Tài liệu Giải pháp phát triển hoạt động thanh toán quốc tế tại chi nhánh ngân hàng công thương hoàn kiếm

tailieuonthi Lêi nãi ®Çu Trong ®iÒu kiÖn toµn cÇu ho¸, quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi diÔn ra ngµy cµng m¹nh mÏ, mçi quèc gia cÇn ph¶i tÝch cùc vµ chñ ®éng tham gia ®Ó ®¹t ®ù¬c vÞ trÝ thuËn lîi trong sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ vµ trao ®æi th­¬ng m¹i quèc tÕ. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ mçi quèc gia cÇn ph¶i ph¸t triÓn m¹nh mÏ lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i. §èi víi n­íc ta ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan nh»m phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ, x©y dùng ®Êt n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN. §Æc biÖt, trong giai ®o¹n hiÖn nay, chóng ta vÉn ®ang trong qóa tr×nh tiÕn hµnh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. ChØ cã th«ng qua ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i chóng ta míi t¹o ®ù¬c nguån ngo¹i tÖ cÇn thiÕt ®Ó phôc vô nhËp khÈu kü thuËt hiÖn ®¹i, c«ng nghÖ thiÕt bÞ, ®ång thêi ph¸t huy tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc, tËn dông nguån vèn vµ c«ng nghÖ n­íc ngoµi ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc, rót ng¾n kho¶ng c¸ch tôt hËu vµ ®­a nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc tõng b­íc héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Nh­ mét m¾t xÝch kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña c¸c Ng©n hµng ngµy cµng cã vÞ trÝ vµ vai trß quan trong, nã ®­îc xem lµ c«ng cô, lµ cÇu nèi trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, quan hÖ kinh tÕ vµ th­¬ng m¹i gi÷a c¸c n­íc trªn thÕ giíi. Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ lµ mét trong nh÷ng mÆt ho¹t ®éng quan träng cña Ng©n hµng, nã cã liªn quan ®Õn nhiÒu mÆt ho¹t ®éng kh¸c cña Ng©n hµng. Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm míi tham gia ho¹t ®éng thanh to¸n nh­ng ®· ®¹t ®­îc mét sè thµnh qu¶ nhÊt ®Þnh. Tuy nhiªn, ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm víi quy m« nhá vµ cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. ViÖc t×m ra gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch, nã kh«ng nh÷ng t¹o ®iÒu kiÖn cho phôc vô ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, gãp phÇn vµo viÖc thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi tailieuonthi míi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc mµ cßn lµ mét tÊt yÕu quan träng quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, gióp cho Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm sím héi nhËp víi hÖ thång Ng©n hµng trong n­íc vµ thÕ giíi. Thanh to¸n quèc tÕ thùc sù lµ phøc tËp vµ cßn nhiÒu tån t¹i trong c¬ chÕ nghiÖp vô còng nh­ trong c«ng t¸c tæ chøc vµ thùc hiÖn. ChÝnh v× vËy, chóng ta cÇn ph¶i quan t©m nghiªn cøu, t×m ra biÖn ph¸p kh¾c phôc. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÊn ®Ò trªn, em ®· nghiªn cøu ®Ò tµi: “ Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm”. Bè côc cña chuyªn ®Ò gåm cã ba ch­¬ng: Ch­¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thanh to¸n quèc tÕ cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i. Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm. Ch­¬ng III: Gi¶i ph¸p ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm. Do cßn cã nh÷ng h¹n chÕ vÒ kiÕn thøc chuyªn m«n vµ thêi gian thùc tËp nªn ®Ò tµi kh«ng thÓ kh«ng cã nh÷ng h¹n chÕ thiÕu sãt. Em rÊt mong nhËn ®­îc sù gióp ®ì cña thÇy c« ®Ó ®Ò tµi ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Hµ Néi th¸ng 9 n¨m 2003 Sinh viªn Hoµng §øc Vinh. 2 tailieuonthi 3 tailieuonthi Ch­¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ thanh to¸n quèc tÕ cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i. I- Sù cÇn thiÕt cña ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ qua Ng©n hµng. 1. Kh¸i niÖm vÒ thanh to¸n quèc tÕ. “ Thanh to¸n quèc tÕ lµ viÖc chi tr¶ c¸c nghiÖp vô vµ yªu cÇu vÒ tiÒn tÖ, ph¸t sinh tõ c¸c quan hÖ kinh tÕ, th­¬ng m¹i, tµi chÝnh, tÝn dông gi÷a c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ, gi÷a c¸c h·ng, c¸c c¸ nh©n cña c¸c quèc gia kh¸c nhau ®Ó kÕt thóc mét chu tr×nh ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh tÕ ®èi ngo¹i b»ng c¸c h×nh thøc chuyÓn tiÒn hay bï trõ trªn c¸c tµi kho¶n t¹i Ng©n hµng”. 