Lêi nãi ®Çu
HiÖn nay, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn
hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n-íc. Bªn c¹nh nh÷ng mÆt
thuËn lîi còng kh«ng tÝ nh÷ng mÆt khã kh¨n th¾c m¾c víi doanh nghiÖp. V×
vËy muèn ®¶m b¶o -u thÕ c¹nh tranh thu lîi nhuËn cao trong ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh. §iÒu nµy ®ßi hái doanh nghiÖp kh«ng ngõng t×m tßi s¸ng
t¹o, s¶n xuÊt ra s¶n phÈm cã chÊt l-îng mÉu m· ®Ñp, hîp thÞ yÕu cña ng-êi
tiªu dïng, mét yÕu tè quan träng kh¸c lµ s¶n phÈm ®ã ph¶i cã gi¸ thµnh h¹,
phï hîp víi søc mua cña ng-êi tiªu dïng. Muèn vËy th× doanh nghiÖp ph¶i
qu¶n lý tèt chi phÝ ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm còng cã nghÜa
lµ doanh nghiÖp cÇn tæ chøc tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm. §Ó cã thÓ n¾m b¾t kÞp thêi ®Çy ®ñ vÒ c¸c th«ng tin bªn trong vµ bªn
ngoµi cña doanh nghiÖp, c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp sö dông nhiÒu c«ng cô
qu¶n lý kh¸c nhau, trong ®ã kÕ to¸n lµ c«ng cô quan träng kh«ng thÓ thiÕu
trong hÖ thèng c¸c c«ng cô qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh. Trong c«ng t¸c kÕ
to¸n, kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét phÇn hµnh
quan träng.
ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp hãa hiÖn ®¹i hãa ®Êt n-íc
tiÕn tíi trë thµnh 1 quèc gia c«ng nghiÖp. V× thÕ ngµnh s¶n xuÊt vËt liÖu x©y
dùng c¬ b¶n lµ ®ãng gãp vai trß chñ yÕu trong viÖc s¶n xuÊt t¹o ra c¬ së vËt
chÊt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n… c¸c s¶n phÈm cña ngµnh phôc vô cho mäi
lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi, gãp phÇn x©y dùng c¬ së h¹ tÇng n©ng cao n¨ng
lùc cho nÒn kinh tÕ. Vèn ®Çu t- vµo x©y dùng c¬ b¶n ®ang t¨ng m¹nh, ®ßi hái
sù qu¶n lý nguån vèn ®Çu t- cã hiÖu qu¶ kh¾c phôc t×nh tr¹ng l·ng phÝ, chèng
thÊt tho¸t vèn trong s¶n xuÊt c¬ b¶n.
Cho nªn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
trong c«ng ty Cæ phÇn s¶n xuÊt th-¬ng m¹i Viglacera rÊt ®-îc chó träng.
1
Qua thêi gian thùc tÕ vµ nh÷ng kiÕn thøc trong häc tËp nªn em ®· chän
®Ò tµi: "Ho¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm" mong
r»ng sÏ gãp phÇn nhá bÐ vµo qu¸ tr×nh kÕ to¸n t¹i c«ng ty.
Ngoµi phÇn më ®Çu cña néi dung chuyªn ®Ò ®-îc chia lµm 3 phÇn:
PhÇn I: C¸c vÊn ®Ò chung vÒ CP s¶n xuÊt tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
PhÇn III: NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp.
2
PhÇn I
c¸c vÊn ®Ò chung vÒ chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
I. §Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt cña ngµnh s¶n xuÊt c«ng nghiÖp
Chi phÝ ®-îc ®Þnh nghÜa theo nhiÒu ph-¬ng diÖn kh¸c nhau. Chi phÝ cã
thÓ biÓu hiÖn mét c¸ch trõu t-îng lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn nh÷ng hao phÝ lao
®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh, hoÆc chi phÝ lµ nh÷ng phÝ tæn vÒ nguån lùc, tµi s¶n cô thÓ trong
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
Theo chuÈn mùc kÕ to¸n ViÖt Nam ®ît 2 ban hµnh theo quyÕt ®Þnh
165/2002/Q§-BTC th× "Chi phÝ lµ Tæng gi¸ trÞ c¸c kho¶n lµm gi¶m lîi Ých
kinh tÕ trong kú kÕ to¸n d-íi h×nh thøc c¸c kho¶n tiÒn chi ra, c¸c kho¶n khÊu
trõ tµi s¶n hoÆc ph¸t sinh c¸c kho¶n nî dÉn ®Õn lµm gi¶m vèn chñ së h÷u,
kh«ng bao gåm kho¶n ph©n phèi cho cæ ®«ng hoÆc chñ së h÷u cã nhiÒu quan
®iÓm, h×nh thøc thÓ hiÖn chi phÝ nh-ng tÊt c¶ ®Òu thõa nhËn mét vÊn ®Ò chung:
chi phÝ lµ phÝ tæn tµi nguyªn, vËt chÊt, lao ®éng vµ ph¶i ph¸t sinh g¾n liÒn víi
môc ®Ých kinh doanh ®©y chÝnh lµ b¶n chÊt kinh tÕ cña chi phÝ trong ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. B¶n chÊt kinh tÕ nµy gióp nhµ qu¶n trÞ
ph©n biÖt ®-îc chi phÝ vµ chi tiªu chi phÝ víi vèn. ThËt vËy chi phÝ g¾n liÒn víi
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®-îc tµi trî tõ vèn kinh doanh vµ ®-îc bï ®¾p
tõ thu nhËp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
ChÝnh v× thÕ c¸c doanh nghiÖp lu«n quan t©m ®Õn vÊn ®Ò qu¶n lý chi
phÝ nh»m tiÕt kiÖm chi phÝ trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
II. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt vµ c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n
xuÊt chñ yÕu.
