Tài liệu Biện pháp quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết ở trường cao đẳng kinh tế - kỹ thuật - đại học thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM -------------***-------------- NGUYỄN MẠNH CƢỜNG BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO THEO HÌNH THỨC LIÊN KẾT Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC THÁI NGUYÊN - 2011 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM -------------***-------------- NGUYỄN MẠNH CƢỜNG BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO THEO HÌNH THỨC LIÊN KẾT Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT - ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN Chuyên ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 601405 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS-TS NGUYỄN QUANG UẨN THÁI NGUYÊN - 2011 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn i LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám hiệu, các thầy cô giáo trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên đã giảng dạy, giúp đỡ Tôi trong quá trình tham gia học tập, nghiên cứu tại Trường. Đặc biệt Tôi xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Thầy giáo GS.TS Nguyễn Quang Uẩn giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu, cán bộ, giáo viên và các bạn đồng nghiệp Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật - Đại học Thái Nguyên đã quan tâm, nhiệt tình giúp đỡ Tôi tìm hiểu thực trạng, cung cấp số liệu và đóng góp ý kiến trong quá trình nghiên cứu đề tài. Mặc dù có nhiều cố gắng, song do khả năng có hạn nên luận văn không thể tránh khỏi những sai sót. Kính mong sự chỉ dẫn, góp ý của các thầy, cô và các đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn, góp phần cung cấp cơ sở khoa học cho việc nâng cao chất lượng đào tạo tại Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật - Đại học Thái Nguyên. Xin chân thành cảm ơn! Tháng 10 năm 2011 Tác giả Nguyễn Mạnh Cường Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn ii MỤC LỤC Lời cảm ơn ..................................................................................................................................................... i Mục lục .............................................................................................................. ii Danh mục các từ viết tắt.................................................................................. vii Danh mục các bảng ........................................................................................ viii Danh mục các sơ đồ, biểu đồ ........................................................................... ix MỞ ĐẦU ..................................................................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1 2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 1 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu .................................................................... 1 4. Giả thuyết khoa học ............................................................................................ 2 5. Nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................................... 2 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.............................................................................. 2 7. Phƣơng pháp nghiên cứu .................................................................................... 2 8. Cấu trúc luận văn ................................................................................................ 2 Chƣơng 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO HỆ LIÊN KẾT Ở CÁC TRƢỜNG CAO ĐẲNG CHUYÊN NGHIỆP ...................................... 3 1.1. Lý luận về hoạt động đào tạo ........................................................................... 3 1.1.1. Khái niệm đào tạo, hoạt động đào tạo nói chung .................................. 3 1.1.2. Hoạt động đào tạo ở bậc Đại học, Cao đẳng ........................................ 4 1.1.2.1. Các cách tiếp cận hoạt động đào tạo ở bậc Đại học, Cao đẳng ......... 5 1.1.2.2. Đặc điểm hoạt động đào tạo ở trƣờng cao đẳng chuyên nghiệp........ 6 1.2. Lý luận về quản lý hoạt động đào tạo .............................................................. 7 1.2.1. Khái niệm quản lý hoạt động đào tạo .................................................. 7 1.3.2. Nội dung cơ bản của quản lý hoạt động đào tạo ................................... 7 1.2.3. Khái niệm biện pháp quản lý hoạt động đào tạo ................................... 7 1.2.4. Chất lƣợng đào tạo, quản lý chất lƣợng đào tạo ................................... 8 1.2.4.1. Khái niệm chất lƣợng, chất lƣợng đào tạo .............................................. 8 1.2.4.2. Quản lý chất lƣợng, quản lý chất lƣợng đào tạo .................................... 8 1.3. Một số văn cứ pháp quy quản lý đào tạo đại học, cao đẳng .......................... 10 1.3.1. Văn bản pháp quy cho đào tạo đại học, cao đẳng nói chung ............... 10 1.3.2. Văn bản pháp quy về đào tạo liên kết. ............................................... 11 1.4. Quản lý hoạt động đào tạo ở trƣờng cao đẳng chuyên nghiệp ...................... 11 1.4.1. Quản lý mục tiêu đào tạo .................................................................. 