Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
MôC LôC
Lêi më ®Çu........................................................................................................4
PhÇn I : VÊn ®Ò ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi
nh©n thä.............................................................................................................6
I/- VÊn ®Ò ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n
thä......................................................................................................................6
1. Kh¸i niÖm......................................................................................................6
2. Sù cÇn thiÕt ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n............................................ 6
3. C¸c yÕu tè c¬ b¶n ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n.................................8
4. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n..................................................10
5. §iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä ®îc coi lµ cã kh¶ n¨ng
thanh to¸n.........................................................................................................12
II/- VÊn ®Ò trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n
thä....................................................................................................................12
1. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña dù phßng nghiÖp vô..............................................12
2. C¸c lo¹i dù phßng nghiÖp vô........................................................................14
3. Ph¬ng ph¸p trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô..................................................17
4. C¸c quy ®Þnh cã liªn quan ®Õn viÖc trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô...............21
5. Mèi quan hÖ gi÷a møc trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô, biªn kh¶ n¨ng thanh
to¸n vµ thu nhËp chÞu thuÕ cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm..................................21
III/- VÊn ®Ò biªn kh¶ n¨ng thanh to¸n tèi thiÓu cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi
nh©n thä............................................................................................................22
1. Kh¸i niÖm.....................................................................................................22
2. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh..................................................................................23
3. Vai trß cña chØ tiªu biªn kh¶ n¨ng thanh to¸n tèi thiÓu...............................25
PhÇn II : VÊn ®Ò ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n t¹i c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm
Petrolimex (PICO)...........................................................................................27
I/- Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm
Petrolimex (PJICO)..........................................................................................27
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh....................................................................................27
2. C¸c thµnh tùu ®· ®¹t ®îc trong thêi gian qua............................................32
3. Ph¬ng híng, nhiÖm vô ®Ò ra trong thêi gian tíi......................................41
II/- ViÖc trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô cña c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm
Petrolimex (PJICO) trong n¨m tµi chÝnh 2002................................................45
1. C¸c lo¹i dù phßng nghiÖp vô ®îc trÝch lËp................................................45
2. C¸c ph¬ng ph¸p trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô ®îc ¸p dông....................46
III/- ViÖc x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm
Petrolimex (PJICO) trong n¨m tµi chÝnh 2002................................................54
1. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh biªn kh¶ n¨ng thanh to¸n........................................54
2. C¸c chØ tiªu kh¶ n¨ng thanh to¸n.................................................................55
PhÇn III : Mét sè nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ..........................................................58
I/- VÒ viÖc trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n
thä....................................................................................................................58
1. Dù phßng phÝ cha ®îc hëng (Dù phßng phÝ).........................................58
2. Dù phßng båi thêng cho c¸c tæn thÊt cha khiÕu n¹i (Dù phßng båi thêng).............................................................................................................61
3. Dù phßng båi thêng cho c¸c giao ®éng lín vÒ tæn thÊt (Dù phßng giao ®éng
lín)..........................................................................................................65
II/- VÒ viÖc x¸c ®Þnh biªn kh¶ n¨ng thanh to¸n tèi thiÓu cña doanh nghiÖp b¶o
hiÓm phi nh©n thä ...........................................................................................67
1. C¬ së x¸c ®Þnh biªn kh¶ n¨ng thanh to¸n tèi thiÓu......................................67
2. Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh biªn kh¶ n¨ng thanh to¸n tèi thiÓu..........................67
KÕt luËn...........................................................................................................69
Tµi liÖu tham kh¶o...........................................................................................70
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
lêi më ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ®Ó duy tr× sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn, doanh
nghiÖp b¶o hiÓm nãi chung, doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä nãi riªng,
mét mÆt ph¶i thùc hiÖn ®îc môc tiªu lîi nhuËn vµ c¸c môc tiªu x· héi kh¸c ®·
®Æt ra, mÆt kh¸c doanh nghiÖp còng ph¶i thùc hiÖn môc tiªu ®¶m b¶o kh¶
n¨ng thanh to¸n cho c¸c tr¸ch nhiÖm tµi chÝnh ®· cam kÕt.
Nhng trong thùc tÕ, nhiÒu doanh nghiÖp b¶o hiÓm thêng ch¹y theo môc
tiªu lîi nhuËn mµ xa rêi môc tiªu ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n, bëi v× cã
nh÷ng m©u thuÉn ph¸t sinh khi thùc hiÖn hai môc tiªu nµy. Môc tiªu ®¶m b¶o
kh¶ n¨ng thanh to¸n ®îc thùc hiÖn lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn môc tiªu lîi nhuËn.
Khi môc tiªu lîi nhuËn ®îc ®¶m b¶o th× kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh
nghiÖp b¶o hiÓm ®îc n©ng cao. Tuy nhiªn, ®Ó thu ®îc tû suÊt lîi nhuËn cao th×
nguy c¬ doanh nghiÖp b¶o hiÓm mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n còng cao vµ ngîc
l¹i, khi kh¶ n¨ng thanh to¸n ®îc ®¶m b¶o th× tû suÊt lîi nhuËn thu ®îc cã thÓ
l¹i thÊp h¬n møc kú väng.
NhËn thøc ®îc vÊn ®Ò nµy, nªn trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i c«ng ty cæ
phÇn b¶o hiÓm Petrolimex Petrolimex Joint-Stock Insurance Company
(PJICO) em ®· chän ®Ò tµi “Mét sè vÊn ®Ò vÒ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh
to¸n cña c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex (PJICO)” ®Ó nghiªn cøu.
Ngoµi phÇn më ®Çu vµ phÇn kÕt luËn, ®Ò tµi ®îc bè côc lµm ba phÇn:
PhÇn I : VÊn ®Ò ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh
nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä.
PhÇn II : VÊn ®Ò ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c«ng ty cæ
phÇn b¶o hiÓm Petrolimex.
PhÇn III : Mét sè nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ.
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
§Ò tµi nµy cã thÓ hoµn thµnh lµ do cã sù híng dÉn tËn t×nh cña chñ nhiÖm
bé m«n Kinh tÕ b¶o hiÓm TS – NguyÔn V¨n §Þnh vµ sù gióp ®ì nhiÖt t×nh
cña trëng phßng b¶o hiÓm phi hµng h¶i c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm Petrolimex
Phïng Duy Th¨ng.
Do cßn h¹n chÕ vÒ mÆt kiÕn thøc, tµi liÖu vµ thêi gian, tÊt yÕu trong ®Ò tµi
nµy sÏ kh«ng tr¸nh khái sai sãt.
Xin ch©n thµnh c¸m ¬n mäi sù gãp ý !
