A.Lêi nãi ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¹nh tranh lµ mét vÊn ®Ò lh«ng thÓ tr¸nh khái
®èi víi bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo. Cho dïdoanh nghiÖp ®ã ®ang tiÕn hµnh
kinh doanh ë bÊt kú mét lÜnh vùc nµo th× vÊn ®Ì c¹nh tranh lu«n song hµnh víi
sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp ®ã. Do vËy, vÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi mçi
doanh nghiÖp lµ ph¶i lµm g× vµ lµm nh thÕ nµo ®Ó cã thÓ ph¸t huy vµ duy tr× ®îc
lîi thÕ c¹nh tranh trong suèt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Mµ mét trong c¸c biÖn ph¸p ®îc ¸p dông cã hiÖu qu¶ lµ x©y dùng c¸c chiÕn lîc
kinh doanh mang tÝnh chÊt l©u dµi, kÕt hîp víi nh÷ng chiÕn lîc kinh doanh cã
dù ®Þnh tõ tríc ®Ó ®Ò ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n trong tõng thêi kú tiÕn hµnh
kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. VÊn ®Ò nµy kh«ng chØ ®îc ¸p dông riªng ®èi
víi c«ng ty Honda ViÖt Nam mµ cßn ®îc ¸p dông ®èi víi nhiÒu doanh nghiÖp
kh¸c.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thÞ trêng xe g¾n m¸y ViÖt Nam ®· cã sù thay
®æi rÊt lín, cô thÓ lµ: sau khi c«ng ty liªn doanh Honda ViÖt Nam ®îc thµnh lËp
vµ ®i vµo ho¹t ®éng th× ngêi tiªu dïng ViÖt Nam giê ®©y ®· cã thÓ sö dông
nh÷ng chiÕc xe g¾n m¸y mang nh·n hiÖu Honda ®îc s¶n xuÊt ngay trªn l·nh thæ
ViÖt Nam.
Bªn c¹nh ®ã khi thÊy ®îc nhu cÇu sö dông xe g¾n m¸y cña ngêi d©n ViÖt
Nam lµ rÊt lín, mét sè h·ng s¶n xuÊt xe g¾n m¸y lín kh¸c còng ®· tiÕn hµnh
liªn doanh víi ViÖt Nam ®Ó thµnh lËp nh÷ng c«ng ty liªn doanh s¶n xuÊt xe g¾n
m¸y nh: Suzuki ViÖt Nam, Yamaha ViÖt Nam, VMEP cña tËp ®oµn SYM...
Ngêi tiªu dïng ViÖt Nam giß ®©y ®· cã thÓ tù do lùa chä nh÷ng s¶n phÈm
xe g¾n m¸y mµ m×nh yªu thÝch. Còng chÝnh tõ ®ã, Honda ViÖt Nam ®· cã sù
c¹nh tranh gay g¾t víi c¸c h·ng s¶n xuÊt vµ l¾p r¸p xe g¾n m¸y t¹i ViÖt Nam
kh¸c. Cuéc c¹nh tranh giê ®©y kh«ng chØ cßn lµ c¹nh tranh gi÷a chÊt lîng, mÉu
m·, kiÓu d¸ng, gi¸ c¶ n÷a mµ giê ®©y thùc sù lµ cuéc c¹nh tranh vÒ th¬ng hiÖu
s¶n phÈm. Mµ bÊt kú mét cuéc c¹nh tranh nµo vÒ th¬ng hiÖu s¶n phÈm còng
diÔn ra rÊt gay g¾t, quyÕt liÖt.
Thªm vµo ®ã, hai n¨m trë l¹i ®©y, thÞ trêng xe g¾n m¸y ®· ®a d¹ng nay l¹i
cßn ®a d¹nh h¬n. bëi nh÷ng chiÕc xe g¾n m¸y Trung Quèc ®îc nhËp khÈu còng
nh ®îc s¶n xuÊt å ¹t t¹i ViÖt Nam. S¶n phÈm xe g¾n m¸y Trung Quèc víi u thÕ
lµ gi¸ rÎ, chñng lo¹i phong phó ®· thùc sù phï hîp víi ngêi tiªu dïng ViÖt Nam
cã nhu cÇu sö dông xe g¾n m¸y song l¹i cã thu nhËp thÊp hoÆ nh÷ng ngêi d©n
1
cã nhu cÇu ®æi xe m¬Ý song l¹i kh«ng cã ®ñ tiÒn,...Nh vËy giß ®©y Honda ViÖt
Nam thùc sù ®· bíc vµo cuéc c¹nh tranh kÐp, mét bªn lµ c¸c liªn doanh s¶n xuÊt
vµ l¾p r¸p xe g¾n m¸y t¹i ViÖt Nam vµ mét bªn lµ nh÷ng s¶n phÈm xe g¾n m¸y
Trung Quèc ®îc l¾p r¸p hoÆc nhËp khÈu å ¹t vµo thÞ trêng ViÖt Nam.
§Ó c«ng ty Honda ViÖt Nam cã thÓ ®èi phã ®îc nh÷ng vÊn ®Ò c¹nh tranh
gay g¾t, khèc liÖt cña thÞ trêng th× cÇn ph¶i nghiªn cøu vµ ®a ra nh÷ng chiÕn lîc
c¹nh tranh. Nh÷ng chiÕn lîc nµy kh«ng chØ gióp cho c«ng ty n©ng cao vÞ thÕ
c¹nh tranh cña m×nh so víi ®èi thñ c¹nh tranh mµ cßn gióp cho c«ng ty cã thÓ
®øng v÷ng ®îc trªn thÞ trêng vµ gi÷ vÞ trÝ sè mét cña m×nh trong lßng ngêi tiªu
dïng.
Trªn thùc tÕ c«ng ty Honda ®· cã nhiÒu chiÕn lîc c¹nh tranh nhng tÝnh
thùc tiÔn vµ hiÖu qu¶ cu¶ nã tíi ®©u cßn phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè nh: kh¶
n¨ng, tiÒm lùc cña m×nh tíi ®©u, kh¶ n¨ng, tiÒm lùc cña ®èi thñ c¹nh tranh nh
thÕ nµo, møc ®é ¶nh hëng cña c¸c nh©n tè tíi chiÕn lîc ®ang thùc hiÖn nh thÕ
nµo,...§Ó cã thÓ nghiªn cøu s©u h¬n vÒ vÊn ®Ò nay em ®· viÕt ®Ò tµi: “Mét sè
biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn chiÕn lîc c¹nh tranh cña Honda ViÖt Nam”. Trong
qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi nµy ®· cã rÊt nhiÒu b¹n bÌ, thÇy c« gi¸o ®· tËn t×nh
gióp ®ì cho em vµ ®Æc biÖt lµ c« gi¸o, Ths – Cao Thuý Xiªm ®· tËn t×nh gióp
®ì, chØ b¶o em trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi nµy. Qua ®©y em xin ch©n
thµnh c¶m ¬n c« gi¸o v× nh÷ng ý kiÕn ®ãng gãp quÝ gi¸ ®· gióp em thùc hiÖn ®Ò
tµi nµy.
B. Néi dung
I.Thùc tr¹ng thÞ trêng xe g¾n m¸y ViÖt Nam :
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa vµ héi nhËp víi
nÒn kinh tÕ cña c¸c níc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi ®· lµm cho nÒn kinh
tÕ ViÖt Nam ph¸t triÓn vµ ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng kÓ. Sù ph¸t triÓn ®ã
cña nÒn kinh tÕ ®· cã ¶nh hëng trùc tiÕp tÝch cùc ®Õn ®êi sèng cña ngêi d©n.
§êi sèng cña nh©n d©n tõng bíc ®îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao râ rÖt. Còng nh
nh÷ng nhu cÇu tù nhiªn nh ¨n, mÆc, ë th× mét nhu cÇu kh¸c kh«ng thÓ thiÕu
®îc ®èi víi con ngêi trong cuéc sèng hiÖn nay ®ã lµ ph¬ng tiÖn ®i l¹i hay
cßn gäi lµ ph¬ng tiÖn giao th«ng. Vµ ®Ó ®¸p øng ®îc nhu cÇu ®ã cña ngêi
d©n th× mét lo¹t c¸c ph¬ng tiÖn giao th«ng ®· ®îc nghiªn cøu, s¶n xuÊt vµ ®a
vµo sö dông nh : « t«, xe g¾n m¸y, xe ®¹p ®iÖn, ...
