Më ®Çu
Sau khi kÕt thóc c¸c m«n häc t¹i trêng ®¹i häc vµ qua hai ®ît thùc tËp t¹i c«ng
ty c¬ khÝ Z179 thuéc Bé Quèc Phßng, dùa vµo nh÷ng kiÕn thøc ®· häc ë trêng vµ
nh÷ng kiÕn thøc thùc tÕ t¹i c«ng ty, em nhËn thÊy r»ng vÊn ®Ò qu¶n trÞ vËt t lµ mét
trong sè nh÷ng vÊn ®Ò næi cém nhÊt cña c«ng ty. V× lµ mét c«ng ty c¬ khÝ, chuyªn
s¶n xuÊt c¸c lo¹i b¸nh r¨ng, phô tïng «t«, m¸y n«ng nghiÖp …nªn viÖc sö dông vËt
t sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt lu«n ®îc ban gi¸m ®èc vµ c¸c phßng ban chøc n¨ng cña
c«ng ty chó träng ®Õn. Thªm vµo ®ã, hiÖn nay gi¸ cña c¸c lo¹i s¾t thÐp trªn thÞ trêng ®ang cã xu híng t¨ng cao nªn viÖc thu mua, dù tr÷ vµ sö dông vËt t cña c«ng ty
cµng ®îc chó träng h¬n. ChÝnh v× vËy, em ®· chän ®Ò tµi “Mét sè vÊn ®Ò vÒ c«ng
t¸c qu¶n trÞ vËt t t¹i c«ng ty c¬ khÝ Z179” ®Ó lµm chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp
cho m×nh.
Chuyªn ®Ò ®îc chia thµnh 3 ch¬ng víi kÕt cÊu nh sau:
Ch¬ng I. Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty c¬ khÝ Z179
I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn
II. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
Ch¬ng II. Thùc tr¹ng cña c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t t¹i c«ng ty c¬ khÝ Z179
I. Nh÷ng nh©n tè chñ yÕu ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t cña c«ng ty
II. Thùc tr¹ng c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t cña c«ng ty c¬ khÝ Z179
III. §¸nh gi¸ chung vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t cña c«ng ty
Ch¬ng III. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t t¹i
c«ng ty c¬ khÝ Z179
I. §Þnh híng ph¸t triÓn cña c«ng ty trong thêi gian tíi
II. Nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu
III. KiÕn nghÞ
MÆc dï chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp nµy chØ nghiªn cøu mét vÊn ®Ò rÊt nhá
trong hÖ thèng c¸c lÜnh vùc qu¶n trÞ nãi chung nhng do thêi gian vµ tr×nh ®é cã h¹n
nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc ý kiÕn ®ãng gãp
cña c¸c thÇy c« vµ c¸c b¹n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o – TS TrÇn ViÖt L©m ®· tËn t×nh híng dÉn,
gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò thùc tËp nµy.
Hµ Néi th¸ng 4 n¨m 2004
Sinh viªn thùc hiÖn
NguyÔn Thu H¬ng
1
Néi dung
Ch¬ng I. Kh¸i qu¸t vÒ c«ng ty c¬ khÝ Z179
I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn
1. LÞch sö h×nh thµnh
C«ng ty c¬ khÝ Z179 ®îc chÝnh thøc thµnh lËp ngµy 11 th¸ng 3 n¨m 1972, do
quyÕt ®Þnh cña côc qu¶n lý xe. Díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ cña Bé Quèc Phßng,
c«ng ty kh«ng ngõng ph¸t triÓn vµ trëng thµnh. C«ng ty c¬ khÝ Z179 lµ mét c«ng ty
s¶n xuÊt c«ng nghiÖp Quèc Phßng ®Ó gãp phÇn x©y dùng lùc lîng vò trang ngµy
mét v÷ng m¹nh.
TiÒn th©n cña Z179 lµ tõ nh÷ng tr¹m söa ch÷a trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p,
tiÕn tíi thµnh lËp c¸c xëng söa ch÷a trong hoµ b×nh. C«ng ty c¬ khÝ Z179 ra ®êi
trong giai ®o¹n c¶ níc ®ang ra søc hoµn thµnh nhiÖm vô chèng MÜ cøu níc vÜ ®¹i.
Tõ nh÷ng yªu cÇu vµ nhiÖm vô cÇn ph¶i x©y dùng ngµnh vËn t¶i qu©n sù cã mét
®éi ngò c¸n bé, c«ng nh©n giái, cã mét nÒn s¶n xuÊt víi chuyªn m«n kÜ thuËt tiªn
2
tiÕn. Côc qu¶n lý xe ®· giao cho Z179 mét nhiÖm vô quan träng: chÕ thö c¸c phô
tïng thay thÕ cho c¸c lo¹i xe c¬ giíi. §éng c¬ xe, b¸nh r¨ng c¸m, trôc khuûu, b¸nh
r¨ng c«n xo¾n, m¸y nÐn khÝ, b¬m trî lùc tay l¸i lÇn lît ®îc chÕ t¹o thµnh c«ng vµ
®a vµo s¶n xuÊt hµng lo¹t..
Tr¶i qua nh÷ng n¨m th¸ng x©y dùng vµ trëng thµnh Z179 ®· ®ãng gãp xøng
®¸ng vµo c«ng cuéc b¶o vÖ tæ quèc vµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi.
2. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
2.1. Thêi k× h×nh thµnh vµ x©y dùng lín m¹nh (3/1971- cuèi 1974)
§Ó ®¸p øng víi yªu cÇu vµ nhiÖm vô ®îc giao nªn sau khi h×nh thµnh Z179
nhanh chãng ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt. C¬ cÊu tæ chøc ngµy cµng hoµn thiÖn. Côc chØ
®Þnh ban gi¸m ®èc, chØ ®Þnh hµng ngò c¸n bé chñ chèt. Tõ c¸c tæ nay trë thµnh c¸c
ngµnh s¶n xuÊt nh ngµnh c¬ khÝ, ngµnh dông cô, ngµnh nãng. ë mçi ngµnh ®· ®îc
trang bÞ ®Çy ®ñ vÒ ngêi vµ c¸c trang thiÕt bÞ hiÕm quý. Ban vËt t, ban qu©n y còng
lÇn lît ra ®êi. Qu©n sè c¸n bé, chiÕn sÜ, c«ng nh©n ngµy mét t¨ng nhanh. Do yªu
cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh xe nªn trong n¨m 1971 côc qu¶n lÝ xe giao cho Z179
nghiªn cøu chÕ thö vµ ®i vµo s¶n xuÊt ®éng c¬ xe Trêng S¬n, chÕ t¹o trôc khuûu,
m¸y nÐn khÝ, b¬m trî lùc tay l¸i bÇu gi¶m xãc ngang, cÇn g¹t ma vµ nhiÒu bé g¸
lín nhá cho c¸c nhµ m¸y b¹n trong côc. Muèn hoµn thµnh ®îc nhiÖm vô, c«ng ty
®· nhanh chãng æn ®Þnh vÒ mäi mÆt. C¸c cÊp l·nh ®¹o trong nhµ m¸y ®· tËp trung
vµo viÖc tËp hîp ®îc c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt nh»m tæ chøc l¹i s¶n xuÊt vµ x©y dùng
®îc mét ®éi ngò c¸n bé, chiÕn sÜ, c«ng nh©n viªn yªu ngµnh, yªu nghÒ phôc vô l©u
dµi trong quèc phßng vµ cho sù lín m¹nh cña ngµnh xe mai sau.
C«ng ty c¬ khÝ Z179 ®· phÊn ®Êu liªn tôc trë thµnh c«ng ty ®îc tæng côc ph©n
cÊp lo¹i 2, cã c¬ cÊu tæ chøc hoµn chØnh, cã c¸c trang thiÕt bÞ t¬ng ®èi hiÖn ®¹i
nh»m phôc vô l©u dµi cho ngµnh xe.
2.2. Thêi k× ph¸t triÓn sau khi s¸t nhËp vµ nh÷ng ®ãng gãp cña nhµ m¸y
trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi (1975-1978)
Ngay tõ ®Çu n¨m 1975 Tæng côc KÜ ThuËt ®· chñ tr¬ng hîp nhÊt mét sè xÝ
nghiÖp nhá t¹m thêi, bao cÊp nhËp thµnh nh÷ng quy m« s¶n xuÊt lín vµo Z179.
NhiÖm vô ®Æt ra ngay lóc ®ã lµ ph¶i vËn chuyÓn toµn bé c¸c trang thiÕt bÞ nh©n lùc
vÒ ®Þa ®iÓm tËp kÕt sao cho an toµn tuyÖt ®èi vÒ ngêi vµ cña. Song song víi viÖc di
chuyÓn, c«ng ty võa thiÕt kÕ, võa thi c«ng, võa x©y dùng vµ l¾p ®Æt thiÕt bÞ ®Ó ®i
vµo s¶n xuÊt ®¶m b¶o kÕ ho¹ch n¨m.
C«ng ty ®· hÕt søc cè g¾ng æn ®Þnh c«ng viÖc vµ thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô ®îc
giao. Ngay sau khi s¸t nhËp nhµ m¸y ®· ®îc giao nhiÖm vô chÝnh lµ s¶n xuÊt b¸nh
r¨ng, phô tïng gÇm «t«, ngoµi ra cßn tiÕn hµnh s¶n xuÊt c¸c phô tïng thay thÕ ®Ó
3
®¸p øng yªu cÇu cÊp b¸ch cho viÖc söa ch÷a xe phôc vô cho chiÕn ®Êu. Ngay tõ
gi÷a n¨m 1975, sau khi s¸t nhËp nhµ m¸y ®· ®a ngay vµo l¾p ®Æt d©y chuyÒn s¶n
xuÊt b¸nh r¨ng cho nªn cuèi n¨m 1975 d©y chuyÒn s¶n xuÊt nµy ®· ®i vµo æn ®Þnh.