2. Sù cÇn thiÕt cña thanh to¸n quèc tÕ qua Ng©n hµng th­¬ng m¹i. Khi ®Ò cËp ®Õn ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng lµ ®Ò cËp ®Õn quan hÖ bu«n b¸n trao ®æi hµng ho¸ gi÷a c¸c n­íc. VÒ c¬ b¶n thanh to¸n quèc tÕ ph¸t sinh dùa trªn c¬ së ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng. Thanh to¸n quèc tÕ lµ kh©u cuèi cïng cña mét qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. V× vËy, nÕu c«ng t¸c thanh to¸n quèc tÕ ®­îc tæ chøc tèt th× gi¸ trÞ cña hµng ho¸ xuÊt khÈu míi ®­îc thùc hiÖn, gãp phÇn thóc ®Èy ngo¹i th­¬ng ph¸t triÓn. Thanh to¸n quèc tÕ trë thµnh mét yÕu tè quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. Nh­ng trong ho¹t ®éng mua b¸n lu«n g¾n liÒn víi lîi Ých cña c¸c bªn tham gia. C«ng t¸c thanh to¸n trong néi ®Þa tõng n­íc ®· khã kh¨n phøc t¹p nh­ng thanh to¸n quèc tÕ cµng khã kh¨n phøc t¹p h¬n nhiÒu (c¸c bªn tham gia hîp ®ång kh¸c nhau ë nhiÒu lÜnh vùc: ChÕ ®é chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi, ). Trong mèi quan hÖ nµy mçi bªn tham gia ngoµi viÖc chÊp hµnh luËt ph¸p trong n­íc cßn ph¶i tu©n thñ c¸c hiÖp ®Þnh, hiÖp ­íc còng nh­ c¸c tËp qu¸n th­¬ng m¹i kh¸c. 4 tailieuonthi Trong mua b¸n quyÒn lîi cña c¸c bªn tham gia th­êng m©u thuÉn víi nhau, bªn nµo còng muèn dµnh vÒ m×nh phÇn thuËn lîi h¬n. §Ó gi¶i quyÕt m©u thuÉn nµy cÇn cã sù tham gia cña Ng©n hµng, lóc nµy Ng©n hµng ®ãng vai trß trung gian, t¹o sù tin t­ëng, thuËn lîi cho c¶ hai bªn. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i hiÖn ®¹i ®· gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ gi÷a c¸c n­íc diÔn ra nhanh chãng, thuËn lîi chÝnh x¸c vµ ®¶m b¶o ®­îc quyÒn lîi cña c¸c bªn tham gia thanh to¸n quèc tÕ. Ng©n hµng lµ mét tæ chóc trung gian tµi chÝnh, cã bÒ dµy kinh nghiÖm ho¹t ®éng trong lÜnh vùc tµi chÝnh tiÒn tÖ, ®ång thêi Ng©n hµng cã m¹ng l­íi vµ quan hÖ ®¹i lý víi c¸c Ng©n hµng kh¸c rÊt réng. Ngoµi ra, Ng©n hµng lµ tæ chøc tiÕp cËn vµ øng dông c«ng nghÖ kü thuËt tiªn tiÕn bËc nhÊt nªn cã thÓ sö dông vµo c¸c ho¹t déng thanh to¸n mét c¸ch nhanh chãng, chÝnh x¸c. ChÝnh nh÷ng ®iÒu trªn mµ hÇu hÕt mäi ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ®Òu diÔn ra cÇn cã sù tham gia cña c¸c Ng©n hµng. 3.Vai trß cña ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña Ng©n hµng. - §èi víi nÒn kinh tÕ mµ ®Æc biÖt lµ ®èi víi ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i: Thanh to¸n quèc tÕ cã vÞ trÝ quan träng ®Æc biÖt trong ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi chung vµ trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nãi riªng, ®Æc biÖt trong bèi c¶nh hiÖn nay khi mçi quèc gia ®Òu ®Æt kinh tÕ ®èi ngo¹i lªn vÞ trÝ hµng ®Çu, coi ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i lµ con ®­êng tÊt yÕu trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ cña m×nh. Thanh to¸n quèc tÕ lµ kh©u quan träng trong qu¸ tr×nh mua b¸n, trao ®æi hµng ho¸, dÞch vô gi÷a c¸c tæ chøc, c¸ nh©n thuéc c¸c quèc gia kh¸c nhau. NÕu kh«ng cã ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ th× kh«ng cã ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. Thanh to¸n quèc tÕ lµ chiÕc cÇu nèi liÒn gi÷a c¸c quèc gia quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i. Khi thiÕt lËp mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i, quan hÖ th­¬ng m¹i víi c¸c n­íc th× ®iÒu kiÖn quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®ù¬c lµ ph¶i thiÕt lËp quan hÖ thanh to¸n quèc tÕ. 5 tailieuonthi Thanh toan quèc tÕ thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¸t triÓn, nÕu viÖc tæ chøc thanh to¸n quèc tÕ ®­îc tiÕn hµnh nhanh chãng, an toµn chÝnh x¸c sÏ lµm cho c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh sÏ yªn t©m vµ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña m×nh, nhê ®ã thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng ngo¹i th­¬ng. Thanh to¸n quèc tÕ h¹n chÕ rñi ro trong qóa tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ ®èi ngo¹i: Trong ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, do