11 1.4.2. Quản lý nội dung chƣơng trình đào tạo ............................................. 12 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn iii 1.4.3. Quản lý phƣơng pháp đào tạo ........................................................... 13 1.4.4. Quản lý hoạt động giảng dạy và hoạt động học .................................. 13 1.4.5. Quản lý công tác kiểm tra đánh giá ................................................... 14 1.5. Vai trò của Hiệu trƣởng và các bộ phận liên quan trong quản lý đào tạo trƣờng Đại học, Cao đẳng ............................................................................ 15 1.5.1. Vai trò của Hiệu trƣởng trong mối quan hệ với các phòng khoa trong quản lý hoạt động đào tạo ở trƣờng cao đẳng ...................................... 15 1.5.2. Mối quan hệ chỉ đạo của hiệu trƣởng đối với các phòng chức năng .... 15 1.6. Biện pháp quản lý đào tạo theo hình thức liên kết ở trƣờng Cao đẳng chuyên nghiệp ... 17 1.6.1. Biện pháp quản lý thực hiện mục tiêu đào tạo liên kết ........................ 17 1.6.2. Biện pháp quản lý thực hiện các khâu tổ chức đào tạo theo hình thức liên kết...... 17 1.6.3. Quản lý các điều kiện và quy chế đào tạo .......................................... 18 1.6.4. Các yếu tố thuận lợi về mặt chủ quan, khách quan trong quản lý đào tạo theo hình thức liên kết ....................................................................... 19 Tiểu kết chƣơng 1 ........................................................................................................................................20 Chƣơng 2: THỰC TRẠNG VỀ CÔNG TÁC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO HỆ LIÊN KẾT Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT ...........................21 ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN ....................................................................................................................21 2.1. Đánh giá về thực trạng các ngành đào tạo liên kết giữa Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết .................................................................................. 21 2.1.1. Đánh giá về thực trạng các ngành đào tạo liên kết giữa Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết (trên mẫu tổng) .................................. 21 2.1.2. Thực trạng đánh giá sự cần thiết các ngành đào tạo liên kết theo các lát cắt 23 2.1.2.1. Thực trạng đánh giá sự cần thiết các ngành đào tạo liên kết (theo lát cắt cán bộ quản lý) ............................................................................................... 23 2.1.2.2. Thực trạng đánh giá sự cần thiết các ngành đào tạo liên kết (theo lát cắt trình độ học vấn) .................................................................................... 24 2.1.2.3. Thực trạng đánh giá sự cần thiết các ngành đào tạo liên kết (theo lát cắt cƣơng vị công tác) ................................................................................. 25 2.1.2.4. Thực trạng đánh giá sự cần thiết các ngành đào tạo liên kết (theo lát cắt thâm niên công tác).............................................................................. 26 2.2. Thực trạng quản lý liên kết đào tạo giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết .............................................. 28 2.2.1. Thực trạng quản lý liên kết đào tạo giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết (trên mẫu tổng) ...... 28 2.2.2. Thực trạng quản lý liên kết đào tạo giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết (theo lát cắt cán bộ quả lý) ....................... 30 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn iv 2.2.3. Thực trạng quản lý liên kết đào tạo giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết lát cắt (theo trình độ học vấn) ............................................................................................ 31 2.2.4. Thực trạng quản lý liên kết đào tạo giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết (theo lát cắt cƣơng vị công tác) ........................................................................................... 33 2.2.5. Thực trạng quản lý liên kết đào tạo giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết (theo lát cắt thâm niên công tác) ........................................................................................... 35 2.3. Thực trạng quản lý các mặt cụ thể trong đào tạo liên kết .............................. 37 2.3.1. Thực trạng quản lý các mục tiêu liên kết đào tạo (trên mẫu tổng) ....... 37 2.3.2. Thực trạng quản lý thực hiện các mục tiêu liên kết đào tạo theo các lát cắt.......... 38 2.3.2.1. Thực trạng quản lý thực hiện các mục tiêu liên kết đào tạo (theo lát cắt đánh giá của cán bộ quản lý) .............................................................. 38 2.3.2.2. Thực trạng quản lý thực hiện các mục tiêu liên kết đào tạo (theo lát cắt trình độ học vấn) .................................................................................... 39 2.3.2.3. Quản lý thực hiện các mục tiêu liên kết đào tạo (theo lát cắt cƣơng vị công tác) .......................................................................................................... 40 2.3.2.4. Quản lý thực hiện các mục tiêu liên kết đào tạo (theo lát cắt thâm niên công tác) .......................................................................................................... 