Hµ Néi 5 /2003
Sinh viªn thùc hiÖn :
Lª Anh §µi
PhÇn I : Kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp b¶o
hiÓm phi nh©n thä
I/- §¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm
phi nh©n thä
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1/- Kh¸i niÖm
Kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm ®îc hiÓu lµ kh¶ n¨ng
cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm t¹i mét thêi ®iÓm cô thÓ cã thÓ thùc hiÖn ®îc c¸c
tr¸ch nhiÖm tµi chÝnh khi ®Õn h¹n c¸c hîp ®ång ®· ký kÕt.
Nh vËy, mét doanh nghiÖp b¶o hiÓm mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n ®îc hiÓu lµ
t×nh tr¹ng t¬ng øng víi viÖc doanh nghiÖp b¶o hiÓm t¹i mét thêi ®iÓm cô thÓ
kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n ®èi víi c¸c tr¸ch nhiÖm tµi chÝnh ®óng h¹n.
2/- Sù cÇn thiÕt ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n
Kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm ®îc ®¶m b¶o kh«ng chØ
trùc tiÕp b¶o vÖ quyÒn lîi cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm mµ cßn ®¶m b¶o quyÒn
lîi cña kh¸ch hµng tham gia vµ t¸c ®éng tíi nÒn kinh tÕ vµ toµn x· héi.
2.1/- §èi víi doanh nghiÖp b¶o hiÓm
Doanh nghiÖp b¶o hiÓm nãi chung, doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä
nãi riªng cã hai môc tiªu chñ yÕu, ®ã lµ: duy tr× mét kho¶n lîi nhuËn hîp lý
vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n ®èi víi nh÷ng cam kÕt trong hîp ®ång b¶o
hiÓm. Trªn thùc tÕ, nhiÒu doanh nghiÖp b¶o hiÓm thêng ch¹y theo môc tiªu lîi
nhuËn mµ xa rêi môc tiªu ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n. Trong khi ®ã, môc
tiªu ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n ®îc thùc hiÖn lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn môc tiªu
lîi nhuËn.
Khi kh¶ n¨ng thanh to¸n ®èi víi c¸c tr¸ch nhiÖm ®· cam kÕt kh«ng ®îc
®¶m b¶o, doanh nghiÖp b¶o hiÓm ph¶i ®èi mÆt víi nhiÒu khã kh¨n:
Thø nhÊt, doanh nghiÖp b¶o hiÓm sÏ gÆp r¾c rèi ®èi víi c¬ quan qu¶n lý
ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm. Tuú theo t×nh h×nh tµi chÝnh cô thÓ cña doanh
nghiÖp b¶o hiÓm, c¬ quan qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm sÏ ¸p dông
c¸c biÖn ph¸p kh¸c nhau. Nhng tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p nµy ®Òu cã t¸c ®éng tiªu
cùc ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm. V× doanh
nghiÖp b¶o hiÓm ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh ho¹t ®éng kinh
doanh ®Ó kh«i phôc kh¶ n¨ng thanh to¸n. Cô thÓ mét sè ho¹t ®éng kinh doanh
sÏ bÞ ngng l¹i, doanh nghiÖp sÏ ph¶i b¸n ph¸ gi¸ c¸c kho¶n ®Çu t...
Thø hai, uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng sÏ bÞ gi¶m sót. Kh¸ch
hµng mÊt lßng tin ®èi víi doanh nghiÖp b¶o hiÓm vµ ®ång lo¹t huû bá hîp
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
®ång ®· ký kÕt. §Æc biÖt trêng hîp kh¸ch hµng ®ång lo¹t huû bá c¸c hîp ®ång
®· ký kÕt cµng g©y khã kh¨n cho doanh nghiÖp vÒ mÆt tµi chÝnh.
Tãm l¹i, c¶ hai t¸c ®éng trªn ®Òu dÉn ®Õn mét kÕt qu¶ ®ã lµ doanh nghiÖp
b¶o hiÓm kh«ng thùc hiÖn ®îc môc tiªu lîi nhuËn vµ c¸c môc tiªu x· héi kh¸c
®· ®Æt ra.
Khi doanh nghiÖp b¶o hiÓm cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cho c¸c tr¸ch nhiÖm
b¶o hiÓm ®· cam kÕt ®èi víi kh¸ch hµng, khi ®ã doanh nghiÖp cã c¬ héi ®Ó
ph¸t triÓn nh duy tr× vµ më réng ho¹t ®éng kinh doanh, n©ng cao kh¶ n¨ng
c¹nh tranh... tõ ®ã sÏ chiÕm lÜnh ®îc thÞ trêng. Khi ®ã môc tiªu lîi nhuËn cña
doanh nghiÖp còng sÏ ®îc ®¶m b¶o thùc hiÖn.
2.2/- §èi víi kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm
T¸c dông chñ yÕu cña b¶o hiÓm lµ bï ®¾p nh÷ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh
khi kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm gÆp ph¶i rñi ro trªn c¬ së sù båi thêng cña
doanh nghiÖp b¶o hiÓm. Tøc lµ, t¸c dông cña b¶o hiÓm chØ ®îc ph¸t huy khi
doanh nghiÖp b¶o hiÓm cã ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó båi thêng cho c¸c tæn thÊt
ph¸t sinh tõ c¸c hîp ®ång ®· giao kÕt hay nãi ng¾n gän lµ doanh nghiÖp b¶o
hiÓm cã kh¶ n¨ng thanh to¸n víi kh¸ch hµng cña m×nh.
Khi doanh nghiÖp b¶o hiÓm kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¸ch hµng
tham gia b¶o hiÓm sÏ kh«ng ®îc båi thêng khi rñi ro ®îc b¶o hiÓm x¶y ra. Hä
cã thÓ l©m vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n vÒ tµi chÝnh nÕu kh«ng cã nh÷ng kho¶n tiÕt
kiÖm kh¸c.
NÕu kh¸ch hµng huû bá hîp ®ång víi doanh nghiÖp b¶o hiÓm th× kh¸ch
hµng l¹i lµ bªn chôi thiÖt thßi v× phÇn phÝ b¶o hiÓm mµ kh¸ch hµng ®îc nhËn
l¹i ®îc tõ doanh nghiÖp b¶o hiÓm thêng nhá h¬n rÊt nhiÒu so víi tæng phÝ ®·
nép, trong mét sè trêng hîp ®Æc biÖt kh¸ch hµng cßn kh«ng ®îc hoµn phÝ. §Ó
thiÕt lËp mét hîp ®ång b¶o hiÓm míi, kh¸ch hµng ph¶i tèn thªm chi phÝ.
Nh vËy, quyÒn lîi cña kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm chØ ®îc ®¶m b¶o
khi doanh nghiÖp b¶o hiÓm cã ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó thanh to¸n cho c¸c
tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm ®· cam kÕt.
