Lêi nãi ®Çu
BÊt cø mét sù ph¸t triÓn nµo còng ®Òu ph¶i cã mét ®éng lùc thóc ®Èy.Ph¸t
triÓn kinh tÕ x· héi ®îc dùa trªn nhiÒu nguån lùc: nh©n lùc (nguån lùc con
ngêi), vËt lùc (nguån lùc vËt chÊt, c«ng cô lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng, tµi
nguyªn thiªn nhiªn, …), tµi lùc (bao gåm nguån lùc tµi chÝnh, tiÒn tÖ) …
song chØ cã nguån lùc con ngêi míi t¹o ra ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn. Tõ thêi
xa xa con ngêi ®· sö dông c«ng cô lao ®éng thñ c«ng, ®¬n gi¶n ®Ó s¶n xuÊt
ra cña c¶i vËt chÊt tho¶ m·n nhu cÇu cña b¶n th©n.Ngµy nay, S¶n xuÊt ngµy
cµng ph¸t triÓn, ph©n c«ng lao ®éng x· héi ngµy cµng chi tiÕt, hîp t¸c ngµy
cµng chÆt chÏ, nh÷ng tiÕn bé KHCN ®îc ¸p dông vµo s¶n xuÊt lµm thay ®æi
tÝnh chÊt cña lao ®éng tõ lao ®éng thñ c«ng sang lao ®éng c¬ khÝ vµ trÝ tuÖ.
§èi víi c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn nh chóng ta, d©n sè ®«ng nguån lùc
dåi dµo. NÕu biÕt khai th¸c chóng mét c¸ch hiÖu qu¶ sÏ thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t
triÓn nhanh chãng.V× vËy h¬n ai hÕt ®¶ng vµ nhµ níc ta hiÓu ®îc nguån lùc
quan träng nhÊt ®Ó ph¸t tiÓn ®Êt níc ®ã chÝnh lµ con ngêi. NÕu nh tríc ®©y
con ngêi ViÖt nam ®îc biÕt ®Õn víi ý chÝ quËt cõ¬ng, sù th«ng minh, dòng
c¶m, th× ngµy nay chóng ta ®îc biÕt ®Õn nh mét d©n téc nghÌo khæ, kÐm ph¸t
triÓn.Nh vËy ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ th× chØ cã cÇn cï th«i thi cha
®ñ. Do ®ã, con ngêi ViÖt Nam hay ®óng h¬n lµ nguån cÇn ph¶i häc hái thËt
nhiÒu ®Ó tiÕp thu kiÕn thøc, v¨n minh nh©n lo¹i . Nh÷ng lÜnh vùc mµ chung
ta cha cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn, hay tiÕp cËn nhng cßn h¹n chÕ nh: c«ng nghÖ tin
häc, c«ng nghÖ sinh häc…§Ó lµm dîc ®iÒu ®ã nguån nh©n lùc ViÖt Nam cÇn
ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng ®iÒu kiÖn g×, yÕu tè g×, phÈm chÊt g× ®ã cung chÝnh lµ
®Ò tµi mµ t«i nghiªn cøu. Nguån nh©n lùc ViÖt Nam: Lîi thÕ, th¸ch thøc vµ
xu híng ph¸t triÓn trong tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ.
KÕt cÊu cña ®Ò ¸n bao gåm c¸c phÇn:
Ch¬ng I: LÝ luËn cã b¶n vÒ nguån nh©n lùc vµ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh
tÕ
Ch¬ng II: §¸nh gi¸ thùc tr¹ng vÒ nguån nh©n lùc Viªt Nam trong tiÕn
tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ.
Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn nguån nh©n lùc ViÖt Nam trong tiÕn
tr×nh tham gia héi nhËp.
1
2
Ch¬ng I
Lý luËn c¬ b¶n vÒ nguån nh©n lùc vµ tiÕn tr×nh
héi nhËp kinh tÕ
I- nguån nh©n lùc
1) Kh¸i niÖm nguån nh©n lùc (NNL) vµ vai trß ph¸t triÓn NNL
a) Kh¸i niÖm
Cã nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c nhau vÒ NNL:
Nguån nh©n lùc lµ nguån lùc vÒ con ngêi vµ ®îc nghiªn cøu díi nhiÒu
khÝa c¹nh. Tríc hÕt víi t c¸ch lµ nguån cung cÊp søc lao ®éng cho x· héi bao
gåm toµn bé d©n c cã c¬ thÓ ph¸t triÓn b×nh thêng.
nnl ®îc hiÓu víi t c¸ch lµ tæng thÓ c¸c c¸ nh©n, nh÷ng con ngêi cô thÓ
tham gia vµo qu¸ tr×nh lao ®éng, lµ tæng thÓ c¸c yÕu tè vÒ vËt chÊt vµ tinh
thÇn ®îc huy ®éng vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.Víi c¸ch hiÓu nµy NNL bao gåm
ngêi b¾t ®Çu bíc vµo ®é tuæi lao ®éng trë lªn .
NNL víi t c¸ch lµ mét yÕu tè cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi lµ kh¶ n¨ng
lao ®éng cña x· héi ®îc hiÓu theo nghÜa hÑp h¬n, bao gåm nhãm d©n c trong
®é tuæi lao ®éng cã kh¶ n¨ng lao ®éng. C¸ch hiÓu nµy NNL t¬ng ®¬ng víi
nguån lao ®éng.
C¸c c¸ch hiÓu nµy chØ kh¸c nhau vÒ viÖc x¸c ®Þnh quy m« NNL, song ®Òu
nhÊt trÝ víi nhau ®ã lµ NNL nãi lªn kh¶ n¨ng lao ®éng cña x· héi.
Ph¸t triÓn NNL ViÖt Nam lµ t¹o ra sù thay ®æi vÒ mÆt chÊt lîng cña NNL
c¸c mÆt thÕ lùc, trÝ lùc, chuyªn m«n khoa häc-kü thuËt, phÈm chÊt vµ nh©n
c¸ch ®Ó ®¸p øng nh÷ng ®ßi hái cao cña nÒn kinh tÕ, v¨n ho¸- x· héi trong
bèi c¶nh c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ xu híng ph¸t triÓn cña
thÕ giíi.
b) Vai trß cña ph¸t triÓn NNL ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕx· héi
Khai th¸c tiÒm n¨ng trÝ tuÖ, ph¸t huy s¸ng t¹o cña con ngêi trë thµnh cÇn
thiÕt vµ chñ yÕu ®èi víi ph¸t triÓn kt-xh. Tríc ®©y nguån lao ®éng (NL§)
nhiÒu vµ rÎ ®îc coi lµ thÕ m¹nh hµng ®Çu vÒ nh©n lùc th× ngµy nay, yÕu tè
chÊt lîng ngµy cµng ®îc nhÊn m¹nhvµ quan t©m. Tri thøc trë thµnh thÕ m¹nh
mòi nhän ®èi víi nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. C¹nh tranh lµnh m¹nh trong khoa
häc- kÜ thuËt nãi riªng vµ trong kinh tÕ thÞ trêng nãi chung, suy cho cïng lµ
c¹nh tranh vÒ tµi n¨ng trÝ tuÖ cña c¸c nh©n tµi, kÜ thuËt c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ
th«ng tin lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ.
3
MÆt kh¸c con ngêi víi kh¶ n¨ng cña m×nh t¸c trùc tiÕp ®éng lªn c«ng cô
lao ®éng vµ ®èi tîng lao ®éng ®Ó s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt nh»m tho¶ m·n
nhu cÇu c¸ nh©n. Cïng víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, søc m¹nh vµ kÜ n¨ng lao ®éng
cña con ngêi t¨ng lªn, ®Æc biÖt lµ t duy trÝ tuÖ cña con ngêi kh«ng ngõng
ph¸t triÓn, hµm lîng lao ®éng trÝ tuÖ ngµy cµng cao, s¶n phÈm lµm ra ngµy
cµng chøa hµm lîng chÊt x¸m nhiÕu h¬n. Sù ph¸t triÓn nµy ®· lµm thay ®æi
tÝnh chÊt lao ®éng tõ thñ c«ng sang lao ®éng c¬ khÝ, m¸y mãc hiÖn ®¹i.
Ngµy nay, tríc sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc c«ng nghÖ song vai
trß lao ®éng cña con ngêi vÉn kh«ng hÒ gi¶m sót, mµ tr¸i l¹i mäi ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kh«ng thÓ t¸ch rêi con ngêi bëi con ngêi s¸ng t¹o, ph¸t minh ra
m¸y mãc thݪt bÞ hiÖn ®¹i ®ã. MÆt kh¸c thùc tÕ ®· chøng minh r»ng, sù giµu
cã vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cña c¸c níc trªn thÕ giíi ®îc gi¶i thÝch bëi sù ®ãng
gãp phÇn lín lµ do sù ®ãng gãp cña lùc lîng lao ®éng ( tr×nh ®é, søc khoÎ,
giíi tÝnh), trong khi ®ã c¸c yÕu tè nguån vèn, tµi nguyªn chØ ®ãng vai trß
phÇn nhá,bíi nÕu c¸c yÕu nµy chØ ®îc khai th¸c vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ khi
cã sù t¸c ®éng cña con ngêi. Do ®ã, ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh con ngêi lµ trung
t©m ph¸t trتn cña lùc lîng s¶n xuÊt, thíc ®o cña sù ph¸t triÓn x· héi.
