lêi nãi ®Çu
Tõ khi níc ta chuyÓn ®æi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ, tõ c¬ chÕ kinh tÕ tËp
trung quan liªu bao cÊp sang c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc, cho
®Õn nay ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tùu to lín. ë níc ta hiÖn nay nÒn kinh tÕ ®ang
tån t¹i c¸c tæ chøc x©y l¾p nh: tæ tæ chøc, xÝ nghiÖp, tæ ®éi x©y dùng… cïng
víi sù ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý cña Nhµ níc trong nh÷ng n¨m qua, c¸c doanh
nghiÖp x©y l¾p còng t×m tßi s¸ng t¹o vµ ¸p dông nh÷ng ph¬ng thøc qu¶n lý
kh¸c nhau cho phï hîp víi c¬ chÕ thÞ trêng, ph¸p luËt cña Nhµ níc, ®iÒu kiÖn
vµ ®Æc ®iÓm cña ®¬n vÞ m×nh. Trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p tæ chøc s¶n
xuÊt kinh doanh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p lµ mét vÊn ®Ò träng t©m
cña c«ng t¸c h¹ch to¸n.
H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt gióp c¸c ®¬n vÞ n¾m b¾t ®îc t×nh h×nh thùc
hiÖn c¸c ®Þnh møc vÒ chi phÝ vËt t, nh©n c«ng… h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
®óng ®¾n sÏ gióp c¸c ®¬n vÞ, doanh nghiÖp x©y l¾p x¸c ®Þnh ®îc chi phÝ s¶n
xuÊt lµ tiÕt kiÖm hay l·ng phÝ ®Ó, tõ ®ã ®a ra c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp h¬n cho
c«ng t¸c qu¶n lý trong ®¬n vÞ, doanh nghiÖp cña m×nh mét c¸ch ®óng ®¾n vµ
cã nhiÒu hiÖu qu¶ h¬n.
Do míi chØ lµ mét sinh viªn, viÖc t×m hiÓu c¸c th«ng tin ®¹i chóng, t×m
hiÓu qua s¸ch b¸o vµ gi¶ng d¹y cña c¸c thÇy c« gi¸o… vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ
vÒ tr×nh ®é nªn ®Ò ¸n nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Em rÊt mong ®îc
sù gióp ®ì cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®Ó ®Ò ¸n cña em ®îc hoµn thiÖn
h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n Ths. Ph¹m Thµnh Long ®· híng dÉn em
hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy.
phÇn néi dung
I. Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ chi phÝ s¶n xuÊt chung trong doanh
nghiÖp x©y l¾p
1. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p
X©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt quan träng mang tÝnh chÊt
c«ng nghiÖp nh»m t¹o ra c¬ së vËt chÊt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Th«ng thêng, c«ng t¸c XDCB do c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p nhËn thÇu tiÕn hµnh. Ngµnh s¶n
xuÊt cã c¸c ®Æc ®iÓm sau:
S¶n phÈm x©y l¾p lµ c¸c c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc… Cã quy m« lín, kÕt
cÊu phøc t¹p, mang tÝnh ®¬n chiÕc, thêi gian s¶n xuÊt dµi…. Do vËy, viÖc tæ
chøc qu¶n lý h¹ch to¸n nhÊt thiÕt ph¶i cã c¸c dù to¸n thiÕt kÕ, thi c«ng.
S¶n phÈm x©y l¾p ®îc tiªu thô theo gi¸ dù to¸n hoÆc gi¸ tháa thuËn víi
chñ ®Çu t tõ tríc, do ®ã tÝnh chÊt hµng hãa cña s¶n phÈm thÓ hiÖn kh«ng râ.
S¶n phÈm x©y l¾p cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt, cßn c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt
ph¶i di chuyÓn theo ®Þa ®iÓm ®Æt s¶n phÈm.
Tæ chøc s¶n xuÊt trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p ë níc ta hiÖn nay phæ
biÕn theo ph¬ng thøc "kho¸n gän" c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, khèi
lîng hoÆc c«ng viÖc cho c¸c ®¬n vÞ trong néi bé doanh nghiÖp (®éi, xÝ
nghiÖp…). Trong gi¸ kho¸n gän, kh«ng chØ cã tiÒn l ¬ng mµ cßn cã ®ñ c¸c chi
phÝ vÒ vËt liÖu, c«ng cô, dông cô thi c«ng, chi phÝ chung cña bé phËn nhËn
kho¸n.
Nh÷ng ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh, ®Æc ®iÓm s¶n phÈm, ®Æc ®iÓm
tæ chøc s¶n xuÊt vµ qu¶n lý ngµnh nãi trªn phÇn nµo chi phèi c«ng t¸c kÕ to¸n
trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p, dÉn ®Õn nh÷ng kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn
vÒ c¬ b¶n, kÕ to¸n c¸c phÇn hµnh cô thÓ (TSC§, vËt liÖu, c«ng cô, chi phÝ nh©n
c«ng…) trong doanh nghiÖp x©y l¾p còng t¬ng tù nh doanh nghiÖp c«ng
nghiÖp.
