Më ®Çu
Hµ Néi - Thñ ®« cña N-íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ
mét trong nh÷ng trung t©m kinh tÕ, v¨n ho¸ vµ chÝnh trÞ cña c¶ n-íc.
Tõ n¨m 1954, Hµ Néi ph¸t triÓn kh«ng ngõng nhÊt lµ trong vµi thËp kû
võa qua tèc ®é ®« thÞ ho¸ vµ c«ng nghiÖp ho¸ ë Hµ Néi t¨ng nhanh. DiÖn
tÝch cña néi thµnh ®· më réng tõ 12 km2 vµo n¨m 1954 lªn 56,67 km2 hiÖn
nay vµ sÏ lµ 150 km2 vµo n¨m 2020. D©n sè cña néi thµnh còng t¨ng tõ
250.000 ng-êi vµo n¨m 1954 lªn 1.100.000 ng-êi hiÖn nay, kho¶ng
1.500.000 ng-êi vµo n¨m 2010 vµ sÏ kho¶ng 1.800.000 ng-êi vµo n¨m
2020.
Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña Hµ Néi gãp phÇn to lín vµo viÖc ph¸t triÓn
kinh tÕ cña khu vùc vµ ®Êt n-íc. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®· cã
nhiÒu t¸c ®éng tiªu cùc tíi m«i tr-êng tù nhiªn cña thµnh phè.
B¶o vÖ m«i tr-êng, ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng ngµy nay ®· trë
thµnh chiÕn l-îc mang tÝnh toµn cÇu, kh«ng cßn lµ vÊn ®Ò riªng cho tõng
quèc gia vµ tõng khu vùc, thµnh phè. B¶o vÖ m«i tr-êng tù nhiªn nh- nguån
n-íc, kh«ng khÝ, ®Êt ®ai, sù ®a d¹ng sinh häc … lµ nh÷ng vÊn ®Ò kh«ng
nh÷ng chØ liªn quan tíi chÊt l-îng m«i tr-êng hiÖn t¹i mµ cßn lµ viÖc b¶o
vÖ c¸c nguån trªn cho c¸c thÕ hÖ mai sau.
B¶o vÖ m«i tr-êng Hµ Néi g¾n liÒn víi viÖc qu¶n lý chÊt th¶i trong ®ã
cã r¸c th¶i lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò lín cña Hµ Néi ngµy nay.
R¸c th¶i kh«ng nh÷ng lµ mét trong nh÷ng nguån g©y nªn sù suy tho¸i
m«i tr-êng mµ cßn cã nhiÒu hiÓm ho¹ ®èi víi søc khoÎ cña céng ®ång d©n
c- ®« thÞ. Trong c«ng t¸c qu¶n lý r¸c th¶i hiÖn nay vÊn ®Ò xö lý r¸c th¶i
sinh häc lµ mét vÊn ®Ò bøc xóc trong ®êi sèng x· héi.
Trong nh÷ng n¨m võa qua, c¸c cÊp c¸c ngµnh cña Thµnh phè ®· hÕt
søc cè g¾ng trong viÖc xö lý r¸c th¶i, tuy nhiªn do c¸c nguyªn nh©n vÒ kinh
1
phÝ còng nh- c¸c ®iÒu kiÖn vÒ ®Êt ®ai … viÖc xö lý r¸c th¶i vÉn ch-a ®-îc
thùc hiÖn triÖt ®Ó.
Trong viÖc xö lý r¸c th¶i sinh ho¹t nh÷ng n¨m qua cho thÊy r»ng
ph-¬ng ph¸p xö lý r¸c th¶i sinh ho¹t lµm ph©n h÷u c¬ cã tÝnh kh¶ thi cao.
ChÕ biÕn r¸c sinh ho¹t lµm ph©n h÷u c¬ mét mÆt gi¶i quyÕt ®-îc vÊn ®Ò
m«i tr-êng, mÆt kh¸c ®· tËn dông ®-îc c¸c phÇn cã Ých trong r¸c th¶i ®Ó
cho môc ®Ých ph¸t triÓn n«ng nghiÖp cña Thµnh phè. §©y lµ mét h-íng ®i
®óng ®¾n nh»m gi¶i quyÕt triÖt ®Ó vÊn ®Ò r¸c th¶i ®« thÞ.
Th¸ng 7 n¨m 1997, Bé kÕ ho¹ch vµ ®Çu t- ®· lµm viÖc víi §oµn ®¹i
biÓu cña ChÝnh phñ T©y Ban Nha ®Ó x©y dùng ch-¬ng tr×nh ODA cña T©y
Ban Nha cho ViÖt Nam, trong ®ã cã dù ¸n xö lý r¸c th¶i cña thµnh phè Hµ
Néi.
Thùc hiÖn th«ng b¸o sè 4027/BKH - KT§N - 3 ngµy 05 th¸ng 7 n¨m
1997 cña Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t-, thµnh phè Hµ Néi ®· tiÕn hµnh cho nghiªn
cøu kh¶ thi dù ¸n: X©y dùng vµ n©ng cÊp c¸c nhµ m¸y xö lý r¸c th¶i thµnh
ph©n bãn h÷u c¬ trong khu«n khæ xin vèn ODA cña ChÝnh phñ T©y Ban
Nha. Dù ¸n N©ng cÊp Nhµ m¸y xö lý r¸c th¶i sinh ho¹t lµm ph©n bãn h÷u
c¬ t¹i CÇu DiÔn nµy lµ giai ®o¹n I trong ch-¬ng tr×nh ODA cña ChÝnh phñ
T©y Ban Nha cho ViÖt Nam.
2
Ch-¬ng I
C¬ së lý luËn vÒ qu¶n lý m«i tr-êng,
qu¶n lý r¸c th¶i
I. C¬ së lý luËn vÒ qu¶n lý m«i tr-êng
1. M«i tr-êng lµ g×
Theo ®Þnh nghÜa cña LuËt b¶o vÖ m«i tr-êng ®-îc th«ng qua ngµy 2712-1993 vµ cã hiÖu lùc tõ ngµy 10-1-1994 th×:
"M«i tr-êng bao gåm c¸c yÕu tè tù nhiªn vµ yÕu tè vËt chÊt nh©n t¹o
quan hÖ mËt thiÕt víi nhau bao quanh con ng-êi, cã ¶nh h-ëng tíi ®êi sèng,
s¶n xuÊt, sù tån t¹i, ph¸t triÓn cña con ng-êi vµ thiªn nhiªn.