S¶n phÈm b¸nh r¨ng sau nµy trë thµnh s¶n phÈm chÝnh vµ lµ mét trong nh÷ng mÆt
hµng truyÒn thèng cña c«ng ty. Tõ n¨m 1978 ®Õn n¨m 1980, c«ng ty ®· s¶n xuÊt
nhiÒu mÆt hµng ®ét xuÊt ®Ó phôc vô kÞp thêi cho chiÕn ®Êu nh s¶n xuÊt xÝch xe t¨ng
s¶n xuÊt c¸c c«ng tr×nh xa ®Ó phôc vô söa ch÷a lu ®éng, s¶n xuÊt 2000 cÇn g¹t ma,
10000 kÑp c¸p, 10 triÖu ®¹n bi, 1 triÖu con dao t«ng, 138468 xÎng, 5966 cuèc bé
binh, 362 ghÕ hµnh qu©n, 60 ngµn biÓn sè « t«, chÕ t¹o thö buång næ…
Trong thêi gian nµy viÖc s¶n xuÊt ra nhiÒu mÆt hµng phôc vô chiÕn ®Êu trë thµnh
phong trµo thi ®ua s«i næi. Mäi ngêi coi ®©y lµ mÆt trËn vµ mçi c¸ nh©n lµ mét
chiÕn sÜ trªn mÆt trËn Êy. Næi bËt nhÊt trong giai ®o¹n nµy lµ thµnh tÝch ®¹t ®îc
trong s¶n xuÊt cña c«ng ty. Trong nh÷ng n¨m võa x©y dùng, võa trëng thµnh, võa
gãp phÇn phôc vô chiÕn ®©u c«ng ty vÉn ®¶m b¶o ®îc kÕ ho¹ch s¶n xuÊt mµ tæng
côc giao. Ba n¨m liÒn c«ng ty ®Òu ®îc tæng côc cÊp b»ng khen.
2.3. Thêi k× ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ trêng (1986- nay)
Trong nh÷ng n¨m ®Çu xo¸ bá chÕ ®é bao cÊp, c«ng ty gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n,
do cha kÞp thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn míi. §éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc trong
c«ng ty cha cã nhiÒu kinh nghiÖm trong qu¶n lý, cßn nhiÒu ý kiÕn chñ quan, quan
liªu, cöa quyÒn nªn t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cã chiÒu híng ®i xuèng, l¬ng
cña CBCNV cßn cha ®îc ®¶m b¶o, ®êi sèng cña CBCNV cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n.
Nhng nh÷ng n¨m gÇn ®©y, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ngµy cµng
æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. Do ®Æc thï cña s¶n phÈm b¸nh r¨ng lµ Ýt n¬i cã thÓ chÕ t¹o ®îc vµ chÊt lîng s¶n phÈm cña c«ng ty l¹i cao vµ æn ®Þnh nªn c«ng ty ®· t×m cho
m×nh ®îc chç ®øng trªn thÞ trêng. C¸c hîp ®ång kinh tÕ ngµy cµng nhiÒu. C«ng ty
kh«ng chØ chuyªn s¶n xuÊt vÒ b¸nh r¨ng mµ cßn chÕ t¹o s¶n xuÊt mét sè m¸y mãc
thiÕt bÞ chuyªn dïng cho ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp c¬ khÝ, cho n«ng nghiÖp.
Cuéc sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ngêi c«ng nh©n ®îc n©ng cao, khiÕn t×nh h×nh
s¶n xuÊt cña c«ng ty ngµy cµng s«i ®éng. C«ng ty kh«ng nh÷ng hoµn thµnh vît chØ
tiªu cña bé ®Ò ra mµ cßn ph¸t ®éng nhiÒu phong trµo thi ®ua s¶n xuÊt nªn n¨m nµo
còng ®îc bé khen thëng.
4
II. T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y
1. §Æc ®iÓm vÒ h×nh thøc ph¸p lý vµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh
*H×nh thøc ph¸p lÝ
C«ng ty c¬ khÝ Z179 lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc, trùc thuéc Bé Quèc PhßngTæng Côc KÜ ThuËt Qu©n §éi. Do lµ mét doanh nghiÖp nhµ níc nªn nh×n chung
c«ng ty vÉn cßn tån t¹i mét sè h¹n chÕ gièng nh c¸c doanh nghiÖp nhµ níc kh¸c.
MÆc dï vÉn ®îc hëng nh÷ng “®Æc quyÒn” nhÊt ®Þnh song hiÖu qu¶ kinh doanh cña
c«ng ty ®¹t ®îc cßn ë møc thÊp do tr×nh ®é m¸y mãc thiÕt bÞ l¹c hËu, n¨ng suÊt lao
®éng thÊp, tr×nh ®é qu¶n lý cßn h¹n chÕ. C«ng ty cã nhiÒu lîi thÕ trong viÖc vay
vèn cña c¸c ng©n hµng nhµ níc vµ qu©n ®éi, nhng c¬ cÊu vèn cña c«ng ty thêng
xuyªn kh«ng æn ®Þnh, t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty cßn ®¹t hiÖu qu¶
thÊp, nhµ níc thêng xuyªn ph¶i bï lç. Mét sè mÆt hµng cña c«ng ty, doanh thu
kh«ng bï ®¾p ®îc chi phÝ nªn kh«ng thu ®îc lîi nhuËn. Tuy vËy, c«ng ty vÉn tiÕn
hµnh s¶n xuÊt, nh»m t¹o c«ng ¨n viÖc lµm vµ æn ®Þnh ®êi sèng cho c¸n bé c«ng
nh©n viªn trong toµn bé doanh nghiÖp. Chñ yÕu c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña c«ng ty
®Òu tËp trung vµo s¶n xuÊt s¶n phÈm truyÒn thèng cña c«ng ty lµ s¶n phÈm b¸nh
r¨ng c«n xo¾n. S¶n phÈm nµy lu«n mang l¹i cho c«ng ty nh÷ng c¬ héi lµm ¨n lín
vµ nh÷ng thµnh tÝch s¶n xuÊt ®¸ng tù hµo. Hµng n¨m, ngoµi s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng
kinh tÕ cho c¸c thÞ trêng c«ng, n«ng, l©m, ng nghiÖp, c«ng ty cßn ph¶i s¶n xuÊt mét
sè mÆt hµng Quèc Phßng, do Bé giao. Khi ®ã, tÊt c¶ mäi ho¹t ®éng cña c«ng ty ®Òu
ph¶i tËp trung vµo viÖc s¶n xuÊt ®ñ sè lîng vµ chÊt lîng s¶n phÈm ®îc giao. §ã võa
lµ mét lîi thÕ, võa lµ mét bÊt lîi cña mét doanh nghiÖp nhµ níc. Nh÷ng ho¹t ®éng
s¶n xuÊt nh vËy, ®iÒu mµ c«ng ty quan t©m kh«ng ph¶i lµ lîi nhuËn hay doanh thu
mµ lµ thµnh tÝch ®¹t ®îc: s¶n phÈm cã ®ñ vÒ sè lîng hay kh«ng, cã kÞp tiÕn ®é bµn
giao hay kh«ng, cã ®îc ®¶m b¶o vÒ chÊt lîng hay kh«ng.
Còng nh c¸c doanh nghiÖp nhµ níc kh¸c, c«ng ty c¬ khÝ Z179 lu«n t×m cho
m×nh mét híng ®i míi nh»m tho¸t khái nh÷ng ¸p ®Æt s½n cã tõ tríc ®Õn nay, gióp
doanh nghiÖp ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng cña m×nh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
vµ hoµn thµnh mäi nhiÖm vô ®îc giao.
*Lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh
C«ng ty c¬ khÝ Z179 lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt, chuyªn s¶n xuÊt c¸c mÆt
hµng c¬ khÝ cho Quèc Phßng vµ Kinh TÕ.
Trong lÜnh vùc hµng Quèc Phßng, c«ng ty cã nhiÖm vô s¶n xuÊt ®ñ sè lîng vµ
®¶m b¶o vÒ chÊt lîng s¶n phÈm ®îc giao. Hµng n¨m, Bé Quèc Phßng giao cho
c«ng ty s¶n xuÊt mét sè mÆt hµng phôc vô cho vÊn ®Ò an ninh quèc phßng. C«ng ty
nghiªn cøu vµ ®Ò ra kÕ ho¹ch s¶n xuÊt sao cho kÞp tiÕn ®é ®îc giao. Nguån nguyªn
5
vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng nµy ®îc cÊp trªn cÊp xuèng nªn rÊt thuËn lîi cho
viÖc s¶n xuÊt ®óng tiÕn ®é ®Ò ra. Ngoµi ra, c«ng ty cßn cã nhiÖm vô l¾p ®Æt vµ tiÕn
hµnh söa ch÷a, b¶o dìng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra.
Trong lÜnh vùc hµng kinh tÕ, ngoµi nhiÖm vô s¶n xuÊt, c«ng ty cßn ph¶i cã tr¸ch
nhiÖm nghiªn cøu, thiÕt kÕ b¶n vÏ kÜ thuËt ®óng yªu cÇu cña kh¸ch hµng. C«ng ty
ph¶i cö ngêi ®Õn tËn n¬i kh¸ch hµng yªu cÇu ®Ó l¾p ®Æt vµ híng dÉn c¸c vÊn ®Ò liªn
quan ®Õn viÖc ®¶m b¶o chÊt lîng cho s¶n phÈm. ViÖc c¸c s¶n phÈm cña c«ng ty cã
chç ®øng trªn thÞ trêng hay kh«ng, phô thuéc rÊt nhiÒu vµo kh©u qu¶n trÞ s¶n xuÊt
cña doanh nghiÖp, do ®ã c«ng ty lu«n chó träng vµo viÖc ®µo t¹o c¸c c¸n bé kÜ
thuËt nh»m n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm cña c«ng ty.
Lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt, vÊn ®Ò liªn quan ®Õn chÊt lîng s¶n phÈm lµ mét
trong nh÷ng vÊn ®Ò ®îc quan t©m hµng ®Çu cña doanh nghiÖp. ChÊt lîng s¶n phÈm
cña c«ng ty ph¶i ®¶m b¶o, ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña kh¸ch hµng th× hiÖu qu¶ s¶n
xuÊt kinh doanh cña c«ng ty míi cã thÓ ®îc n©ng cao. Trong c¬ chÕ thÞ trêng, sù
hiÖn diÖn cña kh¸ch hµng trong c«ng ty lu«n lµ dÊu hiÖu ®¸ng mõng cho mäi ho¹t
®éng cña c«ng ty. V× vËy, c«ng ty còng thêng xuyªn chó träng ®Õn c¸c dÞch vô
ch¨m sãc kh¸ch hµng.
2. Sè lîng, chÊt lîng s¶n phÈm
C«ng ty c¬ khÝ Z179 chuyªn s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng c¬ khÝ cho Quèc Phßng vµ
Kinh TÕ. Bao gåm c¸c lo¹i:
- Phô tïng «t«, xe m¸y, c¸c c¬ cÊu truyÒn ®éng nh: B¸nh r¨ng c«n xo¾n, c«n
th¼ng, b¸nh r¨ng trô r¨ng th¼ng, r¨ng nghiªng. Trôc vÝt b¸nh vÝt vµ c¸c d¹ng trôc
then hoa.
- Hép sè c¸c lo¹i dïng cho: «t«, xe xÝch, m¸y thuû, m¸y n«ng nghiÖp vµ phô
tïng kh¸c cho c¸c ngµnh dÖt, nhiÖt ®iÖn.
- Phô kiÖn ®êng d©y t¶i ®iÖn, bi nghiÒn xi m¨ng, nghiÒn than.
