Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
LỜI MỞ ĐẦU
Trong giai đoạn hiện nay, để phát triển nền kinh tế trƣớc hết cần phải
phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng, để từ đó mới có thể tạo điều kiện cho các
vùng, miền trên cả nƣớc phát triển kinh tế một cách đồng đều. Vì vậy Đảng
và Nhà nƣớc đã xác định mục tiêu hàng đầu và ƣu tiên trƣớc nhất là phát triển
mạng lƣới giao thông trên cả nƣớc, có nhƣ vậy thì mới có thể đạt đƣợc mục
tiêu chung của toàn nền kinh tế. Do đó trong những năm gần đây đầu tƣ cho
xây dựng, nâng cấp và cải tạo mạng lƣới giao thông chiếm một tỷ trọng lớn
trong tổng mức đầu tƣ của toàn bộ nền kinh tế. Các dự án đầu tƣ đƣợc thực
hiện chủ yếu sử dụng các nguồn vốn ngân sách, và vốn vay viện trợ nƣớc
ngoài và với khối lƣợng vốn lớn. Để quản lý các dự án này, Chính phủ thành
lập ra các Ban quản lý thuộc các Bộ chủ quản để có thể tập trung chuyên môn
vào quản lý, đại diện cho nhà nƣớc làm chủ đầu tƣ. Công tác quản lý các dự
án đầu tƣ là một chuỗi các hoạt động phức tạp, đòi hỏi phải có một trình độ
chuyên môn và kinh nghiệm quản lý. Quản lý dự án giữ vai trò quan trọng,
giúp cho việc thực hiện dự án đƣợc thực hiện theo một quy trình nhất định,
đảm bảo mục tiêu đặt ra ban đầu cũng nhƣ hiệu quả do dự án đem lại sau này.
Nhận thức đƣợc vai trò của quản lý dự án trong hoạt động đầu tƣ và qua tìm
hiểu thực tế công tác quản lý đƣợc thực hiện tại Ban quản lý dự án 5, em đã
củng cố đƣợc kiến thức về quản lý dự án và nắm bắt đƣợc phƣơng pháp tổ
chức và triển khai công tác quản lý đối với một dự án đầu tƣ đặc biệt là những
dự án đầu tƣ từ nguồn vốn vay viện trợ nƣớc ngoài. Chính vì vậy em đã chọn
đề tài: Tình hình quản lý các dự án sử dụng vốn ODA tại Ban quản lý dự
án 5 - Bộ Giao thông vận tải.
Chuyên đề tập trung nghiên cứu tình hình quản lý các dự án sử dụng
vốn ODA tại Ban quản lý dự án 5 và qua đó thấy đƣợc những ƣu điểm cũng
Phạm Thị Phương Thảo
1
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
nhƣ những hạn chế còn gặp phải trong công tác quản lý dự án đầu tƣ để đƣa
ra những giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý.
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp gồm 2 phần:
CHƢƠNG I : TÌNH HÌNH QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN SỬ DỤNG VỐN
ODA CỦA BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN 5(PMU5)
CHƢƠNG 2: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC
QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN SỬ DỤNG VỐN ODA
Do thời gian thực tập và khả năng có hạn nên em chỉ nghiên cứu công
tác quản lý dự án trên một góc độ và qua đó đánh giá hiệu quả của công tác
quản lý tại Ban quản lý dự án 5. Cuối cùng em xin chân thành cảm ơn cô giáo
Nguyễn Bạch Nguyệt và các cán bộ thuộc phòng Dự án 1- Ban quản lý dự án
5 đã tận tình giúp đỡ và hƣớng dẫn em hoàn thành chuyên đề này.
Phạm Thị Phương Thảo
2
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
CHƢƠNG I
TÌNH HÌNH QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN SỬ DỤNG VỐN ODA
CỦA BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN 5(PMU5)
I. TỔNG QUAN VỀ BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN 5 - BỘ GIAO THÔNG
VẬN TẢI
1. Quá trình hình thành Ban quản lý dự án 5
Ban quản lý dự án 5 trƣớc đây có tên gọi là Ban quản lý dự án quốc lộ
5, là đơn vị trực thuộc Ban quản lý công trình Thăng Long đƣợc thành lập tại
Quyết định số 1405 QĐ/TCCB-LĐ ngày 12/7/1993 của Bộ trƣởng Bộ Giao
thông vận tải. Nhiệm vụ chủ yếu của Ban quản lý dự án quốc lộ 5 giai đoạn
này là quản lý thực hiện công trình thuộc các nguồn vốn vay của JBIC( thành
viên của Quỹ hỗ trợ phát triển chính thức), ADB, WB, IDA, DFID….và vốn
ngân sách nhà nƣớc. Để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới, Bộ
trƣởng Bộ Giao thông vận tải đã ra Quyết đinh số 269/TCCB-LĐ ngày
5/3/1994 về việc tách nguyên trạng Ban quản lý dự án quốc lộ 5 đang trực
thuộc Ban quản lý dự án công trình Thăng Long về trực thuộc Bộ Giao thông
vận tải và đổi tên thành Ban quản lý dự án 5. Thông qua Quyết định này, Ban
quản lý dự án 5 đƣợc chính thức thành lập, có tƣ cách pháp nhân đầy đủ, trực
thuộc Bộ Giao thông vận tải và độc lập với các Ban quản lý dự án khác.
