Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
Lêi më ®Çu
Qua nghiªn cøu, chóng ta ®· nhËn thÊy trong qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý con ngêi
lµ vÊn ®Ò cèt lâi nhÊt, còng ®ång thêi lµ vÊn ®Ò tinh tÕ, phøc t¹p nhÊt. Khai th¸c ® îc
nh÷ng tiÒm n¨ng cña nguån lùc con ngêi chÝnh lµ ch×a kho¸ ®Ó mçi doanh nghiÖp ®¹t
®îc thµnh c«ng trong s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy, viÖc ph©n chia vµ kÕt hîp c¸c lîi
Ých ph¶i ®îc xem xÐt, c©n nh¾c kü lìng. C¸c lîi Ých ®ã bao gåm: lîi Ých c¸ nh©n ngêi
lao ®éng, lîi Ých cña «ng chñ (hay cña doanh nghiÖp) vµ lîi Ých x· héi. Lîi Ých vËt
chÊt cña c¸ nh©n ngêi lao ®éng ®îc thÓ hiÖn ë thu nhËp cña ngêi ®ã.
Thu nhËp vµ tiÒn l¬ng ®èi víi ngêi lao ®éng lµ hai ph¹m trï kinh tÕ kh¸c nhau.
TiÒn l¬ng dïng ®Ó chØ sè tiÒn nhµ níc tr¶ cho ngêi lao ®éng trong khu vùc nhµ níc
th«ng qua c¸c thang, b¶ng l¬ng vµ phô cÊp. Thu nhËp bao gåm ngoµi kho¶n tiÒn l¬ng,
cßn tiÒn thëng, tiÒn chia lîi nhuËn vµ c¸c kho¶n kh¸c mµ c¸c doanh nghiÖp ph©n phèi
cho ngêi lao ®éng theo s¶n lîng hay chÊt lîng lao ®éng. Trong ®ã, tiÒn l¬ng lµ phÇn
thu nhËp chÝnh, chiÕm tû träng lín, nã cã t¸c dông lín ®Õn viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ, æn
®Þnh vµ c¶i thiÖn ®êi sèng cña ngêi lao ®éng. V× vËy, ®èi víi mäi doanh nghiÖp, vÊn
®Ò tiÒn l¬ng trong nh÷ng n¨m tíi cã vÞ trÝ quan träng ®Æc biÖt.
§Ó t¹o ra ®éng lùc to lín, gi¶i phãng ®îc søc s¶n xuÊt, tríc hÕt cÇn cã quü tiÒn
l¬ng ®ñ lín ®Ó chi tr¶ cho ngêi lao ®éng. Tuy nhiªn, viÖc qu¶n lý, ph©n phèi quü tiÒn
l¬ng ®ã theo c¸ch thøc nµo sao cho c«ng b»ng, hîp lý, ®óng luËt ph¸p, kÝch thÝch tinh
thÇn h¨ng say lµm viÖc vµ kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña mäi ngêi lao ®éng, ph¸t huy t¸c
dông ®ßn bÈy kinh tÕ cña tiÒn l¬ng trong s¶n xuÊt, ®ång thêi ®¶m b¶o s¶n xuÊt kinh
doanh cã l·i, l¹i lµ mét vÊn ®Ò kh«ng ®¬n gi¶n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp. §iÒu nµy
®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i t×m ®îc mét ph¬ng thøc qu¶n lý, h¹ch to¸n tiÒn l¬ng phï
hîp, tu©n thñ quy ®Þnh cña Nhµ níc vÒ chÝnh s¸ch ®·i ngé, nhng còng ph¶i cã nh÷ng
øng dông s¸ng t¹o c¨n cø vµo thùc tÕ s¶n xuÊt kinh doanh t¹i doanh nghiÖp.
C«ng ty ViÔn th«ng Hµ néi lµ ®¬n vÞ thuéc Tæng C«ng ty Bu chÝnh ViÔn th«ng
ViÖt Nam, ®¬n vÞ cã nhiÒu ®ãng gãp nç lùc cho sù ph¸t triÓn vît bËc cña ngµnh Bu
®iÖn. Ngay tõ nh÷ng ngµy ®Çu thµnh lËp, C«ng ty ViÔn th«ng Hµ Néi ®· tù kh¼ng
®Þnh ®îc m×nh trªn th¬ng trêng. C«ng ty ®· cã nh÷ng bíc ®i v÷ng ch¾c, ph¸t triÓn
mét c¸ch toµn diÖn vµ nhanh chãng héi nhËp vµo m¹ng líi th«ng tin quèc gia, quèc
tÕ. Nh÷ng thµnh tùu cña Ngµnh Bu chÝnh ViÔn th«ng nãi chung vµ cña C«ng ty ViÔn
th«ng nãi riªng ®· gãp phÇn to lín vµo c«ng cuéc x· héi ho¸ th«ng tin cña ®Êt níc .
Lµ sinh viªn khoa KÕ to¸n trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n, qua thêi gian thùc
tËp t¹i C«ng ty ViÔn th«ng Hµ Néi, t«i ®· cã ®iÒu kiÖn cñng cè, tÝch luü, lµm s¸ng tá
nh÷ng kiÕn thøc tiÕp thu ®îc trong nhµ trêng vÒ c¸ch thøc tæ chøc, néi dung tr×nh tù
c«ng t¸c kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp. §ång thêi, qu¸ tr×nh thùc tËp tèt nghiÖp ®·
gióp t«i cã thªm nh÷ng kiÕn thøc thùc tÕ vÒ lÜnh lùc mµ t«i mong muèn ®îc t×m hiÓu
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
1
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
kü h¬n. §ã lµ vÊn ®Ò h¹ch to¸n kÕ to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng víi viÖc
n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông ngêi lao ®éng t¹i doanh nghiÖp.
Néi dung b¶n B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp nµy ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn bao
gåm 3 ch¬ng:
Ch¬ng I. C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng
trong c¸c doanh nghiÖp.
Ch¬ng II. Thùc tr¹ng h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng t¹i C«ng
ty ViÔn th«ng Hµ Néi.
Ch¬ng III. Ph¬ng híng hoµn thiÖn h¹ch to¸n tiÒn l¬ng víi viÖc n©ng cao hiÖu
qu¶ sö dông ngêi lao ®éng.
V× lÜnh vùc nghiªn cøu nµy cßn míi mÎ ®èi víi b¶n th©n t«i cho nªn b¶n b¸o
c¸o nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n vµ rÊt mong
nhËn ®îc sù chØ b¶o, híng
dÉn cña c¸c thÇy c« trong Khoa KÕ to¸n.
T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n L·nh ®¹o, Phßng KÕ to¸n Tµi chÝnh vµ Phßng Tæ
chøc Hµnh chÝnh cña C«ng ty ViÔn th«ng Hµ Néi ®· t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó t«i hoµn
thµnh B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp cña m×nh t¹i C«ng ty. T«i còng xin bµy tá lßng biÕt
¬n s©u s¾c cña m×nh ®èi víi sù híng dÉn, chØ b¶o nhiÖt t×nh cña C« gi¸o Phã Gi¸o sTiÕn sü Ph¹m ThÞ G¸i ®· gióp t«i hoµn thµnh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy.