41 2.4. Đánh giá việc thực hiện các khâu trong đào tạo liên kết giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật với các đơn vị liên kết .............................................. 42 2.4.1. Đánh giá việc thực hiện các khâu trong đào đào tạo liên kết (trên mẫu tổng)42 2.4.2. Đánh giá việc thực hiện các khâu trong đào tạo liên kết giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật với các đơn vị liên kết theo các lát cắt ........ 45 2.4.2.1. Đánh giá thực hiện các khâu trong đào đào tạo liên kết (lát cắt theo đánh giá của cán bộ quản lý)..................................................................... 45 2.4.2.2. Đánh giá thực hiện các khâu trong đào đào tạo liên kết (theo lát cắt trình độ học vấn) .......................................................................................... 48 2.4.2.3. Đánh giá thực hiện các khâu trong đào tạo liên kết (theo lát cắt cƣơng vị công tác) ....................................................................................... 51 2.4.2.4. Kết quả thực hiện các khâu trong đào tạo liên kết (theo lát cắt thâm niên công tác) ................................................................................................ 54 2.4.2.5. Kết quả thực hiện các khâu trong đào tạo liên kết (theo đánh giá của ngƣời học) ....................................................................................................... 56 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn v 2.5. Các yếu tố ảnh hƣởng đến việc quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết............................................................................................... 58 2.5.1. Các yếu tố ảnh hƣởng đến việc quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết (theo đánh giá của giáo viên, cán bộ quản lý) ... 58 2.5.2. Các yếu tố ảnh hƣởng đến việc quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết ở Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên (theo đánh giá của ngƣời học)..................................................................... 60 2.6. Đánh giá chung về thực trạng và các yếu tố ảnh hƣởng tới việc đào tạo liên kết tại Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên ................ 61 Tiểu kết chƣơng 2 ........................................................................................................................................63 Chƣơng 3: MỘT SỐ BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO HỆ LIÊN KẾT Ở TRƢỜNG CAO ĐẲNG KINH TẾ - KỸ THUẬT ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN 64 3.1. Cơ sở xuất phát cho việc đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động đào tạo liên kết .......................................................................................................... 64 3.1.1. Xuất phát từ chủ chƣơng của Đảng và Nhà nƣớc đào tạo nguồn nhân lực cho địa phƣơng ................................................................................. 64 3.1.2. Xuất phát từ chủ chƣơng của Bộ GD&ĐT trong mục tiêu thực hiện đào tạo liên kết Đại học, Cao đẳng và TCCN ............................................ 64 3.1.3. Xuất phát từ thực trạng đào tạo liên kết ở trƣờng Cao đẳng Kinh tế - kỹ thuật – Đại học Thái Nguyên ............................................................. 64 3.1.4. Xuất phát từ từ điều kiện thực tiễn .................................................... 64 3.2. Các nguyên tắc chỉ đạo, định hƣớng cho việc đề xuất biện pháp .................. 64 3.2.1. Đảm bảo tính kế thừa ....................................................................... 64 3.2.2. Đảm bảo tính toàn diện, đồng bộ ...................................................... 64 3.2.3. Đảm bảo tính hiệu quả ..................................................................... 64 3.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý đào tạo hệ liên kết của trƣờng cao đẳng Kinh tế - kỹ thuật – Đại học Thái Nguyên ................................................... 65 3.3.1. Nhóm biện pháp giáo dục nâng cao nhận thức về yêu cầu quản lý chất lƣợng đào tạo và năng lực quản lý đào tạo các trƣờng ĐH, CĐ hiện nay .. 65 3.3.1.1. Biện pháp giáo dục nâng cao nhận thức về yêu cầu quản lý chất lƣợng đào tạo .............................................................................................................. 65 3.3.1.2. Biện pháp tập huấn về quản lý đào tạo và quản lý chất lƣợng đào tạo............. 66 3.3.2. Nhóm biện pháp quản lý mục tiêu và kế hoạch đào tạo ...................... 67 3.3.2.1. Biện pháp quản lý về xây dựng và thực hiện mục tiêu đào tạo ....... 67 3.3.2.2. Biện pháp quản lý chất lƣợng tuyển sinh đầu vào............................... 69 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn vi 3.3.2.3. Biện pháp quản lý vè kế hoạch đào tạo (xây dựng, thực hiện) ........ 70 3.2.2.4. Biện pháp quản lý kiểm tra, thanh tra thực hiện mục tiêu, kế hoạch đào tạo ............................................................................................................. 72 3.3.3. Nhóm biện pháp quản lý chất lƣợng đội ngũ giảng viên ..................... 74 3.3.3.1. Rà soát, quy hoạch, đào tạo và tuyển dụng đủ số lƣợng, chất lƣợng .......... 74 3.3.3.2. Biện pháp xây dựng và thực hiện chế độ phối hợp quản lý đào tạo 75 3.3.3.3. Biện pháp đảm bảo chế độ chính sách, tạo động lực nâng cao chất lƣợng. 