BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
========o0o========
Nguyễn Linh Sơn
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN ĐỀ ÁN NÔNG THÔN MỚI TẠI XÃ
LÂM GIANG, HUYỆN VĂN YÊN, TỈNH YÊN BÁI
Chuyên ngành: QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
Mã số:
Giáo viên hướng dẫn: TS. Phạm Anh Tuấn
HÀ NỘI - 2015
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập tại khoa Quản lý đất đai - Trường Đại học Tài
nguyên và môi trường Hà Nội và sau thời gian thực tập tại UBND xã Lâm
Giang, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Em đã được trang bị thêm nhiều kiến
thức và những kinh nghiệm quý báu từ thực tiễn cuộc sống. Em xin chân
thành cảm ơn các tập thể và cá nhân đã giúp đỡ trong cuộc sống cũng như
trong quá trình học tập, nghiên cứu và rèn luyện.
Trước hết, em xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới sự giúp đỡ nhiệt tình
của TS. Phạm Anh Tuấn – Trưởng khoa Quản lý đất đai đã dành nhiều
thời gian quý báu tận tình chỉ bảo, hướng dẫn và giúp đỡ em hoàn thành đồ
án. Em xin chân thành cảm ơn tập thể các thầy cô giáo trong khoa Quản lý
đất đai đã trang bị cho em những kiến thức cơ bản, hữu ích phục vụ cho việc
học tập, nghiên cứu đồ án cũng như cho công tác của em sau này.
Em cũng xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo UBND xã và cán bộ địa
chính xã Lâm Giang đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho em tiếp cận với các vấn
đề mới mẻ trong thực tế. Giúp em làm rõ được mục tiêu nghiên cứu đồ án.
Cuối cùng, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới gia đình, bạn bè, những
người đã động viên, giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập, rèn luyện tại
trường và trong quá trình nghiên cứu, hoàn thành đồ án tốt nghiệp.
Em xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày ..... tháng ..... năm 2015
Sinh viên
Nguyễn Linh Sơn
1
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
DANH MỤC BẢNG
MỞ ĐẦU ......................................................................................................................................... 6
1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................................ 6
2. Mục đích nghiên cứu .................................................................................................................. 8
3. Mục tiêu nghiên cứu................................................................................................................... 8
4. Ý nghĩa của đề tài ....................................................................................................................... 8
a. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu........................................................................................ 8
b. Ý nghĩa trong thực tiễn.............................................................................................................. 8
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN TÀI LIỆU........................................................................................ 9
1.1. Cơ sở lí luận chung.................................................................................................................. 9
1.1.1. Khái niệm chung về Nông thôn, Nông thôn mới và Xây dựng nông thôn mới ............... 9
1.1.2. Đặc trưng, nguyên tắc xây dựng, vai trò của nông thôn mới. ........................................ 11
1.2. Căn cứ pháp lý và tài liệu xây dựng đề án nông thôn mới ................................................ 14
1.2.1. Căn cứ pháp lý.................................................................................................................... 14
1.2.2. Tài liệu tham khảo và sử dụng .......................................................................................... 15
1.3. Tình hình thực hiện mô hình nông thôn mới trên thế giới ................................................ 16
1.3.1. Tình hình xây dựng mô hình nông thôn mới ở Việt Nam............................................... 16
1.3.2. Tình hình xây dựng nông thôn mới trên thế giới ............................................................ 22
CHƯƠNG II. ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................. 26
2.1. Đối tượng và phạm vi, thời gian nghiên cứu....................................................................... 26
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu......................................................................................................... 26
2.2.1. Điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội............................................................................... 26
2.2.2. Thực trạng nông thôn tại xã Lâm Giang trước khi có Quy hoạch xây dựng nông thôn