CH¦¥NG I. C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c
kho¶n trÝch theo l¬ng trong c¸c doanh nghiÖp
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
2
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
I. Tæ chøc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng:
1. Nguån gèc, b¶n chÊt cña tiÒn l¬ng:
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ qu¸ tr×nh kÕt hîp ®ång thêi còng lµ qu¸ tr×nh tiªu hao
c¸c yÕu tè c¬ b¶n (lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng vµ t liÖu lao ®éng). Trong ®ã lao ®éng
víi t c¸ch lµ ho¹t ®éng ch©n tay vµ trÝ ãc cña con ngêi sö dông c¸c t liÖu lao ®éng
nh»m t¸c ®éng, biÕn ®æi c¸c ®èi tîng lao ®éng thµnh c¸c vËt phÈm cã Ých phôc vô cho
nhu cÇu sinh ho¹t cña m×nh. §Ó b¶o ®¶m tiÕn hµnh liªn tôc qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt tríc
hÕt cÇn ph¶i b¶o ®¶m t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng, nghÜa lµ søc lao ®éng mµ con ngêi bá
ra ph¶i ®îc båi hoµn díi d¹ng thï lao lao ®éng. TiÒn l¬ng (tiÒn c«ng) chÝnh lµ phÇn
thï lao lao ®éng ®îc biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ c¶ søc lao ®éng. MÆt kh¸c tiÒn l¬ng
cßn lµ ®ßn bÈy kinh tÕ ®Ó khuyÕn khÝch tinh thÇn h¨ng h¸i lao ®éng, kÝch thÝch vµ
t¹o mèi quan t©m cña ngêi lao ®éng ®Õn kÕt qu¶ c«ng viÖc cña hä. VÒ b¶n chÊt, tiÒn
l¬ng chÝnh lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ c¶ søc lao ®éng. Nãi c¸ch kh¸c, tiÒn l¬ng
chÝnh lµ nh©n tè thóc ®Çy t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng.
2. Qòy tiÒn l¬ng vµ thµnh phÇn cña qòy tiÒn l¬ng:
Qòy tiÒn l¬ng cña doanh nghiÖp lµ toµn bé tiÒn l¬ng mµ doanh nghiÖp tr¶ cho
tÊt c¶ lao ®éng thuéc doanh nghiÖp qu¶n lý. Thµnh phÇn qòy tiÒn l¬ng bao gåm nhiÒu
kho¶n nh l¬ng thêi gian(th¸ng, ngµy, giê), l¬ng s¶n phÈm, phô cÊp (cÊp bËc, khu vùc,
chøc vô, ®¾t ®á…), tiÒn thëng trong s¶n xuÊt. Qòy tiÒn l¬ng (hay tiÒn c«ng) bao gåm
nhiÒu lo¹i, tuy nhiªn vÒ mÆt h¹ch to¸n cã thÓ chia thµnh tiÒn l¬ng lao ®éng trùc tiÕp
vµ tiÒn l¬ng lao ®éng gi¸n tiÕp, trong ®ã chi tiÕt theo tiÒn l¬ng chÝnh vµ tiÒn l¬ng
phô.
3. C¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng trong doanh nghiÖp (chÕ ®é tiÒn l¬ng)
a. H×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian
§©y lµ h×nh thøc tiÒn l¬ng mµ thu nhËp cña mét ngêi phô thuéc vµo hai yÕu tè:
sè thêi gian lao ®éng thùc tÕ trong th¸ng vµ tr×nh ®é thµnh th¹o nghÒ nghiÖp cña ngêi
lao ®éng.
ChÕ ®é tr¶ l¬ng theo thêi gian cã u ®iÓm lµ ®¬n gi¶n, dÔ tÝnh to¸n, nhng nhîc
®iÓm lµ chØ míi xem xÐt ®Õn mÆt sè lîng, cha quan t©m ®Õn chÊt lîng, nªn vai trß
kÝch thÝch s¶n xuÊt cña tiÒn l¬ng h¹n chÕ.
Tuy nhiªn, trong thùc tÕ vÉn ¸p dông h×nh thøc tr¶ l¬ng nµy ®Ó tr¶ cho ®èi tîng
c«ng nh©n cha x©y dùng ®îc ®Þnh møc lao ®éng cho c«ng viÖc cña hä, hoÆc cho c«ng
viÖc xÐt thÊy tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm kh«ng cã hiÖu qu¶, vÝ dô: söa ch÷a, kiÓm tra chÊt
lîng s¶n phÈm hoÆc s¶n xuÊt nh÷ng s¶n phÈm yªu cÇu ®é chÝnh x¸c cao.
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
3
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
§Ó kh¾c phôc nhîc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p tr¶ l¬ng theo thêi gian, ngêi ta ¸p
dông tr¶ l¬ng theo thêi gian cã thëng.
Trong nh÷ng n¨m võa qua, h×nh thøc tr¶ l¬ng theo thêi gian cã xu híng thu
hÑp dÇn. Nhng xÐt vÒ l©u dµi, khi tr×nh ®é khoa häc ph¸t triÓn cao, tr×nh ®é c¬ giíi
ho¸, tù ®éng ho¸ cao th× h×nh thøc l¬ng theo thêi gian l¹i ®îc më réng ë ®¹i bé phËn
c¸c kh©u s¶n xuÊt, v× lóc ®ã c¸c c«ng viÖc chñ yÕu lµ do m¸y mãc thùc hiÖn.
b. H×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm
L¬ng tr¶ theo s¶n phÈm lµ chÕ ®é tiÒn l¬ng mµ thu nhËp cña mçi ngêi tuú
thuéc vµo hai yÕu tè: Sè lîng s¶n phÈm lµm ra trong th¸ng vµ ®¬n gi¸ tiÒn c«ng cho
mét s¶n phÈm.
Sè lîng s¶n phÈm lµm ra do thèng kª ghi chÐp. §¬n gi¸ tiÒn c«ng phô thuéc
vµo hai yÕu tè: CÊp bËc c«ng viÖc vµ ®Þnh møc thêi gian hoµn thµnh c«ng viÖc ®ã.
Cã thÓ nãi r»ng hiÖu qu¶ cña h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm cao hay thÊp
phô thuéc rÊt nhiÒu vµo c«ng t¸c ®Þnh møc lao ®éng cã chÝnh x¸c hay kh«ng. §Þnh
møc võa lµ c¬ së ®Ó tr¶ l¬ng s¶n phÈm, võa lµ c«ng cô ®Ó qu¶n lý.
Trong giai ®o¹n hiÖn nay th× h×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm ®ang lµ h×nh thøc
tiÒn l¬ng chñ yÕu ®äc ¸p dông réng r·i trong c¸c doanh nghiÖp. §Ó ®¶m b¶o h×nh thøc
tiÒn l¬ng nµy cã hiÖu qu¶ cÇn 4 ®iÒu kiÖn sau:
- Cã hÖ thèng ®Þnh møc chÝnh x¸c.
- Ph¶i thêng xuyªn cñng cè, hoµn thiÖn c«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt ®Ó ®¶m b¶o
d©y chuyÒn s¶n xuÊt lu«n lu«n c©n ®èi.
- Ph¶i tæ chøc tèt c«ng t¸c phôc vô cho s¶n xuÊt nh: viÖc cung cÊp nguyªn liÖu,
b¸n thµnh phÈm, tæ chøc söa ch÷a thiÕt bÞ kÞp thêi khi h háng vµ tæ chøc nghiÖm thu
s¶n phÈm kÞp thêi.
- Hoµn thiÖn c«ng t¸c thèng kª kÕ to¸n, ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c thèng kª theo dâi
t×nh h×nh thùc hiÖn møc ®Ó lµm c¬ së cho viÖc ®iÒu chØnh møc.
