Hiện tại, chủ nghĩa xã hội hiện thực đang lâm vào khủng hoảng, thoái trào, song không vì thế mà cho rằng chủ nghĩa xã hội đã “kết thúc lịch sử”.
Câu hỏi: Chủ nghĩa xã hội có nguyện vọng phục
hồồi và phát triển khồng ? Vì sao?
Trả lời:
Hiện tại, chủ nghĩa xã hội hiện thực đang lâm vào
khủng hoảng, thoái trào, song không vì thếế mà cho rằằng
chủ nghĩa xã hội đã “kếết thúc lịch sử”.
Những người cộng sản và nhân loại câằn lao tn
tưởng vào triển vọng, tương lai của chủ nghĩa xã hội
hiện thực, dựa trến những cằn cứ khoa học và thực tếễn
sau đây:
Thứ nhấất: lý luận vếằ cách mạng không ngừng của
chủ nghĩa Mác đã chỉ ra rằằng bâết cứ cuộc cách mạng xã
hội nào cũng không thể diếễn ra một lâằn là xong. Ngay cả
các cuộc cách mạng tư sản ở Anh, Pháp và các nước tư
bản trước đây cũng đã phải tếến hành cách mạng tư sản
nhiếằu lâằn mới dành được thằếng lợi hoàn toàn.
Bản thân cuộc cách mạng vô sản, cách mạng xã hội
chủ nghĩa không thể diếễn ra thuận chiếằu theo một
đường thẳng: cách mạng có những bước thằng trâằm,
thậm chí thâết bại nhưng sau thâết bại, các đảng cộng
sản, giai câếp công nhân và nhân dân lao động seễ rút ra
những bài học quý giá để tếếp tục tếến hành cách mạng
đạt mục đích cuôếi cùng.
Cuộc thâết bại lớn của giai câếp công nhân sau Công
xã Pari (1871) đã cho những bài học kinh nghiệm quý
báu để có được thằếng lợi trong Cách mạng xã hội chủ
nghĩa Tháng Mười Nga vĩ đại (1917). Sau sự đổ vỡ của
chủ nghĩa xã hội ở Đông Âu, Liến Xô, các đảng cộng sản,
giai câếp công nhân các nước seễ đúc kếết những bài học
(cả thành công và thâết bại) để từng bước khôi phục và
tạo ra bước phát triển mới.
Thứ hai: mặc dù chủ nghĩa xã hội hiện thực cá nước
Liến Xô và Đông Âu sụp đổ nhưng vâễn không làm thay
đổi bản châết của thời đại ngày nay – thời đại quá độ từ
chủ nghĩa tư bản lến chủ nghĩa xã hội mở đàu từ thằếng
lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga. Chủ nghĩa tư bản
hiện đại dù vâễn có những ưu thếế vếằ vôến, khoa học, công
nghệ, thị trường nhưng ngày bộc lộ bản châết của một
xã hội tôằn tại trến cơ sở áp bức, bâết công, chiếến tranh và
tội ác. Tính phản động chính trị của chủ nghĩa tư bản
hiện đại, chếế độ bâết công, bâết bình đẳng vếằ kinh tếế - xã
hội của nó khẳng định tương lai không thuộc vếằ chủ
nghĩa tư bản.
Ngay trong các nước trước đây vôến là các nước xã
hội chủ nghĩa, sau gâằn 20 nằm thay đổi thể chếế, tnh
trạng bếế tằếc, khó khằn trến các lĩnh vực của đời sôếng xã
hội vâễn không được giải quyếết… Các đảng cộng sản,
đảng công nhân từ chôễ bị đặt ra ngoài vòng pháp luật đã
từng bước phục hôằi, khẳng định vị thếế trong xã hội.
Thứ ba: Chếế độ xã hội chủ nghĩa ở Liến Xô và Đông
Âu sụp đổ, trong thực châết là sự sụp đổ của một “mô
hình đặc thù” – mô hình chủ nghĩa xã hội Xô viếết (hay
mô hình chủ nghĩa xã hội nhà nước). Sau sự sụp đổ này,
thực tếễn cách mạng thếế giới đã và đang vận động tạo ra
sự phong phú, đa dạng của mô hình chủ nghĩa xã hội
hiện thực. Công cuộc cách mạng mở cửa ở Trung Quôếc
thằếng lợi đã từng bước khẳng định mô hình “chủ nghĩa
xã hội đặc sằếc Trung Quôếc”. Sự nghiệp đổi mới đâết nước
theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam từng
bước khẳng định mô hình “chủ nghĩa xã hội phù hợp với
điếằu kiện, đặc điểm của Việt Nam” (hay chủ nghĩa xã
hội Việt Nam). Cả ở Trung Quôếc và Việt Nam đã và đang
kếết hợp “cái phổ biếến” với “cái đặc thù” trong nhận thức
vếằ chủ nghĩa xã hội và trong xây dựng chủ nghĩa xã hội
(công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Trung Quôếc dụa
trến nếằn tảng chủ nghĩa Mác-Lếnin, tư tưởng Mao Trạch
Đông, lý luận Đặng Tiểu Bình, thuyếết ba đại diện. Còn ở
Việt Nam dựa trến nếằn tảng chủ nghĩa Mác-Lếnin và tư
tưởng Hôằ Chí Minh).
