Tài liệu Skkn một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học tin học

“Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” Mã SKKN “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” MỤC LỤC PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ 1/ Lý do chọn đề tài 1 2/ Mục đích nghiên cứu 2 3/ Nhiệm vụ nghiên cứu 2 4/ Đối tượng nghiên cứu 2 5/ Phạm vi nghiên cứu 2 6/ Phương pháp nghiên cứu 2 PHẦN II – GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1/ Cơ sở lí luận và thực tiễn 3 2/ Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học 5 2.1/ Chủ động, tích cực cải thiện chất lượng phòng máy, biết xử lý các sự cố thường gặp khi học sinh thực hành, duy trì 1-2 học sinh thực hành/máy. 5 2.2/ Mạnh dạn thay đổi, sắp xếp nội dung, phương pháp học tập cho từng phần học phù hợp, hiệu quả với điều kiện dạy học trong nhà trường và khả năng tiếp thu của học sinh 6 2.3/ Tích cực sử dụng hiệu quả ĐDDH, ứng dụng CNTT trong giảng dạy 10 2.4/ Phối hợp với Ban giám hiệu nhà trường tổ chức tốt các sân chơi thường niên hàng năm liên quan tới máy tính và mạng Internet nhằm động viên, lôi cuốn các em say mê Tin học và CNTT. 10 2.5/ Kết hợp với Ban phụ trách thiếu nhi nhà trường phát động, hướng dẫn, tuyển chọn các em học sinh tham gia Hội thi Tin học trẻ, Hội thi “Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng”, ngày Hội “Khoa học kỹ thuật và Công nghệ dành cho thiếu nhi thủ đô”… 2.6/ Động viên học sinh tham gia lập trình Scatch tại Hội trại CNTT “Hanoi CyberKids Camp” do Thành đoàn và Cung thiếu nhi phối hợp tổ chức. 11 2.7/ Giáo viên Tin học phải luôn tự bồi dưỡng để nâng cao kiến thức bản thân, trình độ chuyên môn, đáp ứng được những yêu cầu đổi mới, cập nhập thông tin một cách đầy đủ, chính xác. 12 12 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” 2.8/ Thực hiện tốt TT22/BGD về nhận xét, đánh giá học sinh Tiểu học. 2.9/ Phối kết hợp với GVCN tuyên truyền, động viên PHHS chủ động quan tâm, theo dõi việc học tập Tin học của con em. 13 3 - Kết quả: 14 PHẦN III – KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1/ Kết luận: 2/ Khuyến nghị: 15 20 20 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” PHẦN I – ĐẶT VẤN ĐỀ 1/ Lý do chọn đề tài: Trong thời đại bùng nổ công nghệ thông tin hiện nay, hoà chung với phong trào thi đua sôi nổi của ngành giáo dục “Xây dựng trường học thân thiện - Học sinh tích cực”, thầy và trò trường nhà trường đang cùng nhau nỗ lực, gắng sức thi đua “Dạy tốt - Học tốt” hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học, đẩy mạnh việc “Học tập và làm theo tư tưởng đạo đức và phong cách Hồ Chí Minh”, thực hiện tốt cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo”; đặc biệt nhằm thực hiện tốt chủ trương của UBND TP Hà Nội về các nội dung của “Năm kỷ cương hành chính 2017” với dịch vụ công trực tuyến mức độ 3 và 4, làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân sử dụng các dịch vụ công trực tuyến, hay thực hiện yêu cầu của Thành ủy về việc đẩy mạnh triển khai ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng Trung tâm hỏi đáp của Thành phố trên môi trường mạng để kịp thời giải đáp những vướng mắc, những vấn đề bức xúc của người dân… Vì vậy, việc học tập, đổi mới và phát triển Tin học trong giáo dục, đặc biệt ở cấp tiểu học là cần thiết. Bên cạnh đó, việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy giúp cho giáo viên thực hiện thành công các hoạt động dạy học, đặc biệt là trực tiếp góp phần đổi mới phương pháp dạy học, hướng vào phát triển các hoạt động tích cực, sáng tạo, chủ động của học sinh (phát triển năng lực) theo đúng tinh thần của TT22/BGD. Và để làm được điều đó, giáo viên cần tạo sự hứng thú, giúp học sinh yêu thích CNTT, yêu thích học Tin học. Với sự quan tâm của UBND Quận, Phòng GD&ĐT cũng như sự ủng hộ nhiệt tình của phụ huynh, cơ sở vật chất của các nhà trường đã được trang bị khá đầy đủ. Phòng tin có 39 máy dành cho học sinh, 1 máy chủ dành cho giáo viên, 1 máy chiếu projector, hệ thống quạt và đèn chiếu sáng đủ tiêu chuẩn. Các máy đều được kết nối mạng Internet và được kết nối với máy chủ qua phần mềm quản lý Netop School. Nhà trường cũng đã trang bị cho giáo viên đầy đủ SGK, sách giáo viên, tài liệu hướng dẫn và các phần mềm kèm theo có trong sách “Cùng học tin học”. Từ nhu cầu thực tế, với việc học hỏi kinh nghiệm các đồng nghiệp, nghiên cứu tài liệu, tham khảo thông tin trên Internet, tôi