76 3.3.3.4. Biện pháp quản lý thực hiện tốt công tác thi đua khen thƣởng về công tác đào tạo ............................................................................................ 77 3.3.4. Nhóm biện pháp quản lý chất lƣợng dạy và học ................................. 77 3.3.4.1. Biện pháp quản lý chất lƣợng hoạt động giảng dạy............................ 77 3.3.4.2. Biện pháp quản lý chất lƣợng hoạt động học và tự học của SV ...... 80 3.3.4.3. Biện pháp quản lý khâu kiểm tra, đánh giá kết quả đào tạo ............. 81 3.3.5. Nhóm biện pháp quản lý cơ sở vật chất nhằm nâng cao chất lƣợng đào tạo .... 83 3.3.5.1. Biện pháp quản lý tài chính, ngân sách và các nguồn thu................. 83 3.3.5.2. Quản lý trang thiết bị và CSVC đảm bảo hoạt động dạy và học ..... 83 3.4. Tổ chức khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp ......... 84 3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ..................................................................... 84 3.4.2. Mô tả cách thức khảo nghiệm ........................................................... 84 3.4.3. Kết quả khảo nghiệm về tính cần thiết và tính khả thi của CBQL và GV về các biện pháp đã nêu ..................................................................... 85 Tiểu kết chƣơng 3 ........................................................................................................................................87 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ........................................................................................................88 1. Kết luận ............................................................................................................. 88 2. Khuyến nghị ...................................................................................................... 89 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................91 PHỤ LỤC ...................................................................................................................................................93 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn vii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT BGH : Ban giám hiệu GV : Giáo viên CBQL : Cán bộ quản lý DH : Dạy học CBGV : Cán bộ giáo viên GD&ĐT : Giáo dục và đào tạo CĐ – KT-KT : Cao đẳng – Kinh tế - Kỹ thuật ĐHTN : Đại học Thái Nguyên QLCL : Quản lý chất lƣợng TCVN : Tiêu chuẩn Việt Nam NCKH : Nghiên cứu khoa học CB, NV : Cán bộ, nhân viên HSSV : Học sinh sinh viên CSVC : Cơ sở vật chất Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn viii DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1: Thực trạng đánh giá các ngành đào tạo liên kết ......................................................................21 Bảng 2: Thực trạng đánh giá sự cần thiết các ngành đào tạo liên kết ................................................23 Bảng 3: Thực trạng đánh giá sự cần thiết các ngành đào tạo liên kết ................................................24 Bảng 4: Thực trạng đánh giá sự cần thiết các ngành đào tạo liên kết ................................................25 Bảng 5: Thực trạng đánh giá sự cần thiết các ngành đào tạo liên kết.................................................26 Bảng 6: Thực trạng quản lý liên kết đào tạo giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết trên mẫu tổng ........................................................28 Bảng 7: Thực trạng quản lý liên kết đào tạo giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết .................................................................................30 Bảng 8: Thực trạng quản lý liên kết đào tạo giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết ....................................................................31 Bảng 9: Thực trạng quản lý liên kết đào tạo giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết ....................................................................33 Bảng 10: Thực trạng quản lý liên kết đào tạo giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết .................................................................................35 Bảng 11: Thực trạng quản lý các mục tiêu liên kết đào tạo .................................................................37 Bảng 12: Thực trạng quản lý thực hiện các mục tiêu liên kết đào tạo ...............................................38 Bảng 13: Thực trạng quản lý thực hiện các mục tiêu liên kết đào tạo ...............................................39 Bảng 14: Thực trạng quản lý thực hiện các mục tiêu liên kết đào tạo ...............................................40 Bảng 15: Quản lý thực hiện các mục tiêu liên kết đào tạo ...................................................................41 Bảng 16: Đánh giá việc thực hiện các khâu trong đào đào tạo liên kết .............................................42 Bảng 17: Đánh giá thực hiện các khâu trong đào đào tạo liên kết.....................................................45 Bảng 18: Đánh giá thực hiện các khâu trong đào đào tạo liên kết .............................................48 Bảng 19: Đánh giá thực hiện các khâu trong đào tạo liên kết..............................................................51 Bảng 20: Kết quả thực hiện các khâu