N¨m 1998 ®Ò cËp ®Õn vÊn ®Ò PTNNL, UNESCO ®· kh¼ng ®Þnh ph¶i coi
gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ yÕu tè then chèt, PTNNL lµ néi dung quan träng hµng
®Çu cña chiÕn lîc ph¸t triÓn KT-XH ®Êt níc. Nã ®îc coi lµ tµi nguyªn c¬ b¶n
vµ quan träng nhÊt cña mçi quèc gia bëi tÊt c¶ nh÷ng thay ®æi trong s¶n
xuÊt, dÞch vô, qu¶n lÝ, ®êi sèng ®Òu dùa trªn c¬ së c¸ch m¹ng KH-CN hiÖn
®¹i nªn ®ßi hái ph¶i ph¸t triÓn NNL, ®ång thêi t¹o ra NNL cã tr×nh ®é cao
n¾m ®îc KH-CN míi ®a vµo s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. Quèc gia nµo kh«ng chó
träng ph¸t triÓn NNL th× sÏ tôt hËu vÒ kinh tÕ ngµy cµng xa ®èi víi c¸c níc
trong khu vùc vµ thÕ giíi. V× vËy, ph¸t triÓn NNL ®ãng vai trß v« cïng quan
träng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt níc v× nã quyÕt ®Þnh sù giÇu cã, hng thÞch cña mét quèc gia.
2) C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ NNL
a) ChØ tiªu vÕ sè lîng NNL.
Quy m« NNL: §ù¬c hiÓu lµ tæng sè ngêi trong ®é tuæi lao ®éng, cã kh¶
n¨ng lao ®éng ®îc x¸c ®Þnh t¹i mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh.
Quy m« NNL ë c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau lµ kh¸c nhau. Nã phô thuéc vµo
quy m« d©n sè vµ tèc ®é t¨ng d©n sè. Quy m« vµ tèc ®é t¨ng d©n sè cµng lín
th× quy m« vµ tèc ®é t¨ng NNL lín vµ ngîc l¹i.
4
Tèc ®é t¨ng NNL: T¹i mét thêi k× lµ sù chªnh lÖch vÒ quy m« NNL ë thêi
®iÓm ®Çu vµ thêi ®iÓm cuèi cña thêi k×, tÝnh b»ng phÇn tr¨m so víi NNL ë
thêi k× ®Çu vµ thêng ®îc quy vÒ mét n¨m.
Nh ®· nãi ë trªn tèc ®é NNL phô thuéc vµo tèc ®é t¨ng d©n sè, tèc ®é t¨ng
d©n sè cao th× tèc ®é t¨ng NNL cao vµ ngîc l¹i.
C¬ cÊu NNL: C¬ cÊu NNL lµ sù ph©n chia toµn bé NNL thµnh c¸c bé phËn
kh¸c nhau theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau t¹o nªn c¬ cÊu NNL, c¸c ®Æc trng
chñ yÕu ®Ó ph©n chia lµ: ®é tuæi, giíi tÝnh, t«n gi¸o, vïng, tr×nh ®é v¨n
ho¸…
b) ChÊt lîng NNL.
Kh¸i niÖm:
ChÊt lîng NNL lµ tr¹ng th¸i nhÊt ®Þnh cña nguån lùc thÓ hiÖn mèi quan hÖ
gi÷a c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn b¶n chÊt bªn trong cña NNL.
ChÊt lîng NNL kh«ng nh÷ng lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn kÝnh
tÕ, mµ cßn lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tr×nh ®é ph¸t triÓn vÒ mÆt ®êi sèng x· héi, bëi
lÏ chÊt lîng NNL sÏ t¹o ra ®éng lùc m¹nh mÏ h¬n thóc ®Èy kinh tÕ, v¨n ho¸,
x· héi ph¸t triÓn.
ChÊt lîng NNL ®îc thÓ hiÖn qua c¸c tiªu chÝ:
ChØ tiªu ph¶n ¸nh t×nh tr¹ng søc khoÎ d©n c.
Søc khoÎ lµ tr¹ng th¸i tho¶i m¸i vÒ thÓ chÊt, tinh thÇn vµ x· héi chø kh«ng
ph¶i ®¬n thuÇn lµ kh«ng cã bÖnh tËt. Søc khoÎ lµ tæng hoµ nhiÒu yÕu tè bªn
trong vµ bªn ngoµi, thÓ chÊt vµ tinh thÇn cã nhiÒu chØ tiªu biÓu hiÖn vÒ tr¹ng
th¸i søc khoÎ nh: chiÒu cao, c©n nÆng, vßng ngùc, m¾t, mòi , tai, häng.
ChØ tiªu biÓu hiÖn tr×nh ®é v¨n ho¸ cña ngêi lao ®éng .
Tr×nh ®é v¨n ho¸ cña ngêi lao ®éng lµ sù hiÓu biÕt cña ngêi lao ®éng vÒ
kiÕn thøc phæ th«ng, tù nhiªn, x· héi.Trong chõng mùc nhÊt ®Þnh, tr×nh ®é
v¨n ho¸ cña d©n sè biÓu hiÖn b»ng d©n trÝ cña quèc gia ®ã. Nã ®îc thÓ hiÖn
th«ng qua c¸c tû lÖ nh:
_Sè lîng ngêi biÕt ch÷ vµ cha biÕt ch÷.
_Sè lîng ngêi cã tr×nh ®é tiÓu häc.
_Sè ngêi cã tr×nh ®é phæ th«ng c¬ së.
_Sè ngêi cã tr×nh ®é phæ th«ng trung häc.
_Sè ngêi cã tr×nh ®é ®¹i häc vµ trªn ®¹i häc.
Tr×nh ®é v¨n ho¸ cña nguån nh©n lùc ph¶n ¸nh chÊt lîng nguån nh©n lùc
vµ t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi. Tr×nh ®é v¨n
5
ho¸ cao t¹o kh¶ n¨ng tiÕp thu vµ vËn dông nhanh chãng nh÷ng tiÕn bé khoa
häc vµo thùc tiÔn.
ChØ tiªu biÓu hiÖn tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt cña ngêi lao ®éng.
Lµ sù hiÓu biÕt, kh¶ n¨ng thùc hµnh vÒ chuyªn m«n nµo ®ã, nã bتu hiÖn
tr×nh ®é ®îc ®µo t¹o t¹i c¸c trêng trung häc chuyªn nghiÖp, cao ®¼ng, ®¹i
häc vµ sau ®¹i häc, cã kh¶ n¨ng chØ ®¹o qu¶n lÝ mét c«ng viÖc thuéc mét
chuyªn m«n nhÊt ®Þnh. Chuyªn m«n NNL ®o b»ng:
_TØ lÖ c¸n bé trung cÊp.
_TØ lÖ c¸n bé cao ®¼ng ®¹i häc.
_TØ lÖ c¸n bé trªn ®¹i häc.
Tr×nh ®é kÜ thuËt cña ngêi lao thêng dïng ®Ó chØ tr×nh ®é ®îc ®µo t¹o ë c¸c
trêng kÜ thuËt, ®îc trang bÞ kiÕn thøc nhÊt ®Þnh, nh÷ng kh¶ n¨ng thùc hµnh
c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. Nã ®îc thÓ hiÖn th«ng qua chØ tiªu:
_Sè ngêi lao ®éng ®îc ®µo t¹o vµ lao ®éng phæ th«ng.
_Sè ngêi cã b»ng kÜ thuËt vµ kh«ng cã b»ng.
_Tr×nh ®é tay nghÒ theo bËc thî.
Tr×nh ®é chuyªn vµ kÜ thuËt th¬ng ®îc kÕt hîp chÆt chÏ víi nhau th«ng qua
chØ tiªu sè lao ®éng ®îc ®µo t¹o vµ kh«ng ®îc ®µo t¹o trong tõng tËp thÓ
NNL.
ChÊt lîng NNL thÓ hiÖn th«ng qua chØ sè ph¸t triÓn con ngêi (HDI).
ChØ sè nµy tÝnh bëi ba chØ tiªu chñ yÕu.
_Tuæi thä b×nh qu©n.
_Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi (GDP/ngêi)
_Tr×nh ®é häc vÊn (tØ lÖ biÕt ch÷ vµ sè n¨m ®i häc trung b×nh d©n c).