Trụ sở Ban quản lý dự án 5: 278 phố Tôn Đức Thắng- Hà Nội
Tên giao dịch quốc tế bằng tiếng Anh : "PROJECT MANAGEMENT
UNIT N0 5" (Viết tắt là PMU-5).
2. Mục tiêu và nhiệm vụ của Ban quản lý dự án 5 trong giai đoạn 2006 2010
Mục tiêu:
- Nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ Bộ Giao Thông Vận Tải giao cho Ban
từ năm 2006 đến năm 2010
Phạm Thị Phương Thảo
3
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
- Thực hiện tốt các quy định pháp luật trong đầu tƣ xây dựng cơ bản,
các công trình xây dựng cơ sở hạ tầng trong ngành GTVT
- Không ngừng nâng cao hiệu quả bộ máy hoạt động của Ban trong
công tác quản lý các dự án và năng lực chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ
nhân viên
Nhiệm vụ :
- Đại diện chủ đầu tƣ ký kết các hợp đồng kinh tế với phía nƣớc ngoài
và phía Việt Nam liên quan đến việc xây dựng, nâng cấp, cải tạo quốc lộ 5 từ
giai đoạn chuẩn bị xây dựng đến khi kết thúc đầu tƣ xây dựng đƣa công trình
vào khai thác.
- Tổ chức giám sát đấu thầu lựa chọn công ty tƣ vấn giám sát kỹ thuật
việc xây dựng công trình.
- Thẩm định hồ sơ thiết kế, dự toán và tài liệu liên quan, trình cơ quan
có thẩm quyền xem xét duyệt đảm bảo tiến độ công trình.
- Tổ chức duyệt giá thành công trình và quyết toán công trình trên cơ sở
các quy định của nƣớc Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam phù hợp với
thông lệ quốc tế hiện hành.
- Giải quyết các thủ tục về đất đai, đền bù, thực hiện giải phóng mặt
bằng phù hợp với đặc điểm địa phƣơng, lãnh thổ và giấy phép xây dựng.
- Quan hệ với nƣớc ngoài để giải quyết các vấn đề kỹ thuật, tài chính,
dịch vụ tƣ vấn, giải quyết các thủ tục về cấp phát vốn công trình.
- Tổ chức quản lý bảo dƣỡng công trình trong quá trình khai thác và tổ
chức thu phí sử dụng đƣờng theo quy định của Nhà nƣớc để hoàn vốn một
phần công trình.
3. Cơ cấu tổ chức và các phòng ban chức năng trong Ban quản lý dự án 5
Cơ cấu tổ chức: ( Sơ đồ 1)
Chức năng của các phòng ban
Phạm Thị Phương Thảo
4
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Các phòng chức năng thuộc là bộ phận tham mƣu chuyên sâu nghiệp
vụ, đảm bảo đầy đu cơ sở pháp lý để TGĐ ra quyết định quản lý. Hƣớng dẫn,
theo dõi, kiểm tra và thực hiện các quyết định của TGĐ cụ thể :
- Trực tiếp tổ chức thực hiện và hoàn thành tốt các nhiệm vụ đƣợc giao
đúng với quy định của Pháp luật, quy định của Nhà nƣớc
- Giữ mối liên hệ với các Vụ, Cục chức năng thuộc Bộ, ngành và địa
phƣơng. Cung cấp những thông tin cần thiết.
- Dự thảo các văn bản, các báo cáo thƣờng kỳ hoặc đột xuất
- Trực tiếp quản lý, cập nhật, lƣu trữ hồ sơ của các dự án đƣợc giao,
đảm bảo đầy đủ tính pháp lý theo quy định
- Lƣu trữ các hồ sơ, tài liệu, văn bản có liên quan phục vụ công tác
- Khi kết thúc dự án, các phòng chức năng phối hợp trong thanh, quyết
toán công trình theo đúng quy định của pháp luật hiện hành, phục vụ công tác
Thanh tra, Kiểm toán theo quy định của nhà nƣớc.