2
NÕu nh ë ViÖt Nam kho¶ng mét hai thËp niªn tríc ®©y, chiÕc xe g¾n m¸y
mang tÝnh thiÓu sè ®îc vÞ nÓ víi t c¸ch lµ mét s¶n phÈm t©n kú, mét tµi s¶n
lín h¬n lµ mét ph¬ng tiÖn giao th«ng th× trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, chiÕc xe
g¾n m¸y ®· trë nªn phæ biÕn h¬n vµ hÇu nh trë thµnh ph¬ng tiÖn giao th«ng
chÝnh cña ®¹i ®a sè ngêi d©n. HiÖn nay, cã nh÷ng gia ®×nh cã 1, 2 thËm chÝ
cã ®Õn 3, 4 chiÕc xe g¾n m¸y trong nhµ.
Trong c¬ cÊu tham gia giao th«ng ®« thÞ ë ViÖt Nam, xe g¾n m¸y chiÕm vÞ
trÝ ®Çu b¶ng víi tû lÖ kho¶ng 61%, nghÜa lµ cø 10 ngêi d©n th× cã tíi h¬n 6
ngêi sö dông xe m¸y. ChØ riªng thµnh phè Hå chÝ minh ®· cã 2 triÖu xe m¸y,
ë Hµ néi th× con sè nµy xÊp xØ 1 triÖu, cßn kh«ng kÓ ®Õn mét sè lîng xe
kh«ng nhá ë c¸c vïng kh¸c.
§Ó ®¸p øng nhu cÇu khæng lå vÒ xe g¾n m¸y nh vËy, thÞ trrêng xe g¾n m¸y
ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn râ rÖt. ThÞ trêng xe g¾n m¸y ®· cã nhiÒu nhµ cung cÊp víi nh÷ng s¶n phÈm phong phó,
®a d¹ng vµ hîp thêi trang.
NÕu nh tríc ®©y, xe g¾n m¸y xuÊt hiÖn trªn thÞ trêng ViÖt Nam chØ qua con
®êng nhËp khÈu nguyªn chiÕc th× nay ®· cã mét sè doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ
l¾p r¸p xe g¾n m¸y cã vèn ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam. Mét sè h·ng s¶n
xuÊt xe g¾n m¸y hµng ®Çu trªn thÕ giíi nh : Honda, Suzuki, Yamaha,... ®·
liªn doanh víi ViÖt Nam ®Ó s¶n xuÊt vµ cung cÊp xe m¸y cho ngêi tiªu dïng
ViÖt Nam ngay trªn l·nh thæ ViÖt Nam. Nh vËy lµ sù ra ®ßi cña c¸c liªn
doanh : Honda ViÖt Nam, Suzuki ViÖt Nam, Yamaha ViÖt Nam,... ®· ®¸p
øng ®îc sù mong ®îi cña ngêi tiªu dïng ViÖt Nam. S¶n phÈm cña c¸c liªn
doanh nµy rÊt ®a d¹ng vµ phong phó. Mét sè h·ng nh Suzuki ViÖt Nam
ngoµi viÖc c¶i tiÕn nh÷ng s¶n phÈm hiÖn cã trªn thÞ trêng cßn ®a ra thÞ trêng
kiÓu xe míi (Suzuki Best víi vãc d¸ng gän nhÑ, ®éng c¬ 110cc...). Cßn
Honda ViÖt Nam th× cung cÊp cho thÞ trêng 2 s¶n phÈm chÝnh ®ã lµ Super
Dream vµ Honda Future còng ®îc ngêi tiªu dïng ViÖt Nam rÊt a chuéng.
C«ng ty Yamaha ViÖt Nam còng tung ra thÞ trêng lo¹i xe míi ( Sirius
Version 2001 ) lµm cho thÞ trêng xe g¾n m¸y cµng phong phó thªm.
3
Tõ khi ®i vµo ho¹t ®éng, Honda ViÖt Nam nãi riªng vµ vµ c¸c c«ng ty liªn
doanh s¶n xuÊt xe g¾n m¸y cã vèn ®Çu t níc ngoµi kh¸c nãi chung cã thÓ
nãi lµ ®· rÊt thµnh c«ng trªn thÞ trêng ViÖt Nam. Nhê khèi lîng tiªu thô lín
víi gÝa b¸n t¬ng ®èi cao c¸c c«ng ty nµy ®· ®¹t ®îc siªu lîi nhuËn.
Qua mét vµi sè liÖu cña §oµn c«ng t¸c liªn ngµnh kh¶o s¸t ho¹t ®éng cña c¸c
doanh ngiÖp xe m¸y cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®¨ng trªn b¸o §Çu t ta thÊy :
- Cho tíi nay, Honda ViÖt Nam ®· tiªu thô ®îc kho¶ng trªn 300.000
chiÕc xe m¸y, riªng trong n¨m 2000 lµ trªn 160.000 chiÕc, lîi nhuËn
luü kÕ mµ Honda ViÖt Nam ®¹t ®îc lµ trªn 65,7 triÖu USD.
- Suzuki ViÖt Nam còng ®· kÞp thêi tiªu thô ®îc kho¶ng 26.000 xe, lîi
nhuËn luü kÕ thu vÒ lµ trªn 12 triÖu USD.
- C«ng ty Yamaha ViÖt Nam ®· tiªu thô ®îc cho tíi nay lµ kho¶ng
10.000 xe.
TÝnh tíi ngµy 30/6/2001, sè xe m¸y mµ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®· tiªu thô ®îc lµ 910.000 xe, con sè nµy cßn kÐm xa
c«ng suÊt thiÕt kÕ dù tÝnh ban ®Çu lµ 1,634 triÖu xe/n¨m. Tuy vËy, lîi nhuËn thu
vÒ l¹i lµ nh÷ng con sè kh«ng hÒ nhá.
4
Còng theo ®¸nh gi¸ cña c¸c chuyªn gia, hiÖn nay gi¸ b¸n xe g¾n m¸y cña
c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam cao h¬n rÊt nhiÒu so
víi gi¸ c¸c lo¹i xe cïng lo¹i ®îc s¶n xuÊt t¹i c¸c níc ASEAN, §µi Loan ...
thËm chÝ cao h¬n rÊt nhiÒu so víi gi¸ dù tÝnh trong luËn chøng kinh tÕ kü
thuËt. §¬n cö ngay nh xe Super Dream ®îc dù kiÕn s¶n xuÊt vµ b¸n víi gi¸
ban ®Çu lµ 1750 USD/xe nhng gi¸ b¸n lÎ thùc tÕ ban ®Çu lµ t¬ng ®¬ng 2.100
USD/xe. §Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi cña ngêi
d©n ViÖt Nam cßn thÊp h¬n tõ 2,5 – 10 lÇn so víi mét sè níc ASEAN kh¸c
th× gi¸ b¸n xe g¾n m¸y hiÖn nay cña c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc
ngoµi ®îc c¸c chuyªn gia ®¸nh gi¸ lµ “cao bÊt hîp lý”.
Trong vßng 2 n¨m trë l¹i ®©y, n¾m b¾t ®îc nhu cÇu vÒ xe g¾n m¸y t¹i ViÖt
Nam lµ rÊt cao, nh÷ng «ng chñ tËp ®oµn s¶n xuÊt xe g¾n m¸y lín t¹i Trung
Quèc nh: tËp ®oµn Lifan, Zongshen, Hongda,...b»ng “chiÕn thuËt” theo mÉu
cña c¸c ®éng c¬ ®ang cã s½n trªn thÞ trêng ®· s¶n xuÊt hµng lo¹t s¶n phÈm
xe g¾n m¸y víi gi¸ b¸n thÊp kû lôc ®Ó xuÊt sang c¸c thÞ trêng §«ng nam
¸,Ch©u phi, B¾c mü...trong ®ã cã ViÖt Nam. ý ®å nµy ®· thùc sù rÊt thµnh
c«ng trªn thÞ trêng ViÖt Nam v× mét phÇn lín bé ngêi d©n lao ®éng ViÖt
Nam cã nhu cÇu mua xe g¾n m¸y song l¹i cã thu nhËp thÊp, hoÆc nh÷ng ngêi cã nhu cÇu ®æi xe míi song l¹i kh«ng cã ®ñ tiÒn.