2. §Æc ®iÓm chi phÝ s¶n xuÊt chung trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p
a. Kh¸i niÖm
- Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ c¸c chi phÝ s¶n xuÊt cña ®éi, c«ng trêng x©y
dùng gåm: L¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi x©y dùng, c¸c kho¶n trÝch theo
tiÒn l¬ng theo tû lÖ quy ®Þnh (19%) cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi vµ nh©n c«ng
trùc tiÕp tham gia x©y l¾p, chi phÝ khÊu hao TSC§ dïng chung cho ho¹t ®éng
cña ®éi, chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ CCDC vµ c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong kú
liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña ®éi…
- Chi phÝ s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ x©y l¾p lµ toµn bé vÒ chi phÝ lao ®éng sèng
vµ lao ®éng vËt hãa ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ cÊu thµnh nªn gi¸
thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p.
b. Néi dung
Chi phÝ s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ x©y l¾p gåm:
- Chi phÝ NVL trùc tiÕp: lµ chi phÝ cña c¸c vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô,
vËt cÊu thµnh, gi¸ trÞ thiÕt bÞ kÌm theo vËt liÖu kiÕn tróc… cÇn thiÕt ®Ó tham
gia cÊu thµnh thùc thÓ s¶n phÈm x©y l¾p.
- Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp: Lµ c¸c chi phÝ tiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô,
phô cÊp l¬ng cña nh©n c«ng trùc tiÕp tham gia x©y l¾p c«ng tr×nh. Kh«ng bao
gåm c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l¬ng nh KPC§, BHXH, BHYT cña nh©n c«ng
trùc tiÕp x©y l¾p.
- Chi phÝ x©y dùng m¸y thi c«ng: Lµ chi phÝ cho c¸c m¸y thi c«ng nh»m
thùc hiÖn khèi lîng c«ng t¸c x©y, l¾p b»ng m¸y. Chi phÝ s¶n xuÊt m¸y thi c«ng
bao gåm chi phÝ thêng xuyªn vµ chi phÝ t¹m thêi.
- Chi phÝ thêng xuyªn sö dông m¸y thi c«ng gåm: l¬ng chÝnh, l¬ng phô
cña c«ng nh©n ®iÒu khiÓn m¸y, phôc vô m¸y… chi phÝ vËt liÖu vµ chi phÝ
CCDC, chi phÝ khÊu hao TSC§, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi, chi phÝ kh¸c b»ng
tiÒn.
- Chi phÝ t¹m thêi sö dông m¸y thi c«ng gåm: Chi phÝ söa ch÷a lín m¸y
thi c«ng (®¹i tu, trïng tu…); chi phÝ c«ng tr×nh t¹m thêi cho m¸y thi c«ng
(lÒu, l¸n, bÖ, ®êng d©y ch¹y m¸y…). Chi phÝ t¹m thêi ®Ó cã thÓ ph¸t sinh tr íc
(®îc h¹ch to¸n vµo TK 142) sau ®ã ®îc ph©n bæ dÇn vµo bªn Nî TK 623.
HoÆc ph¸t sinh sau nhng ph¶i tÝnh tríc vµo chi phÝ x©y l¾p trong kú (do liªn
quan ®Õn viÖc sö dông thùc tÕ m¸y thi c«ng trong kú), trêng hîp nµy ph¶i tiÕn
hµnh trÝch tríc chi phÝ sö dông TK 335 (ghi nî TK 623, cã TK 335).
II. H¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung trong c¸c doanh nghiÖp
x©y l¾p
1. Tµi kho¶n sö dông
- TK 627 - Chi phÝ s¶n xuÊt chung: TK nµy ph¶n ¸nh c¸c chi phÝ s¶n
xuÊt cña ®éi, c«ng trêng x©y dùng gåm: L¬ng cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi x©y
dùng, c¸c kho¶n trÝch theo tiÒn l¬ng theo tû lÖ quy ®Þnh (19%) cña nh©n viªn
qu¶n lý ®éi vµ c«ng nh©n trùc tiÕp tham gia x©y l¾p, chi phÝ khÊu hao TSC§
dïng chung cho ho¹t ®éng cña ®éi, chi phÝ vËt liÖu, chi phÝ c«ng cô dông cô
vµ c¸c chi phÝ kh¸c ph¸t sinh trong kú liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña ®éi … TK
nµy ®îc më chi tiÕt theo ®éi, c«ng trêng x©y dùng…
TK 627 cã 6 TK cÊp 2:
- TK 6271 - Chi phÝ nh©n viªn ph©n xëng: Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n tiÒn l¬ng, l¬ng phô, phô cÊp l¬ng, phô cÊp lu ®éng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý
®éi x©y dùng,tiÒn ¨n gi÷a ca cña nh©n viªn qu¶n lý ®éi x©y dùng cña c«ng
nh©n x©y l¾p, kho¶n trÝch KPC§, BHXH, BHYT tÝnh theo quy ®Þnh hiÖn hµnh
trªn tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p, nh©n viªn sö dông m¸y
thi c«ng vµ nh©n viªn qu¶n lý ®éi (thuéc biªn chÕ cña doanh nghiÖp).