Ngoµi c¸c chØ tiªu trªn cßn cã mét sè chi tiªu kh¸c nh: truyÒn thèng d©n
téc, b¶o vÖ tæ quèc, truyÒn thèng v¨n ho¸ v¨n minh d©n téc, phong tôc tËp
qu¸n , lèi sèng…
§©y lµ c¸c chØ tiªu nhÊn m¹nh ®Õn ý chÝ tinh thÇn cña ngêi lao ®éng.
II) Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ (HNktqt) lµ g× ?
1)Kh¸i niÖm
HN lµ lµ viÖc c¸c níc ®i t×m kiÕm mét ®iÒu kiÖn nµo ®ã mµ hä cã thÓ
thèng nhÊt ®îc víi nhau, kÓ c¶ dµnh cho nhau nh÷ng u ®·i t¹o ra nh÷ng ®iÒu
hiÖn c©n b»ng, cã ®i cã l¹i trong quan hÖ hîp t¸c víi nhau nh»m khai th¸c
nh÷ng kh¶ n¨ng cña nhau phôc vô cho nhu cÇu cña m×nh.
Nh vËy HNKTQT: lµ tæng thÓ c¸c quan hÖ vÒ kinh tÕ vµ khoa häc c«ng
nghÖ cã liªn quan ®Õn tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt x· héi diÔn
6
ra gi÷a c¸c quèc gia còng nh gi÷a c¸c quèc gia vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ quèc
tÕ.
2)B¶n chÊt cña kinh tÕ quèc tÕ
B¶n chÊt cña kinh tÕ quèc tÕ lµ c¸c níc më cöa thÞ trêng cho nhau c¶ vÒ th¬ng m¹i hµng ho¸, th¬ng m¹i dÞch vô vµ ®Çu t, sù chuyÓn dÞch lao ®éng gi÷a
c¸c níc.
ViÖc më cöa thÞ trêng th¬ng m¹i hµng ho¸ th«ng qua viÖc b·i bá c¸c biÖn
ph¸p thuÕ quan- gi¶m thuÕ, miÔn thuÕ, vµ phi thuÕ quan nh: GiÊy phÐp, rµo
c¶n kÜ thuËt, chèng trî cÊp, chèng b¸n ph¸ gi¸…
3) ¦u ®iÓm nhîc ®iÓm cña HNKTQT
a)¦u ®iÓm
_Më cöa, HNKTQT gióp më réng thÞ trêng s¶n xuÊt, thÞ trêng xuÊt khÈu
hµng ho¸, dÞch vô, t¨ng søc thu hót ®Çu t, vµ chuyÓn giao kÜ thuËt, c«ng nghÖ
gi÷a c¸c níc kh¸c nhau cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c níc
®ang ph¸t triÓn, khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn cã hiÖu qu¶ vµ sö dông
chóng hîp lÝ h¬n, më réng c¬ héi quan hÖ, häc tËp tiÕp thu kinh nghiÖm
qu¶n lÝ tiªn tiÕn, n©ng cao søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng.
HNKTQT gióp c¸c níc ®i sau tËn dông ®îc nh÷ng tiÕn bé KHKT mµ
kh«ng qu¸ tèn kÐm th«ng qua viÖc ®i t¾t ®ãn ®Çu thµnh tùu cña c¸c níc ®i
tríc. Nhê ®ã mµ hä rót ng¾n ®îc thêi gian, tiÕt kiÖm ®îc nguån lùc vÒ c¶ vËt
chÊt còng nh tinh thÇn cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn.
Nhê cã HN mµ qu¸ tr×nh ph©n c«ng lao ®éng diÔn ra s©u s¾c h¬n, cã hiÖu
qu¶ h¬n. Nã kh«ng chØ diÔn ra trong tõng quèc gia mµ cßn diÔn ra trªn toµn
thÕ giíi. V× vËy n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ, lao ®éng , g¾n chÆt mèi liªn hÖ
gi÷a c¸c níc.
b)Nhîc ®iÓm
Khi tiÕn hµnh héi nhËp kinh tÕ chÝnh phñ ph¶i dì bá c¸c biÖn ph¸p thuÕ
quan- gi¶m thuÕ, miÔn thuÕ vµ phi thuÕ quan nh: giÊy phÐp, c¸c rµo c¶n kÜ
thuËt… VÝ dô c¸c níc trong khu«n khæ AFTA ph¶i cam kÕt c¾t gi¶m thuÕ
xuèng møc 0-5% theo lé tr×nh nhÊt ®Þnh, trong khu«n khæ WTO c¸c níc
c«ng nghiÖp ph¸t triÓn ph¶i gi¶m thuÕ xuÊt nhËp khÈu hµng c«ng nghiÖp
xuèng cßn 3.4%, n«ng s¶n xuèng cßn 6%, c¸c níc ®ang ph¸t triÓn ®îc duy
tr× víi thuÕ xuÊt ë møc 12.3% vµ 10%. §iÒu nµy lµm nhµ níc gi¶m thu
ng©n s¸ch tõ thuÕ, hµng ho¸ nhËp khÈu gi¸ rÎ x©m nhËp vµo trong níc liªn
tôc gia t¨ng, t×nh tr¹ng nµy g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp trong níc( c«ng nghÖ l¹c hËu, vèn Ýt…), kh«ng cßn ®îc sù b¶o hé cña nhµ níc nªn
7
kh«ng thÓ c¹nh tranh ®îc hµng ho¸ nhËp khÈu tõ bªn ngoµi. Lµm cho hä cã
thÓ dÉn ®Õn ph¸ s¶n, t¨ng t×nh tr¹ng thÊt nghiÖp.
Khi héi nhËp kinh tÕ c¸c níc cã c¬ héi nhËn ®îc nguån vèn tµi trî, ®Çu
t cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, chÝnh phñ tõ c¸c níc kh¸c song bªn c¹nh ®ã ®iªu
nµy thêng ®i kÌm víi c¸c ®iÒu kiÖn vÕ chÝnh trÞ. §iÒu nµy dÉn ®Õn sù phô
thuéc vÕ chÝnh trÞ dÉn ®Õn phô thuéc vÒ kinh tÕ ®iÒu nµy cã thÓ v« t×nh dÉn
®Õn c¶n trë ph¸t triÓn kinh tÕ.
Trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ nÕu nhµ níc kh«ng cã chÝnh s¸ch qu¶n lÝ
tèt th× cã thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng g©y « nhiÔm m«i trêng trÇm träng, khai th¸c
tµi nguyªn mét c¸ch trµn lan, t¨ng c¸c tÖ n¹n x· héi nh: ma tuý, m¹i d©m…
III) Mèi quan hÖ gi÷a NNL vµ HNKTQT
1) NNL t¸c ®éng ®Õn tiÕn tr×nh HNKTQT
Héi nhËp kinh tÕ ®ßi hái mçi tæ chøc vµ quèc gia ph¶i cã ®Çy ®ñ tiÒm lùc
vÒ tµi chÝnh, khoa häc c«ng nghÖ ®Æc biÖt lµ yÕu tè NNL cÇn ®îc coi träng.
Nã lµ nh©n tè cèt lâi, chñ ®¹o, quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña mçi quèc gia
khi tham ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. ThËt vËy mét tæ chøc chØ ®ñ kh¶ n¨ng
c¹nh tranh hµng ho¸ trªn thÞ trêng khi hä cã mét ®éi ngò nh©n lùc kÜ thuËt
cao, lµnh nghÒ,… ®iÒu nµy lµm cho s¶n phÈm cña hä cã lîi thÕ h¬n so víi c¸c
tæ chøc kh¸c nh: gi¸ rÎ, chÊt lîng cao… tõ ®ã cã ®ù¬c uy tÝn víi kh¸ch hµng,
lµm cho tæ chøc thuËn lîi h¬n trong qu¸ tr×nh héi nhËp v× ®· cã chç ®øng
trªn thÞ trêng. Nh vËy cã thÓ nãi NNL lµ nh©n tè thóc ®Èy HNKT diÔn ra
m¹nh mÏ h¬n, nhanh chãng h¬n gióp tæ chøc ph¸t huy ®îc lîi thÕ c¹nh tranh
trªn thÞ trêng.
MÆt kh¸c nÕu NNL kÐm, chÊt lîng chuyªn m«n tay nghÒ kÐm sÏ k×m h·m
kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña tæ chøc, kh«ng c¹nh tranh ®¬c hµng ho¸ cña ®èi thñ,
tõ ®ã hµng ho¸ s¶n phÈm cña tæ chøc, doanh nghiÖp nµy kh«ng thÓ th©m
nhËp ®îc thÞ trêng kh¸c, dÉn ®Õn h¹n chÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña tæ
chøc.
2)HNKT t¸c ®éng ®Õn ph¸t triÓn NNL
Ngµy nay víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi lao ®éng
gi¶n ®¬n ngµy cµng gi¶m ý nghÜa trong s¶n xuÊt vµ c¹nh tranh mang tÝnh
toµn cÇu, tr¸i l¹i n¨ng lùc vµ t chÊt cña con ngêi biÕn nh÷ng c¬ h«Þ do m«i trêng mang l¹i thµnh nh÷ng ho¹t ®éng s¶n xuÊt thiÕt thùc, tiÕn kÞp c¸c níc ®i
tríc.