Víi sù xuÊt hiÖn cña c¸c s¶n phÈm xe g¾n m¸y Trung Quèc, thÞ trêng xe g¾n
m¸y ViÖt Nam ®· thùc sù s«i ®éng lªn rÊt nhiÒu. Nh÷ng s¶n phÈm xe g¾n
m¸y Trung Quèc ®îc nhËp khÈu vµo ViÖt Nam hµng lo¹t víi gi¸ b¸n rÊt
thÊp, tuú thuéc vµo tõng chñng lo¹i, ®éng c¬ mµ gi¸ b¸n chØ dao ®éng tõ
8.000.000 VND – 10.000.000 VND. Ngêi tiªu dïng ViÖt Nam ®· cã thÓ
tho¶ m·n nhu cÇu cña m×nh víi nh÷ng s¶n phÈm ®a d¹ng, phong phó mµ gi¸
b¸n chØ b»ng 1/3 gi¸ b¸n cña mét sè h·ng s¶n xuÊt xe g¾n m¸y næi tiÕng nh:
Honda, Suzuki, Yamaha,...
Gi¸n tiÕp ®a s¶n phÈm xe g¾n m¸y Trung Quèc vµo thÞ trêng ViÖt Nam ®ã lµ
nh÷ng doanh nghiÖp l¾p r¸p d©y chuyÒn d¹ng IKD. Doanh nghiÖp l¾p r¸p
trªn thÞ trêng ViÖt Nam tån t¹i lªn tíi hµng tr¨m doanh nghiÖp lín, nhá cña
ViÖt Nam còng cã mµ liªn doanh víi níc ngoµi còng cã.
Qua ®ã ta còng thÊy s¶n lîng xe g¾n m¸y Trung Quèc ®a vµo thÞ trêng ViÖt
Nam còng ngµy cµng t¨ng lªn.
5
Ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp nµy chñ yÕu lµ nhËp linh kiÖn, chi tiÕt, phô
tïng cña c¸c h·ng s¶n xuÊt t¹i Trung Quèc råi ®em vÒ l¾p r¸p, hoµn thiÖn ®Ó
tung ra thÞ trêng. Víi gi¸ ®Çu vµo cña mét bé linh kiÖn dao ®éng tõ 300 –
350 $/bé linh kiÖn, trong ®ã gi¸ b¸n ra dao ®éng kho¶ng tõ 8.000.000 VND
– 10.000.000 VND ®· thu hót rÊt nhiÒu c¸c doanh nghiÖp l¾p r¸p nµy ®i
vµo ho¹t ®éng.
Lîi nhuËn thu vÒ tÝnh trªn mét s¶n phÈm tuy ®· gi¶m (cã doanh nghiÖp
lîi nhuËn chØ cßn kho¶ng 50.000 VND/sp so víi tríc ®©y lµ 2.000.000/sp) nhng
tr¸i víi dù ®o¸n, ®Çu n¨m 2001, sè lîng linh kiÖn xe g¾n m¸y sÏ gi¶m ®¸ng kÓ
do c¸c doanh nghiÖp l¾p r¸p xe g¾n m¸y d¹ng IKD trong níc e ng¹i v× thuÕ ®¸nh
theo tû lÖ néi ®Þa ho¸ míi tõ n¨m 2001 t¨ng so víi tríc ®©y, vÉn cã kho¶ng
150.000 bé linh kiÖn xe g¾n m¸y ®îc nhËp khÈu. Hä, nh÷ng doanh nghiÖp l¾p
r¸p vÉn tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh v× hä ®ang kú väng vµo:
+ Nh÷ng ngêi d©n cã nhu cÇu xe g¾n m¸y cao song l¹i cã thu nhËp thÊp.
+ Nhu cÇu cña nh÷ng ngêi d©n mong muèn ®æi xe cò sang xe míi nhng
l¹i kh«ng ®ñ tiÒn
+ Gi¸ b¸n xe g¾n m¸y l¾p r¸p cã thÓ tiÕp tôc h¹ v× tû lÖ ¸p dông néi ®Þa
ho¸ ngµy cµng t¨ng. Theo thèng kª cña Bé c«ng nghiÖp cho thÊy: nÕu trong n¨m
2000, tû lÖ néi ®Þa ho¸ chØ ®¹t tõ 15% - 25% th× tíi nay ®· ®¹t møc néi ®Þa ho¸
trong kho¶ng 30% - h¬n 40%.
§iÒu nµy cho thÊy, víi tû lÖ néi ®Þa ho¸ nµy, møc thuÕ suÊt nhËp khÈu bé
linh kiÖn IKD mµ c¸c doanh nghiÖp ph¶i chÞu sÏ vÉn lµ 30%, kh«ng cã g× thay
®æi so víi møc thuÕ ¸p dông cho bé linh kiÖn IKD (t¬ng ®¬ng møc néi ®Þa ho¸
lµ 15%) tõ tríc n¨m 2001. §©y còng chÝnh lµ lý do khiÕn nhiÒu chuyªn gia cho
r»ng, nÕu chØ sö dông biÖn ph¸p ®¸nh thuÕ theo tû lÖ néi®Þa ho¸ theo sè bé linh
kiÖn xe m¸y(chñ yÕu lµ cã xuÊt xø tõ Trung Quèc) nhËp khÈu trong n¨m 2001
chÊc ch¾n sÏ kh«ng kÐm g× so víi n¨m 2000.
§iÒu nµy cµng ®îc kh¼ng ®Þnh h¬n khi nhiÒu doanh nghiÖp ®ang l¾p r¸p
xe m¸y IKD thõa nhËn dï chØ l·i 50.000 VND/xe so víi møc b×nh qu©n hiÖn
nay lµ 1.500.000 VND/xe th× hä vÉn tiÕp tôc l¾p xe m¸y IKD, nhÊt lµ khi xe
m¸y Trung Quèc cã gi¸ b¸n vÉn tá ra lµ hîp lý víi tói tiÒn khu vùc n«ng th«n vµ
giíi b×nh d©n.
Qua ph©n tÝch ë trªn ta thÊy, thÞ trêng xe g¾n m¸y ViÖt Nam trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y thùc sù rÊt s«i ®éng bëi ®· cã doanh nghiÖp s¶n xuÊt – l¾p r¸p xe
g¾n m¸y cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®i vµo ho¹t ®éng céng víi ®ã lµ hµng lo¹t chñng
6
lo¹i xe g¾n m¸y Trung Quèc ®îc nhËp khÈu vµ l¾p r¸p bëi c¸c d©y chuyÒn d¹ng
IKD trªn thÞ trêng ViÖt Nam. Tríc nh÷ng thùc tr¹ng ®ã, c«ng ty Honda ViÖt
Nam cã rÊt nhiÒu c¬ héi còng nh th¸ch thøc ®Ó cã thÓ tiÕp tôc t¹o dùng vµ duy
tr× lßng tin cña ngêi tiªu dïng ViÖt Nam vµo nh÷ng s¶n phÈm mµ c«ng ty ®· vµ
®ang tiÕn hµnh s¶n xuÊt – l¾p r¸p.
7
II. C¬ héi vµ th¸ch thøc cña Honda ViÖt Nam.
1.C¬ héi.
C¬ héi lµ nh÷ng hoµn c¶nh hay yÕu tè cã thÓ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc
khai th¸c hoÆc ph¸t triÓn 1 n¨ng lùc, mét ý tëng hoÆc mét c«ng viÖc kinh
doanh. §iÒu quan träng ®èi víi mçi doanh nghiÖp lµ cÇn ph¶i biÕt tËn dông
nh÷ng c¬ héi , ®iÓm m¹nh cña m×nh ®Ó ngµy cµng ph¸t triÓn.
Víi sè d©n trªn 80 triÖu ngêi, ph¬ng tiÖn di chuyÓn chñ yÕu lµ xe g¾n
m¸y, thÞ trêng ViÖt Nam lµ mét thÞ trêng tiÒm n¨ng vµ ®· t¹o ra mét c¬ héi rÊt
lín cho c«ng ty Honda ViÖt Nam.
Nh÷ng ®iÓm yÕu cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh còng ®· vµ sÏ t¹o c¬ héi cho
chÝnh c«ng ty Honda ViÖt Nam. Nh chóng ta ®· biÕt, thÞ trêng xe g¾n m¸y trong
nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· thùc sù trë nªn s«i ®éng. Sù ra ®êi cña c¸c liªn doanh
s¶n xuÊt xe g¾n m¸y, sù ra ®êi cña c¸c d©y chuyÒn l¾p r¸p d¹ng IKD cïng víi sù
nhËp khÈu å ¹t mét lîng lín xe g¾n m¸y Trung Quèc vµo ViÖt Nam ®· lµm cho
thÞ trêng ViÖt Nam ®· s«i ®éng l¹i cµng s«i ®éng h¬n.