mạnh dạn đưa ra sáng kiến “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” nhằm giúp các bạn đồng nghiệp có thêm những biện pháp thiết thực giúp học sinh Tiểu học dễ dàng tiếp cận, yêu thích và học tốt môn Tin học Tiểu học cũng như ứng dụng hiệu quả CNTT vào công tác giảng dạy của mình. 1/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” 2/ Mục đích nghiên cứu: Sáng kiến này giúp giáo viên nâng cao chất lượng giảng dạy và đổi mới phương pháp dạy môn Tin học ở Tiểu học từ việc hình thành cho học sinh sự yêu thích môn học. Mục tiêu của việc dạy học môn Tin học ở bậc Tiểu học là nhằm giúp cho học sinh: có hiểu biết ban đầu về Tin học và ứng dụng Tin học trong học tập và trong đời sống; có khả năng sử dụng máy tính trong việc học những môn học khác, trong hoạt động vui chơi giải trí nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và thích ứng với đời sống xã hội hiện đại; và bước đầu làm quen với cách giải quyết vấn đề có sử dụng công cụ Tin học. Để học sinh học tốt môn Tin học, trước tiên giáo viên cần truyền lửa, giúp các em yêu thích môn học này, say sưa tìm tòi kiến thức, chăm chỉ thực hành. 3/ Nhiệm vụ nghiên cứu: Sáng kiến này giúp giáo viên nghiên cứu các biện pháp nhằm giúp học sinh yêu thích môn học. Từ đó có những thay đổi phù hợp nhằm phát huy năng lực của học sinh, rèn kỹ năng thực hành hiệu quả. 4/ Đối tượng nghiên cứu: Học sinh khối 3,4,5 đang học tại trường nơi công tác. 5/ Phạm vi nghiên cứu: Sáng kiến này đánh giá kết quả tập của học sinh trong năm học 2016 - 2017. 6/ Phương pháp nghiên cứu: Trong quá trình nghiên cứu, tôi đã sử dụng các phương pháp sau: - Phương pháp nghiên cứu lí luận. - Phương pháp quan sát. - Phương pháp điều tra. - Phương pháp thống kê, tổng hợp, so sánh. - Phương pháp mô tả. - Phương pháp hỏi, đáp. 2/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” PHẦN II – GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1/ Cơ sở lí luận và thực tiễn: Tin học và Công nghệ thông tin (CNTT) giờ đây đã có mặt ở nhiều phương diện trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, từ thương mại đến giải trí và thậm chí cả văn hóa, xã hô ̣i và giáo du ̣c. Đảng và Nhà nước đã xác định rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của Tin học và CNTT, truyền thông cũng như những yêu cầu đẩy mạnh của ứng dụng CNTT, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu CNH, HĐH, mở cửa và hội nhập, hướng tới nền kinh tế tri thức của nước ta nói riêng và thế giới nói chung. Theo Chỉ thị số: 3398 /CT-BGDĐT của Bộ giáo dục & đào tạo ngày 11/8/2011 chỉ rõ một trong những nhiệm vụ trọng tâm là “Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy học và công tác quản lý giáo dục”. Chính vì xác định được tầm quan trọng đó nên Nhà nước ta đã đưa môn Tin học vào trong nhà trường và ngay từ Tiểu học, học sinh được tiếp xúc với môn Tin học để làm quen dần với lĩnh vực CNTT, tạo nền móng cơ sở ban đầu để học những phần nâng cao trong các cấp tiếp theo. Nội dung chương trình môn Tin học hiện nay được dạy theo bộ sách “Cùng học Tin học” Quyển 1, Quyển 2, Quyển 3 do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định. Căn cứ điều kiện của nhà trường, học sinh khối lớp 3 được học Quyển 1, khối 4 học Quyển 2 và khối 5 học Quyển 3. * Thuận lợi: - Phòng Tin học được trang bị khá đầy đủ các trang thiết bị và các phần mềm trong Sách “Cùng học tin học” tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên trong việc giảng dạy. - Học sinh từ khối 3 đến khối 5 được học môn Tin học với thời lượng 2 tiết/ 1tuần (gồm 1 tiết Lí thuyết, 1 tiết Thực hành). - Học sinh đã nắm được các kiến thức cơ bản của bài học. Từ đó học sinh đã biết sử dụng và ứng dụng phần mềm vào việc học tập. Đa phần, gia đình học sinh đều có máy tính ở nhà nên việc học sinh tự rèn kỹ năng thực hành tốt và đồng đều. - Trong quá trình giảng dạy, giáo viên biết sử dụng các thiết bị và phần mềm sẵn có để tạo các bài giảng điện tử một cách sinh động, chất lượng và hiệu quả. Thực tế, các bài giảng điện tử mà giáo viên xây dựng đã giúp học sinh tiếp bài nhanh hơn, học tập sôi nổi hơn, từ đó nâng cao chất lượng các hoạt động dạy và học. Bên cạnh, việc sử dụng tranh ảnh kết hợp máy chiếu projector, máy chiếu đa vật (tự chế tạo) hiệu quả đã giúp giáo viên có thể đưa ra tranh ảnh, hình 3/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” vẽ, các đồ vật minh họa... hết sức trực quan, sinh