vÞ trÝ ®Þa lý cña b¹n hµng c¸ch xa nhau lµm h¹n chÕ viÖc t×m hiÓu kh¶ n¨ng tµi chÝnh, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng­êi mua, cña con nî, ®ång thêi trong ®iÒu kiÖn tiÒn tÖ th­êng xuyªn biÕn ®éng, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña con nî lµ rÊt bÊp bªnh, h¬n n÷a trong c¬ chÕ thÞ tr­êng t×nh tr¹ng lõa ®¶o ngµy cµng nhiÒu v× vËy rñi trong viÖc thùc hiÖn hîp ®ång kinh tÕ ®èi ngo¹i ngµy cµng lín. NÕu tæ chøc tèt ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ sÏ gióp cho c¸c nhµ kinh doanh xuÊt nhËp khÈu h¹n chÕ ®­îc rñi ro trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn hîp ®ång, nhê ®ã thóc ®Èy ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¸t triÓn. - §èi víi ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng: ViÖc hoµn thiÖn ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cã mét ý nghÜa hÕt søc thiÕt thùc, ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ lµ mét dÞch vô thuÇn tuý lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Ng©n hµng, nã bæ sung vµ hç trî cho c¸c ho¹t ®éng kh¸c cña Ng©n hµng. Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ gióp cho Ng©n hµng thu hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng, trªn c¬ së ®ã Ng©n hµng t¨ng ®­îc quy m« ho¹t ®éng cña m×nh, gióp cho Ng©n hµng ®¸p øng tèt nhu cÇu cña kh¸ch hµng, trªn c¬ së ®ã t¹o ®­îc niÒn tin cho kh¸ch hµng vµ n©ng cao uy tÝn cña m×nh. Tõ ®ã mµ cã thÓ khai th¸c ®­îc nguån vèn tµi trî cña Ng©n hµng n­íc ngoµi vÒ nguån vèn trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh quèc tÕ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vay vèn cña kh¸ch hµng. Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ gióp cho Ng©n hµng ph¸t triÓn ®­îc nghiÖp vô b¶o l·nh, kinh doanh ngo¹i tÖ vµ c¸c dÞch vô kh¸c. NÕu ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ®­îc ®Èy m¹nh th× sÏ ®Èy m¹nh ®­îc ho¹t ®éng tÝn dông tµi trî xuÊt nhËp khÈu còng nh­ t¨ng c­êng ®­îc nguån vèn huy ®éng do t¹m thêi 6 tailieuonthi qu¶n lý ®­îc nguån vèn nhµn rçi cña c¸c doanh nghiÖp cã quan hÖ thanh to¸n quèc tÕ qua Ng©n hµng. Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ gióp cho Ng©n hµng t¨ng thu nhËp vµ t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña Ng©n hµng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng, ®ång thêi nã gióp cho ho¹t ®éng Ng©n hµng v­ît ra khái ph¹m vi quèc gia vµ hoµ nhËp víi hÖ thèng Ng©n hµng thÕ giíi. II- C¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ. Ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn. “ Ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn lµ ph­¬ng thøc mµ trong ®ã kh¸ch hµng (ng­êi tr¶ tiÒn) yªu cÇu Ng©n hµng cña m×nh chuyÓn mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ng­êi kh¸c (ng­êi h­ëng lîi) ë mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh b»ng ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn do kh¸ch hµng yªu cÇu”. Ph­¬ng thøc nµy cã thÓ m« t¶ kh¸i qu¸t theo s¬ ®å sau: Ng­êi nhËn chuyÓn tiÒn Ng­êi chuyÓn tiÒn (1) (3) Ng©n hµng n­íc ng­êi chuyÓn tiÒn Ng©n hµng n­íc nhËn chuyÓn tiÒn (2) (1). Ng­êi chuyÓn tiÒn yªu cÇu Ng©n hµng n­íc m×nh chuyÓn mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho ng­êi ®­îc h­ëng ë n­íc ngoµi. (2). Ng©n hµng phôc vô ng­êi chuyÓn tiÒn nhËn thùc hiÖn yªu cÇu cña ng­êi chuyÓn tiÒn, lµm thñ tôc chuyÓn tiÒn ra nø¬c ngoµi. (3). Ng©n hµng n­íc ngoµi nhËn ®ù¬c chuyÓn tiÒn sau khi ®· nhËn tiÒn chuyÓn ®Õn, thùc hiÖn tr¶ tiÒn cho ng­êi nhËn. 7 tailieuonthi Thanh to¸n chuyÓn tiÒn bao gåm c¸c lo¹i: - ChuyÓn tiÒn b»ng ®iÖn (Telegraphic Transfer – T/T). ChuyÓn tiÒn b»ng ®iÖn tèc ®é nhanh, nh­ng chi phÝ cao. Ngµy nay khi tham gia m¹ng SWITF th× hÇu hÕt chuyÓn tiÒn ®­îc thùc hiÖn trªn m¹ng SWITF. - ChuyÓn tiÒn b»ng th­ (Mail Transfer – M/T). ChuyÓn tiÒn b»ng th­ chi phÝ thÊp h¬n chuyÓn tiÒn b»ng ®iÖn, song tèc ®é l¹i chËm h¬n. ChuyÓn tiÒn b»ng ®iÖn th× ng­êi chuyÓn tiÒn kh«ng bÞ ®éng vèn l©u ngµy, nh­ng tû gi¸ ngo¹i tÖ ¸p dông trong ®iÖn hèi cao h¬n tû gi¸ ngo¹i tÖ trong th­ hèi. ChuyÓn tiÒn lµ mét ph­¬ng thøc thanh to¸n trùc tiÕp gi÷a hai bªn. Ph­¬ng thøc nµy rÊt ®¬n gi¶n, ë ®©y Ng©n hµng chØ lµ ng­êi trung gian