Ở châu Myễ latnh, bến cạnh nước Cộng hòa Cu Ba
vâễn giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa, những nằm
gâằn đây xuâết hiện trào lưu “chủ nghĩa xã hội thếế kỷ XXI”
do Tổng thôếng Veneduela Hugo Chavec khởi xướng và
đang có tác động, ảnh hưởng lớn trong cá đảng cánh tả
ở khu vực này.
Triển vọng của chủ nghĩa xã hội hiện thực đang
được mở ra khi nhân loại đang côế gằếng tm kiếếm mô hình
chủ nghĩa xã hội phù hợp với đặc điểm của từng quôếc
gia, khu vực.
Thứ tư: xu thếế toàn câằu hóa kinh tếế, dù vâễn trong
quyễ đạo của các nước tư bản phát triển nhưng cũng đã
tọa ra những nhân tôế mới: sự thức tỉnh của tnh thâằn
dân tộc, ý thức độc lập dân tộc, cuộc đâếu tranh cho tếến
bộ, hòa bình, dân chủ tác động đếến phong trào cách
mạng thếế giới, tạo điếằu kiện để chủ nghĩa xã hội được
nhận thức đúng hơn, đâằy đủ hơn, để từng bước phục
hôằi và phát triển.
Vằn kiện Đại hội đại biểu toàn quôếc lâằn thức IX của
Đảng Cộng sản Việt Nam đã đánh giá vếằ thếế kỷ XX: “Đó
cũng là thếế kỷ chứng kiếến một phòng trào cách mạng
sâu rộng trến pham vi toàn thếế giới, với thằếng lợi của
cách mạng Tháng Mười Nga – cuộc cách mạng vĩ đại mở
ra thời kỳ quá độ từ chủ nghĩa tư bản lến chủ nghĩa xã
hội; thằếng lợi của cách mạng xã hội chủ nghĩa ở một
loạt nước châu Âu, châu Á và Myễ latnh; sự giải phóng
hâằu hếết các nước thuộc địa của chủ nghĩa thực dân; sự
phát triển của phong trào cộng sản, công nhân quôếc tếế
và phong trào hòa bình, dân chủ, mặc dù vào thập niến
cuôếi, chủ nghĩa xã hội hiện thực tạm thời lâm vào thoái
trào” đôằng thời đã nếu những dự báo vếằ tnh hình thếế
giới bao gôằm cả triển vọng của chủ nghĩa xá hội: “thếế kỷ
XXI seễ tếếp tục có nhiếằu biếến đổi. Khoa học và công nghệ
seễ có bước tếến nhảy vọt. Kinh tếế tri thức có vai trò ngày
càng nổi bật trong quá trình phát triển của lực lượng
sản xuâết. Toàn câằu hóa kinh tếế là một xu thếế khách quan,
lôi cuôếc ngày càng nhiếằu nước tham gia; xu thếế này đang
bị một sôế nước phát triển và các tập đoàn kinhh tếế tư
bản xuyến quôếc gia chi phôếi, chứa đựng nhiếằu mâu
thuâễn, vừa có mặt tch cực, vừa có mặt tếu cực, vừa có
hợp tác vừa có đâếu tranh. Các mâu thuâễn cơ bản trến
thếế giới biểu hieenh dưới nhiếằu hình thức và mức độ
khác nhau vâễn tôằn tại và phát triển, có mặt sâu sằếc hơn.
Đâếu tranh dân tộc và đâếu tranh giai câếp tếếp tục diếễn ra
gay gằết. Thé giới đứng trước nhiếằu vâến đếằ toàn câằu mà
không một quôếc gia riếng lẻ nào có thể tự giải quyếết nếếu
không có sự hợp tác đa phương như: bảo vệ môi
trường, hạn chếế sự bùng nổ vếằ dân sôế, đẩy lùi những
dịch bệnh hiểm nghèo, chôếng tội phạm quôếc tếế… Chủ
nghĩa tư bản hiện đại đang nằếm những lợi thếế vếằ vôến,
khoa học và công nghệ, thị trường, song không thể khằếc
phục nổi những mâu thuâễn vôến có, đặc biệt là mâu
thuâễn giữa tnh châết xã hội hóa ngày càng cao của lực
lượng sản xuâết với chếế độ chiếếm hữu tư nhân tư bản
chủ nghĩa vếằ tư liệu sản xuâết; mâu thuẩn giữa các nước
tư bản phát triển và các nước đang phát triển. Các quôếc
gia độc lập ngày càng tằng cường cuộc đâếu tranh để tự
lựa chọn và quyếết định con đường phát triển của mình.
Chủ nghĩa xã hội trến thếế giới, từ những bài học thành
công và thâết bại cũng nhưng từ khát vọng và sự thức
tỉnh của các dân tộc, có điếằu kiện và khả nằng tọa ra
bước phát triển mới. Theo quy luật tếến hóa của lịch sử,
loài người nhâết định seễ tếến tới chủ nghĩa xã hội”.
Triển vọng của chủ nghĩa xã hội hiện thực cũng đã
được báo hiệu từ những thành tựu của công cuộc đổi
mới đâết nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam do Đảng Cộng sản VIệt Nam khởi xướng và lãnh
đạo.
- Xem thêm -