Phạm Thị Phương Thảo
5
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
SƠ ĐỒ 1: CƠ CẤU TỔ CHỨC
BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN 5 -BỘ GIAO THÔNG VẬN TẢI
GIAI ĐOẠN 2006-2010
(Nguồn: Văn phòng Ban quản lý dự án 5)
TỔNG GIÁM ĐỐC
CÁC PHÓ TỔNG
GIÁM ĐỐC
PHÒNG
DỰ ÁN 1
PHÒNG
DỰ ÁN 2
Phạm Thị Phương Thảo
PHÒNG
KTCL 1
PHÒNG
KTCL 2
6
CÁC HỘI
ĐỒNG, BAN,
TỔ THAM
MƢU
PHÒNG
KẾ
HOẠCH
PHÒNG
GPMB
Kinh tế đầu tư 45B
PHÒNG TÀI
CHÍNH KẾ
TOÁN
VĂN
PHÒNG
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
4. Tình hình thực hiện các dự án hiện nay của Ban quản lý dự án 5
Bảng 1: Các dự án sử dụng vốn trong nƣớc:
Đơn vị : tỷ đồng
STT Tên dự án
Địa điểm
TMDT Nguồn vốn
Giá trị
TH
1
Nâng cấp cải tạo QL4
Hà Giang –Lào Cai 1500
Trái
CP
phiếu 17
2
Nâng cấp cải tạo QL70
Phú Thọ -Yên Bái- 776
Lào Cai
Trái
CP
phiếu 7
3
Nâng cấp QL32
Diễn- Nhổn
4
Nâng cấp cải tạo QL3 đoạn Thái Nguyên- Bắc 1291
Bờ Đậu – Tà Lùng
Cạn –Cao Bằng
Trái
CP
phiếu 593.8
5
Dự án QL6
Trái
CP
phiếu 318
II
Các dự án nhóm B
1
Dự án cải tạo nâng cấp Cao Bằng
QL3 đoạn tránh TX Cao
Bằng
255.44 Trái
CP
phiếu 198.8
2
Dự án cải tạo nâng cấp Bắc Kạn
QL3 đoạn qua TX Bắc Kạn
294
Trái
CP
phiếu 245.9
3
Dự án cải tạo nâng cấp Cao Bằng
QL4A đoạn km 66-km116
271
Trái
CP
phiếu 175
4
Dự án cải tạo nâng cấp QL Hà Nội
32 đoạn Nam Thăng LongCầu Diễn
218
Trái
CP
phiếu 55.9
5
Nâng cấp cải tạo QL 279 Điện Biên
577
Trái
phiếu 85.3
đoạn Hà Nội
983
Hoà Bình- Sơn La
339
đoạn Tuần Giáo-Điện
Biên- Tây Trang
Trái phiếu 2
CP và NS
TP
CP
II.
Các dự án nhóm C
1
Dự án đầu tƣ XD trụ sở cục Hà Nội
GĐ và cục Đƣờng sắt VN
9.876
Vốn góp 3 9.8
bên.
( Nguồn : Phòng Kế hoạch thẩm định)
Phạm Thị Phương Thảo
7
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Bảng 2: Các dự án sử dụng vốn nƣớc ngoài: (vốn vay ODA)
Đơn vị: tỷ đồng
Stt Tên dự án
Địa điểm
TMDT Nguồn vốn
1580
1
Dự án nâng cấp tỉnh lộ
18 tỉnh phía Bắc
2
Dự án GTNT3
33 tỉnh miền Bắc, 2646
GTTH
Vốn vay ADB
773.2
Vốn vay WB
7
Vốn vay JBIC
490
Trung
3
Giai đoạn 2- Dự án HN-HY-HD-HP
523
nâng cấp QL5
(Nguồn : Phòng Kế hoạch thẩm định)
II. TÌNH HÌNH QUẢN LÝ CÁC DỰ ÁN SỬ DỤNG VỐN ODA TẠI
BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN 5- BỘ GIAO THÔNG VẬN TẢI
1. Giới thiệu về các dự án sử dụng vốn ODA do Ban quản lý dự án 5 thực
hiện:
1.1. Dự án Giao thông nông thôn 3:
Mục tiêu phát triển của dự án
Mục tiêu phát triển của dự án là giảm bớt chi phí đi lại và nâng cao điều
kiện đi lại tới chợ, giúp ngƣời dân tận dụng nhiều hơn các cơ hội phát triển
kinh tế ngoài nghề nông, thụ hƣởng các dịch vụ xã hội, tại 33 tỉnh Miền bắc
và miền Trung, bằng cách:
Gia tăng số lƣợng cộng đồng đƣợc hƣởng điều kiện đƣờng xá có thể
đi lại trong bốn mùa
Cải thiện tình trạng đƣờng nông thôn thông qua việc nâng cao công
tác quản lý và bảo trì mạng lƣới đƣờng
Tăng cƣờng năng lực của các cấp và khu vực tƣ nhân để nâng cao
hiệu quả lập kế hoạch, thực hiện và duy trì mạng lƣới đƣờng nông thôn.
