Lêi nãi ®Çu
HiÖn nay, khi nÒn kinh tÕ n-íc ta ®-îc vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr-êng cã sù
qu¶n lý cña Nhµ n-íc theo ®Þnh h-íng X- héi chñ nghÜa, cïng víi sù s«i ®éng
cña tiÕn tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®ang ph¶i
®èi diÖn víi nhiÒu thö th¸ch lín. §Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn kh¾c
nghiÖt ®ã, c¸c doanh nghiÖp buéc ph¶i lµm ¨n cã hiÖu qu¶ vµ lç – i trë thµnh
vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi mçi Doanh nghiÖp. C¸c Doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn
thÞ trêng bao giê còng nh»m môc ®Ých thu lîi nhuËn. §Ó ®¹t ®îc môc tiªu ®ã,
doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn b¸n hµng. B¸n hµng lµ kh©u cuèi cïng cña l-u
th«ng, ®a hµng hãa vµo sö dông vµ kÕt thóc qu¸ tr×nh vËn ®éng cña hµng hãa.
Tuy nhiªn trªn gãc ®é Doanh nghiÖp b¸n hµng lµ t¹o ra doanh thu. Tû träng
doanh thu cña Doanh nghiÖp trªn thÞ tr-êng chÝnh lµ thÞ phÇn mµ Doanh nghiÖp
n¾m gi÷. ThÞ phÇn lµ mét trong nh÷ng chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng chiÕm lÜnh thÞ
tr-êng vµ kh¶ n¨ng lín m¹nh cña Doanh nghiÖp. Doanh thu chÝnh lµ lîng tiÒn
Doanh nghiÖp thu vÒ, hoÆc cã quyÒn thu khi b¸n hµng. Sau khi trõ ®i tÊt c¶ chi
phÝ phÇn cßn l¹i lµ lîi nhuËn. Do ®ã muèn cã lîi nhuËn cao Doanh nghiÖp ph¶i
cã ®ù¬c doanh thu b¸n hµng.Víi ý nghÜa quan träng cña nghiÖp vô b¸n hµng
nh- vËy, em thÊy kÕ to¸n b¸n hµng lµ mét ®Ò tµi thiÕt thùc cÇn nghiªn cøu hoµn
thiÖn, vµ ®©y cñng chÝnh µ ý do em chän ®Ò tµi “Hoµn thiÖn nghiÖp vô kÕ to¸n
b¸n hµng ë C«ng ty cæ phÇn Traphaco” vµ mong muèn ®ãng gãp kÕt qu¶ häc
tËp nghiªn cøu cña m×nh vµo c«ng t¸c hoµn thiÖn kÕ to¸n b¸n hµng ë C«ng ty cæ
phÇn Traphaco còng nh- trong Doanh nghiÖp th-¬ng m¹i nãi chung.
B¸o c¸o em thùc hiÖn trªn c¬ së nghiªn cøu lý luËn vµ kh¶o s¸t thùc tiÔn t¹i
C«ng ty cæ phÇn Traphaco. Néi dung b¸o c¸o em nªu tr×nh bÇy theo ba phÇn
lín:
PhÇn I: Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng ë Doanh nghiÖp th-¬ng m¹i
1
PhÇnII: T×nh h×nh thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng ë C«ng ty cæ phÇn
Traphaco
PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn nghiÖp vô b¸n hµng t¹i C«ng ty cæ
phÇn Traphaco
2
PhÇn I
Lý luËn chung vÒ kÕ to¸n b¸n hµng
ë Doanh nghiÖp th-¬ng m¹i
I
B¸n hµng vµ yªu cÇu qu¶n lý kh©u b¸n hµng
1. B¸n hµng
B¸n hµng lµ qu¸ tr×nh ng-êi b¸n chuyÓn quyÒn sö dông hµng hãa cho ng-êi mua
®Ó nhËn quyÒn së h÷u tiÒn tÖ, quyÒn ®ßi tiÒn cña ng-êi mua. §Æc ®iÓm næi bËt
cña nghiÖp vô b¸n hµng lµ tµi s¶n cña Doanh nghiÖp chuyÓn tõ h×nh th¸i hµng
hãa sang h×nh th¸i tiÒn tÖ. XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm nµy mµ qu¶n lý b¸n hµng ph¶i
qu¶n lý c¶ trªn hai mÆt tiÒn vµ hµng
Doanh nghiÖp th-¬ng m¹i lµ doang nghiÖp ho¹t ®éng trong kh©u l-u th«ng,
doanh nghiÖp dïng tiÒn ®Ó mua hµng sau ®ã l¹i b¸n ra ®Ó thu tiÒn, lîi nhuËn thu
®-îc chÝnh lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a phÇn tiÒn thu vµo vµ l-îng tiÒn bá ra ®Ó mua
hµng. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th-¬ng m¹i ®-îc kh¸i qu¸t trªn
c«ng thøc: T – H - T’. Lîi nhuËn cð do nh nghiÖp thu ®-îc: ΔT = T’- T
Bªn c¹nh ®ã doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn thÞ tr-êng c¹nh tranh khèc liÖt buéc
doanh nghiÖp ph¶i kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh trªn th-¬ng tr-êng, mµ muèn
kh¼ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh trªn th-¬ng tr-êng th× mét trong c¸c biÖn ph¸p
doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn lµ chiÕm lÜnh thÞ tr-êng. Doanh nghiÖp b¸n ®-îc
nhiÒu hµng, doanh sè cña doanh nghiÖp cã tû träng lín, hay nãi c¸ch kh¸c
doanh nghiÖp chiÕm ®-îc phÇn lín vÞ thÕ cña thÞ tr-êng. VËy nªn mét trong
nh÷ng c¸ch kh¼ng ®Þnh søc c¹nh tranh cña m×nh doanh nghiÖp ph¶i b¸n ®-îc
nhiÒu hµng. Ngoµi ý nghÜa ®èi víi doanh nghiÖp th× ho¹t ®éng b¸n hµng cßn