Trong thùc tÕ chóng ta thêng ¸p dông 4 h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm sau:
* Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm trùc tiÕp c¸ nh©n
H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông réng r·i ®èi víi ngêi trùc tiÕp s¶n xuÊt, trong ®iÒu
kiÖn qu¸ tr×nh lao ®éng cña hä mang tÝnh chÊt ®éc lËp t¬ng ®èi, cã thÓ ®Þnh møc vµ
kiÓm tra nghiÖm thu s¶n phÈm mét c¸ch cô thÓ vµ riªng biÖt. §¬n gi¸ x¸c ®Þnh nh
sau:
§G = L/Q hoÆc §G = L x T
Trong ®ã:
§G : §¬n gi¸ s¶n phÈm.
L
: L¬ng theo cÊp bËc
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
4
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
Q
T
: Møc s¶n lîng
: Møc thêi gian
* Tr¶ l¬ng tÝnh theo s¶n phÈm tËp thÓ
Lµ mét h×nh thøc tiÒn l¬ng ¸p dông cho nh÷ng c«ng viÖc nÆng nhäc cã ®Þnh
møc thêi gian dµi, c¸ nh©n tõng ngêi kh«ng thÓ lµm ®îc hoÆc lµm ®îc nhng kh«ng
®¶m b¶o tiÕn ®é, ®ßi hái ph¶i ¸p dông l¬ng s¶n phÈm tËp thÓ.
Khi ¸p dông h×nh thøc nµy cÇn ph¶i ®Æc biÖt chó ý tíi c¸ch chia l¬ng sao cho
®¶m b¶o c«ng b»ng hîp lý, ph¶i chó ý tíi t×nh h×nh thùc tÕ cña tõng c«ng nh©n vÒ søc
khoÎ, vÒ sù cè g¾ng trong lao ®éng.
* Tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm gi¸n tiÕp
Thêng ¸p dông ®Ó tr¶ cho c¸n bé qu¶n lý vµ c«ng nh©n phôc vô. khi ¸p dông
h×nh thøc nµy cã hai t¸c dông lín:
Th¾t chÆt mèi quan hÖ gi÷a c¸n bé qu¶n lý, c«ng nh©n phôc vô víi c«ng nh©n
trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸n bé qu¶n lý ph¶i quan t©m tíi viÖc thóc ®Èy
s¶n xuÊt ph¸t triÓn. §Ó ¸p dông nã, cÇn tiÕn hµnh qua hai bíc:
Bíc 1: X¸c ®Þnh ®¬n gi¸ gi¸n tiÕp (§GGT)
§GGT =
S¶n lîng ®Þnh møc b×nh qu©n cña c«ng nh©n trùc tiÕp trong th¸ng
L¬ng cÊp bËc th¸ng cña gi¸n tiÕp
Bíc 2: TÝnh l¬ng s¶n phÈm gi¸n tiÕp (L)
L
=
S¶n phÈm thùc tÕ cña
c«ng nh©n s¶n xuÊt
x
§¬n gi¸
gi¸n tiÕp
* L¬ng theo s¶n phÈm luü tiÕn
Lµ mét h×nh thøc tiÒn l¬ng s¶n phÈm nhng dïng nhiÒu ®¬n gi¸ kh¸c nhau ®Ó
tr¶ cho c«ng nh©n t¨ng s¶n lîng ë møc ®é kh¸c nhau, theo nguyªn t¾c: Nh÷ng s¶n
phÈm trong ®Þnh møc th× tr¶ theo ®¬n gi¸ chung thèng nhÊt, cßn nh÷ng s¶n phÈm vît
®Þnh møc th× tr¶ theo ®¬n gi¸ luü tiÕn (§¬n gi¸ nµy lín h¬n ®¬n gi¸ chung).
ChÕ ®é l¬ng nµy cã t¸c dông kÝch thÝch s¶n xuÊt m¹nh mÏ, nhng nã vi ph¹m
nguyªn t¾c: SÏ lµm cho tèc ®é t¨ng tiÒn l¬ng t¨ng nhanh h¬n tèc ®é t¨ng n¨ng suÊt
lao ®éng. Nªn ph¹m vi ¸p dông chØ víi nh÷ng kh©u träng yÕu cña d©y chuyÒn, hoÆc
vµo thêi ®iÓm nhu cÇu cña thÞ trêng cÇn sè lîng lín lo¹i s¶n phÈm ®ã, hoÆc vµo thêi
®iÓm cã nguy c¬ kh«ng hoµn thµnh hîp ®ång kinh tÕ, bÞ ph¹t nh÷ng kho¶n tiÒn lín.
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
5
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
Sau khi ®· kh¾c phôc ®îc c¸c hiÖn tîng trªn ph¶i trë l¹i ngay h×nh thøc l¬ng s¶n
phÈm th«ng thêng.
Song song víi l¬ng s¶n phÈm lòy tiÕn ta cã l¬ng s¶n phÈm lòy lïi. ¸p dông víi
trêng hîp nguy c¬ thÞ trêng bÞ thu hÑp, kh«ng cã kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm s¶n xuÊt
ra. ¸p dông l¬ng s¶n phÈm lòy lïi lµ ®Ó h¹n chÕ s¶n xuÊt vµ k×m h·m nã.
c. L¬ng kho¸n
TiÒn l¬ng kho¸n lµ h×nh thøc tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng theo khèi lîng vµ
chÊt lînng c«ng viÖc mµ hä hoµn thµnh.
§Ó ¸p dông l¬ng kho¸n cÇn chó ý hai vÊn ®Ò sau: t¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm tra
®Ó ®¶m b¶o ®óng tiÕn ®é vµ chÊt lîng, vµ thùc hiÖn thËt nghiªm chØnh chÕ ®é khuyÕn
khÝch lîi Ých vËt chÊt. Møc thëng, ph¹t cao hay thÊp lµ tuú thuéc vµo phÇn gi¸ trÞ lµm
lîi vµ phÇn gi¸ trÞ bÞ thiÖt h¹i h háng.
4. Néi dung h¹ch to¸n tiÒn l¬ng:
a. NhiÖm vô h¹ch to¸n tiÒn l¬ng trong doanh nghiÖp:
§Ó ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu qu¶n lý, kÕ to¸n tiÒn l¬ng trong c¸c doanh nghiÖp
cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau:
- Ghi chÐp, ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, trung thùc, kÞp thêi ngµy c«ng thùc tÕ lµm
viÖc, nghØ viÖc, ngõng viÖc, nghØ BHXH... cña ngêi lao ®éng ®Ó cã c¨n cø tÝnh tr¶ l¬ng, BHXH tr¶ thay l¬ng, tiÒn thëng... cho tõng ngêi vµ qu¶n lý lao ®éng trong doanh
nghiÖp.
- Theo dâi, ghi chÐp viÖc h×nh thµnh quü tiÒn l¬ng, t×nh h×nh chi tr¶ quü l¬ng
cña doanh nghiÖp; viÖc trÝch lËp vµ chi tr¶ c¸c quü b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ,
kinh phÝ c«ng ®oµn.
-Cung cÊp nh÷ng sè liÖu cÇn thiÕt cho viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm, h¹ch to¸n thu nhËp vµ mét sè néi dung kh¸c cã liªn quan.
b. Tµi kho¶n sö dông:
§Ó h¹ch to¸n tiÒn l¬ng kÕ to¸n sö dông tµi kho¶n 334”Ph¶i tr¶ c«ng nh©n
viªn”: Dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n thanh to¸n víi c«ng nh©n viªn cña doanh nghiÖp
vÒ tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng, phô cÊp, b¶o hiÓm x· héi, tiÒn thëng vµ c¸c kho¶n kh¸c
thuéc thu nhËp cña hä. KÕt cÊu cña tµi kho¶n nµy nh sau:
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
6
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
Bªn Nî:
- C¸c kho¶n khÊu trõ vµo tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n viªn.