2. Kh¸i niÖm vÒ qu¶n lý m«i tr-êng
a. §Þnh nghÜa
Qu¶n lý m«i tr-êng lµ sù ho¹t ®éng liªn tôc, cã tæ chøc vµ h-íng ®Ých
cña chñ thÓ qu¶n lý m«i tr-êng lªn c¶ ng-êi vµ céng ®ång ng-êi tiÕn hµnh
c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn trong hÖ thèng m«i tr-êng vµ kh¸ch thÓ qu¶n lý
m«i tr-êng, sö dông mét c¸ch tèt nhÊt mäi tiÒm n¨ng vµ c¬ héi nh»m ®¹t
®-îc môc tiªu qu¶n lý m«i tr-êng ®· ®Ò ra phï hîp víi luËt ph¸p vµ th«ng
lÖ hiÖn hµnh.
b. Thùc chÊt cña qu¶n lý m«i tr-êng
XÐt vÒ mÆt tæ chøcvµ kü thuËt cña ho¹t ®éng qu¶n lý, qu¶n lý m«i tr-êng
chÝnh lµ sù kÕt hîp mäi sù nç lùc chung cña con ng-¬iß ho¹t ®éng trongh Ö
thèng m«i tr-êng vµ viÖc sö dông tèt c¸c c¬ së vËt chÊt vµ kü thuËt thuéc
ph¹m vi së h÷u cña hÖ thèng m«i tr-êng ®Ó ®¹t tíi môc tiªu chung cña toµn
hÖ thèng vµ môc tiªu riªng cña c¸ nh©n hoÆc nhãm ng-êi mét c¸ch kh«n
khÐo vµ cã hiÖu qu¶ nhÊt. Qu¶n lý m«i tr-êng ph¶i tr¶ lêi c¸c c©u hái "ph¶i
tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn nµo, ®Ó lµm g×?", "ph¶i tiÕnh µnh ho¹t
3
®éng ph¸t triÓn ®ã nh- thÕ nµo, b»ng c¸ch nµo?"; "t¸c ®éng tÝch cùc vµ tiªu
cùc nµo cã thÓ x¶y ra? ", "rñi ro nµo cã thÓ g¸nh chÞu vµ c¸ch xö lý ra sao?"
Qu¶n lý m«i tr-êng ®-îc tiÕn hµnh chÝnh lµ ®Ó t¹o ra mét hiÖu qu¶ ho¹t
®éng ph¸t triÓn cao h¬n, bÒn v÷ng h¬n so víi ho¹t ®éng cña tõng c¸ nh©n
riªng rÏ hay cña mét nhãm ng-êi. Nãi mét c¸ch kh¸c, thùc chÊt cña qu¶n lý
m«i tr-êng lµ qu¶n lý con ng-êi trong c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn vµ th«ng
qua ®ã sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt mäi tiÒm n¨ng vµ c¬ héi cña hÖ thèng m«i
tr-êng.
c. B¶n chÊt cña qu¶n lý m«i tr-êng
XÐt vÒ b¶n chÊt kinh tÕ- x· héi, qu¶n lý m«i tr-êng lµ c¸c ho¹t ®éng chñ
quan cña chñ thÓ qu¶n lý v× môc tiªu lîi Ých cña hÖ thèng, b¶o ®¶m cho hÖ
thèng m«i tr-êng tån t¹i ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn l©u dµi, c©n b»ng vµ æn
®Þnh v× lîi Ých vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn cña thÕ hÖ h«m nay vµ c¸c thÕ hÖ mai
sau, v× lîi Ých cña c¸ nh©n, céng ®ång, ®Þa ph-¬ng, vïng, quèc gia, khu vùc
vµ quèc tÕ. Môc tiªu cña hÖ thèng m«i tr-êng do chñ thÓ qu¶n lý m«i
tr-êng ®¶m nhËn. Hä lµ chñ së h÷u cña hÖ thèng m«i tr-êng vµ lµ ng-êi
n¾m gi÷ quyÒn lùc cña hÖ thèng m«i tr-êng. Nãi mét c¸ch kh¸c, b¶n chÊt
cña qu¶n lý m«i tr-êng tuú thuéc vµo chñ së h÷u cña hÖ thèng m«i tr-êng.
§©y lµ sù kh¸c biÖt vÒ chÊt gi÷a qu¶n lý m«i tr-êng víi c¸c lo¹i h×nh qu¶n
lý kh¸c, gi÷a qu¶n lý m«i tr-êng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng theo ®Þnh
h-íng x· héi chñ nghÜa vµ qu¶n lý m«i tr-êng trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng
tù do. §©y lµ mét vÊn ®Ò lín, rÊt phøc t¹p, cÇn ®-îc tiÕp tôc nghiªn cøu vµ
t×m ra lêi gi¶i tèi -u, phï hîp víi tõng giai ®o¹n lÞch sö cña qu¸ tr×nh ph¸t
triÓn.
Tõ khi h×nh thµnh x· héi, lóc con ng-êi cã cña thõa, th× vÊn ®Ò së h÷u
còng ®-îc ®Æt ra vµ trë thµnh t©m ®iÓm cña mäi sù tranh chÊp vµ xung ®ét
gi÷a c¸ nh©n, nhãm ng-êi, céng ®ång vµ x· héi. Së h÷u, nhÊt lµ së h÷u tliÖu s¶n xuÊt vµ tµi nguyªn m«i tr-êng trë thµnh th-íc ®o tr×nh ®é ph¸t triÓn
cña c¸c h×nh th¸i kinh tÕ- x· héi.
4
ë n-íc ta hiÖn nay, theo ®-êng lèi ®æi míi toµn diÖn ®Êt n-íc ®Ò ra t¹i
§¹i héi VI vµ cô thÓ ho¸ t¹i §¹i héi VIII cu¶ §¶ng, chóng ta chñ tr-¬ng ®a
d¹ng ho¸ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t-¬ng øng víi viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh
thøc sá h÷u. Nhê ®ã mét mÆt, ph¸t huy ®-îc sù tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm
cña mçi c¸ nh©n, tËp thÓ, céng ®ång vµ mÆt kh¸c l¹i ph¸t huy ®-îc vai trß
®iÒu tiÕt, qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n-íc theo ®Þnh h-íng x· héi chñ nghÜa.
§iÒu 17, HiÕn ph¸p 1992 ghi: "®Êt ®ai, rõng nói, s«ng hå, nguån n-íc, tµi
nguyªn trong lßng ®Êt, nguån lîi ë vïng biÓn, thÒm lôc ®Þa vµ vïng trêi,
phÇn vèn vµ tµi s¶n do Nhµ n-íc ®Çu t- vµo c¸c xÝ nghiÖp, c«ng tr×nh thuéc
c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc kinh tÕ, v¨n hãa, x· héi, khoa häc kü thuËt, ngo¹i
giao, quèc phßng, an ninh cïng c¸c tµi s¶n kh¸c mµ ph¸p luËt quy ®Þnh lµ
cña Nhµ n-íc, ®Òu thuéc së h÷u toµn d©n". §iÒu 23, HiÕn ph¸p còng ghi:
"tµi s¶n hîp ph¸p cña c¸ nh©n, tæ chøc kh«ng bÞ quèc h÷u ho¸…". Thùc tÕ
ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi cña n-íc ta trong thêi gian qua cho thÊy r»ng, viÖc
®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc vÒ t- liÖu s¶n xuÊt, trong ®ã cã tµi nguyªn m«i
tr-êng lµ hîp lý, nh-ng c¸c h×nh thøc së h÷u toµn d©n ph¶i lµ nÒn t¶ng,
®ãng vai trß chñ ®¹o trong c«ng cuéc qu¶n lý, b¶o vÖ m«i tr-êng réng lín,
l©u dµi vµ khã kh¨n.
