Tài liệu Các công cụ của chính sách tiền tệ tại vn

Môc lôc Më ®Çu Néi dung Ch¬ng I: ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng 1.1. Kh¸i niÖm, vÞ trÝ cña CSTT 1.2. Môc tiªu cña CSTT 1.3. C¸c c«ng cô cña CSTT 1.3.1 NghiÖp vô thÞ trêng Më 1.3.2 Dù tr÷ b¾t buéc 1.3.3 ChÝnh s¸ch t¸i chiÕt khÊu 1.3.4 Qu¶n lý h¹n møc tÝn dông 1.3.5 Qu¶n lý l·i suÊt Ch¬ng II: Thùc tr¹ng viÖc sö dông c¸c c«ng cô cña CSTT ë ViÖt Nam hiÖn nay. Trang 1 3 3 3 4 4 4 5 5 6 7 8 2.1. Sù ®æi míi trong viÖc thùc hiÖn CSTT 2.2. ViÖc sö dông c¸c c«ng cô cña CSTT nh÷ng n¨m qua 2.2.1. C«ng cô l·i suÊt 2.2.2. C«ng cô h¹n møc tÝn dông 2.2.3. C«ng cô dù tr÷ b¾t buéc 2.2.4. C«ng cô cho vay t¸i chiÕt khÊu 2.2.5. C«ng cô nghiÖp vô thÞ trêng Më 2.3. §¸nh gi¸ qóa tr×nh thùc hiÖn c¸c c«ng cô cña CSTT nh÷ng n¨m võa qua. 2.3.1 Nh÷ng thµnh tùu trong viÖc æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. 2.3.2 Nh÷ng vÊn ®Ò tån t¹i trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c c«ng cô cña CSTT nh÷ng n¨m qua. 8 8 8 14 16 18 20 22 3.1. §Þnh híng 3.1.1 Bèi c¶nh trong níc vµ Quèc tÕ 3.1.2 Mét sè ®Þnh híng c¬ b¶n 3.2 Gi¶i ph¸p 3.2.1 Nhãm gi¶i ph¸p vÒ viÖc t¹o m«i trêng, ®iÒu kiÖn thuËn l¬Þ 3.2.2 Nhãm gi¶i ph¸p vÒ viÖc hoµn thiÖn c¸c c«ng cô cña CSTT. KÕt luËn 28 28 29 29 29 30 34 Ch¬ng 3. §Þnh híng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¸c c«ng cô cña CSTT ë ViÖt Nam 1 22 24 28 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1. Frederic S. Mishkin: “TiÒn tÖ, Ng©n hµng vµ thÞ trêng tµi chÝnh”NXB khoa häc vµ kü thuËt Hµ néi - 1996 2 PTS. Lª Vinh Danh: “TiÒn vµ ho¹t ®éng Ng©n hµng”. NXB CTQ6H1997 3. PTS. NguyÔn Ngäc Hïng: “Lý thuyÕt tiÒn tÖ - Ng©n hµng” NXB tµi chÝnh. 1998 4. Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam: “Ng©n hµng ViÖt Nam, qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn” NXB CTQ6-H 1996 5. Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam: “B¸o c¸o thêng niªn” c¸c n¨m 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, “B¸o c¸o diÔn biÕn khu vùc tiÒn tÖ” n¨m 2000. 6. “LuËt Ng©n hµng nhµ níc ViÖt Nam” NXB CTQG, H 1998 7. PTS. NguyÔn Anh Dòng - L©n Hång Cêng: “chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trªn nÒn t¶ng lý luËn vµ thùc tiÔn ViÖt Nam. TC Ng©n hµng sè 6/1996. 8. NguyÔn S¬n Tïng: “ VÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ mÒm dÎo”. TC Ng©n hµng 8/1997. 9. PTS Mai B¹n: “X©y dùng vµ ®iÒu hµnh CSTT s¸t hîp víi thùc tÕ ViÖt Nam” TC Ng©n hµng sè 12/1998. 10. Th.S T« Kim Ngäc: “ H¹n chÕ cña c¬ chÕ ®iÒu chØnh trùc tiÕp trong ®iÒu hµnh CSTT ë ViÖt Nam” TC Ng©n hµng sè 1+2/2000. 11. Th.S NguyÔn ThÞ Thuý V©n: “ Hoµn thiÖn c¸c c«ng cô ®iÒu hµnh CSTT ë ViÖt Nam hiÖn nay” TC Ng©n hµng sè 12/1999. 12. PTS NguyÔn V¨n Th¾ng: “ ChuyÓn ®æi c«ng cô cña CSTT tõ trùc tiÕp sang gi¸n tiÕp” TC Ng©n hµng sè 12/1999. 13. TS. Vò ViÕt Ngo¹n “Toµn cÇu ho¸ - c¬ héi vµ th¸ch thøc ®èi víi CSTT cña ViÖt Nam” TC Ng©n hµng sè 2/1999. 14. Th.s. NguyÔn V¨n B¾c: “ Mét sè t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch l·i suÊt ®èi víi ho¹t ®éng cña NHTM trong thêi gian qua” TC Ng©n hµng sè 6/2000 15. TS. NguyÔn §¨ng Dên: “ Vµi ý kiÕn vÒ l·i suÊt, l·i suÊt c¬ b¶n vµ c¬ xu híng tù do ho¸ l·i suÊt ë ViÖt Nam hiÖn nay” TC Ng©n hµng sè 6/2000. 16. Th.s. Lª V¨n H¶i: “Mét sè gi¶i ph¸p sö dông nghiÖp vô thÞ trêng më”.TC Ng©n hµng sè 8/2000. 2 17. NguyÔn H÷u NghÜa: “VËn hµnh nghiÖp vô thÞ trêng më trong c¬ chÕ thÞ trêng” . TC Ng©n hµng sè 8/2000. 18. §øc H¹nh: “Ng©n hµng TW vµ ho¹t ®éng nghiÖp vô thÞ trêng më” TC khoa häc vµ §µo t¹o Ng©n hµng sè 4/2000. 19. PGS.PTS. Lª V¨n T - Lª Tïng V©n “VÊn ®Ò dù tr÷ tiÒn mÆt trong ho¹t ®éng ng©n hµng hiÖn ®¹i” TC Ng©n hµng sè 8/1998 20. Ngäc Minh: “C«ng cô h¹n møc tÝn dông hiÖn nay vµ nh÷ng ®Ò xuÊt trong thêi gian tíi” TC Ng©n hµng sè 23/1998. 21. PTS NguyÔn Vâ Ngo¹n: “H¹n møc tÝn dông vµ l·i suÊt tÝn dông trong hÖ thèng c«ng cô cña CSTT quèc gia” TC Ng©n hµng sè 7/1997. 22. PTS Ph¹m Ngäc Long: “Hoµn thiÖn CSTT víi viÖc kiÒm chÕ l¹m ph¸t vµ t¨ng trëng kinh tÕ” TC Ng©n hµng sè 6/1997. 3 Më ®Çu TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi: ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ mét chÝnh s¸ch ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m« cùc k× quan träng cña nhµ níc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng v× nã cã ¶nh hëng lín ®Õn c¸c biÕn sè vÜ m« nh: c«ng ¨n viÖc lµm, tèc ®é t¨ng trëng, l¹m ph¸t... §Ó ®¹t ®îc c¸c môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ th× viÖc sö dông c¸c c«ng cô cña nã cã vai trß c¬ b¶n, quyÕt ®Þnh. ë ViÖt Nam kÓ tõ khi ®æi míi ®Õn nay, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng cô cña nã ®ang tõng bíc h×nh thµnh, hoµn thiÖn vµ ph¸t huy t¸c dông ®èi víi nÒn kinh tÕ. Víi ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam th× viÖc lùa chän c¸c c«ng cô nµo, sö dông nã ra sao ë c¸c giai ®o¹n cô thÓ cña nÒn kinh tÕ lu«n lµ mét vÊn ®Ò thêng xuyªn ph¶i quan t©m theo dâi vµ gi¶i quyÕt ®èi víi c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh vµ ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia, c¸c nhµ nghiªn cøu kinh tÕ. §Æc biÖt lµ trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ trong níc