®ãng gãp cho ng©n s¸ch nhµ n-íc th«ng qua c¸c kho¶n thuÕ
C¸c tr-êng hîp ®-îc coi lµ hµng b¸n ph¶i tháa m-n nh÷ng ®iÒu kiÖn sau ®©y:
+ Ph¶i th«ng qua ph-¬ng thøc mua b¸n vµ thanh to¸n theo nhiÒu thÓ thøc nhÊt
®Þnh
3
+ Ng-êi b¸n mÊt quyÒn sö dông hµng hãa vµ nhËn ®-îc quyÒn sö dông tiÒn tÖ
hoÆc quyÒn ®ßi tiÒn ng-êi mua
+ Hµng hãa b¸n ra lµ hµng hãa doanh nghiÖp ®· mua vµ nh»m môc ®Ých b¸n ra
Ngoµi ra c¸c tr-êng hîp sau còng ®-îc coi lµ hµng b¸n
+ Hµng hãa xuÊt dïng ®Ó thanh to¸n tiÒn mua hµng
+ Hµng hãa xuÊt dïng ®Ó tr¶ l-¬ng c¸n bé c«ng nh©n viªn
+ Hµng hãa xuÊt dïng ®Ó biÕu tÆng
+ Hµng hãa xuÊt dïng ®Ó lµm nguyªn liÖu söa ch÷a lín tµi s¶n cè ®Þnh
2. Yªu cÇu qu¶n lý c¸c kh©u b¸n hµng vµ nhiÖm vô kÕ to¸n
Ta ®· biÕt r»ng nhiÖm vô cña b¸n hµng lµ tµi s¶n cña doanh nghiÖp chuyÓn sang
h×nh th¸i tiÒn tÖ do ®ã nghiÖp vô b¸n hµng lµm biÕn ®éng tµi s¶n vµ tiÒn tÖ cña
doanh nghiÖp do ®ã qu¶n lý kh©u b¸n hµng ph¶i qu¶n lý c¶ vÒ mÆt tiÒn hµng
Cô thÓ lµ qu¶n lý trªn ba chØ tiªu
-
Doanh thu
-
T×nh h×nh thu håi tiÒn - thanh to¸n nî ph¶i thu cña ng-êi mua
-
ChØ tiªu gi¸ vèn hµng hãa ®· tiªu thô
Qu¶n lý chÝnh x¸c doanh thu b¸n hµng lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c kÕt qu¶
kinh doanh vµ nghÜa vô ®èi víi nhµ n-íc. ChuÈn mùc kÕ to¸n ban hµnh c«ng bè
theo quyÕt ®Þnh sè 149/2001/Q§ - BTC ngµy 31/12/2001 cña Bé tr-ëng Bé tµi
chÝnh quy ®Þnh râ : Doanh thu lµ tæng gi¸ trÞ c¸c lîi Ých kinh tÕ doanh nghiÖp
thu ®-îc trong kú kÕ to¸n, ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh
th«ng th-êng cña doanh nghiÖp gãp phÇn lµm t¨ng vèn chñ së h÷u
Qu¶n lý doanh thu b¸n hµng ph¶i qu¶n lý trªn ba néi dung sau:
-
Doanh thu thùc tÕ : lµ doanh thu ghi trªn hãa ®¬n hoÆc hîp ®ång b¸n
hµng ghi theo gi¸ b¸n
-
C¸c kho¶n gi¶m trõ : lµ c¸c kho¶n ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n hµng vµ
®îc trõ khái doanh thu thùc tÕ. Bao gåm:
4
+ Gi¶m gi¸ hµng b¸n : lµ kho¶n gi¶m trõ cho ngêi mua do ngêi mua víi khèi l-îng, sè l-îng lín hoÆc do hµng b¸n kÐm chÊt l-îng.
+ Hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i: lµ doanh thu cña hµng ®· b¸n ra nh-ng do kh«ng ®óng
hîp ®ång nªn bÞ tõ chèi tr¶ l¹i.
-
Doanh thu thuÇn : lµ doanh thùc vÒ b¸n hµng cña doanh nghiÖp trong kú
h¹ch to¸n, nã lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ vµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng b¸n hµng
cña doanh nghiÖp
Hµng hãa ®-îc x¸c ®Þnh lµ b¸n lµ khi ng-êi mua thanh to¸n tiÒn hoÆc chÊp nhËn
thanh to¸n. Khi hµng hãa ®-îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô kÕ to¸n míi ®-îc x¸c ®Þnh lµ
doanh thu. Nh- vËy doanh thu ®-îc x¸c ®Þnh khi ®· thu tiÒn hoÆc ch¶ thu tiÒn(
khi kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n chËm) . VËy vÊn ®Ò ®Æt ra lµ qu¶n lý ®ång
tiÒn vµo ë kh©u b¸n hµng kÕ to¸n ph¶i qu¶n lý theo thêi gian, chi tiÕt cho tõng
kh¸ch hµng, cho tõng hãa ®¬n.
Gi¸ vèn hµng hãa ®· tiªu thô chÝnh lµ trÞ gi¸ mua vµo cña hµng hãa ®· b¸n. X¸c
®Þnh gi¸ vèn hµng hãa ®· tiªu thô cã y nghÜa rÊt lín trong x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ho¹t
®éng b¸n hµng, do ®ã khi x¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng b¸n ph¶i tu©n thñ c¸c yªu cÇu
sau:
+ Thø nhÊt: ViÖc tÝnh to¸n gi¸ vèn hµng hãa ph¶i ®¶m b¶o tÝnh x¸c thùc, ®iÒu
nµy cã y nghÜa lµ viÖc tæng hîp ph¶i ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè cÊu thµnh nªn trÞ gi¸ cña
hµng hãa.
+ Thø hai: ViÖc tÝnh to¸n gi¸ vèn hµng b¸n ph¶i ®¶m b¶o thèng nhÊt vÒ néi
dung vµ ph-¬ng ph¸p tÝnh gi÷a c¸c kú h¹ch to¸n cña ®¬n vÞ, tõ ®ã cã c¬ së so
s¸nh gi÷a c¸c l« hµng víi nhau, gi÷a c¸c kú.
- Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n: Cã nhiÒu ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vèn
hµng b¸n kh¸c nhau tïy thuéc vµo ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng cña m×nh mµ doanh
nghiÖp ¸p dông ph-¬ng ph¸p phï hîp.