- §Üa xÝch xe m¸y dïng cho c¸c lo¹i xe Honda, Suzuki, Dayang, Yamaha.
- C¸c lo¹i dông cô c¾t gät: dao phay l¨n r¨ng, dao säc, bao h×nh, dao chuèt, qu¶
l« c¸n ren, c¸n thÐp.
- C¸c lo¹i b¸nh xe lµm viÖc trong m«i trêng ¨n mßn.
Trong ®ã mÆt hµng truyÒn thèng cña c«ng ty lµ b¸nh r¨ng c«n xo¾n cã nhiÒu u
thÕ trªn thÞ trêng s¶n phÈm c¬ khÝ. C«ng ty gÇn nh kh«ng cã ®èi thñ c¹nh tranh
trong lÜnh vùc nµy. HiÖn nay tuy ®· cã mét sè n¬i s¶n xuÊt b¸nh r¨ng c«n xo¾n nhng chÊt lîng kh«ng cao, kh«ng ®¶m b¶o c¸c quy tr×nh kÜ thuËt nªn s¶n phÈm cña
c«ng ty vÉn tiªu thô ®îc víi khèi lîng lín. (Xem b¶ng sè liÖu vÒ sù biÕn ®éng s¶n
phÈm cña c«ng ty trong 5 n¨m gÇn ®©y).
6
Sè lîng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cña c«ng ty hµng n¨m phô thuéc chñ yÕu vµo chØ
tiªu cña Bé giao vµ sè hîp ®ång ®Æt hµng cña kh¸ch hµng. Do c«ng ty chØ s¶n xuÊt
s¶n phÈm theo ®¬n ®Æt hµng nªn sè lîng s¶n xuÊt s¶n phÈm hµng n¨m kh«ng æn
®Þnh vµ cã sù biÕn ®éng lín qua c¸c n¨m. Mét sè mÆt hµng cã n¨m kh«ng s¶n xuÊt
nhng cã n¨m l¹i s¶n xuÊt víi sè lîng s¶n phÈm rÊt lín. §iÒu ®ã phô thuéc rÊt nhiÒu
vµo t×nh h×nh kinh tÕ x· héi trong tõng n¨m. Nh nhãm s¶n phÈm phô tïng xe m¸y,
hai n¨m 1998 vµ 1999 c«ng ty kh«ng cã hîp ®ång nªn kh«ng s¶n xuÊt mét s¶n
phÈm nµo, nhng ®Õn nh÷ng n¨m 2000 ®Õn 2002, c«ng ty ®· s¶n xuÊt víi sè lîng rÊt
lín. §ã lµ do trong ba n¨m gÇn ®©y, ë ViÖt Nam, “c¬n sèt” xe m¸y víi phô tïng néi
®Þa ho¸ ®· lµm cho ngµy cµng nhiÒu doanh nghiÖp trong níc s¶n xuÊt nh÷ng s¶n
phÈm nµy. Nhng cã thÓ thÊy, mÆt hµng b¸nh r¨ng c«n xo¾n cña c«ng ty hµng n¨m
®îc s¶n xuÊt víi khèi lîng t¬ng ®èi æn ®Þnh, n¨m nµo c«ng ty còng cã hîp ®ång ®Ó
tiÕn hµnh s¶n xuÊt. Ngoµi s¶n phÈm b¸nh r¨ng c«n xo¾n s¶n xuÊt phôc vô cho lÜnh
vùc kinh tÕ, hµng n¨m c«ng ty ph¶i s¶n xuÊt mét khèi lîng hµng nhÊt ®Þnh phôc vô
cho lÜnh vùc an ninh quèc phßng. N¨m nµo c«ng ty còng hoµn thµnh xuÊt s¾c
nhiÖm vô s¶n xuÊt s¶n phÈm truyÒn thèng ®Æc chñng nµy cña m×nh. §iÒu ®ã gãp
phÇn rÊt lín vµo viÖc æn ®Þnh t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp trong
nh÷ng n¨m qua, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm cho toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong
c«ng ty.
B¶ng sè liÖu vÒ sù biÕn ®éng s¶n phÈm tõ n¨m 1999 ®Õn n¨m 2003
TT
I
1
2
3
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
Tªn s¶n phÈm §vt
N. BR c«n xo¾n
C«n xo¾n Benla
Bé
CX xe TY7E
Bé
C«n xo¾n kh¸c
Bé
NPK ®êng d©y
C¸i
PT m¸y thuû
C¸i
PT m¸y cµy
C¸i
PT b¨ng t¶i
Con
PT « t« m¸yxóc C¸i
PT xe m¸y
C¸i
C¸c lo¹i kh¸c
C¸i
1999
100
100
10
110000
27125
10800
19000
2150
63250
2000
2001
2002
2003
79
42
116
91974
8808
12300
2075
30500
60985
100
130
152
30
40
38
55
75
112
99000 108900 102780
30000 33000 31200
38300 42130 45800
8900
2440
2684 19879
25600 21500
71120 77853 79890
3. ThÞ trêng
Do ®Æc ®iÓm cña doanh nghiÖp lµ mét c«ng ty trùc thuéc Bé Quèc Phßng nªn
s¶n phÈm s¶n xuÊt ra cã c¶ s¶n phÈm c«ng nghiÖp Quèc Phßng vµ s¶n phÈm kinh
tÕ. S¶n phÈm c«ng nghiÖp Quèc Phßng chñ yÕu ®îc tiªu thô trong lÜnh vùc an ninh
quèc phßng, díi sù hç trî tiªu thô cña Tæng côc KÜ thuËt C«ng nghiÖp Quèc Phßng
7
nªn thÞ trêng kh¸ réng lín, tr¶i dµi tõ Nam ra B¾c vµ trªn thÞ trêng hµng quèc
phßng, hÇu nh c«ng ty kh«ng gÆp ph¶i mét sù c¹nh tranh gay g¾t nµo. Sè lîng s¶n
phÈm c«ng ty s¶n xuÊt ra còng dùa theo ®¬n ®Æt hµng cña tæng côc vµ c¸c doanh
nghiÖp trong tæng côc. Tuy vËy, ®©y lµ mÆt hµng yªu cÇu chÊt lîng vµ kÜ thuËt chÕ
t¹o s¶n xuÊt cao nªn c«ng ty ph¶i tËp chung chñ yÕu vµo vÊn ®Ò ®¶m b¶o chÊt lîng
vµ kÜ thuËt cña s¶n phÈm, chØ mét sai sãt nhá còng cã thÓ g©y ra mét tæn thÊt
lín.Trªn thÞ trêng hµng kinh tÕ, c«ng ty cã lîi thÕ lín vÒ s¶n phÈm b¸nh r¨ng c«n
xo¾n. Cã thÓ nãi, c¶ miÒn B¾c chØ cã c«ng ty lµ cã thÓ s¶n xuÊt ®îc c¸c s¶n phÈm
b¸nh r¨ng c«n xo¾n ®¶m b¶o c¶ vÒ yªu cÇu chÊt lîng vµ kÜ thuËt nªn gÇn nh c«ng ty
“®éc quyÒn” trong viÖc s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm nµy. B¸nh r¨ng c«n xo¾n ®îc
coi lµ mÆt hµng truyÒn thèng cña c«ng ty vµ kh«ng cã ®èi thñ c¹nh tranh. Do ®Æc
thï cña viÖc s¶n xuÊt b¸nh r¨ng c«n xo¾n lµ ®ßi hái chÊt lîng nguyªn vËt liÖu, cô
thÓ lµ thÐp, cao, kh«ng pha chÕ nhiÒu mµ nguån cung øng nguyªn vËt liÖu trªn thÞ
trêng tù do lµ rÊt h¹n chÕ (nÕu cã th× chÊt lîng thÐp kh«ng cao, kh«ng phï hîp víi
yªu cÇu cña viÖc chÕ t¹o b¸nh r¨ng c«n xo¾n) nªn doanh nghiÖp chiÕm nhiÒu u thÕ
trong viÖc s¶n xuÊt vµ ph©n phèi s¶n phÈm nµy trªn thÞ trêng toµn miÒn B¾c. Nguån
nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm truyÒn thèng cña c«ng ty chñ yÕu lµ do Bé
Quèc Phßng cung cÊp víi sè lîng lín vµ do c«ng ty lu«n lu«n chó träng ®Õn viÖc
®¶m b¶o khèi lîng vËt t dù tr÷, b¶o hiÓm cho s¶n xuÊt nªn c«ng ty lu«n ®¸p øng ®îc c¸c ®¬n ®Æt hµng còng nh yªu cÇu cÊp b¸ch cña kh¸ch hµng. Tuy s¶n phÈm b¸nh
r¨ng c«n xo¾n vÉn lµ mét mÆt hµng “®Æc chñng” cña c«ng ty nhng hiÖn nay trªn thÞ
trêng ®· xuÊt hiÖn s¶n phÈm b¸nh r¨ng c«n xo¾n nhËp ngo¹i cã chÊt lîng t¬ng ®¬ng mµ gi¸ thµnh l¹i thÊp h¬n rÊt nhiÒu nªn c«ng ty ®· gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n.
Nhng do sù hç trî cña Bé Quèc Phßng vµ c¸c chÝnh s¸ch “néi ®Þa ho¸” cña nhµ n íc, c«ng ty vÉn tiÕp tôc ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn ®îc mÆt hµng truyÒn thèng cña
m×nh.
Ngoµi ra, c¸c s¶n phÈm kh¸c cña c«ng ty còng cã mÆt trªn thÞ trêng c«ng nghiÖp
trong c¶ níc nh c¸c mÆt hµng n«ng nghiÖp, c¸c lo¹i phô tïng xe m¸y, nh«ng xÝch.
Tuy nhiªn, s¶n phÈm nhãm nµy cña c«ng ty l¹i bÞ c¹nh tranh gay g¾t trªn thÞ tr êng
trong níc, bëi mét sè c«ng ty chuyªn ngµnh kh¸c. C¸c s¶n phÈm nµy thêng lµ s¶n
xuÊt nhá lÎ vµ kh«ng æn ®Þnh, khi th× s¶n xuÊt víi sè lîng lín, khi th× kh«ng cã hîp
®ång ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt. Tuy vËy, c¸c mÆt hµng nµy còng gãp phÇn lµm cho ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty diÔn ra liªn tôc vµ æn ®Þnh h¬n. Nguån cung
cÊp vËt t ®Ó s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm thuéc nhãm nµy, doanh nghiÖp chñ yÕu mua trªn
thÞ trêng cña c¸c doanh nghiÖp chuyªn cung cÊp vËt t kh¸c nªn nh×n chung lµ viÖc
®¶m b¶o nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt kh«ng gÆp nhiÒu khã kh¨n.