vµ quèc tÕ nh hiÖn nay th× viÖc nghiªn cøu vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cô thÓ lµ c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ mét vÊn ®Ò cã ý nghÜa lý luËn vµ thùc tiÔn cao. Víi môc ®Ých trau dåi kiÕn thøc ®· häc vµ gãp phÇn nghiªn cøu, t×m hiÓu vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ,em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi: “C¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam - Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn”. Néi dung, ®èi tîng, ph¹m vi nghiªn cøu: §Ò tµi sÏ hÖ thèng ho¸ nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh lý luËn vÒ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®ång thêi qua viÖc kh¶o s¸t qu¸ tr×nh sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam (tõ n¨m 1989 ®Õn nay) nh»m ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng sö dông, ®iÒu hµnh c¸c c«ng cô ®ã, trªn c¬ së ®ã ®Ò ra nh÷ng gi¶i ph¸p gãp phÇn hoµn thiÖn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c c«ng cô cña ch`Ýnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu: LÊy ph¬ng ph¸p duy vËt biÖn chøng, duy vËt lÞch sö lµm ph¬ng ph¸p luËn c¬ b¶n kÕt hîp víi quan ®iÓm tiÕp cËn hÖ thèng vµ sö dông c¸c ph¬ng ph¸p thèng kª, ph¬ng ph¸p so s¸nh, ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tæng hîp cïng c¸c ph¬ng ph¸p nghiªn cøu kinh tÕ kh¸c. KÕt cÊu ®Ò tµi: Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn, ®Ò tµi bao gåm 3 ch¬ng ®îc bè côc nh sau: Ch¬ng 1: ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng viÖc sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam hiÖn nay. 4 Ch¬ng 3: §Þnh híng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c¸c c«ng cô cña hÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù híng dÉn, chØ b¶o tËn t×nh cña c« gi¸o Ph¹m Hång V©n ®· gióp em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy. 5 Néi dung --0o0-Ch¬ng 1 chÝnh s¸ch tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng . 1.1. Kh¸i niÖm, vÞ trÝ cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ : Kh¸i niÖm chÝnh s¸ch tiÒn tÖ : ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ mét chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« do Ng©n hµng trung ¬ng khëi th¶o vµ thùc thi, th«ng qua c¸c c«ng cô , biÖn ph¸p cña m×nh nh»m ®¹t c¸c môc tiªu :æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm ,t¨ng trëng kinh tÕ . Tuú ®iÒu kiÖn c¸c níc, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cã thÓ ®îc x¸c lËp theo hai híng: chÝnh s¸ch tiÒn tÖ më réng (t¨ng cung tiÒn ,gi¶m l·i suÊt ®Ó thóc ®Èy s¶n xuÊt kinh doanh ,gi¶m thÊt nghiÖp nhng l¹m ph¸t t¨ng -chÝnh s¸ch tiÒn tÖ chèng thÊt nghiÖp) hoÆc chÝnh s¸ch tiÒn tÖ th¾t chÆt(gi¶m cung tiÒn , t¨ng l·i suÊt lµm gi¶m ®Çu t vµo s¶n xuÊt kinh doanh tõ ®ã lµm gi¶m l¹m ph¸t nhng thÊt nghiÖp t¨ng-chÝnh s¸ch tiÒn tÖ æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn) VÞ trÝ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ : Trong hÖ thèng c¸c c«ng cô ®IÒu tiÕt vÜ m« cña Nhµ níc th× chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch quan träng nhÊt v× nã t¸c ®éng trùc tiÕp vµo lÜnh vùc lu th«ng tiÒn tÖ .Song nã còng cã quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« kh¸c nh chÝnh s¸ch tµi kho¸,chÝnh s¸ch thu nhËp,chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i. §èi víi Ng©n hµng trung ¬ng ,viÖc ho¹ch ®Þnh vµ thùc thi chÝnh s¸ch chÝnh s¸ch tiÒn tÖ lµ ho¹t ®éng c¬ b¶n nhÊt ,mäi ho¹t ®éng cña nã ®Òu nh»m lµm cho chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia ®îc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ h¬n. 6 1.2 Môc tiªu cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ : *æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn: NHTW th«ng qua CSTT cã thÓ t¸c ®éng ®Õn sù t¨ng hay gi¶m gi¸ trÞ ®ång tiÒn cña níc m×nh.Gi¸ trÞ ®ång tiÒn æn ®Þnh ®îc xem xÐt trªn 2 mÆt: Søc mua ®èi néi cña ®ång tiÒn(chØ sè gi¸ c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô trong níc)vµ søc mua ®èi ngo¹i(tû gi¸ cña ®ång tiÒn níc m×nh so víi ngo¹i tÖ).Tuy vËy ,CSTT híng tíi æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång tiÒn kh«ng cã nghÜa lµ tû lÖ l¹m ph¸t =0 v× nh vËy nÒn kinh tÕ kh«ng thÓ ph¸t triÓn ®îc,®Ó cã mét tû lÖ l¹m ph¸t gi¶m ph¶I chÊp nhËn mét tû lÖ thÊt nghiÖp t¨ng lªn. *T¨ng c«ng ¨n viÖc lµm: CSTT më réng hay thu hÑp cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi viÖc sö dông cã hiÖu qña c¸c nguån lùc x· héi,quy m« s¶n xuÊt kinh doanh vµ tõ ®ã ¶nh hëng tíi tû lÖ thÊt nghiÖp cña nÒn kinh tÕ .