TK 6272 - Chi phÝ vËt liÖu
TK 6273 - Chi phÝ dông cô s¶n xuÊt
TK 6274 - Chi phÝ khÊu hao TSC§
TK 6277 - Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
TK 6278 - Chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn.
- TK 154 - Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang: TK nµy dïng ®Ó tæng
hîp chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh phôc vô cho viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y
l¾p vµ ¸p dông ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n hµng tån kho lµ kª khai thêng xuyªn.
TK nµy ®îc chi tiÕt theo ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ.
TK 154 cã 4 TK cÊp 2:
- TK 1541 - X©y l¾p: Dïng ®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm x©y l¾p vµ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm x©y l¾p dë dang cuèi kú.
- TK 1542 - s¶n phÈm kh¸c: Dïng ®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt, tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm kh¸c vµ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ s¶n phÈm kh¸c dë dang cuèi kú.
- TK 1544 - Chi phÝ b¶o hµnh x©y l¾p: Dïng ®Ó tæng hîp chi phÝ b¶o
hµnh c«ng tr×nh x©y dùng, l¾p ®Æt thùc tÕ ph¸t sinh trong kú vµ gi¸ trÞ c«ng
tr×nh b¶o hµnh x©y l¾p cßn dë dang cuèi kú.
Chøng tõ, sæ s¸ch kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
Sæ chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt chung:
Chøng tõ
SH Ngµy
DiÔn gi¶i
TK
®èi øng
6271
C¸c kho¶n môc chi tiÕt
6272
6273
6274
6277
6278
Tæng
céng
Tæng céng
Cuèi th¸ng kÕ to¸n lËp b¶ng ph©n bè chi phÝ s¶n xuÊt ®Ó phôc vô viÖc
tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p c¸c thÎ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm.
B¶ng ph©n bæ chi phÝ s¶n xuÊt chung
A - Tæng chi phÝ s¶n xuÊt chung ph©n bæ kú nµy (®ång)
B - Tiªu thøc ph©n bæ chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (®ång)
C - Tû lÖ ph©n bæ (®ång)
§èi tîng ph©n bæ
I. Ho¹t ®éng x©y l¾p
C«ng tr×nh A
C«ng tr×nh B
II. Ho¹t ®éng kh¸c
S¶n phÈm A
S¶n phÈm B
Tiªu thøc ph©n bæ
2
§VT: §ång
Sè tiÒn
3
Ngµy……th¸ng…..n¨m 2006
Ngêi lËp b¶ng
(Ký, ghi râ hä tªn)
KÕ to¸n trëng
(Ký, ghi râ hä tªn)
2. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n
a. H¹ch to¸n chi phÝ NVL trùc tiÕp
Chi phÝ NVL trùc tiÕp trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm trÞ gi¸
NVL sö dông phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng tÝnh theo gi¸ thùc tÕ khi xuÊt
dïng (kh«ng bao gåm trÞ gi¸ NVL cña bªn chñ ®Çu t bµn giao).
Chi phÝ NVL trùc tiÕp ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 621.
Bªn nî: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p
Bªn cã: Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp kho
- KÕt chuyÓn hoÆc tÝnh ph©n bæ gi¸ trÞ NVL thùc tÕ sö dông cho hîp
®ång x©y l¾p trong kú vµo TK 154.
TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau:
- Khi xuÊt kho NVL sö dông phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng
Nî TK 621
TrÞ gi¸ NVL xuÊt dïng
Cã TK 152
- Trêng hîp doanh nghiÖp mua NVL ®a th¼ng ®Õn bé phËn thi c«ng:
+ Trêng hîp thuéc ®èi tîng chÞu VAT vµ doanh nghiÖp ¸p dông VAT
theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ:
Nî TK 621: Gi¸ mua NVL cha cã VAT
Nî TK 133: VAT ®îc khÊu trõ
Cã TK 331, 111, 112…. tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n.
- Trêng hîp doanh nghiÖp ¸p dông VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc
kh«ng phô thuéc ®èi tîng chÞu VAT.