1. Kh¸i niÖm chi phÝ s¶n xuÊt
Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c hao
phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa mµ doanh nghiÖp bá ra cã liªn quan
3
®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh (th¸ng, quý,
n¨m).
Nãi c¸ch kh¸c, chi phÝ lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm.
2. C¸c c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt chñ yÕu.
a. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo tÝnh chÊt kinh tÕ (yÕu tè chi phÝ)
- §Ó phôc vô cho viÖc tËp hîp, qu¶n lý chi phÝ theo néi dung kinh tÕ ®Þa
®iÓm ph¸t sinh, chi phÝ ®-îc ph©n theo yÕu tè. C¸ch ph©n lo¹i nµy gióp cho
viÖc x©y dùng vµ ph©n tÝch ®Þnh møc vèn l-u ®éng còng nh- viÖc lËp, kiÓm tra
vµ ph©n tÝch dù to¸n chi phÝ.
Theo quy ®Þnh hiÖn hµnh ë ViÖt Nam, toµn bé chi phÝ ®-îc chi lµm 7
yÕu tè sau:
+ YÕu tè nguyªn liÖu, vËt liÖu: bao gåm toµn bé gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu
chÝnh, vËt liÖu phô, phô tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô…sö dông vµo s¶n xuÊt
kinh doanh (lo¹i trõ gi¸ trÞ dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi
cïng víi nhiªn liÖu, ®éng lùc).
+ YÕu tè nhiªn liÖu, ®éng lùc sö dông vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh trong kú (trõ sè dïng kh«ng hÕt nhËp l¹i kho vµ phÕ liÖu thu håi).
+ YÕu tè tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp l-¬ng: ph¶n ¸nh tæng sè tiÒn
l-¬ng vµ phô cÊp mang tÝnh chÊt l-îng ph¶i tr¶ cho ng-êi lao ®éng.
+ YÕu tè BHXH, BHYT, KPC§ trÝch theo tû lÖ qui ®Þnh trªn tæng sè
tiÒn l-¬ng vµ phô cÊp l-¬ng ph¶i tr¶ lao ®éng.
+ YÕu tè khÊu hao TSC§: ph¶n ¸nh tæng sè khÊu hao TSC§ ph¶i trÝch
trong kú cña tÊt c¶ TSC§ sö dông cho s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.
+ YÕu tè chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ dÞch vô
mua ngoµi dïng vµo s¶n xuÊt kinh doanh.
+ YÕu tè chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: ph¶n ¸nh toµn bé chi phÝ kh¸c b»ng
tiÒn ch-a ph¶n ¸nh vµo c¸c yÕu tè trªn dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh trong kú.
4
b. Ph©n lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt theo c«ng dông kinh tÕ chi phÝ (kho¶n môc
chi phÝ).
C¨n cø vµo ý nghÜa cña chi phÝ trong gi¸ thµnh s¶n phÈm vµ ®Ó thuËn
tiÖn cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh toµn bé, chi phÝ ®-îc ph©n theo kho¶n môc c¸ch
ph©n lo¹i nµy dùa vµo c«ng dông cña chi phÝ vµ møc ph©n bæ chi phÝ cho tõng
®èi t-îng. Gi¸ thµnh toµn bé cña s¶n phÈm bao gåm 5 kho¶n môc chi phÝ sau:
- Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung
- Chi phÝ b¸n hµng
- Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
+ Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp lµ toµn bé chi phÝ nguyªn vËt liÖu
®-îc sö dông trùc tiÕp cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n phÈm, lao vô, dÞch
vô.
+ Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: bao gåm tiÒn l-¬ng vµ c¸c kho¶n ph¶i tr¶
trùc tiÕp cho c«ng nh©n s¶n xuÊt, c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l-¬ng cña c«ng
nh©n s¶n xuÊt nh- kinh phÝ c«ng ®oµn, b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ…
+ Chi phÝ s¶n xuÊt chung: lµ c¸c kho¶n chi phÝ s¶n xuÊt liªn quan ®Õn
viÖc phôc vô vµ qu¶n lý s¶n xuÊt trong ph¹m vi c¸c ph©n x-ëng ®éi s¶n xuÊt,
chi phÝ s¶n xuÊt chung bao gåm c¸c yÕu tè chi phÝ s¶n xuÊt sau.
- Chi phÝ nh©n viªn ph©n x-ëng bao gåm chi phÝ tiÒn l-¬ng, c¸c kho¶n
ph¶i tr¶, c¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng cña nh©n viªn ph©n x-ëng vµ ®éi s¶n xuÊt.
- Chi phÝ vËt liÖu: bao gåm chi phÝ vËt liÖu dïng chung cho ph©n x-ëng
s¶n xuÊt víi môc ®Ých lµ phôc vô qu¶n lý s¶n xuÊt.
- Chi phÝ dông cô: bao gåm vÒ chi phÝ c«ng cô, dông cô ë ph©n x-ëng
®Ó phôc vô s¶n xuÊt vµ qu¶n lý s¶n xuÊt.
- Chi phÝ khÊu hao TSC§: bao gåm toµn bé chi phÝ khÊu hao cña TSC§
thuéc c¸c ph©n x-ëng s¶n xuÊt qu¶n lý sö dông.
- Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: gåm c¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi dïng
cho ho¹t ®éng phôc vô vµ qu¶n lý s¶n xuÊt cña ph©n x-ëng vµ ®éi s¶n xuÊt.
5
- Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn: lµ c¸c kho¶n trùc tiÕp b»ng tiÒn dïng cho viÖc
phôc vô vµ qu¶n lý vµ s¶n xuÊt ë ph©n x-ëng s¶n xuÊt.