mới ................................................................................................................................................. 26
2.2.3. Khái quát đề án Quy hoạch xây dựng nông thôn mới xã Lâm Giang, huyện Văn Yên,
tỉnh Yên Bái giai đoạn 2011 - 2020 ............................................................................................. 26
2.2.4. Đánh giá tình hình thực hiện đề án Quy hoạch xây dựng nông thôn mới xã Lâm Giang
đến hết năm 2014.......................................................................................................................... 26
2.2.5. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện đề án ........................................ 26
2.3. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................................... 26
2
2.3.1. Phương pháp điều tra thu thập số liệu ............................................................................ 26
2.3.2. Phương pháp xử lý số liệu ................................................................................................. 27
CHƯƠNG III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................................................ 28
3.1. Điều kiện tự nhiên ................................................................................................................. 28
3.1.1. Vị trí địa lý .......................................................................................................................... 28
3.1.2. Đặc điểm địa hình, địa thế ................................................................................................. 28
3.1.3. Khí hậu, thời tiết ................................................................................................................ 29
3.1.4. Thủy văn ............................................................................................................................. 30
3.1.5. Tài nguyên đất đai.............................................................................................................. 30
3.2. Điều kiện kinh tế - văn hóa - xã hội xã Lâm Giang năm 2014. ......................................... 31
3.2.1. Kinh tế ................................................................................................................................. 31
3.2.2. Văn hóa- xã hội ................................................................................................................... 33
3.3. Thực trạng nông thôn tại xã Lâm Giang trước khi có đề án quy hoạch nông thôn mới.35
3.3.1. Những điều kiện thuận lợi ................................................................................................. 35
3.3.2. Những khó khăn và thách thức......................................................................................... 35
3.4. Khái quát đề án Quy hoạch xây dựng nông thôn mới xã Lâm Giang - Văn Yên - Yên
Bái giai đoạn 2011-2020 ............................................................................................................... 36
3.4.1. Quan điểm........................................................................................................................... 36
3.4.2. Mục tiêu .............................................................................................................................. 36
3.4.3. Nhiệm vụ ............................................................................................................................. 37
3.5. So sánh thực trạng nông thôn xã Lâm Giang tại thời điểm lập Quy hoạch nông thôn
mới (Năm 2010) theo bộ tiêu chí Quốc gia về nông thôn mới. ................................................. 46
3.6. Tình hình thực hiện đề án Quy hoạch xây dựng nông thôn mới xã Lâm Giang từ khi có
đề án Quy hoạch nông thôn mới đến hết năm 2014 .................................................................. 50
3.6.1. Nhóm tiêu chí Quy hoạch .................................................................................................. 55
3.6.2. Nhóm tiêu chí hạ tầng kinh tế - xã hội ............................................................................. 57
3.6.3. Nhóm tiêu chí kinh tế và tổ chức sản xuất ....................................................................... 64
3.6.4. Nhóm tiêu chí Văn hóa - Xã hội - Môi trường ................................................................. 66
3.6.5. Nhóm tiêu chí xây dựng hệ thống chính trị. .................................................................... 70
3.6.6. Tồn tại, hạn chế và nguyên nhân ...................................................................................... 71