8
Héi nhËp ngµy cµng ph¸t triÓn, c¸c thÞ trêng ngµy cµng ®îc më réng, th¬ng m¹i ngµy cµng tù do th× søc Ðp vÒ tÝnh c¹nh tranh ngµy cµng cao ®èi víi
mçi nÒn kinh tÕ, mçi doanh nghiÖp thËm chÝ lµ mçi c¸ nh©n. Tríc ®©y gÝa
nh©n c«ng rÎ lµ lîi thÕ cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trong ®ã cã ViÖt Nam ®Ó
thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi vµ xuÊt khÈu lao ®éng. Nhng hiÖn nay lîi thÕ
nµy ®· vµ ®ang ngµy cµng gi¶m ý nghÜa bëi hiÖn t¹i kh¶ n¨ng tiÕp cËn ®èi
víi c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cña c¸c doanh nghiÖp lµ gÇn
nh nhau, yÕu tè t¹o nªn søc c¹nh tranh cña mçi doanh nghiÖp, mçi nÒn kinh
tÕ n»m ë yÕu tè qu¶n lÝ vµ chÊt lîng nguån nh©n lùc.
Ngoµi ra yÕu tè nguån lao ®éng rÎ chØ cã ý nghÜa ®èi víi c¸c ngµnh kinh tÕ
sö dông nhiÒu lao ®éng nh: dÖt may, giÇy dÐp, chÕ biÕn n«ng l©m thuû s¶n….
chø kh«ng hÒ cã lîi trong c¸c ngµnh sö dông c«ng nghÖ cao hoÆc ngµnh sö
dông nhiÒu vèn. Bëi vËy, viÖc kh«ng ngõng n©ng cao tÝnh c¹nh tranh cña
NNL ®ang trë thµnh cuéc ch¹y ®ua gi÷a c¸c doanh nghiÖp, c¸c nÒn kinh tÕ.
Cã thÓ nãi héi nhËp ®ang t¹o ra yªu cÇu, ®éng lùc vµ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn
NNL. ViÖc n©ng cao tay nghÒ, ®µo t¹o chuyªn m«n kÜ thuËt cho NNL trë
thµnh th¸ch thøc ®èi víi ViÖt Nam trong viÖc ph¸t triÓn NNL.
Bªn c¹nh ®ã héi nhËp còng ®· cã mét sè t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn viÖc n©ng
cao chÊt lîng lao ®éng ViÖt Nam cô thÓ lµ:
Thø nhÊt: HNKTQT kÝch thÝch sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa häcc«ng nghÖ ®ßi hái ngêi lao ®éng ph¶i kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é cho
theo kÞp víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ.
Thø hai: §èi víi lao ®éng ®ang lµm viÖc tai c¸c doanh nghiÖp cã ph¬ng
ph¸p vµ qu¶n lÝ tiªn tiÕn trong vµ ngoµi níc, qua qu¸ tr×nh lµm viÖc hä ®·
häc tËp tiÕp thu ®îc tay nghÒ n¨ng lùc qu¶n lÝ vµ t¸c phong lµm viÖc.
Qu¸ tr×nh nµy còng lµm béc lé h¹n chÕ cña lùc lîng lao ®éng ViÖt Nam.
C¶ níc ®ang ph¶i chøng kiÕn mét nghÞch lÝ lµ trong khi ta thõa lao ®éng trªn
thÞ trêng th× vÉn thiÕu côc bé ®èi víi mèt sè ngµnh ®ang cã nhu cÇu cao, t¹i
mét sè khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp vµ ®Æc biÖt lµ thÞ trêng lao ®éng níc
ngoµi. Søc c¹nh tranh yÕu cña NNL ViÖt Nam kh«ng chØ thÓ hiÖn ë tr×nh ®é
chuyªn m«n, thiÕu ngo¹i ng÷ mµ cßn ë tinh thÇn chÊp hµnh kØ luËt, hiÓu biÕt
ph¸p luËt cßn h¹n chÕ, v¨n ho¸ øng xö trong c«ng viÖc cha thÝch nghi ®îc
víi nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i. §ã còng lµ th¸ch thøc lín víi ViÖt Nam trong qu¸
tr×nh héi nhËp.
3)V× sao ph¶i HNKTQT
Lý do cña HN cã c¶ nh©n tè kh¸ch quan vµ chñ quan.
9
VÒ mÆt chñ quan vÒ mÆt chñ quan th× nhê c«ng cuéc ®æi míi, nÒn kinh tÕ
níc ta ®· ph¸t triÓn nhanh chãng, tr¹ng th¸i cña nÒn kinh tÕ ®· thay ®æi mét
c¸ch c¬ b¶n: nÕu nh trong nh÷ng n¨m 70-80 cña thÕ kû 20 hÇu nh c¸i g×
còng khan hiÕm, th× ngµy nay nÒn kinh tÕ ®· ®¸p øng ®îc c¸c nhu cÇu thiÕt
yÕu cña nh©n d©n, vµ nhiÒu m¨t hµng tû suÊt kh¸ cao. T×nh h×nh ®ã ph¶i ®Èy
m¹nh tiªu thô th× míi t¸i s¶n xuÊt më réng ®îc. Hay nãi c¸ch kh¸c nh©n tè
®Çu ra cã ý nghÜa rÊt quan träng, trong nhiÒu trêng hîp thËm chÝ cã ý nghÜa
quyÕt ®Þnh. Ngoµi quan t©m kÝch cÇu trong níc th× xuÊt khÈu lµ kh«ng thÓ
thiÕu ®îc. Bªn c¹nh ®ã, mÆc dï kh¶ n¨ng tÝch luü cña nÒn kinh tÕ trong níc
ngµy cµng cao, tr×nh ®é khoa häc kÜ thuËt, qu¶n lÝ cµng ®îc n©ng cao, song
qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña níc ta vÉn cÇn tranh thñ rÊt
nhiÒu vèn, tr×nh ®é khoa häc c«ng nghÖ, qu¶n lÝ kinh tÕ cña níc ngoµi.
Toµn bé nhu cÇu chñ quan trªn ®ßi hái níc ta ph¶i chñ ®éng héi nhËp nÒn
kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi v× lîi Ých cña chÝnh b¶n th©n m×nh.
VÒ mÆt kh¸ch quan, chóng ta ®ang sèng trong mét thÕ giíi mµ xu híng
toµn cÇu ho¸ ®ang ph¸t triÓn nhanh chãng, gia t¨ng m¹nh mÏ quy m« vµ
ph¹m vi giao dÞch hµng ho¸, dÞch vô xuyªn quèc gia . Dßng vèn ®Çu t lan to¶
ra toµn cÇu, c«ng nghÖ kÜ thuËt truyÒn b¸ réng r·i, nhanh chãng. Côc diÖn Êy
võa t¹o ra nh÷ng kh¶ n¨ng míi ®Ó më réng thÞ trêng, thu hót vèn, c«ng nghÖ,
võa t¹o ra nh÷ng th¸ch thøc míi vÒ nguy c¬ tôt hËu ngµy cµng xa vµ sù c¹nh
tranh rÊt gay g¾t. ChØ cã HNKTQT míi ®em ®Õn cho chóng ta c¬ héi nµy.
Ngµy nay víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ tiÕn bé cña KH-CN th× viÖc
PTNNL lµ sù cÇn thiÕt, quan träng ®èi víi sù HN víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Sù
tiÕn bé nµy ®· lµm cho nÒn kinh tÕ thÕ giíi cã nh÷ng bíc nh¶y khæng lå. Cña
c¶i vËt chÊt ®îc t¹o ra, v¨n ho¸ dÞch vô ®îc t¹o ra lín gÊp béi, giao lu trao
®æi khoa häc-kÜ thuËt, kinh tÕ-v¨n ho¸- x· héi diÔn ra v« cïng m¹nh mÏ. V×
vËy m« h×nh kinh tÕ ®ãng cöa, kh«ng giao lu trao ®æi kinh tÕ thÕ giíi, chØ
dÉn ®Õn tù cung tù cÊp tr× trÖ vÉn khã kh¨n tõ ®ã g©y ra ¸ch t¾c lµm cho kinh
tÕ kh«ng t¨ng trëng, ®êi sèng d©n c gÆp nhiÒu khã kh¨n.
10
Ch¬ng II
§¸nh gÝa thùc tr¹ng NNl viÖt nam
trong tiÕn trÝnh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ
I-thùc tr¹ng NNL
§Ó thùc hiÖn môc tiªu ®Õn n¨m 2020 níc ta c¬ b¶n trë thµnh mét níc
c«ng nghiÖp víi 40% d©n sè thµnh thÞ, ViÖt Nam ®øng tríc hµng lo¹t c¬ héi
vµ th¸ch thøc ®èi víi viÖc sö dông, ®µo t¹o NNL. V× vËy ®Ó sö dông nguån
nh©n lùc mang l¹i hiÖu qu¶ tèi ®a, thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸
hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ta cÇn t×m hiÓu mét sè vÊn ®Ò sau cña NNL níc ta.