3. Môc tiªu cña qu¶n lý m«i tr-êng
Môc tiªu chung, l©u dµi vµ nhÊt qu¸n cña qu¶n lý m«i tr-êng lµ nh»m
gãp phÇn t¹o lËp sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng.
Uû ban Quèc tÕ vÒ m«i tr-êng vµ ph¸t triÓn ®· ®Þnh nghÜa ph¸t triÓn bÒn
v÷ng lµ c¸ch ph¸t triÓn "tho¶ m·n nhu cÇu cña thÕ hÖ hiÖn t¹i mµ kh«ng ¶nh
h-ëng ®Õn kh¶ n¨ng tho¶ m·n nhu cÇu cña thÕ hÖ mai sau". Kh¸i niÖm vÒ
ph¸t triÓn bÒn v÷ng, tuy cßn míi mÎ vµ cßn nhiÒu tranh c·i, nh÷ng biÖn
ph¸p thùc hiÖn cßn ®ang ®-îc h×nh thµnh vµ ch-a cã mét n-íc nµo ®ang
thùc sù theo ®u«Ø mét chÝnh s¸ch ph¸t triÓn bÒn v÷ng, nh-ng ®ã lµ mét tÊt
yÕu lÞch sö.
5
Con ®-êng ®i ®Õn ph¸t triÓn bÒn v÷ng kh«ng gièng nhau ®èi víi mét
n-íc ®· c«ng nghiÖp ho¸, mét n-íc ®ang c«ng nghiÖp ho¸ nhanh vµ mét
n-íc ®ang ph¸t triÓn nh- n-íc ta. Mét sè b-íc ®i thÝch hîp ®èi víi tÊt c¶
c¸c n-íc, mét sè b-íc ®i kh¸c l¹i thÝch hîp h¬n ®èi víi nh÷ng n-íc ®ang ë
giai ®o¹n ph¸t triÓn cô thÓ cña m×nh.
Ph¸t triÓn bÒn v÷ng cã thÓ ®-îc xem lµ mét tiÕn tr×nh ®ßi hái sù tiÕn
triÓn ®ång thêi cña c¶ bèn lÜnh vùc: kinh tÕ, nh©n v¨n (x· héi), m«i tr-êng
vµ kü thuËt víi nh÷ng môc tiªu cô thÓ cña tõng lÜnh vùc. Gi÷a 4 lÜnh vùc
nµy cã mèi quan hÖ t-¬ng t¸c chÆt chÏ vµ hµnh ®éng trong lÜnh vùc nµy cã
thÓ thóc ®Èy c¸c lÜnh vùc kh¸c. Ch¼ng h¹n, nÕu muèn ph¸t triÓn kinh tÕ theo
kiÓu bÒn v÷ng, th× kh«ng chó ý ®Õnn h÷ng khã kh¨n nan gi¶i vÒ m«i tr-êng
hoÆc dùa vµo sù huû ho¹i tµi nguyªn thiªn nhiªn, vµ sù ph¸t triÓn còng
kh«ng thÓ thµnh c«ng, nÕu nh- kh«ng cã sù ph¸t triÓn ®ång thêi tµi nguyªn
nh©n v¨n, nã còng ®ßi hái sù chuyÓn dÞch c¬ së c«ng nghiÖp hiÖn t¹i, ph¸t
triÓn vµ qu¶ng b¸ nh÷ng kü thuËt vµ c«ng nghÖ th©n thiÖn víi m«i tr-êng,
víi hµnh tinh nãi chung.
II. Qu¶n lý r¸c th¶i
1. Kh¸i niÖm vÒ r¸c th¶i
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t cña con ng-êi, mét bé phËn vËt
liÖu kh«ng cã hoÆc kh«ng cßn gi¸ trÞ sö dông n÷a ®-îc gäi chung lµ chÊt
th¶i
R¸c th¶i chÝnh lµ chÊt th¶i r¾n, chÊt th¶i r¾n lµ nh÷ng vËt chÊt ë d¹ng r¾n
do c¸c ho¹t ®éng cña con ng-êi vµ c¶ ®¬n vÞ r¹o ra, th«ng th-êng nã lµ
nh÷ng s¶n phÈm ngoµi ý muèn cña con ng-êi.
2- R¸c th¶i ®« thÞ vµ c¸ch xö lý:
a) Nguån khèi l-îng vµ thµnh phÇn r¸c th¶i ë ®« thÞ:
ChÊt th¶i ®« thÞ ®-îc chia lµm 3 lo¹i chÝnh: ChÊt th¶i sinh ho¹t, chÊt
th¶i th-¬ng m¹i vµ cña c¸c c«ng x-ëng, r¸c thu gom trªn ®-êng phè vµ n¬i
c«ng céng. ChÊt th¶i c«ng nghiÖp gåm ®å th¶i sinh ra tõ c¸c c«ng ®o¹n xö
6
lý c«ng nghiÖp vµ do c¸c chÊt khÝ, chÊt láng ®«ng ®Æc l¹i t¹o ra, chÊt th¶i
x©y dùng chñ yÕu lµ chÊt th¶i tr¬ do c¸c ho¹t ®éng ph¸ huû x©y dùng t¹o ra.
PhÇn lín chÊt th¶i r¾n c«ng nghiÖp kh«ng g©y ra nguy h¹i nhiÒu cho
søc khoÎ hay m«i tr-êng h¬n chÊt th¶i thµnh phè. Tuy nhiªn, mét tû lÖ
t-¬ng ®èi nhá chÊt th¶i c«ng nghiÖp còng lµ chÊt th¶i nguy hiÓm tiÒm tµng
trong tù nhiªn vµ g©y ra c¸c rñi ro kh«ng theo tû lÖ nµo, nÕu kh«ng x¸c ®Þnh
®-îc, xö lý vµ tr«n lÊp an toµn. ë ®©y môc tiªu lµ t×m hiÓu c¸c vÊn ®Ò liªn
quan ®Õn qu¶n lý chÊt th¶i r¾n cña thµnh phè (r¸c th¶i).