thùc hiÖn viÖc thanh to¸n theo uû nhiÖm h­ëng hoa hång, kh«ng bÞ rµng buéc g× vÒ tr¸nh nhiÖm. Khi ¸p dông ph­¬ng thøc nµy th× gi÷a hai bªn mua b¸n ph¶i cã tÝn nhiÖm rÊt cao, viÖc thanh to¸n phô thuéc vµo thiÖn chÝ cña ng­êi mua. V× vËy chuyÓn tiÒn Ýt ®­îc sö dông trong th¸nh to¸n hµng ho¸ ngo¹i th­¬ng mµ th­êng ®­îc sö dông trong quan hÖ tr¶ nî, tiÒn ®Æt cäc, tiÒn øng tr­íc, tr¶ tiÒn thõa, thanh to¸n nh÷ng kho¶n chi phÝ phi mËu dÞch hay tiÒn båi th­êng. Ph­¬ng thøc ghi sæ (Open account). “ Lµ ph­¬ng thøc thanh to¸n mµ ng­êi b¸n më mét tµi kho¶n (hoÆc mét quyÓn sæ) ®Ó ghi nî ng­êi mua sau khi ng­êi b¸n ®· hoµn thµnh giao hµng ho¸ hay dÞch vô, ®Õn tõng ®Þnh kú (th¸ng, quý, nöa n¨m) ng­êi mua tr¶ tiÒn cho ng­êi b¸n”. §Æc ®iÓm cña ph­¬ng thøc nµy lµ mét ph­¬ng thøc thanh to¸n kh«ng cã sù tham gia cña Ng©n hµng víi chøc n¨ng lµ ng­êi më tµi kho¶n vµ thùc thi thanh to¸n. ChØ më tµi kho¶n ®Æc biÖt, kh«ng më tµi kho¶n song biªn. NÕu ng­êi mua më tµi kho¶n ®Ó ghi th× tµi kho¶n Êy chØ lµ tµi kho¶n theo dâi, kh«ng cã gi¸ trÞ quyÕt to¸n gi÷a hai bªn, chØ cã hai bªn tham gia thanh to¸n: ng­êi b¸n vµ ng­êi mua. Tr×nh tù tiÕn hµnh: 8 tailieuonthi (1). Giao hµng hoÆc dÞch vô cïng víi göi chøng tõ hµng ho¸. (2). B¸o nî trùc tiÕp. (3). Ng­êi mua dïng ph­¬ng thøc chuyÓn tiÒn ®Ó tr¶ tiÒn khi ®Õn ®Þnh kú thanh to¸n. (3) Ng©n hµng bªn b¸n Ng©n hµng bªn mua (3) Ng­êi b¸n (3) Ng­êi mua (2) (1) Ph­¬ng thøc nµy th­êng ®­îc dïng cho thanh to¸n néi ®Þa, hai bªn mua b¸n ph¶i thùc sù tin cËy lÉn nhau. Dïng cho thanh to¸n tiÒn göi b¸n hµng ë n­íc ngoµi, hay dïng trong thanh to¸n phi mËu dÞch nh­: tiÒn c­íc phÝ vËn t¶i, tiÒn phÝ b¶o hiÓm, tiÒn hoa hång trong nghiÖp vô m«i giíi, uû th¸c, tiÒn l·i cho vay vµ ®Çu t­. Dïng cho ph­¬ng thøc hµng ®æi hµng, nhiÒu lÇn th­êng xuyªn trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Ph­¬ng thøc nµy chØ cã lîi cho ng­êi mua. Ph­¬ng thøc thanh to¸n nhê thu( Collection of payment). “ Ph­¬ng thøc thanh to¸n nhê thu lµ mét ph­¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ trong ®ã ng­êi xuÊt khÈu (ng­êi b¸n) sau khi ®· hoµn thµnh nghÜa vô giao hµng, hoÆc cung øng dÞch vô cho ng­êi nhËp khÈu (ng­êi mua), uû th¸c cho Ng©n hµng phôc vô m×nh thu hé sè tiÒn ë ng­êi nhËp khÈu n­íc ngoµi, trªn c¬ së hèi phiÕu do ng­êi xuÊt khÈu ký ph¸t”. Trong thanh to¸n quèc tÕ, khi sö dông ph­¬ng thøc nµy c¸c n­íc th­êng vËn dông “ B¶n quy t¾c th«ng nhÊt vÒ nhê thu chøng tõ th­¬ng m¹i – ICC 522” do phßng th­¬ng m¹i quèc tÕ Paris ban hµnh, b¶n söa ®æi n¨m 1995. 9 tailieuonthi * Quy tr×nh thanh to¸n uû th¸c thu: Khi viÖc chi tr¶ ®­îc tiÕn hµnh theo ph­¬ng thøc uû th¸c thu, th× cã thÓ m« t¶ kh¸i qu¸t quy tr×nh ®ã nh­ sau: (1). C¨n cø vµo hîp ®«ng mua b¸n ngo¹i th­¬ng, ng­êi xuÊt khÈu tiÕn hµnh göi hµng cho ng­êi nhËp. (2). Ngay sau khi ®· göi hµng ra n­íc ngoµi, ng­êi xuÊt khÈu lËp bé chøng tõ, ph¸t hµnh hèi phiÕu vµ göi cho Ng©n hµng phôc vô m×nh ®Ó nhê Ng©n hµng thu hé tiÒn. (3). NhËn ®ù¬c bé chøng tõ hµng ho¸, hèi phiÕu do ng­êi xuÊt khÈu göi tíi, Ng©n hµng xuÊt khÈu tiÕn hµnh kiÓm tra chøng tõ vµ lËp th­ uû nhiÖm, råi göi c¸c chøng tõ Êy cho Ng©n hµng n­íc ng­êi nhËp khÈu. (4). NhËn ®­îc c¸c chøng tõ tõ Ng©n hµng xuÊt khÈu, Ng©n hµng nhËp khÈu ph¶i kiÓm tra nh÷ng néi dung trªn c¸c chøng tõ ®ã, råi th«ng b¸o cho ng­êi nhËp khÈu biÕt. (5). Sau khi ®ù¬c th«ng b¸o vÒ bé chøng tõ do ng­êi xuÊt khÈu göi tíi. NÕu nhÊt trÝ, th× ng­êi nhËp khÈu ph¶i chÊp nhËn tr¶ tiÒn hèi phiÕu hoÆc tr¶ tiÒn ngay bé chøng tõ ®ã. (6). Sau khi ®· ®­îc ng­êi nhËp khÈu tr¶ tiÒn, Ng©n hµng nhËp khÈu lµm thñ tôc chuyÓn tr¶ sè tiÒn Êy cho ng­êi xuÊt khÈu th«ng qua Ng©n hµng xuÊt khÈu. (7). Khi ®· nhËn ®­îc tiÒn do Ng©n hµng nhËp khÈu chuyÓn tiÒn ®Õn, Ng©n hµng xuÊt khÈu tr¶ sè tiÒn ®ã cho ng­êi xuÊt khÈu. Ng­êi xuÊt khÈu (2) (1) (7) Ng©n hµng n­íc xuÊt khÈu Ng­êi nhËp khÈu (4) 10 (5) Ng©n hµng n­íc nhËp khÈu tailieuonthi (3) (6) Trong thanh to¸n uû th¸c thu, nÕu ng­êi xuÊt khÈu kh«ng thùc hiÖn trän vÑn vµ ®Çy ®ñ c¸c cam kÕt víi ng­êi nhËp khÈu trong hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng th× ng­êi nhËp khÈu cã quyÒn tõ chèi thanh to¸n (mét phÇn hay toµn bé) sè tiÒn trªn giÊy ®ßi tiÒn cña ng­êi xuÊt