Ministry of Agriculture & Rural Development
_____________________________________________________________________
BAÙO CAÙO TIEÁN ÑOÄ
036/04VIE
ÑAÙNH GIAÙ HIEÄU LÖÏC CUÛA VIEÄC ÖÙNG DUÏNG BIEÄN
PHAÙP “FFS” TRONG QUAÛN LYÙ DÒCH HAÏI TOÅNG HÔÏP
TREÂN CAÂY COÙ MUÙI TAÏI VIEÄT NAM
MS5: Höùa heïn cuûa noâng daân tham gia trong vieäc ñaït
ñöôïc kieán thöùc veà IPM
1
Institution information
Teân döï aùn
Ñaùnh giaù tính hieäu quaû cuûa caùc lôùp huaán
luyeän noâng daân (FFS) cho vieäc thöïc hieän
IPM treân caây coù muùi taïi Vieät Nam
Cô quan nghieân cöùu taïi Vieät Nam
Cuïc baûo veä thöïc vaät
Ngöôøi ñieàu phoái taïi Vieät Nam
OÂng Hoà Vaên Chieán
Toå chöùc UÙc
Tröôøng Ñaïi Hoïc taây Sydney
Nhaân söï phía UÙc
Debbie Rae, Oleg Nicetic, Robert SpoonerHart
Ngaøy baét ñaàu
Thaùng 2 naêm 2005
Ngaøy keát thuùc (goác)
Thaùng 2 naêm 2007
Ngaøy keát thuùc (duyeät xeùt)
Giai ñoaïn baùo caùo
2005
Caùc vaên phoøng lieân laïc:
ÔÛ UÙc: Nhoùm ñieàu phoái
Teân:
Chöùc vuï:
Cô quan:
Debbie Rae
Ñieàu phoái chöông trình nghieân
cöùu
Tröôøng Ñaïi hoïc Taây Sydney
Ñieän thoaïi:
Fax:
+61245701118
+61245701103
Email:
[email protected]
ÔÛ UÙc: Lieân heä veà haønh chính
Teân:
Chöùc vuï:
Cô quan
Gar Jones
Giaùm ñoác, khoa nghieân cöùu
Tröôøng Ñaïi hoïc Taây Sydney
Telephone:
Fax:
Email:
+6124736 0631
+6124736 0905
[email protected]
ÔÛ Vieät Nam
Teân:
Chöùc vuï:
Cô quan
OÂng Hoà Vaên Chieán
Giaùm ñoác
Trung taâm BVTV phía nam
Ñieän thoaïi:
Fax:
Email:
+8473834476
+8473834477
[email protected]
2
1. Nhöõng möùc ñoä ñaït ñöôïc
1.1 Nhöõng baûo sao cuûa vaät lieäu huaán luyeän FFS, saùch baùo, vaø chöông trình huaán
luyeän.
Trong naêm 2005, 12 boä aùp phích veà saâu beänh haïi caây coù muùi ñaõ ñöôïc in ra vôùi söï cộâng
taùc giöõa caùc caùn boä khuyeán noâng, nhaø nghieân cöùu, huaán luyeän vieân vaø noâng daân.
Nhöõng aùp phích naøy ñaõ trình baøy nhöõng thoâng tin quan troïng giuùp cho noâng daân coù theå
nhìn thaáy, hieåu, vaø nhôù moät caùch deã daøng vì theá ñaõ caûi thieän ñöôïc nhaän thöùc cuûa hoï.
Nhöõng maãu cuûa caùc aùp phích naøy ñaõ ñöôïc trình leân nhoùm quaûn lyù döï aùn CARD taïi Haø
Noäi vaøo ngaøy 28 thaùng 3 naêm 2006.
Moät quyeån saùch vôùi töïa ñeà: “Quaûn lyù sinh thaùi vöôøn caây coù muùi” vôùi nhöõng noäi dung
trong ñoù coù söï keát hôïp chaët cheõ vôùi nhau nhö vieäc quaûn lyù vöôøn caây coù muùi, phaân boùn,
töôùi nöôùc, quaûn lyù dòch haïi vaø coû daïi ñaõ ñöôïc xuaát baûn. Moät baûn sao cuûa quyeån saùch
naøy seõ ñöôïc gôûi ñeán ban quaûn lyù döï aùn CARD cuøng vôùi baùo caùo naøy.
Huaán luyeän laø moät thaønh phaàn chính cuûa döï aùn naøy vaø noù ñöôïc thöïc hieän ôû 2 möùc ñoä.