- TiÒn l¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n ®· tr¶ cho c«ng nh©n viªn.- KÕt chuyÓn tiÒn long c«ng nh©n, viªn chøc cha lÜnh.
Bªn Cã:
- TiÒn l¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n kh¸c cßn ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc.
D Nî(nÕu cã): Sè tr¶ thõa cho c«ng nh©n viªn chøc.
D Cã:TiÒn l¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n kh¸c cßn ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn chøc
c. Tr×nh tù vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
* Tr×nh tù:
§Ó thanh to¸n tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp cho ngêi lao
®éng, hµng th¸ng kÕ to¸n doanh nghiÖp ph¶i lËp “B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng” cho
tõng tæ, ®éi, ph©n xëng s¶n xuÊt vµ c¸c phßng ban c¨n cø vµo kÕt qu¶ ®Ó tÝnh l¬ng
cho tõng ngêi. Trªn b¶ng tÝnh l¬ng cÇn ghi râ tõng kho¶n tiÒn l¬ng (l¬ng s¶n phÈm,
l¬ng thêi gian), c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp, c¸c kho¶n khÊu trõ vµ sè tiÒn ngêi lao
®éng cßn ®îc lÜnh. Kho¶n thanh to¸n vÒ trî cÊp b¶o hiÓm x· héi còng ®îc lËp t¬ng
tù. Sau khi kÕ to¸n trëng kiÓm tra, x¸c nhËn vµ ký, gi¸m ®èc duyÖt y, ”B¶ng thanh
to¸n tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi” sÏ ®îc lµm c¨n cø ®Ó thanh to¸n l¬ng vµ b¶o hiÓm
x· héi cho ngêi lao ®éng. Th«ng thêng, t¹i c¸c doanh nghiÖp, viÖc thanh to¸n l¬ng vµ
c¸c kho¶n kh¸c cho ngêi lao ®éng ®îc chia lµm 2 kú: Kú 1 t¹m øng cßn kú 2 sÏ nhËn
sè cßn l¹i sau khi ®· trõ c¸c kho¶n khÊu trõ vµ thu nhËp. C¸c kho¶n thanh to¸n l¬ng, thanh to¸n b¶o hiÓm x· héi, b¶ng kª danh s¸ch nh÷ng ngêi cha lÜnh l¬ng cïng
víi c¸c chøng tõ vµ b¸o c¸o thu chi tiÒn mÆt ph¶i chuyÓn kÞp thêi cho phßng kÕ to¸n
®Ó kiÓm tra, ghi sæ.
* Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n:
- Hµng th¸ng tÝnh ra tæng sè tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n phô cÊp mang tÝnh chÊt tiÒn l¬ng
ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn(bao gåm tiÒn long, tiÒn c«ng, phô cÊp khu vùc, chøcvô,
®¾t ®á, tiÒn ¨n gi÷a ca, tiÒn thëng trong s¶n xuÊt…) vµ ph©n bæ cho c¸c ®èi t îng sö
dông, kÕ to¸n ghi:
Nî TK 622 (chi tiÕt ®èi tîng): Ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt, chÕ t¹o s¶n
phÈm hay thùc hiÖn c¸c lao vô, dÞch vô.
Nî TK 627 (6271-Chi tiÕt ph©n xëng): Ph¶i tr¶ nh©n viªn qu¶n lý.ph©n xëng.
Nî TK 641 (6411): Ph¶i tr¶ cho nh©n viªn b¸n hµng, tiªu thô s¶n phÈm, lao vô, dÞch
vô.
Nî TK 642 (6421): Ph¶i tr¶ cho bé phËn nh©n c«ng qu¶n lý doanh nghiÖp
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
7
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
Cã TK 334: Tæng sè thï lao lao ®éng ph¶i tr¶.
- Khi tÝnh ra TL nghØ phÐp thùc tÕ ph¶i tr¶ CNV, kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 622 (hoÆc TK 335)
Nî TK 641, 642, 627
Cã TK 334
-Thanh to¸n thï lao (tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng):
ViÖc thanh to¸n thï lao(tiÒn c«ng, tiÒn l¬ng) cho ngêi lao ®éng ®îc kh¸i qu¸t
b»ng s¬ ®å ®èi øng tµi kho¶n chñ yÕu sau:
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
8
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
S¬ ®å h¹ch to¸n tiÒn l¬ng
vµ thanh to¸n víi c«ng nh©n viªn :
TK 622, 627,641, 642
TK 334
TK 3383, 3384, 333, 138, 141
KhÊu trõ c¸c kho¶n vµo TL cña CNV
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ CNV
TK 335
TK 111, 112
TL nghØ phÐp thùc TrÝch tríc TL nghØ
tÕ ph¶i tr¶ CNV
phÐp cña CNSX
Chi tr¶ TL, thëng, BHXH, c¸c kho¶n
kh¸c cña CNV
TK 4311, 4312
TiÒn thëng thi ®ua, trî cÊp khã
kh¨n ph¶i tr¶ CNV
TK 3388
Chi tr¶ TL cho
ngêi ®i v¾ng
TL cña ngêi ®i
v¾ng cha vÒ
TK 3383
BHXH ph¶i tr¶ CNV
II. Tæ chøc h¹ch to¸n BHXH, BHYT, KPC§:
1. Kh¸i niÖm, nhiÖm vô h¹ch to¸n BHXH, BHYT, KPC§:
Mäi ngêi lao ®éng ®Òu quan t©m ®Õn tiÒn l¬ng vµ thu nhËp mµ hä ®îc ngêi sö
dông lao ®éng tr¶ cho. Tuy nhiªn, ngoµi tiÒn l¬ng tr¶ cho thêi gian lµm viÖc cßn cã
nh÷ng quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm kh¸c thu hót sù quan t©m cña ngêi lao ®éng: ®ã lµ
b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn mµ thêng ®îc gäi chung lµ c¸c
kho¶n trÝch theo l¬ng.
BÊt kú mét doanh nghiÖp nµo còng ®Òu ph¶i theo dâi viÖc h×nh thµnh c¸c quü
b¶o hiÓm x· héi, b¶o hiÓm y tÕ, kinh phÝ c«ng ®oµn vµ viÖc h¹ch to¸n sö dông c¸c
quü ®ã.
Quü b¶o hiÓm x· héi dïng ®Ó trî cÊp cho ngêi lao ®éng cã thêi gian ®ãng gãp
quü trong c¸c trêng hîp hä mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng.
Quü b¶o hiÓm y tÕ dïng ®Ó ®µi thä cho nh÷ng ngêi lao ®éng cã thêi gian ®ãng
gãp quü trong c¸c trêng hîp kh¸m ch÷a bÖnh.
Quü kinh phÝ c«ng ®oµn dïng ®Ó tµi trî cho ho¹t ®éng c«ng ®oµn c¸c cÊp.
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
9
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
C¸c quü trªn ®îc trÝch lËp theo tû lÖ quy ®Þnh vµ tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp vµ cã mét tû lÖ phÇn tr¨m ®ãng gãp cña ngêi lao ®éng.