2.3/- §èi víi nÒn kinh tÕ vµ toµn x· héi
Doanh nghiÖp lµ bé phËn cÊu thµnh nªn nÒn kinh tÕ. NÒn kinh tÕ sÏ bÞ t¸c
®éng khi doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n. §Æc biÖt, khi c¸c doanh nghiÖp bÞ ph¸ s¶n
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
hµng lo¹t sÏ dÉn ®Õn khñng ho¶ng kinh tÕ. T¨ng trëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ cã
®îc ph¶i dùa trªn c¬ së sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn cña c¸c doanh nghiÖp cÊu
thµnh nªn nÒn kinh tÕ. Do ®ã, vÊn ®Ò ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n cña c¸c
doanh nghiÖp b¶o hiÓm còng lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c c¬ quan qu¶n
lý ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm.
Sù æn ®Þnh cña x· héi chñ yÕu dùa trªn sù æn ®Þnh cña c¸c tÇng líp d©n c.
Hä tham gia b¶o hiÓm víi môc ®Ých duy tr× sù æn ®Þnh tµi chÝnh cña hä khi
gÆp rñi ro. Khi doanh nghiÖp b¶o hiÓm kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n sÏ ¶nh
hëng ®Õn sù æn ®Þnh cña c¸c tÇng líp d©n c vµ dÉn ®Õn bÊt æn ®Þnh trong toµn
x· héi.
Khi doanh nghiÖp b¶o hiÓm cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cho c¸c tr¸ch nhiÖm
b¶o hiÓm ®· cam kÕt th× trªn khÝa c¹nh nµo ®ã sÏ duy tr× ®îc sù æn ®Þnh cña
toµn x· héi. §©y lµ yÕu tè quan träng ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn kinh tÕ.
3/- C¸c yÕu tè c¬ b¶n ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n
Cã ba yÕu tè c¬ b¶n ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp
b¶o hiÓm phi nh©n thä:
-PhÝ b¶o hiÓm ®· thu vµ c¸c kho¶n dù phßng ®· lËp kh«ng ®ñ
do hËu qu¶ cña nh÷ng sè liÖu thèng kª sai vµ th«ng tin vÒ nghiÖp vô
kh«ng thÝch hîp hoÆc cã nh÷ng thay ®æi nh c¸c khiÕu n¹i ngµy cµng
t¨ng mµ doanh nghiÖp kh«ng cã nh÷ng hµnh ®éng ®iÒu chØnh kÞp thêi.
-Kh¶ n¨ng tÝch tô vÒ sè lîng hoÆc møc ®é cña khiÕu n¹i kh«ng
®îc thu xÕp thÝch hîp th«ng thêng qua viÖc t¸i b¶o hiÓm.
-Tæn thÊt vÒ ®Çu t vµ c¸c tµi s¶n kh¸c trong nh÷ng trêng hîp
®Æc biÖt.
YÕu tè c¬ b¶n ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp b¶o
hiÓm phi nh©n thä lµ phÝ b¶o hiÓm ®· thu vµ c¸c kho¶n dù phßng ®· lËp kh«ng
®ñ ®Ó båi thêng cho c¸c tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm ph¸t sinh trong n¨m tµi chÝnh.
§Ó ®¸nh gi¸ mét c¸ch khoa häc vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp
b¶o hiÓm cÇn ph¶i xem xÐt ®Õn c¸c yÕu tè:
-Quy m« cña doanh nghiÖp (phÇn phÝ thùc gi÷ l¹i).
-C¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm ®îc triÓn khai.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
-§Æc ®iÓm cña thÞ trêng b¶o hiÓm.
-HiÖu qu¶ cña viÖc qu¶n lý (viÖc kiÓm so¸t chi phÝ vµ khiÕu
n¹i, kh¶ n¨ng khai th¸c b¶o hiÓm).
-Rñi ro ph¸ gi¸ c¸c kho¶n ®Çu t do khiÕu n¹i cha thanh to¸n vît qu¸ phÝ thu vµ c¸c kho¶n dù phßng.
-Rñi ro l¹m ph¸t.
-Rñi ro tû gi¸ hèi ®o¸i.
-C¸c quy ®Þnh vÒ viÖc trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô vµ quü dù
tr÷ b¾t buéc, vÒ viÖc ký quü.
-C¬ së cña viÖc ®¸nh gi¸ tµi s¶n nî, tµi s¶n cã.
4/- C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n
b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña
DOANH NGHIÖP B¶O HIÓM PHI NH¢N THä
tµi s¶n
I.TSL§ vµ ®Çu t NH
§¬n vÞ : triÖu VN§
§K
CK
8
nguån vèn
I. Nî ph¶i tr¶
§K
CK
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1.TiÒn
-TiÒn mÆt
-TiÒn göi ng©n hµng
2.§Çu t tµi chÝnh NH
-§Çu t CK NH
-§Çu t NH kh¸c
3.C¸c kho¶n ph¶i thu
-Ph¶i thu cña kh¸ch hµng
* H§ BH gèc
* H§ nhËn t¸i BH
* H§ nhîng t¸i BH
-Doanh thu cha thanh to¸n
-C¸c kho¶n ph¶i thanh to¸n
-DP ph¶i thu khã ®ßi
4.Hµng tån kho
-Nguyªn vËt liÖu tån kho
-C«ng cô, dông cô tån kho
-CP KD dë dang
*Ho¹t ®éng BH gèc
*Ho¹t ®éng nhËn t¸i BH
5.TSL§ kh¸c
-T¹m øng
-CP tr¶ tríc
1.Nî NH
-Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
*H§ BH gèc
*H§ nhËn t¸i BH
*H§ nhîng t¸i BH
-C¸c kho¶n §C DT cha TT
-ThuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép
-Ph¶i tr¶ CNV
-Ph¶i tr¶ kh¸c
II. TSC§ vµ ®Çu t DH
1.TSC§
-Nguyªn gi¸
-GÝa trÞ hao mßn luü kÕ
2.§Çu t tµi chÝnh DH
-§Çu t CK DH
-Gãp vèn liªn doanh
-§Çu t DH kh¸c
3.CP XD c¬ b¶n dë dang
4.C¸c kho¶n ký quü DH
II. Nguån vèn chñ së h÷u
1.Nguån vèn kinh doanh
2.C¸c quü
-Chªnh lÖch tû gi¸
-Quü dù tr÷ b¾t buéc
-Quü dù phßng tµi chÝnh
-Quü DP trî cÊp mÊt viÖc lµm
-Quü khen thëng
-Quü phóc lîi
3.LN cha ph©n phèi
tæng céng:
tæng céng:
2.Dù phßng nghiÖp vô
-D phßng phÝ
-Dù phßng båi thêng
-Dù phßng giao ®éng lín
3.Nî DH
Dùa vµo b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, ta cã thÓ ®a ra c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ kh¶
n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä sau:
4.1/- ChØ tiªu biªn kh¶ n¨ng thanh to¸n
Biªn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä lµ
phÇn chªnh lÖch gi÷a gi¸ trÞ tµi s¶n vµ c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶.