+ Chi phÝ b¸n hµng: lµ chi phÝ l-u th«ng vµ chi phÝ tiÕp thÞ ph¸t sinh
trong qu¸ tr×nh tiªu thô s¶n phÈm hµng hãa, lao vô, dÞch vô lo¹i chi phÝ nµy
cã: chi phÝ qu¶ng c¸o, giao hµng, giao dÞch, hoa hång b¸n hµng, chi phÝ nh©n
viªn b¸n hµng vµ chi phÝ kh¸c g¾n liÒn ®Õn b¶o qu¶n vµ tiªu thô s¶n phÈm,
hµng hãa…
+ Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp: lµ c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc
phôc vô vµ qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cã tÝnh chÊt chung cña toµn doanh
nghiÖp.
- Chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp bao gåm: chi phÝ nh©n viªn qu¶n lý chi
phÝ vËt liÖu qu¶n lý, chi phÝ ®å dïng v¨n phßng, khÊu hao TSC§ dïng chung
toµn bé doanh nghiÖp, c¸c lo¹i thuÕ, phÝ cã tÝnh chÊt chi phÝ, chi phÝ tiÕp
kh¸ch, héi nghÞ.
3. ý nghÜa cña c«ng t¸c qu¶n lý chi phÝ s¶n xuÊt trong qu¸ tr×nh
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
- ChØ tiªu cña doanh nghiÖp lµ sù chi ra, sù gi¶m ®i thuÇn tóy cña tµi
s¶n, kh«ng ®Ó c¸c kho¶n ®ã dïng vµo viÖc g× vµ dïng nh- thÕ nµo? chØ tiªu
trong kú cña doanh nghiÖp bao gåm chØ tiªu cho c¸c qu¸ tr×nh mua hµng, qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, chØ tiªu cho qu¸ tr×nh mua hµng lµm t¨ng tµi s¶n
cña doanh nghiÖp, cßn chØ tiªu cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lµm cho c¸c
kho¶n tiªu dïng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh t¨ng lªn.
Chi phÝ trong kinh doanh bao gåm toµn bé phËn tµi s¶n tiªu dïng hÕt
cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh trong kú, sè chØ tiªu dïng cho qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh trong kú vµ sè chØ tiªu dïng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tÝnh nhËp
hoÆc ph©n bæ vµo chi phÝ trong kú. Ngoµi ra, kho¶n chi phÝ ph¶i tr¶ (chi phÝ tr¶
tr-íc) kh«ng ph¶i lµ chØ tiªu trong kú nh-ng ®-îc tÝnh vµo chi phÝ trong kú.
Nh- vËy, gi÷a chØ tiªu vµ chi phÝ cña doanh nghiÖp cã mèi quan hÖ mËt
thiÕt víi nhau, ®ång thêi cã sù kh¸c nhau vÒ l-îng vµ thêi ®iÓm ph¸t sinh, mÆt
kh¸c, chi phÝ phôc vô cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nªn nã ®-îc tµi trî
6
vèn kinh doanh vµ ®-îc bï ®¾p tõ thu nhËp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh chØ
tiªu kh«ng g¾n liÒn víi môc ®Ých s¶n xuÊt kinh doanh nªn cã thÓ ®-îc tµi trî
tõ nh÷ng nguån kh¸c nhau, cã thÓ lÊy tõ quü phóc lîi, trî cÊp tõ nh÷ng nguån
kh¸c nhau, cã thÓ lÊy tõ quü phóc lîi trî cÊp cña Nhµ n-íc vµ kh«ng bï ®¾p tõ
thu nhËp ho¹t ®éng kinh doanh.
- XÐt vÒ thùc chÊt th× chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh lµ sù chuyÓn dÞch vèn
cña doanh nghiÖp vµo ®èi t-îng tÝnh gi¸ nhÊt ®Þnh. Nã lµ vèn cña doanh
nghiÖp bá vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
V× vËy, ®Ó qu¶n lý cã hiÖu qu¶ vµ kÞp thêi ®èi víi ho¹t ®éng s¶n xuÊt
kinh doanh cña m×nh, c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp lu«n cÇn biÕt sè chi phÝ
chi ra cho tõng lo¹i ho¹t ®éng, tõng lo¹i s¶n phÈm, dÞch vô trong kú lµ bao
nhiªu, sè chi phÝ ®· chi ®ã cÊu thµnh trong sè s¶n phÈm lao vô, dÞch vô ®·
hoµn thµnh bao nhiªu.
iII. Gi¸ thµnh s¶n phÈm, ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm
1. Kh¸i niÖm gi¸ thµnh s¶n phÈm
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé nh÷ng hao phÝ vÒ lao
®éng sèng cÇn thiÕt vµ lao ®éng vËt hãa ®-îc tÝnh trªn mét khèi l-îng kÕt qu¶
s¶n phÈm lao vô, dÞch vô hoµn thµnh nhÊt ®Þnh.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ mét chØ tiªu mang tÝnh giíi h¹n vµ x¸c ®Þnh võa
mang tÝnh kh¸ch quan võa mang tÝnh chñ quan.
2. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm
a. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm theo thêi gian vµ c¬ së sè liÖu tÝnh gi¸
thµnh
Theo c¸ch nµy, chØ tiªu gi¸ thµnh ®-îc chia thµnh gi¸ thµnh kÕ ho¹ch
gi¸ thµnh ®Þnh møc, gi¸ thµnh thùc tÕ.
+ Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch : lµ gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®-îc x¸c ®Þnh tr-íc khi
b-íc vµo kinh doanh trªn c¬ së gi¸ thµnh thùc tÕ kú tr-íc vµ c¸c ®Þnh møc,
c¸c dù to¸n chi phÝ cña kú kÕ ho¹ch.
+ Gi¸ thµnh ®Þnh møc: còng nh- gi¸ thµnh kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh
møc còng ®-îc x¸c ®Þnh tr-íc khi b¾t ®Çu s¶n xuÊt s¶n phÈm. Tuy nhiªn kh¸c
7
víi gi¸ thµnh kÕ ho¹ch ®-îc x©y dùng trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc b×nh qu©n tiªn
tiÕn vµ kh«ng biÕn ®æi trong suèt c¶ kú kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh ®Þnh møc ®-îc
x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®Þnh møc vÒ chi phÝ hiÖn hµnh t¹i tõng thêi ®iÓm nhÊt
®Þnh trong kú kÕ ho¹ch nªn gi¸ thµnh ®Þnh møc lu«n thay ®æi phï hîp víi sù
thay ®æi cña c¸c ®Þnh møc chi phÝ ®¹t ®-îc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch
gi¸ thµnh.