ThiÕt kÕ mét hÖ thèng chÊt th¶i r¾n phô thuéc tr-íc hÕt vµo khèi
l-îng vµ ®Æc tÝnh cña chÊt th¶i. Thµnh phÇn vµ dung l-îng cña r¸c th¶i ë
c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn vµ c¸c n-íc ph¸t triÓn rÊt kh¸c nhau, t¹o ra mét
nhu cÇu cã c¸c c¸ch tiÕp cËn cã tÝnh c¶i tiÕn ®èi víi viÖc qu¶n lý chÊt th¶i ë
c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn.
§é an toµn, viÖc thu dän vµ lo¹i bá, ch«n lÊp chÊt th¶i r¾n cã hiÖu
qu¶ cao vµ ch¾c ch¾n lµ vÊn ®Ò -u tiªn cña nh÷ng ng-êi cã tr¸ch nhiÖm ë
®« thÞ ®èi víi viÖc qu¶n lý chÊt th¶i. Ngoµi viÖc thu håi chÝnh thøc, c¸c
n-íc ®ang ph¸t triÓn nãi chung ®· t¨ng c-êng thu nhÆt c¸c nguyªn liÖu h÷u
Ých, tr-íc khi chÊt th¶i ®-a tíi n¬i ch«n lÊp. ViÖc t¸i chÕ chÝnh thøc vµ
kh«ng chÝnh thøc nh- thÕ cÇn ®-îc c¨n nh¾c kü trong khi thiÕt kÕ nh÷ng hÖ
thèng qu¶n lý chÊt th¶i r¾n ë c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn.
b) L-u gi÷, thu gom vµ vËn chuyÓn r¸c th¶i ®« thÞ:
ViÖc qu¶n lý r¸c th¶i b¾t ®Çu tõ viÖc l-u gi÷ t¹i nguån. YÕu tè chñ
yÕu trong viÖc ph©n lo¹i c¸c thiÕt bÞ l-u gi÷ lµ tÝnh t-¬ng hîp cña thiÕt bÞ
víi nguån ph¸t sinh, tÝnh nguy h¹i tèi thiÓu ®èi víi søc khoÎ, tÝnh söa ®æi
®èi víi thu gom hiÖu qña vµ chi phÝ. Khèi l-îng l-u gi÷ chÊt th¶i dùa vµo
dung l-îng vµ tÇn suÊt thu gom r¸c.
Qu¸ tr×nh thu gom chñ yÕu bao gåm viÖc chuyÓn r¸c th¶i tõ chç l-u
gi÷ tíi chç ch«n lÊp. ë c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn c«ng viÖc nµy ®-îc tiÕn
hµnh thñ c«ng b»ng c¸c xe sóc vËt kÐo vµ ®éng c¬. Mçi c¸ch thu gom ®Òu
h¹n chÕ vÒ c«ng suÊt vµ thao t¸c.
7
Cã 4 hÖ thèng thu gom chÊt th¶i: Thu gom c«ng céng, thu gom theo
khèi, thu gom bªn lÒ ®-êng vµ thu gom theo tõng hé gia ®×nh. Trong mçi
tr-êng hîp thiÕt bÞ thu gom, ho¹t ®éng thu gom cã kÕ ho¹ch tèt vµ thêi gian
Ên ®Þnh chÆt chÏ sÏ thóc ®Èy sù tham gia tÝch cùc cña nh©n d©n lµm cho hÖ
thèng lµm viÖc tèt.
Mçi thiÕt bÞ thu gom ®Òu cã b¸n kÝnh vËn chuyÓn tiÕt kiÖm hîp lý. Sù
chuyªn chë gåm hai c«ng ®o¹n chÝnh lµ ®-a tõ thiÕt bÞ cã c«ng suÊt nhá
sang thiÕt bÞ cã c«ng suÊt lín.
C¸c tr¹m vËn chuyÓn gåm hai lo¹i chÝnh: Lo¹i thø nhÊt lµ sö dông
lo¹i thïng chøa nhá dÔ ®æ b»ng nh©n c«ng, lo¹i thø hai lµ b·i chia t¸ch ra
tõng kh©u theo nhiÒu bËc.
Mét tr¹m vËn chuyÓn kh«ng chØ lµ n¬i chuyªn chë chÊt th¶i tõ h×nh
thøc nµy sang h×nh thøc kh¸c mµ cßn lµ n¬i xö lý nÐn chÆt, ph©n lo¹i vµ t¸i
sinh. Khèi l-îng chÊt th¶i cÇn ch«n lÊp cã thÓ gi¶m ®¸ng kÓ ë tr¹m vËn
chuyÓn b»ng c¸ch cho phÐp t- nh©n ho¹t ®éng thu gom t¹i tr¹m vËn
chuyÓn. Tuy nhiªn c¸c nhµ lËp chÝnh s¸ch cÇn xem xÐt liÖu tr¹m vËn
chuyÓn cã ®ãng vai trß g× trong qu¶n lý chÊt th¶i r¾n, ®Æc biÖt lµ ë c¸c thµnh
phè lín.
Râ rµng lµ viÖc thu gom, vËn chuyÓn t¹o ra mét th¸ch thøc rÊt lín vÒ
tæ chøc vµ g¸nh nÆng tµi chÝnh trong hÖ thèng qu¶n lý chÊt th¶i r¾n. Tuy
nhiªn cÇn ph¶i c©n nh¾c cÈn thËn tuyÕn chuyªn chë, c¸c ph-¬ng tiÖn ho¹t
®éng tèi -u nh»m ph¸t triÓn hÖ thèng thu gom vµ vËn chuyÓn nh»m lµm cho
chi phÝ cã hiÖu qu¶.
3- Xö lý r¸c th¶i ®« thÞ:
Cã c¸c c¸ch xö lý sau:
- Ch«n lÊp.
- ChÕ biÕn ph©n h÷u c¬.
- Thiªu ®èt.
- Ho¸ r¾n.
(§Ò cËp cô thÓ ë ch-¬ng II)
8
4. ¶nh h-ëng cña r¸c th¶i ®Õn m«i tr-êng, søc khoÎ céng ®ång vµ
kinh tÕ
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cïng víi sù ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt cña x· héi
chÊt l-îng cuéc sèng ngµy cµng t¨ng lªn quy m« s¶n xuÊt më réng th×
l-îng r¸c th¶i ra hµng ngµy, hµng th¸ng, hµng n¨m còng t¨ng nhanh kh«ng
ngõng .
R¸c th¶i ¶nh h-ëng trùc tiÕp ®Õn m«i tr-êng ®Æc biÖt lµ m«i tr-êng
kh«ng khÝ, m«i tr-êng n-íc, m«i tr-êng ®Êt.
R¸c th¶i ph©n huû t¹o ra khÝ ®éc nh- mª tan, nit¬, lµm vÈn ®ôc kh«ng
khÝ.