+ Hµng b¸n kh«ng qua kho:
Gi¸ vèn
hµng
=
Gi¸
mua
+
Chi phÝ
mua
+
ThuÕ
NK(NÕu cã)
-
C¸c kho¶n
gi¶m trõ
5
b¸n
+ Hµng b¸n qua kho:
Gi¸ vèn hµng b¸n ®-îc x¸c ®Þnh theo nguyªn t¾c gi¸ phÝ
Gi¸ vèn hµng
b¸n
=
TrÞ gi¸ mua cña
hµng b¸n
Chi phÝ mua hµng ph©n
+
bæ cho hµng b¸n trong
th¸ng
Tuy nhiªn trªn nguyªn t¾c ®ã trong thùc tÕ cã 4 c¸ch x¸c ®Þnh gi¸ vèn hµng hãa
®· tiªu thô.
- Ph-¬ng ph¸p ®Ých danh:
Theo ph-¬ng ph¸p nµy hµng hãa xuÊt b¸n thuéc lÇn mua nµo th× lÊy gi¸ mua
cña lÇn ®ã ®Ó tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n. Víi ph-¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n ph¶i më sæ
theo dâi chi tiÕt tõng lÇn mua, tõng lo¹i hµng, tõng nhãm hµng, tõ khi mua ®Õn
khi b¸n. Do tÝnh phøc t¹p trong qu¶n lý hµng hãa nªn ph-¬ng ph¸p
th-êng ¸p dông ë doanh nghiÖp mµ chñng lo¹i hµng hãa Ýt, sè lÇn ph¸t sinh c¸c
nghiÖp vô b¸n hµng kh«ng nhiÒu, hµng hãa cã gi¸ trÞ cao.
Tæng gi¸ vèn hµng b¸n = Sè l-îng hµng b¸n * Gi¸ mua hµng ®· b¸n
- Ph-¬ng ph¸p gi¸ mua b×nh qu©n( ph-¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn)
Theo ph-¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn gi¸ trÞ cña tõng lo¹i hµng tån kho ®-îc
tÝnh theo gi¸ trÞ trung b×nh cña tõng lo¹i hµng tån kho t-¬ng tù ®Çu kú vµ gi¸ trÞ
cña tõng lo¹i hµng tån kho ®-îc mua trong kú. Gi¸ trÞ trung b×nh cã thÓ tÝnh
theo tõng kú hoÆc mçi khi nhËp mét l« hµng vÒ – tïy theo tõng doanh nghiÖp.
¸p dông ph-¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n x¸c ®Þnh gi¸ mua b×nh qu©n cña tõng mÆt
hµng råi tÝnh gi¸ vèn hµng b¸n theo c«ng thøc:
§¬n gi¸ mua b×nh qu©n
=
Tæng trÞ gi¸ hµng mua vµo
Tæng sè l-îng hµnh mua vµo
Gi¸ vèn hµng b¸n = Sè l-îng hµng b¸n * §¬n gi¸ mua b×nh qu©n
- Ph-¬ng ph¸p nhËp tr-íc xuÊt tr-íc
6
Ph-¬ng ph¸p nµy ®-îc dùa trªn gi¶ thuyÕt r»ng hµng hãa nµo nhËp kho tr-íc th×
xuÊt b¸n tr-íc vµ hµng tån kho cßn l¹i cuèi kú lµ hµng ®-îc mua gÇn thêi ®iÓm
cuèi kú . Theo ph-¬ng ph¸p nµy gi¸ vèn hµng tån kho vµ gi¸ vèn hµng b¸n ®-îc
x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Gi¸ vèn hµng tån kho = Sè l-îng hµng tån kho * Gi¸ mua lÇn cuèi
Gi¸ vèn hµng b¸n = TrÞ gi¸ hµng s½n cã ®Ó b¸n – Gi¸ vèn hµng tån kho
- Ph-¬ng ph¸p nhËp sau xuÊt tr-íc
Ng-îc l¹i víi ph-¬ng ph¸p trªn ph-¬ng ph¸p nµy ®-îc dùa trªn gi¶ thuyÕt hµng
hãa nµo nhËp sau th× xuÊt kho tiªu thô tr-íc, do vËy gi¸ vèn hµng b¸n ®-îc tÝnh
theo gi¸ mua lÇn cuèi
Gi¸ vèn hµng b¸n = Sè l-îng hµng b¸n * Gi¸ mua lÇn cuèi
Trong thùc tÕ nhiÒu doanh nghiÖp nhiÒu nghiÖp vô xuÊt nhËp hµng hãa x¶y ra
th-êng xuyªn nªn c¸c doanh nghiÖp th-êng sö dông gi¸ h¹ch to¸n khi ®ã gi¸
vèn ®-îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Gi¸ vèn hµng b¸n = Gi¸ mua cña hµng b¸n theo gi¸ h¹ch to¸n * HÖ sè gi¸
3 . Néi dung kÕ to¸n b¸n hµng vµ ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n
KÕ to¸n b¸n hµng ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô b¸n hµng cô thÓ theo chØ tiªu gi¸ trÞ
vµ chØ tiªu sèl-îng( chØ tiªu sè l-îng ph¶n ¸nh trªn c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt) . Cô
thÓ kÕ to¸n b¸n hµng ph¶n ¸nh t×nh h×nh biÕn ®éng cña hµng hãa do xuÊt b¸n,
xuÊt göi b¸n vµ ph¶n ¸nh doanh thu, l-îng tiÒn thu vÒ th«ng qua nghiÖp vô b¸n
hµng vµ c¸c néi dung kh¸c cã liªn quan mµ ta sÏ xem xÐt cô thÓ ë phÇn sau.
Cã hai ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n, ®ã lµ ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn vµ
ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. §èi víi kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng 2 ph-¬ng
ph¸p nµy chØ kh¸c nhau ë chç lµ ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng xuyªn lµ ghi gi¸
vèn hµng b¸n theo tõng lÇn b¸n, cßn ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú gi¸ vèn hµng
b¸n ®-îc x¸c ®Þnh vµ ghi vµo cuèi kú.
7
4 C¸c ph-¬ng thøc b¸n hµng ë doanh nghiÖp th-¬ng m¹i.
4.1
Ph-¬ng thøc b¸n bu«n.