1)Quy m« c¬ cÊu NNL
a) Quy m« d©n sè ¶nh hëng ®Õn quy m« NNL
D©n sè lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh NNL. Quy m« NNL phô thuéc vµo quy m«
d©n sè. Quy m« d©n sè lín, tèc ®é t¨ng d©n sè nhanh sÏ b¸o hiÖu quy m« vµ
tèc ®é t¨ng trëng nhanh NNL trong t¬ng lai vµ ngîc l¹i. Sù ¶nh hëng cña d©n
sè tíi NNL ph¶i sau mét thêi gian nhÊt ®Þnh bëi nã phô thuéc vµo sù x¸c
11
®Þnh giíi h¹n cña ®é tuæi lao ®éng. Th«ng thêng sau khi t¨ng d©n sè th× ph¶i
sau15, 16 n¨m sau NNL míi thay ®æi theo, ®ã lµ lóc løa tuæi nµy b¾t ®©u bíc
vµo ®é tuæi lao ®éng. Sù t¸c ®éng nµy ®îc thÓ hiÖn nh sau:
B¶ng:1 Quy m« d©n sè vµ quy m« NNL
N¨m
2001
2002
2003
2004
Quy m« d©n sè
78.68
79.73
80.90
82.07
(§¬n vÞ : triÖu)
Quy m« NNL
39.49
40.69
42.13
43.25
Nguån: _Thêi b¸o kinnh tÕ ViÖt Nam. (Kinh tÕ 2004-2005 ViÖt Nam& ThÐ giíi. Bµi:
Kinh tÕ- x· héi qua c¸c con sè thèng kª).
_ Con sè& sù kiªn sè 12 n¨m 2004. Bµi th©y g× qua ®iÒu tra lao ®éng viÖc lµm
01/07/2004
Nh vËy qua b¶ng sè liÖu ta cã thÓ thÊy quy m« d©n sè vµ quy m« NNL cã
quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. Quy m« d©n sè t¨ng th× quy m« NNL t¨ng. N¨m
2001 d©n sè níc ta lµ 78.68 triÖu d©n th× trong ®ã cã tíi 39.49 triÖu ngêi
tham gia lùc lîng lao ®éng. N¨m 2002 d©n sè c¶ níc lµ 79.73 triÖu d©n t¨ng
1,35% th× cã tíi 40.69 triÖu tham gia lùc lîng lao ®éng t¨ng 3.04%. N¨m
2003 d©n sè c¶ níc lµ 80.90 triÖu d©n t¨ng 1.47% th× trong ®ã cã ®Õn 42.13
triÖu lao ®éng t¨ng 3,53%. N¨m 2004 d©n sè c¶ níc lµ kho¶ng 82.1 triÖu ngêi t¨ng 1.45% th× trong ®ã cã ®Õn 43.25 triÖu d©n sè tham gia lùc lîng lao
®éng, t¨ng 2.59%. Cã thÓ nhËn thÊy NNL níc ta n¨m sau ®Òu t¨ng so víi
c¸c n¨m tríc ®ã chØ cã duy nhÊt n¨m 2004 th× tèc ®é nay t¨ng chËm h¬n.
Nguyªn nh©n cña hiÖn tîng t¨ng nay lµ do sù t¨ng d©n sè cña c¸c n¨m tríc
®ã chËm h¬n, bëi d©n sè t¨ng xÏ kÐo theo NNL t¨ng theo. Ta còng nhËn thÊy
d©n sè cñ© níc ta n¨m 2004 t¨ng chËm h¬n so v¬Ý c¸c n¨m tríc. §iÒu nµy
nãi lªn ta ®· lµm t¬ng ®èi tèt c«ng viÖc tuyªn truyÒn c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸
gia ®×nh. Quy m« d©n sè vµ NNL níc ta t¬ng ®èi lín ®ã, lµ tiªm n¨ng mµ
nhiÒu níc kh«ng thÓ cã, víi tèc ®é t¨ng nh v©y th× nã cã thÓ hoµn toµn ®¶m
b¶o cho níc ta cã mét LLL§ dåi dµo, n¨ng ®éng d¶m b¶o sù ph¸t triÓn kinh
tÕ trong t¬ng lai. Tuy nhiªn bªn c¹nh ®ã cóng cã nhiÒu bÊt lîi bëi tèc ®é
t¨ng NNL qu¸ nhanh g©y ra søc Ðp vÒ viÖc lµm qu¸ lín cÇu lao ®éng, g©y
nªn hiÖn t¬ng mÊt c©n ®èi cung- cÇu vÒ lao ®éng, lµm t¨ng tØ lÖ thÊt nghiÖp ¬
níc ta.
1)C¬ cÊu NNL
a)C¬ cÊu NNL theo tuæi
12
B¶ng 2: C¬ cÊu NNL theo tuæi
§é tuæi
C¶ níc
15-24
25-34
35-44
45-54
55 trë lªn
N¨m 2003
100
21.5
26.6
27.4
17.2
7.3
( §¬n vÞ: %)
N¨m 2004
100
21.5
25.3
27.1
18.4
7.7
BiÕn §éng
100
0
-1.3
-0.3
1.2
0.4
Nguån:Con sè& sù kiÖn s«11 n¨m 2004.
Bµi viÕt: ThÊy g× qua cuéc ®iÒu tra lao®éng viÖc lµm 01/07/2004. T¸c gi¶: Quang T¹i
C¨n cø vµo b¶ng sè liÖu ta thÊy níc ta cã c¬ cÊu LLL§ trÎ. Sè lîng ngêi
trong ®é tuæi lao tõ 15-44 chiÕm 73.9% lùc lîng lao ®éng cña c¶ níc, mÆc
dï n¨m 2004 tØ lÖ nµy gi¶m 1.3% ë ®é tuæi 25-34 vµ 0.3% ë ®é tu«Ø 35-44
song tØ lÖ nµy lµ kh«ng ®¸ng kª. Nguyªn nh©n cña sù gi¶m NNL nµy lµ do
thêi k× trø¬c ®ã chóng ta thùc hiÖn kh¸ tèt chÝnh s¸ch kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh
cua ®¶ng vµ Nhµ níc, tõ ®ã dÉn ®Õn d©n s« gi¶m, d©n sè gi¶m kÐo theo NNL
gi¶m.
C¬ cÊu NNL trÎ lµ ®iÓm thuËn lîi, u thÕ ®èi víi níc ta khÝ tham gia héi
nhËp vµ ph¸t triÓn kinh tÕ bëi hä cã ®ñ n»ng lùc, trÝ tuÖ tiÕp thu khoa häc
c«ng nghÖ míi, ki n¨ng t¸c phong lµm viÖc hiÖn ®¹i vµ cã c¬ héi ®îc ®¹o tao
n©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuË, khi tham gia thÞ trêng lao ®éng mµ
®Æc biÖt lµ thÞ trêng lao ®éng quèc tÕ. Song ®«i khi còng gÆp nhiÒu khã kh¨n
v× NNL trÎ níc ta nhiÒu song l¹i thiÕu tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt, thiÕu kÜ
n¨ng kÜ x¶o, thiÕu kinh nghiÖm mµ ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngµnh lao ®éng c«ng
nghÖ cao l¹i cµng thiÕu trÇn träng.
13
b)C¬ cÊu NNL theo giíi tÝnh
So víi cïng thêi ®iÓm 1/7/2003 th× tØ lÖ nam giíi n¨m 2004 t¨ng 0.3%
chiÕm 51% LLL§ cña c¶ níc, tØ lÖ n÷ giíi n¨m 2004 gi¶m 0.3% chiÕm 49%
LLL§ cña c¶ níc (n¨m 2003 lµ 49.3%). Ta nhËn th©y r»ng ®· cã sù thay ®æi
râ rµng trong c¬ cÊu giíi tÝnh NNL. NÕu nh thêi gian tríc tØ lÖ nam lao ®éng
thêng Ýt h¬n n÷ giíi th× trong thêi gian nµy nam tham gia nhiÒu h¬n. Nguyªn
nh©n trong thêi k× nµylµ do tØ lÖ sinh con trai nhiÒu h¬n tØ lÖ sinh con g¸i
nam, ®©y lµ do ¶nh hëng cña nh÷ng tµn d phong kiÕn ®Ó l¹i do th¸i ®é träng
nam khinh n÷, ®Î con trai ®Ó nçi dâi t«ng ®êng dÉn ®ªn tØ lÖ nam lao ®éng
cao h¬n.