§Ó cã mét tû lÖ thÊt nghÞªp gi¶m th× ph¶i chÊp nhËn mét tû lÖ l¹m ph¸t t¨ng lªn. *T¨ng trëng kinh tÕ :T¨ng trëng kinh tÕ lu«n lµ môc tiªu cña mäi chÝnh phñ trong viÖc ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña m×nh, ®Ó gi÷ cho nhÞp ®é t¨ng trëng ®ã æn ®Þnh, ®Æc biÖt viÖc æn ®Þnh gi¸ trÞ ®ång b¶n tÖ lµ rÊt quan träng ,nã thÓ hiÖn lßng tin cña d©n chóng ®èi víi ChÝnh phñ .Môc tiªu nµy chØ ®¹t ®îc khi kÕt qu¶ hai môc tiªu trªn ®¹t ®îc mét c¸ch hµi hoµ. Mèi quan hÖ gi÷a c¸c môc tiªu :Cã mèi quan hÖ chÆt chÏ,hç trî nhau, kh«ng t¸ch rêi. Nhng xem xÐt trong thêi gian ng¾n h¹n th× c¸c môc tiªu nµy cã thÓ m©u thuÉn víi nhau thËm chÝ triÖt tiªu lÉn nhau.VËy®Ó ®¹t ®îc c¸c môc tiªu trªn mét c¸ch hµi hoµ th× NHTW trong khi thùc hiÖn CSTT cÇn ph¶i cã sù phèi hîp víi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« kh¸c. 1.3 C¸c c«ng cô cña CSTT : 1.3.1.NghiÖp vô thÞ trêng më: Kh¸i niÖm: Lµ nh÷ng ho¹t ®éng mua b¸n chøng kho¸n do NHTW thùc hiÖn trªn thÞ trêng më nh»m t¸c ®éng tíi c¬ sè tiÒn tÖ qua ®ã ®IÒu tiÕt lîng tiÒn cung øng. C¬ chÕ t¸c ®éng:Khi NHTW mua (b¸n)chøng kho¸n th× sÏ lµm cho c¬ sè tiÒn tÖ t¨ng lªn (gi¶m ®i) dÉn ®Õn møc cung tiÒn t¨ng lªn (gi¶m ®i). NÕu thÞ trêng më chØ gåm NHTW vµ c¸c NHTM th× ho¹t ®éng nµy sÏ lµm thay ®æi lîng tiÒn dù tr÷ cña c¸c NHTM (R ),nÕu bao gåm c¶ c«ng chóng th× nã sÏ lµm thay ®æi ngay lîng tiÒn mÆt trong lu th«ng(C) §Æc ®iÓm:Do vËn dông tÝnh linh ho¹t cña thÞ trêng nªn ®©y ®îc coi lµ mét c«ng cô rÊt n¨ng ®éng ,hiÖu qu¶,chÝnh x¸c cña CSTT v× khèi lîng chøng kho¸n mua( b¸n ) tû lÖ víi qui m« lîng tiÒn cung øng cÇn ®IÒu chØnh,Ýt tèn kÐm vÒ chi phÝ ,dÔ ®¶o ngîc t×nh thÕ.Tuy vËy, v× ®îc thùc hiÖn th«ng qua quan hÖ trao ®æi nªn nã cßn phô thuéc vµo c¸c chñ thÓ kh¸c tham gia trªn thÞ trêng 7 vµ mÆt kh¸c ®Ó c«ng cô nµy hiÖu qu¶ th× cÇn ph¶I cã sù ph¸t triÓn ®ång bé cña thÞ trêng tiÒn tÖ ,thÞ trêng vèn. 1.3.2 Dù tr÷ b¾t buéc: Kh¸i niÖm :Sè tiÒn dù tr÷ b¾t buéc lµ sè tiÒn mµ c¸c NH ph¶I gi÷ l¹i,do NHTW qui ®Þnh ,göi t¹i NHTW,kh«ng hëng l·I,kh«ng ®îc dïng ®Ó ®Çu t,cho vay vµ th«ng thêng ®îc tÝnh theo mét tû lÖ nhÊt ®Þnh trªn tæng sã tiÒn göi cña kh¸ch hµng ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n,sù æn ®Þnh cña hÖ thèng ng©n hµng C¬ chÕ t¸c ®éng:ViÖc thay ®æi tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn sè nh©n tiÒn tÖ (m=1+s/s+ER+RR) trong c¬ chÕ t¹o tiÒn cña c¸c NHTM.MÆt kh¸c khi t¨ng (gi¶m ) tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc th× kh¶ n¨ng cho vay cña c¸c NHTM gi¶m (t¨ng), lµm cho l·I suÊt cho vay t¨ng (gi¶m),tõ ®ã lµm cho lîng cung øng tiÒn gi¶m (t¨ng). §Æc ®IÓm:§©y lµ c«ng cô mang nÆng tÝnh qu¶n lý Nhµ níc nªn gióp NHTW chñ ®éng trong viÖc ®IÒu chØnh lîng tiÒn cung øng vµ t¸c ®éng cña nã còng rÊt m¹nh (chØ cÇn thay ®æi mét lîng nhá tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc lµ ¶nh hëng tíi mét lîng rÊt lín møc cung tiÒn). Song tÝnh linh ho¹t cña nã kh«ng cao v× viÖc tæ chøc thùc hiÖn nã rÊt chËm ,phøc t¹p, tèn kÐm vµ nã cã thÓ ¶nh hëng kh«ng tèt tíi ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c NHTM. 1.3.3 ChÝnh s¸ch t¸i chiÕt khÊu: Kh¸i niÖm : §©y lµ ho¹t ®éng mµ NHTW thùc hiÖn cho vay ng¾n h¹n ®èi víi c¸c NHTM th«ng qua nghiÖp vô t¸i chiÕt khÊu b»ng viÖc ®IÒu chØnh l·I suÊt t¸I chiÕt khÊu (®èi víi th¬ng phiÕu) vµ h¹n møc cho vay t¸I chiÕt khÊu(cöa sæ chiÕt khÊu) C¬ chÕ t¸c ®éng:Khi NHTW t¨ng (gi¶m ) l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu sÏ h¹n chÕ (khuyÕn khÝch) viÖc c¸c NHTM vay tiÒn t¹i NHTW lµm cho kh¶ n¨ng cho vay cña c¸c NHTM gi¶m (t¨ng) tõ ®ã lµm cho møc cung tiÒn trong nÒn kinh tÕ gi¶m (t¨ng).MÆt kh¸c khi NHTW muèn h¹n chÕ NHTM vay chiÕt khÊu cña m×nh th× thùc hiÖn viÖc khÐp cöa sæ chiÕt khÊu l¹i. Ngoµi ra, ë c¸c níc cã thÞ trêng cha ph¸t triÓn (th¬ng phiÕu cha phæ biÕn ®Ó cã thÓ lµm c«ng cô t¸I chiÕt khÊu) th× NHTW cßn thùc hiÖn nghiÖp vô nµy th«ng qua viÖc cho vay t¸I cÊp vèn ng¾n h¹n ®èi víi c¸c NHTM. §Æc ®iÓm:ChÝnh s¸ch t¸i chiÕt khÊu gióp NHTW thùc hiÖn vai trß lµ ngêi cho vay cuèi cïng ®èi víi c¸c NHTM khi c¸c NHTM gÆp khã kh¨n trong thanh to¸n ,vµ cã thÕ kiÓm so¸t ®ùoc ho¹t ®éng tÝn dông cña c¸c NHTM ®ång thêi cã thÓ t¸c ®éng tíi viÖc ®IÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t ®èi víi nÒn kinh tÕ th«ng qua viÖc u ®·i tÝn dông vµo c¸c lÜnh vùc cô thÓ.Tuy vËy ,hiÖu qña cña céng cô nµy cßn phô thuéc vµo ho¹t ®éng cho vay cña c¸c NHTM, mÆt kh¸c møc l·i 8 suÊt t¸i chiÕt khÊu cã thÓ lµm mÐo mã ,sai lÖch th«ng tin vÒ cung cÇu vèn trªn thÞ trêng. Trªn ®©y lµ 3 c«ng cô t¸c ®éng gi¸n tiÕp tíi qui m« lîng tiÒn cung øng,trong mét nÒn kinh tÕ nÕu NHTW sö dông cã hiÖu qu¶ cÊc c«ng cô nµy th× sÏ kh«ng cÇn ®Õn bÊt cø mét c«ng cô nµo kh¸c .Tuy vËy trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ (c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn ;c¸c giai ®o¹n kinh tÕ qu¸ nãng ) th× ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu cña m×nh ,NHTW cã thÓ sö dông c¸c c«ng cô ®iÒu tiÕt trùc tiÕp sau: 1.3.4. Qu¶n lý h¹n møc tÝn dông cña c¸c NHTM Kh¸i niÖm :lµ viÖc NHTW quy ®Þnh tæng møc d nî cña c¸c NHTM kh«ng ®îc vît qu¸ mét lîng nµo ®ã trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh(mét n¨m) ®Ó thùc hiÖn vai trß kiÓm so¸t møc cung tiÒn cña m×nh.ViÖc ®Þnh ra h¹n møc tÝn dông cho toµn nÒn kinh tÕ dùa trªn c¬ së lµ c¸c chØ tiªu kinh tÕ vÜ m«(tèc ®é t¨ng trëng ,l¹m ph¸tiªu thô..)sau ®ã NHTW sÏ ph©n bæ cho c¸c NHTM vµ NHTM kh«ng thÓ cho vay vît qu¸ h¹n møc do NHTW quy ®Þnh . C¬ chÕ t¸c ®éng:§©y lµ mét céng cô ®iÒu chØnh mét c¸ch trùc tiÕp ®èi víi lîng tiÒn cung øng,viÖc quy ®Þnh ph¸p lý khèi lîng h¹n møc tÝn dông cho nÒn kinh tÕ cã quan hÖ thuËn chiÒu víi qui m« lîng tiÒn cung øng theo môc tiªu cña NHTM. §Æc ®iÓm:Gióp NHTW ®iÒu chØnh ,kiÓm so¸t ®îc lîng tiÒn cung øng khi c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp kÐm hiÖu qu¶ ,®Æc biÖt t¸c dông nhÊt thêi cña nã rÊt cao trong nh÷ng giai ®o¹n ph¸t triÓn qu¸ nãng,tû lÖ l¹m ph¸t qu¸ cao cña nÒn kinh tÕ .Song nhîc ®iÓm cña nã rÊt lín : triÖt tiªu ®éng lùc c¹nh tranh gi÷a c¸c NHTM,lµm gi¶m hiÖu qu¶ ph©n bæ vèn trong nÕn kinh tÕ ,dÔ ph¸t sinh nhiÒu h×nh thøc tÝn dông ngoµI sù kiÓm so¸t cña NHTW vµ nã sÏ trë nªn qu¸ k×m h·m khi nhu cÇu tÝn dông cho viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ t¨ng lªn . 