2. Sù h×nh thµnh vµ sö dông qòy BHXH, BHYT, KPC§:
Qòy BHXH ®îc h×nh thµnh b»ng c¸ch trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè
qòy tiÒn l¬ng cÊp bËc vµ c¸c kho¶n phô cÊp (chøc vô, khu vùc, ®¾t ®á, th©m niªn) cña
c«ng nh©n viªn chøc thùc tÕ ph¸t sinh trong th¸ng. Theo chÕ ®é hiÖn hµnh, tû lÖ trÝch
BHXH lµ 20% trong ®ã 15% do ®¬n vÞ hoÆc chñ sö dông lao ®éng nép, ®îc vµo l¬ng th¸ng.Qòy BHXH ®îc chi tiªu cho c¸c trêng hîp ngêi lao ®éng èm ®au, thai
s¶n, tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, hu trÝ, tö tuÊt. Qòy nµy do c¬ quan b¶o hiÓm
x· héi qu¶n lý..
Qòy BHYT ®îc sö dông ®Î thanh to¸n c¸c kho¶n tiÒn kh¸m, ch÷a bÖnh, viÖn
phÝ, thuèc thang… cho ngêi lao ®éng trong thêi gian èm ®au, sinh ®Î. Qòy nµy ®îc
h×nh thµnh b»ng c¸ch trÝch theo tû lÖ quy ®Þnh trªn tæng sè tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n
viªn chøc thùc tÕ ph¸t sinh trong th¸ng. Tû lÖ trÝch BHYT hiÖn hµnh lµ 3%, trong ®o
2% tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh, 1% trõ vµo thu nhËp cña ngêi lao ®éng. Cßn ph¶i
trÝch theo mét tû lÖ quy ®Þnh víi tæng sè qòy tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng vµ phô cÊp (phô
cÊp chøc vô, phô cÊp tr¸ch nhiÖm, phô cÊp khu vùc, phô cÊp thu hót, phô cÊp ®¾t ®á,
phô cÊp ®Æc biÖt, phô cÊp ®éc h¹i, nguy hiÓm, phô cÊp lu ®éng, phô cÊp th©m niªn,
phô cÊp phôc vô quèc phßng, an ninh) thùc tÕ ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng-kÓ c¶ lao
®éng hîp ®ång tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh ®Ó h×nh thµnh kinh phÝ c«ng ®oµn. Tû lÖ
KPC§ theo chÕ ®é hiÖn hµnh lµ 2%.
3. Néi dung h¹ch to¸n:
§Ó thanh to¸n c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp cho ngêi lao ®éng, hµng th¸ng kÕ
to¸n doanh nghiÖp ph¶i lËp “B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng cho tõng tæ ®éi, ph©n xëng
s¶n xuÊt vµ c¸c phßng ban c¨n cø vµo kÕt qu¶ tÝnh l¬ng cho tõng ngêi. Trªn b¶ng
tÝnh l¬ng cÇn ghi râ c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp, c¸c kho¶n khÊu trõ vµ sè tiÒn ngêi
lao ®éng cßn ®îc lÜnh. Kho¶n thanh to¸n vÒ trî cÊp BHXH còng ®îc lËp t¬ng tù.
Sau khi kÕ to¸n ttëng kiÓm tra, x¸c nhËn vµ ký gi¸m ®èc duyÖt y, “B¶ng thanh to¸n
tiÒn l¬ng vµ b¶o hiÓm x· héi” sÏ ®îc lµm c¨n cø ®Ó thanh to¸n tiÒn l¬ng vµ BHXH
cho ngêi lao ®éng.
Tµi kho¶n h¹ch to¸n BHXH, BHYT, KPC§ lµ TK 338: ”Ph¶i tr¶ vµ ph¶i nép
kh¸c": Dïng ®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n ph¶i tr¶ vµ ph¶i nép cho c¬ quan ph¸p luËt,
cho c¸c tæ chøc, ®oµn thÓ x· héi, cho cÊp trªn vÒ KPC§, BHXH, BHYT, doanh thu
nhËn tríc cña kh¸ch hµng …KÕt cÇu cña TK nµy nh sau:
Bªn Nî:
- C¸c kho¶n ®· nép cho c¬ quan qu¶n lý c¸c qòy.
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
10
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
- C¸c kho¶n®· chi vÒ kinh phÝ c«ng ®oµn.
- Xö lý gi¸ trÞ tµi s¶n thõa.
- KÕt chuyÓn doanh thu nhËn tríc vµo doanh thu b¸n hµng t¬ng øng tõng kú.
Bªn Cã:
-TrÝch KPC§, BHXH, BHYT theo tû lÖ quy ®Þnh.
- Tæng sè doanh thu nhËn tríc ph¸t sinh trong kú.
- C¸c kho¶n ®· tr¶, ®· nép hay thu hé.
- Gi¸ trÞ tµi s¶n thõa chê xö lý.
- Sè ®· tr¶, ®· nép lín h¬n sè ph¶i tr¶, ph¶i nép hoµn l¹i.
D Nî(nÕu cã): Sè tr¶ thõa, nép thõa, vît chi cha ®îc thanh to¸n.
D Cã: Sè tiÒn cßn ph¶i tr¶, ph¶i nép vµ gi¸ trÞ tµi s¶n thõa chê xö lý.
ViÖc h¹ch to¸n c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng ®îc thÓ hiÖn b»ng s¬ ®å ®èi øng tµi
kho¸n sau:
S¬ ®å h¹ch to¸n BHXH, BHYT, KPC§
TK 111, 112
vµo
TK 3382 3384
KhÊu trõ c¸c kho¶n vµo TL cña CNV
TK 622, 627,641, 642
TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ tÝnh
chÝ phÝ SXKD theo quy ®Þnh
Chi tiªu kinh phÝ C§ t¹i doanh nghiÖp
TK 334
TrÝch BHXH, BHYT, KPC§ trõ
vµo TL cña ngêi lao ®éng
TK 334
Chi tr¶ BHXH cho BHXH ph¶i tr¶
ngêi lao ®éng
cho CNV
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
11
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
BHXH, KPC§ vît chi ®îc cÊp
C¸c kho¶n khÊu trõ vµo thu nhËp cña c«ng nh©n viªn: Theo quy ®Þnh, sau khi®ãng
BHXH, BHYT, KPC§ vµ thuÕ thu nhËp c¸ nh©n, tæng sè c¸c kho¶n khÊu trõ kh«ng
®ît vît qu¸ 30% sè cßn l¹i.
III. H¹ch to¸n c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c
®éng:
cña ngêi lao
Ngoµi chÕ ®é tiÒn l¬ng, c¸c doanh nghiÖp cßn tiÕn hµnh x©y dùng chÕ ®é tiÒn
thëng cho c¸c c¸ nh©n, tËp thÓ cã thµnh tÝch trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh.