Nguồn vốn của dự án
Phạm Thị Phương Thảo
8
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Bảng 3: Cơ cấu vốn của dự án GTNT3
Nguồn vốn
Số
vốn Tỷ trọng các
(tr USD)
nguồn vốn
Bên vay/bên nhận tài trợ( vốn đối ứng)
42,52
24.54 %
IDA (vốn vay với lãi suất ƣu đãi)
106,25
61.32 %
DFID (vốn viện trợ không hoàn lại)
24,50
14.14 %
Tổng:
173,27
100 %
(nguồn: phòng dự án 1)
Thời gian thực hiện dự án :
Bắt đầu từ: 01/03/2006
Kết thúc: 30/06/2011
1.2. Dự án nâng cấp tỉnh lộ
Mục tiêu của dự án:
Góp phần cải tạo nâng cấp hệ thống đƣờng tỉnh nhằm đóng góp vaà
việc phát triển kinh tế, thực hiện chƣơng trình xoá đói giảm nghèo các tỉnh
trung du và miền núi phía Bắc
- Địa điểm: 19 tỉnh phía Bắc
Nguồn vốn :
Bảng 4: Cơ cấu nguồn vốn của dự án Nâng cấp tỉnh lộ ADB
Nguồn vồn
Số
vốn Tỷ trọng các nguồn vốn
(tr USD)
(%)
Bên vay/ bên nhận tài trợ
34.19
29.94 %
Ngân hàng phát triển Châu Á
80
70.06 %
Tổng
114.19
100%
(nguồn: phòng dự án 1)
Thời gian thực hiện : 2002- 2006
1.3. Dự án nâng cấp và cải tạo QL 5 giai đoạn 2
Mục tiêu dự án :
Do nhu cầu giao thông vận tải trên QL5 ngày càng cao và nhu cầu đi lại
của nhân dân hai bên dọc tuyến đƣờng nên mục tiêu của dự án là nghiên cứu
các phƣơng án đƣờng gom, cầu vƣợt tại vị trí mật độ qua lại cao, đảm bảo
Phạm Thị Phương Thảo
9
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
giao thông thông suốt và an toàn cho ngƣời và phƣơng tiện. Vì vậy Bộ
GTVT đã quyết định đầu tƣ dự án Các công trình nâng cao hiệu quả QL 5
giai đoạn II.
Địa điểm : Hà Nội- Hƣng Yên – Hải Dƣơng- Hải Phòng
Nguồn vốn: vốn vay JBIC và vốn đối ứng
Bảng 5: Cơ cấu nguồn vốn dự án Cải tạo QL 5 giai đoạn II
Nguồn vốn
Số
vốn Tỷ trọng các nguồn vốn
(tỷ đồng)
(%)
Vốn đối ứng
130.7
25%
Vốn vay JBIC
392.3
75%
Tổng
523
100 %
(nguồn: phòng dự án 1)
Tiến độ thực hiện : 2002-2004
2. Đặc điểm và yêu cầu của các dự án sử dụng vốn vay viện trợ nƣớc ngoài
2.1. Đặc điểm chung của các dự án sử dụng vốn vay viện trợ nước ngoài
- Nguồn vốn : từ phía nƣớc ngoài
- Ban quản lý dự án 5- Bộ GIVT là phía đại diện cho Việt Nam ký kết
hiệp định vay vốn
- Hình thức đầu tƣ : Đầu tƣ gián tiếp nƣớc ngoài
- Hình thức quản lý dự án : Chủ nhiệm điều hành dự án
- Các dự án đầu tƣ vào lĩnh vực phát triển hệ thống giao thông vận tải
quốc gia
2.2. Yêu cầu của Ngân hàng thế giới đối với quá trình quản lý dự án
Yêu cầu về tham vấn cộng đồng và công khai thông tin
- Mục tiêu của quá trình tham vấn, công khai thông tin dự án nhằm:
Chia sẻ thông tin với cộng đồng về các giai đoạn của dự án và các
hoạt động dự án tiến hành, giúp ngƣời dân có thể tham gia, đóng
góp vào dự án
Tiếp nhận thông tin về nhu cầu, quyền ƣu tiên cộng đồng cũng nhƣ
các thông tin và phản hồi của ngƣời dân về các hoạt động, chính
sách đề xuất
Phạm Thị Phương Thảo
10
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Đảm bảo rằng cộng đồng sẽ đƣợc cung cấp thông tin đầy đủ về các
quyết định ảnh hƣởng trực tiếp đến thu nhập, chất lƣợng cuộc sống
và có cơ hội tham gia vào các hoạt động của dự án
Nhận đƣợc sự hƣởng ứng cao nhất từ sự tham gia của cộng đồng
vào các hoạt động cần thiết trong quá trình lập chuẩn bị công tác cải
tạo đƣờng
Đảm bảo tính minh bạch đối với tất cả các hoạt động có liên quan
đến việc đầu tƣ nâng cấp các tuyến đƣờng
Cung cấp diễn đàn giúp cho ngƣời dân có thể bày tỏ các vấn đề họ
quan tâm
Bắt đầu thiết lập mối quan hệ hợp tác giữa các cơ quan có liên quan
- Nguyên tắc:
Khi tiến hành lập kế hoạch, thiết kế tuyến và chuẩn bị các cấu phần
liên quan, phải tiến hành tham vấn ý kiến góp ý của cộng đồng,
những ngƣời bị ảnh hƣởng đồng thời đƣợc hƣởng lợi từ dự án
Sau khi xây dựng hoàn thiện kế hoạch, chƣơng trình phải tiến hành
công khai các tài liệu trƣớc khi trình cơ quan có thẩm quyền xem