8
4. M¸y mãc thiÕt bÞ
§¸nh gi¸ mét c¸ch kh¸ch quan th× hiÖn nay, tr×nh ®é m¸y mãc c«ng nghÖ kÜ
thuËt cña c«ng ty cßn l¹c hËu, chñ yÕu nhËp vµo nh÷ng n¨m 70 cña Liªn X«. Tuy
thÕ, nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ nµy vÉn ho¹t ®éng tèt, ®é chÝnh x¸c cao, mÆc dï n¨ng
suÊt cha cao. HiÖn nay nhµ m¸y cã tæng céng 210 m¸y mãc thiÕt bÞ c¸c lo¹i, tuy
nhiªn c«ng suÊt ho¹t ®éng cña chóng cßn thÊp. C«ng ty cha cã c¸c kÕ ho¹ch s¶n
xuÊt phï hîp ®Ó tËn dông hÕt c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ. Ngoµi ra cßn cã mét sè
m¸y mãc do chÝnh ®éi ngò kÜ s, c«ng nh©n trong nhµ m¸y chÕ t¹o s¶n xuÊt (th«ng
qua c¸c phong trµo thi ®ua, s¸ng t¹o kÜ thuËt mµ nhµ m¸y ®· ph¸t ®éng) nh: m¸y
trén c¸t, m¸y gia c«ng c¬ khÝ gi¶n ®¬n. M¸y mãc c«ng nghÖ cña c«ng ty lµ c¸c lo¹i
m¸y mãc ®Æc thï cho nªn còng khã cã kh¶ n¨ng c¶i tiÕn, n©ng cÊp nh m¸y mµi
nghiÒn b¸nh r¨ng c«n xo¾n. ChÝnh v× vËy c«ng ty lu«n lu«n ph¶i ®¶m b¶o söa ch÷a,
b¶o dìng kÞp thêi tr¸nh t×nh tr¹ng m¸y mãc thiÕt bÞ háng qu¸ l©u, kh«ng ®¸p øng ®îc tiÕn ®é s¶n xuÊt. Thªm vµo ®ã, t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty vÉn cßn qu¸ eo
hÑp nªn viÖc thay ®æi, c¶i tiÕn c«ng nghÖ kÜ thuËt lµ mét vÊn ®Ò hÕt søc khã kh¨n.
B¶ng theo dâi m¸y mãc thiÕt bÞ cña c«ng ty trong th¸ng 4 n¨m 2004
Lo¹i TB
Sè MMTB ®ang ho¹t ®éng t¹i c¸c ph©n xëng
A1
A2
A3
M¸y tiÖn
7
9
10
M¸y phay
6
5
4
M¸y mµi
1
4
2
M¸y khoan
1
2
M¸y doa
1
1
M¸y bµo säc
1
3
M¸y bóa
M¸y dËp Ðp
Lß nhiÖt luyÖn
M¸y kh¸c
4
3
5
Tæng sè m¸y mãc hiÖn cã trong toµn c«ng ty
A4
5
4
6
5
Sè
MMTB hiÖn
cã trong CT
39
30
28
19
3
6
5
5
8
67
210
Qua b¶ng theo dâi trªn, ta thÊy hiÖu suÊt sö dông cña c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ cña
c«ng ty cßn rÊt thÊp.
M¸y mãc thiÕt bÞ kh«ng sö dông qu¸ nhiÒu, lo¹i m¸y nµo sè lîng lín th× bá
kh«ng l¹i cµng nhiÒu. C«ng ty nªn cã kÕ ho¹ch sö dông m¸y mãc thiÕt bÞ hîp lý
h¬n ®Ó tõ ®ã cã thÓ tiÕt kiÖm ®îc nguån nguyªn nhiªn vËt liÖu vËn hµnh m¸y mãc.
Nh÷ng lo¹i m¸y nµo cßn nhiÒu mµ kh«ng sö dông hÕt, c«ng ty cã thÓ thanh lý hoÆc
b¸n ®Ó cã vèn ®Çu t mua nh÷ng m¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i h¬n.
9
Tuy tr×nh ®é m¸y mãc, c«ng nghÖ l¹c hËu nhng do tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng
nh©n vµ c¸n bé trong c«ng ty nªn qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm vÉn diÔn ra liªn tôc.
C¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt vÉn ®¹t kÕt qu¶ cao. Tuy nhiªn, nÕu ®îc ®Çu t ®óng chç,
n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n nhµ m¸y sÏ ®¹t kÕt qu¶ tèt h¬n. Trong thêi gian tíi,
c«ng ty cã kÕ ho¹ch ®Çu t 7 tØ ®ång vµo viÖc mua s¾m mét sè lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ
míi, hiÖn ®¹i. §iÒu ®ã sÏ gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt
cña c«ng ty.
5. Doanh thu, lîi nhuËn
Trong thêi gian kho¶ng 5 n¨m gÇn ®©y, c«ng ty c¬ khÝ Z179 ®· tr¸nh ®îc t×nh
tr¹ng s¶n xuÊt tr× trÖ, kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ®· ®Ò ra. Ban gi¸m ®èc
phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c phßng ban, ph©n xëng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt trùc tiÕp nªn
trong 5 n¨m gÇn ®©y nhÊt, nhµ m¸y ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh qu¶ nhÊt ®Þnh. Riªng
nhiÖm k× 2001 - 2003, §¶ng bé c«ng ty l·nh ®¹o ®· chÊm døt nh÷ng n¨m kh«ng
hoµn thµnh nhiÖm vô, phÊn ®Êu ®¹t ®îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh trong s¶n xuÊt
kinh doanh, gi¸ trÞ t¨ng trëng b×nh qu©n ®¹t tõ 15 - 20%/n¨m, ®¶m b¶o c«ng ¨n
viÖc lµm vµ thu nhËp æn ®Þnh cho c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc trong toµn c«ng ty,
vÉn gi÷ ®îc n¨ng lùc s¶n xuÊt hµng Quèc Phßng ®Ó lóc yªu cÇu lµ ®¸p øng ®îc
ngay. B¶ng sè liÖu díi ®©y sÏ gióp ta thÊy ®îc râ h¬n t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh
cña doanh nghiÖp trong nh÷ng n¨m qua.
Qua b¶ng sè liÖu díi ®©y ta cã thÓ thÊy r»ng doanh thu cña c«ng ty cã sù t¨ng
trëng vît bËc qua c¸c n¨m. Tõ n¨m 1999 ®Õn 2003, doanh thu cña c«ng ty ®· t¨ng
tõ h¬n 7 tØ ®ång ®Õn h¬n 18 tØ ®ång. §Êy còng lµ nhê vµo sù cè g¾ng cña toµn thÓ
c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty. Ngoµi nh÷ng chØ tiªu do Bé vµ Nhµ níc giao,
ban gi¸m ®èc c«ng ty cßn hÕt søc cè g¾ng trong viÖc t×m kiÕm nh÷ng hîp ®ång
lín, cã lîi nhuËn cao cho c«ng ty. Ban gi¸m ®èc lu«n phèi hîp trùc tiÕp víi c¸c
phßng ban, ph©n xëng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt diÔn ra
liªn tôc, chÊt lîng s¶n phÈm ®îc n©ng cao mµ gi¸ thµnh l¹i h¹ ®Ó tÊt c¶ c¸c s¶n
phÈm cña c«ng ty ®Òu cã thÓ c¹nh tranh ®îc víi s¶n phÈm cña c¸c doanh nghiÖp
trong vµ ngoµi ngµnh.
B¶ng doanh thu cña c«ng ty c¬ khÝ Z179 trong 5 n¨m gÇn ®©y (1999 – 2003)
§¬n vÞ: 1000 ®ång
TT
A
I
1
2
3
II
Tªn s¶n phÈm
KD trong SXCN
Nhãm BR c«n xo¾n
C«n xo¾n benla
C«n xo¾n xe TY7E
BR c«n xo¾n kh¸c
N.phô kiÖn ®êngd©y
1999
2000
2001
2002
2003
1681800
636400
454500
590900
1043171
1061126
513500
210000
337626
833834
1121632
652314
151134
82536
117508
1232743
715425
1652245
90759
129250
1743954
981230
2084431
95711
132842
10
III
IV
V
VI
VII
VIII
B
Phô tïng m¸y cµy
Phô tïng b¨ng t¶i
PT «t«, m¸y xóc
Phô tïng xe m¸y
Hµng cét vi ba
Gi¸ trÞ c¸c hµng kh¸c
KD ngoµi SXCN
Tæng céng
181800
363635
534087
526330
998175
1226787
909000
7454785
299193
159108
282835
410835
1738124
554072
1405068
6744000
1256135 1367246
1800619 1980729
302135
330349
768021
844832
632009
695210
500612
550726
1504120 1650523
8532105 10659873
1843872
2473166
338712
648832
732110
768920
1987218
18307817
Cßn vÒ tæng lîi nhuËn mµ doanh nghiÖp ®¹t ®îc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y còng
cã sù t¨ng trëng ®¸ng mõng. So víi n¨m 1999 lîi nhuËn cña c«ng ty n¨m 2000 cã
gi¶m. N¨m 2000, lîi nhuËn cña doanh nghiÖp b»ng 0. Nhng ®Õn n¨m 2001, lîi
nhuËn cña doanh nghiÖp l¹i t¨ng ®¸ng kÓ so víi n¨m 1999 (kho¶ng 29,37%) vµ cho
®Õn n¨m 2002, lîi nhuËn cña doanh nghiÖp ®· ®¹t 91443000 ®ång, t¨ng h¬n n¨m
1999 lµ 43,41%, t¨ng h¬n so víi n¨m 2001 lµ 10%. Trong n¨m 2003, lîi nhuËn cña
c«ng ty ®· ®¹t h¬n 110 triÖu ®ång, t¨ng vît bËc so víi nh÷ng n¨m tríc. §ã lµ nhê
doanh nghiÖp ®· c©n ®èi ®îc gi÷a c¸c kho¶n thu vµ chi, cã nhiÒu tiÕn bé trong lÜnh
vùc qu¶n trÞ s¶n xuÊt, lµm gi¶m gi¸ thµnh s¶n phÈm mµ vÉn gi÷ ®îc chÊt lîng tèt.