+ Gi¸ thµnh thùc tÕ: lµ chØ tiªu ®-îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt s¶n phÈm dùa trªn c¬ së c¸c chi phÝ thùc tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt s¶n phÈm.
C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông trong viÖc qu¶n lý vµ gi¸m s¸t chi phÝ
x¸c ®Þnh ®-îc c¸c nguyªn nh©n v-ît (hôt) ®Þnh møc chi phÝ trong kú kÕ to¸n.
Tõ ®ã ®iÒu chØnh kÕ ho¹ch hoÆc ®Þnh møc cho phï hîp.
b. Ph©n lo¹i gi¸ thµnh theo ph¹m vi tÝnh to¸n
Theo ph¹m vi ph¸t sinh chi phÝ, chØ tiªu gi¸ thµnh ®-îc chia thµnh gi¸
thµnh s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh tiªu thô.
- Gi¸ thµnh s¶n xuÊt (cßn gäi lµ gi¸ thµnh c«ng x-ëng) lµ chØ tiªu ph¶n
¸nh tÊt c¶ nh÷ng chi phÝ ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n
phÈm trong ph¹m vi ph©n x-ëng s¶n xuÊt.
- Gi¸ thµnh tiªu thô: (cßn gäi lµ gi¸ thµnh toµn bé hay gi¸ thµnh ®Çy ®ñ,
lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh toµn bé c¸c kho¶n chi ph¸t sinh liªn quan ®Õn viÖc s¶n
xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm.
Gi¸ thµnh tiªu thô ®-îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
Gi¸ thµnh; toµn bé; s¶n phÈm
=
+ Chi phÝ; qu¶n lý;doanh nghiÖp +
Gi¸ thµnh; s¶n xuÊt;s¶n phÈm
Chi phÝ; b¸n hµng
=> C¸ch ph©n lo¹i nµy cã t¸c dông gióp cho nhµ qu¶n lý biÕt ®-îc kÕt
qu¶ kinh doanh (l·i, lç) cña tõng mÆt hµng, tõng lo¹i dÞch vô mµ doanh nghiÖp
kinh doanh. Tuy nhiªn do nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh khi ®-a ra lùa chän tiªu
thøc ph©n bæ chi phÝ b¸n hµng, chi phÝ qu¶n lý cho tõng lo¹i dÞch vô nªn c¸ch
ph©n lo¹i nµy chØ mang ý nghÜa häc thuËt, nghiªn cøu.
8
c. Mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
- Gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn bé c¸c kho¶n chi
phÝ hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa cã liªn quan ®Õn khèi l-îng
c«ng t¸c, s¶n phÈm, lao vô ®· hoµn thµnh.
VÒ thùc chÊt chi phÝ vµ gi¸ thµnh lµ 2 mÆt kh¸c nhau cña qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt. Chi phÝ s¶n xuÊt ph¶n ¸nh mÆt kÕt qu¶ s¶n xuÊt. TÊt c¶ nh÷ng kho¶n chi
phÝ ph¸t sinh (ph¸t sinh trong kú, kú tr-íc chuyÓn sang) vµ c¸c chi phÝ tÝnh
tr-íc cã liªn quan trong kú sÏ t¹o nªn chØ tiªu gi¸ thµnh s¶n phÈm. Nãi c¸ch
kh¸c, gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn toµn bé c¸c kho¶n chi phÝ mµ
doanh nghiÖp bá ra bÊt kÓ ë kú nµo nh-ng cã liªn quan ®Õn khèi l-îng c«ng
viÖc, s¶n phÈm ®· hoµn thµnh trong kú
* S¬ ®å mèi quan hÖ gi÷a chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm
Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang ®Çu kú
Chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú
Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm hoµn thµnh
Chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cuèi kú
Qua s¬ ®å ta thÊy: AC = AB + BD - C«ng ty cæ phÇn ®iÖn tö chuyªn
dông Hanel
hay
Tæng gi¸; thµnh s¶n phÈm
=
CPSX; dë dang ®Çu kú
+
CPSX P/S; trong kú - CPSX dë; dang cuèi kú
IV. §èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt, ®èi t-îng tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm
+ §èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
- Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t sinh trong kú ph¶i ®-îc kÕ to¸n tËp
hîp theo mét ph¹m vi giíi h¹n nhÊt ®Þnh.
- §èi t-îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lµ ph¹m vi vµ giíi h¹n ®Ó tËp hîp
chi phÝ s¶n xuÊt vµ lµ kh©u ®Çu tiªn trong viÖc tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ s¶n
xuÊt.
+ §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c¸c lo¹i s¶n phÈm c«ng nghiÖp lao vô mµ
doanh nghiÖp ®· s¶n xuÊt hoµn thµnh ®ßi hái ph¶i tÝnh gi¸ thµnh ë ®¬n vÞ.
+ TËp hîp trùc tiÕp
9
- Chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn tõng ®èi t-îng kÕ to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt riªng biÖt.
- Cã thÓ c¨n cø vµo chøng tõ ban ®Çu. §Ó h¹ch to¸n trùc tiÕp cho tõng
®èi t-îng riªng biÖt.
- TËp hîp trùc tiÕp ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c cao ¸p dông tèi ®a ph-¬ng
ph¸p nµy nÕu ®iÒu kiÖn cho phÐp.