Nî TK 621
Tæng sè tiÒn theo gi¸
Cã TK 331, 111, 112…
thanh to¸n
- Nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt, cuèi kú nhËp l¹i kho kÕ to¸n
c¨n cø vµo phiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú ghi:
Nî TK 152
Cã TK 621
TrÞb¶ng
gi¸ NVL
kho tÝnh cho tõng ®èi tîng
- Cuèi kú c¨n cø vµo kÕt qu¶
ph©nnhËp
bæ NVL
sö dông NVL theo ph¬ng ph¸p hoÆc ph©n bæ, ghi:
Nî TK 154
Cã TK 621
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Chi phÝ NVL trùc tiÕp (chi tiÕt theo ®èi tîng)
TK 152, 111, 331
TËp hîp chi phÝ NVLTT
theo tõng ®èi tîng
Gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng
kh«ng hÕt nhËp l¹i kho
TK 621
KÕt chuyÓn chi phÝ
NVLTT theo tõng ®èi tîng
TK 154
b. KÕ to¸n chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (NCTT)
Chi phÝ NCTT lµ c¸c chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh
hîp ®ång x©y dùng bao gåm c¶ kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng trong biªn
chÕ cña doanh nghiÖp vµ cho ngêi lao ®éng thuª ngoµi (kh«ng bao gåm c¸c
kho¶n tÝnh trÝch theo l¬ng).
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 622
Bªn nî: Chi phÝ NCTT s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p.
Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT sang bªn nî TK 154
TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau:
- Khi tÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p.
Nî TK 622
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n x©y l¾p
Cã TK 3341
- Khi tÝnh sè tiÒn ph¶i tr¶ nh©n c«ng thuª ngoµi
Nî TK 622
Cã TK 3342
tiÒn ph¶i
c«ng nh©n
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝSè
NCTT
sangtr¶
tµi kho¶n
154 thuª ngoµi
Nî TK 154
Cã TK 622
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chiChi
phÝphÝ NCTT
TK 3341
TK 622
TK 154
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho
CNTTSX trong doanh nghiÖp
KÕt chuyÓn
Chi phÝ NCTT
TK 3342
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho
CNTTX thuª ngoµi
c. KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh ë c¸c ®éi s¶n
xuÊt, bao gåm l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, c¸c kho¶n tÝnh theo l¬ng (KPC§,
BHXH, BHYT) theo tû lÖ quy ®Þnh, chi phÝ khÊu hao, chi phÝ dÞch vô mua
ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
Tµi kho¶n ph¶n ¸nh cho chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ TK 627
Bªn nî: TËp hîp c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kú
Bªn cã: C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung
- KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt chung sang bªn nî TK 154
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau:
- TÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý tæ ®éi thi c«ng.
Nî TK 627
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn
qu¶n lý tæ thi c«ng
Cã TK 334
- Khi tÝnh trÝch c¸c kho¶n theo l¬ng (KPC§, BHYT, BHXH)
Nî TK 627
C¸c kho¶n trÝch
theo l¬ng
Cã TK 338 (3382, 3383, 3384)
- Khi xuÊt c«ng cô dông cô, sö dông phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng:
+ Lo¹i thi c«ng 1 lÇn:
Nî TK 627
TrÞ gi¸ CCDC xuÊt dïng
Cã TK 153
+ Lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn
Nî TK 142
TrÞ gi¸ CCDC xuÊt dïng
Cã TK 153
Hµng th¸ng ph©n bæ ghi
Nî TK 627
Møc ph©n bæ hµng th¸ng
Cã TK 142
- Khi trÝch khÊu hao TSC§ sö dông phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng ghi:
Nî TK 627
KhÊu hao TSC§
Cã TK 214
Nî TK 009: Sè khÊu hao ®· trÝch
- Khi cã c¸c kho¶n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn
phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng:
+ §èi víi doanh nghiÖp nép thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
Nî TK 627: Chi phÝ theo gi¸ cha cã thuÕ
Nî TK 133: ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ
Cã TK 331, 111, 112, 141: Tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n
+ §èi víi doanh nghiÖp chÞu VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
Nî TK 627
Tæng gi¸ thanh to¸n
Cã TK 311, 111, 112, 141
- Cuèi th¸ng kÕt chuyÓn CFSX sang TK 154:
Nî TK 154
Cã TK 627
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
d) KÕ to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng:
§îc h¹ch to¸n riªng thµnh kho¶n môc vµ ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 623,
trong trêng hîp doanh nghiÖp x©y l¾p tiÕn hµnh x©y l¾p c«ng tr×nh hçn hîp
võa b»ng thñ c«ng võa b»ng m¸y.
TK 623: Chi phÝ s¶n xuÊt m¸y thi c«ng
Bªn nî: TËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng sang tµi kho¶n liªn
quan
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau:
- Khi tÝnh l¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng:
Nî TK 623:
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶
Cã TK 334
- Khi xuÊt vËt liÖu sö dông phôc vô cho m¸y thi c«ng
Nî TK 623:
Cã TK 152 TrÞ gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng
- Khi xuÊt CCDC sö dông phôc vô cho m¸y thi c«ng
+ Lo¹i ph©n bæ 1 lÇn:
Nî TK 623:
TrÞ gi¸ CCDC xuÊt dïng
Cã TK 153
+ Lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn:
Nî Tk 142
Cã TK 153 TrÞ gi¸ CCDC xuÊt dïng
Nî TK 623
Cã TK 142
Møc
ph©n bæ hµng th¸ng
- Khi tÝnh khÊu hao m¸y thi
c«ng:
Nî TK 623
Cã TK 214
Nî TK 009: Sè khÊu hao ®· tÝnh
KhÊu hao m¸y thi c«ng
- Khi cã c¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi sö dông phôc vô m¸y thi c«ng:
+ Trêng hîp doanh nghiÖp chÞu thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
Nî TK 623: Chi phÝ theo gi¸ cha cã thuÕ
Nî TK 133: ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ
Cã TK 111, 112, 331, 141: Tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n
+ Trêng hîp doanh nghiÖp chÞu thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
Nî TK 623
Cã TK 111, 112, 331, 141: Tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n.
- Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng sang TK 154 ®Ó tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
Nî TK 154: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
Cã TK 623
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ m¸y thi c«ng
TK 111, 334
TK 623
TK 154
TiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho
c«ng nh©n l¾p m¸y
TK 131, TK 153
XuÊt mua vËt liÖu
phôc vô cho MC
C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ
CP sö dông
MTC tÝnh cho tõng c«ng
tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh
TK 124
Chi phÝ khÊu hao MTC
TK 111,
TK112,331…
621
TK 154
TK 152,111
TK 133
CP dÞch vô mua ngoµi
e. Tæng hîp
chi
phÝ
s¶n kh¸c
xuÊt x©y l¾p
kÕt chuyÓn
phÝ
NVLTT
C¸cvµkho¶n
ghi kÕt gi¸
qu¶thµnh
chi phÝs¶n phÈm
vµChi
CP
b»ng
tiÒn
Tµi kho¶n sö dông lµ TK 154. C¸cThuÕ
doanh
nghiÖp x©y l¾p khi vËn dông
VAT
TK 154 ph¶i më chi tiÕt cho tõng c«ngkhÊu
tr×nh,trõtõng
(nÕuh¹ng
cã) môc c«ng tr×nh.
TK
622kú kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ph¸t sinh trong kú:
Cuèi
Nî TK 154: chi phÝ x©y l¾p
Cã TK
phÝ NVLTT
Chi621:
phÝ Chi
NCTT
Cã TK 622: Chi phÝ NCTT
Cã TK 627: Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Cã TK 623: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
TK 623
- Khi tÝnh ®îc gi¸ thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh,
giai ®o¹n c«ng viÖc cã ®iÓm dõng kü thuËt bµn giao cho bªn TK
A 133
Chi Nî
phÝ TK
sö dông
m¸y
thi
c«ng
632
Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm x©y l¾p
Cã TK 154
Gi¸ thµnh x©y l¾p
c«ng
tr×nh hoµn thµnh
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n
xuÊt
TK 627
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
S¬ ®å h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
TK627 (1-8)
TK334
TiÒn l¬ng chÝnh, l¬ng phô, phô cÊp
l¬ng ph¶i tr¶ CNV qu¶n lý ®éi vµ tiÒn ¨n
ca cña CNV toµn bé ®éi XD
(1)
TK154
Ph©n bæ vµ kÕt chuyÓn CP
SXC sang TK tÝnh gi¸ thµnh
SP x©y l¾p cuèi kú
TK338 (2-4)
TrÝch KPC§ BHXH, BHYT theo tiÒn
l¬ng cña CNV toµn ®éi XD (19%) (2)
TK152
VËt liÖu xuÊt dïng cho ®éi XD (3)
TK153
CCDC xuÊt dïng chung cho ®éi XD (4)
(lo¹i ph©n bæ 1 lÇn)
TK214
KhÊu hao TSC§ dïng chung ë ®éi XD
(5)
TK142,242,335
Chi phÝ tr¶ tríc, chi phÝ ph¶i tr¶ tÝnh
vµo CPSXC cña ®éi XD (6)
TK111,112,
331thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung trong c¸c
III. Hoµn
doanh nghiÖp x©y l¾p
vô mua
vµ c¸c
kh¸ch¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
1.DÞch
Nh÷ng
vÊnngoµi
®Ò cßn
tånchi
t¹iphÝ
trong
b¶ng tiÒn dïng chung cho ®éi XD (7)
t¹i doanh nghiÖp x©y l¾p
TK133
Tån t¹i vÒ chÕ ®é h¹ch to¸n
(chøng tõ, sæ s¸ch, tµi kho¶n, ph¬ng ph¸p
h¹ch to¸n).
VAT
ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông chung cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt ®îc
Bé tµi chÝnh ban hµnh ngµy 01/11/1995. Tuy nhiªn do nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng
biÖt vÒ s¶n phÈm x©y l¾p vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh x©y l¾p cho nªn
chÕ ®é kÕ to¸n trªn cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña ngµnh x©y l¾p. ChÝnh v× vËy,
ngµy 16/12/1998, Bé tµi chÝnh ®· ban hµnh chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông cho doanh
nghiÖp x©y l¾p "Theo quyÕt ®Þnh 1864/1998/Q§-BTC".
ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông cho doanh nghiÖp x©y l¾p mét mÆt t«n träng
c¸c quyÕt ®Þnh hiÖn hµnh cña Nhµ níc vÒ tµi chÝnh - kÕ to¸n, ®¶m b¶o thèng
nhÊt nguyªn t¾c kÕ to¸n, kÕt cÊu vµ nguyªn t¾c h¹ch to¸n cña chÕ ®é kÕ to¸n
doanh nghiÖp. MÆt kh¸c ®îc bæ sung hoµn thiÖn phï hîp víi c¸c quy ®Þnh
hiÖn hµnh cña c¬ chÕ tµi chÝnh, thuÕ vµ phï hîp ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt vµ ®Æc
®iÓm s¶n xuÊt x©y l¾p.
§èi víi doanh nghiÖp cã tæ chøc kinh doanh theo m« h×nh kho¸n, do
ho¹t ®éng kinh doanh vµ tæ chøc kinh doanh x©y l¾p theo m« h×nh kho¸n cã
nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng biÖt nªn chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh vµ gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p còng cã nh÷ng ®Æc trng riªng. §iÒu nµy dÉn ®Õn nh÷ng nÐt riªng
cña chÕ ®é kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p trong ®iÒu
kiÖn kho¸n.
Tån t¹i vÒ vÊn ®Ò vËn dông chÕ ®é kÕ to¸n vµo thùc tÕ.
Kinh doanh x©y l¾p lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt quan träng mang tÝnh
chÊt c«ng nghiÖp nh»m t¹o ra c¬ së h¹ tÇng cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Cho nªn
cã thÓ nãi, ngµnh x©y l¾p cã vai trß quan träng trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp
hãa - hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc. Tuy nhiªn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh x©y l¾p
nãi chung vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh x©y l¾p theo m« h×nh kho¸n nãi
riªng cã nh÷ng ®Æc ®iÓm rÊt riªng, rÊt kh¸c biÖt so víi nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt
kh¸c:
S¶n phÈm x©y l¾p lµ nh÷ng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, vËt kiÕn
tróc… cã quy m« lín, phøc t¹p, mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, thêi gian thi c«ng
kÐo dµi gi¸ trÞ c«ng tr×nh lín… Do vËy, viÖc tæ chøc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nhÊt
thiÕt ph¶i cã dù to¸n thiÕt kÕ, thi c«ng, ®Æc biÖt, dù to¸n chi phÝ lµm c¬ së cho
c¸c kho¶n chi phÝ khi tiÕn hµnh x©y l¾p. Nh÷ng kho¶n chi nµy ®îc thÓ hiÖn râ
trong gi¸ kho¸n.
S¶n phÈm x©y l¾p thêng cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt, cßn c¸c yÕu tè ®Ó tiÕn
hµnh s¶n xuÊt ph¶i vËn ®éng theo ®Þa ®iÓm s¶n phÈm. Do ®ã, ®Æc ®iÓm nµy
g©y khã kh¨n cho c«ng t¸c qu¶n lý,lµm t¨ng CPSXC.
S¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh kh«ng nhËp kho mµ thêng ®îc tiªu thô tríc khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt theo gi¸ kho¸n (®èi víi ®¬n vÞ nhËn kho¸n) theo gi¸
dù to¸n, tháa thuËn víi chñ ®Çu t (®èi víi ®¬n vÞ giao kho¸n). Do ®ã, tÝnh chÊt
hµng hãa cña s¶n phÈm kh«ng ®îc thÓ hiÖn râ.
Nh÷ng ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh, s¶n xuÊt nãi trªn phÇn nµo chi
phèi c«ng t¸c kÕ to¸n trong doanh nghiÖp x©y l¾p tæ chøc kinh doanh theo m«
h×nh kho¸n, nhÊt lµ c«ng t¸c kÕ to¸n, chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm.
2. Ph¬ng híng vµ gi¶i ph¸p hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
chung
Môc tiªu vµ ph¬ng ph¸p hoµn thiÖn
Qu¸ tr×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp x©y l¾p lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi
mét c¸ch cã ý thøc, cã môc ®Ých c¸c yÕu tè ®Çu vµo thµnh c¸c c«ng tr×nh, lao
vô nhÊt ®Þnh. C¸c yÕu tè vÒ t liÖu s¶n xuÊt, ®èi tîng lao ®éng (mµ biÓu hiÖn
cô thÓ lµ hao phÝ vÒ lao ®éng vËt hãa) díi sù t¸c ®éng cã môc ®Ých cña søc lao
®éng (biÓu hiÖn lµ hao phÝ vÒ lao ®éng sèng) qu¸ tr×nh biÕn ®æi sÏ t¹o ra s¶n
phÈm. §Ó ®o lêng c¸c hao phÝ mµ doanh nghiÖp ®· bá ra trong tõng kú nh»m
tæng hîp. X¸c ®Þnh kÕt qu¶ ®Çu ra, phôc vô yªu cÇu qu¶n lý th× mäi hao phÝ
lao ®éng cuèi cïng ®Òu ®îc biÓu hiÖn b»ng thíc ®o tiÒn tÖ vµ gäi lµ chi phÝ s¶n
xuÊt kinh doanh.