B¶ng lîi nhuËn cña c«ng ty c¬ khÝ Z179 trong 5 n¨m gÇn ®©y (1999 –
2003)
§¬n vÞ: 1000 ®ång
TT
A
I
1
2
3
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
B
Tªn s¶n phÈm
KD trong SXCN
Nhãm BR c«n xo¾n
C«n xo¾n benla
C«n xo¾n xe TY7E
BR c«n xo¾n kh¸c
N.phô kiÖn ®êngd©y
Phô tïng m¸y cµy
Phô tïng b¨ng t¶i
PT «t«, m¸y xóc
Phô tïng xe m¸y
Hµng cét vi ba
Gi¸ trÞ c¸c hµng kh¸c
KD ngoµi SXCN
Tæng céng
1999
125172
46029
35175
43986
-263078
-5580
30814
42033
30588
50098
41590
9090
60727
2000
2001
2002
93458
54620
12314
26524
-29036
10546
21076
23122
22606
-60414
8645
-
54790
30348
2908
4643
16891
1747
36711
12148
5608
25404
15000
83130
60269
33383
3199
5107
18580
1922
40382
13363
6169
31
27944
16500
91443
2003
72103
51388
17200
9193
7830
4842
41283
15830
4210
33412
15998
110157
6. §¸nh gi¸ chung
6.1. Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc
Qua nh÷ng phÇn ®· nªu ë trªn, ta thÊy r»ng c«ng ty c¬ khÝ Z179 trong 5 n¨m
gÇn ®©y ®· cã nh÷ng bíc tiÕn ®¸ng kÓ. KÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ®· ®¹t ®îc mét
sè thµnh c«ng nhÊt ®Þnh, chÊm døt t×nh tr¹ng nhiÒu n¨m kh«ng hoµn thµnh nhiÖm
vô, lµm ¨n kh«ng cã hiÖu qu¶, Bé vµ nhµ níc lu«n ph¶i “bï lç”. Trong 4 th¸ng ®Çu
n¨m 2004, c«ng ty ®· ®¹t doanh thu trªn 7 tØ ®ång (cô thÓ lµ 7498104000 ®ång ),
11
t¨ng h¬n so víi cïng k× n¨m ngo¸i gÇn 2.5 tØ ®ång, nép ng©n s¸ch nhµ níc 216
triÖu, t¨ng 19,79% so víi c¶ n¨m 2002. §éi ngò c¸n bé cña c«ng ty ngµy cµng ph¸t
huy ®îc n¨ng lùc cña m×nh, kh«ng chØ quan t©m ®Õn nh÷ng môc tiªu lîi nhuËn tríc
m¾t mµ cßn ®Çu t rÊt nhiÒu vµo vÊn ®Ò con ngêi. §éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ cña
c«ng ty ngµy cµng t¨ng. Víi mét lùc lîng lao ®éng tr×nh ®é cao nh vËy, c«ng ty cã
nhiÒu ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Trong thêi gian tíi, ch¾c ch¾n c«ng ty sÏ ®¹t
®îc nhiÒu thµnh c«ng míi, ®¸ng tù hµo h¬n.
Trªn thÞ trêng trong níc, c«ng ty ®· t×m cho m×nh mét chç ®øng nhÊt ®Þnh. S¶n
phÈm truyÒn thèng cña c«ng ty gÇn nh kh«ng cã ®èi thñ c¹nh tranh vµ vÉn gi÷ ®îc
lîi thÕ vèn cã cña m×nh. Mét sè s¶n phÈm kinh tÕ kh¸c còng ®· t×m ®îc cho m×nh
mét vÞ trÝ, tuy cha thùc sù v÷ng ch¾c, nhng còng ®· gióp c«ng ty cã ®iÒu kiÖn ®Ó
m¹nh d¹n ®Çu t nhiÒu h¬n.
T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty trong thêi gian qua còng ®· ®¹t ®îc
nh÷ng thµnh tÝch ®¸ng tù hµo. Doanh thu cña c«ng ty ngµy cµng t¨ng trong khi chi
phÝ s¶n xuÊt cã xu híng gi¶m dÇn. Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ngµy cµng cã
hiÖu qu¶, kh¾c phôc ®îc mét sè tån t¹i mµ doanh nghiÖp nhµ níc hay m¾c ph¶i.
Trong hai n¨m gÇn ®©y, c«ng ty lu«n ®îc bé tÆng b»ng khen. §iÒu ®ã ®· gióp
cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty quyÕt t©m phÊn ®Êu s¶n xuÊt tèt h¬n.
6.2. Nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc
Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng tù hµo mµ c«ng ty ®· ®¹t ®îc vÉn cßn tån t¹i mét
sè nh÷ng khã kh¨n, h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc.
M¸y mãc thiÕt bÞ cña c«ng ty cßn qu¸ l¹c hËu, n¨ng suÊt lao ®éng cha cao, cha
tiÕt kiÖm ®îc nguån nhiªn liÖu vËn hµnh. §iÒu ®ã dÉn tíi chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm
cßn qu¸ cao, gi¸ thµnh cha ®¹t sù æn ®Þnh cÇn thiÕt. Mét sè s¶n phÈm cña c«ng ty
cßn cha cã søc c¹nh tranh trªn thÞ trêng. C¸c hîp ®ång kinh tÕ kh«ng ®Òu ®Æn, khi
th× cã qu¸ nhiÒu viÖc ®Ó lµm, khi th× kh«ng cã viÖc ®Ó tiÕn hµnh s¶n xuÊt.
MÆc dï c«ng ty gÆp rÊt nhiÒu thuËn lîi trong viÖc vay vèn cña ng©n hµng qu©n
®éi nhng t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty vÉn kh«ng æn ®Þnh. C¸c nguån vèn dµnh
cho s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn cßn Ýt, cha ®¸p øng ®ñ yªu cÇu cña viÖc s¶n xuÊt kinh
doanh. Nguån vèn tù cã cña c«ng ty l¹i qu¸ eo hÑp, kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó c¶i thiÖn
®iÒu kiÖn s¶n xuÊt tèt h¬n.
Ch¬ng II
Thùc tr¹ng cña c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt
T t¹i c«ng ty c¬ khÝ Z179
I. Nh÷ng nh©n tè chñ yÕu ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t cña c«ng ty
12
1. H×nh thøc ph¸p lý vµ lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh
Lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt nªn c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc mua s¾m, dù
tr÷ vµ sö dông vËt t sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt lu«n ®îc c«ng ty c¬ khÝ Z179 chó
träng ®Õn. Ban gi¸m ®èc cïng phèi hîp víi phßng kÜ thuËt, phßng kÕ ho¹ch vËt t
th«ng qua kÕ ho¹ch s¶n xuÊt trong k× ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu vËt t cÇn thiÕt. Hµng
n¨m, ngoµi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng kinh tÕ cho c¸c thÞ trêng c«ng, n«ng,
l©m, ng nghiÖp theo hîp ®ång cña kh¸ch hµng, c«ng ty ph¶i s¶n xuÊt mét sè mÆt
hµng Quèc Phßng theo chØ tiªu do Bé ®Ò ra. Trong lÜnh vùc hµng Quèc Phßng, c«ng
ty cã nhiÖm vô s¶n xuÊt ®ñ sè lîng vµ ®¶m b¶o vÒ chÊt lîng s¶n phÈm ®îc giao.
C«ng ty nghiªn cøu vµ ®Ò ra kÕ ho¹ch s¶n xuÊt sao cho kÞp tiÕn ®é ®îc giao. Nguån
nguyªn vËt liÖu ®Ó s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng nµy ®îc cÊp trªn cÊp xuèng nªn rÊt thuËn
lîi cho viÖc s¶n xuÊt ®óng tiÕn ®é ®Ò ra. §©y còng chÝnh lµ mét thÕ m¹nh cña c«ng
ty. VËt t dïng ®Ó s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng Quèc Phßng hÇu nh kh«ng cã b¸n trªn thÞ
trêng nªn c«ng ty rÊt cã u thÕ trong viÖc s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng nµy.
Do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt s¶n phÈm cña c«ng ty lµ chuyªn s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng c¬
khÝ phôc vô cho Quèc Phßng vµ Kinh TÕ bao gåm c¸c lo¹i: phô tïng «t«, xe m¸y,
c¸c c¬ cÊu truyÒn ®éng, hép sè c¸c lo¹i, phô kiÖn ®êng d©y, c¸c lo¹i dông cô c¾t
gät…nªn hÇu hÕt vËt t dïng ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm nh c¸c lo¹i thÐp, ®ång, gang, c¸c
lo¹i que hµn, than, vßng bi, dông cô ®o, dông cô c¾t … cã thÓ dÔ dµng mua trªn thÞ
trêng. Tuy nhiªn cã mét sè s¶n phÈm Quèc Phßng l¹i ph¶i sö dông nh÷ng lo¹i thÐp
m¸c cao kh«ng cã b¸n trªn thÞ trêng th× c«ng ty l¹i ®îc Bé cÊp xuèng víi mét khèi
lîng rÊt lín nªn c«ng ty kh«ng gÆp khã kh¨n trong viÖc t×m mua vËt t s¶n xuÊt s¶n
phÈm nµy. Trong thêi gian gÇn ®©y, gi¸ c¶ cña c¸c lo¹i s¾t thÐp trªn thÞ trêng biÕn
®éng m¹nh nªn c«ng ty còng gÆp mét sè khã kh¨n nhÊt ®Þnh trong viÖc thu mua,
b¶o qu¶n vµ cÊp ph¸t vËt t ®¶m b¶o cho s¶n xuÊt. MÆc dï vËy, c«ng ty vÉn hÕt søc
cè g¾ng trong c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t nh»m kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n ®ang diÔn ra,
®¶m b¶o cho s¶n xuÊt ®îc liªn tôc vµ cã hiÖu qu¶.
2. Bé m¸y qu¶n trÞ
C«ng ty c¬ khÝ Z179 lµ mét c«ng ty chuyªn s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm c¬ khÝ cho
Quèc Phßng vµ Kinh TÕ. Víi diÖn tÝch dµnh cho s¶n xuÊt vµ ho¹t ®éng kh«ng lín
nªn nh×n chung bé m¸y c¬ cÊu tæ chøc kh¸ gän nhÑ, bao gåm mét sè phßng ban
chøc n¨ng vµ mét sè ph©n xëng s¶n xuÊt. Ban gi¸m ®èc lu«n lu«n phèi hîp víi c¸c
phßng ban chøc n¨ng, ®Ò ra nh÷ng kÕ ho¹ch s¶n xuÊt phï hîp víi t×nh h×nh råi trùc
tiÕp ®iÒu hµnh s¶n xuÊt cïng víi c¸c qu¶n ®èc ph©n xëng. C¸c bé phËn, c¸c phßng
ban lu«n cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau nh»m thùc hiÖn ®óng c¸c kÕ ho¹ch ®Ò
ra, ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc diÔn ra liªn tôc vµ cã hiÖu qu¶. C«ng t¸c
13
qu¶n trÞ vËt t do phßng KÕ ho¹ch – vËt t ®¶m nhËn. Th«ng qua kÕ ho¹ch s¶n xuÊt
trong k×, phßng KÕ ho¹ch – vËt t phèi hîp víi phßng KÜ thuËt ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh
vÒ viÖc mua s¾m, dù tr÷ vµ sö dông vËt t råi tr×nh lªn ban gi¸m ®èc x¸c nhËn. ChÝnh
v× vËy nªn viÖc cung øng vËt t phôc vô cho s¶n xuÊt lu«n lu«n ®îc ®¶m b¶o ®óng
tiÕn ®é.