Biªn kh¶ n¨ng thanh to¸n = Tµi s¶n – Nî ph¶i tr¶.
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
ChØ tiªu nµy cho biÕt doanh nghiÖp b¶o hiÓm cã ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó
thanh to¸n cho c¸c tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm ®· cam kÕt hay kh«ng.
4.2/- C¸c chØ tiªu kh¶ n¨ng thanh to¸n
-HÖ sè thanh to¸n chung
Kh¶ n¨ng thanh to¸n
H1 =
Nî ph¶i tr¶
Kh¶ n¨ng thanh to¸n = Tµi s¶n - C¸c kho¶n gi¶m kh¶ n¨ng thanh to¸n.
HÖ sè thanh to¸n chung cho biÕt møc ®é thanh to¸n c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶
cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm b»ng toµn bé tµi s¶n cña doanh nghiÖp.
§èi víi doanh nghiÖp b¶o hiÓm : H1 > 1.
- HÖ sè thanh to¸n hiÖn t¹i
Vèn b»ng tiÒn + §Çu t ng¾n h¹n
H2 =
Nî ng¾n h¹n
HÖ sè thanh to¸n hiÖn t¹i cho biÕt kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî
ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm b»ng nh÷ng c«ng cô cã kh¶ n¨ng thanh
kho¶n cao.
§èi víi doanh nghiÖp b¶o hiÓm : H2 > 1.
- HÖ sè thanh to¸n nhanh
Vèn b»ng tiÒn
H3
=
Nî ng¾n h¹n
HÖ sè thanh to¸n nhanh cho biÕt quü tiÒn mÆt hiÖn cã cña doanh nghiÖp
b¶o hiÓm dµnh cho viÖc chi tr¶ tøc thêi c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n.
§èi víi doanh nghiÖp b¶o hiÓm : H3 > 0,5.
5/- §iÒu kiÖn ®Ó mét doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä ®îc coi lµ cã ®ñ
kh¶ n¨ng thanh to¸n
-Doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä ph¶i trÝch lËp ®Çy ®ñ dù phßng
nghiÖp vô (®îc tr×nh bµy trong môc II).
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
-Doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä cã biªn kh¶ n¨ng thanh to¸n kh«ng
thÊp h¬n biªn kh¶ n¨ng thanh to¸n tèi thiÓu (®îc tr×nh bµy trong môc III).
-Trong thêi h¹n 60 ngµy kÓ tõ ngµy ®îc cÊp giÊy phÐp thµnh lËp vµ ho¹t
®éng, doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä ph¶i sö dông mét phÇn vèn ®iÒu lÖ
®· gãp ®Ó ký quü t¹i mét ng©n hµng th¬ng m¹i ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. Møc
ký quü cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm b»ng 5% vèn ph¸p ®Þnh. Doanh nghiÖp chØ
®îc sö dông tiÒn ký quü ®Ó ®¸p øng c¸c cam kÕt ®èi víi bªn mua b¶o hiÓm khi
kh¶ n¨ng thanh to¸n bÞ thiÕu hôt vµ ph¶i ®îc Bé Tµi chÝnh chÊp thuËn b»ng
v¨n b¶n. Trong thêi h¹n 90 ngµy kÓ tõ ngµy sö dông tiÒn ký quü doanh nghiÖp
b¶o hiÓm ph¶i cã tr¸ch nhiÖm bæ sung sè tiÒn ký quü ®· sö dông.
-Doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä ph¶i trÝch lËp quü dù tr÷ b¾t buéc
®Ó bæ sung vèn ®iÒu lÖ vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n. Quü dù tr÷ b¾t buéc
®îc trÝch hµng n¨m theo tû lÖ 5% lîi nhuËn sau thuÕ. Møc tèi ®a b»ng 10%
vèn ®iÒu lÖ cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm.
II/- ViÖc trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi
nh©n thä
1/- Kh¸i niÖm vµ vai trß cña dù phßng nghiÖp vô
1.1/- Kh¸i niÖm
Dù phßng nghiÖp vô b¶o hiÓm lµ kho¶n dù tr÷ ®îc doanh nghiÖp b¶o
hiÓm trÝch lËp nh»m môc ®Ých thanh to¸n cho nh÷ng tr¸ch nhiÖm ®îc x¸c ®Þnh
tríc ph¸t sinh tõ nh÷ng hîp ®ång b¶o hiÓm ®· ký kÕt.
1.2/- Vai trß cña dù phßng nghiÖp vô
§èi víi kh¸ch hµng tham gia
C¨n cø vµo kh¸i niÖm cña dù phßng nghiÖp vô, th× dù phßng nghiÖp vô lµ
kho¶n nî cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm ®èi víi kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm,
nh»m môc ®Ých thanh to¸n cho nh÷ng tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm ®· ®îc x¸c ®Þnh
tríc vµ ph¸t sinh tõ nh÷ng hîp ®ång b¶o hiÓm ®· ®îc ký kÕt. Nh vËy, c¬ së ®Ó
doanh nghiÖp b¶o hiÓm thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi kh¸ch hµng tham gia b¶o
hiÓm lµ viÖc trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô . Còng trªn c¬ së ®ã, quyÒn lîi ®îc
båi thêng khi rñi ro ®îc b¶o hiÓm x¶y ra cña kh¸ch hµng míi ®îc ®¶m b¶o.
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Tãm l¹i, viÖc trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp b¶o
hiÓm thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi kh¸ch hµng, còng lµ c¬ së ®Ó ®¶m b¶o quyÒn
lîi cho kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm.
§èi víi doanh nghiÖp b¶o hiÓm
T¸c dông tríc tiªn cña viÖc trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô nh ®· tr×nh bµy
ë trªn ®ã lµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n ®èi víi nh÷ng cam kÕt cña doanh
nghiÖp b¶o hiÓm ®èi víi kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm. Ngoµi ra, quy m« cña
quü dù phßng nghiÖp vô cßn t¸c ®éng ®Õn quy m« nguån vèn nhµn rçi cho
ho¹t ®éng ®Çu t cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm.
§èi víi doanh nghiÖp b¶o hiÓm nãi chung, doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi
nh©n thä nãi riªng, ngoµi c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô th× ho¹t ®éng ®Çu t còng
®em l¹i nh÷ng lîi Ých hÕt søc to lín nh : gióp doanh nghiÖp n©ng cao kh¶ n¨ng
c¹nh tranh, gãp phÊn t¨ng doanh thu vµ t¨ng lîi nhuËn, gãp phÇn khuyÕch tr¬ng thanh thÕ cña doanh nghiÖp... VËy nguån vèn nhµn rçi cho ho¹t ®éng ®Çu
t cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm ®îc h×nh thµnh nh thÕ nµo?