+ Ph©n bæ gi¸n tiÕp:
- §iÒu kiÖn ¸p dông: chi phÝ ph¸t sinh cã liªn quan nhiÒu ®èi t-îng kÕ
to¸n chi phÝ. Kh«ng ghi chÐp ban ®Çu riªng cho tõng ®èi t-îng, ph¶i tËp hîp
cho nhiÒu ®èi t-îng.
VI. NhiÖm vô kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm :
KÕ to¸n doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh râ nhiÖm vô cña m×nh trong
viÖc tæ chøc kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cÇn nhËn thøc ®óng
®¾n vai trß cña kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong toµn bé hÖ
thèng kÕ to¸n doanh nghiÖp, mçi quan hÖ víi c¸c bé phËn kÕ to¸n cã liªn
quan trong ®ã kÕ to¸n c¸c yÕu tè chi phÝ vµ lµ tiÒn ®Ò kÕ to¸n chi phÝ vµ tÝnh
gi¸ thµnh.
- C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, quy tr×nh c«ng
nghÖ s¶n xuÊt, lo¹i h×nh s¶n xuÊt ®Æc ®iÓm cña s¶n phÈm kh¶ n¨ng ho¹ch
to¸n, yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ cña doanh nghiÖp ®Ó lùa chän, x¸c ®Þnh ®óng ®¾n
®èi t-îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt lùa chän ph-¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n
xuÊt theo c¸c ph-¬ng ¸n phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña doanh nghiÖp.
C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc ®iÓm s¶n phÈm,
kh¶ n¨ng vµ yªu cÇu qu¶n lý cô thÓ cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh tÝnh gi¸
thµnh cho phï hîp.
Trªn c¬ së mèi quan hÖ ®èi t-îng kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®èi t-îng
tÝnh gi¸ thµnh ®· x¸c ®Þnh ®Ó tæ chøc ¸p dông ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh cho
phï hîp vµ khoa häc.
10
Tæ chøc bé m¸y kÕ to¸n 1 c¸ch khoa häc, hîp lý trªn c¬ së ph©n c«ng
râ rµng tr¸ch nhiÖm tõng nh©n viªn tõng bé phËn kÕ to¸n cã liªn quan ®Æc biÖt
®Õn bé phËn kÕ to¸n c¸c yÕu tè chi phÝ.
Thùc hiÖn tæ chøc, chøng tõ, h¹ch to¸n ban ®Çu, hÖ thèng tµi kho¶n sæ
kÕ to¸n phï hîp víi nguyªn t¾c phï hîp chuÈn mùc, chÕ ®é kÕ to¸n ®¶m b¶o
®¸p øng ®-îc nhu cÇu thu nhËn - xö lý, hÖ thèng hãa th«ng tin vÒ chi phÝ, gi¸
thµnh cña doanh nghiÖp.
Th-êng xuyªn kiÓm tra th«ng tin vÒ kÕ to¸n chi phÝ, gi¸ thµnh s¶n phÈm
cung cÊp nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ chi phÝ, gi¸ thµnh s¶n phÈm gióp cho
c¸c nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp ra ®-îc c¸c quyÕt ®Þnh nhanh chãng, phï hîp
víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm.
1. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
Lµ toµn bé chi phÝ vÒ nguyªn vËt liÖu chÝnh, nöa thµnh phÈm mua
ngoµi, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu sö dông trùc tiÕp cho viÖc s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n
phÈm hay thùc hiÖn lao vô, dÞch vô.
* Chøng tõ ¸p dông: C¨n cø vµo phiÕu xuÊt kho
C¸c chøng tõ liªn quan ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ vèn nguyªn vËt liÖu dïng ®Ó chÕ
t¹o s¶n phÈm.
- TËp hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho ®èi t-îng chi phÝ s¶n
xuÊt
- Thùc hiÖn trong b¶ng ph©n bæ nguyªn vËt liÖu
1.1. Tµi kho¶n kÕ to¸n chñ yÕu sö dông
a. Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (TK 621)
Bªn nî: trÞ gi¸ vèn nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp cho s¶n xuÊt chÕ t¹o s¶n
phÈm hoÆc thùc hiÖn lao vô, dÞch vô trong kú…
Bªn cã: trÞ gi¸ vèn nguyªn vËt liÖu sö dông kh«ng hÕt nhËp l¹i kho
trÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi
KÕt chuyÓn chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp ®Ó tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
- Tr×nh tù kÕ to¸n ®-îc thÓ hiÖn b»ng s¬ ®å sau.
11
S¬ ®å h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
TK 152
TK 621
XuÊt dïng NVL dïng cho s¶n xuÊt
TK 111,112,331,141
TK 154
Cuèi kú kÕt chuyÓn
TK 133
NVL mua sö
dông
PhÕ liÖu thu håi vËt liÖu dïng
b. Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (TK 622)
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp lµ c¸c kho¶n vÒ chi tiÒn l-¬ng chÝnh,
l-¬ng phô cña c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp thùc hiÖn c«ng t¸c x©y l¾p, c«ng
t¸c h¹ng môc c«ng tr×nh.
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp nÕu liªn quan ®Õn mét c«ng tr×nh th× tËp
hîp trùc tiÕp cßn nÕu liªn quan ®Õn nhiÒu th× ph©n ph©n bæ cho c¸c ®éi s¶n
xuÊt theo c¸c tiªu thøc thÝch hîp.
TK 622
Bªn nî: ph¶n ¸nh chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp trong kú
Bªn cã: KÕt chuyÓn nh©n c«ng trùc tiÕp sang TK 154 "chi phÝ s¶n xuÊt
kinh doanh dë dang".
TK 622 cuèi kú cã sè d-
12
S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
TK 334
TK 622
TiÒn l-¬ng ph¶i tr¶ CNV
TK 154
KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT
®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh
TK 335
TrÝch l-¬ng, T. l-¬ng nghØ phÐp
TK 141
T¹m øng CPNC vÒ giao kho¸n
c. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
Tµi kho¶n nµy cã thÓ më chi tiÕt cho tõng giai ®o¹n, tõng lo¹i s¶n
phÈm, tõng bé phËn vµ ®-îc më chi tiÕt cho tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt vµ ®-îc
më tµi kho¶n cÊp 2 theo yÕu tè chi phÝ.