3.7. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện đề án .......................................... 75
3.7.1. Giải pháp nhằm duy trì và thực hiện tiêu chí về Quy hoạch.......................................... 75
3.7.2. Giải pháp nhằm đạt được các tiêu chí về hạ tầng - kinh tế - xã hội .............................. 75
3.7.3. Giải pháp nhằm đạt được các tiêu chí về kinh tế và tổ chức sản xuất. ......................... 78
3
3.7.4. Giải pháp nhằm đạt được các tiêu chí về Văn hóa – Xã hội – Môi trường. .................. 78
3.7.5 Giải pháp nhằm đạt được các tiêu chí về chính trị .......................................................... 80
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ..................................................................................................... 82
4.1. Kết luận .................................................................................................................................. 82
4.2. Kiến nghị ................................................................................................................................ 83
4.2.1. Đối với người dân ............................................................................................................... 83
4.2.2. Đối với cơ quan quản lí. ..................................................................................................... 84
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................................... 86
4
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
STT
Chữ viết tắt
Dịch nghĩa
1
UBND
Ủy ban nhân dân
2
NTM
Nông thôn mới
3
TDTT
Thể dục thể thao
4
SX - KD
Sản xuất - Kinh doanh
5
GD - ĐT
Giáo dục – Đào tạo
6
QH
Quy hoạch
7
TCNTM
Tiêu chuẩn nông thôn mới
8
AN- TT XH
An ninh - trật tự xã hội
9
XD
Xây dựng
DANH MỤC BẢNG
STT
Tên bảng
1
Bảng 3.1. Nhiệm vụ thực hiện các tiêu chí theo giai đoạn
2
Bảng 3.2. QH sử dụng đất xã Lâm Giang giai đoạn 2011-2020
3
Bảng 3.3. QH sản xuất xã Lâm Giang giai đoạn 2011-2020
4
Bảng 3.4. QH hệ thống hạ tầng xã hội xã Lâm Giang giai đoạn 2011-2020
5
Bảng 3.5. QH kết cấu hạ tầng xã hội xã Lâm Giang giai đoạn 2011-2020
6
Bảng 3.6. So sánh thực trạng nông thôn xã Lâm Giang tại thời điểm lập
QHNTM theo bộ tiêu chí Quốc gia về NTM và chỉ tiêu phấn đấu.
7
Bảng 3.7. Tiến độ thực hiện XDNTM xã Lâm Giang giai đoạn 2011-2014.
8
Bảng 3.8. Tiến độ thực hiện các tiêu chí XDNTM
5
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Nông nghiệp, nông dân, nông thôn luôn là vấn đề được Đảng và Nhà
nước ta hết sức quan tâm trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước. Nông dân là lực lượng nòng cốt trong quá trình phát triển kinh tế - xã
hội; địa bàn rộng lớn của nông thôn có vị trí hết sức quan trọng về phát triển
kinh tế, giữ vững ổn định chính trị và đảm bảo an ninh - quốc phòng. Nhận
thức được tầm quan trọng đó, Đảng và Nhà nước ta đã đề ra chủ trương,
chiến lược phát triển nông nghiệp toàn diện theo hướng công nghiệp hoá,
hiện đại hoá, xây dựng nông thôn mới. Không ngừng nâng cao đời sống vật
chất, tinh thần cho nông dân. Nghị quyết 26-NQ/TW, ngày 05/8/2008, Hội
nghị lần thứ 7 ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X về “Nông nghiệp,
nông dân, nông thôn” đã xác định: “Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông
nghiệp, nông thôn là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của quá trình công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, trong mối quan hệ mật thiết giữa nông
nghiệp, nông dân và nông thôn, nông dân là chủ thể của quá trình phát triển.
Xây dựng nông thôn mới là nhiệm vụ chiến lược, đang đặt ra nhiều vấn
đề cần tập trung nỗ lực của Nhà nước và nhân dân, giải quyết những vấn đề
cấp bách, đồng thời tạo ra tiền đề cho những giai đoạn tiếp theo. Định hướng
xây dựng nông thôn mới có vai trò vô cùng quan trọng trong tiến trình phát
triển kinh tế - xã hội của đất nước, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa,
nâng cao đời sống về mọi mặt cho người dân, giúp tăng thu nhập, rút ngắn
khoảng cách giàu nghèo giữa nông thôn và thành thị; đảm bảo trật tự an toàn
xã hội, bảo vệ môi trường.
Lâm Giang là một xã miền núi thưộc huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái.
Cách trung tâm huyện 40km về hướng Bắc. Được sự chỉ đạo của UBND
huyện Văn Yên, UBND xã Lâm Giang đã tiến hành lập dự án: “Quy hoạch
6
nông thôn mới xã Lâm Giang giai đoạn 2011-2020”. Nhằm phát triển xây
dựng mô hình nông thôn mới với kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội hiện đại, cơ
cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với
phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ, đô thị kéo theo quy hoạch. Xã hội
nông thôn ổn định, dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ.