*S¬ ®å tæ chøc bé m¸y qu¶n trÞ
Gi¸m ®èc
PG§ Kü thuËt SX
P. Kü
thuËt
P. C¬
®iÖn
P.
KCS
PG§ Kinh doanh
P. KH P. TC- P. Lao
vËt t
KÕ
®éng
to¸n
PG§ Hµnh chÝnh
P.
Hµnh
chÝnh
P.
ChÝnh
trÞ
*Chøc n¨ng cña c¸c phßng ban trong bé m¸y qu¶n trÞ
-Phßng kÕ ho¹ch-vËt t: cã nhiÖm vô nghiªn cøu t×nh h×nh s¶n xuÊt thùc tÕ n¨m
tríc do phßng kÕ to¸n göi xuèng råi th«ng qua ®ã lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt tõng k×
(th¸ng, quý, n¨m). Ngoµi ra, phßng kÕ ho¹ch cßn ph¶i thùc hiÖn c¸c viÖc liªn quan
®Õn vÊn ®Ò kÝ kÕt hîp ®ång kinh tÕ víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c nh: marketing, qu¶ng c¸o
s¶n phÈm, ®a c¸c kÕ ho¹ch tham dù c¸c héi chî. Phßng kÕ ho¹ch ph¶i t¹o mèi liªn
hÖ chÆt chÏ víi kh¸ch hµng, s½n sµng cung øng ®ñ sè lîng s¶n phÈm cÇn thiÕt cho
kh¸ch hµng. Ngoµi viÖc ph¶i lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm, phßng kÕ
ho¹ch-vËt t cßn ph¶i tæ chøc s¶n xuÊt, ®¶m b¶o cung øng nguån vËt t cÇn thiÕt cho
s¶n xuÊt, söa ch÷a. Ph¶i tÝnh to¸n chi tiÕt lîng vËt t dù tr÷, b¶o hiÓm cÇn thiÕt cho
c¶ giai ®o¹n s¶n xuÊt trong k×. Ph¶i lËp kÕ ho¹ch chiÕn lîc s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n
phÈm trong thêi gian tíi. TÝnh to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n
lý ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh gi¸ thµnh s¶n phÈm mét c¸ch tèi u nhÊt.
-Phßng tµi chÝnh-kÕ to¸n: Thùc hiÖn viÖc tæng kÕt, b¸o c¸o t×nh h×nh s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp trong tõng thêi k× cô thÓ. Ph©n tÝch, tÝnh to¸n cô thÓ,
chi tiÕt møc ®é hoµn thµnh kÕ ho¹ch cña doanh nghiÖp. LËp b¶ng tæng kÕt tµi s¶n
cô thÓ tõng k× ®Ó cho phßng kÕ ho¹ch lËp kÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh.
14
-Phßng lao ®éng: Thùc hiÖn viÖc qu¶n lý lao ®éng. Cô thÓ lµ vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn
thëng cña lao ®éng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp trong th¸ng, trong n¨m, vÒ c¸c vÊn ®Ò liªn
quan ®Õn sù biÕn ®éng nguån nh©n lùc trong k×, thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc theo dâi sè
ngµy lµm viÖc cña tõng c«ng nh©n, nh©n viªn, tÝnh to¸n sè ngµy nghØ phÐp èm ®au
cña CBCNVC. Phßng lao ®éng tÝnh to¸n l¬ng, b¶o hiÓm x· héi vµ cßn ph¶i ®¶m
b¶o c¸c vÊn ®Ò liªn quan ®Õn viÖc an toµn lao ®éng, ®µo t¹o huÊn luyÖn, n©ng bËc
cho CBCNV trong toµn nhµ m¸y.
-Phßng kÜ thuËt: Cã nhiÖm vô qu¶n lý kÜ thuËt chung cho toµn nhµ m¸y.Dùa
vµo c¸c hîp ®ång kinh tÕ, c¸c b¶n vÏ thiÕt kÕ ®iÒu hµnh tæ chøc thiÕt kÕ, lËp quy
tr×nh s¶n xuÊt, ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu kÜ thuËt cña s¶n phÈm, phï hîp víi trang thiÕt
bÞ cña doanh nghiÖp. X©y dùng ®Þnh møc vËt t cho tõng lo¹i s¶n phÈm s¶n xuÊt
trong k×. Tham mu cho l·nh ®¹o ®¬n vÞ vÒ ph¬ng híng duy tr×, ®Èy m¹nh, ph¸t triÓn
c«ng t¸c khoa häc qu¶n lý c«ng nghÖ, phôc vô cho môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh
cña ®¬n vÞ ngµy cµng tèt h¬n. X©y dùng ®éi ngò vÒ chuyªn m«n, nghiÖp vô phôc vô
l©u dµi cho c«ng t¸c ®¶m b¶o kÜ thuËt.
-Phßng c¬ ®iÖn: Qu¶n lý kÜ thuËt thiÕt bÞ n¨ng lîng. Ph¶i ®¶m b¶o mäi quy
®Þnh ®èi víi viÖc qu¶n lý, söa ch÷a m¸y mãc thiÕt bÞ, n¨ng lîng ®¶m b¶o cho s¶n
xuÊt: níc, ®iÖn. Ng¨n ngõa, h¹n chÕ c¸c h háng bÊt thêng,khai th¸c tèi ®a c«ng suÊt
thiÕt kÕ cña thiÕt bÞ vµ hÖ thèng n¨ng lîng. T×m mäi biÖn ph¸p ®Ó c¶i tiÕn, hiÖn ®¹i
ho¸ vµ ®æi míi thiÕt bÞ nh»m t¹o nªn chÊt lîng s¶n phÈm vµ n¨ng suÊt cao h¬n.
-Phßng KCS: Cã nhiÖm vô qu¶n lý chÊt lîng s¶n phÈm, qu¶n lý m¸y mãc thiÕt
bÞ dông cô ®o lêng, ®Ò xuÊt víi gi¸m ®èc c¸c biÖn ph¸p sö dông sao cho hîp lý vµ
cã hiÖu qu¶. §¶m b¶o kÜ thuËt vµ ph¬ng ph¸p ®o cho mäi ngêi sö dông ph¬ng tiÖn
dông cô ®o trong xÝ nghiÖp. Cïng víi c¸n bé cña phßng kÜ thuËt t×m ra c¸c nguyªn
nh©n sai háng hµng lo¹t.
-Phßng hµnh chÝnh: bao gåm mét sè phßng ban nh v¨n th, ytÕ, tæ b¶o vÖ, nhµ
trÎ, nhµ ¨n nh»m ®¶m b¶o ®êi sèng tinh thÇn vµ thÓ lùc cho c«ng nh©n viªn toµn
nhµ m¸y. Ngoµi ra, tæ b¶o vÖ cßn cã nhiÖm vô gi÷ cho t×nh h×nh an ninh s¶n xuÊt
cña nhµ m¸y ®îc æn ®Þnh, tr¸nh thÊt tho¸t tµi s¶n.
-Phßng chÝnh trÞ: cã nhiÖm vô nghiªn cøu c¸c nghÞ quyÕt cña §¶ng vµ cÊp trªn
®Ò ra. Th«ng qua c¸c biªn b¶n, nghÞ quyÕt ®ã, tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nh»m híng
dÉn vµ gi¸o dôc toµn bé c¸n bé c«ng nh©n viªn trong c«ng ty thùc hiÖn ®óng ®¾n
nh÷ng ®êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ níc. Tæ chøc c¸c buæi nãi chuyÖn,
sinh ho¹t tËp thÓ nh»m t×m ra c¸c ®Þnh híng ®óng ®¾n cho c«ng ty trong thêi gian
tíi sao cho phï hîp víi ®êng lèi chÝnh s¸ch ®· ®a ra.
15
Nh×n chung, mçi phßng ban trong c«ng ty ®Òu cã nh÷ng chøc n¨ng vµ nhiÖm vô
cô thÓ. Mçi phßng ban ®Òu tËp trung thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô chÝnh cña m×nh vµ
kÕt hîp víi c¸c phßng ban chøc n¨ng kh¸c thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch chung cña toµn
c«ng ty.
ChÝnh v× bé m¸y qu¶n trÞ cña c«ng ty t¬ng ®èi gän nhÑ vµ æn ®Þnh nªn viÖc ®a ra
c¸c quyÕt ®Þnh vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ nãi chung vµ c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t nãi riªng
cña c«ng ty kh¸ nhanh gän vµ chÝnh x¸c, kh«ng ph¶i th«ng qua qu¸ nhiÒu kh©u
trung gian. C«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t do phßng KÕ ho¹ch – vËt t ®¶m nhËn. Th«ng
qua kÕ ho¹ch s¶n xuÊt trong k×, phßng KÕ ho¹ch – vËt t phèi hîp víi phßng KÜ
thuËt ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh vÒ viÖc mua s¾m, dù tr÷ vµ sö dông vËt t råi tr×nh lªn ban
gi¸m ®èc x¸c nhËn. Mçi khi cã hîp ®ång s¶n xuÊt s¶n phÈm, phßng KÕ ho¹ch –
vËt t dùa vµo ®Þnh møc vËt t do phßng KÜ thuËt ®a ra, kÝ lÖnh cÊp ph¸t vËt t råi cïng
c¸c qu¶n ®èc ph©n xëng ®iÒu hµnh s¶n xuÊt. ChÝnh v× vËy nªn viÖc cung øng vËt t
phôc vô cho s¶n xuÊt lu«n lu«n ®îc ®¶m b¶o ®óng tiÕn ®é vµ viÖc sö dông vËt t cã
hiÖu qu¶ h¬n.
Thªm vµo ®ã, tr×nh ®é cña c¸c nhµ qu¶n trÞ trong c«ng ty còng ngµy cµng ®îc
n©ng cao. HÇu hÕt c¸c vÞ l·nh ®¹o trong ban gi¸m ®èc cña c«ng ty ®Òu cã tr×nh ®é
tõ ®¹i häc trë lªn vµ cã tõ 25 – 30 n¨m kinh nghiÖm trong lÜnh vùc s¶n xuÊt còng
nh ®iÒu hµnh s¶n xuÊt. ChÝnh v× vËy, c«ng ty lu«n cã nh÷ng kÕ ho¹ch thu mua, b¶o
qu¶n, cÊp ph¸t vËt t phï hîp nhÊt víi t×nh h×nh vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trong k×.