* KÕt cÊu cña TK 627 nh- sau:
Bªn nî: tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt chung ph¸t sinh trong kú
Bªn cã: kÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ chi phÝ, s¶n xuÊt cho c¸c s¶n phÈm
lao vô cã liªn quan ®Õn tÝnh gi¸ thµnh.
+ C¸c kho¶n gi¶m trõ chi phÝ s¶n xuÊt chung
TK 627 kh«ng cã sè d- cuèi kú
Quy tr×nh h¹ch to¸n ®-îc thÓ hiÖn qua s¬ ®å sau
13
S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
TK 334
TK 627
Chi phÝ NVSX
KÕt chuyÓn hoÆc ph©n bæ
CPSX chung
TK 338
C¸c kho¶n trÝch theo l-¬ng cña
CNV SX
TK 152,153,142
Chi phÝ vËt liÖu CCDC
TK 214
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK 331, 112
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK 133
TK 111, 112
TK 154
ThuÕ GTGT khÊu trõ
Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
14
d, Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt cña toµn doanh nghiÖp
Chi phÝ s¶n xuÊt sau khi tËp hîp riªng tõng kho¶n môc, chi phÝ nguyªn
vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ s¶n xuÊt chung cÇn
®-îc kÕt chuyÓn sang TK 154 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh.
TK 154 "chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang" dïng ®Ó tËp hîp chi phÝ
s¶n xuÊt phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
- KÕt cÊu TK 154 nh- sau:
Bªn nî: kÕt chuyÓn toµn bé chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm trong kú
Bªn cã: gi¸ thµnh s¶n phÈm trong kú hoµn thµnh
+ C¸c kho¶n gi¶m gi¸ thµnh:
D- nî: Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang cuèi kú
TK 154 ®-îc më cho tõng ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông mét sè TK liªn quan kh¸c nh-: 111, 632
S¬ ®å ho¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ
TK621(chi tݪt)
TK 154 (chi tiÕt)
TK 152 ,138
PhÕ liÖu thu håi ho¨c båi
th-êng ,ph¶i thu do s¶n
ph©m háng
Cuèi kú kÕt chuyÓn
TK 155 (chi tiÕt)
TK 622
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt thµnh
phÈm nhËp kho
Cuèi kú kÕt chuyÓn
TK 157 (chi tiÕt)
TK 627
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt lao vô
göi b¸n
Cuèi kú kÕt chuyÓn
TK 632 (chi tiÕt)
Gi¸ thµnh s¶n phÈm s¶n
xuÊt b¸n kh«ng qua kho
SPS: Dck: xxx
15
SPS: -
1.2. §¸nh gi¸ s¶n phÈm ®ang chÕ t¹o dë dang (DD)
+ §¸nh gi¸ s¶n phÈm lµm dë theo chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
(nh©n c«ng trùc tiÕp).
Néi dung: theo ph-¬ng ph¸p nµy chi phÝ s¶n xuÊt cho s¶n phÈm lµm dë
cuèi kú chØ tÝnh chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (NVLTT) hay chi hÝ nh©n
c«ng trùc tiÕp cßn c¸c chi phÝ kh¸c ®-îc tÝnh c¶ cho s¶n phÈm hoµn thµnh
C«ng thøc:
Dck = ((D®k + Cv) / (Q + q)) x q
Trong ®ã:
Cv
: chi phÝ NVLTT tËp hîp trong kú
Dck : chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dd cuèi kú
D®k : chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dd ®Çu kú
Q
: khèi l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh
q
: khèi l-îng s¶n phÈm lµm dë cuèi kú
- ¦u ®iÓm: Khèi l-îng tÝnh to¸n ®¬n gi¶n thùc hiÖn nhanh khi kiÓm kª
s¶n phÈm dë kh«ng cÇn x¸c ®Þnh møc ®é s¶n phÈm hoµn thµnh.
- Nh-îc ®iÓm: TÝnh to¸n kh«ng chÝnh x¸c. V× trong gi¸ tÞ s¶n phÈm lµm
dë kh«ng tÝnh c¸c chi phÝ kh¸c nh- chi phÝ s¶n xuÊt chung.
- §iÒu kiÖn ¸p dông: nªn ¸p dông ë c¸c doanh nghiÖp mµ chi phÝ
NVLTT chiÕm tû träng lén trong tæng chi phÝ, khèi l-îng s¶n phÈm lµm dë
kh«ng nhiÒu, th-êng æn ®Þnh d-íi c¸c kú.
+ ¦íc l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh t-¬ng ®-¬ng: Theo ph-¬ng ph¸p nµy
®ñ c¸c kho¶n chi phÝ theo nguyªn t¾c nh÷ng chi phÝ ®-îc bá vµo 1 lÇn tõ ®Çu
quy tr×nh c«ng nghÖ th× d-îc tÝnh cho ®¬n vÞ s¶n phÈm lµm dë vµ ®¬n vÞ s¶n
phÈm hoµn thµnh nh- nhau (nh÷ng chi phÝ nµy th-êng lµ chi phÝ NVLTT).
Nh÷ng chi phÝ ®-îc bá vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lÇn 2 theo møc ®é s¶n
xuÊt gia c«ng chÕ biÕn th× ®-îc tÝnh cho s¶n phÈm lµm dë theo s¶n l-îng s¶n
phÈm hoµn thµnh t-¬ng ®-¬ng.