Ngêi tiªu dïng ViÖt Nam cã nhu cÇu vÒ xe g¾n m¸y song l¹i cã thu nhËp
thÊp hoÆc cã nhu cÇu ®æi xe míi nhng l¹i kh«ng cã ®ñ tiÒn giê ®©y ®· cã thÓ
tho¶ m·n nhu cÇu cña m×nh b»ng nh÷ng s¶n phÈm ®a d¹ng, phong phó mµ gi¸
b¸n l¹i rÊt rÎ. Nh÷ng chiÕc xe m¸y Trung Quèc ®îc nhËp vÒ hoÆc ®îc l¾p r¸p
bëi c¸c d©y chuyÒn l¾p r¸p d¹ng IKD cã gi¸ dao ®éng chØ tõ 8.000.000 VND –
10.000.000 VND. Víi sè tiÒn nh vËy, tríc ®©y ngêi d©n cã thu nhËp thÊp kh«ng
thÓ mua ®îc xe m¸y, nÕu cã thÓ th× chØ mua ®îc xe cò mµ th«i. Nhng giê ®©y hä
®· cã thÓ tho¶ m·n nhu cÇu cña m×nh. Tuy nhiªn, do gi¸ b¸n ®Çu ra thÊp kû lôc
nh vËy th× mét vÊn ®Ò lu«n ®i kÌm víi nã mµ ta cÇn ph¶i xem xÐt ®ã lµ chÊt lîng. ChÊt lîng hay cã thÓ hiÓu lµ tuæi thä hay ®é an toµn cña nh÷ng s¶n phÈm
xe g¾n m¸y Trung Quèc thùc sù lµ mét vÊn ®Ò kh«ng thÓ kiÓm so¸t næi. Nh÷ng
«ng chñ c¸c tËp ®oµn s¶n xuÊt xe g¾n m¸y Trung Quèc thê ¬ víi dÞch vô sau b¸n
hµng, nh÷ng c¬ quan h÷u tr¸ch VÖt Nam vÉn cha cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý
nghiªm minh. Vµ thÕ lµ vÊn ®Ò chÊt lîng cña xe g¾n m¸y Trung Quèc th× chØ cã
ngêi sö dông nã míi thÊu hiÓu. Cã nh÷ng ngêi tiÒn mÊt, tËt mang, cã nh÷ng ngêi ph¶i chÞu hËu qu¶ ®au xãt do viÖc sö dông nh÷ng chiÕc xe m¸y Trung Quèc
cã ®é an toµn thÊp. §ã còng chÝnh lµ nguyªn nh©n lµm cho sè vô tai n¹n giao
th«ng ngµy cµng t¨ng lªn. Råi cho ®Õn khi nh÷ng chiÕc nµy bÞ háng th× “khæ
chñ” cña nã ph¶i mang tiÒn ®i söa, tiÒn söa xe nhiÒu lÇn nh vËy tÝnh ra còng gÇn
b»ng tiÒn mua xe. HÇu nh nh÷ng chiÕc xe nµy tríc khi ®îc ®a vµo lu th«ng, ngêi
8
chcñ cña nã ph¶i tiÕn hµnh thay thÕ, söa ch÷a phô tïng bëi sù cÈu th¶, véi vµng
trong qu¸ tr×nh l¾p r¸p ®Ó kÞp thêi tung ra thÞ trêng.
Qua ®©y còng ®ñ ®Ó cho chóng ta thÊy chÊt lîng cña xe g¾n m¸y Trung
Quèc ®ang thùc sù bÞ “th¶ næi” vµ hËu qu¶ hoµn toµn thuéc vÒ ngêi tiªu dïng
cßn tr¸ch nhiÖm th× kh«ng thuéc vÒ ai c¶.
Ngêi tiªu dïng ViÖt Nam qua ®ã còng cã ®îc c¸i nh×n so s¸nh vµ kh¼ng
®Þnh chÊt lîng cña nh÷ng s¶n phÈm do Honda ViÖt Nam cung cÊp. Dï cho xe
Trung Quèc cã lîi thÕ vÒ gi¸ rÎ nhng chÊt lîng kh«ng ®¶m b¶o nh vËy th× viÖc
mÊt thÞ phÇn ë thÞ trêng ViÖt Nam lµ chuyÖn tÊt yÕu sÏ x¶y ra. Ngêi tiªu dïng
ViÖt Nam sÏ l¹i quay vÒ víi nh÷ng s¶n phÈm cã chÊt lîng cao mµ trong ®ã s¶n
phÈm cña Honda lµ cã chÊt lîng cao nhÊt.
B¶n th©n nh÷ng ®iÓm m¹nh cña c«ng ty Honda ViÖt Nam ®· t¹o ra c¬ héi
cho chÝnh nã khi ho¹t ®éng trªn thÞ trêng ViÖt Nam.
Honda lµ mét tËp ®oµn s¶n xuÊt xe g¾n m¸y lín nhÊt trªn thÕ giíi. C¸c
s¶n phÈm xe g¾n m¸y cña Honda ®· xuÊt hiÖn trªn thÞ trêng ViÖt Nam tõ nh÷ng
n¨m ®Çu cña thËp kû 70. S¶n phÈm ban ®Çu lµ nh÷ng chiÕc xe Honda Cup 50,
Cup 70, Super Cup,... ®· thùc sù chinh phôc ®îc lßng tin cña ngêi tiªu dïng ViÖt
Nam b»ng chÝnh chÊt lîng vµ sù tiÖn dông cña nh÷ng s¶n phÈm ®ã. Ngêi tiªu
dïng ViÖt Nam biÕt tíi xe g¾n m¸y chÝnh lµ do tËp ®oµn Honda mang l¹i, thËm
chÝ ngêi ta cßn gäi chiÕc xe g¾n m¸y lµ xe Honda.
ChÝnh v× lÏ ®ã, viÖc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng cña c«ng ty Honda ViÖt
Nam ®· ®¸p øng ®îc sù mong chê vµ ®ãn nhËn cña ngêi tiªu dïng ViÖt Nam.
Sau gÇn 5 n¨m ®i vµo ho¹t ®éng kinh doanh, tõ s¶n phÈm ban ®Çu lµ Super
Dream vµ tiÕp sau ®ã lµ Honda Future, c«ng ty Honda ViÖt Nam ®· tõng bíc trëng thµnh vµ ®øng v÷ng ®îc trªn thÞ trêng ViÖt Nam.
TÝnh tíi ®Çu n¨m 2001, Honda ViÖt Nam ®· tiªu thô ®îc trªn 300.000 xe
m¸y, chØ tÝnh riªng trong n¨m 2000 con sè tiªu thô ®îc lµ trªn 160.000 chiÕc, lîi
nhuËn luü kÕ ®¹t ®îc lµ trªn 65,7 triÖu USD.
Víi mét ®éi ngò c«ng nh©n lao ®éng cã tay nghÒ, ®éi ngò kü s cña Honda
ViÖt Nam ®îc ®µo t¹o t¹i níc ngoµi: (t¹i Honda Th¸i lan, Honda NhËt...) thùc sù
lµ c¬ së ®Ó Honda ViÖt Nam b¶o ®¶m chÊt lîng cña tõng s¶n phÈm s¶n xuÊt ra.
9
Bªn c¹nh ®ã, víi mét bé m¸y qu¶n trÞ chÆt chÏ, thèng nhÊt tõ Tæng gi¸m
®èc tíi c¸c gi¸m ®èc, phßng, ban, ph©n xëng, tæ s¶n xuÊt, chÊt lîng xe g¾n m¸y
cña Honda ViÖt Nam lu«n ®îc kiÓm tra s¸t sao, chÆt chÏ tríc khi xuÊt xëng vµ
b¸n tíi tËn tay ngêi tiªu dïng. S¶n phÈm cña Honda ViÖt Nam ®· ®¹t tiªu chuÈn
qu¶n lý chÊt lîng ISO 9002.
Ngay tõ khi x©y dùng nhµ m¸y t¹i ViÖt Nam, vÊn ®Ò m«i trêng s¶n xuÊt
®· ®îc quan t©m. V× vËy, võa qua Honda ViÖt Nam ®· ®îc cÊp chøng chØ ®¹t hÖ
thèng qu¶n lý m«i trêng theo tiªu chuÈn ISO 14000.
Víi tÇm nh×n chiÕn lîc l©u dµi, c¸c nhµ qu¶n trÞ cña c«ng ty Honda ViÖt
Nam ®· vµ ®ang ®Çu t vµo viÖc s¶n xuÊt 1 phÇn ®éng c¬ t¹i ViÖt Nam, bªn c¹nh
®ã Honda ViÖt Nam cßn tiÕn hµnh liªn doanh víi c«ng ty VMEP ®Ó s¶n xuÊt
®éng c¬ ®Çu tiªn t¹i ViÖt Nam. Nh vËy, chóng ta cã thÓ hy väng r»ng trong mét
t¬ng lai kh«ng xa, ngêi d©n ViÖt Nam cã thÓ sö dông nh÷ng chiÕc xe m¸y ®îc
s¶n xuÊt hoµn toµn t¹i ViÖt Nam.