động giúp học sinh học tập tích cực, sôi nổi để tìm kiếm kiến thức. * Khó khăn và tồn tại: Về phía giáo viên: - Môn Tin học mới chỉ là môn tự chọn trong chương trình bậc tiểu học nên chương trình và sự phân phối chương trình bước đầu có sự thống nhất và đang hoàn chỉnh. Chương trình dạy môn Tin học ở các trường Tiểu học trên địa bàn Quận chưa thống nhất. - Một số máy tính được trang bị đợt đầu hay gặp sự cố, trục trặc, giáo viên chưa xử lý kịp thời dẫn đến học sinh phải thực hành ghép 2 hoặc 3 học sinh/1 máy, làm giảm thời gian thực hành của học sinh cũng như góp phần gây mất tập trung, mất trật tự ảnh hưởng kết quả thực hành cũng như chất lượng, hiệu quả của tiết dạy. - Tài liệu tham khảo dành riêng cho bộ môn Tin học còn quá ít. Nhất là những tài liệu nói về phương pháp dạy học đặc trưng của môn Tin học. - Kiến thức về âm nhạc khi dạy phần mềm Encore (Em học nhạc) của giáo viên còn hạn chế. Phần mềm Khám phá rừng nhiệt đới, Xây lâu đài trên cát “Sand Castle Builder”, gõ 10 ngón Mario không tương thích với các Hệ điều hành Win 7, Win 10, nếu có thì giáo viên cần phải gài thêm phần mềm hỗ trợ mới chạy được (1 số giáo viên Tin không biết cài đặt phần mềm này). Một số phần mềm cũ, đồ họa đơn giản (Ví dụ: Block, Dots, Sticks, Mario…) nên chưa hấp dẫn được học sinh dẫn tới việc học sinh không chú ý thực hành, rèn luyện kỹ năng, phát triển năng lực. Về phía học sinh: - Một số học sinh không có máy tính ở nhà để luyện tập nên các thao tác của học sinh đó chưa được thành thạo. Hoặc có máy tính nhưng chưa biết cách tải các phần mềm trong sách “Cùng học tin học” trên mạng hoặc trên trang website của nhà trường về cài đặt trong máy luyện tập thêm việc thực hành tại nhà. - Đây là môn học tự chọn nên một số học sinh chưa học nghiêm túc và phụ huynh chưa thực sự quan tâm hướng dẫn, nhắc nhở con học Tin và ứng dụng CNTT. - Một số học sinh vẫn còn thái độ ham chơi, nên khi thực hành còn không tập trung, gây mất trật tự, ảnh hưởng các bạn thực hành các máy bên cạnh. 4/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” 2/ Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học: 2.1/ Chủ động, tích cực cải thiện chất lượng phòng máy, biết xử lý các sự cố thường gặp khi học sinh thực hành, duy trì 1-2 học sinh thực hành/máy. Để có một tiết thực hành đạt hiệu quả cao và không ảnh hưởng nhiều đến học sinh thì tất cả các máy trong phòng phải hoạt động tốt. Thế nhưng trong quá trình sử dụng máy tính, chúng ta vẫn thường xuyên gặp phải những lỗi hệ thống từ nhỏ đến lớn. Trong đó, những sự cố bất thường như: treo máy, khởi động lại, thậm chí tắt luôn không khởi động được… làm ảnh hưởng rất nhiều đến giờ dạy. Là một giáo viên Tin học, bạn cũng cần phải nắm bắt một số những thủ thuật cơ bản nhất để xử lí kịp thời. Với những sự cố bất ngờ trên, việc xác định nguyên nhân của nó sẽ giúp ta tìm ra cách giải quyết, xử lý vấn đề dễ dàng hơn. Sau đây, tôi xin trình bày một số kinh nghiệm xử lý sự cố máy tính mà các đồng nghiệp cần phải biết để tiết kiệm thời gian bảo trì và hiệu quả thực hành cho học sinh: - Máy bị tắt nguồn. bị treo: Việc đầu tiên là cần phải kiểm tra tất cả các cáp (cáp nguồn, cáp dữ liệu…) để chắc chắn là mọi thứ đã được gắn chặt và đúng cách. Sau đó, các bạn Reset (khởi động) lại máy, hoặc tắt máy rồi bật lại. - Bị “sung” phần mềm, mất mạng Internet hay bị treo máy: Bạn cần kiểm tra lại những phần mềm hay phần cứng được cài đặt gần đây: Nếu sự cố xảy ra ngay sau vừa cài đặt một phần cứng hay chương trình phần mềm, bạn hãy gỡ bỏ chúng ra và khởi động trở lại. Nếu máy tính vẫn hoạt động bình thường thì đó chính là nguyên nhân. Còn việc cài đặt lại sẽ do nhân viên bảo trì tiếp tục làm sau đó. Hoặc bạn cần phải kiểm tra nhiệt độ thùng máy, quạt chip và các quạt tản nhiệt khác: Sự quá nhiệt là một nguyên nhân khác, thường xảy ra do sự hoạt động kém của các quạt giải nhiệt, các loại bụi bẩn bám trong thùng máy, chip máy tính. Nếu thấy bên trong thùng máy có nhiều bụi bẩn bám vào, bạn nên vệ sinh nhưng phải rất cẩn thận vì nó có nguồn điện thế cao, rất dễ gây nguy hiểm. Nếu quạt chíp không hoạt động, bạn có thể rút cáp và cắm lại, vệ sinh bụi bẩn hoặc tra dầu máy khâu… - Cài đặt các phần mềm diệt virus miễn phí và đạt hiệu quả cao: Để chương trình này chạy tốt bạn phải luôn cập nhập phiên bản mới nhất. và phần mềm mà được xem là tốt nhất hiện nay Avira Antivirus… - Kiểm tra lại bộ nhớ Ram: Đây là nguyên nhân