Theo quy ®Þnh cña LuËt Kinh Doanh B¶o hiÓm, nguån vèn nhµn rçi cña
doanh nghiÖp b¶o hiÓm bao gåm : vèn ®iÒu lÖ, quü dù tr÷ b¾t buéc, quü dù tr÷
tù nguyÖn, c¸c kho¶n lîi nhuËn cña n¨m tríc cha ®îc sö dông vµ c¸c quü ®îc
sö dông ®Ó ®Çu t ®îc h×nh thµnh tõ lîi nhuËn ®Ó l¹i doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ
nguån vèn nhµn rçi tõ dù phßng nghiÖp vô b¶o hiÓm. Nguån vèn nhµn rçi tõ
dù phßng nghiÖp vô b¶o hiÓm cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä lµ tæng
dù phßng nghiÖp vô trõ ®i c¸c kho¶n tiÒn mµ doanh nghiÖp dïng ®Ó båi thêng
trong kú kh«ng thÊp h¬n 25% tæng dù phßng nghiÖp vô vµ ®îc göi t¹i c¸c tæ
chøc tÝn dông ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam.
MÆc dï dù phßng nghiÖp vô thÓ hiÖn nî cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm ®èi
víi kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm nhng viÖc ®Çu t nguån vèn nhµn rçi tõ dù
phßng nghiÖp vô ®em l¹i mét kho¶n lîi nhuËn kh«ng nhá bªn c¹nh lîi nhuËn
thu ®îc tõ ho¹t ®éng kinh doanh.
Theo sè liÖu thèng kª trªn thÕ giíi, nguån vèn nhµn rçi tõ dù phßng
nghiÖp vô chiÕm tõ 30% - 40% tæng nguån vèn nhµn rçi cho ho¹t ®éng ®Çu t
cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ta ®· biÕt, dù phßng nghiÖp vô cã nguån gèc tõ phÝ b¶o hiÓm vµ ®îc tÝnh
vµo chi phÝ kinh doanh cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm. NÕu møc trÝch lËp dù
phßng nghiÖp vô lín h¬n møc cÇn thiÕt th× sÏ lµm t¨ng chi phÝ kinh doanh, tõ
®ã lµm gi¶m lîi nhuËn chÞu thuÕ vµ dÉn ®Õn gi¶m thuÕ thu nhËp mµ doanh
nghiÖp b¶o hiÓm ph¶i nép. Môc tiªu lîi nhuËn kh«ng ®îc ®¶m b¶o nhng kh¶
n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm l¹i t¨ng ®ång thêi thu nhËp chôi
thuÕ gi¶m. V× vËy, dù phßng nghiÖp vô cã vai trß nhÊt ®Þnh ®èi víi doanh
nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä. Bªn c¹nh ®ã, quy m« cña quü dù phßng nghiÖp
vô cßn thÓ hiÖn kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ vÞ thÕ cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm trªn
th¬ng trêng.
Nh vËy, th«ng qua viÖc trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô, doanh nghiÖp b¶o
hiÓm cã thÓ ®iÒu chØnh ®îc kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ®Ó cã thÓ ®èi phã ®îc víi c¸c c¬ quan qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm ®Æc biÖt lµ c¸c c¬
quan thuÕ.
2/- C¸c lo¹i dù phßng nghiÖp vô
Theo quy ®Þnh cña LuËt Kinh Doanh B¶o HiÓm ViÖt Nam, doanh nghiÖp
b¶o hiÓm phi nh©n thä ph¶i trÝch lËp c¸c lo¹i dù phßng nghiÖp vô sau:
2.1/- Dù phßng phÝ cha ®îc hëng (Dù phßng phÝ).
Dù phßng phÝ lµ kho¶n tiÒn mµ doanh nghiÖp b¶o hiÓm trÝch lËp nh»m
thanh to¸n cho nh÷ng tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm sÏ ph¸t sinh trong thêi gian cßn
hiÖu lùc cña hîp ®ång trong thêi gian tiÕp theo.
Së dÜ ph¶i trÝch lËp dù phßng phÝ lµ do sù chªnh lÖch gi÷a n¨m tµi chÝnh
vµ thêi gian cã hiÖu lùc cña hîp ®ång b¶o hiÓm. NÕu tÊt c¶ c¸c hîp ®ång b¶o
hiÓm phi nh©n thä ®Òu ®îc ký kÕt vµo ngµy 1/1 vµ ®¸o h¹n vµo ngµy 31/12 th×
®ã lµ ®iÒu lý tëng v× lóc nµy doanh nghiÖp b¶o hiÓm cã thÓ sö dông toµn bé sè
phÝ thu ®îc trong n¨m tµi chÝnh mµ kh«ng ph¶i trÝch lËp dù phßng phÝ. Song
trªn thùc tÕ, c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm l¹i ®îc ký kÕt vµo thêi ®iÓm bÊt kú trong
n¨m, do ®ã vµo ngµy 31/12 vÉn cßn c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm cã hiÖu lùc ë n¨m
tµi chÝnh tiÕp theo vµ doanh nghiÖp b¶o hiÓm ph¶i dµnh mét phÇn phÝ b¶o
hiÓm ®· thu ë n¨m tµi chÝnh hiÖn t¹i ®Ó lËp dù phßng phÝ cho n¨m tµi chÝnh
tiÕp theo.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
V× thÕ mµ dù phßng phÝ cßn ®îc gäi lµ dù phßng cho nh÷ng rñi ro x¶y ra
ë n¨m tµi chÝnh tiÕp theo nhng phÝ b¶o hiÓm thu ®îc ë n¨m tµi chÝnh hiÖn t¹i
hoÆc dù phßng cho nh÷ng rñi ro ®ang qu¶n lý.
Dù phßng phÝ cã vai trß quan träng ®èi víi c¶ kh¸ch hµng tham gia b¶o
hiÓm vµ doanh nghiÖp b¶o hiÓm.