B¸n bu«n lµ viÖc doanh nghiÖp b¸n hµng víi mét khèi l-îng lín trong mét lÇn
b¸n mµ ngêi mua th-êng kh«ng nh»m tho¶ m-m tiªu dïng c¸ nh©n mµ nh»m
tiÕp tôc chuyÓn b¸n hay ®a vµo s¶n xuÊt. Cã hai h×nh thøc ®ã lµ b¸n bu«n qua
kho vµ b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng.
4.1.1 B¸n bu«n qua kho
- LÊy hµng:
¸p dông h×nh thøc lÊy hµng bªn mua ph¶i ®Õn ®¬n vÞ b¸n nhËn hµng. Sau khi
giao hµng song cho ng-êi mua, ng-êi mua giao nhËn chøng tõ, lóc nµy hµng
hãa cña bªn b¸n ®-îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô. B¸n hµng ®-îc theo c¸ch nµy doanh
nghiÖp gi¶m ®-îc chi phÝ vËn chuyÓn tõ kho ®Õn ®Þa ®iÓm giao hµng.
- ChuyÓn hµng:
¸p dông h×nh thøc chuyÓn hµng bªn b¸n ph¶i chuyÓn hµng ®Õn giao cho bªn
mua t¹i ®Þa ®iÓm giao hµng ®· tháa thuËn. Trêng hîp nµy hµng ®-îc x¸c ®Þnh lµ
b¸n khi bªn mua thanh to¸n tiÒn hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n. MÆc dï tr-êng hîp
nµy bªn b¸n ph¶i chÞu chi phÝ vËn chuyÓn nh-ng trong sù c¹nh tranh cña doanh
nghiÖp th× ®©y lµ ph-¬ng thøc b¸n hµng phæ biÕn cña doanh nghiÖp
th-¬ng m¹i.
4.1.2 B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng:
§©y lµ tr-êng hîp doanh nghiÖp mua hµng song kh«ng mang vÒ nhËp kho mµ
b¸n ngay t¹i kho cña ng-êi cung øng hoÆc chuyÓn ®i b¸n tïy theo ®Þa ®iÓm giao
hµng mµ b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng, ®-îc chia ra thµnh hai
tr-êng hîp nhá:
- LÊy hµng:
Trong tr-êng hîp nµy doanh nghiÖp mua hµng cña c«ng ty N vµ lµm thñ tôc
b¸n ngay cho c«ng ty M khi hµng vÉn cßn trong kho cña c«ng ty N. C«ng ty M
®Õn th¼ng c«ng ty N nhËn hµng, tr-êng hîp nµy cßn ®îc gäi lµ b¸n hµng giao
tay ba. ¸p dông trong trêng hîp nµy doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng gi¶m ®-îc chi
8
phÝ chuyÓn hµng ®i b¸n mµ cßn gi¶m c¶ chi phÝ chuyªn chë hµng vÒ kho vµ chi
phÝ l-u kho
Doanh nghiÖp
(2)
(3)
Nhµ cung øng
(1)
Nhµ cung øng
: Dßng vËn ®éng cña hµng hãa
(1) ,(3): Dßng vËn ®éng cña tiÒn tÖ
-
Göi hµng:
Còng nh- tr-êng hîp göi hµng cña b¸n bu«n qua kho, tr-êng hîp nµy doanh
nghiÖp ph¶i trë hµng hãa ®Õn ®Þa ®iÓm giao hµng ®· tháa thuËn ®Ó giao hµng
cho ng-êi mua, chØ kh¸c lµ hµng mua song lµ ®-îc b¸n lu«n, kh«ng vÒ nhËp
kho, do ®ã tr-êng hîp nµy còng gi¶m chi phÝ trë hµng vÒ nhËp kho vµ chi phÝ l-u kho
4.2
Ph-¬ng thøc b¸n lÎ
B¸n lÎ hµng hãa lµ h×nh thøc b¸n hµng trùc tiÕp cho ng-êi tiªu dïng. B¸n lÎ
hµng hãa còng ®-îc chia ra nhiÒu tr-êng hîp sau:
4.2.1 B¸n lÎ t¹i quÇy
§©y lµ h×nh thøc b¸n lÎ th«ng thêng nhÊt, mçi quÇy b¸n lÎ th-êng tËp chung
lo¹i hµng mµ doanh nghiÖp kinh doanh.
.4.2.2 B¸n lÎ ®¹i lý
B¸n ®¹i lý lµ tr-êng hîp ng-êi së h÷u hµng hãa kh«ng trùc tiÕp b¸n mµ giao cho
mét ®¬n vÞ hay mét c¸ nh©n kh¸c b¸n, gäi lµ ng-êi nhËn ®¹i lý. Ng-êi nhËn ®¹i
lý chØ lµ ng-êi b¸n hé vµ h-ëng hoa hång, hoa hång lµ doanh thu cña ng-êi
nhËn ®¹i lý. Ng-êi giao ®¹i lý ®-îc x¸c ®Þnh doanh thu b¸n hµng, kho¶n hoa
9
hång tr¶ cho ng-êi nhËn ®¹i lý ®-îc xÕp vµo trong chi phÝ b¸n hµng ®èi víi
doanh nghiÖp giao ®¹i lý
4.2.3 B¸n lÎ theo ph-¬ng thøc tr¶ gãp
§©y lµ tr-êng hîp b¸n hµng mµ ngêi mua kh«ng ph¶i tr¶ hÕt toµn bé sè tiÒn
cïng mét lóc mµ tr¶ dÇn theo thêi gian quy ®Þnh. B¸n hµng tr¶ gãp th-êng ¸p
dông cho nh÷ng hµng hãa tiªu dïng cã gi¸ trÞ lín thêi gian sö dông dµi.
.4.2.4 Mét sè tr-êng hîp ®îc coi lµ b¸n kh¸c:
Trong thùc tÕ cã nhiÒu hµng hãa xuÊt ra ®îc coi nh b¸n : xuÊt hµng ®Ó ®æi hµng,
xuÊt hµng ®Ó tr¶ l-¬ng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, xuÊt hµng ®Ó tiªu dïng néi
bé, xuÊt hµng ®Ó biÕu tÆng hay bï ®¾p quü phóc lîi cña doanh nghiÖp
II.
Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n b¸n hµng
1. NhiÖm vô cña kÕ to¸n b¸n hµng
Víi nhiÖm vô vµ vai trß cña kÕ to¸n b¸n hµng mµ kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng cã
3 nhiÖm vô c¬ b¶n
- Ghi chÐp ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÞp thêi t×nh h×nh b¸n hµng c¶ vÒ sè lîng vµ
trÞ gi¸ theo tõng mÆt hµng vµ nhãm hµng
- Ph¶n ¸nh , gi¸m ®èc chÝnh x¸c kÞp thêi t×nh h×nh thu håi tiÒn thu håi c«ng
nî, thanh to¸n c«ng nî ph¶i thu cña ngêi mua
- TÝnh to¸n chÝnh x¸c gi¸ vèn cña hµng hãa ®· tiªu thô, tõ ®ã x¸c ®Þnh chÝnh
x¸c kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng b¸n hµng
Víi nhiÖm vô trªn ®Ó thùc hiÖn chÝnh x¸c chóng th× kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh ®-îc
vµ thùc hiÖn tèt c¸c c«ng viÖc cô thÓ sau
+ Ph¶i x¸c ®Þnh ®óng thêi ®iÓm b¸n hµng ®©y lµ thêi ®iÓm doanh nghiÖp mÊt
quyÒn së h÷u hµng hãa vµ nhËn quyÒn së h÷u tiÒn tÖ hay quyÒn ®ßi tiÒn, cô thÓ
lµ khi doanh nghiÖp hoµn tÊt thñ tôc giao hµng ngêi mua kú hãa ®¬n thanh to¸n
hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n
+ Ph¶i tæ chøc tèt hÖ thèng chøng tõ ghi chÐp ban ®Çu vµ tr×nh tù lu©n chuyÓn
chøng tõ
10
+T×nh h×nh qu¶n lý hµng tån kho vµ t×nh h×nh b¸n hµng ph¶i ®îc b¸o c¸o thêng
xuyªn , kÞp thêi, chi phÝ liªn quan ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c
+ Qu¶n lý t×nh h×nh c«ng nî chÆt chÏ theo tõng mÆt hµng tõng kh¸ch hµng vµ
®Æc biÖt lµ theo thêi gian.
2 Chøng tõ , sæ kÕ to¸n sö dông, tµi kho¶n sö dông
Mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh b¸n hµng cña doanh nghiÖp ®Òu
®-îc ph¶n ¸nh nªn chøng tõ mét c¸ch trung thùc vµ kh¸ch quan theo quy ®Þnh
cña Nhµ n-íc
Theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n quy ®Þnh ban hµnh theo quyÕt
®Þnh1141/TC/Q§/C§KT ngµy 01/11/1995 cña Bé tr-ëng Bé tµi chÝnh vµ th«ng
t- 100/TT/BTC ra ngµy 15/07/1998 h-íng dÉn h¹ch to¸n thuÕ GTGT vµ cã hiÖu
lùc tõ ngµy 01/11/1999. C¸c chøng tõ sö dông trong b¸n hµng bao gåm
- PhiÕu xuÊt kho(mÉu 02 – VT)
- PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé( mÉu 03 – VT)
- ThÎ kho( mÉu 06 – VT)
- Hãa ®¬n b¸n hµng( mÉu 01A – BH ; 01B – BH)
@/ Doanh nghiÖp tÝnh VAT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ hãa ®¬n b¸n hµng sö
dông lµ hãa ®¬n gi¸ trÞ gia t¨ng trªn ®ã khi viÕt hãa ®¬n ph¶i ghi râ 3 chØ
tiªu:
+ Gi¸ b¸n ch-a thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng
+ ThuÕ VAT
+ Tæng gi¸ thanh to¸n
NÕu hãa ®¬n chØ ghi tæng gi¸ thanh to¸n th× thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng tÝnh trªn tæng
gi¸ thanh to¸n( gi¸ ®· cã thuÕ)
@/ Doanh nghiÖp tÝnh thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp: gi¸ ghi trªn hãa
®¬n b¸n hµng lµ gi¸ thanh to¸n
- Biªn b¶n thõa thiÕu hµng hãa
- Biªn b¶n hµng kh«ng ®óng hîp ®ång
- PhiÕu thu chi 01/11 – TT
11
- GiÊy b¸o nî, b¸o cã
KÕ to¸n qu¶n lý sù biÕn ®éng cña hµng hãa,tiÒn , c«ng nî cña nghiÖp vô b¸n
hµng chi tiÕt cho tõng hãa ®¬n, tõng lo¹i ,tõng nhãm, tõng kho , tõng ®¬n vÞ c¬
së, tõng ngµy, tõng kh¸ch hµng vµ c¶ tæng hîp theo nh÷ng chØ tiªu nh: theo
th¸ng theo kh¸ch hµng.....§Ó thùc hiÖn ®îc ®iÒu ®ã kÕ to¸n sö dông 2 hÖ thèng
sæ : sæ chi tiÕt, sæ tæng hîp
+ Sæ chi tiÕt phôc vô cho kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng cã c¸c sæ:
-
Sæ chi tiÕt b¸n hµng
-
ThÎ kho
-
Sæ chi tiÕt thanh to¸n víi ngêi mua
+Sæ tæng hîp: Tïy thuéc vµo c¸c h×nh thøc kÕ to¸n doanh nghiÖp mµ cã hÖ
thèng sæ tæng hîp kh¸c nhau
@/ H×nh thøc sæ kÕ to¸n chøng tõ ghi sæ
H×nh thøc nµy phï hîp víi mäi lo¹i ®¬n vÞ, thuËn tiÖn cho viÖc ¸p dông m¸y
tÝnh. Tuy nhiªn viÖc ghi chÐp bÞ trïng lÆp nhiÒu nªn viÖc lËp b¸o c¸o dÔ bÞ chËm
chÔ nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn thñ c«ng. Sæ s¸ch trong h×nh thøc nµy gåm: sæ c¸i ,
sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ, b¶ng c©n ®èi tµi kho¶n, c¸c sæ vµ thÎ h¹ch to¸n chi
tiÕt.