§èi víi m«i tr-êng r¸c th¶i ngÊm dÇn vµo ®Êt tõ ®ã lµm « nhiÔm c¸c
nguån n-íc c¶ n-íc ngÇm vµ n-íc mÆt . §èi víi ®Êt r¸c th¶i cã thÓ g©y ra
nh÷ng t¸c ®éng rÊt xÊu lµm cho ®Êt bÞ b¹c mÇu, kÐm chÊt l-îng vµ xÊu h¬n
n÷a lµ hiÖn t-îng hoang m¹c ho¸.
MÆc dï cuéc sèng ®-îc n©ng cao mét c¸ch râ rÖt nh-ng kh«ng v× thÕ mµ
bÖnh tËt cña con ng-êi ®-îc khèng chÕ. Ng-îc l¹i mét sè c¨n bÖnh qu¸i ¸c
xuÊt hiÖn nguyªn nh©n cña nã chÝnh lµ do sù « nhiÔm m«i tr-êng vµ r¸c th¶i
lµ mét trong nh÷ng yÕu tè hµng ®Çu g©y ra sù « nhiÔm ®ã. C¸c bÖnh vÒ h«
hÊp, tuÇn hoµn, ®-êng ruét, lao, ung th- t¨ng nhanh chãng, bÖnh lao vµ rèt
rÐt ®· cã thêi kú t-ëng nh- chóng ta ®· kiÓm so¸t ®-îc thêi gian nµy trë l¹i
lµm cho con sè tö vong rÊt lín.
xÐt vÒ mÆt kinh tÕ r¸c th¶i lµ "thñ ph¹m" lµm gi¶m diÖn tÝch ®Êt sö dông
v× chóng cã thÓ tÝch rÊt lín. HÇu hÕt c¸c c¸ch xö lý r¸c th¶i ®Òu cã diÖn tÝch
®Êt lín ngo¹i tõ gi¶i ph¸p ñ r¸c thµnh ph©n h÷u c¬ gi¶i ph¸p nµy tèn Ýt ®Êt
vµ hiÖn ®ang lµ ph-¬ng ph¸p h÷u hiÖu nhÊt tuy nhiªn ph-¬ng ph¸p nµy
còng cã kh¶ n¨ng ¶nh h-ëng tíi søc khoÎ cña ng-êi lao ®éng trùc tiÕp vµ
cÇn cã thêi gian ®Ó x©y dùng nhµ m¸y.
Nãi chung viÖc xö lý r¸c th¶i tèn kh¸ nhiÒu c«ng søc vµ tiÒm b¹c.
9
5. Qu¶n lý r¸c th¶i
5.1. Môc tiªu
- Môc tiªu cña qu¶n lý r¸c th¶i lµ kiÓm so¸t ®-îc l-îng r¸c t¹o ra, kh¾c
phôc nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña nã m«i tr-êng, søc khoÎ céng ®ång víi
mét møc chi phÝ phï hîp.
Qu¶n lý r¸c th¶i ®-îc thùc hiÖn theo c¸c c«ng ®o¹n sau:
Thu gom r¸c
VËn chuyÓn r¸c
Xö lý r¸c
- Kh¸c
- Ch«n lÊp
- Thiªu huû
- ChÕ biÕn ph©n ho¸ häc
5.2. HÖ thèng qu¶n lý r¸c th¶i ë Hµ Néi
ë Hµ Néi viÖc qu¶n lý r¸c ®-îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c c«ngty- xÝ
nghiÖp m«i tr-êng ®« thÞ vµ
. UBND thµnh phè ban hµnh c¸c v¨n
b¶n quy ®Þnh, h-íng dÉn viÖc thùc hiÖn qu¶n lý r¸c th¶i nh- sau:
- QuyÕt ®Þnh sè 1249/Q§-UB ngµy 12/7/1991 vÒ viÖc thu phÝ vÖ sinh t¹i
thµnh phè, quy ®Þnh qu¶n lý r¸c th¶i ban hµnh kÌm theo quyÕt ®Þnh 3093
ngµy 26/6/1996
HÖ thèng qu¶n lý r¸c th¶i ®-îc thùc hiÖn theo s¬ ®å sau:
Bé KHCN&MT
Së GTCT Hµ
Néi
Bé XD
UBND TP Hµ
Néi
Së KHCN&M T
Hµ Néi
UBND quËn
C«ng ty m«i
tr-êng ®« thÞ
R¸c th¶i
10
UBND
huyÖn
Ch-¬ng II
Thùc tr¹ng r¸c th¶i vµ ph©n h÷u c¬ cña Hµ Néi.
1. R¸c th¶i
1.1. Nguån r¸c th¶i.
R¸c th¶i ®« thÞ Hµ Néi tõ c¸c nguån sau:
B¶ng 1.1.. Ph©n lo¹i nguån r¸c th¶i.
* Nguån sinh ho¹t
* Nguån n«ng nghiÖp
Nhµ ë gia ®×nh riªng
Ho¹t ®éng n«ng nghiÖp
Nhµ chung
ChÕ biÕn thùc phÈm
Khu tËp thÓ
Ch¨n nu«i gia sóc, gia cÇm
* Nguån c¬ quan
* C¸c nguån ®« thÞ
Tr-êng häc
Ph¸ dì x©y dùng
C¬ quan
§-êng phè
BÖnh viªn
C©y cèi
C¸c tr¹m phôc vô
C«ng viªn
Kho
* Nguån c«ng nghiÖp
* Xö lý r¸c th¶i
Hµng ho¸ tiªu dïng
Bïn
Hµng ho¸ c«ng nghiÖp
CÆn
Theo tÝnh chÊt cña c¸c r¸c th¶i cña Hµ Néi cã thÓ chia ra 5 lo¹i sau:
- R¸c th¶i sinh ho¹t
- ChÊt th¶i c«ng nghiÖp
- ChÊt th¶i x©y dùng
- ChÊt th¶i bÖnh viÖn
- ChÊt th¶i ®éc h¹i (chÊt th¶i ®éc h¹i n»m trong chÊt th¶i c«ng nghiÖp
vµ bÖnh viÖn)
11
- ChÊt th¶i sinh ho¹t lµ c¸c chÊt th¶i ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng cña con
ng-êi ë khu d©n c-, c¸c khu dÞch vô, th-¬ng m¹i, du lÞch vµ c¸c hÖ thèng
kü thuËt nh- giao th«ng, cÊp tho¸t n-íc.
- ChÊt th¶i c«ng nghiÖp lµ chÊt th¶i ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt
c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp.
- ChÊt th¶i x©y dùng lµ c¸c phÕ th¶i nh- ®Êt, ®¸, g¹ch ngãi, bª t«ng vì
do viÖc x©y dùng th¶i ra.