chủ yếu mà tôi thường gặp mỗi khi máy không khởi động được hoặc bị lỗi bất thường khi đang hoạt động. Nếu phát hiện ra bộ nhớ có vấn đề, hãy tháo các thanh Ram ra, lau sạch chân thanh Ram và gắn lại thật chặt, hoặc lần lượt gắn từng thanh Ram ở các vị trí khác nhau để kiểm tra. 5/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” - Đôi lúc máy chạy nhưng màn hình không lên hình. Hãy mượn màn hình đang sử dụng tốt khác để thử. Tóm lại : Là giáo viên Tin học, công việc chính là giảng dạy. Nhưng nếu giáo viên có thể khắc phục được những sự cố nhỏ một cách kịp thời đó sẽ đem lại hiệu quả lớn trong quá trình nâng cao chất lượng giờ thực hành, tiết kiệm thời gian bảo trì. Khi các em được thực hành đủ thời gian, các em sẽ tiếp thu bài tốt, hứng thú thực hành tìm kiến thức và không gây mất trật tự ảnh hưởng những người xung quanh. 2.2/ Mạnh dạn thay đổi, sắp xếp nội dung, phương pháp học tập cho từng phần học phù hợp, hiệu quả với điều kiện dạy học trong nhà trường và khả năng tiếp thu của học sinh. Nội dung giảng dạy là chương trình SGK Cùng học Tin học quyển 1, 2, 3. Nội dung rất phù hợp, lôi cuốn học sinh. Để thực hiện dạy đạt hiệu quả, ngoài việc thực hiện đúng theo chương trình theo sách, tôi cũng đã mạnh dạn thay đổi, sắp xếp lại nội dung, phương pháp học tập sao cho phù hợp với khả năng tiếp thu của học sinh, giúp học sinh có thể chủ động, tích cực trong thực hành, chiếm lĩnh kiến thức và ứng dụng tốt CNTT. Với các bài “Chuột máy tính”, “Bàn phím máy tính” (lớp 3): Để giúp các em sử dụng thành thạo các thao tác với chuột máy tính và bàn phím ngay trong tiết học giáo viên cần lồng ghép, gây hứng thú khi yêu cầu các học sinh lồng ghép chơi một số trò chơi như: Trò chơi Soukoban, trò chơi Dots, Stick, Blocks… hoặc mội vài trò chơi khác nhưng phải có tính giáo dục (thay vì đợi đến Phần trò chơi học sinh mới được chơi). Đối với những học sinh yếu, giáo viên cần cần chú ý quan sát, hướng dẫn cụ thể cho các em, phân công bạn giúp đỡ khi thực hành. Với phương pháp này, học sinh nắm bắt rất nhanh, rất hứng thú và nhanh chóng sử dụng được chuột. Với học sinh lớp 5, giáo viên yêu cầu mỗi học sinh phải tạo được cho mình một thư mục riêng để khi lưu các tài liệu và kết quả làm việc (soạn thảo, vẽ, logo), tài liệu của các em sẽ được sắp xếp ngăn nắp hơn, dễ tìm kiếm hơn và lưu có hệ thống hơn. Với phần mềm Mario: Đây cũng là phần trọng tâm của chương trình lớp 3. Thực hành gõ cao hơn đối với lớp 4 và lớp 5. Phần này đòi hỏi phải có sự tập luyện thường xuyên thì mới đạt hiệu quả cao được. Giáo viên cần giúp học sinh hiểu được lợi ích của việc gõ phím bằng 10 ngón để từ đó học sinh có ý thức hơn trong việc rèn luyện. Không cần nhiều, ở mỗi tiết thực hành, nếu còn thời gian hãy khuyến khích học sinh luyện gõ trong 10 phút thôi sẽ mang lại hiệu quả rất tốt. Cần phải chú trọng và nghiêm túc rèn từ lớp 3 về cách đặt tay lên bàn 6/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” phím, cách gõ phím… thì đến lớp 4 - 5 học sinh mới có thói quen gõ 10 ngón. Thường xuyên tổ chức thi gõ giữa các nhóm, các tổ để gây hứng thú khi các em thực hành gõ. Phân công thực hành nhóm để các em có thể giúp đỡ nhau trong khi thực hành. Do phần mềm Mario trong chương trình không tương thích với Win7 trở lên, giáo viên chủ động tải phần mềm hỗ trợ DOSBOX để chạy phần mềm Mario hoặc mạnh dạn thay dạy học sinh thực hành gõ 10 ngón phần mềm Mario bằng các phần mềm khác tương ứng, phù hợp, thậm chí có thể sử dụng phần mềm Word để giúp các em luyện gõ 10 ngón. Phần em tập vẽ (Paint): Với phần học này, học sinh rất có hứng thú học tập. Ở phần học này, giáo viên cần chú trọng cho học sinh thực hành nhiều, giảm tiết lý thuyết hoặc có thể giảng lý thuyết ngay trong tiết thực hành. Cần chủ động phát huy trí tưởng tượng, sáng tạo khi yêu cầu các em thực hành. Như vậy học sinh mới có thao tác thành thạo được. Ngoài việc dạy những yêu cầu cơ bản trong SGK. Nếu có điều kiện giáo viên có thể thiết kế các bài tập khác để phần học này thêm phong phú. Phần soạn thảo Word: Nội dung kiến thức chủ yếu là tạo cho học sinh những kiến thức cơ bản nhất để soạn thảo và trình bày một văn bản. Ở phần này giáo viên cũng chú ý đến dạy thực hành hơn, dạy xong lý thuyết là cho học sinh thực hành ngay như vậy học sinh mới nắm được. Ở lớp 3 học sinh được làm quen với 2 cách gõ là kiểu VNI và kiểu Telex. Giáo viên cần cung cấp cả 2 cách gõ này và khuyến khích các