1.3.5 Qu¶n lý l·i suÊt cña c¸c NHTM: Kh¸i niÖm :NHTW ®a ra mét khung l·i suÊt hay Ên dÞnh mét trÇn l·i suÊt cho vay ®Ó híng c¸c NHTM ®iÒu chØnh l·i suÊt theo giíi h¹n ®ã,tõ ®ã ¶nh hëng tíi qui m« tÝn dông cña nÒn kinh tÕ vµ NHTW cã thÓ ®¹t ®îc qu¶n lý møc cung tiÒn cña m×nh. C¬ chÕ t¸c ®éng:ViÖc ®iÒu chØnh l·i suÊt theo xu híng t¨ng hay gi¶m sÏ ¶nh hëng trùc tiÕp tíi qui m« huy ®éng vµ cho vay cña c¸c NHTM lµm cho lîng tiÒn cung øng thay ®æi theo. §Æc ®iÓm:Gióp cho NHTW thùc hiÖn qu¶n lý lîng tiÒn cung øng theo môc tiªu cña tõng thêi kú,®IÒu nµy phï hîp víi c¸c quèc gia khi cha cã ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t huy t¸c dông cña c¸c c«ng cô gi¸n tiÕp.Song, nã dÔ lµm mÊt ®i tÝnh kh¸ch quan cña l·i suÊt trong nÒn kinh tÕ v× thùc chÊt l·I suÊt lµ “gi¸ c¶” cña vèn do vËy nã ph¶i ®îc h×nh thµnh tõ chÝnh quan hÖ cung cÇu vÒ vèn trong 9 nÕn kinh tÕ .MÆt kh¸c viÖc thay ®æi quy ®Þnh ®IÒu chØnh l·I suÊt dÔ lµm cho c¸c NHTM bÞ ®éng,tèn kÐm trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. 10 Ch¬ng 2 Thùc tr¹ng viÖc sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ ë ViÖt Nam hiÖn nay. 2.1 Sù ®æi míi trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. KÓ khi ®Êt níc chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng th× qu¸ tr×nh thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ còng ®îc x©y dùng, ®æi míi theo ®óng ý nghÜa kinh tÕ cña nã vµ phï hîp víi thùc tiÔn ViÖt Nam, thÓ hiÖn ë mét sè mÆt sau: C¸ch x¸c ®Þnh lîng tiÒn cung øng: NÕu nh trong thêi kú bao cÊp chóng ta chØ quan niÖm lîng tiÒn cung øng cho nÒn kinh tÕ chØ bao gåm tiÒn mÆt vµ møc cung lµ bao nhiªu, ë thêi kú nµo lµ do chÝnh phñ phª duyÖt th× ngµy nay viÖc quan niÖm vÒ lîng tiÒn cung øng ®Ó thay ®æi bªn c¹nh lîng tiÒn mÆt (C) cßn tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng t¹o tiÒn cña c¸c NHTM, tæ chøc tÝn dông kh¸c (D). Bªn c¹nh ®ã lîng tiÒn cung øng hµng n¨m ph¶i dùa trªn c¬ së: tØ lÖ l¹m ph¸t íc tÝnh, tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ theo kÕ ho¹ch, vßng quay tiÒn tÖ... ViÖc sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ: §îc sö dông mét c¸ch linh ho¹t, phï hîp víi ®iÒu kiÖn ViÖt Nam ë c¸c thêi ®iÓm cô thÓ chø kh«ng ®«ng cøng, ®ãng b¨ng nh thêi k× bao cÊp (l·i mÊt cè ®Þnh nhiÒu n¨m...) C¬ chÕ ®iÒu hµnh: N¨m 1988, HÖ thlèng NH ®· ®îc ph©n thµnh 2 cÊp NHNN vµ c¸c NHTM, trong ®ã NHNN lµ c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc trªn lÜnh vùc tiÒn tÖ- tÝn dông- ng©n hµng; trùc thuéc chÝnh phñ. Thèng ®èc NHNN cã quyÒn chñ ®éng h¬n vµ chÞu tr¸ch nhiÖm trùc tiÕp trong viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. 2.2 ViÖc sö dông c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ nh÷ng n¨m qua. 2.2.1. C«ng cô l·i suÊt: ë ViÖt Nam, l·i suÊt ®îc sö dông nh c«ng cô chÝnh cña chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, nã lµ yÕu tè ®¸nh dÊu sù chuyÓn biÕn tõ c¬ chÕ kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ stËp trung sang c¬ chÕ thÞ trêng, nã cßn lµ c«ng cô quan träng ®Ó chuyÓn c¸c Ng©n hµng sang c¬ chÕ tù h¹ch to¸n kinh doanh. Giai ®o¹n 1988- 1991: ChÝnh s¸ch l·i suÊt ®îc thay ®æi c¬ b¶n: L·i suÊt tiÕt kiÖm cao h¬n tèc ®é trît gi¸ (l¹m ph¸t ), n©ng l·i suÊt tiÒn göi vµ tiÒn vay cña c¸c tæ chøc kinh tÕ tiÕn gÇn víi l·i suÊt huy ®éng tiÕt kiÖm.L·i suÊt cho vay vèn lu ®éng vµ tèc ®é l¹m ph¸t (%) BiÓu1: L·i suÊt cho vay vèn lu ®éng vµ tèc ®é l¹m ph¸t(%). 11 Tõ T3/81- T10/91 1. L·i tiÕt kiÖm - Lo¹i 3T - Lo¹i kh«ng k× h¹n 2. L·i cho vay vèn lu ®éng 3. Tèc ®é Ðp 3/89 12 6/89 9 7/89 2/90 IV/90 7/91 7 7 4 3,5 10/91 3,5 9 6,86,5 + 5,4 7 5,15,5 - 2,9 5 3-4 2,1 2,13,7 +5,5 5 3-4 2,4 1,8 2,1 1,8 -2,5 +0,2 +7,6 +2,5 Nhê viÖc t¨ng l·i suÊt huy ®éng vèn ®· thùc hiÖn ®îc chñ tr¬ng cña Nhµ níc lµ ®©û lïi l¹m ph¸t vµ cã c¬ së ®Ó thùc hiÖn viÖc tµi trî vèn cho c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh ®ang l©m vµo t×nh tr¹ng khñng ho¶ng lóc bÊy giê. Song xÐt trªn b×nh diÖn toµn nÒn kinh tÕ th× chóng ta ®· thÊt b¹i trong lÜnh vùc ®Çu t v× l·i suÊt cho vay qu¸ cao, vèn ng©n hµng ø ®äng, nÒn kinh tÕ ph¸t sinh c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ thiÕu tÝnh cùc : vay tiÒn ch¬i ®Ò, hoÆc ®Ó göi l·i ¨n chªnh lÖch. T×nh tr¹ng ®ã ®· dÉn ®Õn sù ®æ bÓ cña c¸c HTX tÝn dông cßn c¸c NHTM thùc chÊt lµ ph¸ s¶n nÕu kh«ng cã bµn tay cøu gióp cña Nhµ níc. ViÖc thi hµnh chÝnh s¸ch l·i suÊt thùc d¬ng ®· ®îc thùc hiÖn nhng l¹i cha triÖt ®Ó v× thùc tÕ víi c¸c ng©n hµng th× l·i suÊt cho vay l¹i nhá h¬n l·i suÊt huy ®éng: N¨m 1991 l·i suÊt huy ®éng tiÕt kiÖm 45% n¨m; chØ sè trît gi¸ b×nh qu©n 43,4% n¨m ; l·i suÊt cho vay 40,2% n¨m. Giai ®o¹n 1992-1995: L·i suÊt ®· b¾t ®Çu ®îc sö dông nh c«ng cô chÝnh cña CSTT, l·i suÊt thùc d¬ng b¾t ®Çu ®îc duy tr× tõ cuèi 1992, ®iÒu chØnh linh