3. §éi ngò lao ®éng
Kh«ng chØ tr×nh ®é cña c¸c nhµ qu¶n trÞ cÊp cao trong c«ng ty míi ¶nh hëng ®Õn
viÖc ®¶m b¶o vËt t cho s¶n xuÊt mµ tr×nh ®é cña ®éi ngò lao ®éng, ®Æc biÖt lµ tr×nh
®é lµnh nghÒ cña c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, còng cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn viÖc
sö dông cã hiÖu qu¶ vËt t s¶n xuÊt. ChÝnh v× vËy, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c«ng ty
c¬ khÝ Z179 lu«n chó ý ®Çu t ®Õn vÊn ®Ò qu¶n trÞ nguån nh©n lùc. Cµng ngµy sè lîng gi¸n tiÕp cµng gän nhÑ vµ cã xu híng gi¶m dÇn, lµm cho tØ lÖ gi÷a c«ng nh©n
s¶n xuÊt trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp hîp lý h¬n. HiÖn nay, tr×nh ®é cña ngêi lao ®éng
ngµy cµng ®îc n©ng cao, do nhµ m¸y ®· ®Çu t ®óng møc cho viÖc ph¸t triÓn vµ ®µo
t¹o nguån nh©n lùc. Trong toµn nhµ m¸y, c«ng nh©n bËc 3/7-4/7 chiÕm kho¶ng 2025%, cßn l¹i lµ c«ng nh©n bËc 5/7-7/7. Tr×nh ®é tay nghÒ cña ngêi c«ng nh©n cao,
s¶n xuÊt ®îc trong d©y chuyÒn c«ng nghÖ liªn tôc, hiÖn ®¹i ®¸p øng ®îc c¸c yªu
cÇu vÒ chÊt lîng còng nh kÜ thuËt cña s¶n phÈm. C«ng nh©n cã thÓ thÝch nghi ®îc
víi ®iÒu kiÖn lµm viÖc liªn tôc, c¨ng th¼ng nh»m ®¹t ®óng tiÕn ®é ®· ®Ò ra. Víi sè
c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt cã tay nghÒ cao, c«ng ty cã thÓ thay ®æi c¬ cÊu c«ng
nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt cho phï hîp víi t×nh h×nh chung sao cho s¶n xuÊt ®¹t hiÖu
qu¶ cao nhÊt. TÝnh ®Õn ngµy 19/4/2004 bËc thî b×nh qu©n cña c«ng ty lµ 5,28.
Tr×nh ®é c«ng nh©n s¶n xuÊt tÝnh ®Õn ngµy 19/4/2004
16
BËc thî
Sè lîng
3/7
39
4/7
4
5/7
22
6/7
40
7/7
47
BËc thî b×nh qu©n
5,28
Víi sè lîng c«ng nh©n cã tr×nh ®é tay nghÒ cao chiÕm tØ lÖ lín nh vËy, c«ng ty
cã rÊt nhiÒu u thÕ trong viÖc sö dông tiÕt kiÖm nguån vËt t phôc vô cho s¶n xuÊt.
Tr×nh ®é tay nghÒ cao, kÕt hîp víi nhiÒu n¨m kinh nghiÖm trong s¶n xuÊt, ®éi ngò
c«ng nh©n cña c«ng ty lu«n lu«n hoµn thµnh kÕ ho¹ch ®Þnh møc vËt t cho tõng lo¹i
s¶n phÈm mµ phßng kÜ thuËt ®Ò ra. Kh«ng chØ cã vËy, ®éi ngò c«ng nh©n cña c«ng
ty cßn tu©n thñ kØ luËt rÊt nghiªm ngÆt, sö dông vËt t ®óng môc ®Ých, lu«n phÊn ®Êu
gi¶m møc tiªu dïng nguyªn vËt liÖu, tËn dông cao ®é phÕ liÖu vµ gi¶m phÕ phÈm
gióp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty ®¹t hiÖu qu¶ cao.
Cßn vÒ bé m¸y qu¶n trÞ, hÇu hÕt c¸c c¸n bé qu¶n lý cña nhµ m¸y ®Òu tèt nghiÖp
®¹i häc, nh©n viªn v¨n phßng th× tr×nh ®é tõ trung cÊp trë nªn. Thªm vµo ®ã, tr×nh
®é cña c¸c nhµ qu¶n trÞ trong c«ng ty còng ngµy cµng ®îc n©ng cao. HÇu hÕt c¸c vÞ
l·nh ®¹o trong ban gi¸m ®èc cña c«ng ty ®Òu cã tr×nh ®é tõ ®¹i häc trë lªn vµ cã tõ
25 – 30 n¨m kinh nghiÖm trong lÜnh vùc s¶n xuÊt còng nh ®iÒu hµnh s¶n xuÊt.
ChÝnh v× vËy, c«ng ty lu«n cã nh÷ng kÕ ho¹ch thu mua, b¶o qu¶n, cÊp ph¸t vËt t
phï hîp nhÊt víi t×nh h×nh vµ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt trong k×. C¸n bé cÊp cao trong
c«ng ty lu«n chó träng tiÕp thu c«ng nghÖ vµ kÜ thuËt s¶n xuÊt míi, lu«n ph¸t ®éng
c¸c phong trµo thi ®ua s¸ng t¹o CNKHKT nh»m t¹o ra c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ cã
c«ng suÊt cao, chÊt lîng æn ®Þnh mµ gi¸ thµnh l¹i thÊp, tõ ®ã cã thÓ sö dông mét
c¸ch tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt lîng vËt t dïng cho s¶n xuÊt s¶n phÈm.
ChÝnh v× tr×nh ®é cña ngêi l·nh ®¹o còng nh tr×nh ®é cña ngêi lao ®éng cã ¶nh
hëng rÊt lín ®Õn c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t nªn c«ng ty lu«n t×m c¸ch t¹o ®iÒu kiÖn cho
ngêi lao ®éng n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ còng nh tr×nh ®é qu¶n lý. C«ng ty hç trî
cho mét sè c¸n bé, c«ng nh©n viªn tham gia c¸c kho¸ häc trung vµ dµi h¹n nh»m
n©ng cao tr×nh ®é cho ngêi lao ®éng ®Ó cã thÓ tiÕp thu ®îc víi nh÷ng tr×nh ®é c«ng
nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i. Trong n¨m 2003, nhµ m¸y ®· cö 36 c«ng nh©n ®i häc líp
®µo t¹o, huÊn luyÖn kÜ thuËt dµi h¹n ë trêng ®µo t¹o cña Bé Quèc Phßng vµ 15 c«ng
nh©n ®îc ®µo t¹o theo ph¬ng thøc ®µo t¹o kÌm cÆp ngay t¹i c«ng ty.
NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña ®éi ngò lao ®éng ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh trong toµn c«ng ty, ban l·nh ®¹o c«ng ty cßn hÕt søc chó ý ®Õn ®êi sèng
vËt chÊt còng nh tinh thÇn cña CBCNV. VÒ vÊn ®Ò thu nhËp cña ngêi lao ®éng, hiÖn
nay c«ng ty còng ®ang hÕt søc cè g¾ng thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nh»m ®¶m b¶o lîi
Ých cho toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn cho toµn doanh nghiÖp. Møc l¬ng hiÖn nay
cña CNVC còng ®· t¨ng ®¸ng kÓ so víi nh÷ng n¨m 1998 - 1999. §èi víi c«ng
nh©n, c«ng ty tr¶ l¬ng s¶n phÈm hoÆc l¬ng ®Þnh møc hoÆc l¬ng kho¸n, l¬ng kho¸n
17
cã thëng. §èi víi gi¸n tiÕp, c«ng ty tr¶ l¬ng thêi gian. Ngoµi ra, c¸n bé viªn chøc
trong nhµ m¸y ngoµi tiÒn l¬ng theo thêi gian thùc tÕ lµm viÖc cßn ®îc hëng l¬ng
phô cÊp c«ng chøc. ChÝnh v× nh÷ng vÊn ®Ò vÒ qu¶n trÞ nguån nh©n lùc lu«n lu«n ®îc c«ng ty quan t©m, chó ý nªn ®êi sèng vËt chÊt cña ngêi lao ®éng trong c«ng ty
ngµy cµng ®îc n©ng cao. NÕu nh n¨m 1998, tiÒn l¬ng b×nh qu©n cña c¶ c«ng ty chØ
®¹t 558000 ®ång th× ®Õn n¨m 2002, con sè nµy ®· lªn ®Õn h¬n 850000 ®ång vµ
nh÷ng th¸ng ®Çu n¨m 2004 lµ 1.020.000 ®ång. Tuy so víi cuéc sèng hiÖn nay, møc
l¬ng nµy lµ kh«ng cao nhng trong t×nh h×nh nhµ m¸y cßn khã kh¨n nh hiÖn nay, ®ã
®· lµ mét nguån ®éng viªn lín cho toµn thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc c«ng ty.
C«ng ty cßn thêng xuyªn tæ chøc c¸c phong trµo thi ®ua nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao
®éng còng nh tiÕt kiÖm nguyªn, nhiªn vËt liÖu sö dông trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
Tãm l¹i, ®éi ngò lao ®éng trong c«ng ty cã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn c«ng t¸c qu¶n
trÞ vËt t. C«ng ty cÇn quan t©m ®éng viªn vµ ®Çu t nhiÒu h¬n n÷a ®Õn ngêi lao ®éng.