Nh vËy qua ph©n tÝch vÊn ®Ò trªn ta nhËn thÊy quy m« NNL níc ta lµ rÊt
lín, theo dù b¸o trong thêi gian tíi møc t¨ng d©n sè trong ®é tuæi lao ®éng t
2006-2010 hµng n¨m sÏ t¨ng 1.092 triÖu lao ®éng tøc t¨ng trung b×nh hµng
n¨m lµ 2% n¨m, bªn c¹nh ®ã cßn cã hµng triÖu lao ®éng ngêi giµ cao tuæi
song vÉn mong muèn ®îc lµm viÖc. V× vËy mµ vÊn ®Ò ®µo t¹o n©ng cao chÊt
lîng NNL cho ngêi lao ®éng la vÊn ®Ò hÕt søc quan träng vµ to lín ®èi víi níc ta vµ cÇn cã sù quan t©m cñ toµn thÓ c¸c ban nghµnh, ®¶ng vµ nhµ níc,
c¸c tæ chøc chÝnh trÞ x· héi.
2) ChÊt lîng NNL
NNViÖt Nam ®ù¬c ®¸nh gi¸ lµ cÇn cï chôi khã , th«ng minh s¸ng t¹o tiÕp
thu khoa häc-kÜ thuËt- c«ng nghÖ nhanh song bªn c¹nh ®ã còng cßn cã
nhiÒu h¹n chÕ th¸ch thøc mµ ta c©n quan t©m:
a) ThÓ lùc,thÓ tr¹ng NNL cßn nhiÒu h¹n chÕ .
ChiÒucao
c©n nÆng dinh dìng: VÊn ®Ò triÓn chiÒu cao, c©n nÆng cho ngêi
lao ®éng Viªt Nam ®ang ®¶ng vµ nhµ níc hÕt søc quan t©m. Tuy nhiªn trong
nhiÒu n¨m qua c¸c nhµ nghiªn cøu cho biªt r»ng thÓ lùc cña thanh niªn tiÕn
triÓn rÊt chËm. ChiÒu cao trung b×nh cña thanh thiÕu niªn níc ta cuèi thËp kØ
80 lµ 161-162cm so víi 159 cm vµo thêi ®iÓm 1930. Nh vËy cã thÓ thÊy r»ng
sau h¬n 50 n¨m chiÒu cao cña thanh niªn ViÖt nam hÇu nh lµ kh«ng thay ®æi
trong khi ®ã ë c¸c níc ph¸t triÓn th× sau 10 n¨m thanh niªn cao thªm 1cm vµ
nÆng thªm h¬n 1kg, trong khi ®ã chiÒu cao trung b×nh cña ngêi lao ®éng lµ
1.50m nÆng 39kg, chØ sè nµy c¸c níc trong khu vùc nh: Philipin cao 15.3m
nÆng 45.5kg, ngoµi khu vùc nh NhËt 1.64m nÆng 53.3kg .MÆc dï lµ níc
®øng th 2 thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu g¹o, cã 90% d©n sè biÕt ch÷ song ë níc ta cø
3 trÎ em díi 5 tuæi th× cã 1 bÐ bÞ suy sinh dìng, tØ lÖ ngêi lín suy sinh dìng
14
lµ 28%, cø 3 bµ mÑ mang thai th× cã mét bµ mÖ thiªu m¸u, ti lÖ bÐo ph× lµ
4.3%, bÖnh nghÒ nghiÖp 54%.
Nh vËy cã thÓ nhËn th©y thÓ lùc vµ søc khoÎ NNL níc ta lµ r©t kÐm diÒu
nµy hoµn toµn bÊt lîi ®èi víi hä khi tham gia lao ®éng, ®Æc biÖt trong qu¸
tr×nh tham gia héi nhËp ®ßi hái vÒ lao ®éng ngµy cµng trë nªn kh¾t khe, phøc
t¹p. Søc khoÎ lµ c¸i quy nhÊt cña ngêi lao ®éng. Kh«ng cã søc khoÎ th× ta
kh«ng thÓ lµm g× ®îc. H¬n thÕ n÷a c«ng viÖc ngµy nay ®ßi hái cã tinh chôi
®ùng cao, c¨ng th¼ng, nÆng nhäc. V× vËy thiÕu c¸c yÕu tè nµy ngêi lao ®éng
®· tù lo¹i m×nh ra khái LLL§ mµ cô thÓ h¬n n÷a lµ thÞ trêng lao ®éng.
ChØ sè HDI: Theo b¸o c¸o cña UNDP n¨m 2004 th× chØ sè HDI cña níc ta
trong nh÷ng n¨m qua nh sau:
B¶ng3: ChØ sè HDI cña níc ta tõ n¨m 1999-2004
N¨m
HDI
XÕp
Tæng c¸c níc
1999
0.682
101
162
2000
0.686
109
172
2001
0.688
112
175
2002
0.691
112
177
2004
0.691
112
177
Nguån: B¸o c¸o chØ sè ph¸t triÓn con ngêi cña UNDP n¨m 2004
Nh v©y n¨m 2004 níc ta ®¹t HDI=0.691 trong ®ã thµnh phÇn tuæi thä lµ
0.733 chØ sè tri thøc 0.815, chØ sè thu nhËp 0.523. Theo sè liÖu nµy ta thÊy
HDI cña níc ta trrong nh÷ng n¨m qua t¨ng nhng kh«ng ®¸ng kÓ. N¨m 1999
xÕp trªn 61 níc, n¨m 2000 xÕp trªn 64 níc, n¨m 2001 xÕp trªn 63 níc, n¨m
2002 vµ n¨m 2004 xÕp trªn 65 níc, cã thÓ nãi ®©y lµ con sè t¨ng rÊt chËm so
víi tiÒm lùc d©n sè níc ta. Tuy nhiªn nÕu dùa vµo ph¬ng ph¸p tÝnh cña LHQ
th× thùc chÊt n¨m 2002 HDI cña níc ta lµ 0.709 xÕp thø 107/177 níc, xÕp
trªn nhiÒu níc trong khu vùc ( t¬ng ®ù¬ng víi U-d¬-mª-kxi-tan, sau Xiri,
trªn An-giª-ri , ®øng trªn 70 níc) ®©y cã thª coi lµ niÒm tù hµo ®èi víi níc ta
khi mµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ ®Êt níc cßn nhiÒu khã kh¨n, thu nhËp thÊp. Nh vËy
ta ®· cã nh÷ng bíc tiÕn nhÊt ®Þnh trong viÖc ph¸t triÓn con ngêi, tuy nhiªn
trong thêi gian tíi cÇn ph¶i nç lùc h¬n n÷a ®Ó theo kÞp víi c¸c níc trong khu
vùc vµ thÕ giíi. CÇn chó träng c¸c ch¬ng tr×nh nghiªn cøu khoa häc nh»m
n©ng cao tuæi thä, häc vÊn vµ thu nhËp cho ngêi d©n, ®ã lµ c¬ së ®Ó thay ®æi
HDI.
b) C¬ cÊu NNL theo tr×nh ®é v¨n hoa Phæ th«ng
15
B¶ng 4: C¬ cÊu NNL theo tr×nh ®é v¨n hoa Phæ th«ng 1996-2003.
Tr×nh ®é
C¶ níc
Kh«ng biÕt ch÷
Cha tèt nghiÖp c©p I
Tèt nghiÖp cÊp I
Tèt nghiÖp cÊp II
Tèt nghiÖp cÊp III
N¨m
1996
100
5.72
20.72
27.7
32.08
13.78
2002
100
3.74
15.8
31.71
30.46
18.29
(§¬n vÞ %)
2003
100
4.24
15.48
31.51
30.40
18.37
Nguån: Bé lao ®éng TB & XH.Sè liÖu ®iÒu tra D©n sè-ViÖc lµm 1996-2003. N¨m 2004
Qua sè liÖu ®iÒu tra d©n sè trªn ta nhËn thÊy n¨m 1996 tØ lÖ cha biÕt ch÷
cña LLL§ chiÕm 5.72% tæng LLL§ th× ®Õn n¨m 2003 gi¶m xuèng cßn
4.24%, tØ lÖ cha tèt nghiÖp tiÓu häc 20.72% ®Õn n¨m 2003 gi¶m xuèng cßn
15.48%. Sè ngêi tèt nghiÖp cÊp I vµ cÊp III t¨ng liªn tôc qua c¸c n¨m, trong
®ã sè ngêi tèt nghiÖp cÊp III t¨ng nhanh h¬n c¶ vÒ quy m« vµ tèc ®é. N¨m
1996 tØ lÖ tèt nghiÖp cÊp III lµ 13.78% th× ®ªn n¨m 2003 t¨ng lªn 18.37% tøc
t¨ng lªn kho¶ng 4.59%. trong ®ã tØ lÖ tèt nghiÖp cÊp II cña LLL§ c¶ níc
gi¶m nhÑ tõ 32.08% n¨m 1996 xuèng cßn 30.40% n¨m 2003. Nh vËy cã thÓ
thÊy c¬ cÊu LLL§ cña níc ta trong giai ®o¹n 1996-2003 chuyÓn dÞch theo híng t¨ng lao ®«ng cã tr×nh ®é v¨n ho¸ phæ th«ng ®ång thêi gi¶m lao ®éng
kh«ng cã tr×nh ®é v¨n ho¸. Cã thÓ nãi ®©y lµ tÝn hiÖu ®¸ng mõng ®èi víi nÒn
kinh tÕ n¬c ta trong giai ®o¹n hiªn nay, giai ®äan mµ nÒn kinh tÕ ®ang thiÕu
lao ®éng cã tr×nh ®é lµnh nghª, tay nghÒ cao. Tuy nhiªn cã ®iÒu ®ang cÇn
bµn tíi ®ã lµ LLL§ chñ yÕu tËp trung ¬ thµnh thÞ, cac khu c«ng nghiÖp, chÕ
xuÊt lín trong khi ®ã ë n«ng th«n n¬i tËp trung ®a sè lao ®éng n«ng nghiÖp
th× l¹i rÊt h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é. N¨m 2003 cã ®Õn 40.06% lao ®éng tèt nghiÖp
cÊp III tËp trung thµnh thÞ trong khi ®ã ë n«ng th«n lµ 11.43%. V× vËy, ®Ó
ph¸t triªn kinh tÕ ®ång ®Òu gi÷a c¸c khu vùc, cÇn ph¶i gi¶m bít chªnh lÖch
kinh tÕ gi÷a c¸c vung c©n ph¶i cã chÝnh s¸ch ph©n bæ NNL cã trinh ®é mét
c¸ch hîp lÝ h¬n, ®Æc biÖt lµ c¸c n¬i vïng s©u vïng xa cÇn cã chÝnh s¸ch thu
hót, khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng cã tr×nh ®é chuyªn m«n tham gia, trong ®ã
cÇn chó träng vÒ chÝnh s¸ch tiªn l¬ng, tiÒn c«ng, c¸c chÕ ®é phóc lîi x· héi.