Trong ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p, chi phÝ s¶n xuÊt lµ toµn bé c¸c
kho¶n hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt hãa mµ doanh nghiÖp ®· bá ra
liªn quan ®Õn viÖc x©y dùng l¾p ®Æt c«ng tr×nh.
Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn
"ChÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông cho doanh nghiÖp x©y l¾p" hiÖn nay nãi chung
phï hîp víi c«ng t¸c kÕ to¸n hiÖn nay cña c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p. V× vËy
ph¬ng híng chung ®Ó hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p
lµ tiÕp tôc ph¸t huy nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi hiÖn cã, t×m c¸ch kh¾c phôc
nh÷ng tån t¹i nh»m ®¶m b¶o h¹ch to¸n võa ®óng chÕ ®é Nhµ níc quy ®Þnh, vµ
®¸p øng ®îc nhu cÇu qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp.
Theo ý kiÕn cña em, c¸c biÖn ph¸p cô thÓ kh¾c phôc tån t¹i trong chÕ
®é vµ c«ng t¸c kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ:
VÒ phÝa Nhµ níc
ChÕ ®é kÕ to¸n cÇn ®îc hoµn thiÖn h¬n n÷a ®Ó ®¸p øng ®îc c¸c nhu cÇu
cña doanh nghiÖp nãi chung, doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng.
Thø nhÊt, nªn trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n
xuÊt
TiÕp theo, chi phÝ chuyªn gia phôc vô c«ng tr×nh nªn tÝnh vµo CPSX
thµnh mét kho¶n chi phÝ hîp lÖ ®Ó tÝnh vµo gi¸ thµnh c«ng tr×nh. Nh vËy sÏ
võa ®¶m b¶o chÊt lîng c«ng tr×nh, võa ®¶m b¶o tÝnh hîp lý. Tuy nhiªn kho¶n
chi phÝ nµy cÇn ph¶i ®îc kiÓm tra chÆt chÏ.
MÆt kh¸c, Nhµ níc còng nªn cã quy ®Þnh híng dÉn cô thÓ thùc hiÖn kÕ
to¸n chi phÝ s¶n xuÊt theo m« h×nh kho¸n.
VÒ phÝa doanh nghiÖp x©y l¾p
Doanh nghiÖp cÇn tu©n thñ nh÷ng quy ®Þnh vÒ qu¶n lý, c«ng t¸c h¹ch
to¸n… theo ®óng chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông cho doanh nghiÖp x©y l¾p nh»m ®¶m
b¶o tÝnh thèng nhÊt trong kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt. Bªn c¹nh ®ã ®Ó gi¸m s¸t
chÆt chÏ chi phÝ s¶n xuÊt t¹o ra ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho x¸c ®Þnh gi¸ thµnh thùc
tÕ mét c¸ch chÝnh x¸c, ®¬n vÞ giao kho¸n chØ thùc hiÖn giao kho¸n khi:
- §¬n vÞ nhËn kho¸n cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o tæ chøc thi c«ng ®óng
tiÕn ®é vµ ®¶m b¶o chÊt lîng c«ng tr×nh.
- ChØ nªn thùc hiÖn "kho¸n c«ng tr×nh" ®èi víi nh÷ng c«ng tr×nh nhá
trong trêng hîp nµy, c«ng ty cÇn tÝnh to¸n cô thÓ, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c c¸c yÕu tè
chi phÝ, tõ ®ã x¸c ®Þnh møc kho¸n cho phï hîp. Ngoµi ra, còng cÇn ph¶i quy
®Þnh ra møc t¹m øng, vay cña ®¬n vÞ nhËn kho¸n, kh«ng ®Ó x¶y ra t×nh tr¹ng
t¹m øng, vay vît khèi lîng c«ng viÖc thùc hiÖn, tiÒn t¹m øng vÒ mua s¾m thiÕt
bÞ, vËt t ph¶i ®îc qu¶n lý theo dâi vÒ hiÖn vËt t¬ng øng.
3. ý kiÕn b¶n th©n
§Êt níc ta ®ang trong qu¸ tr×nh tiÕn hµnh c«ng nghiÖp hãa - hiÖn ®¹i
hãa. ChuyÓn hãa nÒn kinh tÕ tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu sang nÒn kinh tÕ
thÞ trêng víi sù c¹nh tranh gay go, quyÕt liÖt, mét doanh nghiÖp chØ cã thÓ tån
t¹i vµ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng nÕu biÕt kÕt hîp qu¶n lý vµ tæ chøc s¶n xuÊt
kinh doanh, sö dông ®óng yÕu tè ®Çu vµo, ®¶m b¶o ®îc chÊt lîng ®Çu ra. ChØ
cã lµm ®îc nh vËy th× doanh nghiÖp ®ã míi ph¸t triÓn mét c¸ch nhanh chãng
vµ c¹nh tranh ®îc víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c ë trong níc còng nh trong khu
vùc vµ trªn thÕ giíi… Do ®ã, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung trong
c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p nãi chung vµ trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi riªng gi÷
mét vai trß ®Æc biÖt quan träng.