4. KÜ thuËt – c«ng nghÖ
Tr×nh ®é m¸y mãc thiÕt bÞ kÜ thuËt lµ mét nh©n tè quan träng ¶nh hëng ®Õn lîng
tiªu dïng vËt t trong s¶n xuÊt. M¸y mãc thiÕt bÞ hiÖn ®¹i, n¨ng suÊt cao céng víi
tr×nh ®é lµnh nghÒ cña ngêi lao ®éng sÏ dÉn ®Õn viÖc sö dông vËt t tiÕt kiÖm vµ cã
hiÖu qu¶. Ngîc l¹i, víi tr×nh ®é m¸y mãc thiÕt bÞ kÜ thuËt qu¸ l¹c hËu th× sù l·ng
phÝ vËt t trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ ®iÒu kh«ng thÓ tr¸nh khái. §¸nh gi¸ mét c¸ch
kh¸ch quan th× hiÖn nay, tr×nh ®é m¸y mãc c«ng nghÖ kÜ thuËt cña c«ng ty c¬ khÝ
Z179 cßn l¹c hËu, chñ yÕu nhËp vµo nh÷ng n¨m 70 cña Liªn X«. Tuy thÕ, nh÷ng
m¸y mãc thiÕt bÞ nµy vÉn ho¹t ®éng tèt, ®é chÝnh x¸c cao, mÆc dï n¨ng suÊt cha
cao. HiÖn nay c«ng ty cã tæng céng 210 m¸y mãc thiÕt bÞ c¸c lo¹i, tuy nhiªn c«ng
suÊt ho¹t ®éng cña chóng cßn thÊp. C«ng ty cha cã c¸c kÕ ho¹ch s¶n xuÊt phï hîp
®Ó tËn dông hÕt c«ng suÊt m¸y mãc thiÕt bÞ. §iÒu ®ã ¶nh hëng rÊt lín ®Õn viÖc s¶n
xuÊt s¶n phÈm còng nh sö dông vËt t cã hiÖu qu¶. Nh×n chung, nh÷ng ph©n xëng
cßn ph¶i dïng mét sè m¸y mãc thiÕt bÞ qu¸ l¹c hËu ®Òu sö dông vËt t vît qu¸ ®Þnh
møc ®Æt ra. §ã chÝnh lµ mét h¹n chÕ mµ c«ng ty cÇn ph¶i kh¾c phôc. Ngoµi ra cßn
cã mét sè m¸y mãc do chÝnh ®éi ngò kÜ s, c«ng nh©n trong nhµ m¸y chÕ t¹o s¶n
xuÊt (th«ng qua c¸c phong trµo thi ®ua, s¸ng t¹o kÜ thuËt mµ nhµ m¸y ®· ph¸t ®éng)
nh: m¸y trén c¸t, m¸y gia c«ng c¬ khÝ gi¶n ®¬n. M¸y mãc c«ng nghÖ cña nhµ m¸y
lµ c¸c lo¹i m¸y mãc ®Æc thï cho nªn còng khã cã kh¶ n¨ng c¶i tiÕn, n©ng cÊp nh
m¸y mµi nghiÒn b¸nh r¨ng c«n xo¾n. ChÝnh v× vËy nhµ m¸y lu«n lu«n ph¶i ®¶m
b¶o söa ch÷a, b¶o dìng kÞp thêi tr¸nh t×nh tr¹ng m¸y mãc thiÕt bÞ háng qu¸ l©u,
kh«ng ®¸p øng ®îc tiÕn ®é s¶n xuÊt. ViÖc lµm ®ã còng gãp phÇn kh«ng nhá vµo
viÖc sö dông vËt t sao cho cã hiÖu qu¶ h¬n.
18
Tuy tr×nh ®é m¸y mãc, c«ng nghÖ l¹c hËu nhng do tr×nh ®é lµnh nghÒ cña c«ng
nh©n vµ c¸n bé nhµ m¸y nªn viÖc s¶n xuÊt trong nhµ m¸y vÉn diÔn ra liªn tôc. C¸c
d©y chuyÒn s¶n xuÊt vÉn ®¹t kÕt qu¶ cao. Lîng vËt t sö dông tuy cã lóc vît qu¸
®Þnh møc do phßng kÜ thuËt ®Æt ra nhng nh×n chung vÉn ®¹t ®îc hiÖu qu¶ nh mong
®îi. C¸c d©y chuyÒn s¶n xuÊt c¸c lo¹i mÆt hµng cã thÕ m¹nh cña c«ng ty vÉn ho¹t
®éng tèt vµ lu«n tiÕt kiÖm ®îc mét lîng vËt t ®¸ng kÓ, gãp phÇn lµm gi¶m gi¸ thµnh
s¶n phÈm, gi÷ v÷ng vÞ thÕ c¹nh tranh cña m×nh. Tuy nhiªn, nÕu ®îc ®Çu t ®óng chç,
n¨ng suÊt lao ®éng b×nh qu©n còng nh viÖc thùc hiÖn ®Þnh møc lîng vËt t sö dông
cho s¶n xuÊt cña c«ng ty sÏ ®¹t kÕt qu¶ tèt h¬n. Trong thêi gian tíi, c«ng ty cã kÕ
ho¹ch ®Çu t 7 tØ ®ång vµo viÖc mua s¾m mét sè lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ míi, hiÖn ®¹i.
§iÒu ®ã sÏ gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña c«ng ty
nãi chung, hiÖu qu¶ sö dông vËt t phôc vô cho s¶n xuÊt nãi riªng.
5. Nguån vèn
Vèn s¶n xuÊt kinh doanh lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng nhÊt cña c¸c doanh nghiÖp.
Vèn kh«ng chØ ¶nh hëng lín ®Õn c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t mµ cßn ¶nh hëng quyÕt ®Þnh ®Õn
c«ng t¸c qu¶n trÞ s¶n xuÊt kinh doanh chung cña toµn doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp cã thÓ sö
dông vèn ®Ó ®Çu t nghiªn cøu thÞ trêng, nghiªn cøu ph¸t triÓn, ®Çu t ®æi míi trang thiÕt bÞ
m¸y mãc c«ng nghÖ, ®Çu t hiÖn ®¹i ho¸ ho¹t ®éng qu¶n trÞ vµ ®µo t¹o, båi dìng nghiÖp vô.
§Ó cã ®îc nguån vèn kinh doanh ®ñ lín ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh diÔn
ra liªn tôc, doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng vèn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau. §èi víi c«ng ty c¬
khÝ Z179, nguån vèn cña c«ng ty ®îc huy ®éng chñ yÕu tõ c¸c nguån sau: vay vèn tÝn dông
cña c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, c¸c ng©n hµng qu©n ®éi (c«ng ty cã nhiÒu lîi thÕ trong viÖc
vay vèn cña c¸c ng©n hµng qu©n ®éi), huy ®éng vèn tõ c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc trong c«ng
ty, tõ doanh thu b¸n s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô, vµ mét phÇn nhá do ng©n s¸ch nhµ níc cÊp
xuèng… Nh×n chung, t×nh h×nh tµi chÝnh cña c«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y kh¸ æn
®Þnh, c«ng ty kh«ng gÆp khã kh¨n g× trong viÖc huy ®éng còng nh sö dông vèn. T×nh h×nh
tµi chÝnh cña c«ng ty quý I n¨m 2004, ®îc thÓ hiÖn díi b¶ng sau:
STT
I
1
2
3
4
5
II
1
2
Tµi s¶n
TSL§ vµ ®Çu t ng¾n h¹n
TiÒn
C¸c kho¶n ph¶i thu
Hµng tån kho
Tµi s¶n lu ®éng kh¸c
Chi sù nghiÖp
TSC§ vµ ®Çu t dµi h¹n
Tµi s¶n cè ®Þnh
CPXD dë dang
Tæng céng
§Çu k×
16376890372
205343235
13578870306
2275597462
131521494
197557875
21099987744
20970585769
129401975
37476878116
19
Cuèi k×
17312176146
388780100
13873383429
27557306897
280288738
13933190
21045466744
20897547769
147918975
38357642890
STT
I
1
2
II
1
2
Nguån vèn
Nî ph¶i tr¶
Nî ng¾n h¹n
Nî dµi h¹n
Nguån vèn chñ së h÷u
Nguån vèn, quü
Nguån kinh phÝ, quü kh¸c
Tæng céng
§Çu k×
13406724894
12652914668
753810226
24070153222
23942253713
127899509
37476878116
Cuèi k×
14381001776
13627191550
753810226
23976641114
24012741605
(36100591)
38357642890
Qua b¶ng sè liÖu trªn ta thÊy r»ng c¬ cÊu nguån vèn cña c«ng ty trong quý I
n¨m 2004 t¬ng ®èi æn ®Þnh vµ c©n ®èi, c«ng ty cã kh¶ n¨ng ®éc lËp tù chñ vÒ tµi
chÝnh, kh«ng phô thuéc nhiÒu vµo c¸c biÕn ®éng trªn thÞ trêng nãi chung còng nh
t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh nãi riªng trong toµn c«ng ty. §iÒu nµy ¶nh hëng rÊt
lín ®Õn c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t t¹i c«ng ty. Dï trong ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh nµo, c«ng
ty còng cã ®ñ n¨ng lùc tµi chÝnh ®Ó mua s¾m nh÷ng thiÕt bÞ vËt t cÇn thiÕt cho s¶n
xuÊt. Nguån vèn cña c«ng ty so víi mét sè doanh nghiÖp nhµ níc kh¸c kh«ng ph¶i
lµ qu¸ lín, nhng còng kh«ng qu¸ nhá, nh×n chung lµ phï hîp víi t×nh h×nh s¶n xuÊt
kinh doanh trong c«ng ty. Do ®iÒu kiÖn ®Þa lý cña c«ng ty kh¸ thuËn lîi vÒ mÆt giao
th«ng nªn viÖc thu mua vËt t phôc vô cho s¶n xuÊt rÊt dÔ dµng, khi cÇn hµng lµ cã
ngay nªn viÖc dù tr÷ vËt t t¹i c«ng ty kh«ng gÆp khã kh¨n g×. V× vËy, víi mét n¨ng
lùc tµi chÝnh kh«ng qu¸ yÕu mµ kh¸ æn ®Þnh nh vËy, c«ng ty c¬ khÝ Z179 lu«n ®¶m
b¶o ®îc tÊt c¶ c¸c mÆt trong c«ng t¸c qu¶n trÞ kinh doanh nãi chung còng nh c«ng
t¸c qu¶n trÞ vËt t nãi riªng.
6. ThÞ trêng cung øng
Lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt nªn nh÷ng vÊn ®Ò vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ vËt t lu«n
®îc c«ng ty c¬ khÝ Z179 ®Æt lªn hµng ®Çu. Phßng kÕ ho¹ch vËt t cã nhiÖm vô x¸c
®Þnh lîng vËt t cÇn mua s¾m trong k× theo kÕ ho¹ch s¶n xuÊt ®Ó b¶o ®¶m cho s¶n
xuÊt ®îc diÔn ra liªn tôc vµ æn ®Þnh. Th«ng qua ®Þnh møc vËt t phßng KÜ thuËt ®a ra
cho tõng lo¹i s¶n phÈm, phßng KÕ ho¹ch vËt t tæ chøc c«ng t¸c cÊp ph¸t vËt t cho
tõng bé phËn s¶n xuÊt sao cho tiÕt kiÖm vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt. §Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã,
c«ng ty thêng xuyªn chó träng ®Õn c¸c b¹n hµng cung øng vËt t cho m×nh nh»m
®¶m b¶o ®îc lîng vËt t cÇn thiÕt c¶ trong ®iÒu kiÖn, t×nh h×nh kinh tÕ kh«ng thuËn
lîi.
Nguån vËt t dïng ®Ó s¶n xuÊt mét sè mÆt hµng dµnh cho quèc phßng ®îc bé
cung cÊp víi sè lîng lín nªn t×nh h×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm lu«n diÔn ra liªn tôc. §ã
chÝnh lµ mét lîi thÕ cña c«ng ty. Tuy vËy c«ng ty vÉn rÊt chó träng ®Õn kÕ ho¹ch dù
tr÷ nguyªn vËt liÖu ®Ó cã thÓ ®¸p øng ®îc mäi yªu cÇu vÒ s¶n xuÊt trong ®iÒu kiÖn
thuËn lîi hay kh«ng thuËn lîi.
20
- Xem thêm -