xét phê duyệt
Sơ đồ 2: Tham vấn cộng đồng, công khai thông tin:
Giai đoạn
dự án
Lập chủ
trƣơng đầu
tƣ
Tham vấn
Thực hiện lựa
chọn tuyến
đầu tƣ trên cơ
sở quy hoạch
và nhu cầu
địa phƣơng
Phạm Thị Phương Thảo
bƣớc thực hiện
Lập danh sách tuyến
đầu tƣ năm trình
PMU5 sau khi có ý
kiến UBND tỉnh
11
Công
khai
Không
yêu cầu
nộp kq
thực hiện
tham vấn
công khai
Không
yêu cầu
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Tham vấn
không chính
thức trong
quá trình
điều tra,
khảo sát, thu
thập thông
tin
lập kế
hoạch
năm
Tham vấn
chính thức
nhóm ngƣời
DTTS để lập
KH PT
DTTS
Tham vấn
chính thức
ngƣời bị ảnh
hƣởng để lập
kế hoạch
TDC đầy đủ
hay rút gọn
Xã hội: sàng
lọc xã hội,kế
hoạch tái định
cƣ đầy dủ hay
rút gọn hoặc
cam kết không
có GPMB đánh
giá ảnh hƣởng
XH
Kỹ
thuật
Lập dự
án đầu
tƣ
Sàng lọc GPMB
Sàng lọc DTTS
Cam
kết
không
có
GPMB
lập KH
TDC
đầy đủ
hay rút
gọn
Văn bản
khẳng định
kế hoạch
năm đã đƣợc
công khai tại
trụ sở
UBND tỉnh
Môi
trƣờng
Sàng
lọc môi
trƣờng
Đánh
giá ảnh
hƣởng
xã hội
và lập
KH
DTTS
Không
phải
đánh
giá và
lập KH
DTTS
kế hoạch năm trình
UBND phê duyệt
thực
hiện kế
hoạch
năm
Họp dân phổ
biến thông
tin dự án,
các tác động
môi trƣờng,
các chính
sách về
đềnbù… và
nghe ý kiến
của ngƣời
dân
Phạm Thị Phương Thảo
Riêng kết
quả sang lọc
môi trƣờng
phải gửi sở
TNMT
Biên bản
họp dân thực
hiện tham
vấn cộng
đồng
trụ sở
UBND tỉnh
thực hiện kế hoạch
phát triển DTTS
đƣợcphê duyệt (trình
duyệt và lựa chọn đơn
vị thực hiện kế hoạch)
TĐC+GPMB: đo đạc
kiểm đếm chi tiết,áp
giá, lập phƣơng án bồi
thƣờng GPMB
Công khai bản
dự thảo tại
UBND xã
trƣớc khi trình
duyệt
Biên bản
họp dân thực
hiện tham
vấn cộng
đồng
Môi trƣờng : lập bản
đăng ký đạt tiêu chuẩn
môi trƣờng/báo cáo
đánh giá tác động môi
trƣờng
Công khai tại
trụ sở UBND
xã và sở GTVT
trƣớc khi trình
sở TNMT
Xác nhận
của lãnh đạo
các xã về
công khai
thông tin
12
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Yêu cầu kiểm tra đảm bảo quy trình tổ chức đầu thầu, HSMT, kết
quả đầu thầu
a) Tạo ra sự cạnh tranh tối đa
WB quy định hình thức đấu thầu cạnh tranh quốc tế ( ICB) là chủ yếu
nhất. Chỉ trong trƣờng hợp cho phép mới đƣợc sử dụng các hình thức nhƣ đấu
thầu hạn chế, chào hàng cạnh tranh, mua sắm trực tiếp…Để đảm bảo cạnh
tranh thực sự, trong hồ sơ mời thầu không đƣợc đƣa ra các yêu cầu mang tính
định hƣớng cụ thể, phải đảm bảo cho phép và khuyến khích sự cạnh tranh
quốc tế, về nội dung phải nếu đầy đủ chi tiết rõ ràng.
b) Bảo đảm công khai:
WB quy định việc đăng tải thông báo mời thầu đối với các gói thầu
lớn và quan trọng phải thực hiện thông qua một tờ báo của Liên hợp quốc.
Trong thông báo mời thầu phải nói rõ thời điểm hết hạn nhận hồ sơ dự thầu,
địa điểm nhận hồ sơ dự thầu và mở thầu đƣợc thực hiện ngay sau khi đóng
thầu đồng thời phải thông báo rõ các thông tin về nhà thầu. Để tạo điều kiện
cho các nhà thầu có đƣợc thông tin mời thầu thì việc thông báo mời thầu phải
đƣợc đăng trên ít nhất một tờ báo trên phạm vi toàn quốc của nƣớc vay. Một
nguyên tắc cơ bản là phải mở thầu công khai, các nhà thầu tham gia đấu thầu
phải đƣợc mời tới dự lễ mở thầu. Những nội dung cơ bản đối với từng hồ sơ
dự thầu phải đƣợc đọc rõ, đƣợc ghi vào biên bản mở thầu.
c) Ƣu đãi nhà thầu trong nƣớc:
WB đã quy định chế độ ƣu tiên trong xét thầu đối với các nhà thầu đủ
điều kiện ƣu đãi thuộc nƣớc vay. Theo quy định này thì trong đấu thầu mua sắm
hàng hoá, nhà thầu trong nƣớc chỉ đƣợc ƣu đãi khi trong giá xuất xƣởng có ít nhất
30% thuộc chi phí trong nƣớc. Trong đấu thầu xây lắp, để đƣợc ƣu đãi , nhà thầu
trong nƣớc phải có tối thiểu 50% sở hữu là thuộc nƣớc chủ nhà. Mức ƣu đãi tối đa
trong cung cấp hàng hoá là 15%, còn trong xây lắp là 7,5%.