- ChÊt th¶i bÖnh viÖn lµ chÊt th¶i ph¸t sinh tõ c¸c ho¹t ®éng chuyªn
m«n trong c¸c bÖnh viÖn x©y dùng th¶i ra.
- ChÊt th¶i ®éc h¹i lµ chÊt th¶i cã thµnh phÇn ®éc h¹i, tÝnh phãng x¹
tÝnh g©y bÖnh ¶nh h-ëng ®Õn m«i tr-êng, m«i sinh vµ søc khoÎ.
1.2. Khèi l-îng r¸c th¶i hiÖn t¹i.
Theo sè l-îng tÝnh to¸n cña C«ng ty T- vÊn m«i tr-êng SODEXEN
INC (Canada) khèi l-îng r¸c th¶i néi thµnh Hµ Néi nh- sau:
B¶ng 1.2. ¦íc tÝnh khèi l-îng r¸c th¶i trong néi thµnh n¨m 1995
(Theo SODEXEN)
Nguån
Khèi
Khèi
Dung
ThÓ tÝch
Khèi
3
l-îng
l-îng
träng
(m /n¨m)
l-îng
(tÊn/n¨m) (tÊn/ngµy) (tÊn/m3)
(m3/ngµy)
ChÊt th¶i sinh ho¹t
457.750
1.254
889.445
2.436
Khu d©n c165.000
452
0,45
366.667
1.005
§-êng phè
33.000
90
0,45
73.333
201
Th-¬ng m¹i
61.050
167
0,45
135.667
372
C¬ quan
62.000
170
0,45
137.778
377
Chî
4.950
14
0,45
11.000
30
Du lÞch
10.500
29
0,45
30.000
82
ChÊt th¶i theo mïa
11.250
31
0,45
25.000
68
Bïn bÓ phèt
110.000
301
1,00
110.000
301
ChÊt th¶i c«ng nghiÖp
126.000
82
144.000
312
C¸c nhµ m¸y CN
45.000
222
0,50
90.000
164
ChÊt th¶i x©y dùng
81.000
11
1,50
54.000
148
ChÊt th¶i bÖnh viÖn
4.000
1.569
0,50
8.000
22
Tæng céng
587.750
1.041.447
2.770
12
Nh- vËy tÝnh theo khèi l-îng th× r¸c th¶i sinh ho¹t chiÕm 77,8%, r¸c
th¶i c«ng nghiÖp vµ x©y dùng chiÕm 20,3% chÊt th¶i bÖnh viÖn lµ 0,65% vµ
chÊt th¶i ®éc h¹i lµ 5,25%.
Tæng c¸c r¸c th¶i theo tÝnh to¸n cña C«ng ty SODEXEN INC ë trªn lµ
2.77 m3/ngµy, theo tÝnh to¸n cña C«ng ty M«i tr-êng ®« thÞ Hµ Néi
(URENCO) con sè nµy lµ 2.195 m3/ngµy (kh«ng tÝnh ®Õn bïn bÓ phèt). Hai
sè liÖu chªnh lÖch nhau kho¶ng 24% xuÊt ph¸t tõ viÖc thu gom r¸c th¶i
ch-a triÖt ®Ó cho mäi nguån th¶i do ®ã khã x¸c ®Þnh mét c¸ch chÝnh x¸c
l-îng r¸c th¶i ph¸t sinh. Tuy nhiªn cã thÓ coi sè l-îng theo SODEXEN
INC lµ sè liÖu tÝnh cho tr-êng hîp cao vµ cña URENCO lµ sè liÖu trung
b×nh.
Tæng hîp c¸c sè liÖu trªn víi ph-¬ng ¸n cao, sè liÖu vÒ tæng qu¸t r¸c
th¶i cña néi thµnh vµ b×nh qu©n ®Çu ng-êi víi sè d©n -íc tÝnh 1,2 triÖu
ng-êi n¨m 1997 nh- sau:
B¶ng 1.3. Khèi l-îng r¸c th¶i néi thµnh n¨m 1997.
Nguån
Khèi l-îng ngµy
Tæng (tÊn)
§Çu ng-êi
ThÓ tÝch ngµy
Tæng (m3)
(m3)
(kg)
- ChÊt th¶i sinh ho¹t
§Çu ng-êi
1.368
1,140
2.652
0,000221
328
0,276
336
0,00028
12
0,010
24
0,00002
140
0,117
300
0,000205
Tæng céng
1.848
1,543
3.312
0,00272
Tæng céng n¨m
601.520
- ChÊt th¶i c«ng nghiÖp
- ChÊt th¶i bÖnh viªn
- ChÊt th¶i ®éc h¹i
1.208.800
1.3. Thµnh phÇn r¸c th¶i.
URENCO ®· x¸c ®Þnh thµnh phÇn r¸c th¶i nãi chung cho néi thµnh
nh- sau:
13
B¶ng 1.4. Thµnh phÇn r¸c th¶i néi thµnh Hµ Néi
Thµnh phÇn
I
% theo khèi l-îng
Cã thÓ ch¸y ®-îc
1.1
L¸ c©y, qu¶, cñ, x¸c xóc vËt, thøc ¨n thõa
50,27
1.2
GiÊy c¸c lo¹i
2,72
1.3
GiÎ r¸ch, c©y, gç
6,27
1.4.
Nhùa, cao su, da
0,71
II
Kh«ng ch¸y ®-îc
2.1
Vá èc, x-¬ng
1,06
2.2
Thuû tinh
0,31
2.3
G¹ch ®¸, sµnh sø, ®Êt, xØ than
7,21
2.4
Kim lo¹i
1,02
2.5
T¹p chÊt khã ph©n lo¹i (< 100 mm)
30,21
Trong chÊt th¶i thµnh phÇn chÊt h÷u c¬ cao, c¸c lo¹i nh- giÊy, thuû
tinh, kim lo¹i thÊp do cã sù thu nhÆt cña nh÷ng ng-êi bu«n b¸n ®ång n¸t.
Thµnh phÇn chÊt th¶i sinh ho¹t nãi chung thay ®æi theo mïa. Trong
mïa hÌ vµ thêi gian TÕt cæ truyÒn, tû lÖ l¸ vµ giÊy trong chÊt th¶i t¨ng lªn.
Trong mïa kh« tõ th¸ng 10 ®Õn th¸ng 4 c¸c ho¹t ®éng x©y dùng nhiÒu h¬n
do ®ã tû lÖ g¹ch ngãi, ®¸ vôn trong chÊt th¶i còng t¨ng. Mét trong c¸c yÕu
tè ®-îc xem xÐt n÷a lµ chÊt th¶i phÇn nµo ®Æc tr-ng cho møc ®é ph¸t triÓn
kinh tÕ, ë khu d©n c- nµo cã møc thu nhËp cao th× chÊt th¶i cã chøa tû lÖ
giÊy cao h¬n.