em lựa chọn cách gõ phù hợp để việc soạn thảo dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, giáo viên cũng cần giới thiệu cho các em sử dụng phần mềm Unikey/Vietkey để thiết lập gõ Tiếng Việt. Ở lớp 4 và 5 học sinh đã được học cách trình bày văn bản (trình bày kiểu chữ đậm, chữ nghiêng, thay đổi cỡ chữ, Font chữ, căn lề…). Giáo viên cần tạo điều kiện cho các em ứng dụng những kiến thức vừa học vào trình bày những văn bản thông thường, chèn hình ảnh, tạo bảng. Và đặc biệt, giáo viên cần hướng dẫn, nhắc nhở các em phải biết lưu kết quả làm việc vào máy tính. Đặc biệt, căn cứ nhiệm vụ cụ thể của từng tháng, tôi đã mạnh dạn kết hợp tổ chức các hoạt động soạn thảo và vẽ tranh theo chủ điểm: Tháng 9: Tổ chức, hướng dẫn học sinh vẽ tranh cổ động ATGT; Tháng 10: Tổ chức sáng tạo Logo (bằng phần mềm Paint hoặc Word) ở khối 4 + khối 5 để chào mừng ngày giải phóng thủ đô 10 - 10 và làm thơ (Word) khối 4 + khối 5 tặng mẹ và cô giáo ngày 20 - 10; Tháng 11: Tổ chức sáng tác thơ và vẽ tranh (các khối 3 + 4 + 5) chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20 - 11; Tháng 12: Chủ điểm “Ngày thành lập QĐNDVN”: Vẽ tranh cổ động về biển đảo, quê hương; Tháng 1 + 2: Hướng dẫn học sinh vẽ tranh và làm thơ các khối lớp với chủ đề “Mừng Đảng - Mừng 7/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” Xuân”; Tháng 3 + 4 + 5: Tổ chức vẽ tranh + làm thơ chúc mừng ngày 8 - 3, chào mừng ngày giải phóng Miền Nam 30 - 4, ngày quốc tế lao động 1 - 5, ngày thành lập Đội TNTP HCM 15 - 5, ngày sinh nhật Bác 19 - 5… Kết quả: Nhiều học sinh tham gia soạn thảo và vẽ tranh, có nhiều bài vẽ tranh đẹp và nhiều bài văn, bài thơ hay, ý nghĩa. Đây cũng là một kênh thông tin cho BGH tuyển chọn học sinh có khả năng tham gia thi Hội thi “Tin học trẻ” và các cuộc thi liên quan tới máy tính. Thế giới Logo của em: Logo là một ngôn ngữ lập trình, có đầy đủ các đặc điểm của một ngôn ngữ máy tính, xuất phát từ ngôn ngữ LISP, ngôn ngữ của trí tuệ nhân tạo. Logo là ngôn ngữ để học. Để hỗ trợ thực hiện quá trình học và suy nghĩ bằng cách khuyến khích học sinh tìm tòi khám phá. Logo có bảng kí tự, từ khóa riêng, cú pháp riêng và khá chặt chẽ. Ở lớp 4 và lớp 5 học sinh mới được làm quen với phần mềm này và đây cũng là lần đầu tiên học sinh được làm quen với ngôn ngữ lập trình. Do vậy, khi thực hành những câu lệnh của Logo giáo viên cần lưu ý học sinh phải rất cẩn thận khi viết các câu lệnh, tránh để học sinh hiểu tùy tiện, áp dụng những ngôn ngữ thông thường dành cho câu lệnh. Để các em yêu thích học ngôn ngữ lập trình hơn, tôi đã mạnh dạn sử dụng ngôn ngữ lập trình Scratch, giúp các em có thêm kiến thức thực hành về ngôn ngữ lập trình trong một số tiết ôn tập. Đây là một ngôn ngữ phổ biến mà trẻ em khu vực Đông Nam Á hay dùng, và có rất nhiều sân chơi bổ ích trong nước sử dụng lập trình 8/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” Scratch này (như Hội thi Tin học trẻ các cấp, Ngày hội “Khoa học kỹ thuật và công nghệ” do Thành Đoàn và Cung TN tổ chức, Hội thi “Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng” do Sở KHCN tổ chức, thi lập trình Scratch tại Ngày hội CNTT “Hanoi Cyber Kids Camp” do Thành đoàn và Cung TN phối hợp tổ chức…). Hãy bổ sung một trò chơi hữu ích, giúp học sinh phát triển trí tuệ bằng trò chơi lập trình Scratch, nhất là đối với học sinh Tiểu học. Và các em nên làm quen với Scratch và tiếp cận trò chơi điện tử trong tư thế một người sáng tạo. Scratch là một ngôn ngữ lập trình và một cộng đồng trực tuyến, nơi các em có thể lập trình và chia sẻ các sản phẩm tương tác như những mẩu chuyện, trò chơi và hoạt hình với mọi người trên thế giới. Khi các em sáng tạo cùng Scratch, các em sẽ học được cách suy nghĩ sáng tạo, làm việc cộng tác, và suy luận có hệ thống. Scratch giúp các em học sinh có tư duy tốt hơn, mở đầu làm quen với công nghệ thông tin, bằng chương trình này các em sẽ được mở rộng kiến thức tạo ra nhiều đồ vật hoạt hình theo ý tưởng của mình, phần mềm được xem là chương trình giúp phát triển tư duy sáng tạo của các em, rèn luyện trí thông minh ngay từ khi các em bắt đầu học tập. Khi say mê học Scratch, các em sẽ yêu thích ngôn ngữ lập trình nói riêng và yêu thích môn Tin học nói chung. Tóm lại, việc mạnh dạn đổi mới chương trình học cho học sinh đã giúp học sinh hứng thú với việc học Tin học, biết tìm tòi, chia sẻ kiến thức, sử dụng tốt các phần mềm trong sách “Cùng học Tin học” cũng