Cïng víi viÖc ®¶m b¶o cung cÊp cho ngêi tiªu dïng nh÷ng s¶n phÈm cã
chÊt lîng cao, Honda ViÖt Nam còng ®ång thêi x©y dùng mét m¹ng líi b¶o
hµnh, söa ch÷a, b¶o dìng cho tÊt c¶ c¸c lo¹i xe mang nh·n hiÖu Honda trªn toµn
quèc. ChÝnh sù phôc vô tËn tuþ víi kh¸ch hµng nh vËy mµ Honda ViÖt Nam
ngµy cµng cñng cè ®îc lßng tin cña kh¸ch hµng. Honda ViÖt Nam muèn t¹o cho
kh¸ch hµng mét niÒm tin tuyÖt ®èi vµo s¶n phÈm mµ c«ng ty cung cÊp v× bÊt kú
ë n¬i ®©u xe m¸y cña Honda còng ®îc ch¨m sãc, b¶o dìng kü cµng.
Qua ph©n tÝch ë trªn ta thÊy, c«ng ty Honda ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu c¬ héi
trong viÖc ph¸t triÓn xe g¾n m¸y trªn thÞ trêng tiÒm n¨ng ViÖt Nam. §· cã s½n
uy tÝn vµ lßng tin ë ngêi tiªu dïng ViÖt Nam, c«ng ty Honda ViÖt Nam cÇn ph¶i
cã nh÷ng chÝnh s¸ch mang tÝnh l©u dµi kÕt hîp víi nh÷ng chiÕn lîc tøc thêi ®Ó
tËn dông tèi ®a nh÷ng c¬ héi nh»m ngµy cµng ph¸t triÓn, kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ sè 1
trong lßng ngêi tiªu dïng ViÖt Nam.
2.Th¸ch thøc
Th¸ch thøc hay cßn gäi lµ nh÷ng nguy c¬, lµ nh÷ng hoµn c¶nh hay yÕu tè
cã thÓ h¹n chÕ viÖc ph¸t triÓn mét n¨ng lùc,mét ý tëng hoÆc mét c«ng viÖc kinh
doanh.
10
Cã nhiÒu c¬ héi nh vËy song Honda ViÖt Nam kh«ng ph¶i lµ kh«ng ®èi
mÆt víi nhiÒu th¸ch thøc:
Th¸ch thøc ®Çu tiªn ph¶i kÓ ®Õn ®ã lµ, Honda ViÖt Nam ph¶i ®èi mÆt víi
s¶n phÈm xe g¾n m¸y Trung Quèc.Theo sè liÖu b¸o §Çu t, c¬ quan cña Bé kÕ
ho¹ch vµ ®Çu t ra ngµy 13/02/2001 ta thÊy: ®Çu th¸ng 2/2001, tËp ®oµn c«ng
nghiÖp Lifan (Trung Quèc) ®· chÝnh thøc ®a vµo thÞ trêng ViÖt Nam nh÷ng lo¹i
xe g¾n m¸y míi: xe LF 110 - 9A víi ®éng c¬ 110cc Best Style – LF 1p53FMH
(982), hÖ thèng ®¸nh löa DL – CDI (khëi ®éng ®iÖn tö mét chiÒu), ®¸nh löa
nhanh, æn ®Þnh, dÔ khëi ®éng, b¸nh cam biÕn tèc l¾p thªm vßng bi, chuyÓn ®æi
nhÑ, linh ho¹t,...®· cho ta thÊy hä, nh÷ng «ng chñ cña c¸c tËp ®oµn s¶n xuÊt xe
g¾n m¸y Trung Quèc ®· khai th¸c triÖt ®Ó thÞ trêng ViÖt Nam.
Tõ khi nh÷ng chiÕc xe g¾n m¸y Trung Quèc xuÊt hiÖn ë ViÖt Nam th× thÞ
trêng xe g¾n m¸y ViÖt Nam trë nªn s«i ®éng, nhu cÇu mua xe t¨ng ®ét biÕn.
Mét níc víi 80% sè d©n lµm n«ng nghiÖp th× ngêi d©n ë níc ®ã kh«ng
ph¶i lµ kh«ng cã khã kh¨n. NhiÒu ngêi cã nhu cÇu mua xe m¸y hoÆc nh÷ng ngêi
®ang ®i xe cò nhng l¹i muèn ®æi sang xe míi th× l¹i kh«ng cã ®ñ tiÒn. ChÝnh v×
vËy, xe m¸y Trung Quèc cã mÆt ë thÞ trêng ViÖt Nam víi gi¸ b¸n rÎ kû lôc nh
vËy ®· ®¸p øng ®îc mét lîng lín nhu cÇu cña nh÷ng ngêi d©n lao ®éng vµ giíi
b×nh d©n. MÆc dï biÕt lµ chÊt lîng xe m¸y Trung Quèc lµ kh«ng ®¶m b¶o nhng
hä vÉn mua bëi nã phï hîp víi tói tiÒn cña hä.
§øng tríc viÖc nhËp khÈu å ¹t xe m¸y Trung Quèc nh vËy, Honda ViÖt
Nam ®· bÞ thiÖt h¹i rÊt lín. Sù thiÖt h¹i nµy cña Honda ViÖt Nam võa lµ h÷u
h×nh võa lµ v« h×nh.
ThiÖt h¹i h÷u h×nh lµ ë chç: søc mua cña ngêi tiªu dïng ViÖt Nam víi
nh÷ng s¶n phÈm do Honda ViÖt Nam s¶n xuÊt ®· gi¶m ®i rÊt lín do viÖc hä
chuyÓn sang mua s¶n phÈm xe g¾n m¸y Trung Quèc víi gi¸ rÎ h¬n rÊt nhiÒu.
Cßn thiÖt h¹i v« h×nh lµ ë chç: uy tÝn cña c«ng ty Honda ®· bÞ suy gi¶m
rÊt lín vµ gi¸ trÞ cña chóng lµ bao nhiªu th× kh«ng cã mét phÐp tÝnh nµo cã thÓ
tÝnh ®îc bëi viÖc sö dông “nh¸i l¹i” nh÷ng kiÓu d¸ng, nh·n hiÖu mµ c«ng ty
Honda ®· g©y dùng ®îc sù tÝn nhiÖm ®èi víi ngêi tiªu dïng nh: Dream II, Super
Dream, Wave, Spacy,...Kh«ng nh÷ng “nh¸i l¹i” kiÓu d¸ng mµ nh÷ng ngêi s¶n
xuÊt xe Trung Quèc cßn “nh¸i l¹i” nh·n hiÖu cña Honda hoÆc nÕu nh cã kh¸c
th× chØ kh¸c ë mét sè bé phËn, chi tiÕt mµ rÊt khã cã thÓ nhËn ra. Nh÷ng ngêi
11
kh«ng sµnh vÒ xxe m¸y sÏ rÊt khã ph©n biÖt ®©u lµ xe NhËt, ®©u lµ xe Trung
Quèc. Tuy Honda ViÖt Nam ®· cã nh÷ng khuyÕn c¸o vµ th«ng b¸o trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vÒ nh·n hiÖu, kiÓu d¸ng,...nhng cã vÎ vÉn cha ®¹t
hiÖu qu¶. VÊn ®Ò nµy thuéc ph¹m trï quyÒn së h÷u c«ng nghÖ, thuéc vÒ c¸c c¬
quan h÷u tr¸ch ViÖt Nam, ngêi tiªu dïng ViÖt Nam vµ c¸c «ng chñ c¸c tËp ®oµn
s¶n xuÊt xe g¾n m¸y Trung Quèc.
Th¸ch thøc kÕ tiÕp lµ viÖc Honda ViÖt Nam ph¶i ®èi mÆt víi d©y chuyÒn
l¾p r¸p xe g¾n m¸y d¹ng IKD:
Gi¸n tiÕp ®a s¶n phÈm xe g¾n m¸y Trung Quèc vµo thÞ trêng ViÖt Nam ®ã
lµ nh÷ng doanh nghiÖp l¾p r¸p d©y chuyÒn d¹ng IKD. Víi gi¸ ®Çu vµo cña mét
bé linh kiÖn dao ®éng tõ 300 $ - 350$/bé linh kiÖn, trong ®ã gi¸ b¸n ra dao ®éng
tõ 8.000.000 VND – 10.000.000VND ®· thu hót rÊt nhiÒu c¸c doanh nghiÖp
l¾p r¸p d¹ng nµy ®i vµo ho¹t ®éng.