trong đào tạo liên kết................................................................54 Bảng 21: Các yếu tố ảnh hƣởng đến việc quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết ..58 Bảng 3.1: Đánh giá của Cán bộ quản lý và Giáo viên về tính cần thiết của các biện pháp.................85 Bảng 3.2: Đánh giá của Cán bộ quản lý và giáo viên về tính khả thi của các biện pháp................86 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn ix DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ Sơ đồ 1: Mối liên hệ giữa các yếu tố của hoạt động đào tạo.................................................................. 4 Sơ đồ 2: Các cấp độ quản lý chất lƣợng ..................................................................................................10 Biểu đồ 1: Thực trạng đánh giá các ngành đào tạo liên kết .................................................................22 Biểu đồ 2: Thực trạng quản lý liên kết đào tạo giữa Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên với các đơn vị liên kết .................................................................................29 Biểu đồ 3: Thực trạng quản lý các mục tiêu liên kết đào tạo trên mẫu tổng .....................................37 Biểu đồ 4: Các yếu tố ảnh hƣởng đến việc quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết ở Trƣờng Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Đại học Thái Nguyên ...........................................59 Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài 1.1. Cơ sở lý luận - Chất lƣợng đào tạo phụ thuộc chủ yếu vào hoạt động đào tạo, trong đó nhân tố quản lý có vai trò chủ đạo, quyết định. Trong điều kiện hội nhập với nền kinh tế thế giới, việc nghiên cứu nhu cầu phát triển giáo dục đào tạo trong sự phát triển chung của xã hội là vấn đề trọng tâm của mỗi sơ sở giáo dục. Chất lƣợng giáo dục đào tạo là vấn đề sống còn của mỗi cơ sở đào tạo, trong đó bao gồm chất lƣợng, hiệu quả hoạt động đào tạo. Chiến lƣợc phát triển giáo dục 2001-2020 do nhận định ".... trong thời gian vừa qua, quản lý là 1 khâu yếu và là nguyên nhân của những yếu kém khác trong giáo dục nƣớc ta". Vì vậy trong bảy giải pháp chiến lƣợc phát triển giáo dục, đổi mới quản lý giáo dục đƣợc coi là khâu đột phá. - Hình thức đào tạo nguồn nhân lực thuộc trình độ Cao đẳng theo hình thức liên kết còn mới mẻ về phƣơng diện lý luận quản lý đào tạo. Vì thế, cần có sự nghiên cứu một cách sâu sắc về lĩnh vực này. 1.2. Cơ sở thực tiễn Trƣờng Cao đẳng Kinh tế - kỹ thuật - ĐHTN mới đƣợc nâng cấp thành trƣờng cao đẳng từ năm 2005. Để đáp ứng mục tiêu của giáo dục trong tình mới hiện nay, thực hiện tốt nhiệm nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội, nhà trƣờng cần không ngừng đổi mới, hoàn thiện ở nhiều lĩnh vực, trong đó có quản lý hoạt động đào tạo. Dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn tôi chọn đề tài "Biện pháp quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết ở trường Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật - Đại học Thái Nguyên" làm đề tài nghiên cứu, với mong muốn góp phần nâng cao nhận thức và năng lực quản lý hoạt động dạy và học của cán bộ, giáo viên, sinh viên, nâng cao chất lƣợng và hiệu quả đào tạo của trƣờng Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật Đại học Thái Nguyên. 2. Mục đích nghiên cứu Nghiên cứu lý luận và thực tiễn quản lý hoạt động đào tạo nguồn nhân lực có trình độ Cao đẳng, từ đó đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết nhằm góp phần nâng cao chất lƣợng đào tạo ở trƣờng Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật - Đại học Thái Nguyên theo hình thức đào tạo liên kết. 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: Hoạt động đào tạo ở trƣờng Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật - Đại học Thái Nguyên 3.2. Đối tượng nghiên cứu: Các biện pháp quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết ở trƣờng Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật - Đại học Thái Nguyên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 2 4. Giả thuyết khoa học Quá trình đào tạo ở trƣờng Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có yếu tố thuộc về biện pháp quản lý. Nếu đề xuất đƣợc những biện pháp quản lý phù hợp với tình hình thực tế thì hiệu quả của hoạt động đào tạo nói chung, đào tạo theo hình thức liên kết nói riêng ở trƣờng Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật - Đại học Thái Nguyên sẽ đƣợc nâng cao. 5. Nhiệm vụ nghiên cứu 5.1. Xác lập cơ sở lý luận của việc quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết ở các trường Cao đẳng hiện nay. 5.2. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết ở trường Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật - Đại học Thái Nguyên. 5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết ở trường Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật - Đại học Thái Nguyên trong giai đoạn hiện nay. 6. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 6.1. Khách thể điều tra 150 sinh viên (từ năm thứ nhất đến năm thứ ba); cán bộ quản lý 50, giảng viên 150 tại trƣờng Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật - Đại học Thái Nguyên 6.2. Thời gian địa điểm điều tra: Từ tháng 1 đến tháng 6/2011 tại trƣờng kinh tế kỹ thuật - Đại học Thái Nguyên. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu 7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu tài liệu lý luận, văn bản: Hệ thống hoá và khái quát hóa các tài liệu và công trình nghiên cứu có liên quan để xác định hệ thống khái niệm công cụ và khung lý thuyết phục vụ cho việc triển khai nghiên cứu thực trạng và đề xuất biện pháp. 7.2. Nhóm phương pháp thực tiễn: Điều tra viết bằng phiếu hỏi, quan sát tổng kết kinh nghiệm đào tạo, nghiên cứu sản phẩm hoạt động đào tạo, phƣơng pháp quan sát, phƣơng pháp phỏng vấn sâu. 7.3. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học. 8. Cấu trúc luận văn Ngoài phần mở đầu và phụ lục, luận văn đƣợc cấu trúc 3 chƣơng Chƣơng 1: Cơ sở lý luận của việc quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết ở các trường Cao đẳng chuyên nghiệp. Chƣơng 2: Thực trạng đào tạo và quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết ở trường Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật - Đại học Thái Nguyên. Chƣơng 3: Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động đào tạo theo hình thức liên kết ở trường Cao đẳng kinh tế - kỹ thuật - Đại học Thái Nguyên. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 3 Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO HỆ LIÊN KẾT Ở CÁC TRƢỜNG CAO ĐẲNG CHUYÊN NGHIỆP 1.1. Lý luận về hoạt động đào tạo 1.1.1. Khái niệm đào tạo, hoạt động đào tạo nói chung a) Khái niệm đào tạo - Đào tạo, theo một nghĩa chung nhất, là quá trình tác động đến con ngƣời, làm cho ngƣời đó lĩnh hội và nắm vững những tri thức, kĩ năng, kĩ xảo … một cách có hệ thống nhằm chuẩn bị cho ngƣời đó thích nghi với cuộc sống và khả năng nhận một sự phân công lao động nhất định, góp phần của mình vào việc phát triển xã hội, duy trì và phát triển nền văn minh của loài ngƣời. - Khi nói đến đào tạo là nói đến việc học làm một công việc nhƣ thế nào, nghĩa là nó liên quan đến việc học hay dạy những kĩ năng cần thiết cho một công việc nhất định nào đó. - Nhƣ vây: Đào tạo đƣợc xem nhƣ là một quá trình làm cho ngƣời ta “trở thành ngƣời có năng lực theo những tiêu chuẩn nhất định” b) Khái niệm hoạt động đào tạo: Hoạt động đào tạo là quá trình tổ chức hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học tập, rèn luyện của học sinh nhằm hình thành và phát triển ngân cách của ngƣời học theo mục tiêu đào tạo. c) Các yếu tố cấu thành hoạt động đào tạo: Hoạt động đào tạo của một nhà trƣờng bao gồm 10 yếu tố: - Mục tiêu đào tạo - Hình thức đào tạo - Nội dung đào tạo - Điều kiện đào tạo - Phƣơng pháp đào tạo - Môi trƣờng đào tạo - Lực lƣợng đào tạo - Quy chế đào tạo - Đối tƣợng đào tạo - Bộ máy tồ chức đào tạo Các yếu tố của quá trình đào tạo có thể chia làm ba nhóm: - Nhóm các yếu tố thứ nhất bao gồm: + Mục tiêu đào tạo (MT): Mục tiêu đào tạo chịu sự quy định của mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội. + Nôi dung đào tạo (ND): đƣợc xác định từ mục tiêu đào tạo và thành quả của khoa học kỹ thuật, văn hóa. + Phƣơng pháp đào tạo (PP): đƣợc hình thành từ thành quả của khoa học giáo dục và quy định bởi mục tiêu giáo dục, nội dung giáo dục. - Nhóm các yếu tố thứ hai bao gồm: + Lực lƣợng đào tạo: (Ngƣời dạy-th)trong mối quan hệ với lao động xã hội của đất nƣớc và cộng đồng. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 4 + Đối tƣợng đào tạo:(Ngƣời học-tr) trong mối quan hệ với dân số học đƣờng (các độ tuổi tƣơng ứng với cấp học, bậc học). - Nhóm các yếu tố thứ ba bao gồm: + Hình thức đào tạo (HT) + Điều kiện đào tạo (ĐK): Điều kiện tài lực, nhân lực, thông tin. Do đặc thù sƣ phạm, bộ phận nhân lực chủ đạo đã đƣợc tách ra đƣa vào yếu tố ngƣời dạy (th), nên nhân lực ở đây chỉ đề cập đến lực lƣợng ngoài đội ngũ giảng dạy. + Môi trƣờng đào tạo (MT) Môi trƣờng tự nhiên và môi trƣờng xã hội mà nhà trƣờng tọa lạc. + Quy chế đào tạo (QC) + Bộ máy tổ chức đào tạo (BM) Có thể sơ đồ hóa 10 yếu tố trên trong một hình sao mà ngƣời quản lý ở trung tâm ngôi sao (xem sơ đồ 1) MT: Mục tiêu đào tạo HT ĐK HT: Hình thức đào tạo MT ND: Nội dung đào tạo Tr Th ĐK: Điều kiện đào tạo QUẢN PP: Phƣơng pháp đào tạo LÝ QC MTr MTr: Môi trƣờng đào tạo ND PP Th: thầy - Lực lƣợng đào tạo BM BM: Bộ máy đào tạo MT Tr: Trò - Đối tƣợng đào tạo QC: Quy chế đào tạo Sơ đồ 1: Mối liên hệ giữa các yếu tố của hoạt động đào tạo 1.1.2. Hoạt động đào tạo ở bậc Đại học, Cao đẳng Hoạt động đào tạo là một hệ thống công việc chuyên môn nhằm thực hiện mục tiêu đào tạo của một cơ sở giáo dục chuyên nghiệp, bao gồm: thiết kế và thực hiện chƣơng trình đào tạo, tổ chức giảng dạy - học tập theo quy chế chuyên môn, kiểm tra đánh giá kết quả đào tạo, chứng nhận kết quả học tập cho ngƣời học... toàn bộ những công việc này có mối liên quan chặt chẽ với nhau nhằm thực hiện hiệu quả quá trình đào tạo của cơ sở đó. "Đặc điểm lớn của giáo dục đào tạo là đào tạo nhân lực trình độ cao theo những lĩnh vực, ngành nghề khác nhau, đồng thời phải tiến hành nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, cho nên tính tự chủ và chịu trách nhiệm xã hội của trường ĐH rất cao" [36, tr.7] Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 5 Hoạt động đào tạo trong các cơ sở giáo dục chuyên nghiệp thực chất là sự phối hợp hoạt động giảng dạy (đội ngũ giảng viên) và hoạt động học tập (ngƣời học) nhằm thực hiện một chƣơng trình đào tạo nghề nghiệp đã đƣợc thiết kế, nhằm đạt đƣợc mục tiêu đào tạo của nhà trƣờng. 