ho¹t cïng víi tØ lÖ l¹m ph¸t vµ b¸m s¸t thÞ trêng (trong thêi gian 2 n¨m tõ T8/1992-T8/1994 møc l·i suÊt ®îc ®iÒu chØnh tíi 6 lÇn), NHNN khèng chÕ “sµn ” l·i suÊt tiÒn göi, trÇn l·i suÊt cho vay vµ cã mét bé phËn cho vay theo l·i suÊt tho¶ thuËn (T8/1992: L·i tiÕt kiÖm lo¹i 3 th¸ng: 2,3%, l·i cho vay 2,5%, l¹m ph¸t +0,3%). §Ó thùc hiÖn nguyªn t¾c trªn ®ång thêi t¹o ®iÒu kiÖn gi¶m l·i suÊt cho vay ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t ph¸t triÓn trong nÒn kinh tÕ mét sè biÖn ph¸p sau ®©y ®· ®îc sö dông: . Thay ®æi c¬ cÊu nguån vèn ng©n hµng theo híng t¨ng nhanh nguån vèn cã l·i suÊt thÊp ( t¨ng tiÒn göi giao dÞch, vèn tÝn dông níc ngoµi, vèn ng©n s¸ch) . Thu hÑp chªnh lÖch l·i suÊt huy ®éng vµ cho vay gi÷a ngo¹i tÖ vµ b¶n tÖ theo híng t¨ng l·i suÊt ®èi víi ngo¹i tÖ: L·i suÊt cho vay ngo¹i tÖ n¨m 1993 lµ 12 7,5% lªn 8,5% n¨m 1994 vµ 9,0% n¨m 1995 vµ ®iÒu chØnh hµng th¸ng l·i suÊt ngo¹i tÖ theo biÕn ®éng l·i mÊt thÞ trêng TCQT SINGAPORE. . Qua viÖc quèc héi th«ng qua dù luËt bá thuÕ doanh thu NH ®· hç trî cho NHNN tiÕn thªm mét bíc trong viÖc c¶i tiÕn l·i suÊt vµo cuèi T12/1995: L·i suÊt cho vay ng¾n h¹n tèi ®a gi¶m tõ 2,1% th¸ng xuèng 1,75% th¸ng ; l·i suÊt cho vay trung - dµi h¹n ®îc gi÷ nguyªn kh«ng qu¸ 1,7% th¸ng. MÆt kh¸c cã quy ®Þnh ®Ó c¸c NHTM tu©n thñ chªnh lÖch l·i suÊt b×nh qu©n gi÷a huy ®éng vµ cho vay lµ 0,35% th¸ng. Ngoµi ra, tõ T8/94: ChÝnh s¸ch l·i suÊt TD cßn ®îc c¶i c¸ch theo híng n©ng l·i suÊt tiÒn göi cã k× h¹n lªn gÇn víi l·i suÊt tiÒn göi tiÕt kiÖm cña d©n c cïng k× h¹n ®Ó b¶o ®¶m lîi Ých kinh tÕ chÝnh ®¸ng cña hä vµ khuyÕn khÝch hä gØ tiÒn vµo ng©n hµng. §ång thêi thùc hiÖn l·i suÊt cho vay trung, dµi h¹n cao h¬n l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n: N¨m 1994 gi÷ nguyªn møc l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n; n©ng l·i suÊt cho vay trung h¹n, dµi h¹n tõ 1,2% lªn 1,7% th¸ng. Qu¸ tr×nh c¶i c¸ch l·i suÊt trªn ®· n©ng cao tÝnh chñ ®éng cho c¸c NHTM trong viÖc Ên ®Þnh møc l·i suÊt cô thÓ theo yªu cÇu huy ®éng vèn vµ nhu cÇu tÝn dông thÞ trêng, t¨ng sù c¹nh tranh trong ho¹t ®éng tÝn dông vµ lµm gi¶m chi phÝ NH cã lîi cho nÒn kinh tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c NHTM thùc hiÖn ®iÒu chØnh c¬ cÊu ®Çu t theo môc tiªu chÝnh s¸ch tÝn dông. Giai ®o¹n tõ 1996- Nay: §Õn cuèi 1996, NHNN chØ quy ®Þnh c¸c møc l·i suÊt :“trÇn” theo thêi h¹n cho vay vµ khèng chÕ tû lÖ chªnh lÖch gi÷a l·i suÊt cho vay vµ l·i suÊt huy ®éng vèn b×nh qu©n chung lµ 0,35%(th¸ng) (4,2% n¨m). Trong ph¹m vi “trÇn” l·i suÊt vµ tû lÖ chªnh lÖch l·i suÊt ®îc c«ng bè, c¸c NHTM ®îc ®iÒu chØnh linh ho¹t c¸c møc l·i suÊt cho vay vµ huy ®éng vèn phï hîp víi quan hÖ cung cÇu vÒ vèn vµ ®Æc ®iÓm kinh doanh riªng. Sau 4 lÇn ®iÒu chØnh l·i suÊt kÓ tõ cuèi 1995: L·i suÊt cho vay ng¾n h¹n tèi ®a gi¶m tõ 22% n¨m xuèng 15% n¨m, l·i suÊt cho vay trung- dµi h¹n gi¶m 21% n¨m xuèng cßn 16,2% n¨m. MÆt kh¸c nh»m ®iÒu chØnh c¸c luång vèn d thõa tõ thµnh thÞ vÒ n«ng th«n th× l·i suÊt cho vay ë n«ng th«ng ®îc duy tr× cao h¬n mét chót so víi l·i suÊt cho vay ë thµnh thÞ. Trong n¨m 1997, víi môc tiªu gãp phÇn t¨ng trëng kinh tÕ vµ phï hîp xu híng gi¶m l·i suÊt, viÖc quy ®Þnh trÇn l·i suÊt cho vay gi¶m m¹nh, T7/1997 l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n gi¶m tõ 1,2% th¸ng xuèng 1% th¸ng, l·i suÊt cho vay trung dµi h¹n gi¶m tõ 1,35% th¸ng xuèng 1,1% th¸ng ,chªnh lÖch l·i suÊt huy ®éng vµ cho vay b×nh qu©n quy ®Þnh lµ 0,35% th¸ng(4,2% n¨m) 13 Tuy nhiªn tõ quý IV n¨m 1997, do chÞu ¶nh hëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ trong khu vùc, ®ång USD cã xu híng lªn gi¸ vµ l·i xuÊt tiÒn göi b»ng USD ë møc cao trong khi l·i suÊt huy ®éng cña VND ë møc thÊp nªn ®· cã hiÖn tîng ngêi göi tiÒn rót VND ®Ó chuyÓn sang USD. NhiÒu tæ chøc kinh tÕ vµ d©n c g¨m gi÷ USD g©y khã kh¨n cho c¸c NHTM vµ t¨ng søc Ðp ®èi víi ®ång néi tÖ, tiÒm Èn nguy c¬ bÊt æn cho thÞ trêng tiÒn tÖ vµ viÖc huy ®éng vèn cña c¸c NHTM, ®Æc biÖt lµ mét sè NHTM cæ phÇn. . Tríc t×nh h×nh ®ã, ngµy 20/1/1998, thèng ®èc NHNN ra Q§ sè 39/1998 / Q§- NHNN1 víi néi dung chñ yÕu lµ: - §a ra møc trÇn l·i suÊt cho vay cña c¸c tæ chøc tÝn dông b»ng VND: l·i cho vay ng¾n h¹n tõ 1%-1,2% th¸ng; l·i suÊt cho vay trung vµ dµi h¹n lµ 1,1- 1,25% th¸ng ; ®ång thêi xo¸ bá sù chªnh lÖch vÒ l·i suÊt gi÷a 2 khu vùc thµnh thÞ vµ n«ng th«n. §ã lµ c¬ së t¨ng l·i suÊt huy ®éng vèn VND. H¹n chÕ rót tiÒn VND tÝch tr÷ USD ,t¨ng vèn cho s¶n xuÊt kinh doanh. - Quy ®Þnh trÇn l·i suÊt cho vay b»ng USD vÉn gi÷ nguyªn 8,5% n¨m nh tríc ®©y ®ång thêi NHNN cßn quy ®Þnh l·i suÊt tiÒn göi tèi ®a cña c¸c ph¸p nh©n t¹i TCTD nh»m h¹n chÕ viÖc qu¶n lÝ ngo¹i tÖ trªn tµi kho¶n tiÒn göi gãp phÇn t¨ng cêng cho viÖc qu¶n lÝ ngo¹i hèi. - §Õn cuèi n¨m, trÇn l·i suÊt cho vay b»ng USD ®îc ®iÒu chØnh gi¶m tõ 8,5 % xuèng 7,5% n¨m ®Ó phï hîp víi c©n b»ng l·i suÊt LiBOR, SiBOR hiÖn hµnh; ®ång thêi gãp phÇn më réng cho vay ngo¹i tÖ ®èi víi nÒn kinh tÕ. Nh×n chung viÖc ®iÒu chØnh l·i suÊt trong n¨m 1998 lµ phï hîp víi diÔn biÕn kinh tÕ vÜ m« vµ tû gi¸, nã ®· cã t¸c ®éng tÝch cùc ®èi víi viÖc huy ®éng vèn vµ cho vay trong nÒn kinh tÕ. Tæng sè vèn huy ®éng ë hÇu hÕt c¸c tæ chøc tÝn dông ®Òu t¨ng lªn ®iÒu ®ã cho thÊy mèi t¬ng