Hệ thống chính trị nông thôn dưới sự lãnh đạo của Đảng được tăng cường.
Việc nghiên cứu lập quy hoạch xây dựng nông thôn mới xã Lâm Giang là cơ
sở cho định hướng phát triển kinh – xã hội bền vững. Là cơ sở cho việc quản
lý xây dựng, hiệu quả sử dụng đất, phân bổ nguồn vốn đầu tư xây dựng hợp
lý, tiết kiệm, hiệu quả. Đáp ứng mục tiêu xây dựng hợp lý, tiết kiệm và hiệu
quả. Đáp ứng mục tiêu Nghị quyết Hội nghị lần thứ 7 của Ban chấp hành
Trung Ương khóa X về nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Là cơ sở cho
việc lập các dự án đầu tư, hỗ trợ phát triển kinh tế trên địa bàn.
Qua 4 năm thực hiện đề án xây dựng nông thôn mới (2011 - 2014). Bộ
mặt nông thôn xã Lâm Giang đã có nhiều khởi sắc. Đời sống nhân dân ấm
no, mức thu nhập bình quân tăng cao, một số hủ tục lạc hậu bị bài trừ, cơ sở
hạ tầng và kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được đã có sự biến chuyển. dần
thu hẹp khoảng các với đồng bằng,... Tuy nhiên, quá trình thực hiện vẫn còn
gặp nhiều bất cập. Chưa phát huy được tối đa tiềm năng. Với yêu cầu đó cần
có những đề xuất sửa đổi để phù hợp với thực tế của địa phương trong thời
gian tới.
Xuất phát từ tình hình thực tế nêu trên. Được sự phân công của Khoa
Quản lý đất đai – Trường Đại Học Tài Nguyên và Môi Trường Hà Nội, sự
đồng ý của UBND xã Lâm Giang, huyện văn Yên, tỉnh Yên Bái. Em tiến
hành thực hiện đề tài: “Đánh giá kết quả thực hiện đề án nông thôn mới
tại xã Lâm Giang, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái”.
7
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở đánh giá thực trạng nông thôn mới, phân tích các yếu tố ảnh
hưởng,… Từ đó đề xuất các giải pháp thực hiện mục tiêu xây dựng nông
thôn mới trên địa bàn xã Lâm Giang, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái.
3. Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu cơ sở lí luận xây dựng quy hoạch nông thôn mới.
Khái quát đề án quy hoạch xây dựng nông thôn mới tại xã Lâm Giang,
huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái giai đoạn 2011-2020.
Tìm hiểu thực trạng nông thôn tại xã Lâm Giang trước khi có đề án quy
hoạch xây dựng nông thôn mới.
Đánh giá tình hình thực hiện đề án quy hoạch xây dựng nông thôn mới
xã Lâm Giang đến năm 2014.
Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện đề án.
4. Ý nghĩa của đề tài
a. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu
Nâng cao nhận thức, sự hiểu biết về mô hình nông thôn mới và những
chính sách liên quan đến phát triển nông thôn giai đoạn hiện nay.
Quá trình thực hiện đề tài thực tập sẽ nâng cao năng lực cũng như rèn
luyện kỹ năng, phương pháp nghiên cứu khoa học cho bản thân sinh viên.
Góp phần hoàn thiện những lí luận và phương pháp thực hiện nông thôn
mới. Từ đó đẩy mạnh phát triển và xây dựng điều kiện kinh tế xã hội ở nông
thôn trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông thôn hiện nay.
b. Ý nghĩa trong thực tiễn
Kết quả nghiên cứu của đề tài là cơ sở để các nhà quản lý, các cấp lãnh
đạo của xã, huyện, ... đưa ra những chính sách phát triển đề án quy hoạch
xây dựng nông thôn mới tại xã Lâm Giang, huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái và
các địa phương khác có điều kiện tương đồng.
8
- Xem thêm -