ThËt vËy, dù phßng phÝ ®em l¹i cho bªn ®îc b¶o hiÓm sù ®¶m b¶o v×
doanh nghiÖp b¶o hiÓm cã ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh ë bÊt cø thêi ®iÓm nµo ®Ó
thùc hiÖn c¸c cam kÕt trong hîp ®ång b¶o hiÓm. Tøc lµ cã kh¶ n¨ng thanh
to¸n nh÷ng kho¶n nî ph¶i tr¶ cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm th«ng qua viÖc båi
thêng nh÷ng thiÖt h¹i vµ tæn thÊt cã thÓ x¶y ra trong thêi h¹n cã hiÖu lùc cña
hîp ®ång b¶o hiÓm. NÕu doanh nghiÖp b¶o hiÓm ngng ho¹t ®éng vµo ngµy
31/12 th× doanh nghiÖp ph¶i hoµn tr¶ cho kh¸ch hµng tham gia kho¶n phÝ ®·
thu t¬ng øng víi thêi gian cßn l¹i cã hiÖu lùc cña hîp ®ång b¶o hiÓm. §ã
chÝnh lµ dù phßng phÝ. Nh vËy, dù phßng phÝ thÓ hiÖn kho¶n nî cña doanh
nghiÖp b¶o hiÓm ®èi víi kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm.
§èi víi doanh nghiÖp b¶o hiÓm, viÖc trÝch lËp dù phßng phÝ còng cã vai
trß rÊt quan träng. §a sè c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm cã thêi h¹n kh«ng trïng khíp
víi n¨m tµi chÝnh, doanh nghiÖp b¶o hiÓm sÏ kh«ng nhËn ®îc g× thªm tõ
kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm mµ ngîc l¹i cßn ph¶i båi thêng nh÷ng thiÖt h¹i
vµ tæn thÊt cã thÓ x¶y ra trong thêi gian cã hiÖu lùc cßn l¹i cña hîp ®ång b¶o
hiÓm trong n¨m tµi chÝnh tiÕp theo. PhÇn chi båi thêng nµy ®îc lÊy tõ dù
phßng nghiÖp vô.
2.2/- Dù phßng båi thêng cho nh÷ng tæn thÊt ch a khiÕu n¹i (Dù phßng båi
thêng).
Dù phßng båi thêng lµ quü dù phßng mµ doanh nghiÖp b¶o hiÓm ph¶i
trÝch lËp nh»m thanh to¸n cho nh÷ng thiÖt h¹i vµ tæn thÊt ®· x¶y ra trong n¨m
tµi chÝnh nhng ®Õn cuèi n¨m vÉn cha ®îc gi¶i quyÕt. Hay nãi mét c¸ch kh¸c,
dù phßng båi thêng ®îc sö dông ®Ó båi thêng cho c¸c tæn thÊt ®· ph¸t sinh
thuéc tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm cha khiÕu n¹i hoÆc ®· khiÕu n¹i nhng ®Õn cuèi
n¨m tµi chÝnh cha ®¬c gi¶i quyÕt.
Th«ng thêng dù phßng båi thêng thêng ®îc sö dông ®Ó thanh to¸n trong
nh÷ng trêng hîp sau:
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
C¸c tæn thÊt ®· khiÕu n¹i, thuéc tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm vµ
doanh nghiÖp b¶o hiÓm ®· x¸c ®Þnh ®îc tæng sè tiÒn ph¶i båi thêng nhng
®Õn cuèi n¨m tµi chÝnh vÉn cha thùc hiÖn chi tr¶.
C¸c tæn thÊt ®· khiÕu n¹i, thuéc tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm nhng
doanh nghiÖp b¶o hiÓm cha x¸c ®Þnh ®îc tæng sè tiÒn ph¶i båi thêng.
C¸c tæn thÊt ®· ph¸t sinh, thuéc tr¸ch nhiÖm b¶o hiÓm nhng
cha khiÕu n¹i vµ cÇn ®îc doanh nghiÖp b¶o hiÓm íc tÝnh.
Së dÜ cÇn ph¶i trÝch lËp dù phßng båi thêng lµ do sù chªnh lÖch cña thêi
®iÓm x¶y ra tæn thÊt vµ thêi ®iÓm thùc hiÖn båi thêng. Quy m« vµ tÇm quan
träng cña dù phßng båi thêng lµ kh¸c nhau ®èi víi tõng nghiÖp vô b¶o hiÓm.
Song nh×n chung ®èi víi c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä th× dù
phßng båi thêng chiÕm tû träng lín trong tæng dù phßng nghiÖp vô. ViÖc trÝch
lËp dù phßng båi thêng còng mang l¹i lîi Ých cho c¶ doanh nghiÖp b¶o hiÓm
vµ bªn ®îc b¶o hiÓm.
Trong thùc tÕ, c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm thêng thæi phång dù phßng
nghiÖp vô nãi chung vµ dù phßng båi thêng nãi riªng ®Ó mét mÆt cã thÓ yªn
t©m tríc sù thiÕu hôt kh¶ n¨ng tµi chÝnh trong t¬ng lai. MÆt kh¸c, c¸c quü dù
phßng nghiÖp vô ®îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh do ®ã viÖc trÝch lËp c¸c quü
dù phßng lín h¬n møc cÇn thiÕt sÏ lµm gi¶m ®îc thu nhËp chôi thuÕ, tõ ®ã lµm
gi¶m nghÜa vô nép thuÕ cña doanh nghiÖp. §©y lµ ®iÒu mµ bÊt kú doanh
nghiÖp nµo còng mong muèn.
2.3/-Dù phßng båi thêng cho c¸c giao ®éng lín vÒ tæn thÊt (Dù phßng giao
®éng lín).
Dù phßng giao ®éng lín ®îc sö dông ®Ó båi thêng khi cã c¸c giao ®éng
lín vÒ tæn thÊt hoÆc tæn thÊt lín x¶y ra mµ tæng phÝ b¶o hiÓm gi÷ l¹i trong
n¨m sau khi ®· trÝch lËp dù phßng phÝ vµ dù phßng båi thêng kh«ng ®ñ ®Ó båi
thêng phÇn tr¸ch nhiÖm gi÷ l¹i cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm.
Nh vËy, dù phßng phÝ còng nh dù phßng båi thêng vµ dù phßng giao ®éng
lín ®Òu cã nguån gèc tõ phÝ b¶o hiÓm vµ cã chiÒu híng ngµy cµng t¨ng vÒ quy
m« do sù t¨ng trëng cña doanh nghiÖp. Quy m« cña dù phßng nghiÖp vô cßn
thÓ hiÖn kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ vÞ thÕ cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm trªn th¬ng trêng.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
3./ Ph¬ng ph¸p trÝch lËp
3.1/- Dù phßng phÝ cha ®îc hëng (Dù phßng phÝ).
Ph¬ng ph¸p trÝch lËp theo tû lÖ phÇn tr¨m cña tæng phÝ b¶o hiÓm:
+§èi víi nghiÖp vô b¶o hiÓm hµng ho¸ vËn chuyÓn b»ng ®êng bé, ®êng
biÓn, ®êng s¾t vµ ®êng hµng kh«ng: B»ng 17% cña tæng phÝ b¶o hiÓm gi÷ l¹i
thuéc n¨m tµi chÝnh cña c¸c nghiÖp vô nµy.