quan gi÷a l¹m ph¸t vµ l·i suÊt tiÒn göi ®îc coi lµ t¬ng ®èi hîp lý. Tõ ®ã, quy m« tÝn dông cung øng cho nÒn kinh tÕ t¨ng lªn ®Æc biÖt tÝn dông b»ng VND cã tèc ®é t¨ng cao h¬n. ThÞ trêng ngo¹i tÖ ,tØ gi¸ VND/USD l¹i trë vÒ tr¹ng th¸i t¬ng ®èi æn ®Þnh. Bíc sang n¨m 1999, nÒn kinh tÕ cã dÊu hiÖu t¨ng trëng ch÷ng l¹i, ®Ó phï hîp víi chØ sè l¹m ph¸t, quan hÖ cung cÇu vÒ vèn trªn thÞ trêng tiÒn tÖ vµ thùc hiÖn gi¶i ph¸p kÝch cÇu vÒ ®Çu t cña chÝnh phñ , NHNN ®· 5 lÇn ®iÒu chØnh trÇn l·i suÊt cho vay b»ng VND theo xu híng gi¶m: Tõ 1,2% th¸ng (ng¾n h¹n) vµ (1,25%th¸ng -trung dµi h¹n) xuèng møc thÊp nhÊt lµ 0,85% th¸ng (thµnh thÞ); 1% th¸ng (n«ng th«n); 1,15% th¸ng (NHTMCP n«ng th«n- Quü TDND c¬ së ); 0,7% (NH phôc vô ngêi nghÌo). TrÇn l·i suÊt cho vay b»ng USD lµ 7,5% n¨m. 14 Sù ®iÒu chØnh l·i suÊt trªn lµ quyÕt ®Þnh hÕt søc kÞp thêi vµ phï hîp víi diÔn biÕn cña nÒn kinh tÕ, kÝch thÝch t¨ng trëng kinh tÕ trong bèi c¶nh nguy c¬ gi¶m ph¸t ®ang lµ chËm l¹i tèc ®é t¨ng trëng. N¨m 2000, l·i suÊt trong níc cã nh÷ng diÔn biÕn kh¸ phøc t¹p .Thùc hiÖn chñ tr¬ng kÝch cÇu cña chÝnh phñ, l·i suÊt cho vay b»ng VND vÉn tiÕp tôc ®îc ®iÒu chØnh theo xu híng gi¶m: l·i suÊt cho vay phæ biÕn gØam tõ 0,75% th¸ng xuèng 0,70% th¸ng. Trong khi ®ã l·i suÊt ngo¹i tÖ l¹i chÞu t¸c ®éng cña thÞ trêng tµi chÝnh quèc tÕ, trong n¨m 2000, l·i suÊt thÞ trêng quèc tÕ liªn tôc t¨ng buéc l·i suÊt ngo¹i tÖ trong níc còng ph¶i t¨ng theo (tõ 3,5% n¨m lªn 4,5% n¨m ), nhiÒu khi l·i suÊt VND thÊp h¬n l·i suÊt USD. Ngµy 2/8/2000, NHNN ®· quyÕt ®Þnh thay ®æi c¬ chÕ ®iÒu hµnh l·i suÊt: chuyÓn tõ c¬ chÕ ®iÒu hµnh trÇn l·i suÊt sang c¬ chÕ ®iÒu hµnh theo l·i suÊt c¬ b¶n ®èi víi cho vay b»ng VND vµ c¬ chÕ l·i suÊt thÞ trêng cã qu¶n lý ®èi víi cho vay b»ng ngo¹i tÖ: §èi víi cho vay VND, l·i suÊt cho vay kh«ng vît qu¸ l·i suÊt c¬ b¶n ®îc c«ng bè hµng th¸ng. HiÖn nay, l·i suÊt c¬ b¶n lµ 0,75% th¸ng, biªn ®é cho vay ng¾n h¹n lµ 0,3% th¸ng, biªn ®é cho vay trung vµ dµi h¹n lµ 0,5% th¸ng. §èi víi l·i suÊt cho vay USD, l·i suÊt cho vay kh«ng vît qu¸ l·i suÊt USD trªn thÞ trêng liªn NH Singapore (SiBOR) k× h¹n 3 th¸ng ®«Ý víi cho vay ng¾n h¹n, k× h¹n 6 th¸ng ®èi víi cho vay trung dµi h¹n t¹i thêi ®iÓm cho vay céng biªn ®é do thèng ®èc NHNN quy ®Þnh (HiÖn nay biªn ®é cho vay ng¾n h¹n lµ 1% n¨m , biªn ®é cho vay trung dµi h¹n lµ 2,5% n¨m ). Cßn ®èi víi c¸c ngo¹i tÖ kh¸c do chiÕm tû träng nhá trong ho¹t ®éng tiÒn göi TD nªn cho phÐp c¸c TCTD tù x¸c ®Þnh. Víi néi dông ®iÒu hµnh l·i suÊt c¬ b¶n nh trªn cho thÊy l·i suÊt c¬ b¶n ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së l·i suÊt thÞ trêng víi møc ®é rñi ro thÊp, ®¶m b¶o sù kiÓm so¸t l·i suÊt cña NHNN, phï hîp thùc tiÔn ViÖt Nam, ®©y lµ mét bíc tiÕn míi, bíc ®i tiÕp theo trong tiÕn tr×nh tù do ho¸ l·i suÊt. Nh vËy, chÝnh s¸ch l·i suÊt linh ho¹t vµ phï hîp cïng víi viÖc æn ®Þnh tû gi¸ VND/USD trong nh÷ng n¨m qua kh«ng nh÷ng gãp phÇn quan träng trong qu¸ tr×nh æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« mµ cßn lµm t¨ng tÝnh hÊp dÉn cña ®ång tiÒn ViÖt Nam vµ lßng tin cña dÉn chóng vµo hÖ thèng ng©n hµng, gi¶m dÇn t×nh tr¹ng sö dông hay cÊt tr÷ USD, tõng bíc ®Èy lïi t×nh tr¹ng “®« la ho¸” ë ViÖt Nam. §iÒu ®ã chøng tá r»ng: Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn cha cao, viÖc sö dông l·i suÊt lµm c«ng cô ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña NHNN ViÖt Nam lµ hoµn toµn cÇn thiÕt vµ ®óng ®¾n. 2.2.2 C«ng cô H¹n møc tÝn dông: 15 §©y lµ c«ng cô ®îc coi lµ cÇn thiÕt ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m ®Çu cña thêi k× ®æi míi hiÖu qu¶ cña nã ®· thÓ hiÖn râ rÖt trong viÖc chèng l¹m ph¸t: Nh÷ng n¨m 1990-1991do l¹m ph¸t cßn ë tØ lÖ cao (67,6% th¸ng ). §Ó khèng chÕ l¹m ph¸t, NHNN chñ tr¬ng thi hµnh CSTT “th¾t chÆt” ngay tõ ®Çu n¨m ®Ó gi¶m bít lîng tiÒn cung øng. Dùa trªn mét sè chØ tiªu vÜ m« dù kiÕn n¨m 1992 lµ: T¨ng trëng kinh tÕ (4,5%); chØ sè l¹m ph¸t (30%/ n¨m), NHNN ®a ra h¹n møc tÝn dông ®èi víi tÊt c¶ hÖ thèng NHTM lµ 34,5% (møc t¨ng so víi n¨m tríc) . B»ng nhiÒu biÖn ph¸p kÕt hîp, n¨m ®ã chóng ta ®· ®¹t ®îc kÕt qu¶ thùc tÕ rÊt kh¶ quan: møc t¨ng trëng kinh tÕ t¨ng gÊp 2 lÇn so víi dù kiÕn (8,65%), møc l¹m ph¸t thÊp h¬n dù kiÕn rÊt nhiÒu (17,6%), tiÒn tÖ ®i dÇn vµo æn ®Þnh. ë thêi kú ®Çu, c«ng cô h¹n møc TD chØ ¸p dông cho 4 NHTMQD( NH Ngo¹i th¬ng, NH C«ng th¬ng, NH N«ng nghiÖp, NH ®Çu t ph¸t triÓn) nhng sau vµi n¨m ®æi míi, do quy m« më réng tÝn dông cña c¸c NHTM qu¸ nhanh, sè lîng c¸c NHTM ngµy cµng nhiÒu nªn NHNN quyÕt ®Þnh ¸p dông h¹n møc tÝn dông cho hÇu hÕt c¸c NHTM. TÝnh ®Õn cuèi n¨m 1997 cã 26 NHTM trong níc ph¶i ¸p dông h¹n møc tÝn dông cßn c¸c NH níc ngoµi vµ NH liªn doanh tuy chiÕm thÞ phÇn tÝn dông ®¸ng kÓ (10-15% thÞ phÇn tÝn dông trong níc) nhng vÉn cha ph¶i ¸p dông h¹n møc tÝn dông. Nh÷ng n¨m sau ®ã, ®Æc biÖt lµ tõ 1995 ®Õn 1997, NHNN vÉn tiÕp tôc thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ “th¾t chÆt” ®Ó kiÓm so¸t l¹m ph¸t tõ ®ã ®a ra rØ lÖ h¹n møc tÝn dông ë møc võa ph¶i cho c¸c NHTM. Song kÕt qu¶ thùc tÕ cho thÊy hiÖn tîng phæ biÕn lµ hÇu hÕt c¸c NHTM ®Òu cã xu híng vît qóa chØ tiªu h¹n møc tÝn dông ®îc giao, cô thÓ . BiÓu 2: T×nh h×nh thùc hiÖn h¹n møc tÝn dông (1995-1998). N¨m Danh môc T¨ng