X¸c ®Þnh s¶n l-îng s¶n phÈm hoµn thµnh t-¬ng ®-¬ng vµ lµm dë
X¸c ®Þnh s¶n l-îng = q x % s¶n phÈm hoµn thµnh
(Q) = q x % s¶n phÈm hoµn thµnh (møc ®é hoµn thµnh)
16
Qck = (D®k + Cv) / (Q + Q) * Q'
+ §Þnh møc chi phÝ
- C¨n cø vµo khèi l-îng lµm dë trªn cïng c«ng ®o¹n cña quy tr×nh s¶n
xuÊt vµ c¨n cø vµo ®Þnh møc chi phÝ theo tõng kho¶n môc chi phÝ trªn tõng
c«ng ®o¹n cña tõng s¶n phÈm ®Ó x¸c ®Þnh chi phÝ s¶n xuÊt dë dang cña tõng
c«ng ®o¹n. Sau ®ã tæng hîp l¹i ®Ó cã thÓ chi phÝ s¶n xuÊt tÝnh cho s¶n phÈm
dë dang cña tõng lo¹i s¶n phÈm trªn c¶ quy tr×nh c«ng nghÖ.
1.3. C¸c ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
+ Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh gi¶n ®¬n (ph-¬ng ph¸p trùc tiÕp)
- §iÒu kiÖn ¸p dông: quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt chØ t¹o ra mét lo¹i
s¶n phÈm ®èi víi khèi l-îng lín: doanh nghiÖp ®iÖn, than ®¸….
- §èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ s¶n
xuÊt s¶n phÈm.
- §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh: lµ lo¹i s¶n phÈm vµ ®¬n vÞ s¶n phÈm do quy
tr×nh s¶n xuÊt t¹o ra hoµn thµnh trong quy tr×nh c«ng nghÖ nµykh«ng cã s¶n
phÈm dë dang. Do vËy ®èi t-îng tËp hîp chi phÝ trïng víi ®èi t-îng tËp hîp
tÝnh gi¸ thµnh vµ ng-îc l¹i. Kú tÝnh gi¸ thµnh th-êng lµ cuèi th¸ng, cuèi n¨m.
Z = D®k + C - Dck
- NÕu cã s¶n phÈm lµm háng nh-ng do c¸ nh©n lµm háng th× nhµ qu¶n
lý sÏ quy tr¸ch nhiÖm vµ b¾t c¸ nh©n ®ã båi th-êng.
Z = D®k + C - Dck - C (háng)
Trong ®ã: C: lµ chi phÝ ph¸t sinh
C: háng lµ chi phÝ s¶n phÈm háng
* Ph-¬ng ph¸p hÖ sè:
- §iÒu kiÖn ¸p dông: ¸p dông trong tr-êng hîp cïng 1 quy tr×nh c«ng
nghÖ s¶n xuÊt chÕ t¹o ra nhiÒu lo¹i s¶n phÈm chÝnh c«ng nghiÖp hãa chÊt.
+ §èi t-îng tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt: lµ toµn bé quy tr×nh c«ng nghÖ
+ §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh: lµ tõng lo¹i s¶n phÈm chÝnh hoµn thµnh vµ
®¬n vÞ s¶n phÈm chÝnh hoµn thµnh.
17
Néi dung:
- §Ó x¸c ®Þnh cho mçi lo¹i s¶n phÈm mét hÖ thèng sè tÝnh gi¸ thµnh
trong ®ã lo¹i s¶n phÈm cã hÖ sè b»ng 1 ®-îc coi lµ s¶n phÈm tiªu chuÈn.
- C¨n cø vµo qui ®æi s¶n l-îng thùc tÕ cña tõng lo¹i s¶n phÈm theo hÖ
sè gi¸ thµnh ®Ó x¸c ®Þnh tiªu chuÈn ph©n bæ
* Ph-¬ng ph¸p tû lÖ
- §iÒu kiÖn ¸p dông: ¸p dông trong doanh nghiÖp cã 1 quy tr×nh c«ng
nghÖ s¶n xuÊt t¹o ra nhãm s¶n phÈm víi nhiÒu quy c¸ch, kÝch cì, phÈm cÊp
kh¸c nhau.
VD: c«ng nghÖ s¶n xuÊt bao b× can ten m· phanh « t«
- Lùa chän tiªu chuÈn lµm c¨n cø x¸c ®Þnh tû lÖ tÝnh gi¸ thµnh (gi¸
thµnh ®Þnh møc cña ®¬n vÞ s¶n phÈm).
- C¨n cø vµo s¶n l-îng thùc tÕ cña tõng quy c¸ch vµ tiªu chuÈn ®-îc lùa
chän ®Ó x¸c ®Þnh tæng tiªu chuÈn ph©n bæ.
+ §èi t-îng tËp hîp chi phÝ: theo nhãm s¶n phÈm
+ §èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh: Theo tõng kÝch cì, quy c¸ch hoÆc phÈm
chÊt
Tû lÖ gi¸ thµnh = Lỗi!
Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ; tõng quy c¸ch
=
Tiªu thøc ph©n bæ tõng; quy c¸ch s¶n phÈm x Tû lÖ gi¸ thµnh.
Gi¸ thµnh ®¬n vÞ = Lỗi!
* Ph-¬ng ph¸p lo¹i trõ chi phÝ s¶n phÈm phô
- KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt s¶n phÈm doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng
thu ®-îc s¶n phÈm chÝnh mµ cßn thu ®-îc mét sè s¶n phÈm phô nh-ng s¶n
phÈm phô kh«ng ph¶i lµ ®èi t-îng tÝnh gi¸ thµnh chÝnh v× thÕ doanh nghiÖp
cÇn ph¶i thùc hiÖn c«ng viÖc lo¹i trõ chi phÝ s¶n phÈm phô.