Phạm Thị Phương Thảo
13
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
d) Phƣơng pháp đánh giá hồ sơ dự thầu:
Các quy định về phƣơng pháp đánh giá hồ sơ dự thầu của WB vừa
đảm bảo sự chặt chẽ, tiến tiến nhƣng lại linh hoạt.
- Đối với lựa chọn dịch vụ tƣ vấn, quy định mua sắm của WB cho
phép sử dụng 6 phƣơng pháp đánh giá:
+ đánh giá trên cơ sở xem xét cả hai yếu tố chất lƣợng tƣ vấn và chi
phí tƣ vấn. Và bằng phƣơng pháp này có thể có đƣợc dịch vụ tƣ vấn đạt hiệu
quả tổng hợp.
+ Đánh giá dựa trên cơ sở về chất lƣợng: theo phƣơng pháp này nhà
tƣ vấn chỉ yêu cầu nộp đề xuất kỹ thuật hoặc nộp cả đề xuất tài chính.
+ Đánh giá dựa trên một nguồn ngân sách cố định: theo cách này nhà
tƣ vấn đƣợc yêu cầu nộp ra đề xuất kỹ thuật và đề xuất tài chính.
+ Đánh giá trên cơ sở chi phí thấp nhất: Đối với các công việc tƣ vấn
đã có chuẩn mực là các công việc thông thƣờng thì hồ sơ dự thầu nào đƣợc
đánh giá vƣợt qua mức yêu cầu tối thiểu về mặt kỹ thuật và có chi phí thấp
nhất sẽ đƣợc mời vào đàm phán hợp đồng.
+ Đánh giá trên cơ sở năng lực: Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng cho
các công việc tƣ vấn có giá trị nhỏ ( không vƣợt quá 100.000 USD). Theo đó,
hồ sơ dự thầu đƣợc đánh giá là có năng lực và phẩm chất thích hợp sẽ đƣợc
mời để trình một đề xuất kỹ thuật và tài chính để có cơ sở cho việc đàm phán
hợp đồng.
+ Phƣơng pháp chọn theo một nguồn duy nhất: nó chỉ đƣợc coi là
một trƣờng hợp ngoại lệ, dùng cho một vài trƣờng hợp đặc biệt.
- Đối với mua sắm hàng hoá và xây lắp, WB quy định phƣơng pháp
đánh giá nhƣ sau:
+ Bƣớc đánh giá về kỹ thuật: Phƣơng tiện đánh giá sự đáp ứng về mặt kỹ
thuật là tiêu chí “đạt”, “không đạt” và nó đƣợc công khai trong hồ sơ mời thầu.
Phạm Thị Phương Thảo
14
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
+ Bƣớc đánh giá về tài chính, thƣơng mại để xếp hạng nhà thầu: những
hồ sơ vƣợt qua đƣợc bƣớc trƣớc thì mới đƣợc xem xét trong bƣớc này. Chỉ tiêu
cơ bản- sản phẩm cuối cùng của bƣớc đánh giá này là giá đánh giá.
e) Các nguyên tắc cơ bản trong quy định mua sắm của WB.
- Không phân biệt đối sử: Theo nguyên tắc này, hình thức đấu thầu
rộng rãi đƣợc ƣu tên áp dụng.
- Không đàm phán về giá: Trong quy định mua sắm của WB, giá dự
thầu của nhà thầu luôn phải đƣợc coi là cố định.
- Đảm bảo sự cạnh, công băng, minh bạch trong đấu thầu: điều này
đƣợc thể hiện ở hình thức đấu thầu rộng rãi, không phân biệt đối sử, mẫu hoá
hồ sơ mời thầu…
- Không đƣợc vi phạm quy chế đấu thầu
- Sự điều chỉnh theo thời gian
- Chống tham nhũng
2.3.Yêu cầu của Ngân hàng phát triển Châu Á đối với quá trình quản lý dự
án
Yêu cầu đối với công tác đấu thầu:
Nguyên tắc chính trong quy chế đấu thầu của ADB là:
a) Cạnh tranh: Việc đấu thầu cạnh tranh quốc tế là hình thức cơ bản
nhất. Nội dung cụ thể của hình thức này thì cũng giống nhƣ của WB mà đã
dƣợc nêu ở trên.
b) Phƣơng pháp đánh giá hồ sơ dự thầu: cũng tƣơng tự WB, phƣơng
pháp đánh giá hồ sơ dự thầu của ADB là tiên tiến, phù hợp với thông lệ đấu
thầu thế giới, tuy có một vài đặc thù riêng cụ thể nhƣ sau:
ADB luôn coi trọng tính hợp lệ của nhà thầu. Chỉ có những thành
viên của ADB mới đủ tƣ cách là nhà thầu hợp lệ. Quan điểm đánh giá của
ADB là ƣu tiên đánh giá về kỹ thuật trong việc chọn tƣ vấn. Nếu WB quy
Phạm Thị Phương Thảo
15
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
định danh sách sách ngắn trong đấu thầu lựa chọn tƣ vấn là từ 3 đến 6 nhà tƣ
vấn, thì con số này trong quy định của ADB là từ 5 đến 7. Trong đấu thầu
mua sắm hàng hoá và xây lắp thì phƣơng pháp đánh giá dựa theo giá đánh giá
là cơ bản.