C¬ cÊu tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt.
B¶ng 5: C¬ cÊu tr×nh ®é chuyªn m«n kÜ thuËt 1996-2003.
(§¬n vÞ %)
Tr×nh ®é chuyªn
m«n kÜ thuËt
1996
N¨m
2002
2003
16
C¶ níc
Kh«ng cã CMKT
Cã CMKT(s¬ cÊp, hoc nghÒ)
CMKT cã b»ng
100
89
11
7.26
100
81.27
18.78
11.79
100
78.85
21.15
11.83
Nguån: Bé lao ®éng TB & XH.Sè liÖu ®iÒu tra D©n sè-ViÖc lµm 1996-2003. N¨m 2004
Qua sè liÖu ®iÒu tra trªn ta nhËn thÊy n¨m 1996 sè ngêi cã kh«ng
CMKT chiÕm 89% sè ngêi cã CMKT chiÕm 11% nhng ®Õn n¨m 2003 thi sè
ngêi cã tr×nh ®é CMKT lµ 21.15%. Nh vËy ta cã thÓ nhËn thÊy tØ lÖ kh«ng
®ù¬c ®µo t¹o lµ rÊt l¬n chiÕm 78.75% LLL§ ®iÒu ®ã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn
chÊt lîng NNL vµ ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ níc ta. Hµng
n¨m tèc ®é t¨ng b×nh qu©n cña LLL§ cã CMKT thêi k× 1996-2003lµ
10.68%trong ®ã LLL§ cã b»ng cÊp t¨ng b×nh qu©n mçi n¨m lµ 7.61% song
tèc ®é t¨ng nµy vÉn kh«ng ®¸ng kÓ vµ cha ®¸p øng nhu cÇu cña nÒn kinh tÕ.
§Õn n¨m 2004 lao ®éng qua ®µo t¹o nãi chung ®¹t 22.6%. Trong ®ã qua
®µo t¹o nghÒ míi ®¹t 13.4%, tèt nghiÖp THCN chiÕm 4.8%.So víi n¨m 2003
c¬ cÊu LLL§ cã nhiÒu thay ®æi vµ t¨ng lªn râ rÖt song thùc chÊt tÝnh ra c¬
cÊu nµy cßn rÊt thÊp. NÕu tÝnh theo c¬ cÊu ®µo t¹o chia theo tr×nh ®é cña
LLL§ tÝnh chung cho c¶ níc gi÷a §H/THCN/CNKT vÉn cßn nhiÒu bÊt hîp
lý. HiÖn nay c¬ cÊu nµy cña níc ta lµ 1/1.2/2.7 trong khi c¸c níc khu vùc vµ
c¸c níc ph¸t triÓn lµ 1/4/10. Ta thÊy ®©y lµ chÝnh lµ t×nh tr¹ng “thõa thÇy
thiÕu thî”. T¹i c¸c níc ph¸t triÓn cø 1thÇy cã 10 thî nhng ë níc ta cø b×nh
qu©n 1 thÇy cã 2.7 thî. Cã thÓ nãi ®©y lµ mét c¬ cÊu cÇn ph¶i ®a lªn bµn mæ
xÎ vµ xem xÐt l¹i. Do ®ã cÇn chó träng ®µo t¹o n©ng cao tr×nh ®é trong ®éi
ngò c«ng nh©n kÜ thuËt nh»m ®i ®Õn mét c¬ cÊu hîp lÝ, thuËn lîi, ®¶m b¶o
nhu cÇu vÒ lao ®éng cña nÒn kinh tÕ.
3) ý thøc kØ luËt lao ®éng
§a sè lao ®éng níc ta hiÖn nay cha ®îc ®µo t¹o vÒ kØ luËt lao ®éng c«ng
nghiÖp. PhÇn lín hä ®Òu xuÊt th©n tõ nh÷ng ngêi n«ng d©n ë n«ng th«n cßn
mang nÆng t¸c phong s¶n xuÊt cña nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp tiÓu n«ng, nªn
hä thêng cã th¸i ®é tuú tiÖn, hµnh vi tù ph¸t, cha ®îc trang bÞ vÒ kiÕn thøc vµ
kÜ n¨ng lµm viÖc theo nhãm, kh«ng cã kh¶ n¨ng hîp t¸c, ng¹i ph¸t huy s¸ng
kiÕn vµ chia sÎ kinh nghiÖm lµm viÖc. §iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn râ trong c¸c
doanh nghiÖp liªn doanh, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi, khu CNKCX.
4) Ph©n bè lao ®éng
17
T¹i thêi ®iÓm 1/7/04 LLL§ cña níc ta lµ 43225.3 triÖu ngêi t¨ng 2.7 % so
víi n¨m 2003 cïng têi ®iÓm, quy m« t¨ng thªm 1130.6 ngh×n ngêi. Trong ®ã
cã lao ®éng cô thÓ ë c¸c vïng nh sau.
B¶ng6: Quy m« LLL§ chia theo vïng
Vïng
C¶ níc
§B.S«ng Hång
§«ng B¾c
T©y B¾c
B¾c Trung Bé
DH Nam Trung Bé
T©y Nguyªn
§«ng Nam Bé
§B.S«ng Cöu Long
tæng sè n¨m
2004
100
22.5
11.9
3.2
12.1
8.3
5.6
15.1
21.5
§¬n vÞ %
2003
2001
100
22.37
11.95
3.15
12.12
8.32
5.35
15.09
21.64
100
22.02
16.38
2.79
11.87
8.23
5.06
16.59
22.06
Nguån: Bé lao ®éng TB & XH.Sè liÖu ®iÒu tra D©n sè-ViÖc lµm 1996-2004. N¨m 2004
Tõ b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy §B.S«ng Hång lµ n¬i cã NNL lín nhÊt c¶ níc chiÕm 22.5% tiÕp ®Õn lµ §B.S«ng Cöu Long chiÕm 21.5%, §«ng B¾c
11.9% B¾c Trung Bé chiÕm 12.1%. Ta nhËn thÊy LLL§ níc ta ®îc ph©n bè
chñ yÕu ë ®ång b»ng hoÆc c¸c khu c«ng nghiÖp-khu chÕ xuÊt, n¬i tËp trung
c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi. Qua ®ã thÊy r»ng n¨m 2004 so víi
n¨m 2003 chuyÓn dÞch lao ®éng gi÷a c¸c vïng c¸c khu vùc diÔn ra t¬ng ®èi
chËm, thËm chØ cã vïng cßn kh«ng thay ®æi, hoÆc cã thay ®æi nhng kh«ng
®¸ng kÓ. §iÒu nµy chøng tá r»ng nÒn kinh tÕ níc ta ph¸t triÓn t¬ng ®«Ý chËm
ch¹p vµ kh«ng ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng, c¸c miÒn.
Nguyªn nh©n cña hiÖn tîng lµ do l×ch sö ®Ó l¹i: C¸c vïng ®ång b»ng lµ n¬i
tËp trung s¶n xuÊt cña nh©n d©n ta tõ tríc tíi nay, níc ta lµ lµ níc thuÇn n«ng
nªn d©n c chñ yÕu ë c¸c vïng ®ång b»ng, trung du c¸c vïng n«ng nghiÖp
ph¸t triÓn, ngoµi ra cßn do nguyªn nh©n níc ta u tiªn ph¸t triÓn c¸c khu c«ng
nghiÖp.