TiÒn thëng bao gåm tiÒn thëng thi ®ua (lÊy tõ qòy khen thëng) vµ thëng trong s¶n
xuÊt kinh doanh (thëng n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm, thëng tiÕt kiÖm vËt t, thëng
ph¸t minh, s¸ng kiÕn…)
Ngoµi ra, c¸c doanh nghiÖp cßn x©y dùng chÕ ®é trî cÊp cho ngêi lao ®éng
cã hoµn c¶nh khã kh¨n, sinh ®Î, èm ®au
Khi tÝnh ra tiÒn thëng thi ®ua chi tõ qòy khen thëng, trî cÊp khã kh¨n chi tõ
qòy phóc lîi ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn, kÕ to¸n ghi sæ theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 4311(thëng thi ®ua)
Nî TK 4312(trî cÊp khã kh¨n)
Cã TK 334
Khi thanh to¸n tiÒn thëng vµ trî cÊp khã kh¨n cho c«ng nh©n viªn kÕ to¸n ghi
sæ theo ®Þnh kho¶n:
Nî TK 334
Cã TK 111, 112
IV. Chøng tõ , sæ s¸ch dïng ®Ó h¹ch to¸n tiÒn l¬ng, BHXH,
BHYT, KPC§:
1. Chøng tõ dïng ®Ó h¹ch to¸n:
Còng gièng nh viÖc h¹ch to¸n mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, viÖc h¹ch to¸n
tiÒn l¬ng yªu cÇu ph¶i cã chøng tõ kÕ to¸n lËp mét c¸ch chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ, theo ®óng
chÕ ®é ghi chÐp quy ®Þnh. Nh÷ng chøng tõ ban ®Çu trong h¹ch to¸n tiÒn l¬ng lµ c¬ së
®Ó tÝnh to¸n tiÒn l¬ng vµ chi tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n viªn.
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
12
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
Theo chÕ ®é chøng tõ kÕ to¸n ban hµnh theo quyÕt ®Þnh sè
1141/TC/Q§/C§KT ngµy 01 th¸ng 11 n¨m 1995 cña Bé Tµi chÝnh, chøng tõ kÕ to¸n
lao ®éng vµ tiÒn l¬ng bao gåm c¸c lo¹i sau ®©y:
a. B¶ng chÊm c«ng
B¶ng chÊm c«ng dïng ®Ó theo dâi ngµy c«ng thùc tÕ lµm viÖc, nghØ viÖc,
ngõng viÖc, nghØ BHXH... cña ngêi lao ®éng ®Ó cã c¨n cø tÝnh tr¶ l¬ng, BHXH tr¶
thay l¬ng, tiÒn thëng... cho tõng ngêi vµ qu¶n lý lao ®éng trong doanh nghiÖp. Cuèi
th¸ng b¶ng chÊm c«ng cïng c¸c chøng tõ liªn quan nh phiÕu nghØ hëng BHXH... ®îc
chuyÓn vÒ bé phËn kÕ to¸n ®Ó kiÓm tra, ®èi chiÕu, quy ra c«ng ®Ó tÝnh l¬ng vµ b¶o
hiÓm x· héi. KÕ to¸n tiÒn l¬ng c¨n cø vµo c¸c ký hiÖu chÊm c«ng cña tõng ngêi tÝnh
ra sè ngµy c«ng theo tõng lo¹i t¬ng øng ®Ó ghi vµo cét 32, 33, 34, 35, 36. B¶ng chÊm
c«ng ®îc lu t¹i Phßng kÕ to¸n cïng c¸c chøng tõ liªn quan.
b. B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng
B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng lµ chøng tõ lµm c¨n cø thanh to¸n tiÒn l¬ng, phô cÊp
cho ngêi lao ®éng, kiÓm tra viÖc thanh to¸n tiÒn l¬ng cho ngêi lao ®éng lµm viÖc
trong c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh, ®ång thêi lµ c¨n cø ®Ó thèng kª vÒ lao ®éng
tiÒn l¬ng.
B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng ®îc lËp hµng th¸ng theo tõng bé phËn (phßng, ban,
tæ nhãm... ) t¬ng øng víi b¶ng chÊm c«ng.
C¬ së ®Ó lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng lµ c¸c chøng tõ vÒ lao ®éng nh : b¶ng
chÊm c«ng, b¶ng tÝnh phô cÊp, trî cÊp, phiÕu x¸c nhËn thêi gian lao ®éng hoÆc c«ng
viÖc hoµn thµnh.
C¨n cø vµo chøng tõ liªn quan, bé phËn kÕ to¸n lËp b¶ng thanh to¸n l¬ng,
chuyÓn cho kÕ to¸n trëng duyÖt ®Ó lµm c¨n cø lËp phiÕu chi vµ ph¸t l¬ng. B¶ng nµy ®îc lu t¹i phßng (ban) kÕ to¸n.
c. PhiÕu nghØ hëng b¶o hiÓm x· héi
PhiÕu nghØ hëng BHXH dïng ®Ó x¸c nhËn sè ngµy ®îc nghØ do èm ®au, thai
s¶n, tai n¹n lao ®éng, nghØ tr«ng con èm ... cña ngêi lao ®éng, lµm c¨n cø tÝnh trî cÊp
b¶o hiÓm x· héi tr¶ thay l¬ng theo chÕ ®é quy ®Þnh.
Cuèi th¸ng phiÕu nµy kÌm theo b¶ng chÊm c«ng chuyÓn vÒ phßng kÕ to¸n ®Ó
tÝnh BHXH vµo c¸c cét 1, 2, 3, 4 mÆt sau cña phiÕu.
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
13
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
d. B¶ng thanh to¸n b¶o hiÓm x· héi
B¶ng thanh to¸n b¶o hiÓm x· héi dïng lµm c¨n cø tæng hîp vµ thanh to¸n trî
cÊp b¶o hiÓm x· héi tr¶ thay l¬ng cho ngêi lao ®éng, lËp b¸o c¸o quyÕt to¸n b¶o hiÓm
x· héi víi c¬ quan qu¶n lý b¶o hiÓm x· héi cÊp trªn.
Cuèi th¸ng, sau khi kÕ to¸n tÝnh tæng sè ngµy nghØ vµ sè tiÒn trî cÊp cho tõng
ngêi vµ cho toµn ®¬n vÞ, b¶ng nµy ®îc chuyÓn cho trëng ban b¶o hiÓm x· héi cña ®¬n
vÞ x¸c nhËn vµ chuyÓn cho kÕ to¸n trëng duyÖt chi.
e. B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng
B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng lµ chøng tõ x¸c nhËn sè tiÒn thëng cho tõng ngêi
lao ®éng, lµm c¬ së ®Ó tÝnh thu nhËp cña mçi ngêi lao ®éng vµ ghi sæ kÕ to¸n.
B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng chñ yÕu dïng trong c¸c trêng hîp thëng theo l¬ng
kh«ng dïng trong c¸c trêng hîp thëng ®ét xuÊt, thëng tiÕt kiÖm nguyªn vËt liÖu...
f. PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh
PhiÕu x¸c nhËn s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh lµ chøng tõ x¸c nhËn sè
s¶n phÈm hoÆc c«ng viÖc hoµn thµnh cu¶ ®¬n vÞ hoÆc c¸ nh©n ngêi lao ®éng. Lµm c¬
së ®Ó lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng hoÆc tiÒn c«ng cho ngêi lao ®éng.
PhiÕu nµy do ngêi giao viÖc lËp thµnh 2 liªn: 1 liªn lu vµ 1 liªn chuyÓn ®Õn kÕ
to¸n tiÒn l¬ng ®Ó lµm thñ tôc thanh to¸n cho ngêi lao ®éng. Tríc khi chuyÓn ®Õn kÕ
to¸n tiÒn l¬ng ph¶i cã ®Çy ®ñ ch÷ ký cña ngêi giao viÖc, ngêi nhËn viÖc, ngêi kiÓm tra
chÊt lîng vµ ngêi duyÖt.
g. PhiÕu b¸o lµm thªm giê
PhiÕu b¸o lµm thªm giê lµ chøng tõ x¸c nhËn sè giê c«ng, ®¬n gi¸ vµ sè tiÒn
lµm thªm ®îc hëng cña tõng c«ng viÖc vµ lµ c¬ së ®Ó tÝnh tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng.