+§èi víi c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm kh¸c: B»ng 40% cña tæng phÝ b¶o hiÓm
gi÷ l¹i thuéc n¨m tµi chÝnh cña c¸c nghiÖp vô nµy.
Ph¬ng ph¸p trÝch lËp theo hÖ sè cña thêi h¹n hîp ®ång b¶o hiÓm:
+§èi víi nghiÖp vô b¶o hiÓm hµng ho¸ vËn chuyÓn b»ng ®êng bé, ®êng
biÓn, ®êng s¾t vµ ®êng hµng kh«ng: ¸p dông ph¬ng ph¸p trÝch lËp hÖ sè 1/8
VÝ dô: Gi¶ sö tÊt c¶ sè phÝ b¶o hiÓm tÝnh trong mét quý cô thÓ ®îc gi¶
®Þnh phô thuéc vµo c¸c hîp ®ång cã hiÖu lùc vµo gi÷a quý ®ã vµ ngµy kho¸ sæ
kÕ to¸n 31/12 2001. Thêi ®iÓm trÝch lËp dù phßng phÝ cha ®îc hëng vµo ngµy
31/12/2001 vµ ®îc tÝnh cho n¨m 2002.
Thêi ®iÓm hîp ®ång
b¶o hiÓm cã hiÖu lùc
31/03/2001
30/06/2001
30/09/2001
31/12/2001
PhÇn phÝ b¶o hiÓm ®îc
hëng
7/8
5/8
3/8
1/8
PhÇn phÝ b¶o hiÓm cha
®îc hëng
1/8
3/8
5/8
7/8
Dù phßng phÝ cha ®îc hëng ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
Dù phßng phÝ cha
®îc hëng
=
PhÝ
b¶o hiÓm
x
Tû lÖ b¶o hiÓm cha ®îc
hëng
+§èi víi c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm kh¸c cã thêi h¹n ®Õn mét n¨m th× ¸p
dông ph¬ng ph¸p trÝch lËp hÖ sè 1/24 hoÆc hÖ sè 1/365.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
-Ph¬ng ph¸p trÝch lËp hÖ sè 1/24.
VÝ dô : Gi¶ sö tÊt c¶ c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm khai th¸c trong mét th¸ng cô
thÓ cã hiÖu lùc tõ gi÷a th¸ng vµ ngµy khãa sæ 31/12/2001. Thêi ®iÓm trÝch lËp
dù phßng phÝ vµo ngµy 31/12/2001 ®îc tÝnh cho n¨m 2002.
Thêi ®iÓm
hîp ®ång b¶o hiÓm
cã hiÖu lùc
Th¸ng 1/2001
Th¸ng 2/2001
Th¸ng 3/2001
Th¸ng 4/2001
Th¸ng 5/2001
Th¸ng 6/2001
Th¸ng 7/2001
Th¸ng 8/2001
Th¸ng 9/2001
Th¸ng 10/2001
Th¸ng 11/2001
Th¸ng 12/2001
PhÇn phÝ
b¶o hiÓm ®îc hëng
PhÇn phÝ b¶o hiÓm
cha ®îc hëng
23/24
21/24
19/24
17/24
15/24
13/24
11/24
9/24
7/24
5/24
3/24
1/24
1/24
3/24
5/24
7/24
9/24
11/24
13/24
15/24
17/24
19/24
21/24
23/24
Dù phßng phÝ cha ®îc hëng ®îc tÝnh theo c«ng thøc sau:
Dù phßng phÝ cha
PhÝ
Tû lÖ b¶o hiÓm cha ®îc
®îc hëng
=
b¶o hiÓm
x
hëng
-Ph¬ng ph¸p trÝch lËp hÖ sè 1/365.
Gi¶ sö tÊt c¶ c¸c hîp ®ång b¶o hiÓm ®Òu cã thêi h¹n lµ 12 th¸ng. Dù
phßng phÝ cha ®îc hëng ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Dù phßng phÝ
PhÝ
Sè ngµy cßn l¹i cña hîp ®ång b¶o hiÓm
cha ®îc hëng = b¶o hiÓm x
365
+§èi víi c¸c nghiÖp vô kh¸c cã thêi h¹n trªn mét n¨m :
¸p dông ph¬ng ph¸p trÝch lËp tû lÖ b»ng 40% cña tæng phÝ b¶o hiÓm gi÷
l¹i thuéc n¨m tµi chÝnh cña c¸c nghiÖp vô nµy.
3.2/-Dù phßng båi thêng cho c¸c khiÕu n¹i cha gi¶i quyÕt (Dù phßng båi
thêng)
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
+Dù phßng båi thêng cho nh÷ng tæn thÊt ®· khiÕu n¹i nhng ®Õn cuèi n¨m
tµi chÝnh cha gi¶i quyÕt:
-Theo ph¬ng ph¸p thèng kª
Dù phßng
båi thêng
tæn thÊt ®· khiÕu
n¹i cha gi¶i quyÕt
trung b×nh
Tæng båi thêng tæn thÊt c¸c khiÕu n¹i
cha gi¶i quyÕt cuèi n¨m tµi chÝnh n¨m tµi
cña 3 chÝnh tríc liªn tiÕp
=
3
-Trêng hîp dù phßng båi thêng tæn thÊt ®· khiÕu n¹i cha gi¶i quyÕt trung
b×nh tÝnh theo c«ng thøc trªn cao h¬n tæng sè tiÒn båi thêng tæn thÊt ®· khiÕu
n¹i cha gi¶i quyÕt cña n¨m tµi chÝnh tríc liÒn kÒ th× dù phßng båi thêng tæn
thÊt ®· khiÕu n¹i cha gi¶i quyÕt lÊy b»ng dù phßng båi thêng tæn thÊt ®· khiÕu
n¹i cha gi¶i quyÕt trung b×nh.
-Trêng hîp dù phßng båi thêng tæn thÊt ®· khiÕu n¹i cha gi¶i quyÕt trung
b×nh tÝnh theo c«ng thøc trªn thÊp h¬n hoÆc b»ng h¬n tæng sè tiÒn båi thêng
tæn thÊt ®· khiÕu n¹i cha gi¶i quyÕt cña n¨m tµi chÝnh tríc liÒn kÒ th× dù
phßng båi thêng tæn thÊt ®· khiÕu n¹i cha gi¶i quyÕt tÝnh theo c«ng thøc:
Dù phßng
Dù phßng båi
Dù phßng båi
Tû lÖ phÇn tr¨m
båi thêng
thêng tæn thÊt
thêng tæn thÊt
t¨ng trëng phÝ
tæn thÊt
= ®· khiÕu n¹i
+ ®· khiÕu n¹i
x BH ph¶i thu
®· khiÕu n¹i
cha gi¶i quyÕt
cha gi¶i quyÕt
ph¸t sinh trong
cha
cña n¨m tµi chÝnh cña n¨m tµi chÝnh
n¨m tµi chÝnh
gi¶i quyÕt
tríc liÒn kÒ
tríc liÒn kÒ
tõ c¸c H§BH
®· giao kÕt
-Theo ph¬ng ph¸p tõng hå s¬
Møc trÝch lËp ®îc tÝnh trªn c¬ së th«ng kª sè tiÒn ph¶i båi thêng cho
tõng hå s¬ ®· khiÕu n¹i doanh nghiÖp b¶o hiÓm nhng ®Õn cuèi n¨m tµi chÝnh
cha ®îc gi¶i quyÕt.