khÈu. Trong thanh to¸n uû th¸c thu, ng­êi xuÊt khÈu th«ng qua Ng©n hµng chØ khèng chÕ ®­îc quyÒn ®Þnh ®o¹t hµng ho¸, mµ ch­a khèng chÕ ®­îc viÖc tr¶ tiÒn cña ng­êi nhËp khÈu. Ng­êi nhËp khÈu cã thÓ b»ng c¸ch ch­a nhËn bé chøng tõ hµng ho¸, ®Ó kÐo dµi viÖc tr¶ tiÒn cho ng­êi xuÊt khÈu, hoÆc cã thÓ kh«ng tr¶ tiÒn khi t×nh h×nh thÞ tr­êng bÊt lîi cho hä. §èi víi h×nh thøc thanh to¸n uû nhiÖm thu, Ng©n hµng chØ lµ ng­êi trung gian thu hé tiÒn cho ng­êi xuÊt khÈu, cßn kh«ng cã tr¸ch nhiÖm víi viÖc tr¶ tiÒn cña ng­êi nhËp khÈu. H×nh thøc nµy tuy vÒ thñ tôc cã phÇn ®¬n gi¶n song viÖc tr¶ tiÒn cßn chËm. Trong thanh to¸n ngo¹i th­¬ng, nhê thu ®­îc chia lµm hai lo¹i: a. Nhê thu phiÕu tr¬n (nhê thu kh«ng kÌm chøng tõ – Clean collection): Khi viÖc ®ßi tiÒn chØ dùa trªn chøng tõ ®ßi tiÒn lµ hèi phiÕu do ng­êi xuÊt khÈu ký ph¸t, mµ kh«ng kÌm theo c¸c chøng tõ hµng ho¸, th× ®­îc gäi lµ nhê thu phiÕu tr¬n. Lo¹i nµy th­êng ®­îc dïng trong thanh to¸n tiÒn chi tr¶ vÒ dÞch vô, c­íc phÝ b¶o hiÓm, tiÒn ph¹t, tiÒn båi th­êng, b. Uû th¸c thu kÌm chøng tõ (Documentary collectttion). Khi viÖc ®ßi tiÒn, ngoµi hèi phiÕu do ng­êi xuÊt khÈu ký ph¸t, cßn ph¶i kÌm theo c¸c chøng tõ vÒ hµng ho¸, gäi lµ uû th¸c thu kÌm chøng tõ. Tuú theo c¸ch thøc tr¶ tiÒn cña ng­êi nhËp khÈu, mµ uû th¸c thu kÌm chøng tõ cã thÓ lµ chÊp nhËn tr¶ tiÒn trao chøng tõ (Documents against 11 tailieuonthi acceptance – D/A) hoÆc tr¶ tiÒn trao chøng tõ (Documents against payment – D/P). NÕu lµ D/A th× ng­êi nhËp khÈu ph¶i ký tªn chÊp nhËn tr¶ tiÒn trªn hèi phiÕu do ng­êi xuÊt khÈu ký ph¸t, th× míi ®­îc nhËn hµng trao cho bé chøng tõ hµng ho¸. NÕu lµ D/P th× ng­êi nhËp khÈu ph¶i tr¶ ngay sè tiÒn theo tê phiÕu tr¶ tiÒn ngay do ng­êi xuÊt khÈu lËp, th× míi ®uîc quyÒn lÊy bé chøng tõ hµng ho¸ tõ Ng©n hµng. Ph­¬ng thøc tÝn dông chøng tõ (Letter of credit – L/C). Trong thanh to¸n quèc tÕ nãi chung, ®Æc biÖt trong thanh to¸n ngo¹i th­¬ng h×nh thøc thanh to¸n b»ng L/C ®­îc sö dông rÊt phæ biÕn. Khi vËn dông vµo h×nh thøc thanh to¸n nµy, c¸c n­íc dùa vµo “ B¶n ®iÒu lÖ vµ c¸ch thøc thùc hµnh thèng nhÊt vÒ tÝn dông chøng tõ – UCP 500” do phßng th­¬ng m¹i quèc tÕ Paris ban hµnh n¨m 1993. Theo “ B¶n ®iÒu lÖ vµ c¸ch thøc thùc hµnh thèng nhÊt vÒ tÝn dông chøng tõ” th× tÝn dông chøng tõ ®­îc hiÓu nh­ sau: “ Th­ tÝn dông (L/C) lµ mét b¶n cam kÕt dïng trong thanh to¸n, trong ®ã mét Ng©n hµng (Ng©n hµng phôc vô ng­êi nhËp khÈu) theo yªu cÇu cña ng­êi nhËp khÈu tiÕn hµnh më vµ chuyÓn ®Õn chi nh¸nh hay ®¹i lý cña ng©n hµng nµy ë n­íc ngoµi (Ng©n hµng phôc vô ng­êi xuÊt khÈu) mét L/C cho ng­êi ®­îc h­ëng (Ng­êi xuÊt khÈu) mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh trong thêi h¹n qui ®Þnh, víi ®iÒu kiÖn ng­êi ®­îc h­ëng ph¶i xuÊt tr×nh ®Çy ®ñ c¸c chøng tõ phï hîp víi nh÷ng néi dung, ®iÒu kiÖn ghi trong th­ tÝn dông “. Tham gia nghÞÖp vô thanh to¸n b»ng th­ tÝn dông cã thÓ gåm nhiÒu bªn, th«ng th­êng cã c¸c bªn sau: - Ng­êi yªu cÇu më th­ tÝn dông (The applicant for the credit) lµ ng­êi nhËp khÈu (Ng­êi mua). - Ng­êi h­ëng th­ tÝn dông (The benifitciary) lµ ng­êi xuÊt khÈu (Ng­êi b¸n). 12 tailieuonthi C¸c ng©n hµng liªn quan: Ýt nhÊt cã hai Ng©n hµng tham gia: Ng©n hµng më L/C cßn gäi lµ Ng©n hµng ph¸t hµnh L/C (The issuing bank), Ng©n hµng nµy cã tr¸ch nhiÖm trÝch tr¶ tiÒn cho ng­êi xuÊt khÈu khi hä xuÊt tr×nh bé chøng tõ phï hîp víi L/C; Ng©n hµng th«ng b¸o L/C (Advising Bank) lµ Chi nh¸nh Ng©n hµng hoÆc ®¹i lý cña Ng©n hµng ph¸t hµnh L/C hoÆc Ng©n hµng phôc vô ng­êi xuÊt khÈu. Tuú theo tõng L/C cô thÓ, mµ cßn cã c¸c Ng©n hµng kh¸c tham gia nh­: - Ng©n hµng thanh to¸n, chiÕt khÊu (The Negotiating Bank) : Ng©n hµng nµy trùc tiÕp tr¶ tiÒn cho L/C. Trªn thùc tÕ Ng©n hµng thanh to¸n L/C chÝnh lµ Ng©n hµng L/C hoÆc Ng©n hµnh th«ng b¸o, hoÆc mét ng©n hµng nµo ®ã do Ng©n hµng ph¸t hµnh L/C chØ ®Þnh. - Ng©n hµng x¸c nhËn L/C (The confirming Bank). Theo yªu cÇu cña ng­êi h­ëng lîi, mét Ng©n hµng ®øng ra x¸c nh©n L/C sÏ cïng víi Ng©n hµng ph¸t hµnh L/C cã tr¸ch nhiÖm tr¶ tiÒn ®èi víi L/C. * Qui tr×nh thanh to¸n L/C: (1). Ng­êi nhËp khÈu dùa vµo hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng ký víi ng­êi xuÊt khÈu lµm ®¬n xin më L/C göi ®Õn ng©n hµng cña