PhiÕu nµy do ngêi b¸o lµm thªm giê lËp vµ chuyÓn cho ngêi cã tr¸ch nhiÖm
kiÓm tra vµ ký duyÖt chÊp nhËn sè giê lµm thªm vµ ®ång ý thanh to¸n. Sau khi cã ®Çy
®ñ ch÷ ký, phiÕu b¸o lµm thªm giê ®îc chuyÓn ®Õn kÕ to¸n lao ®éng tiÒn l¬ng ®Ó lµm
c¬ së tÝnh l¬ng th¸ng.
h. Hîp ®ång giao kho¸n:
Hîp ®ång giao kho¸n lµ b¶n ký kÕt gi÷a ngêi giao kho¸n vµ ngêi nhËn kho¸n
vÒ khèi lîng c«ng viÖc, thêi gian lµm v iÖc,, tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña mçi bªn khi
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
14
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã ®ång thêi lµ c¬ së ®Ó thanh to¸n tiÒn c«ng lao ®éng cho ng êi nhËn kho¸n.
i. Biªn b¶n ®iÒu tra tai n¹n lao ®éng
Biªn b¶n nµy nh»m x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c c¸c vô tai n¹n lao ®éng x¶y ra
t¹i ®¬n vÞ ®Ó cã chÕ ®é b¶o hiÓm cho ngêi lao ®éng mét c¸ch tho¶ ®¸ng vµ cã c¸c
biÖn ph¸p b¶o ®¶m an toµn lao ®éng, ng¨n ngõa c¸c vô tai n¹n x¶y ra t¹i ®¬n vÞ.
2.Sæ s¸ch dïng ®Ó h¹ch to¸n:
§Ó viÖc h¹ch to¸n tiÒn l¬ng ®îc chuÈn x¸c, kÞp thêi cung cÊp th«ng tin cho ngêi qu¶n lý, hÖ thèng sæ s¸ch vµ quy tr×nh ghi chÐp ®ßi hái ph¶i ®îc tæ chøc khoa häc,
hîp lý, võa ®¶m b¶o chÝnh x¸c, võa gi¶m bít lao ®éng cho ngêi lµm c«ng t¸c kÕ to¸n.
Theo chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, viÖc tæ chøc hÖ thèng sæ s¸ch do doanh nghiÖp
tù x©y dùng dùa trªn 4 h×nh thøc sæ do Bé Tµi chÝnh quy ®Þnh, ®ång thêi c¨n cø vµo
®Æc ®iÓm, quy m« ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña ®¬n vÞ. ViÖc tæ chøc h¹ch to¸n
tiÒn l¬ng tiÕn hµnh theo c¸c h×nh thøc nh sau:
* H×nh thøc nhËt ký chung:
§©y lµ h×nh thøc ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh theo thø tù thêi gian
vµo mét quyÓn sæ nhËt ký gäi lµ NhËt ký chung. Sau ®ã, c¨n cø vµo nhËt ký chung lÊy
sè liÖu ®Ó ghi vµo Sæ c¸i. Ngoµi ra ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc ghi chÐp NhËt ký chung cã
thÓ më c¸c nhËt ký phô cho c¸c tµi kho¶n chñ yÕu. §Þnh kú céng c¸c nhËt ký phô lÊy
sè liÖu vµo nhËt ký chung råi vµo sæ c¸i. §èi víi c¸c ®èi tîng cÇn theo dâi chi tiÕt th×
kÕ to¸n më
c¸c sæ,
thÎ chi tiÕt, lÊy sè liÖu so s¸nh ®èi chiÕu víi sæ nhËt ký vµ sæ c¸i.
Chøng
tõ gèc:
- B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng
PhÇn
hµnhthanh
kÕ to¸n
l¬ng theo h×nh thøc sæ nµy ®îc tæ chøc nh mäi phÇn
- B¶ng
to¸ntiÒn
BHXH
tiÒnvô
thëng
hµnh kh¸c- B¶ng
nghÜathanh
lµ khito¸n
nghiÖp
ph¸t sinh, kÕ to¸n sÏ ghi vµo sæ nhËt ký chung, cuèi
- Chøng tõ thanh to¸n
th¸ng hay ®Þnh kú kÕ to¸n sÏ c¨n cø vµo nhËt ký chung, lo¹i bá c¸c sè liÖu trïng råi
ph¶n ¸nh vµo sæ c¸i. NÕu cÇn thiÕt cã thÓ tæ chøc sæ kÕ to¸n chi tiÕt vÒ tiÒn l¬ng. Cuèi
kú lËp c¸c b¸o c¸o.
H×nh thøc nhËt ký chung ®¬n gi¶n, phï hîp víi mäi lo¹i h×nh doanh nghiÖp
NhËt
TKnhËt
334ký
nhng l¹i cã nhîc ®iÓm
hayký
ghichung
trïng, mçi chøng tõ thêng ®îc vµoSæ
Ýt chi
nhÊttiÕt
2 sæ
trë lªn. Bëi vËy, cuèi th¸ng sau khi céng sè liÖu tõ c¸c sæ nhËt ký, kÕ to¸n ph¶i lo¹i bá
c¸c sè liÖu trïng l¾p råi míi ghi vµo sæ c¸i.
S¬
theo h×nh thøc nhËt ký chung:
Sæ®å
c¸ighi
TKsæ334
B¶ng tæng hîp chi tiÕt
B¶ng c©n ®èi tµi kho¶n
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
B¸o c¸o kÕ to¸n
15
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
* H×nh thøc nhËt ký sæ c¸i:
§©y lµ h×nh thøc ghi chÐp kÕt hîp viÖc ghi chÐp theo thêi gian vµ theo hÖ
thèng vµo trong mét quyÓn sæ gäi lµ nhËt ký sæ c¸i. Trªn sæ nµy gåm phÇn nhËt ký
ph¶n ¸nh tr×nh tù ph¸t sinh c¸c nghiÖp vô qua phÇn chøng tõ vµ phÇn sæ c¸i ph¶n ¸nh
theo c¶ 2 bªn Nî, Cã cña tµi kho¶n. H×nh thøc nµy chi thêng ¸p dông ë c¸c ®¬n vÞ
nhá, Ýt nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh.
S¬ ®å h×nh thøc ghi sæ nhËt ký sæ c¸i:
Chøng tõ gèc:
- B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng
- B¶ng thanh to¸n BHXH
- B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng
- Chøng tõ thanh to¸n
NhËt ký sæ c¸i
* H×nh thøc chøng tõ ghi sæ:
H×nh thøc nµy rÊt ®¬n gi¶n, dÔ ¸p dông. Theo h×nh thøc nµy th× viÖc ghi sæ kÕ
to¸n tæng hîp ®îc chi thµnh 2 qu¸ tr×nh riªng biÖt: ghi theo tr×nh tù thêi gian, ghi theo
hÖ thèng ®îc ghi ë sæ c¸i. ViÖc ghi chÐp ®îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù nh sau:
Hµng ngµy, khi ph¸t sinh nghiÖp vô kinh tÕ, c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc, kÕ
to¸n lËp b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc cña c¸c nghiÖp vô vÒ tiÒn l¬ng, lËp chøng tõ ghi
sæ, sau ®ã chøng tõ ghi sæ nµy ®îc chuyÓn cho kÕ to¸n trëng kiÓm tra, ký duyÖt råi
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
16
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
chuyÓn cho kÕ to¸n tæng hîp tiÕn hµnh ghi sæ c¸i tµi kho¶n 334. Kh¸i qu¸t l¹i ta cã s¬
®å nh sau:
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
17
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
Chøng tõ gèc:
- B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng
- B¶ng thanh to¸n BHXH
- B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng
- Chøng tõ thanh to¸n
* H×nh thøc nhËt ký chøng tõ:
§©y
lµ h×nh
thøc kÕt
thêi
Sæ ®¨ng
ký chøng
tõ hîp ph¶n ¸nh theo
Chøng
tõ gian
ghi sævíi hÖ thèng, võa kÕt hîp
h¹ch to¸n tæng ghi
hîpsæ
vµ chi tiÕt. Do ®ã ®· gi¶m bít mét phÇn ®¸ng kÓ khèi lîng c«ng
viÖc, gióp cho viÖc cung cÊp th«ng tin qu¶n lý ®îc kÞp thêi vµ n©ng cao n¨ng suÊt lao
®éng b»ng sù chuyªn m«n ho¸.