Còng cã thÞ trêng tiÒm n¨ng lµ khu vùc n«ng th«n vµ giíi b×nh d©n, c¸c
d©y chuyÒn l¾p r¸p nµy cho ®Õn thêi ®iÓm nµy tuy kh«ng rÇm ré nh tríc nhng
vÉn cßn ho¹t ®oäng vµ theo dù tÝnh th× gi¸ b¸n xe g¾n m¸y l¾p r¸p cã thÓ sÏ tiÕp
tôc h¹ v× tû lÖ ¸p dông néi ®i¹ ho¸ ngµy cµng t¨ng lªn. §iÒu nµy còng g©y ¶nh hëng rÊt nhiÒu ®Õn Honda ViÖt Nam.
Th¸ch thøc tiÕp theo cña Honda ViÖt Nam lµ ph¶i ®èi mÆt víi sù c¹nh
tranh cña c¸c doanh nghiÖp l¾p r¸p – s¶n xuÊt xe m¸y cã vèn ®Çu t níc ngoµi
t¹i ViÖt Nam.
MÆc dï kh«ng thÓ c¹nh tranh víi Honda ViÖt Nam vÒ chÊt lîng nhng c¸c
h·ng s¶n xuÊt xe g¾n m¸y kh¸c l¹i cã lîi thÕ h¬n Hoda ViÖt Nam vÒ chñng lo¹i.
Chñng lo¹i xe cña c¸c h·ng nµy rÊt phong phó vµ ®a d¹ng, rÊt hîp thêi trang.
Bªn c¹nh ®ã, c¸c c«ng ty nµy cßn cã chiÕn lîc qu¶ng c¸o, tiÕp thÞ réng r·i, cã
dÞch vô ch¨m sãc kh¸ch hµng rÊt chu ®¸o vµ cã h×nh thøc “mua tr¶ gãp” víi l·i
suÊt hîp lý nh»m thu hót kh¸ch hµng.
Nh÷ng s¶n phÈm cña c¸c c«ng ty nµy thêng ®îc giíi trÎ a chuéng bëi sù
thêi trang vÒ mµu s¾c còng nh kiÓu d¸ng cña nã.
C«ng ty Suzuki ViÖt Nam ngoµi viÖc c¶i tiÕn nh÷ng s¶n phÈm hiÖn cã
12
trªn thÞ trêng ( Suzuki Viva tõ hép sè cò chuyÓn sang hép sè trßn, 1phanh ®Üa
chuyÓn ssang 2 phanh ®Üa...) c«ng ty nµy cßn ®a ra thÞ trêng kiÓu xe míi (Suzuki
Best víi vãc d¸ng gän nhÑ, ®éng c¬ 110cc mµu s¾c hÊp dÉn...).
Nh»m n©ng cao vÞ thÕ c¹nh tranh cña m×nh, c«ng ty Yamaha ViÖt Nam
còng ®· kÞp thêi tung ra thÞ trêng kiÓu xe hoµn toµn m¬i: Sirus Version 2001 vµ
tiÕp ®ã lµ kiÓu xe thÓ thao Jupiter.Thªm vµo ®ã, c«ng ty Yamaha ViÖt Nam cßn
cã chiÕn lîc ch¨m sãc kh¸ch hµng, b¶o hµnh, b¶o dìng xe, tÆng quµ cho nh÷ng
kh¸ch hµng ®· mua xe.
Ngoµi ra tËp ®oµn Yamaha NhËt B¶n võa thµnh lËp 1 trung t©m t¹i
Bangkok (Th¸i Lan) víi chøc n¨ng nghiªn cøu ph¸t triÓn c¸c lo¹i xe g¾n m¸y ®Ó
b¸n trªn thÞ trêng Ch©u ¸ vµ ViÖt Nam (®éng th¸i nµy xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ trªn
thÞ trêng Ch©u ¸ ®ang diÔn ra sù c¹nh tranh gay g¾t kh«ng chØ vÒ chÊt lîng, gi¸
c¶ mµ c¶ vÒ kiÓu d¸ng cña xe).
Tæng hîp c¸c ¸p lùc cho thÊy, kh«ng nh÷ng Honda ph¶i ph¸t huy tèt
nh÷ng c¬ héi mµ cßn ph¶i biÕt ®èi phã l¹i víi nh÷ng chiÕn lîc c¹nh tranh cña
c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng vµ ph¸t triÓn thÞ phÇn trªn thÞ tr êng
ViÖt Nam.
13
III. ChiÕn lîc c¹nh tranh cña Honda ViÖt Nam.
§øng tríc sù c¹nh tranh gay g¾t nh vËy, ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng ®îc trªn thÞ
trêng xe g¾n m¸y, Honda ViÖt Nam ®· ®a ra nh÷ng chiÕn lîc sau:
1. ChiÕn lîc gi¶m gi¸.
Gi¸ b¸n s¶n phÈm chÝnh lµ thíc ®o vÒ gi¸ trÞ ®èi víi kh¸ch hµng. Gi¸ trÞ
gièng nh vÎ ®Ñp ®îc x¸c ®Þnh trong ý nghÜ cña ngêi mua, ngêi xem. Gi¸ b¸n s¶n
phÈm thÓ hiÖn rÊt nhiÒu ý nghÜa, nã nãi víi ngêi mua tiÒm n¨ng vÒ chÊt lîng s¶n
phÈm. §iÒu ®ã thÓ hiÖn ë chç lµ mÆc dï cã gi¸ b¸n t¬ng ®èi cao nhng s¶n phÈm
cña Honda ViÖt Nam vÉn ®îc ngêi tiªu dïng ViÖt Nam a chuéng.
Tuy nhiªn, tríc sù c¹nh tranh quyÕt liÖt nh vËy, c«ng ty Honda ViÖt Nam
quyÕt ®Þnh ®a ra chiÕn lîc gi¶m gi¸. KÓ tõ ngµy 16/3/2001, xe Honda Future cña
c«ng ty Honda ViÖt Nam sÏ cã gi¸ míi lµ 23,7 triÖu ®ång/xe, cßn xe Super
Dream cã gi¸ lµ 23,7 triÖu ®ång/xe. Nh vËy, mçi chiÕc xe Future ®· gi¶m gi¸2
triÖu ®ång/xe vµ Super Dream ®· gi¶m gi¸ lµ 1 triÖu ®ång/xe so víi tríc ®ã. TiÕp
tôc ¸p dông chiÕn lîc gi¶m gi¸, Honda ViÖt Nam ®a ra mét khung gi¸ míi:
honda Future nay chØ cßn 24.990.000 ®ång (bao gåm c¶ 10% VAT) vµ Super
Dream nay chØ cßn 19.990.000 ®ång (còng bao gåm c¶ 10% VAT).
Cã thÓ nãi r»ng, chiÕn lîc gi¶m gi¸ cña Honda ViÖt Nam vµo thêi ®iÓm
nµy lµ rÊt ®¸ng chó ý v× ®©y lµ thêi ®iÓm mµ søc mua xe m¸y gi¶m nhÊt trong
n¨m. ViÖc gi¶m gi¸ b¸n nh vËy sÏ cã t¸c dông thu hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng,
®¶m b¶o cho hä cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó mua ®îc nh÷ng s¶n phÈm cña Honda ViÖt
Nam.
Giê ®©y cuéc chiÕn c¹nh tranh gi÷a Honda ViÖt Nam víi c¸c ®èi thñ c¹nh
tranh ®· thùc sù quyÕt liÖt h¬n, kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ sù c¹nh tranh vÒ gi¸ b¸n
s¶n phÈm mµ cßn lµ mét cuéc c¹nh tranh vÒ th¬ng hiÖu s¶n phÈm. C¸c ®èi thñ
c¹nh tranh cña Honda ViÖt Nam còng ®· vµ ®ang r¸o riÕt tiÕn hµnh nh÷ng chiÕn
lîc nh»m ®èi phã l¹i chiÕn lîc gi¶m gi¸ cña Honda ViÖt Nam nh:
- C«ng ty Suzuki ViÖt Nam: mÆc dï cha thay ®æi gi¸ b¸n xe hiÖn nay
nhng l¹i cã ch¬ng tr×nh ch¨m sãc miÔn phÝ cho c¸c loaÞ xe Suzki trªn
toµn quèc. C«ng ty nµy còng míi ®a ra kiÓu xe Best trªn thÞ trêng
14
nh»m ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm. Ngoµi ra, Suzuki còng dù tÝnh sÏ cã
nh÷ng kiÓu c¶i tiÕn nhÊt ®Þnh ®èi víi c¸c s¶n phÈm ®· xuÊt hiÖn tõ l©u.