như thành thạo các phần mềm mới, biết sử dụng ngôn ngữ lập trình, vẽ tranh đẹp hơn, soạn thảo và trình bày văn bản tốt hơn… Tất cả đều xuất phát từ niềm đam mê học Tin học của các em học sinh. 9/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” 2.3/ Tích cực sử dụng hiệu quả ĐDDH, ứng dụng CNTT trong giảng dạy. Nhờ các giáo án điện tử mà giáo viên đã tạo ra một không khí khác hẳn so với giờ dạy truyền thống. Học sinh buộc phải tập trung nghe giảng và tư duy nhiều hơn trong các giờ học. Tuy nhiên, tối thiểu người dạy phải có một kiến thức nhất định chẳng hạn như sử dụng được phần mềm trình diễn PowerPoint hoặc phần mềm Violet để trình bày bài giảng và cần phải có quan niệm các phương tiện kỹ thuật được đề cập trên là các phương tiện hỗ trợ cho việc giảng dạy chứ không thể thay thế vai trò chủ đạo của người thầy trong giờ lên lớp. Ngoài ra giáo viên cần làm cho bài dạy của mình ngoài việc sinh động còn phải phong phú. Hiện tại trên Internet có rất nhiều hình ảnh có thể phục vụ cho bài giảng. Chính vì vậy giáo viên cần phải biết cách truy cập vào Internet tìm kiếm những thông tin, hình ảnh phù hợp với nội dung bài học, làm cho tiết dạy sinh động và phong phú hơn. Chẳng hạn khi dạy Tin học, bài giảng thường đi kèm với nhiều hình ảnh minh họa, những clip hướng dẫn thực hành… để làm tăng thêm tính thuyết phục, tính hấp dẫn, trực quan đến học sinh, giúp các em tiếp thu bài nhanh hơn. Ngoài việc sử dụng giáo án điện tử bằng PowerPint hat Violet, giáo việc có thể kết hợp sử dụng các thiết bị CNTT, ĐDDH khác như máy chiếu đa vật thể, bảng tương tác thông minh.. nhằm xây dựng tiết dạy trực quan, sinh động và hấp dẫn học sinh. Đặc biệt, những năm gần đây, Phòng GD&ĐT Quận rất chú trọng việc phát triển việc dạy học có sự tương tác trực tuyến với học sinh. Là giáo viên Tin học, cần sôi nổi tham gia và hỗ trợ đồng nghiệp tham gia thiết kế bài giảng trực tuyến E-learning các cấp. Việc phát triển bài giảng trực tuyến sẽ mang lại hiệu quả trong việc phát triển năng lực học sinh, khám phá tri thức và sử dụng thành thạo CNTT, mạng Internet… 2.4/ Phối hợp với Ban giám hiệu nhà trường tổ chức tốt các sân chơi thường niên hàng năm liên quan tới máy tính và mạng Internet nhằm động viên, lôi cuốn các em say mê Tin học và CNTT. Các sân chơi Giải toán bằng Tiếng Anh và Tiếng Việt trên Internet dành cho học sinh từ khối 1 đến khối 5, thi Olympic Tiếng Anh trên Internet dành cho học sinh khối 3,4,5… sẽ tạo hứng thú cho học sinh say mê học môn Tin học, rèn luyện kỹ năng thực hành mạng máy tính. Cuộc thi Violympic toán bằng Tiếng Anh và Tiếng Việt các cấp trên mạng Internet là sân chơi bổ ích cho các em yêu thích, đam mê môn toán, góp phần nâng cao năng lực học tập cho học sinh về kiến thức bộ môn Toán, đồng 10/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” thời góp phần nâng cao kỹ năng tính toán cũng như cách sử dụng máy tính cho học sinh. Đó cũng là cơ sở, là tiền đề để các em học sinh học tốt môn Toán hơn, yêu thích học Tin học, tiếp cận mạng Internet. Cuộc thi Olympic Tiếng Anh (IOE) nhằm tạo sân chơi trực tuyến môn Tiếng Anh cho học sinh; đây là sân chơi bổ ích, bổ sung kiến thức về ngoại ngữ cần thiết cho học sinh cấp tiểu học; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học; tạo điều kiện cho học sinh làm quen và sử dụng Internet như là một phương thức học tích cực, tạo môi trường thân thiện, lành mạnh, thu hút học sinh; tạo sân chơi trí tuệ để học sinh được giao lưu học tập và nâng cao chất lượng môn Tiếng Anh. Qua các cuộc thi này, nhà trường và Phòng GD&ĐT Quận sẽ lựa chọn các em có thành tích tốt tham gia thi các cấp cao hơn. Là giáo viên Tin học, bạn cần thường xuyên truy cập các trang website của BTC các cuộc thi này để theo dõi lịch thi, hướng dẫn và các cập nhật thông tin cần thiết để tuyên truyền, động viên học sinh sôi nổi tham gia các sân chơi trên mạng liên quan tới máy tính. Giải đáp kịp thời các thắc mắc của học sinh khi tham gia làm các vòng thi tự luyện, nhắc nhở các em chỉnh sửa về các thông tin cá nhân, ID, lớp, trường đúng yêu cầu, đảm bảo lợi ích cho các em khi tham gia các cuộc thi. Khi tổ chức các kỳ thi cấp trường và cấp Quận, giáo viên Tin học cần phải thực hiện tốt nhiệm vụ phối hợp tổ chức bằng cách kiểm tra máy tính, đường truyền mạng Internet, tai nghe (Headphone) (liên quan tới thi Olympic Tiếng Anh) cẩn thận, báo cáo kịp thời sửa chữa, cài đặt lại máy tính. 2.5/ Kết hợp với Ban phụ trách thiếu nhi nhà trường phát động, hướng dẫn, tuyển chọn các em học sinh tham gia Hội thi Tin học trẻ, Hội thi “Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng”, ngày Hội “Khoa học kỹ thuật và Công nghệ dành cho thiếu nhi thủ đô”… Hội thi “Tin học trẻ”, “Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng”… đã trở thành sân chơi trí tuệ, sâu rộng, bổ ích thu hút đông đảo thanh thiếu nhi trong nhà trường tham gia. Đồng thời góp phần vào việc tuyên truyền, khuyến khích phong trào tìm hiểu, học tập và ứng dụng công nghệ thông tin trong thanh thiếu nhi, góp phần phát hiện, bồi dưỡng hàng trăm tài năng trẻ cho ngành công nghệ thông tin, phục vụ cho việc công nghiệp hoá, hiện đại hoá Thủ đô và đất nước. Hàng năm, học sinh nhà trường luôn có nhiều sản phẩm phần mềm dự thi phần mềm sáng tạo (Trong 3 năm qua: nhà trường có 1 giải Nhất, 1 giải Nhì, 3 giải Ba, 7 giải Khuyến khích tại các cuộc thi này). Để duy trì được đông đảo học sinh tham gia, giáo viên Tin học cần phối hợp với Giáo viên TPT Đội, GVCN đề xuất với BGH tạo điều kiện tổ chức các 11/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” cuộc thi sáng tạo phần mềm cấp trường. Thông qua các buổi phát thanh măng non, trang website của nhà trường, qua các kênh mà GVCN phối kết hợp với PHHS nhằm động viên, hướng dẫn học sinh tìm tòi kiến thức, sử dụng ngôn ngữ lập trình để sáng tạo ra các phần mềm tham gia dự thi bên cạnh đó là đề xuất với BGH, Ban phụ trách thiếu nhi tổ chức khen thưởng, động viên kịp thời các cá nhân và nhóm có những sản phẩm xuất sắc. 2.6/ Động viên học sinh tham gia lập trình Scatch tại Hội trại CNTT “Hanoi CyberKids Camp” do Thành đoàn và Cung thiếu nhi phối hợp tổ chức. Hội trại "Hanoi Cyberkids Camp" được tổ chức theo mô hình hội trại công nghệ thông tin "Asean Cyberkids Camp". Đây là một hoạt động thường niên hàng năm do Thành đoàn và Cung thiếu nhi phối hợp tổ chức. Trong xu thế toàn cầu hoá và hội nhập thế giới hiện nay, công nghệ thông tin có một vị trí vô cùng quan trọng. Công nghệ thông tin giờ đây đã có mặt trên nhiều phương diện trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, từ thương mại đến giải trí, văn hoá, xã hội và giáo dục. Các chính sách mới về đổi mới giáo dục hiện nay cũng được xây dựng dựa trên các tiền đề và triển vọng ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin trong dạy và học. Có thể nói, công nghệ thông tin đóng vai trò quan trọng nhất định trong việc tạo dựng một môi trường học tập hiện đại, phong phú, sống động và cuốn hút. Hiểu được tầm quan trọng của công nghệ thông tin trong việc tạo tiền đề phát triển cho các em thiếu nhi học sinh, căn cứ các tiêu chí và mô hình tổ chức các hoạt động tại hội trại công nghệ thông tin từ các nước trong khu vực Asean với mong muốn đưa công nghệ thông tin tới gần hơn với các em học sinh nhỏ tuổi, hướng dẫn cho các em cách khai thác và sử dụng công nghệ thông tin một cách hiệu quả mà vẫn an toàn đồng thời tạo một sân chơi mới lạ, hấp dẫn và chuyên sâu về lập trình cho các em thiếu nhi; phổ biến ngôn ngữ lập trình Scartch - một ngôn ngữ lập trình sống động, dễ hiểu, dễ sử dụng trên thế giới hiện nay đanh cho học sinh tiểu học. Nhà trường đã phát động, hướng dẫn học sinh tham gia tìm hiểu và học về phần mềm này. Trên trang website của nhà trường cũng đã đăng các tài nguyên về Scratch một cách có hệ thống. Học sinh có thể tự do tìm hiểu kiến thức và tự sáng tạo cho mình một sản phẩm phần mềm, một đoạn video-clip… có tính thiết thực, ứng dụng cao. 2.7/ Giáo viên Tin học phải luôn tự bồi dưỡng để nâng cao kiến thức bản thân, trình độ chuyên môn, đáp ứng được những yêu cầu đổi mới, cập nhập thông tin một cách đầy đủ, chính xác. Trong bối cảnh toàn cầu hoá và nền kinh tế tri thức, sự tác động của công nghệ đã làm cho thế giới có nhiều biến đổi sâu sắc và thường xuyên. Cùng với 12/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” mạng viễn thông toàn cầu cho phép trao đổi thông tin một cách nhanh chóng,việc tiếp cận của mỗi người với tri thức nhân loại rất tiện lợi và với khối lượng lớn. Để thích ứng với điều đó, giáo dục phải chuyển từ việc coi trọng truyền thụ tri thức sang việc giáo dục cho mọi người khả năng tự học, tự giải quyết vấn đề, hợp tác với nhau. Làm được điều đó, giáo viên nói chung và đặc biệt là giáo viên Tin học cần tích cực tìm tòi kiến thức, nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ, học