2. Tæ chøc qu¶n lý r¸c th¶i.
2.1. Tæ chøc.
C«ng ty M«i tr-êng ®« thÞ Hµ Néi (URENCO) ho¹t ®éng d-íi d¹ng
doanh nghiÖp, lµm dÞch vô phôc vô lîi Ých c«ng céng. M« h×nh tæ chøc cña
C«ng ty lµ trùc tuyÕn - chøc n¨ng. URENCO chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý r¸c
th¶i cña néi thµnh Hµ Néi.
14
C¬ cÊu tæ chøc cña URENCO:
Gi¸m ®èc - C¸c phã gi¸m ®èc
Phßng
kÕ
ho¹ch
®iÒu
®é
Phßng
TC, kÕ
to¸n
5 xÝ nghiÖp
MT§T
Phßng
kü
thuËt
vËt t-
Phßng
tæ
chøc
lao
®éng
4 ®oµn c¬
giíi
C¸c phßng
nghiÖp vô
Phßng
HT
quèc
tÕ
XÝ nghiÖ
chÕ biÕn
phÕ th¶i
C¸c tæ thu
gom
Phßng
hµnh
chÝnh
y tÕ
XN CK DV
m«i tr-êng
C¸c tæ qu¶n
lý nhµ
VSCC
C¸c bé phËn cña URENCO nh- sau:
15
Phßng
kiÓm
tra s¶n
xuÊt
Tæ c¬ khÝ
söa ch÷a
Phßng
qu¶n
lý dù
¸n
B¶ng 1.5. §Þa ®iÓm, diÖn tÝch c¸c bé phËn cña URENCO
STT
DiÖn tÝch (m2)
Tªn
§Þa ®iÓm
1
Trô së URENCO
10 Cao B¸ Qu¸t
3.522
2
XN M«i tr-êng ®« thÞ sè 1 +
§oµn xe c¬ giíi 1 - 3
256 Thuþ Khuª
7.220
3
XN M«i tr-êng ®« thÞ sè 2
48 Trµng Thi
68
4
XN M«i tr-êng ®« thÞ sè 3
2 ngâ Mai H-¬ng
235
55 ngâ Quúnh
297
5
§oµn xe c¬ giíi 2
152 Lª §¹i Hµnh
3.156
6
§oµn xe c¬ giíi 3
52 L¸ng H¹
1.512
7
XÝ nghiÖp c¬ giíi
150 La Thµnh
5.412
Céng
21.422 m2
8
XÝ nghiÖp chÕ biÕn
T©y Mç - Tõ Liªm
25.000
9
B·i ch«n lÊp
MÔ Tr× - Tõ Liªm
80.038
10
B·i ch«n lÊp
Tam HiÖp - Gia L©m
35.000
11
B·i ch«n lÊp
L©m Du - Gia L©m
190.000
Céng
330.038 m2
5 xÝ nghiÖp M«i tr-êng ®« thÞ chÞu tr¸ch nhiÖm thu gom r¸c th¶i trong
c¸c quËn néi thµnh.
- 2 ®oµn xe c¬ giíi chÞu tr¸ch nhiÖm vËn chuyÓn cho 11 xÝ nghiÖp
MT§T.
- 1 ®oµn xe lµm nhiÖm vô t-íi röa ®-êng vµ 1 ®oµn thu ph©n vµ hót
ph©n xÝ m¸y.
2.2. Nh©n sù.
N¨m 1997, URENCO cã 3.091 ng-êi, cã kho¶ng 63,7% lµ c«ng nh©n
thu gom. Nh©n sù ®-îc x¾p sÕp nh- sau:
16
B¶ng 1.6. Nh©n sù cña URENCO ë c¸c bé phËn.
Bé phËn
Sè l-îng (ng-êi)
Thu r¸c
1961
L¸i xe
212
Phô xe
128
Thu ph©n hai ng¨n
30
VÖ sinh c«ng céng
289
C«ng nh©n XN c¬ khÝ
95
XN chÕ biÕn compost CÇu DiÔn
48
Ban qu¶n lý b·i ch«n lÊp
54
V¨n phßng C«ng ty
105
B¶o vÖ
82
T¹p vô
87
Tæng céng
3091
C¸c xÝ nghiÖp M«i tr-êng ®« thÞ quËn cã sè l-îng lao ®éng b»ng
kho¶ng 78% tæng lùc l-îng lao ®éng cña C«ng ty theo thµnh phÇn sau:
- Nh©n viªn hµnh chÝnh:
4%
- Nh©n viªn thu r¸c:
84%
- Nh©n viªn lµm vÖ sinh c¸c nhµ WC c«ng céng:
12%
Trong sè c«ng nh©n quÐt ®-êng vµ thu r¸c, phô n÷ chiÕm 91%.
1.3. ThiÕt bÞ.
a, Thu gom vµ chøa.
URENCO ®-îc trang bÞ c¸c ph-¬ng tiÖn thu gom vµ chøa sau:
B¶ng 1.7. C¸c ph-¬ng tiÖn thu gom vµ chøa.
(Theo b¸o c¸o cña URENCO, n¨m 1997)
Chñng lo¹i
C«ng suÊt
Sè l-îng (c¸i)
0,3 - 0,40 m3
1200
5 m3
58
Thïng lín
3 - 7 m3
-
Thïng nhá
0,3 - 0,6 m3
770
Xe ®Èy
C«ng ten n¬
17
b, VËn chuyÓn.
N¨m 1996, c¸c ®¬n vÞ cña URENCO cã tæng sè xe lµ 178 xe, trong ®ã:
- 150 xe chë r¸c trong ®ã cã 1 xe cuèn Ðp 6 m3, 2 xe cuèn Ðp 2,5 tÊn vµ
1 xe cuèn Ðp 5 tÊn.
- 17 xe hót ph©n.
- 42 xe röa ®-êng.
- 12 xe phôc vô hµnh chÝnh vµ c¸c nhiÖm vô kh¸c.
C¸c xe chë r¸c th¶i hÇu hÕt ®-îc trang bÞ thiÕt bÞ cÈu ë sau xe vµ c¸c
cÈu mãc, cÈu s-ên hoÆc thïng xe t¶i. C¸c xe nµy ®· kh¸ cò, nhiÒu xe ®ang
n»m chê söa ch÷a, chØ cã 70 - 80% sè xe ho¹t ®éng.
3. Xö lý vµ ch«n lÊp r¸c th¶i.
3.1. Xö lý r¸c th¶i.
C¸c r¸c th¶i ë Hµ Néi míi ®-îc xö lý mét phÇn nhá. URENCO cã mét
nhµ m¸y chÕ biÕn ph©n h÷u c¬ (compost) d¹ng pilot ë CÇu DiÔn, do h·ng
T- vÊn Tokin vµ Taylos International Ltd liªn kÕt víi Tokin & Assoclatlo
(Tokin and Taylos, 1991) cña New Zealand tµi trî. Nhµ m¸y cã c«ng suÊt
30.000 m3 r¸c ®· tuyÓn lùa/n¨m, chÕ biÕn 7.500 tÊn ph©n compost/n¨m.