m×nh, yªu cÇu Ng©n hµng nµy më L/C cho ng­êi xuÊt khÈu h­ëng. (2). Theo ®¬n xin më L/C, Ng©n hµng phôc vô ng­êi nhËp khÈu më mét L/C (ph¸t hµnh L/C) cho ng­êi xuÊt khÈu h­ëng. Ng©n hµng nµy chuyÓn b¶n chÝnh L/C cho ng­êi xuÊt khÈu (Ng©n hµng th«ng b¸o). (3). Ng©n hµng xuÊt khÈu x¸c nhËn L/C b»ng v¨n b¶n vµ göi b¶n chÝnh L/C cho ng­êi xuÊt khÈu. (4). C¨n cø vµo néi dung cña L/C, Ng­êi xuÊt khÈu thùc hiÖn giao hµng cho ng­êi nhËp khÈu. (5). Sau khi hoµn tÊt viÖc giao hµng, ng­êi xuÊt khÈu ph¶i hoµn chØnh ngay bé c¸c chøng tõ hµng ho¸ vµ hèi phiÕu göi vÒ ng©n hµng phôc vô m×nh, yªu cÇu ng©n hµng nµy tr¶ tiÒn cho bé chøng tõ ®ã. 13 tailieuonthi (6). Ng©n hµng th«ng b¸o nhËn ®­îc bé chøng tõ. KiÓm tra kü néi dung c¸c chøng tõ ®ã nÕu thÊy phï hîp th× ng©n hµng thanh to¸n (hoÆc chÊp nhËn chiÕt khÊu theo nh÷ng ®iÒu kho¶n cña L/C). (7). Ng©n hµng th«ng b¸o chuyÓn bé chøng tõ thanh to¸n cho Ng©n hµng phôc vô ng­êi nhËp khÈu. (8). Ng©n hµng phôc vô ng­êi nhËp khÈu (Ng©n hµng ph¸t hµnh L/C) sau khi nhËn ®ù¬c bé c¸c chøng tõ tõ Ng©n hµng th«ng b¸o chuyÓn ®Õn, tiÕn hµnh kiÓm tra kü c¸c chøng tõ nµy, nÕu thÊy ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu cña L/C, th× chuyÓn tiÒn tr¶ cho Ng©n hµng th«ng b¸o. (9). Ng©n hµng ph¸t hµnh L/C th«ng b¸o cho ng­êi nhËp khÈu biÕt ®· tr¶ tiÒn cho ng­êi xuÊt khÈu, ®ång thêi yªu cÇu ng­êi nhËp khÈu hoµn l¹i sè tiÒn nµy, sau ®ã Ng©n hµng ph¸t hµnh L/C trao ng­êi nhËp khÈu bé chøng tõ ®Ó lµm c¨n cø nhËn hµng. (2) Ng©n hµng xuÊt khÈu(Ng©n hµng th«ng b¸o L/C) (3) (5) (7) (8) (6) Ng­êi xuÊt khÈu Ng©n hµng nhËp khÈu (Ng©n hµng më L/C) (1) (9) Ng­êi nhËp khÈu (4) NÐt ®Æc thï trong thanh to¸n L/C lµ viÖc tr¶ tiÒn cña Ng©n hµng chØ c¨n cø vµo sù phï hîp cña c¸c chøng tõ hµng ho¸ víi nh÷ng ®iÒu kiÖn nªu trong th­ tÝn dông mµ kh«ng trùc tiÕp dùa vµo hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng. Do v©y, Ng©n hµng kh«ng bÞ rµng buéc bëi nh÷ng ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng, mµ chØ bÞ rµng buéc c¸c ®iÒu kiÖn trong néi dung cña L/C khi nã ®· ®­îc më. 14 tailieuonthi Thanh to¸n b»ng L/C tuy cã phøc t¹p vÒ mÆt thñ tôc, song c¸c nguyªn t¾c thanh to¸n rÊt chÆt chÏ, râ rµng, nªn viÖc nhËn hµng vµ tr¶ tiÒn lu«n lu«n ®­îc ®¶m b¶o. V× thÕ, h×nh thøc nµy ®­îc sö dông rÊt réng r·i trong th­¬ng m¹i quèc tÕ. HiÖn nay trong thanh to¸n quèc tÕ cã nhiÒu lo¹i th­ tÝn dông ®­îc sö dông: - Th­ tÝn dông cã thÓ huû bá (Revocable L/C): Víi lo¹i nµy, sau khi L/C ®­îc më, th× néi dung cña L/C cã thÓ ®­îc söa ®æi, bæ sung hoÆc huû bá bÊt cø lóc nµo, kh«ng cÇn cã sù ®ång ý cña ng­êi ®­îc h­ëng vµ ng­êi yªu cÇu më L/C. Nh­ vËy, th­ tÝn dông nµy ch­a ph¶i lµ v¨n b¶n cam kÕt tr¶ tiÒn thùc sù, mµ míi chØ lµ mét th­ hÑn sÏ tr¶ tiÒn. Do vËy, lo¹i L/C nµy Ýt ®­îc sö dông. - Th­ tÝn dông kh«ng thÓ huû bá (Irrevocable L/C): Khi lo¹i L/C nµy ®­îc më th× ng­êi yªu cÇu më L/C sÏ kh«ng ®­îc tù ý söa ®æi, bæ sung hay huû bá nh÷ng néi dung cña nã, nÕu kh«ng cã sù ®ång ý cña ng­êi ®­îc h­ëng L/C. Nh­ vËy, tÝnh ®¶m b¶o cña L/C nµy rÊt cao, nªn nã ®­îc dïng kh¸ phæ biÕn trong thanh to¸n th­¬ng m¹i quèc tÕ. Lo¹i L/C nµy lµ c¬ së cña c¸c lo¹i L/C kh¸c. - Th­ tÝn dông kh«ng thÓ huû bá cã x¸c nhËn (Irevocable confirmed L/C): §©y lµ lo¹i th­ tÝn dông kh«ng thÓ huû bá, ®ång thêi l¹i cã sù x¸c nhËn tr¶ tiÒn cña mét Ng©n hµng nhÊt ®Þnh. Dïng th­ tÝn dông lo¹i nµy th× viÖc nhËn tiÒn cña ng­êi xuÊt khÈu lµ v« cïng ch¾c ch¾n. §èi víi ng­êi nhËp khÈu khi ph¶i më lo¹i L/C nµy th× ngoµi viÖc ph¶i ký vèn më L/C t¹i Ng©n hµng, tr¶ thñ tôc phÝ më L/C, cßn ph¶i chÞu thªm phÝ x¸c nhËn vµ ®Æt cäc tiÒn x¸c nhËn cho Ng©n hµng x¸c nhËn L/C. §ã lµ nh÷ng bÊt lîi cho ng­êi nhËp khÈu. - Th­ tÝn dông kh«ng thÓ huû bá miÔn truy ®ßi (Irrevocable without recuorse L/C): Khi sö dông lo¹i L/C nµy, th× ng­êi xuÊt khÈu (ng­êi h­ëng lîi L/C) ph¶i ph¸t hµnh mét hèi phiÕu ghi “ kh«ng ®­îc truy ®ßi ng­êi ph¸t 15 tailieuonthi phiÕu”. Nh­ vËy, sau khi ®· thanh to¸n cho ng­êi huëng, Ng©n hµng më L/C mÊt quyÒn truy ®ßi l¹i sè tiÒn cña L/C bÊt kú trong tr­êng hîp nµo. Lo¹i L/C nµy ®­îc dïng rÊt phæ biÕn trong c¸c hîp ®ång mua b¸n chÞu hµng ho¸. - Th­ tÝn dông kh«ng thÓ huû bá cã thÓ chuyÓn nh­îng ®ù¬c (Irrevocable