S¬ ®å tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc chøng tõ ghi sæ
Chøng tõ gèc
Sæ , thÎ kÕ to¸n
chi tiÕt
Sæ
quü
Sæ ®¨ng ky
chøng tõ
B¶ng tæng hîp
chøng tõ
Chøng tõ
ghi sæ
Sæ c¸i
B¶ng tæng hîp
chi tiÕt
12
@/ H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký chøng tõ
H×nh thøc nµy thÝch hîp víi doanh nghiÖp lín, sè l-îng nghiÖp vô nhiÒu vµ ®iÒu
kiÖn kÕ to¸n thñ c«ng, dÔ chuyªn m«n ho¸ c¸n bé kÕ to¸n. Tuy nhiªn tr×nh ®é
cña kÕ to¸n nghiÖp vô ph¶i cao. MÆt kh¸c kh«ng phï hîp víi kÕ to¸n b»ng m¸y.
Sæ s¸ch trong h×nh thøc nµy gåm cã: sæ nhËt ký chøng tõ , b¶ng kª
S¬ ®å tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc nhËt ký – chøng tõ
Chøng tö gèc
B¶ng
kª
NhËt ký chøng tõ
Sæ c¸i
ThÎ, sæ kÕ to¸n chi tiÕt
B¶ng tæng hîp chi tiÕt
B¸o c¸o tµi chÝnh
@/ H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký chung
H×nh thøc nhËt ký chung lµ h×nh thøc ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh
theo thø tù thêi gian vµo mét quyÓn sæ gäi lµ nhËt ký chung(Tæng nhËt ký) . Sau
®ã c¨n cø vµo nhËt ký chung, lÊy sè liÖu ®Ó ghi vµo sæ c¸i, mçi bót to¸n ph¶n
¸nh trong sæ nhËt ký ®-îc chuyÓn vµo sæ c¸i Ýt nhÊt cho hai tµi kho¶n cã liªn
quan. §èi chiÕu c¸c tµi kho¶n chñ yÕu, ph¸t sinh nhiÒu nghiÖp vô cã thÓ më c¸c
nhËt ký phô. Cuèi th¸ng hoÆc ®Þnh kú c«ng t¸c NhËt ký phô, lÊy sè liÖu ghi vµo
NhËt ký chung hoÆc th¼ng vµo sæ c¸i
13
S¬ ®å h¹ch to¸n theo h×nh thøc nhËt ký chung
Chøng tõ gèc
Sæ NK ®Æc biÖt
Sæ nhËt ký chung
Sæ c¸i
Sæ, thÎ chi tiÕt
B¶ng tæng hîp chi tiÕt
B¶ng c©n ®èi sè PS
B¸o c¸o tµi chÝnh
@/ H×nh thøc sæ kÕ to¸n nhËt ký sæ c¸i
Theo h×nh thøc nµy c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®-îc ph¶n ¸nh vµo mét
quyÓn sæ gäi lµ NhËt ký sæ c¸i. Sæ nµy lµ sæ h¹ch to¸n tæng hîp duy nhÊt , trong
®ã kÕt hîp ph¶n ¸nh theo thêi gian vµ theo hÖ thèng. TÊt c¶ c¸c tµi kho¶n mµ
doanh nghiÖp sö dông ®-îc ph¶n ¸nh c¶ hai bªn Nî – Cã trªn cïng mét vµi
trang sæ. C¨n cø ghi vµo sæ lµ chøng tõ gèc, mçi chøng tõ ghi mét dßng vµo
NhËt ký - Sæ c¸i
14
Tr×nh tù h¹ch to¸n theo h×nh thøc NhËt ký – Sæ c¸i
Chøng tõ gèc
Sæ quü
Sæ, thÎ chi tiÕt
B¶ng tæng hîp
chøng tõ gèc
NhËt ký sæ c¸i
B¶ng tæng hîp sæ thÎ chi tiÕt
B¸o c¸o tµi chÝnh
Ghi chó:
: ghi hµng ngµy
: ghi cuèi th¸ng hoÆc cuèi kú
: §åi chiÕu kiÓm tra
KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng sö dông c¸c tµi kho¶n
-
Tµi kho¶n 511 “ Do nh thu b¸n hµng” dïng gi¸ do nh thu thùc tÕ cð viÖc
b¸n hµng trong kú h¹ch to¸n. Tµi kho¶n 511 cã bèn tµi kho¶n cÊp 2
TK 5111: Doanh thu b¸n hµng hãa
TK 5112: Doanh thu b¸n thµnh phÈm , s¶n phÈm
TK 5113 : Doanh thu cung cÊp dÞch vô
TK 5114 : Doanh thu trî gi¸
+C«ng dông: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¸n ¸nh doanh thu b¸n hµng, doanh
thu cung cÊp dÞch vô, doanh thu tõ tiÒn l-i, tiÒn b¶n quyÒn, cæ tøc vµ lîi
nhuËn ®-îc chia thùc tÕ cña doanh nghiÖp thùc hiÖn ®-îc trong mét kú h¹ch
to¸n, sè ph©n bæ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i
i tû gi¸ cð ho¹t ® ng ® u t
©y dùng c b¶n gi i ®o¹n tr c ho¹t ® ng ®· hoµn thµnh vµ
ý ch nh
15
Öch tû gi¸ hèi ®o¸i
i tû gi¸)tõ viÖc chuyÓn ®æi b¸o c¸o tµi chÝnh cña ho¹t
®éng ë n-íc ngoµi
+ KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh
*Bªn Nî : - Sè thuÕ tiªu thô ®Æc biÖt hoÆc thuÕ xuÊt khÈu ph¶i nép tÝnh trªn
doanh thu b¸n hµng thùc tÕ cña s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô ®· cung cÊp cho
kh¸ch hµng vµ ®· ®-îc x¸c ®Þnh lµ tiÒu thô trong kú kÕ to¸n
- ThuÕ GTGT ph¶i nép NSNN ë doanh nghiÖp ¸p dông ph-¬ng ph¸p trùc
tiÕp
- ChiÕt khÊu th-¬ng m¹i kÕt chuyÓn cuèi kú
- TrÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i kÕt chuyÓn cuèi kú
- Kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n kÕt chuyÓn cuèi kú
- KÕt chuyÓn sè ph©n bæ chªnh lÖch tû gÝa hèi ®o¸i cña ho¹t ®éng ®Çu tXDCB ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
- KÕt chuyÓn kho¶n xö lý chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i tõ chuyÓn ®æi b¸o c¸o
tµi chÝnh cña ho¹t ®éng tõ n-íc ngoµi ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh
- KÕt chuyÓn do nh thu thu n vµo TK 911” ¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh do nh”