- §èi víi Yamaha ViÖt Nam, tiÕp sau viÖc ®a ra kiÓu xe míi Sirirus
Version víi gi¸ b¸n 26,2 triÖu, c¸c ch¬ng tr×nh tÆng quµ trÞ gi¸
500.000 ®ång cho kh¸ch hµng mua xe còng ®ang ®ùoc triÓn khai m¹nh
mÏ.
- VÒ phÝa m×nh, c¸c doanh nghiÖp l¾p r¸p xe Trung Quèc dï vÉn hy
väng vµo søc mua cña thÞ trêng nhng còng ®· b¾t ®Çu cã nh÷ng dÊu
hiÖu chøng tá sù ch÷ng l¹i. MÆc dï vËy, ®Ó ®èi phã víi viÖc gi¶m gi¸
cña Honda, c¸c d©y chuyÒn l¾p r¸p xe IKD còng ®ang tÝch cùc triÓn
khai n©ng tû lÖ néi ®Þa ho¸ lªn ®Ó gi¶m thªm gi¸ b¸n xe, thËm chÝ dï
chØ l·i b»ng 1/20 nh hiÖn nay hä còng vÉn l¾p r¸p xe.
Xem ra cuéc chiÕn gi¶m gi¸ xe m¸y ®Ó gi÷ chç ®óng trªn thÞ trêng còng
míi chØ b¾t ®Çu mµ th«i.
2. ChiÕn lîc ®Çu t ®Ó s¶n xuÊt s¶n phÈm míi.
§Ó chiÕn lîc gi¶m gi¸ cña c«ng ty Honda ViÖt Nam cã hiÖu qu¶ cao h¬n,
c«ng ty nµy ®· tiÕn hµnh tù s¶n xuÊt 1 sè bé phËn cña ®éng c¬ nh: vá hép sè,
th©n m¸y...Theo nguån sè liÖu tõ b¸o §Çu t ViÖt Nam ra ngµy 4/9/2001, Honda
ViÖt Nam ®ang triÓn khai kÕ ho¹ch ®Çu t 9 triÖu USD ®Ó s¶n xuÊt 1 phÇn ®éng
c¬ t¹i ViÖt Nam.
Bªn c¹nh ®ã, c«ng ty Honda ViÖt Nam ®· cïng c«ng ty VMEP (tËp ®oµn
SYM) tiÕn hµnh ®Çu t s¶n xuÊt ®éng c¬ cã tû lÖ néi ®Þa ho¸ 50%.
3. Sù kÕt hîp gi÷a chiÕn lîc gi¶m gi¸ víi c¸c chiÕn lîc kh¸c cña Honda ViÖt
Nam.
Cïng víi chiÕn lîc gi¶m gi¸ s¶n phÈm, chiÕn lîc ®Çu t vµo s¶n xuÊt 1
phÇn ®éng c¬ t¹i ViÖt Nam, c«ng ty Honda ViÖt Nam còng ®· cã chiÕn lîc
qu¶ng c¸o réng r·i trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. C«ng ty cã m¹ng líi
b¸n hµng víi c¸c ®¹i lý lín, cã dÞch vô söa ch÷a vµ b¶o dìng xe ë kh¾p mäi n¬i
trªn toµn quèc.
15
Nh»m n©ng cao lîi thÕ c¹nh tranh cña m×nh, Honda ViÖt Nam ®· cã
nh÷ng chiÕn lîc tøc thêi kÕt hîp víi nh÷ng chiÕn lîc cã dù ®Þnh tõ tríc. Nhng
®Ó c¸c chiÕn lîc nµy ®i vµo ho¹t ®éng víi hiÖu qu¶ cao nhÊt, Honda ViÖt Nam
ph¶i c©n nh¾c toµn bé khÝa c¹nh ¶nh hëng cña cc¸c nh©n tè bªn trong vµ bªn
ngoµi c«ng ty ®Ó cã thÓ ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n, kÞp thêi nhÊt trong mäi t×nh
huèng.
Thµnh c«ng kh«ng chØ lµ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng mµ cßn cÇn ph¶i thu
hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng ®Õn víi s¶n phÈm cña m×nh.
IV. Mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn chiÕn lîc c¹nh
tranh cña Honda ViÖt Nam
1.Nh÷ng lý luËn chung vÒ chiÕn lîc c¹nh tranh
1.1.Kh¸i niÖm
Trong lao ®éng hiÖp t¸c, ®iÒu kiÖn ®Ó phèi hîp tèt nhÊt c¸c hµnh ®éng
hay ho¹t ®éng cña mäi bé phËn c¸ nh©n trong doanh nghiÖp ë bÊt kú thêi ®iÓm
nµo lµ ph¶i x¸c ®Þnh tríc môc tiªu, nhiÖm vô cô thÓ mang tÝnh thèng nhÊt cho
toµn doanh nghiÖp còng nh cho mçi bé ph©n, c¸ nh©n ®ã. Nh thÕ, x¸c ®Þnh tríc
môc tiªu chÝnh lµ mét ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thiÕu cho mçi ho¹t ®éng hiÖp t¸c cã
hiÖu qu¶. Th«ng thêng, ë mäi thêi kú ph¸t triÓn cña m×nh, doanh nghiÖp còng
nh c¸c bé phËn, c¸ nh©n bªn trong ®Òu ®øng tríc rÊt nhiÒu môc tiªu vµ c¸ch thøc
hµnh ®éng kh¸c nhau. VÊn ®Ò ë ®©y lµ doanh nghiÖp sÏ chän c¸c môc tiªu nµo
trong rÊt nhiÒu c¸c môc tiªu cÇn ®¹t vµ ®ång thêi lùa chän con dêng ®i nµo
trong sè rÊt nhiÒu con ®êng cã thÓ ®¹t tíi môc tiªu.
ViÖc x¸c ®Þnh tríc c¸c môc tiªu vµ c¸ch thøc hµnh ®éng cã thÓ (mµ ta gäi
lµ ph¬ng ¸n kÕ ho¹ch hoÆc chiÕn lîc) ®Ó tõ ®ã lùa chän mét chiÕn lîc tèi u cho
toµn doanh nghiÖp còng nh c¸c bé phËn, c¸ nh©n bªn trong doanh nghiÖp ®îc
gäi lµ c«ng t¸c x©y dùng kÕ ho¹ch hay c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh. Nh thÕ, x©y dùng
16
kÕ ho¹ch vµ chiÕn lîc lµ kh©u ®Çu tiªn cña chu tr×nh qu¶n trÞ doanh nghiÖp vµ lµ
c¬ së ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng qu¶n trÞ kh¸c.
Trong khoa häc qu¶n trÞ tån t¹i nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ chiÕn lîc,
ch¼ng h¹n: “chiÕn lù¬c lµ ph¬ng thøc mµ c¸c c«ng ty sö dông ®Ó ®Þnh híng t¬ng
lai nh»m ®¹t ®îc vµ duy tr× nh÷ng thµnh c«ng” hay cã thÓ hiÓu chiÕn lîc lµ mét
ch¬ng tr×nh hµnh ®éng tæng qu¸t, dµi h¹n, híng ho¹t ®éng cña toµn doanh
nghiÖp tíi viÖc ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu ®· x¸c ®Þnh. Víi ý nghÜa ®ã, chiÕn lîc
thêng ®îc sö dông phæ biÕn ®Ó chØ: c¸c ch¬ng tr×nh hµnh ®éng tæng qu¸t vµ sù
triÓn khai c¸c nguån lùc quan träng ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu toµn diÖn; hoÆc
lµ ch¬ng tr×nh c¸c môc tiªu cña mét tæ chøc vµ nh÷ng thay ®æi cña nã, c¸c
nguån lùc ®îc sö dông ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng môc tiªu nµy, c¸c chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh
viÖc thu thËp, xö dông vµ bè trÝ c¸c nguån lùc nµy; hoÆc lµ x¸c ®Þnh c¸c môc
tiªu dµi h¹n c¬ b¶n cña mäi doanh nghiÖp vµ lùa chän ®êng lèi ho¹t ®éng vµ
ph©n bæ c¸c nguån lùc cÇn thiÕt ®Ó ®¹t c¸c môc tiªu nµy. Tõ c¸c kh¸i niÖm trªn
cho chóng ta nhËn thÊy r»ng, xÐt vÒ b¶n chÊt bao giê chiÕn lîc còng ®Ò cËp tíi
c¸c môc tiªu vµ gi¶i ph¸p thùc hiÖn môc tiªu trong kho¶ng thêi gian dµi.