c) Quy trình thực hiện: có thể tóm tắt quy trình này nhƣ sau:
Sơ đồ 3: Quy trình đấu thầu theo quy định của ADB
Phân chia gói thầu
Sơ tuyển ( nếu cần)
Phát hành HSMT
Mở thầu
Xét thầu
d) Ƣu đãi nhà thầu trong nƣớc:
Quy định mua sắm của ADB đề cập đến sự ƣu đãi nhà thầu trong nƣớc
theo từng trƣờng hợp cụ thể và việc ƣu đãi này đƣợc nêu rõ trong HSMT
e) Tính quốc tế cao: Để đảm bảo cạnh tranh tối đa, quy định mua sắm của
ADB thể hiện tính quốc tế cao. Điều này đƣợc thể hiện ở :
- Việc thông báo mời thầu sử dụng tờ báo tiếng Anh hoặc trên tờ báo có lƣu
lƣợng phát hành rộng rãi
- Ngôn ngữ: phần lớn sử dụng bằng tiếng Anh. Trong trƣờng hợp sử dụng
nhiều ngôn ngữ thì tiếng Anh có ƣu thế quyết định
Phạm Thị Phương Thảo
16
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
- Loại tiền: Cho phép quy định trong hồ sơ mời thầu là sử dụng một hoặc
nhiều loại tiền để bỏ thầu. Thông thƣờng cho phép chào bằng loại tiền của
nƣớc mình hoặc một loại tiền mua bán quốc tế quy định trong hồ sơ mời thầu.
Yêu cầu đối với công tác GPMB:
Ngân hàng phát triển Châu Á đƣa ra các yêu cầu về công tác đền bù giải
phóng mặt bằng trong quá trình thực hiện dự án. Yêu cầu này đƣợc đƣa ra
trong khuôn khổ GPMB do ADB lập. Theo đó:
- Nguyên tắc áp dụng :
+ Cần tránh hoặc giảm thiểu tái định cƣ bắt buộc và thiệt hại về đất đai,
công trình, các tài sản khác và thu nhập bằng cách khai thác mọi phƣơng
án khả thi
+ Tất cả các hộ đều đƣợc đền bù theo giá thay thế cho tài sản, thu nhập và
công việc sản xuất kinh doanh bị ảnh hƣởng, đƣợc hỗ trợ khôi phục để cải
thiện hay ít nhất cung phục hồi đƣợc mức sống, mức thu nhập và năng lực
sản xuất của họ trƣớc khi có dự án.
+ Hộ thiếu giấy tờ hợp pháp đối với tài sản bị thiệt hại vẫn đƣợc hƣởng
đền bù và các biện pháp khôi phục nói trên
+ Đền bù cho tài sản thiệt hại theo giá thay thế
+ Trong trƣờng hợp di chuyển cả một khu vực dân cƣ phải cố gắng tối đa
để duy trì thể chế văn hoá và xã hội của những ngƣời di chuyển và của
cộng đồng nơi dân cƣ chuyển đến
+ Việc chuẩn bị các KH GPMB và thực hiện các kế hoạch này phải có sự
tham gia của những ngƣời chịu ảnh hƣởng và tƣ vấn
+ Lịch tiến độ và ngân sách lập kế hoạch GPMB và thực hiện kế hoạch đó
phải đƣợc đƣa vào phần tƣơng ứng của tiểu dự án và dự án tổng thể
Phạm Thị Phương Thảo
17
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
+ Phải hoàn tất chi trả đền bù các tài sản thiệt hại và kết thúc di dân tới nơi
ở mới trƣớc khi thi công tuyến tiểu dự án. Các biện pháp khôi phục cũng
phải sẵn sàng
- Kế hoạch GPMB của các tiểu dự án theo yêu cầu của ADB: Đây là một
trong những tiêu chuẩn để thẩm định dự án của Ngân hàng phát triển
Châu Á. Kế hoạch GPMB phải đƣợc đối chiếu với Chính sách của
ADB về tái đinh cƣ bắt buộc. Khung chính sách tái định cƣ bắt buộc
quy đinh ra quyền lợi trong việc đền bù để GPMB.
- Theo yêu cầu này kế hoạch GPMB của các tiểu dự án sau khi đƣợc
ADB phê duyệt mới đƣợc tiến hành thực hiện xây dựng
2.4. Yêu cầu của Ngân hàng hợp tác phát triển Nhật Bản đối với quá trình
quản lý dự án
Yêu cầu về công tác đấu thầu:
Về cơ bản quy định về đấu thầu của JBIC có tính chất quốc tế cao, có
nhiều nội dung trong quy định là đồng nhất với các nội dung trong quy định
về đấu thầu của WB và ADB, song cũng có một số khác biệt.
Một vài khác biệt chính trong quy định về đấu thầu của JBIC so với quy
định của WB và ADB:
- Không có quy định ƣu đãi nhà thầu thuộc nƣớc là bên vay do nguồn tiền
của JBIC là của riêng nƣớc Nhật, là nguồn tiền mà trong đó có việc nộp
tiền của các công ty Nhật. Nhờ quy định này mà các nhà thầu của Nhật có
diều kiện cạnh tranh nhiều hơn trong các cuộc đấu thầu quốc tế sử dụng
vốn của JBIC.