Sæ c¸i TK 334
Trong tæ chøc h¹ch to¸n tæng hîp tiÒn l¬ng sö dông c¸c lo¹i sæ nh sau:
- B¶ng ph©n bæ sè 1: B¶ng ph©n bæ tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n trÝch theo l¬ng cho c¸c ®èi
tîng chÞu phÝ.
- B¶ng kª sè 4: tËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp tõng ph©n xëng vµ chi phÝ nh©n
viªn qu¶n lý ph©n xëng.
- B¶ng kª sè 5: tËp hîp chi phÝ nh©n viªn b¸n hµng vµ nh©n viªn qu¶n lý ph©n xëng.
- NhËt ký chøng tõ sè 10: Theo dâi c¸c tµi kho¶n cã quan hÖ víi TK 334.
- NhËt ký chøng tõ sè 1, 2: ph¶n ¸nh viÖc thanh to¸n tiÒn l¬ng.
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
18
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
- Sæ c¸i TK 334.
S¬ ®å tr×nh tù ghi sæ h¹ch to¸n tiÒn l¬ng theo h×nh thøc nhËt ký chøng tõ
Chøng tõ gèc:
- B¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng
- B¶ng thanh to¸n BHXH
- B¶ng thanh to¸n tiÒn thëng
- Chøng tõ thanh to¸n
Chøng tõ
thanh to¸n
B¶ng ph©n bæ sè 1
B¶ng kª sè 4
B¶ng kª sè 5
NhËt ký chøng tõ sè 7
NhËt ký chøng tõ sè 10
Sæ c¸i TK 334
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
NhËt ký chøng tõ sè 1,
sè 2
Ghi nî TK 334 (338)
Ghi cã TK 111(112)
19
Trêng §¹i häc KTQD
Ph¹m ThÞ Hµ - Líp KT9B
CH¦¥NG II: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n tiÒn l¬ng vµ c¸c kho¶n
trÝch theo l¬ng t¹i c«ng ty viÔn th«ng Hµ néi
I. §Æc ®iÓm kinh tÕ, kü thuËt cña C«ng ty ¶nh hëng ®Õn
c«ng t¸c kÕ to¸n:
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña C«ng ty:
Ngµy 01/07/1987 tiÒn th©n cña C«ng ty ViÔn th«ng Hµ néi lµ C«ng ty §iÖn b¸o
Hµ néi ®îc thµnh lËp. §©y lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ trùc thuéc Bu ®iÖn Hµ néi ®îc h¹ch
to¸n trong néi bé xÝ nghiÖp. Trong thêi kú ®ã, C«ng ty §iÖn b¸o Hµ néi cã nhiÖm vô
ho¹t ®éng trong mét sè lÜnh vùc h¹n chÕ nh: qu¶n lý hÖ thèng thiÕt bÞ th«ng tin liªn
l¹c, tæ chøc khai th¸c ®iÖn b¸o trong níc, ®iÖn b¸o quèc tÕ vµ truyÒn b¸o tíi c¸c tØnh
thµnh theo qui ®Þnh.
Cïng víi ®µ ph¸t triÓn cña ®Êt níc trong t×nh h×nh míi, tõng bíc ®¸p øng nhu
cÇu cña c¬ chÕ thÞ trêng, C«ng ty §iÖn b¸o Hµ néi ®îc ®æi tªn thµnh C«ng ty ViÔn
th«ng Hµ néi theo quyÕt ®Þnh sè 4350/ Q§-TCCB ngµy 18/12/1997 cña Tæng gi¸m
®èc Tæng C«ng ty Bu chÝnh ViÔn th«ng ViÖt nam, quyÕt ®Þnh sè 437/Q§ ngµy
20/08/1997 vµ quyÕt ®Þnh 511/Q§ ngµy 12/12/1997 cña Gi¸m ®èc Bu ®iÖn Hµ néi,
quy ®Þnh quyÒn h¹n, nhiÖm vô vµ tæ chøc bé m¸y cña c«ng ty.
Nh»m phï hîp víi tiÕn tr×nh ®æi míi, ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o, tù chñ trong s¶n
xuÊt kinh doanh cña c«ng ty, tuy lµ mét ®¬n vÞ trùc thuéc Bu ®iÖn thµnh phè Hµ néiGi¸m ®èc Bu ®iÖn Hµ néi ®· cho phÐp c«ng ty:
-
§îc thùc hiÖn chÕ ®é h¹ch to¸n kinh doanh trong c«ng ty.
-
§îc dïng con dÊu riªng theo tªn gäi ®Ó quan hÖ c«ng t¸c.
-
§îc ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ víi c¸c ®èi t¸c ngoµi c«ng ty theo sù qu¶n lý cña
Bu ®iÖn Hµ néi.
§Þa bµn ho¹t ®éng trùc tiÕp cña c«ng ty lµ thµnh phè Hµ néi vµ c¸c tØnh phÝa
B¾c. C«ng ty cã t c¸ch ph¸p nh©n, chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp tríc ph¸p luËt trong
ph¹m vi quyÒn h¹n cña m×nh. C«ng ty cã ®¨ng ký kinh doanh trªn ®Þa bµn Hµ
néi(S®kkd-306675/DNNN), trô së ®Æt t¹i 75 §inh Tiªn Hoµng quËn Hoµn kiÕm Hµ
néi. Tªn giao dÞch quèc tÕ cña c«ng ty lµ Hanoi Telecommunication company.
Tuy míi ®îc thµnh lËp nhng C«ng ty ViÔn th«ng Hµ néi ®· cã nh÷ng bíc ph¸t
triÓn t¬ng ®èi vµ nhanh chãng æn ®Þnh.
§Ó ®¸p øng nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh trong t×nh h×nh míi, n¨m 1997, ®îc
sù nhÊt trÝ cña l·nh ®¹o Bu ®iÖn Hµ néi, c«ng ty ®· c¬ cÊu l¹i hÖ thèng tæ chøc qu¶n
lý, tiÕp nhËn thªm mét sè lao ®éng, bæ xung hai dÞch vô míi( ®iÖn tho¹i di ®éng vµ
nh¾n tin ViÖt nam). Do vËy, c«ng ty ®· ®¹t møc tæng doanh thu lµ 75,6 tû ®ång t¨ng
gÇn gÊp ®«i doanh thu cña c«ng ty tiÒn th©n lµ C«ng ty §iÖn b¸o Hµ néi (39,6 tû
B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp
20
- Xem thêm -