DNNN T¦
100
100
100
100
100
100
1.2.DNNN §P
39
82
30
69
40
29
2.DN TËp thÓ
53
81
51
21
41
15
3.DN t nh©n
35
91
24
36
33
10
4.CT Cæ phÇn
40
94
26
20
155
140
5.CT TNHH
33
68
68
37
41
34
Nguån:Mét sè chØ tiªu vÒ qui m« vèn vµ hiÖu qu¶ cña 1,9 triÖuc¬ së s¶n xuÊt kinh doanh
trªn l·nh thæ ViÖt nam,Tæng côc thèng kª,Nhµ xuÊt b¶n thèng kª,Hµ néi-1997.B¶ng 28,Tr
176-1997.
B¶ng2.3-Mét sè chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp vèn
®Çu t trong níc.
Ph©n tÝch b¶ng nµy cho thÊy,xÐt vÒ mÆt sö dông vèn vay nãi riªng vµ sö
dông tæng nguån vèn nãi chung th× c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®Þa ph¬ng(DNNN
§P)vµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh(chñ yÕu lµ doanh nghiÖp võa vµ
nhá)nh×n chung ®¹t hiÖu qu¶ cao h¬n so víi doanh nghiÖp nhµ níc trung ¬ng.Cô
thÓ ph©n tÝch hai chØ tiªu "tæng nguån vèn trªn doanh thu"vµ chØ tiªu"vèn vay
trªn doanh thu"ta thÊy:®Ó t¹o ra mét ®ång doanh thu,c¸c doanh nghiÖp nhµ níc
trung ¬ng ph¶i ®Çu t 0.876®ång vèn,trong khi ®ã c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ®Þa
ph¬ng chØ ph¶i ®Çu t 0.346®ång(b»ng 40%),c¸c doanh nghiÖp tËp thÓ(hîp t¸c x·)
®Çu t 0.358®ång(b»ng41%),c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n(CT TNHH)®Çu t
0.636®ång(b»ng41%)vµ doanh nghiÖp t nh©n chØ ®Çu t 0.287®ång(b»ng 33%).
Víi c¸ch ®¸nh gi¸ t¬ng tù cho sè liÖu ë c¸c cét cßn l¹i còng ®Òu cho kÕt qu¶
t¬ng tù vÒ hiÖu qu¶ chung cña c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá(chñ yÕu lµ doanh
nghiÖp t nh©n vµ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n)nh×n chung cao h¬n so víi c¸c
doanh nghiÖp nhµ níc.
T×m hiÓu vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ c«ng t¸c qu¶n trÞ tµi chÝnh
doanh nghiÖp trong c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá ViÖt nam cã thÓ kh¸i qu¸t l¹i
mét sè mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ,xÐt trªn c¶ ph¬ng diÖn kh¸ch quan vµ chñ quan
nh sau:
*VÒ nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc:
Tríc nh÷ng hiÖu qu¶ thiÕt thùc cña c«ng t¸c qu¶n trÞ tµi chÝnh ®èi víi sù
ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn,nhiÒu chñ doanh nghiÖp ®·
nhËn thøc râ h¬n vÒ vai trß vµ nh÷ng t¸c dông tÝch cùc cña qu¶n trÞ tµi chÝnh
trong qu¶n trÞ doanh nghiÖp.Hä ®· quan t©m h¬n tíi viÖc lËp c¸c kÕ ho¹ch tµi
chÝnh ng¾n-trung vµ dµi h¹n cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp,quan t©m tíi tuyÓn
chän,båi dìng vµ ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n trÞ doanh nghiÖp cã ®ñ n¨ng
lùc,tr×nh ®é vµ c¸c kü n¨ng cÇn thiÕt;¸p dông kiÕn thøc vµ kü thuËt míi trong
- Xem thêm -