so víi 1995 1996 KH giao Thùc KH hiÖn giao 21% 37,8% 25% Thùc hiÖn 29% 1997 KH giao 21% Quü T D / 1998 Thùc KH Thùc hiÖn giao hiÖn 26,4% 4% 4,8% n¨m tríc HiÖn tîng trªn xuÊt ph¸t tõ hai nguyªn nh©n c¬ b¶n sau: Thø nhÊt, trong giai ®o¹n nay tèc ®é huy ®éng vèn nhµn rçi b×nh qu©n hµng n¨m cña c¸c NHTM t¨ng nhanh (kho¶ng 26% ®Õn 37% n¨m) v× vËy c¸c NHTM tÊt yÕu ph¶i thùc hiÖn ®Çu t t¨ng trëng tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ v× 16 con ®êng ®Ó ®Çu t qua thÞ trêng tiÒn tÖ, thÞ trêng vèn lµ khã kh¨n trong ®iÒu kiÖn níc ta lóc bÊy giê. Thø hai, Do diÔn biÕn l·i suÊt ®ang cã xu híng gi¶m trÇn l·i suÊt cho vay trong khi ®ã ®Ó huy ®éng nguån vèn nhµn rçi c¸c NHTM ph¶i t¨ng l·i suÊt huy ®éng (do t©m lý ngêi d©n kh«ng muèn göi), ®iÒu ®ã lµm cho chªnh lÖch gi÷a l·i suÊt cho vay víi l·i suÊt huy ®éng giao ®éng ë møc 0,15% - 0,25% th¸ng, thÊp h¬n so víi tríc ®©y 0,3%-0,45% th¸ng. Víi chªnh lÖch nh vËy ®Ó ®¶m b¶o ho¹t ®éng kinh doanh ®ñ bï ®¾p chi phÝ ho¹t ®éng th× buéc c¸c NHTM ph¶i t¨ng d nî ®èi víi nÒn kinh tÕ. HiÖn tîng trªn còng gãp phÇn gi¶i thÝch t¹i sao trong nh÷ng n¨m 19951997 mÆc dï l¹m ph¸t ®îc kiÓm chÕ ë møc thÊp (b×nh qu©n 6,9% n¨m) nhng nÒn kinh tÕ vÉn ®¹t tèc ®é t¨ng trëng cao 9,28% n¨m. Tuy nhiªn, tõ n¨m 1998 ®Õn nay, c«ng cô h¹n møc tÝn dông ®· mÊt dÇn vai trß cña nã trong viÖc h¹n chÕ sù gia t¨ng cña tæng ph¬ng tiÖn thanh to¸n v× l¹m ph¸t cã xu híng gi¶m vµ thÊp dÇn ; mÆt kh¸c nhu cÇu vèn cña nÒn kinh tÕ ngµy cµng t¨ng vµ cÇn ph¶i më réng tÝn dông ®Ó thùc hiÖn môc tiªu t¨ng trëng kinh tÕ. Do ®ã tõ quý II/1998, NHNN ®· kh«ng ¸p dông c«ng cô nµy nh mét c«ng cô thêng xuyªn ®Ó ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ (mÆc dï cã thÓ coi nã nh mét gi¶i phãng t×nh thÕ khi cÇn thiÕt). C«ng cô nµy sÏ ®îc xo¸ bá hoµn toµn khi thÞ trêng tiÒn tÖ æn ®Þnh , thÞ trêng vèn ph¸t triÓn vµ thÞ trêng më ®i vµo ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶. 2.2.3 C«ng cô Dù tr÷ b¾t buéc §©y lµ c«ng cô gi¸n tiÕp ®iÒu chØnh møc cung tiÔn ®îc sö dông sím nhÊt ë ViÖt Nam (tõ 1991), theo ph¸p lÖnh Ng©n hµng (1990), tû lÖ DTBB cã thÓ ë møc tõ 10% ®Õn 30% tæng nguån vèn huy ®éng cña c¸c NHTM. Song trong ®iÒu kiÖn thùc tÕ lóc bÊy giê khi tiÒm lùc cña c¸c NHTM ViÖt Nam cßn nhá bÐ vµ l¹m ph¸t ®· ®îc kiÒm chÕ ë møc ®¸ng kÓ, nªn NHNN ®· quy ®Þnh tØ lÖ DTBB lµ 10%; ®îc ¸p dông cho c¸c NHTMQD, NHTM cæ phÇn ,chi nh¸nh NH níc ngoµi,NH liªn doanh vµ c¸c c«ng ty tµi chÝnh. Qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn ban ®Çu cho thÊy rÊt Ýt NHTM dù tr÷ ®ñ 10% nhÊt lµ c¸c NHTM cæ phÇn, do vËy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña c«ng cô nµy, trong n¨m 1994, NHNN ®· hai lÇn ®iÒu chØnh tØ lÖ DTBB; quy ®Þnh møc DTBB thèng nhÊt ®èi víi tÊt c¶ c¸c NHTM(cã ph©n biÖt víi c¸c lo¹i tiÒn göi kh¸c nhau : tiÒn göi, tiÒn tiÕt kiÖm kh«ng k× h¹n: 13%;tiÕt kiÖn k× h¹n 3,6 th¸ng, k× phiÕu môc ®Ých, tr¸i phiÕu: 8%) ; ®ång thêi ®Èy m¹nh viÖc ¸p dông quy chÕ ph¹t ®èi víi c¸c TCTD kh«ng thùc hiÖn ®óng quy chÕ DTBB. 17 N¨m 1995, NHNN quy ®Þnh (T10/1995) DTBB chØ ®îc tÝnh ®èi víi lo¹i tiÒn göi cã k× h¹n tõ 12 th¸ng trë xuèng, thèng nhÊt ë møc 10% ®îc ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c NHTM( trõ NHTMCP n«ng th«n, HTX tÝn dông, quü TDND t¹m thêi cha ph¶i thùc hiÖn). Sè lÇn tÝnh DTBB hµng th¸ng t¨ng lªn, l¹i bá dÇn tÝn phiÕu kho b¹c trong c¬ cÊu tiÒn göi DTBB; tiÔn göi DTBB ®îc hîp nhÊt víi tiÒn göi thanh to¸n cña c¸c NHTM vµo mét tµi kho¶n chung lµ tµi kho¶n tiÒn göi kh«ng k× h¹n t¹i NHNN. TiÒn göi dù tr÷ vît ®îc tr¶ l·i 0,1% th¸ng (N¨m 1996). §iÒu nµy ®· t¹o sù linh ho¹t h¬n cho viÖc ®iÒu chØnh dù tr÷ cña c¸c NHTM t¹i NHNN, gãp phÇn gi¸n tiÕp khèng chÕ l·i suÊt thÞ trêng vµ khèi lîng tÝn dông cung øng ®Ó thùc hiÖn tèt môc tiªu kiÒm chÕ l¹m ph¸t. §Õn T12/97, Quy chÕ DTBB cã sù thay ®æi ®Ó ®¶m b¶o tÝnh cô thÓ, râ rµng h¬n: TiÒn göi DTBB t¹i NHNN ®îc tÝnh b×nh qu©n trong c¶ k× duy tr×, tû lÖ DTBB vÉn lµ 10%, tiÒn dù tr÷ vît ®îc hëng l·i suÊt 0,2% th¸ng (b»ng VND) vµ 4,86% n¨m (®èi víi USD). §ång thêi NHTM nµo thiÕu tiÒn göi DTBB trong k× duy tr× sÏ bÞ ph¹t theo møc 200% l·i suÊt cho vay t¸i cÊp vèn cña NHNN (VND), tõ ®ã khuyÕn khÝch c¸c NHTM thùc hiÖn ®óng quy chÕ DTBB. §Ó luËt NHNN cã hiÖu lùc (tõ 1/10/1998) ,tõ cuèi 1998 vµ trong n¨m 1999, quy chÕ DTBB cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ: §èi tîng ¸p dông ®îc më réng thªm (quü TDND, NH hîp t¸c);sè tiÒn DTBB ph¶i göi t¹i NHNN ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia thay cho quy ®Þnh vÒ c¬ cÊu tiÒn DTBB tríc ®©y: 70% göi t¹i NHNN vµ 30% tiÒn mÆt, ng©n phiÕu cßn thêi h¹n thanh to¸n; viÖc tr¶ l·i tiÒn DTBB do chÝnh phñ quy ®Þnh. §Ó t¹o ®µ kh«i phôc, ph¸t triÓn kinh tÕ trong n¨m 1999 tØ lÖ DTBB ®îc ®iÒu chØnh nhiÒu lÇn theo xu híng gØam nh»m níi láng tiÒn tÖ, kÝch thÝh ®Çu t, tiªu dïng. BiÓu 3: Tû lÖ DTBB ®èi víi c¸c TCTD n¨m 1999 TØ lÖ DTBB (%) 1/1/99 1/3/99 1/6/99 1/7/99 1. NHTMQD, NHTM cña ®« thÞ, 10 7 6 5 chi nh¸nh NH níc ngoµi, NH liªn doanh & C«ng ty TC - NH n«ng nghiÖp vµ PTNT 10 7 6 5 2. NHTMCP n«ng th«n, NH hîp 0 5 4 1 t¸c, Quü TDNDTW, khu vùc. 3. TCTD cã sè d tiÒn göi ph¶i 0 0 0 0 tÝnh DTBB díi 500tr® quü TDND TCTD 18 1/10/99 5 3 1 0 c¬ së, HTX tÝn dông, NH