Nhöõng thaønh vieân coù kinh nghieäm cuûa cuïc BVTV ñaõ ñaûm nhaän vieäc huaán luyeän veà
IPM treân caây coù muùi vaø nhöõng ngöôøi ñöôïc huaán luyeän naøy seõ höôùng daãn cho nhöõng
FFS maø trong ñoù noâng daân laø nhöõng ngöôøi ñöôïc huaán luyeän ñeå hoï coù theå thöïc hieän
nhöõng ñaùnh giaù veà caùc caùch quaûn lyù khaùc nhau treân chính maûnh vöôøn cuûa hoï. Trong
naêm 2005, toång coäng coù 98 huaán luyeän vieân ñaõ ñöôïc huaán luyeän trong 2 khoaù hoïc ñöôïc
toå chöùc töø ngaøy 18-29 thaùng 4 vaø 9-20 thaùng 5. Nhöõng khoaù hoïc naøy ñaõ ñöôïc toå chöùc
bôûi caùc nhaø khoa hoïc chuû choát cuûa döï aùn (Baûng 1).
Baûng . Giaûng vieân vaø chuû ñeà trong chöông trình huaán luyeän TOT
Chuû ñeà
Giaûng vieân
Cô quan
Thôøi gian (ngaøy)
Kyõ thuaät canh taùc caây coù muùi
Voõ Höõu Thoaïi
SOFRI
2
Nhu caàu dinh döôõng cho caây coù muùi
Nguyeãn Baûo Toaøn
ÑH Caàn thô
1
Quaûn lyù dòch haïi toång hôïp
Nguyeãn Thi Thu Cuùc ÑH Caàn thô
1
Daàu khoaùng nhö laø thuoác BVTV
Oleg Nicetic /
Nguyeãn Ngoïc Thuyø
UWS/SPPC
1
Coân truøng vaø thieân ñòch
Hoà Vaên Chieán
Cuïc BVTV
1
Beänh : HLB (greening) & tristeza
Nguyeãn Vn Hoaø
SOFRI
1
Caùc loaïi beänh haïi khaùc
Phaïm Hoaøng Oanh
ÑH Caàn Thô
1
Söû duïng thuoác hoaù hoïc trong IPM
Traàn Vaên Hai
CTU
1
3
Kyõ thuaät sau thu hoaïch
Ñoå Minh Hieàn
SOFRI
1
Ñaùnh giaù tính hieäu quaû
Tröông Thi Ngoïc
Chi
Vieän luùa
ÑBSCL
1
Nhöõng ngöôøi ñöôïc huaán luyeän roài seõ toå chöùc thöïc hieän 24 lôùp FFS ôû 12 tænh baèng vieäc
söû duïng moät chöông trình huaán luyeän maø ñaõ ñöôïc reøn luyeän vaø tinh loïc qua lôùp huaán
luyeän TOT (Baûng 2).
Baûng 2. Chöông trình huaán luyeän FFS
Tuaàn
Hoaït ñoäng
1
Tieáp xuùc, Toå chöùc lôùp vaø choïn vöôøn
2
Khai giaûng, thaønh laäp nhoùm noâng daân vaø thöïc hieän phoûng vaán ñaàu khoaù
3
Heä sinh thaùi noâng nghieäp; Sưï khaùc nhau giöõa heä sinh thaùi ruoäng luùa vaø heä sinh
thaùi vöôøn caây coù muùi, ghi nhaän vieäc giöõ maãu vaø ñieàu tra phaùt hieän
4
Troø chôi; söï caàn thieát cuûa dinh döôõng, phaân höõu cô vaø phaân khoaùng, phaùt ñóa CD
5
Tieáp tuïc noäi dung 4
6
Taùc ñoäng cuûa thuoác BVTV; Söï khaùng vaø söï boäc phaùt; PSO : caùch taùc ñoäng cuûa
PSO, phöông phaùp phun PSO. Caùch nuoâi coân truøng vaø ñieàu tra chuùng
7
Coân truøng gaây haïi vaø thieân ñòch
8
Coân truøng gaây haïi vaø thieân ñòch (tieáp theo)
9
Beänh haïi caây coù muùi
10
Beänh haïi caây coù muùi tieáp theo
11
Söû duïng thuoác moät caùch an toaøn . Heäu quaû kinh teá cuûa söû duïng thuoác
12
Thuoác sinh hoïc; Bt, Trichoderma. Thuaän lôïi vaø khoaù khaên
13
Dinh döôõng cho giai ñoaïn ra hoa vaø mang traùi
14
Kyõ thuaät troàng caây coù muùi, tæa caønh, maät ñoä troàng, quaûn lyù coû daïi khoâng duøng
thuoác hoaù hoïc .