1.1.2.1. Các cách tiếp cận hoạt động đào tạo ở bậc Đại học, Cao đẳng a) Tiếp cận Lý luận dạy học và theo tiếp cận hoạt động, có thể nhận thấy hoạt động đào tạo có phạm vi rộng hơn và phức tạp hơn nhiều khi so sánh với hoạt động dạy - học, mặc dù các hoạt động (quá trình) có cùng mục tiêu chung (mục tiêu đào tạo) và động bộ: - Hoạt động đào tạo là hoạt động có phạm vi toàn trƣờng, thực chất là tổng thể của nhiều hoạt động tham gia vào quá trình đào tạo. Nói cách khác, hoạt động đào tạo (hệ thống lớn) bao gồm nhiều hoạt động thành phần (hệ thống con). - Trong phạm vi một cơ sở giáo dục đại học, khái niệm hoạt động đào tạo bao gồm 3 bộ phận cơ bản: a) Hoạt động dạy - học là hoạt động trung tâm, có vai trò cốt lõi của hoạt động đào tạo; b) Hoạt động quản lý đào tạo và c) Hoạt động phục vụ và đảm bảo quá trình đào tạo. Đáng lƣu ý là 3 hoạt động bộ phận này có chung mục tiêu (mục tiêu đào tạo) và cùng chung đối tƣợng hoạt động là người học và hoạt động học (cũng gọi là "tự đào tạo"). - Bởi vậy, ngƣời Hiệu trƣởng vừa là chủ thể của Hoạt động quản lý đào tạo, đồng thời cũng đƣợc coi là Chủ thể chính của hoạt động đào tạo (hệ thống lớn). Còn chủ thể của hoạt động dạy - học là đội ngũ giảng viên. - Hoạt động dạy - học. Đến lƣợt nó, lại bao gồm 2 hoạt động thành phần: Hoạt động dạy (giảng dạy), chủ thể là đội ngũ giảng viên và đối tƣợng là hoạt động học của ngƣời học; Hoạt động học (cũng gọi là "tự đào tạo") có chủ thể là ngƣời học và đối tƣợng là hệ thống tri thức, kĩ năng và các phẩm chất nghề nghiệp cần lĩnh hội. Như vậy, cấu trúc hoạt động đào tạo ở bậc Đại học, Cao đẳng gồm 5 thành tố cơ bản: 1. Chủ thể quản lý đào tạo (Hiệu trƣởng và các đầu mối bộ máy quản lý đào tạo đƣợc Hiệu trƣởng ủy quyền); 2. Hoạt động giảng dạy và đội ngũ giảng viên; 3. Hoạt động học tập (tự đào tạo) và ngƣời học; 4. Nội dung, chƣơng trình đào tạo; 5. Các hoạt động và các điều kiện đảm bảo cho quá trình đào tạo. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 6 b)Tiếp cận thực tiễn quá trình quản lý có thể nhìn nhận rõ hơn sự tham gia của nhiều yếu tố tác động và chi phối hoạt động đào tạo. Theo tác giả Nguyễn Phúc Châu [8, tr.9], các yếu tố (công việc) chủ yếu khi tổ chức một quá trình đào tạo bao gồm: + Đánh giá bối cảnh, nắm bắt nhu cầu xã hội về đào tạo nghề nghiệp + Xây dựng chƣơng trình đào tạo (Mục tiêu; nội dung; phƣơng pháp; hình thức tổ chức; điều kiện thiết yếu phục vụ đào tạo và phƣơng thức đánh giá kết quả đào tạo theo tiêu chuẩn). + Tổ chức lực lƣợng đào tạo + Chuẩn bị đầy đủ các điều kiện đào tạo + Tổ chức tuyển sinh + Tổ chức hoạt động đào tạo (dạy học, thực hành, thực tập) + Đánh giá kết quả, cấp văn bằng và tƣ vấn cho ngƣời đã tốt nghiệp về nghiên cứu sử dụng. 1.1.2.2. Đặc điểm hoạt động đào tạo ở trường cao đẳng chuyên nghiệp Hoạt động đào tạo ở trƣờng cao đẳng chuyên nghiệp mang đầy đủ đặc điểm chung của bậc giáo dục đại học và đã đƣợc xác định trong Luật giáo dục 2005 [1, tr.37] - Mục tiêu đào tạo: đào tạo ngƣời học có phẩm chất chính trị, đạo đức, có ý thức phục vụ nhân dân, có kiến thức và năng lực thực hành nghề nghiệp tƣơng xứng với trình độ đào tạo, có sức khỏe, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đào tạo trình độ cao đẳng giúp sinh viên có kiến thức chuyên môn và kỹ năng thực hành cơ bản để giải quyết những vấn đề thông thƣờng chuyên ngành đƣợc đào tạo. - Nội dung đào tạo: phải có tính hiện đại và phát triển, đảm bảo cơ cấu hợp lý giữa kiến thức khoa học cơ bản, ngoại ngữ và công nghệ thông tin với kiến thức chuyên môn và các bộ phận khoa học Mac-Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh; kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp, bản sắc văn hóa dân tộc; tƣơng ứng với trình độ chung của khu vực và thế giới. Nội dung đào tạo trình độ cao đẳng phải đảm bảo cho sinh viên có những kiến thức khoa học cơ bản và kiến thức chuyên môn cần thiết, chú trọng rèn luyện kỹ năng cơ bản và năng lực thực hiện công tác chuyên môn. - Chương trình, giáo dục đào tạo + Chƣơng trình: thể hiện mục tiêu giáo dục đại học, quy định chuẩn kiến thức, kỹ năng, phạm vi và cấu trúc nội dung giáo dục đại học, phƣơng pháp và hình thức đào tạo, cách thức đánh giá kết quả đào tạo đối với mỗi học sinh, ngành học, trình độ đào tạo của giáo dục đại học; bảo vệ yêu cầu liên thông với các chƣơng trình giáo dục khác. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 7 + Giáo trình: cụ thể hóa yêu cầu về nội dung kiến thức, kỹ năng quy định trong chƣơng trình giáo dục đối với mỗi môn học, ngành học, trình độ đào tạo. - Phương pháp đào tạo: phải coi trọng việc bồi dƣỡng ý thức tự giác học tập, năng lực tự học, tự nghiên cứu, phát triển tƣ duy sáng tạo, rèn luyện kỹ năng thực hành, tạo điều kiện cho ngƣời học tham gia nghiên cứu, thực nghiệm ứng dụng. Sinh viên học hết chƣơng trình, có đủ điều kiện thì đƣợc dự thi, nếu đạt yêu cầu theo quy định thì đƣợc hiệu trƣởng cấp bằng tốt nghiệp cao đẳng. 1.2. Lý luận về quản lý hoạt động đào tạo 1.2.1. Khái niệm quản lý hoạt động đào tạo Là hoạt động quản lý mục tiêu, nội dung, phƣơng pháp, lực lƣợng đào tạo (ngƣời dạy-Th), đối tƣợng (ngƣời học-Tr), các hình thức, điều kiện phƣơng tiện đào tạo (cơ sở vật chất kĩ thuật) phục vụ đào tạo diễn ra trong bộ máy tổ chức đào tạo, trong môi trƣờng đào tạo nhằm đạt mục tiêu đào tạo. Đối tƣợng