*Bªn Cã: - Doanh thu b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸ vµ cung cÊp dÞch vô cña
doanh nghiÖp thùc hiÖn trong kú kÕ to¸n
- TiÒn l·i, tiÒn b¶n quyÒn,cæ tøc vµ lîi nhuËn ®-îc chia trong kú kÕ to¸n
- TiÒn l·i do b¸n ngo¹i tÖ vµ l·i vÒ chªnh lÖch tû gi¸
- Sè ph©n bæ chªnh lÖch tû gi¸ hèi ®o¸i cña ho¹t ®éng ®Çu t- XDVB vµo
doanh thu ho¹t ®éng tµi chÝnh
Tµi kho¶n 511 cuèi kú kh«ng cã sè d-. Doanh thu ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n 511
lµ doanh thu cha thuÕ GTGT ®èi víi doanh nghiÖp x¸c ®Þnh VAT theo phw¬ng
ph¸p khÊu trõ, lµ doanh thu theo gi¸ thanh to¸n ®èi víi doanh nghiÖp x¸c ®Þnh
theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp. Doanh thu ph¶n ¸nh trªn tµi kho¶n 511 lµ doanh thu
®· thùc hiÖn
-
Tµi kho¶n 632 “ Gi¸ vèn hµng b¸n”
16
* C«ng dông: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ vèn cña thµnh phÈm hµng
ho¸ ®· b¸n hoÆc dÞch vô ®· cung cÊp ®-îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô hµng kú,
kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho
* KÕt cÊu , néi dung ph¶n ¸nh cña TK 632
@) Tr-êng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p kª
khai th-êng xuyªn
+ Bªn Nî: - Gi¸ vèn cña thµnh phÈm, hµng ho¸ ®· b¸n, dÞch vô ®· cung cÊp
trong kú
- Kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho trÝch lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n
+ Bªn Cã: - KÕt chuyÓn gi¸ vèn cña thµnh phÈm, hµng ho¸ ®· b¸n dÞch vô
hoµn thµnh ®· ® îc ¸c ®Þnh µ ti u thô vµo b n nî TK 911” ¸c ®Þnh kÕt
qu¶ kinh do nh”
- Kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho hoµn nhËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n
@) Tr-êng hîp doanh nghiÖp h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph-¬ng ph¸p
kiÓm kª ®Þnh kú
+ Bªn Nî: - Gi¸ vèn cña hµng ho¸ ®· xuÊt b¸n trong kú
- Kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho trÝch lËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n
+Bªn Cã: - KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng ho¸ ®· göi b¸n nh-ng cuèi kú ch-a x¸c
®Þnh lµ tiªu thô
- Kho¶n dù phßng gi¶m gi¸ hµng tån kho hoµn nhËp cuèi niªn ®é kÕ to¸n
- KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng ho¸ ®· uÊt b¸n vµo b n nî TK 911” ¸c ®Þnh
kÕt qu¶ kinh doanh “
Tµi kho¶n 632 cuèi kú kh«ng cã sè d- Tµi kho¶n 131” Ph¶i thu cð ng êi mu ”: Ph¶n ¸nh t×nh h×nh c«ng nî vµ
thanh to¸n c«ng nî ph¶i thu cña ng-êi mua.Khi h¹ch to¸n tµi kho¶n nµy ph¶i
t«n träng c¸c quy ®Þnh sau
- Nî ph¶i thu cÇn ph¶i ®-îc h¹ch to¸n chi tiÕt cho tõng ®èi t-îng ph¶i thu vµ
ghi chÐp theo tõng lÇn thanh to¸n. §èi t-îng ph¶i thu lµ kh¸ch hµng cã quan
hÖ kinh tÕ chñ yÕu víi doanh nghiÖp vÒ mua s¶n phÈm, hµng ho¸ nhËn lao vô
dÞch vô
17
- Kh«ng ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n nµy c¸c nghiÖp vô b¸n s¶n phÈm, hµng ho¸
cung cÊp lao vô, dÞch vô thu tiÒn ngay(tiÒn mÆt ,sÐc hoÆc ®· thu qua ng©n
hµng)
- Trong h¹ch to¸n chi tiÕt tµi kho¶n nµy, kÕ to¸n ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i
c¸c kho¶n nî, lo¹i kho¶n nî cã thÓ tr¶ ®óng thêi h¹n, kho¶n khã ®ßi hoÆc
kh«ng cã kh¶ n¨ng thu håi, ®Ó c¨n cø x¸c ®Þnh lËp dù phßng ph¶i thu khã
®ßi hoÆc cã biÖn ph¸p xö lý
- Trong quan hÖ b¸n s¶n phÈm hµng hãa, cung cÊp lao vô dÞch vô theo sù
tho¶ thuËn gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi kh¸ch hµng. NÕu tho¶ thuËn ®·
giao, lao vô ®· cung cÊp nh-ng kh«ng ®óng theo tho¶ thuËn trong hîp
®ång kinh tÕ th× ng-êi mua cã thÓ yªu cÇu doanh nghiÖp gi¶m gi¸ hoÆc
nhËn l¹i sè hµng ®· giao
* KÕt cÊu vµ néi dung ph¶n ¸nh
+ Bªn Nî: - Sè tiÒn ph¶i thu cña kh¸ch hµng vÒ s¶n phÈm hµng ho¸ ®· giao,
dÞch vô ®· cung cÊp vµ ®-îc x¸c ®Þnh lµ tiªu thô
- Sè tiÒn thõa tr¶ l¹i cho kh¸ch
+ Bªn Cã: - Sè tiÒn kh¸ch hµng ®· tr¶ nî
- Sè tiÒn ®· nhËn t¹m øng, tr¶ tr-íc cña kh¸ch hµng
- Kho¶n gi¶m gi¸ b¸n cho kh¸ch hµng sau khi ®· giao hµng
- Doanh thu cña sè hµng ®· b¸n bÞ kh¸ch tr¶ l¹i
- Sè tiÒn chiÕt khÊu thanh to¸n cho ng-êi mua
Tµi kho¶n 131 cã thÓ cã sè d- bªn cã, nã ph¶n ¸nh sè tiÒn ®· thu lín h¬n sè
tiÒn ph¶i thu hoÆc sè tiÒn nhËn ®Æt tr-íc cña kh¸ch hµng nh-ng ch-a giao hµng.