hỏi kinh nghiệm đồng nghiệp để hoàn thành tốt nhiệm vụ năm học. Đó là sự khát khao học hỏi, luôn mong muốn làm giàu tri thức khoa học, tri thức đời sống cho bản thân, luôn là tấm gương, là “thần tượng” của học trò. Nghề dạy học muốn thành công phải nắm được tâm sinh lý đối tượng mình dạy, mình giáo dục. Vẫn còn một số đông giáo viên mắc bệnh nghề nghiệp: Chạy theo lý thuyết kinh điển, bám vào tri thức có sẵn trong sách giáo khoa không gắn với thực tiễn đời sống, luôn cho mình là đúng, không coi trọng những đóng góp của đồng nghiệp, khó chịu với những thắc mắc của học sinh; Không chịu lắng nghe, luôn đổ lỗi cho học sinh, cho cha mẹ học sinh và nhà trường, đồng nghiệp, còn bản thân luôn cho mình là hoàn hảo. Là giáo viên Tin học, người nắm chắc sự tiến bộ kỷ nguyên số, thời đại bùng nổ CNTT, nên việc thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy, phương pháp giáo dục, sử dụng hiệu quả và sáng tạo CNTT, ĐDDH vào giảng dạy là yêu cầu hàng đầu. Muốn làm được như vậy, giáo viên Tin học cần luôn trau dồi kiến thức, tự học nâng cao trình độ, biết lắng nghe, học hỏi kinh nghiệm đồng nghiệp… 2.8/ Thực hiện tốt TT22/BGD về nhận xét, đánh giá học sinh Tiểu học. Để làm được điều này, giáo viên cần quan tâm sát sao, động viên, hướng dẫn học sinh nhằm phát huy năng lực của học sinh, giúp học sinh rèn luyện kỹ năng khi thực hành và giải quyết các khó khăn khi mắc phải… Việc thực hiện tốt TT22/BGD sẽ giúp cả giáo viên và học sinh cùng điều chỉnh hoạt động, phương pháp dạy và học, đồng thời giúp cha mẹ học sinh nắm bắt rõ hơn mức độ đạt được của con mình và có biện pháp giúp đỡ để các em tiếp tục vươn lên. Cùng với đó, Thông tư 22 cũng quy định việc đánh giá từng năng lực, từng phẩm chất học sinh theo ba mức: Tốt, Đạt và Cần cố gắng thay cho 2 mức quy định trong Thông tư 30 là Đạt và Chưa đạt. Việc lượng hóa thành 3 mức như vậy sẽ giúp giáo viên nói chung và giáo viên Tin học nói riêng, cán bộ quản lý, cha mẹ học sinh xác định được mức độ 13/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” hình thành, phát triển từng năng lực, từng phẩm chất sau một giai đoạn rèn luyện, phấn đấu của học sinh. Từ đó giáo viên Tin học, nhà trường, cha mẹ học sinh có những biện pháp kịp thời giúp đỡ học sinh phát huy những điểm tích cực, khắc phục những hạn chế để ngày một tiến bộ hơn, nắm chắc được kĩ năng, thực hành tốt. 2.9/ Phối kết hợp với GVCN tuyên truyền, động viên PHHS chủ động quan tâm, theo dõi việc học tập Tin học của con em. PHHS sẽ là chìa khóa đưa các em đến gần môn Tin học và tích cực ứng dụng CNTT. Ðây là mối quan hệ không thể thiếu được trong việc giáo dục học sinh để tạo ra một sự phối hợp đồng bộ thống nhất giữa ba môi trường (nhà trường, gia đình và xã hội). Chính sự hỗ trợ tích cực, thiết thực và có hiệu quả của gia đình, của PHHS là động lực to lớn thúc đẩy, nâng cao chất lượng giáo dục. Từ mối quan hệ này giáo viên Tin học phải tiếp cận rất gần với phụ huynh học sinh để tìm hiểu hoàn cảnh gia đình và có ý kiến với nhà trường giúp đỡ đối với những học sinh có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn giúp các em tiến bộ và hoà đồng với bạn bè, tích cực say mê học tập môn Tin học. 14/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” 3 - Kết quả: Sau khi nghiên cứu và qua quá trình trải nghiệm tôi nhận thấy đã đạt được hiệu quả đáng khích lệ. Số lượng học sinh sử dụng thạo máy tính mỗi năm một tăng lên, kỹ năng thao tác tốt, vận dụng linh hoạt các kiến thức cơ bản để thực hành. Số lượng học sinh tham gia các sân chơi giải toán Violymic Tiếng Anh và Tiếng Việt, thi Olympic Tiếng Anh trên mạng (IOE) ngày càng tăng cả về lượng và chất. Kết quả thi các sân chơi phần mềm, lập trình đạt kết quả khả quan. Tiết dạy cũng trở nên nhẹ nhàng và hiệu quả hơn, tạo được nhiều hứng thú cho học sinh trong quá trình tiếp thu bài. Tất cả đều xuất phát từ niềm đam mê học tin học của các em thông qua các giải pháp mà tôi đã thực hiện trong năm học qua. Dưới đây là bảng thống kê về chất lượng đã đạt được trong năm học vừa qua: Chất lượng của học sinh đạt được trong năm học 2016 -2017 Bảng số liệu đánh giá Kiến thức của học sinh Biểu đồ Đánh giá Kiến thức (HTT) của học sinh khối 3 15/21 “Một số biện pháp giúp học sinh yêu thích học Tin học” Biểu đồ Đánh giá Kiến thức (HTT) của học sinh khối 4 Biểu đồ Đánh giá Kiến thức (HTT) của học sinh khối 5 Bảng số liệu đánh giá Năng lực của học sinh 16/21