Sö dông hîp lý, tiÕt kiÖm c¸c lo¹i chi phÝ s¶n xuÊt vµ phÊn ®Êu h¹ gi¸
thµnh s¶n phÈm lµ mét vÊn ®Ò thùc sù cÇn thiÕt vµ lµ nhiÖm vô chñ yÕu cña
doanh nghiÖp. Yªu cÇu ®Æt ra lµ ®æi míi kh«ng ngõng c«ng t¸c h¹ch to¸n chi
phÝ s¶n xuÊt trong c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p, nh»m thÝch øng víi yªu cÇu qu¶n lý
trong c¬ chÕ míi cña Nhµ níc lµ mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p kªu gäi ®Çu t
x©y l¾p vµ ký kÕt hîp ®ång x©y l¾p.
KÕt luËn
Ho¹t ®éng x©y l¾p, x©y dùng c¬ b¶n lµ ho¹t ®éng nh»m t¹o ra c¬ së vËt
chÊt cho nÒn kinh tÕ quèc d©n. Ho¹t ®éng nµy cã nh÷ng nÐt ®Æc thï riªng vµ
cã sù kh¸c biÖt ®¸ng kÓ so víi c¸c ngµnh s¶n xuÊt kh¸c vµ ®· chi phèi trùc tiÕp
®Õn néi dung vµ ph¬ng ph¸p kÕ to¸n trong c¸c doanh nghiÖp x©y l¾p.
Tõ viÖc t×m hiÓu thùc tÕ cïng víi lý luËn em nhËn thÊy viÖc tæ chøc
c«ng t¸c kÕ to¸n h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung trong c¸c doanh nghiÖp x©y
l¾p lµ mét vÊn ®Ò cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trong c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ
cña doanh nghiÖp. ViÖc t×m ra mét ph¬ng ph¸p qu¶n lý nh©n c«ng tèt nh»m
tiÕt kiÖm chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh
lu«n lµ môc tiªu cña c¸c nhµ qu¶n lý kinh tÕ cña bÊt cø doanh nghiÖp nµo
muèn c¹nh tranh th¾ng lîi trªn th¬ng trêng trong níc còng nh trªn thÕ giíi.
ViÖc thùc hiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung trong doanh
nghiÖp x©y l¾p mét c¸ch khoa häc kh«ng nh÷ng gióp c¸c nhµ qu¶n lý n¾m ®îc
t×nh h×nh lao ®éng s¶n xuÊt cña c«ng nh©n, khuyÕn khÝch c«ng nh©n lµm viÖc
h¨ng say vµ cã tr¸ch nhiÖm h¬n, mµ cã ph¶n ¸nh chÝnh x¸c kÕt qu¶ s¶n xuÊt
kinh doanh cña doanh nghiÖp. Tõ ®ã ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n lý, sö dông
lao ®éng phï hîp gióp doanh nghiÖp ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n vµ ®øng v÷ng
trªn thÞ trêng.
Tuy nhiªn, do em ®ang lµ mét sinh viª chuyªn ngµnh kÕ to¸n viÖc t×m
hiÓu qua s¸ch b¸o, c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vµ häc hái qua thÇy c«
vµ c¸c b¹n… cßn nhiÒu h¹n chÕ vÒ lý thuyÕt vµ thùc tiÔn trong qu¸ tr×nh
nghiªn cøu vµ viÕt ®Ò ¸n. Nªn kh«ng thÓ tr¸nh ®îc nh÷ng thiÕu sãt. V× vËy em
rÊt mong sù th«ng c¶m vµ gãp ý kiÕn cña thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n cho ®Ò ¸n ®îc hoµn thiÖn mét c¸ch tèt h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Tµi liÖu tham kh¶o
1. Gi¸o tr×nh "KÕ to¸n tµi chÝnh doanh nghiÖp", NXB Thèng kª, xuÊt
b¶n n¨m 2004, chñ biªn: PGS. TS. §Æng ThÞ Loan - §¹i häc kinh tÕ quèc d©n
2. Gi¸o tr×nh "Tæ chøc h¹ch to¸n kÕ to¸n" - §¹i häc kinh tÕ quèc d©n
3. Gi¸o tr×nh "Thèng kª doanh nghiÖp", NXB Thèng kª, chñ biªn:
PGS.TS. NguyÔn C«ng Nhù - §¹i häc kinh tÕ quèc d©n.
4. T¹p chÝ lao ®éng vµ x· héi sè 242 (1-15/07/2004) - L§ & XH
5. T¹p chÝ lao ®éng vµ x· héi 247 (16-30/09/2004) - L§ & XH
6. Mét sè t¹p chÝ kinh tÕ vµ ph¸t triÓn
7. T¹p chÝ L§ & C§ 310 (06/2004).
- Xem thêm -