- Trong quy định của JBIC, việc thực hiện thi công các công trình đƣợc coi là
dịch vụ không phải là dịch vụ tƣ vấn. Với quy định này phạm vi đấu thầu dịch
vụ bao quát hơn so với phạm vi đấu thầu xây lắp.
Phạm Thị Phương Thảo
18
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Yêu cầu trong công tác thanh quyết toán vốn công trình:
Khác với các nguồn vốn cho vay viện trợ nƣớc ngoài khác, vốn vay từ
Ngân hàng hợp tác phát triển Nhật Bản có các quy định đối với cơ chế
quản lý tài chính đối với dự án. Theo đó phía Ngân hàng cho vay đƣợc
tính bằng đồng JPY và quy đổi theo tỷ giá hối đoái giữa đồng VN và đồng
JBY. Hệ thống thanh toán đƣợc áp dụng theo sơ đồ sau :
Hệ thống thanh toán của mô hình không phân quyền:
Sơ đồ 4– Thanh toán tại Mô hình không phân quyền
PMU5 nộp chứng chỉ thanh toán,
hoá đơn cho PST, DST
To STD. STD checks and approves
Kho bạc
PMU5 đề nghị STD
thanh toán bằng USD
pay claim In Forex.
PMU5 đề nghị DST
Thanh toán VND
Nhà thầu
chứng chỉ
thanh toán
invoice
chứng chỉ
thanh toán
invoice
to PMU5 for
approval, payment
huyện nộp chứng chỉ
thanh toán, hoá đơn cho
PPMU/PMU5 để phê
duyệt và thanh toán
TK
Yên
*
Th. toán
PMU5 kiểm tra các
đệ trình của các
PPMU
PPMUs nộp chứng
chỉ thanh toán, hoá
đơn cho PMU5 để
phê duyệt và thanh
toán
TK
VND
*
chứng chỉ
thanh
toánd
invoice
Nhà thầu tại
HN
Ha Noi
Nhà thầu tại
tỉnh
Provinces
Nhà thầu tại
huyện
Districts
Hệ thống thanh toán tại mô hình phân quyền:
Hệ thống này áp dụng cho những tỉnh có đủ năng lực quản lý tài chính
đáp ứng yêu cầu tối thiểu của dự án.
Phạm Thị Phương Thảo
19
Kinh tế đầu tư 45B
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp
Sơ đồ 5 - Hệ thống thanh toán tại mô hình phân quyền
PMU5 nộp chứng chỉ, hoá đơn cho
Kho bạc
To STD. STD checks and approves
Kho bạc
PMU5 đề nghị STD
thanh toán băng USD
pay contractors In Forex.
TK
VND
*
TK
Yên
*
Nha thầu
PMU5 đề nghị STD
thanh toan VND
to pay in VND
Th. toán
PMU5 kiểm tra các
đề nghị thanh toán
chứng chỉ
thanh toán
invoice
Kho bạc tỉnh
t
Reporting only
Các PPMU trình
chứng chỉ, hoá đơn
cho PTD để thanh
toán
to PTD for
approval, payment
Reporting only
Nhà thầu tại
HN
Ha Noi
TK
VND
*
Th.toán
chứng chỉ
hoá đơn
invoice
Kho bạc huyện
huyện nộp chứng chỉ, hoá
đơn cho
DTD để duyệt, thanh toán
Nhà thầu tại
tỉnh
Provinces
TK
VND
*
Th. toán
chứng chỉ,
hoá đơn
invoice
Nhà thầu tại
huyện
Districts
3.Thực trạng công tác quản lý các dự án sử dụng vốn ODA tại Ban quản
lý dự án 5- Bộ Giao thông vận tải.
Nhƣ ta đã biết: Quản lý dự án là quá trình lập kế hoạch, điều phối thời
gian, nguồn lực và giám sát quá trình phát triển của dự án nhằm đảm bảo cho
dự án hoàn thành đúng thời hạn, trong phạm vi ngân sách đã đƣợc duyệt và
đạt các yêu cầu đã định về kỹ thuật và chất lƣợng, bằng những phƣơng pháp
và điều kiện tốt nhất. Vì vậy quản lý đƣợc coi là mọt trong những khâu quan
trọng quyết định hiệu quả của dự án đầu tƣ, đảm bảo những mục tiêu đề ra từ
ban đầu.
Mục tiêu của quản lý dự án nói chung là hoàn thành các công việc
của dự án theo đúng yêu cầu kỹ thuật và chất lƣợng, trong phạm vi ngân sách
đƣợc duyệt và theo tiến độ thời gian cho phép. Nhƣ vậy mục tiêu chính của
bất cứ một dự án nào cũng là : thời gian (tiến độ), chi phí và chất lƣợng. Đây
đƣợc coi là tiêu chuẩn để đánh giá mức độ hoàn thành của dự án cũng nhƣ có
Phạm Thị Phương Thảo
20
Kinh tế đầu tư 45B
- Xem thêm -