5) C¬ cÊu lao ®éng
Theo sè liÖu ®iÒu tra 1/7/2003 c¶ níc ta hiÖn cã 41.179365 triÖu lao ®éng
®ang lµm viÖc trong c¸c nghµnh nghÒ kinh tÕ quèc d©n. Trong ®ã N«ngL©m-Ng nghiÖp chiÕm 24.310.852 ngêi chiÕm 59.04% so víi tæng sè lao
®éng lµm viÖc trong c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n, C«ng nghiÖp-X©y dùng lµ
18
6.758.590 ngêi chiÕm 16.41%, nhãm nghµnh DÞch vô lµ 10.109.923 ngêi
chiÕm 24.55%.
So víi n¨m 2002, lao ®éng cã viÖc lµm trong c¶ níc t¨ng thªm 686.546
ngêi. VÒ sè lîng lao ®éng cã viÖc lµm trong khu vùc I, II vµ III ®Òu t¨ng
song tØ lÖ lao ®éng lµm viÖc trong khu vùc I tiÕp tôc gi¶m 1.63%, tØ lÖ lao
®éng lµm viÖc trong khu vùc II vµ trong khu vùc III t¨ng 1.28% vµ 0.35%.
C¬ cÊu lao ®éng chia theo nghµnh n¨m 2003 vµ 2002 vÉn tiÕp tôc gi¶m theo
híng cã lîi. Trong ®ã, tØ lÖ lao ®éng lµm viÖc trong c¸c nghµnh CN-XD t¨ng
nhanh h¬n so víi nhãm nghµnh dÞch vô. Víi tèc ®é chuyÓn dÞch nh thÕ nµy
cho ®Õn n¨m 2010 tØ lÖ lao ®éng n«ng nghiÖp sÏ cßn kho¶ng 50% nh môc
tiªu mµ NghÞ quyÕt §¹i héi IX ®Ò ra.
Theo tØ lÖ lao ®éng lµm viÖc trong nhãm nghµnh N«ng-Lm-Ng nghiÖp theo 8
vïng nh sau:
Vïng cã tØ lÖ lao ®éng lµm N«ng-L©m-Ng nghiÖp díi 30% lµ §«ng Nam
Bé (29.99%) hai vïng cã tØ lÖ trªn 54% ®Õn gÇn 57% lµ Duyªn H¶i Nam Bé
54.74% vµ §ång B»ng S«ng Hång 56.13%, T©y Nguyªn 73.18%, §«ng B¾c
76.28% vµ T©y B¾c 86.81%. Lao ®éng tËp trung trong khu vùc N«ng NghiÖp
qu¸ nhiÒu, trong khi ®ã sè lîng ®Êt ®ai l¹i h¹n chÕ, ®iÒu nµy ¶nh h¬ngr ®Õn
viÖc t¨ng n¨ng xuÊt lao ®éng, ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng nghiÖp
ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ vµ héi nhËp kinh tÕ ®©t níc. V× vËy, ta cÇn ph¶i ph©n bè
NNL cho c¸c khu vùc hîp lÝ h¬n t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn
kinh tÕ
6) T×nh tr¹ng viÖc lµm cña LLL§.
N¨m 2004 LLL§ tõ 15 tuæi trë lªn nãi chung ë thµnh thÞ cã tíi 94.6% cã
viÖc lµm vµ cã 5.6% lµ thÊt nghiÖp, khu vùc n«ng th«n cã 98.9% lµ cã viÖc
lµm vµ 1.1% lµ thÊt nghiÖp. TØ lÖ t¬ng øng víi n÷ lµ 93.5% vµ 6.5% ë thµnh
thÞ, 98.8% vµ 1.2% ¬ n«ng th«n.
So víi 8 vïng kinh tÕ th× tØ lÖ thÊt nghiÖp cña LLL§ trong ®é tuæi lao ®éng ¬
khu vùc thµnh thÞ gi¶m ë 5 vïng §BS«ng Hång, §«ng B¾c, B¾c Trung Bé,
§«ng Nam Bé vµ §ång B»ng S«ng Cöu Long ®ång thêi t¨ng ¬ 3 vïng cßn
l¹i. Trong ®ã vïng träng ®iÓm tØ lÖ thÊt nghiÖp cña LLL§ khu vùc thµnh thÞ
cao nhÊt lµ B¾c Bé 6.1%, vïng kinh tÕ träng ®iÓm phÝa Nam lµ 5.9%, kinh tÕ
träng ®iÓm miÒn Trung lµ 5.8%. Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn thÊt nghiÖp
cña lao ®éng khu vùc thµnh thÞ trong ®ã chñ yÕu lµ do cha t×m ®îc viÖc lµm
khi th«i hoc hoÆc tèt nghiÖp t¹i c¸c c¬ së ®µo t¹o73.7%, tiÕp ®ã lµ do ngêi
lao ®éng ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång 20.9%, hÕt h¹n hîp ®ång lµ 2.3%,
19
xa th¶i 1%. §Ó kh¾c phôc hiÖn tîng nµy cÇn ph¶i x©y dùng hÖ thèng th«ng
tin thÞ trêng lao ®éng, c¸c trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm cho ngíi lao ®éng.
T¨ng cêng ®Çu t s¶n xuÊt ë c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá, khuyÕn khÝch nhµ
®Çu t níc ngoµi ®Çu t c«ng nghÖ sö dông nhiÒu lao ®éng t¹o c¬ héi cho ngêi
lao ®éng cã nhiÒu viÖc lµm.
II-) §¸nh gi¸ qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ.
1) §¸nh gi¸ ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng.
Tæng kim ng¹ch xuÊt-nhËp khÈu trong 10 n¨m qua cã nhiÒu bݪn ®éng to
lín theo chiÒu híng tÝch cùc. N¨m 1994 lµ 9,8 triÖu USD th× ®Õn n¨m 2004
lµ 58,016 triÖu USD gÊp 5.9 lÇn b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng gÇn 20%. Cã thÓ
nãi ®©y lµ thµnh tùu ®¸ng tù hµo ®èi víi ngµnh xuÊt nhËp khÈu níc ta trong
hoµn c¶nh mµ nÒn kinh tÕ cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Kh«ng nh÷ng thÕ nã ®·
t¸c ®éng manh mÏ ®Õn sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, ®ång thêi nã cho ta thÊy
r»ng ®©y lµ nªn kinh tÕ ®ang chuyÓn m×nh rÊt nhanh chãng vµ rÊt n¨ng ®éng.
Sù n¨ng ®éng nµy ®îc thÓ hiÖn th«ng qua nhu cÇu vÒ xuÊt khÈu hµng ho¸ ®Ó
tÝch luü vèn huy ®éng vµ s¶n xuÊt, nhu cÇu nhËp khÈu khoa häc c«ng nghÖ,
nguyªn vËt liÖu, m¸y mãc… ®¸p øng nhu cÇu vÒ s¶n xuÊt trong níc.
MÆt tÝch cùc: Gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt trong níc, t¨ng GDP
h×nh qu©n hµng n¨m trªn 7% n¨m, c¶i thiÖn ®êi sèng, t« ®iÓm thªm cho nhu
cÇu tiªu dïng x· héi. Nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kØ XXI níc ta ®· ®Æt quan hÖ
bu«n b¸n víi 176 quèc gia vµ vïng l·nh thæ, lµ c¬ së ®Ó c¸c bªn giao lu häc
hái kinh nghiÖm vµ ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh cña m×nh. N¨m 2000 ta ®· kÝ kÕt
hiÖp íc th¬ng m¹i ViÖt- Mü, ®ang tÝch cùc xóc tiÕn c¸c bíc ®Ó cã thÓ chÝnh
thøc ra nhËp WTO vµo cuèi n¨m nay.
H¹n chÕ: Ph¸t triÓn cßn nhiÒu mÆt cha vòng ch¾c, chua c©n xøng vÒ ngµnh
hµng, vïng xuÊt khÈu, thÞ trêng trong níc vµ ngoµ níc. NhËp siªu keã dµi sè
lîng ngµy cµng lín.
2) §¸nh gi¸ xuÊt khÈu
XuÊt khÈu c¶ nÒn cña nÒn kinh tÕ.
B¶ng 7: Tèc ®é t¨ng trëng xuÊt khÈu
(§¬n vÞ : triÖu USD vµ %)
N¨m
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
XuÊt
khÈu
Tèc ®é
t¨ng
XK
4.054
5.449
7.255
9.18
9.36
11.541 14.482
35.8
34.4
33.2
26.6
1.9
23.3
25.5
2001
2002
2003
2004
15.027
16.70
20.17
26.5
3.8
11.2
20.8
28.9
20
- Xem thêm -