15
IPM treân caây coù muùi
16
IPM treân caây coù muùi tieáp theo
17
Söï quaûn lyù ñeå hoài phuïc vöôøn caây coù muùi sau khi ngaäp luõ. Nuoâi caù trong caùc keânh
möông.
18
Sau thu hoaïch
19
Phoûng vaán cuoái khoaù
20
Thaûo luaän. Nhöõng loaïi thuoác tröø saâu naøo coù theå söû duïng ñöôïc vaø nhöõng vaán ñeà
4
cuûa IPM. Keát quaû ñieàu tra, keát quaû cuûa caùc thí nghieäm.
21
Keát luaän vaø beá giaûng
1.2. Toùm taét nhöõng thaønh tích ñaït ñöôïc cuûa vieäc huaán luyeän FFS, bao goàm nhöõng
noâng daân tham gia nhaän chứng chæ chöùng nhaän hoaøn taát khoaù huaán luyeän trong
naêm thöù 1.
Trong toång soá 749 noâng daân tham döï FFS coù 715 noâng daân ñaõ ñaït ñöôïc ôû cuoái naêm
2005. Nhöõng chi tieát veà caùc noâng noâng daân tham döï ôû moãi lôùp ôû moãi tænh seõ ñöôïc trình
baøy trong phaàn phuï luïc 1. Vieäc phaùt thaûo vaén taét nhöõng keát quaû ñaït ñöôïc cuûa vòeâc huaán
luyeän FFS, ngaøy khai giaûng ngaøy keát thuùc lôùp hoïc, toång soá noâng daân tham döï vaø toát
nghieäp vaø giôùi tính, nhöõng tieâu ñeà, nhöõng chi tieát cuûa nhöõng thí nghieäm trình dieãn vaø
nhöõng thí nghieäm ngoaøi ñoàng, nhöõng chi tieát cuûa caùc cuoäc khaûo saùt ñaùnh giaù huaán
luyeän vieân ñaõ ñöôïc tieán haønh vaø trình baøy trong phuï luïc 2.
1.3 Söï ñaùnh giaù cuûa noâng daân ñoái vôùi caùc huaán luyeän vieân caùc lôùp FFS trong naêm
thöù 1
Caùc noâng daân ñaõ ñaùnh giaù huaán luyeän vieân baèng vieäc söû duïng thang ñieåm töø 1 ñeán 4,
vôùi 1 laø tuyeät vôøi, 2 laø raát toát, 3 laø toát vaø 4 laø teä. Nhöõng chi tieát veà ñieåm soá cho moãi
huaán luyeän vieân ñöôïc trình baøy trong phuï luïc 2.
2. Keát luaän
Trong naêm thöù 1 cuûa döï aùn, caùc huaán luyeän vieân ñaõ khai giaûng caùc FFS vôùi caùc vaät
lieäu maø hoï ñaõ ñöôïc cung caáp trong suoát chöông trình huaán luyeänï. Hoï cuõng ñaõ ñöôïc
trang bò cho moät CD veà caùch chaån ñoaùn saâu beänh haïi treân caây coù muùi, nhöng caùi naøy
khoâng ñöôïc söû duïng trong caùc FFS vì ôû ñoù khoâng coù maùy tính. Taát caû noâng daân tham
gia trong FFS ñöôïc caáp baûng ñeå ghi soá lieäu veà saâu beänh haïi vaø caùc hoaït ñoäng ñöôïc thöïc
hieän ñeå kieåm soaùt chuùng. Nhöõng nhoùm noâng daân ñöôïc caáp cho nhöõng kính luùp caàm tay
giuùp hoï nhaän dieän ñöôïc caùc loaïi dòch haïi. Suoát trong thôøi gian môû lôùp FFS caùc huaán
luyeän vieân ñaõ phaùt trieån nhöõng phöông tieän giaûng daïy cho chính mình bao goàm moät boä
aùp phích veà caùc loaïi saâu beänh haïi chính treân caây coù muùi ñaõ ñöôïc in ra bôûi Chi cuïc
BVTV Caàn Thô. ÔÛ nhöõng hoäi thaûo ñaùnh giaù keát quaû döï aùn, caùc aùp phích naøy cuõng ñaõ
ñöôïc coâng nhaän laø phöông tieän giaûng daïy toát nhaát. Chi phí coù ñöôïc töø ACIAR vaø
tröôøng Ñaïi hoïc taây Sydney ñeå in 1 boä aùp phích cho moãi FFS ñaõ thöïc hieän trong naêm
2006. Taát caû nhöõng huaán luyeän vieân maø ñaõ huaán luyeän trong naêm 2005 vaø 2006 ñaõ
ñöôïc caáp cho moät quyeån saùch veà “Quaûn lyù sinh thaùi vöôøn caây coù muùi”.
5