Cã thÓ hiÓu r»ng chiÕn lîc lµ mét d¹ng thøc nµo ®ã trong chuçi quyÕt
®Þnh vµ hµnh ®éng cña c«ng ty, d¹ng thøc nµy lµ sù kÕt hîp c¸c chiÕn lîc cã dù
®Þnh tõ tríc vµ c¸c chiÕn lîc tøc thêi kh«ng cã dù ®Þnh tõ tríc. §iÒu nµy ®îc m«
t¶ qua b¶ng sau:
17
kü cµng
ChiÕn lîc dù ®Þnh
ChiÕn lîc ®îc thùc hiÖn
ChiÕn lîc kh«ng ®îc
thùc hiÖn
ChiÕn lîc tøc thêi
1.2.§Æc trng vµ ph©n lo¹i chiÕn lîc kinh doanh
ChiÕn lîc kinh doanh vµ ph¸t triÓn doanh nghiÖp cho dï tån t¹i díi bÊt kú
h×nh thøc nµo ®i ch¨ng n÷a th× nã ®Òu cã mét sè ®Æc trng c¬ b¶n sau:
- Lu«n mang tÝnh ®Þnh híng cßn trong khi thùc hiÖn chiÕn lîc th× ph¶i
kÕt hîp gi÷a môc tiªu chiÕn lîc vµ môc tiªu t×nh thÕ, gi÷a môc tiªu dµi
h¹n vµ môc tiªu ng¾n h¹n.
- QuyÕt ®Þnh cña nh÷ng CLKD & PTDN lu«n tËp trung vÒ ban l·nh ®¹o
c«ng ty.
- Lu«n ®îc x©y dùng trªn c¬ së so s¸nh c¸c lîi thÕ cña c«ng ty.
- CLKD & PTDN tríc hÕt vµ chñ yÕu x©y dùng cho c¸c ngµnh nghÒ
kinh doanh, lÜnh vùc kinh doanh chuyªn m«n ho¸ vµ nh÷ng lÜnh vùc
kinh doanh truyÒn thèng dùa trªn nh÷ng thÕ m¹nh cña c«ng ty m×nh.
Vµ trªn thùc tÕ cã c¸c d¹ng chiÕn lîc ®Æc thï sau ®©y:
- ChiÕn lîc kÕt hîp phÝa tríc: lµ chiÕn lîc t×m kiÕm quyÒn së h÷u hoÆc
kiÓm so¸t ®èi víi c¸c nhµ ph©n phèi hoÆc c¸c nhµ b¸n lÎ.
18
- ChiÕn lîc kÕt hîp phÝa sau: lµ chiÕn lîc t×m kiÕm quyÒn së h÷u hoÆc
kiÓm so¸t cña c¸c nhµ cung cÊp víi c«ng ty.
- ChiÕn lîc kÕt hîp chiÒu ngang: lµ chiÕn lîc t×m kiÕm quyÒn së h÷u
hoÆc kiÓm so¸t ®èi víi ®èi thñ c¹nh tranh.
- ChiÕn lîc th©m nhËp thÞ trêng: lµ chiÕn lîc t×m kiÕm thÞ phÇn t¨ng lªn
cho c¸c s¶n phÈm hiÖn t¹i vµ c¸c dÞch vô trong c¸c thÞ trêng hiÖn cã
qua nh÷ng cè g¾ng vµ tiÕp thÞ.
- ChiÕn lîc ph¸t triÓn s¶n phÈm t¨ng doanh sè b»ng viÖc c¶i tiÕn hoÆc
söa ®æi s¶n phÈm, dÞch vô hiÖn cã
- ChiÕn lîc ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng ®ång t©m: lµ chiÕn lîc ®a thªm c¸c
s¶n phÈm hoÆc dÞch vô cã liªn hÖ víi nhau.
- ChiÕn lîc ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng khèi kÕt: lµ chiÕn lîc ®a thªm c¸c
s¶n phÈm hoÆc dÞch vô míi kh«ng cã sù liªn hÖ vÒ mÆt kü thuËt, c«ng
nghÖ víi c¸c s¶n phÈm hiÖn cã trªn thÞ trêng.
- ChiÕn lîc ®a d¹ng ho¸ ho¹t ®éng theo chiÒu ngang: lµ chiÕn lîc ®a
thªm vµo nh÷ng s¶n phÈm hoÆc dÞch vô liªn hÖ theo kh¸ch hµng hiÖn
cã.
- Liªn doanh lµ chiÕn lîc phæ biÕn khi 2 hay nhiÒu c«ng ty thµnh lËp
nªn mét c«ng ty hîp doanh nh»m môc tiªu khai th¸c mét c¬ héi nµo
®ã hoÆc c¸c môc ®Ých hîp t¸c kh¸c.
- ChiÕn lîc thu hÑp ho¹t ®éng: lµ chiÕn lîc c¾t gi¶m chi phÝ vµ tµi s¶n ®Ó
cñng cè l¹i doanh nghiÖp, cøu v·n doanh thu vµ lîi nhuËn ®ang bÞ sôt
gi¶m. §«i khi cßn gäi lµ chiÕn lîc tæ chøc l¹i nh»m cñng cè nh÷ng
ho¹t ®éng c¬ b¶n cña doanh nghiÖp (ph¸ s¶n cã thÓ lµ mét h×nh thøc
chiÕn lîc thu hÑp ho¹t ®éng).
- ChiÕn lîc c¾t bá bít ho¹t ®éng: b¸n ®i mét bé phËn cña doanh nghiÖp.
19
- Thanh lý, b¸n tÊt c¶ tµi s¶n víi gi¸ trÞ h÷u h×nh. Thanh lý lµ chÊp nhËn
thÊt b¹i. Tuy nhiªn cßn h¬n ®Ó tiÕp tôc lç lín.
- ChiÕn lîc tæng hîp, chiÕn lîc theo ®uæi vµi ba chiÕn lîc ®ång thêi.
Tuy nhiªn, nÕu chóng ta xem xÐt trªn nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau th× l¹i cã
thÓ ph©n lo¹i thµnh:
- ChiÕn lù¬c s¶n phÈm:
+ Ph¶i cã chiÕn lîc s¶n phÈm x¬ng sèng mòi nhän.
+ Ph¶i cã chiÕn lîc s¶n phÈm ®a d¹ng ho¸.
+Ph¶i cã chiÕn lîc tèi u ho¸ qui m« kinh doanh c¸c s¶n phÈm chñ yÕu.
+Ph¶i cã chiÕn lîc s¶n phÈm kÕ tiÕp.
- ChiÕn lîc tÝch luü vµ khuyÕch tr¬ng tµi s¶n v« h×nh:
Tµi s¶n v« h×nh lµ nh÷ng tµi s¶n mµ kh«ng nh×n thÊy ®îc, ®ã lµ niÒm tin
cña kh¸ch hµng vµo s¶n phÈm, vµo ®oanh nghiÖp kinh doanh, lµ sù næi tiÕng cña
nh·n hiÖu hµng ho¸, lµ kh¶ n¨ng chiÕm gi÷ c¸c luång th«ng tin, lµ tr×nh ®é kü
thuËt vµ c«ng nghÖ, lµ bÇu kh«ng khÝ trong néi bé vµ kü n¨ng qu¶n trÞ.
Ph¬ng ch©m cña c¸c doanh nghiÖp trong qu¸ tr×nh kinh doanh lµ t×m c¸ch che dÊu
tµi s¶n h÷u h×nh vµ khuyÕch tr¬ng tµi s¶n v« h×nh.
- ChiÕn lîc kh¸ch hµng
Kh¸ch hµng lµ nh÷ng ngêi cã nhu cÇu mua hµng vµ cã kh¶ n¨ng thanh to¸n ®èi víi
doanh nghiÖp. V× vËy mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã chiÕn lîc kh¸ch hµng nh»m thu hót
kh¸ch hµng ®Õn víi doanh nghiÖp m×nh, ®Õn víi s¶n phÈm cña m×nh.
- ChiÕn lîc thÞ trêng
Trong chiÕn lîc thÞ trêng cÇn ph¶i lu ý thÞ trêng träng ®iÓm, ®iÒu
20
- Xem thêm -