C¸c r¸c th¶i nh- thuû tinh, giÊy kim lo¹i, chÊt dÎo … ®-îc thu håi do
nh÷ng ng-êi bíi r¸c vµ nh÷ng ng-êi lµm ®ång n¸t. Theo URENCO cã
kho¶ng 6.000 ng-êi ®ang lµm c«ng viÖc nµy víi sè l-îng thu gom kho¶ng
122.222 m3.
Ngoµi sè l-îng ®Ó chÕ biÕn ph©n compost vµ chÊt t¸i sinh thu håi ë
trªn, r¸c th¶i cña Hµ Néi kh«ng ®-îc xö lý vµ ch«n ë b·i MÔ Tr× vµ Tam
HiÖp.
3.2. Ch©n lÊp.
C¸c b·i ch«n lÊp cña Hµ Néi ®-îc tãm t¾t trong b¶ng sau:
18
B¶ng 1.8. C¸c b·i ch«n lÊp r¸c th¶i Hµ Néi.
(Theo b¸o c¸o cña URENCO)
C¸c chØ tiªu
MÔ Tr×
L©m Du
Tam HiÖp
T©y Mç
DiÖn tÝch (ha)
8,2
22
3,5
6,2
Kho¶ng c¸ch tíi
12
6
14
14
Tèt 2 km cÇn
Tèt (qua cÇu
Tèt, 0,5 km
Tèt
söa
tèt)
cÇn söa ch÷a
B·i r¸c, ruéng
Míi x©y
§ang x©y
lóa
dùng xong
dùng
100 - 500
50 - 100
500
100
100
0
0
100
Kh«ng
C¸c n/m CN
C¸c n/m
lín, nghÜa
cn
thµnh phè
§-êng giao th«ng
§-êng chÝnh
§-êng vµo
ViÖc sö dông hiÖn
nay
Kho¶ng c¸ch ®Õn
khu d©n c- gÇn
nhÊt (m)
Ao hå gÇn nhÊt
C¸c ho¹t ®éng CN, SX g¹ch, g¹ch
th-¬ng m¹i
l¸t
®Þa
TÇm quan träng
®èi víi nguån cÊp
N-íc ®· bÞ «
GÇn b·i
Kh«ng quan
Kh«ng
nhiÔm
giÕng khoan
träng
quan
n-íc
träng
Kh¶ n¨ng chøa
§· hÕt
Kho¶ng 5
n¨m
§· hÕt
Kho¶ng 3
n¨m
Trong c¸c b·i ch«n lËp r¸c th¶i hiÖn nay, hai b·i MÔ Tr× vµ Tam HiÖp
®· ®Çy, kh«ng thÓ sö dông tiÕp nÕu nh- kh«ng më réng. Kh¶ n¨ng më réng
cña b·i MÔ Tr× lµ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc, do cã khu d©n c- xung quanh.
B·i Tam HiÖp cã thÓ më réng ®-îc. H¹n chÕ cña b·i nµy lµ cèt thÊp
th-êng cã ngËp lôt vµo mïa m-a. N-íc ngÊm ®· bÞ « nhiÔm ë khu vùc xung
quanh sÏ kh«ng ®-îc khai th¸c trong n¨m tíi, cã ý liÕn lµ cã thÓ më réng
19
b·i nµy. Tuy nhiªn xÐt vÒ t¸c ®éng l©u dµi tíi nguån n-íc nªn h¹n chÕ viÖc
më réng b·i nµy.
B·i L©m Du theo kh¶o s¸t cña ®oµn ®Þa chÊt 2 (K2) n»m trªn tÇng
ngËm n-íc cña khu vùc khai th¸c n-íc ngÇm ë Gia L©m vµ gÇn b·i giÕng
L-¬ng Yªn.
C¶ hai khu vùc khai th¸c n-íc ngÇm theo kÕ ho¹ch cÊp n-íc sÏ cã
c«ng suÊt khai th¸c n-íc ngÇm t¨ng, do ®ã kh¶ n¨ng « nhiÔm nguån cÊp
n-íc cña b·i L©m Du cao. Theo quyÕt ®Þnh cña thµnh phè, b·i L©m Du chØ
®Ó cho r¸c th¶i x©y dùng.
HiÖn nay thµnh phè ®ang x©y dùng b·i ch«n lÊp T©y Mç t¹i Tõ Liªm
víi diÖn tÝch 6,2 ha. B·i nµy cã thÓ sö dông trong thêi gian tõ 2 ®Õn 3 n¨m.
TÊt c¶ c¸c b·i ch«n lÊp r¸c th¶i hiÖn trï b·i T©y Mç ®Òu kh«ng ®-îc
lãt ®¸y vµ thµnh b»ng líp ®Êt sÐt ng¨n n-íc rØ ngÊm xuèng vµ ra xung
quanh. Riªng b·i L©m Du cã 0,5 m ®Êt sÐt ë phÝa hµnh lang b¶o vÖ ®ª s«ng
Hång.
Nh- vËy cã thÓ ®¸nh gi¸ tãm t¾t vÒ viÖc thu gom, vËn chuyÓn, xö lý
ch«n lÊp r¸c th¶i cña Hµ Néi nh- sau:
- Ch-a thu gom hÕt r¸c th¶i ph¸t sinh.
- Kh«ng ph©n lo¹i r¸c th¶i.
- C¸c ph-¬ng tiÖn vËn chuyÓn ®· qu¸ cò vµ ch-a phï hîp víi ®Æc ®iÓm
cña thµnh phè Hµ Néi.
- ChÕ biÕn mét phÇn kh«ng ®¸ng kÓ r¸c th¶i.
- C¸c b·i ch«n lÊp trõ b·i T©y Mç ®Òu ch-a ®¹t tiªu chuÈn vÖ sinh.
- Kh«ng ®ñ b·i ch«n lÊp.
4. Mét sè ph-¬ng ph¸p xö lý r¸c th¶i.
HiÖn nay trªn thÕ giíi cã mét sè ph-¬ng ph¸p xö lý r¸c th¶i phæ biÕn
nh- sau:
4.1. Ch«n lÊp.
Ch«n lÊp r¸c trong c¸c b·i ®· ®-îc chuÈn bÞ tr-íc (cã thÓ ®-îc lãt
thµnh xung quanh vµ ®¸y b»ng c¸c vËt liÖu chèng thÊm nh- ®Êt sÐt, chÊt
20
- Xem thêm -