phôc vô ngêi nghÌo. ViÖc gi¶m tû lÖ DTBB trªn ®· ®ãng gãp phÇn nhÊt ®Þnh vµo viÖc më réng tÝn dông, gi¶m chi phÝ ho¹t ®éng vµ gãp phÇn lµm dÞu ®i nh÷ng khã kh¨n cña c¸c NHTM do l·i suÊt gi¶m. Trong n¨m 2000, NHNN tiÕp tôc ¸p dông tû lÖ DTBB b»ng VND nh n¨m 1999. Riªng vÒ tû lÖ DTBB ®èi víi tiÒn göi b»ng ngo¹i tÖ ®Ó t¹o tÝn hiÖu h¹n chÕ viÖc c¸c TCTD huy ®éng tiÒn göi USD ( qua viÖc n©ng l·i suÊt huy ®éng) ®Ó göi ra níc ngoµi hëng chªnh lÖch l·i suÊt, khuyÕn khÝch c¸c TCTD cho vay trong níc, ngµy 1/10/2000 NHNN ®· ®iÒu chØnh tû lÖ DTBB ®èi víi tiÒn göi kh«ng kú h¹n vµ cã kú h¹n díi 12 th¸ng lµ 8% kÓ tõ kú duy tr× DTBB th¸ng 11/2000. Sau ®ã nh»m tiÕp tôc thùc hiÖn chñ tr¬ng trªn ,ngµy 1/12/2000 NHNN tiÕp tôc n©ng tû lÖ DTBB lªn 12% ¸p dông tõ kú duy tr× DTBB 12/2000. Nh vËy, c«ng cô DTBB ngµy cµng ®îc hoµn thiÖn vµ trë thµnh c«ng cô ®¾c lùc cña NHNN ViÖt Nam trong ®iÒu hµnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. 2.2.4 C«ng cô Cho vay t¸i chiÕt khÊu ë ViÖt Nam, cho vay t¸i chiÕt khÊu ®· ®îc sö dông nh lµ mét c«ng cô cña CSTT ngay tõ nh÷ng n¨m ®Çu cña thêi kú ®æi míi. Tuy vËy, v× cha héi ®ñ nh÷ng ®iÒu kiÖn nªn viÖc ¸p dông nã cßn gi¶n ®¬n lµm cho hiÖu qu¶ cña nã cßn nhiÒu h¹n chÕ. MÆc dï vËy trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nã ®· trë thµnh c«ng cô ®¾c lùc gãp phÇn thùc hiÖn tèt c¸c môc tiªu cña CSTT quèc gia. Thêi kú ®Çu, cho vay chiÕt khÊu ®îc thùc hiÖn qua viÖc NHNN cho NHTM vay ng¾n h¹n c¨n cø vµo khÕ íc tÝn dông ( cã chÊt lîng ) do NHTM ®em thÕ chÊp t¹i NHNN, l·i suÊt t¸i cÊp vèn ®îc x¸c ®Þnh dùa theo l·i suÊt cho vay (cao nhÊt ) cña c¸c NHTM vµ ®îc ®iÒu chØnh linh ho¹t theo môc tiªu CSTT quèc gia ë mçi thêi kú. N¨m 1994 víi môc tiªu kiÒm chÕ l¹m ph¸t, NHNN h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt møc t¸i cÊp vèn cho c¸c NHTM qua viÖc n©ng l·i suÊt t¸i cÊp vèn tõ 85% -100% l·i suÊt cho vay c¸c NHTM, riªng NH n«ng nghiÖp lµ 95%. N¨m 1995 ®Ó ®Èy m¹nh môc tiªu trªn, NHNN ®· ngng t¸i cÊp vèn cho c¸c NHTM nh»m ®Èy m¹nh c«ng t¸c thu håi nî vµ gi¶m cho vay tÝn dông cña c¸c NHTM. Nhê ®ã, ®Õn cuèi 1995 d nî cho vay chiÕt khÊu cña NHNN ®· gi¶m xuèng 13% so víi 1994. N¨m 1996 ,®Ó gi¶i quyÕt t×nh tr¹ng khã kh¨n trong thanh to¸n cña c¸c NHTM, NH ®· thùc hiÖn viÖc cho vay ng¾n h¹n ®èi víi c¸c NHTM trong trêng hîp t¹m thêi thiÕu kh¶ n¨ng thanh to¸n (qua c¸c phiªn thanh to¸n bï trõ trªn tõng ®Þa bµn). Nhng ¸p dông l·Ü suÊt t¸i chiÕt khÊu ë møc tèi ®a. §iÒu nµy mét mÆt b¶o ®¶m ®îc sù æn ®Þnh 19 cña hÖ thèng ng©n hµng, mÆt kh¸c h¹n chÕ ®îc kh¶ n¨ng cung øng vît qóa vÒ tÝn dông cña c¸c NHTM ®ång thêi khuyÕn khÝch viÖc huy ®éng vèn cña c¸c NHTM, còng h¹n chÕ bít viÖc c¸c NHTM vay tiÒn cña NHNN, v× vËy cuèi n¨m 1996, d nî cho vay t¸i chiÕt khÊu chØ t¨ng 3,5% so víi 1995. Trong n¨m 1997 NHNN ®· sö dông ph¬ng thøc t¸i cÊp vèn cã thÕ chÊp (b»ng chøng tõ, tiÒn göi ngo¹i tÖ t¹i NHNN) nh»m bï ®¾p khã kh¨n t¹m thêi trong thanh to¸n cho c¸c NHTM. L·i suÊt t¸i cÊp vèn ®îc ®iÒu chØnh tõ quy ®Þnh 100% l·i suÊt cho vay cña c¸c NHTM ®èi víi nÒn kinh tÕ sang quy ®Þnh møc l·i suÊt cô thÓ (tõ th¸ng 3-th¸ng 7n¨m 1997). Møc l·i suÊt t¸i cÊp vèn quy ®Þnh lµ 1,1% th¸ng, tõ T8/1997lµ 0,9% ). Do trong n¨m 1997 c¸c NHTM ®· tÝch cùc h¬n trong viÖc tr¶ nî NHNN vµ kh¶ n¨ng huy ®éng vèn t¨ng nªn ®Õn cuèi 1997, d nî t¸i cÊp vèn cña NHNN gi¶m 11,9% so víi 1996. N¨m 1998, ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch tiÒn tÖ “th¾t chÆt” nh»m h¹n chÕ sù gia t¨ng l¹m ph¸t do ¶nh hëng cu¶ cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh khu vùc, NHNN ®· t¨ng l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu tõ 1% th¸ng 1,1% th¸ng (thÊp h¬n tiÒn l·i suÊt cho vay ng¾n h¹n lµ 0,1% th¸ng. N¨m 1999, víi môc tiªu khuyÕn khÝch t¨ng trëng kinh tÕ, kh¾c phôc nguy c¬ gi¶m ph¸t NHNN ®· 4 lÇn ®iÒu chØnh gi¶m l·i suÊt cho vay t¸i cÊp vèn tõ møc 1,1% th¸ng ®Çu n¨m xuÊt 0,5% th¸ng ®ång thêi quy chÕ vÒ nghiÖp vô chÊt khÊu, t¸i chiÕt khÊu ®· ®îc ban hµnh ®Ó ph¸t triÓn mét bíc hiÖu qu¶ c«ng cô nµy trong chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ t¹o kh¶ n¨ng c©n ®èi nguån vèn ho¹t ®éng cho c¸c ng©n hµng. C¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹nh ®îc chiÕt khÊu t¹i NHNN lµ tÝn phiÕu kho B¹c, tr¸i phiÕu NHNN vµ c¸c giÊy tê cã gi¸ ng¾n h¹n kh¸c do NHNN quy ®Þnh ë mçi thêi kú. Møc l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu ®îc c«ng bè lµ 0,45% th¸ng. Tõ ®Çu n¨m ®Õn cuèi th¸ng 7/2000, nh»m khuyÕn khÝch më réng tÝn dông cña c¸c TCTD, NHNN ®· 2 lÇn gi¶m l·i suÊt t¸i cÊp vèn tõ 0,5% th¸ng xuèng 0,45% th¸ng (31/3/2000) vµ xuèng 0,4% th¸ng (31/7/2000). §ång thêi NHNN còng gi¶m l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu tõ 0,45% th¸ng xuèng cßn 0,4% th¸ng (T3/2000) vµ xuèng 0,35% th¸ng (T7/2000). Tuy vËy cho ®Õn T9 /2000 ®Ó h¹n chÕ c¸c TCTD bï ®¾p thiÕu hôt thanh to¸n qua h×nh thøc vay t¸i cÊp vèn, t¸i chiÕt khÊu tõ NHNN vµ khuyÕn khÝch thùc hiÖn bï ®¾p qua thÞ trêng më nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña thÞ trêng nµy, ®ång thêi t¹o tÝn hiÖu cho c¸c TCTD t¨ng l·i suÊt huy ®éng, ngµy 2/11/2000 NHNN ®· ®iÒu chØnh t¨ng l·i suÊt t¸i cÊp vèn lªn 0,5% th¸ng vµ t¨ng l·i suÊt t¸i chiÕt khÊu lªn 0,45% th¸ng. 20