Transferable L/C): §©y lµ lo¹i th­ tÝn dông kh«ng thÓ huû bá, trong ®ã quy ®Þnh quyÒn cña Ng©n hµng tr¶ tiÒn ®­îc tr¶ toµn bé hay mét phÇn sè tiÒn cña L/C cho mét hay nhiÒu ng­êi kh¸c, theo lÖnh cña ng­êi ®­îc h­ëng lîi ®Çu tiªn. Lo¹i L/C nµy chØ ®­îc chuyÓn nh­îng mét lÇn, chi phÝ cho viÖc chuyÓn nh­îng do ng­êi h­ëng lîi ®Çu tiªn chÞu. - Th­ tÝn dông gi¸p l­ng (Back to back L/C): Th«ng th­êng khi tiÕn hµnh mua b¸n qua trung gian th× ng­êi ta dïng lo¹i th­ tÝn dông nµy. Sau khi nhËn ®­îc L/C do ng­êi nhËp khÈu më cho m×nh, th× ng­êi xuÊt khÈu dïng L/C nµy ®Ó më mét L/C kh¸c cho ng­êi kh¸c h­ëng víi nh÷ng néi dung gÇn gièng nh­ L/C ban ®Çu (L/C gèc), nh­ vËy L/C sau gäi lµ L/C gi¸p l­ng. - Th­ tÝn dông ®èi øng (Reciprocal L/C): Lo¹i L/C nµy th­êng ®­îc dïng trong ph­¬ng thøc mua b¸n quèc tÕ hµng ®æi hµng hoÆc trong gia c«ng quèc tÕ. Th­ tÝn dông ®èi øng chØ b¾t ®Çu cã hiÖu lùc khi mét th­ tÝn dông ®èi øng níi nã ®· ®­îc më. - Th­ tÝn dông tuÇn hoµn (Revolving L/C): Lµ lo¹i th­ tÝn dông ®­îc dïng ®Ó tr¶ tiÒn nhiÒu lÇn, trong khu«n khæ thêi h¹n do hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th­¬ng quy ®Þnh. Sau khi th­ tÝn dông truíc ®· ®­îc tr¶ tiÒn song, th× th­ tÝn dông kÕ tiÕp tù ®éng cã hiÖu lùc. Khi khèi l­îng hµng ho¸ lín ®­îc giao ®Òu ®Æn lµm nhiÒu lÇn th× dïng lo¹i L/C nµy sÏ rÊt thuËn tiÖn. - Th­ tÝn dông dù phßng (Stand-by L/C): §©y lµ lo¹i th­ tÝn dông mµ Ng©n hµng më L/C chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc ng­êi nhËp khÈu vÒ mÆt tµi chÝnh khi L/C tuy ®· ®­îc më, nh­ng ng­êi xuÊt khÈu kh«ng thùc hiÖn ®­îc nghÜa vô cña m×nh ®èi víi L/C. Lo¹i L/C nµy ®­îc dïng phæ biÕn ë Mü. 16 tailieuonthi III- C¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc cña Ng©n hµng th­¬ng m¹i. 1. Nh©n tè chñ quan. Mét trong nh÷ng nh©n tè ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña mét Ng©n hµng th­¬ng m¹i lµ ®èi víi b¶n th©n Ng©n hµng ph¶i cã tiÒm lùc, ph¶i cã kh¶ n¨ng ®Ó ph¸t triÓn ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. ChÊt l­îng thanh to¸n quèc tÕ phô thuéc vµo tr×nh ®é, kh¶ n¨ng xö lý c«ng viÖc cña c¸n bé thanh to¸n, phô thuéc vµo trang thiÕt bÞ m¸y mãc phôc vô cho viÖc trao ®æi th«ng tin, phô thuéc vµo nguån ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng cã ®ñ ®¸p øng kÞp thêi cho viÖc thanh to¸n vµ mét ®iÒu quan träng lµ ph¶i cã sù l·nh ®¹o, ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng ®óng ®¾n cña ban lanh ®¹o. §Ó ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña mét Ng©n hµng th­¬ng m¹i ngµy cµng ph¸t triÓn th× ph¶i kh«ng ngõng chó träng n©ng cao tr×nh ®é cña c¸n bé Ng©n hµng nãi chung vµ c¸n bé thanh to¸n nãi riªng, ®Çu t­ vµ n©ng cao trang thiÕt bÞ m¸y mãc cho c¸c phßng nghiÖp vô. Ng©n hµng ph¶i t¹o ®­îc uy tÝn, n©ng cao ®­îc chÊt l­îng cña c¸c dÞch vô Ng©n hµng ®Ó thu hót ®ù¬c nhiÒu kh¸ch hµng vÒ giao dÞch tõ ®ã cã thÓ khai th¸c ®­îc nguån ngo¹i tÖ cÇn thiÕt phôc vô cho nghiÖp vô cho vay ngo¹i tÖ t¹o ®iÒu kiÖn më L/C. Bªn c¹nh ®Êy còng ph¶i thÊy r»ng kiÕn thøc cña kh¸ch hµng vÒ lÜnh vùc ngo¹i th­¬ng nãi chung còng nh­ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ nãi riªng sÏ ¶nh h­ëng tíi chÊt l­îng cña qu¸ tr×nh thanh to¸n. ThiÖn chÝ cña c¸c bªn tham gia trong khi mua b¸n còng ¶nh h­ëng tíi qu¸ tr×nh thanh to¸n. Vµ mét ®iÒu quan träng lµ kh¸ch hµng cña Ng©n hµng ph¶i cã kh¨ n¨ng thanh to¸n. ChÝnh v× v©y mµ c¸n bé thanh to¸n cÇn ph¶i t­ vÊn kü cho kh¸ch hµng, xem xÐt kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng vµ Ng©n hµng ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng h¬n. 17 tailieuonthi 2. Nh©n tè kh¸ch quan. C¸c nh©n tè kh¸ch quan ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ cña c¸c Ng©n hµng th­¬ng m¹i nh­: T×nh h×nh kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc nãi chung vµ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi riªng, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngoai, chÝnh s¸ch tµi chÝnh quèc gia cña ®Êt n­íc t¹o b­íc ph¸t triÓn vÒ ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i, ®Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, khuyÕn khÝch vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, c¶i tæ l¹i hÖ thèng Ng©n hµng .v.v.. tõ ®ã thóc ®Èy ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ph¸t triÓn. Bªn c¹nh ®Êy hÖ thèng thanh to¸n cña hÖ th«ng Ng©n hµng, quy tr×nh c¸c nghiÖp vô thanh to¸n cÇn ph¶i ®­îc hoµn thiÖn ®Ó thóc ®Èy ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ®­îc nhanh chãng h¬n, chÝnh x¸c h¬n. 18 tailieuonthi Ch­¬ng II: Thùc tr¹ng ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ t¹i Chi nh¸nh Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm. I- Kh¸i qu¸t chung vÒ chi nh¸nh Ng©n Hµng C«ng th­¬ng Hoµn KiÕm. 1. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ Chi nh¸nh. Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm cã trô së t¹i 37 Hµng Bå – Hµ Néi. Lµ mét doanh nghiÖp nhµ n­íc, ®­îc h×nh thµnh trªn cë së cò lµ Ng©n hµng Nhµ n­íc chi nh¸nh quËn Hoµn KiÕm vµo thêi kú hÖ thèng ng©n hµng mét cÊp. Lóc ®ã Ng©n hµng chñ yÕu phôc vô cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ quËn Hoµn KiÕm, doanh thu ho¹t ®éng cña Ng©n hµng lóc ®ã chØ h¬n 1 tû. N¨m 1985 thay ®æi c¬ chÕ quy m« ho¹t ®éng cña ng©n hµng, tõ hÖ thèng ng©n hµng mét cÊp chuyÓn thµnh hÖ thèng ng©n hµng hai cÊp cho nªn vµo ngµy 1/7/1988 Ng©n hµng Nhµ n­íc Hoµn KiÕm trë thµnh Ng©n hµng C«ng Th­¬ng khu vùc Hoµn KiÕm, trùc thuéc Ng©n hµng thµnh phè Hµ Néi. N¨m 1985 - 1986 d­ nî cña ng©n hµng h¬n 200 tû, nguån vèn chñ yÕu lµ c¸c quü tiÕt kiÖm, c¸c luång tiÒn göi cña d©n c­. Do ®Æc thï ho¹t ®éng phôc vô kinh tÕ quËn cho nªn doanh thu kh«ng lín, møc ®é rñi ro tiÒm Èn lµ rÊt cao. Cho nªn n¨m 1997 Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn KiÕm quyÕt ®Þnh chuyÓn h­íng, thay thÕ ®éi ngò kh¸ch hµng, më réng c¬ cÊu nguån vèn, ho¹t ®éng phôc vô chñ yÕu c¸c doanh nghiÖp lín cã t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh, cã thÞ phÇn hµng ho¸ vµ biÕt sö dông vèn cña ng©n hµng mét c¸ch cã hiÖu qu¶. Nguån vèn kho¶ng tõ 300 tû ®¨ lªn 1600 tû vµo cuèi n¨m 1988 vµ d­ nî tõ 170 tû lªn tõ 600 tû dÕn 700 tû. Doanh sè cho vay n¨m 2000 ®¹t 1690 tû ®ång, t¨ng 18% so víi n¨m 1999. N¨m 2001 dù nî t¨ng 17% so víi n¨m 2000, trong n¨m kh«ng cã ph¸t 19 tailieuonthi sinh nî qu¸ h¹n. N¨m 2002, tæng d­ nî cho vay cña Chi nh¸nh ®¹t 808 tû ®ång, t¨ng 26% so víi n¨m 2001. §Õn nay tæng c¸n bé c«ng nh©n viªn cña Ng©n hµng h¬n 230 ng­êi, trong ®ã cã mét gi¸m ®èc vµ ba phã gi¸m ®èc. Lµ mét ®¬n vÞ trùc thuéc Ng©n hµng c«ng th­¬ng ViÖt Nam. HiÖn nay ng©n hµng cã 10 phßng ban, mçi phßng ban thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng vµ m¶ng c«ng viÖc riªng, cô thÓ cã: Phßng nguån vèn, Phßng kinh doanh, Phßng kÕ to¸n, Phßng kinh doanh ®èi ngo¹i, Phßng ng©n quü, Phßng vi tÝnh, Phßng kiÓm so¸t, Phßng thu nî, Phßng tæ chøc hµnh chÝnh nh©n sù, Phßng giao dÞch §ång Xu©n, Phßng dÞch vô chuyÓn tiÒn c¸ nh©n, Tæ dÞch vô Sµi §ång. Riªng phßng nguån vèn cã 11 quü tiÕt kiÖm n»m r¶i r¸c trªn ®Þa bµn quËn. C¸c ho¹t ®éng dÞch vô cña ng©n hµng ngµy cµng ®­îc ph¸t triÓn thªm, hiÖn nay Ng©n hµng s½n sµng ®¸p øng c¸c dÞch vô ng©n hµng – tµi chÝnh nh­: Më tµi kho¶n tiÒn göi doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n, nhËn tiÒn göi tµi kho¶n b»ng ®ång VN§ vµ ngo¹i tÖ, tÝn dông, b¶o l·nh, thanh to¸n trong n­íc vµ quèc tÕ, chuyÓn kiÒu hèi, thanh to¸n thÎ tÝn dông quèc tÕ - sÐc du lÞch, mua b¸n ngo¹i tÖ, dÞch vô chuyÓn tiÒn nhanh, dich vô chi tr¶ tiÒn l­¬ng, dÞch vô kho quü. §Æc biÖt, phôc vô tËn doanh nghiÖp: DÞch vô B¶o hiÓm, dÞch vô thÎ ATM, dÞch vô t­ vÊn qu¶n lý tµi chÝnh,.v.v... 2. T×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña Chi nh¸nh mÊy n¨m gÇn ®©y. Trong bèi c¶nh khã kh¨n chung cña nÒn kinh tÕ vµ cña ngµnh ng©n hµng, nh­ng Ng©n hµng c«ng th­¬ng Hoµn kiÕm ®· cè g¾ng v­on lªn vÒ nhiÒu mÆt vµ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ tèt ®Ñp, ®¸ng khÝch lÖ. KÕt qu¶ ®ã cñng cè ®­îc vÞ thÕ cña Ng©n hµng, c¶i thiÖn mét b­íc ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn, ®ång thêi gãp phÇn vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Víi ph­¬ng ch©m “æn ®Þnh - an toµn - hiÖu qu¶ vµ ph¸t triÓn” ngay tõ ®Çu n¨m 1998, Chi nh¸nh ®· x¸c ®Þnh cho m×nh mét h­íng ®i ®óng ®¾n. Cïng víi môc tiªu t¨ng tr­ëng d­ nî ®èi víi kh¸ch hµng chiÕn l­îc Chi nh¸nh ®· ®a 20