của quản lý hoạt động đào tạo chính là sự vận hành tổ hợp 10 yếu tố đào tạo, làm cho chúng vận động tạo ra sự phát triển toàn vẹn của quá trình đào tạo. 1.2.2. Nội dung cơ bản của quản lý hoạt động đào tạo Nội dung cơ bản của quản lý hoạt động đào tạo diễn ra theo một chu trình gồm các khâu: - Xác định nhu cầu đào tạo. - Xây dựng mục tiêu đào tạo. - Lập kế hoạch đào tạo. - Tổ chức thực hiện kế hoạch đào tạo. - Chỉ đạo thực hiện kế hoạch đào tạo. - Kiểm tra đánh giá việc thực hiện kế hoạch đào tạo. Quá trình đào tạo phải thực hiện đồng thời 3 chức năng: giáo dục, giáo dƣỡng và phát triển. Ba chức năng này có mối quan hệ tác động, ảnh hƣởng lẫn nhau nhằm hình thành và phát triển nhân cách ngƣời học, đáp ứng mục tiêu đào tạo. 1.2.3. Khái niệm biện pháp quản lý hoạt động đào tạo * Biện pháp: Là cách thức xử lý công việc hoặc giải quyết vấn đề . Theo Đặng Quốc Bảo: “ Biện pháp là hàm ý nêu ra một cách làm mới mà trƣớc đó ngƣời ta chƣa làm hoặc làm còn đơn giản”. Nhƣ vậy: Biện pháp là cách thức xử lý một công việc hoặc giải quyết vấn đề, làm cho nó trở nên tốt hơn. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 8 * Biện pháp quản lý hoạt động đào tạo: Là cách thức quản lý các yếu tố mục tiêu, nội dung, phƣơng pháp, lực lƣợng đào tạo (ngƣời dạy-Th), đối tƣợng (ngƣời học-Tr), hình thức, điều kiện (cơ sở vật chất kĩ thuật), môi trƣờng, quy chế và bộ máy tổ chức đào tạo; liên kết các yếu tố đó, làm cho chúng vận động tạo ra sự phát triển toàn vẹn của quá trình đào tạo. 1.2.4. Chất lượng đào tạo, quản lý chất lượng đào tạo 1.2.4.1. Khái niệm chất lượng, chất lượng đào tạo a) Khái niệm chất lƣợng - Theo “Từ điển tiếng Việt thông dụng” (Nxb Giáo dục, Hà Nội, 1998) thì chất lƣợng là “cái làm nên phẩm chất, giá trị của sự vật” hoặc là “cái tạo nên bản chất sự vật, làm cho sự vật này khác sự vật kia” - Theo định nghĩa của ISO 9000:2000 “Chất lƣợng là mức độ đáp ứng các yêu cầu của một tập hợp các đặc tính vốn có, trong đó yêu cầu đƣợc hiểu là các nhu cầu hay mong đợi đã đƣợc công bố, ngầm hiểu hay bắt buộc”. b) Khái niệm chất lƣợng đào tạo - Tác giả Lê Đức Phúc (Viện Khoa học giáo dục Việt Nam) coi “chất lượng giáo dục là chất lượng thực hiện các mục tiêu giáo dục”. - Tác giả Trần Khánh Đức (Viện Nghiên cứu phát triển giáo dục Việt Nam) cho rằng: “Chất lượng đào tạo là kết quả của quá trình đào tạo, được phản ánh ở đặc trưng về phẩm chất, giá trị nhân cách và giá trị sức lao động, hay năng lực hành nghề của người tốt nghiệp chương trình đào tạo tương ứng với mục tiêu đào tạo” - Theo tác giả Bùi Minh Hiền "Chất lượng đào tạo được hiểu là mức độ đạt được mục tiêu đào tạo đề ra đối với một chương trình đào tạo"; "Chất lượng đào tạo được xem là kết quả của quá trình đào tạo được phản ánh ở các đặc trưng về phẩm chất, giá trị nhân cách và giá trị sức lao động hay năng lực hành nghề của người tốt nghiệp, tương ứng với mục tiêu, chương trình theo các ngành nghề cụ thể" [21, tr.259] - Theo tác giả Nguyễn Thị Tính: "Chất lượng giáo dục đào tạo là sự thỏa mãn về sản phẩm giáo dục với yêu cầu của xã hội đặt ra, và sự phù hợp của sản phẩm đó với mục tiêu giáo dục đào tạo đã đề ra" [34, tr.20] 1.2.4.2. Quản lý chất lượng, quản lý chất lượng đào tạo a) Khái niệm quản lý chất lượng: Theo hệ thống QLCL – Cơ sở và từ vựng của TCVN ISO 9000:2000: “Quản lý chất lượng là các hoạt động có phối hợp để định hướng và kiểm soát một tổ chức về chất lượng”. Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn 9 - Hoạt động định hƣớng gồm: xác định sứ mạng, tầm nhìn, mục tiêu. - Hoạt động kiểm soát: xem xét việc triển khai. - Hoạt động quản lý chất lƣợng bao gồm: + Việc thiết lập chính sách và mục tiêu chất lƣợng; + Kiểm soát chất lƣợng; + Cải tiến chất lƣợng. b) Khái niệm quản lý chất lượng đào tạo Quản lý chất lượng đào tạo được hiểu là quá trình tổ chức thực hiện có hệ thống các biện pháp quản lý toàn bộ quá trình đào tạo nhằm bảo đảm và không ngừng nâng cao chất lượng đào tạo đáp ứng yêu cầu người sử dụng lao động (từ khâu tìm hiểu nhu cầu thị trường lao động, thiết kế chương trình đào tạo đến công tác tuyển sinh, tổ chức đào tạo và kiểm tra, đánh giá kết quả đào tạo). c) Các nguyên tắc quản lý chất lượng đào tạo - Nguyên tắc 1: Hƣớng vào mục tiêu, yêu cầu của việc sử dụng sản phẩm đào tạo “khách hàng” - Nguyên tắc 2: Thiết lập sự thống nhất giữa mục đích và phƣơng hƣớng của tổ chức tạo ra và duy trì môi trƣờng lôi cuốn mọi ngƣời tham gia để đạt mục tiêu. - Nguyên tắc 3: Huy động sự tham gia của mọi ngƣời trong tổ chức, sử dung có hiệu quả sức lực của họ. - Nguyên tắc 4: Tiếp cận quản lý theo quá trình. - Nguyên tắc 5: Tiếp cận hệ thống trong quản lý. - Nguyên tắc 6: Cải thiện liên tục. - Nguyên tắc 7: Quyết định quản lý có hiệu lực dựa trên sự phân tích dữ liệu và thông tin. - Nguyên tắc 8: Xây dựng quan hệ hợp tác có lợi cho các bên. d) Các mô hình quản lý chất lượng đào tạo * Quản lý kiểm soát chất lƣợng (Quality control): * Quản lý đảm bảo chất lƣợng (Quality Assurance): * Quản lý chất lƣợng tổng thể (Total Quality): Nhƣ vậy, mô hình thứ nhất chú trọng kiểm soát chất lƣợng (phát hiện); mô hình thứ 2 chú trọng đảm bảo chất lƣợng (phòng ngừa) thì mô hình thứ ba là cấp độ cao nhất về quản lý chất lƣợng (chú trọng nâng cao chất lƣợng toàn diện). Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên http://www.lrc-tnu.edu.vn