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
+Dù phßng båi thêng cho c¸c tæn thÊt ®· ph¸t sinh thuéc tr¸ch nhiÖm b¶o
hiÓm cha khiÕu n¹i ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p th«ng kª:
Dù phßng
båi thêng
tæn thÊt
cha
khiÕu n¹i
trung b×nh
Tæng båi thêng tæn thÊt cha khiÕu n¹i
cuèi n¨m tµi chÝnh cña 3 n¨m
tµi chÝnh tríc liªn tiÕp
=
3
-Trêng hîp dù phßng båi thêng tæn thÊt cha khiÕu n¹i trung b×nh tÝnh
theo c«ng thøc trªn cao h¬n tæng sè tiÒn båi thêng tæn thÊt cha khiÖu n¹i cña
n¨m tµi chÝnh tríc liÒn kÒ th× dù phßng båi thêng tæn thÊt cha khiÕu n¹i lÊy
b»ng dù phßng båi thêng tæn thÊt cha khiÕu n¹i trung b×nh.
-Trêng hîp dù phßng båi thêng tæn thÊt cha khiÕu n¹i trung b×nh tÝnh
theo c«ng thøc trªn thÊp h¬n ho¹c b»ng h¬n tæng sè tiÒn båi thêng tæn thÊt
cha khiÖu n¹i cña n¨m tµi chÝnh tríc liÒn kÒ th× dù phßng båi thêng tæn thÊt
cha khiÕu n¹i tÝnh theo c«ng thøc:
Dù phßng
båi thêng
tæn thÊt
cha
khiÕu n¹i
Dù phßng båi cña
Dù phßng båi cña
Tû lÖ phÇn tr¨m
thêng tæn thÊt
thêng tæn thÊt
t¨ng trëng phÝ
= cha khiÕu n¹i
+ cha khiÕu n¹i
x BH ph¶i thu ph¸t
n¨m tµi chÝnh
n¨m tµi chÝnh
sinh trong n¨m
tríc liÒn kÒ
tríc liÒn kÒ tµi
chÝnh tõ c¸c H§
BH ®· giao kÕt
3.3/- Dù phßng båi thêng cho c¸c giao ®éng lín vÒ tæn thÊt (Dù phßng giao
®éng lín):
§îc trÝch lËp hµng n¨m cho ®Õn khi kho¶n dù phßng nµy b»ng 100% phÝ
thùc gi÷ l¹i trong n¨m tµi chÝnh cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm. Møc trÝch lËp
hµng n¨m ®îc tÝnh theo ph¬ng ph¸p thèng kª.
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
4/- C¸c quy ®Þnh kh¸c cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò trÝch lËp dù phßng nghiÖp
vô cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm
Doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä ®îc phÐp lùa chän ph¬ng ph¸p trÝch
lËp dù phßng nghiÖp vô theo quy ®Þnh hoÆc ph¬ng ph¸p trÝch lËp dù phßng
nghiÖp vô kh¸c nhng ph¶i ®¨ng ký víi Bé Tµi chÝnh tríc khi ¸p dông.
Doanh nghiÖp b¶o hiÓm phi nh©n thä kh«ng ®îc phÐp thay ®æi ph¬ng
ph¸p trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô trong n¨m tµi chÝnh. Trong trêng hîp thay
®æi ph¬ng ph¸p trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô trong n¨m tµi chÝnh kÕ tiÕp,
doanh nghiÖp b¶o hiÓm ph¶i ®¨ng ký l¹i víi Bé Tµi chÝnh chËm nhÊt vµo ngµy
01/12 cña n¨m tµi chÝnh hiÖn hµnh.
5/- Mèi quan hÖ gi÷a møc trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô, biªn kh¶ n¨ng
thanh to¸n vµ thu nhËp chôi thuÕ cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm
Dù phßng nghiÖp vô b¶o hiÓm lµ kho¶n dù tr÷ ®îc doanh nghiÖp b¶o
hiÓm trÝch lËp nh»m môc ®Ých thanh to¸n cho nh÷ng tr¸ch nhiÖm ®îc x¸c ®Þnh
tríc ph¸t sinh tõ nh÷ng hîp ®ång b¶o hiÓm ®· ký kÕt.
X¸c ®Þnh møc dù phßng nghiÖp vô ®îc trÝch lËp mét c¸ch hîp lý lµ yÕu tè
hÕt søc quan träng kh«ng chØ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm mµ cßn víi
c¸c c¬ quan qu¶n lý ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm.
Ta ®· biÕt dù phßng nghiÖp vô lµ c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ cña doanh nghiÖp
b¶o hiÓm ®èi víi kh¸ch hµng tham gia b¶o hiÓm. Trong khi ®ã, biªn kh¶ n¨ng
thanh to¸n ®îc hiÓu lµ phÇn chªnh lÖch gi÷a tµi s¶n vµ c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶
cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm. Khi møc dù phßng nghiÖp vô ®îc trÝch lËp lín
h¬n møc cÇn thiÕt th× biªn kh¶ n¨ng thanh to¸n sÏ thÊp vµ nÕu trêng hîp ngîc
l¹i x¶y ra th× doanh nghiÖp b¶o hiÓm cã nguy c¬ mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n.
MÆt kh¸c, dù phßng nghiÖp vô ®îc tÝnh vµo chi phÝ kinh doanh nªn nÕu møc
trÝch lËp dù phßng nghiÖp vô lín h¬n møc cÇn thiÕt sÏ lµm gi¶m thu nhËp chôi
thuÕ, tõ ®ã lµm gi¶m nghÜa vô nép thuÕ cña doanh nghiÖp b¶o hiÓm ®èi víi
nhµ níc.
Th«ng thêng, c¸c doanh nghiÖp b¶o hiÓm thêng trÝch lËp møc dù phßng
nghiÖp vô lín h¬n møc cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ lµm gi¶m thu nhËp chôi thuÕ nhng
còng kh«ng qu¸ cao h¬n møc nµy ®Ó kh«ng ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng thanh
20