Khi lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n sè d- bªn nî TK 131 n»m bªn tµi s¶n, sè d- bªn cã
TK 131 n»m bªn nguån vèn
- Tµi kho¶n 531 “ Hµng b¸n bÞ tr¶ ¹i”
*C«ng dông: Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ cña sè s¶n phÈm hµng
hãa, dÞch vô lao vô ®· tiªu thô bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i do c¸c nguyªn nh©n nhvi ph¹m cam kÕt, vi ph¹m hîp ®ång kinh tÕ, hµng bÞ mÊt kÐm phÈm chÊt
kh«ng ®óng chñng lo¹i quy c¸ch
18
*Nguyªn t¾c TK 531.
- Tµi kho¶n hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i chØ ph¶n ¸nh trÞ gi¸ cña sè hµng b¸n bÞ tr¶
l¹i ( tÝnh theo ®óng ®¬n gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n). Tr-êng hîp bÞ tr¶ l¹i mét
phÇn sè hµng th× chØ ph¶n ¸nh vµo tµi kho¶n 531 trÞ gi¸ cña sè hµng bÞ tr¶
l¹i ®óng b»ng sè l-îng hµng bÞ tr¶ l¹i nh©n(x) ®¬n gi¸ ghi trªn ho¸ ®¬n
khi b¸n
C¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh liªn quan ®Õn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i nµy mµ doanh
nghiÖp ph¶i chi ®-îc ph¶n ¸nh vµo TK 641 – Chi phÝ b¸n hµng
- Trong kú kÕ to¸n trÞ gi¸ cña hµng bÞ tr¶ l¹i ®-îc ph¶n ¸nh bªn Nî TK 531
“Hµng b¸n bÞ tr¶ ¹i”. Cuèi kú tæng gi¸ trÞ hµng b¸n bÞ tr¶ ¹i ® îc kÕt
chuyÓn sang tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn
cña kú h¹ch to¸n
* KÕt cÊu , néi dung ph¶n ¸nh TK531
+ Bªn Nî: - TrÞ gi¸ cña hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i, ®· tr¶ l¹i tiÒn cho ng-êi mua hoÆc
tÝnh trõ vµo nî ph¶i thu ë kh¸ch hµng vÒ sè s¶n phÈm, hµng ho¸ ®· b¸n ra
+ Bªn Cã: - KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i vµo bªn Nî TK 511. Doanh
thu b¸n hµng hoÆc TK 512- Doanh thu b¸n hµng néi bé ®Ó x¸c ®Þnh doanh
thu thuÇn trong kú h¹ch to¸n
Cuèi kú tµi kho¶n 531 kh«ng cã sè d- do kÕt chuyÓn hÕt cho tµi kho¶n 511 ®Ó
x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn
-
Tµi kho¶n 532 “Gi¶m gi¸ hµng b¸n”
* C«ng dông: - H¹ch to¸n gi¶m gi¸ hµng b¸n ®-îc ph¶n ¸nh trªn TK 532
- Tµi kho¶n 532 dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n gi¶m gi¸, bít gi¸ hèi khÊu
cña viÖc b¸n hµng trong kú h¹ch to¸n
*Nguyªn t¾c h¹ch to¸n TK 532
- ChØ ph¶n ¸nh vµo TK 532 c¸c kho¶n gi¶m trõ do viÖc chÊp thuËn gi¶m
gi¸ ngoµi ho¸ ®¬n, tøc lµ sau khi ®· cã ho¸ ®¬n b¸n hµng kh«ng ph¶n ¸nh
vµo tµi kho¶n nµy sè gi¶m gi¸ ®· ®-îc ghi trong ho¸ ®¬n b¸n hµng vµ
®-îc trõ vµo tæng trÞ gi¸ b¸n ghi trªn ho¸ ®¬n
19
- Trong kú h¹ch to¸n kho¶n gi¶m gi¸ hµng b¸n ph¸t sinh thùc tÕ ®-îc ph¶n
¸nh vµo bªn nî TK 532. Cuèi kú kÕt chuyÓn tæng sè tiÒn gi¶m gi¸ hµng
b¸n sang tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu thuÇn thùc
tÕ thùc hiÖn trong kú
* KÕt cÊu , néi dung ph¶n ¸nh TK 532
+Bªn Nî : C¸c kho¶n gi¶m hµng b¸n ®· chÊp thuËn cho ng-êi mua hµng
+ Bªn Cã: KÕt chuyÓn toµn bé sè gi¶m gi¸ hµng b¸n sang tµi kho¶n doanh
thu b¸n hµng
+Tµi kho¶n 532 kh«ng cã sè d- cuèi kú
Ngoµi ra kÕ to¸n cßn sö dông mét sè tµi kho¶n kh¸c cã liªn quan nh : TK
156,TK157, TK 333(1) , TK111,TK112...
KÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng
2.3.1 T¹i doanh nghiÖp tÝnh VAT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ
ë doanh nghiÖp x¸c ®Þnh thuÕ VAT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ ®Ó ph¶n ¸nh
thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu vµo cña hµng hãa ®-îc mua vµo kÕ to¸n sö dông tµi
kho¶n 133, vµ thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng ®Çu ra ph¶n ¸nh trªn TK 333(1). §Õn cuèi kú
c¨n cø vµo tµi liÖu trong tµi kho¶n 133 vµ tµi kho¶n333(1) kÕ to¸n x¸c ®Þnh
VAT ph¶i nép
*Trong tr-êng hîp b¸n lÎ theo gi¸ ®· cã VAT khi x¸c ®Þnh doanh thu b¸n
hµng kÕ to¸n ph¶i x¸c ®Þnh doanh thu theo gi¸ cha cã thuÕ theo c«ng thøc
DT ch-a thuÕ
=
DT theo gi¸ thanh to¸n
1+% thuÕ suÊt
Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n nghiÖp vô b¸n hµng cã thÓ kh¸i qu¸t trªn s¬ ®å (1) sau:
20
- Xem thêm -