Tæng gi¸ thµnh thùc tÕ; cña s¶n phÈm chÝnh
= CP s¶n xuÊt; dë dang ®k
CPSXP/S; trong kú - CPSX; DD ck - CP s¶n xuÊt; s¶n phÈm phô
18
+
Ch-¬ng II
Thùc tr¹ng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm tai c«ng ty cæ phÇn
s¶n xuÊt th-¬ng m¹i viglacera
I. §Æc ®iÓm chung vÒ c«ng ty
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty
C«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt vµ th-¬ng m¹i Vigracera tiÒn th©n tr-íc ®©y
lµ nhµ m¸y xi m¨ng Hµ Néi ®-îc quyÕt ®Þnh thµnh lËp vµo ngµy 08/01/1958
theo quyÕt ®Þnh sè: 24/BCN-KH4 do Bé Tr-ëng Bé C«ng NghiÖp Lª Thanh
NghÞ ký.
C«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt vµ th-¬ng m¹i Vigracera lµ mét c«ng ty
chuyÓn ®æi tõ doanh nghiÖp Nhµ n-íc, h¹ch to¸n kinh doanh ®éc lËp thî chñ
vÒ tµi chÝnh, lµ mét ®¬n vÞ thµnh viªn cña Tæng c«ng ty Thñy tinh vµ gèm x©y
dùng - Bé x· héi.
- Tr-íc ®©y, C«ng ty nµy cã tªn gäi lµ Nhµ m¸y g¹ch l¸t hoa vµ m¸y
phanh « t« Hµ Néi. B¾t ®Çu kÓ tõ ngµy 1/10/2003, Nhµ m¸y nµy ®· chuyÓn ®æi
thµnh C«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt vµ th-¬ng m¹i Vigracera, víi 51% vèn Nhµ
n-íc.
HiÖn nay, trô së chÝnh c«ng ty t¹i sè 676 Hoµng Hoa Th¸m , quËn T©y
Hå, Hµ Néi vµ Nhµ m¸y ®-îc ®Æt t¹i x· §¹i Mç, huyÖn Tõ Liªm, Hµ Néi víi
tæng diÖn tÝch mÆt b»ng lµ 24.000 km2. NhiÖm vô chñ yÕu cña c«ng ty lµ:
- S¶n xuÊt m¸y phanh « t«
- S¶n xuÊt bao b× Carton
- Kinh doanh vËt liÖu x©y dùng
TiÒn th©n cña c«ng ty lµ mét tæ nghiªn cøu gåm 6 ng-êi ®-îc thµnh lËp
®Ó s¶n xuÊt tÊm lîp fibrociment. Theo quyÕt ®Þnh sè 24/BCN-KH ngµy
08/01/1958, C«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt vµ th-¬ng m¹i Vigracera ®-îc thµnh
lËp víi tªn gäi lµ Nhµ m¸y Fibrociment Hµ Néi trùc thuéc Côc khai kho¸ng vµ
19
luyÖn kim. Víi nhiÖm vô ban ®Çu lµ s¶n xuÊt tÇm lîp fibrociment, c«ng ty cã
145 c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ ®-îc tæ chøc thµnh c¸c bé phËn sau:
- 1 ph©n x-ëng s¶n xuÊt fibrociment
- 1 má amient ë Hßa B×nh
- 1 bé phËn kÕ ho¹ch cung tiªu
- 1 bé phËn hµnh chÝnh nh©n sù
- 1 bé phËn kÕ to¸n tµi vô
N¨m 1996, C«ng ty trë thµnh ®¬n vÞ trùc thuéc Tæng côc hãa chÊt vµ
®-îc giao nhiÖm vô nghiªn cøu vËt liÖu ma s¸t (m¸ phanh « t«). Qua nghiªn
cøu thµnh c«ng. C«ng ty ®· tiÕn hµnh s¶n xuÊt víi s¶n l-îng ban ®Çu lµ 2000
kg m¸ phanh « t«. Tõ ®©y, mÆt hµng nµy ®-îc chÝnh thøc ®-a vµo kÕ ho¹ch
s¶n xuÊt hµng n¨m cña Nhµ m¸y.
Tõ th¸ng 10/2003 thùc hiÖn nghÞ ®Þnh sè 64/2002/N§-CP ngµy
19/06/2002 cña ChÝnh phñ vÒ chuyÓn doanh nghiÖp Nhµ n-íc thµnh C«ng ty,
Cæ phÇn. QuyÕt ®Þnh sè 1108-Q§-BXD ngµy 14/08/2003 cña Bé X©y dùng vÒ
viÖc chuyÓn Nhµ m¸y G¹ch l¸t hoa vµ M¸ phanh « t« Hµ Néi thuéc Tæng c«ng
ty Thñy tinh vµ Gèm x©y dùng thµnh C«ng ty cæ phÇn.
Sau khi ®-îc chuyÓn ®æi doanh nghiÖp Ban l·nh ®¹o c«ng ty ®· tæ chøc
vµ ho¹t ®éng theo luËt Doanh nghiÖp vµ §iÒu lÖ cña c«ng ty cæ phÇn vµ th«ng
qua ®¹i héi cæ ®«ng.
X¸c ®Þnh tr-íc t×nh h×nh khã kh¨n hiÖn nay c«ng ty kh«ng ngõng ph¸t
huy më réng, ngoµi hai s¶n phÈm c«ng ty tù s¶n xuÊt: Bao b× Carton vµ m¸
phanh «t« th× c«ng ty më réng ngµnh nghÒ kinh doanh:
- VËt liÖu x©y dùng
- VËt liÖu ma s¸t
- VËt liÖu ngµnh in
- DÞch vô giao nhËn vµ vËn chuyÓn hµng hãa.
C«ng ty cæ phÇn s¶n xuÊt vµ th-¬ng m¹i Vigracera víi ngµnh nghÒ chñ
yÕu lµ s¶n xuÊt Bao b× Carton vµ M¸ phanh « t« ®· ®¶m b¶o s¶n xuÊt s¶n phÈm
®¶m b¶o vÒ c¶ sè l-îng vµ chÊt l-îng, cÇu tiÕt kiÖm chi phÝ, sö dông nguån
20
- Xem thêm -