Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
LỜI CẢM ƠN
Để có thể hoàn thành khóa luận tốt nghiệp với đề tài: “ Hiệu quả sử dụng vốn
của Công ty TNHH Thiết bị Khoa học và Công nghệ Việt Nhật” em xin chân thành
cảm ơn các Thầy, Cô giáo của trƣờng Đại học Thƣơng mại, đặc biệt là các Thầy, Cô
giáo trong khoa Tài chính – Ngân hàng đã tận tình dạy dỗ và truyền đạt kiến thức
cho em trong những năm học vừa qua. Em xin đặc biệt cảm ơn Cô giáo ThS.
Nguyễn Thị Minh Thảo đã tận tình hƣớng dẫn và chỉ bảo em trong suốt quá trình
làm khóa luận tốt nghiệp. Em cũng xin gửi lời cảm ơn tới Ban giám đốc cùng các
anh chị phòng Tài chính – Kế toán Công ty TNHH Thiết bị Khoa học và Công nghệ
Việt Nhật đã tạo điều kiên thuận lợi cho em trong quá trình thực tập và hoàn thành
khóa luận.
Cuối cùng em xin kính chúc quý Thầy, Cô cùng các anh chị tại Công ty luôn dồi
dào sức khỏe và đạt đƣợc nhiều thanh công trong sự nghiệp.
Em xin chân thành cảm ơn!
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU
DANH MỤC SƠ ĐỒ HÌNH VẼ
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ..........................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu ...............................................................................................2
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu đề tài .................................................................2
4. Phƣơng pháp nghiên cứu đề tài ...............................................................................2
5. Kết cấu khóa luận ....................................................................................................3
CHƢƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ VỐN VÀ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG
VỐN KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP ....................................................4
1.1 Một số khái niệm liên quan tới Vốn kinh doanh trong doanh nghiệp ..................4
1.1.1 Khái niệm và đặc trƣng về Vốn kinh doanh ......................................................4
1.1.2 Phân loại vốn kinh doanh ...................................................................................5
1.1.3 Mô hình nguồn tài trợ vốn kinh doanh cho doanh nghiệp .................................9
1.1.3.1. Nguồn vốn lƣu động thƣờng xuyên: ..............................................................9
1.1.3.2 Các mô hình tài trợ vốn cho doanh nghiệp ...................................................10
1.1.4 Tầm quan trọng của vốn kinh doanh trong hoạt động sản xuất kinh doanh ....12
1.2 Nội dung lý thuyết liên quan về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong doang
nghiệp ........................................................................................................................14
1.2.1 Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh...................................................14
1.2.2 Tầm quan trọng của việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh ............14
1.2.3 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong doanh nghiệp .15
1.3 Những nhân tố ảnh hƣởng đến hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong doanh
nghiệp ........................................................................................................................18
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG SỬ DỤNG VỐN KINH DOANH TẠI CÔNG TY
TNHH THIẾT BỊ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ VIỆT NHẬT...............................23
2.1 Giới thiệu khái quát về Công ty TNHH Thiết bị Khoa học và Công nghệ Việt
Nhật ...........................................................................................................................23
2.1.1 Khái quát về Công ty TNHH Thiết bị Khoa học và Công nghệ Việt Nhật ............23
2.1.2 Tình hình tài sản – nguồn vốn của Công ty .....................................................25
2.1.3.Tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty....................................27
2.3. Phƣơng pháp thu thập dữ liệu ............................................................................29
2.3 Phân tích và đánh giá thực trạng sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty TNHH
Thiết bị Khoa học và Công nghệ Việt Nhật ..............................................................31
2.3.1 Phân tích dữ liệu sơ cấp ...................................................................................31
2.3.2.2 Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của công ty .............................................40
CHƢƠNG III: CÁC PHÁT HIỆN NGHIÊN CỨU VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO
HIỆU QUẢ SỬ DỤNG VỐN TẠI CÔNG TY TNHH THIẾT BỊ KHOA HỌC VÀ
CÔNG NGHỆ VIỆT NHẬT .....................................................................................50
3.1 Các kết luận và các phát hiện qua nghiên cứu ....................................................50
3.1.1 Những kết quả đạt đƣợc ...................................................................................50
3.1.2 Những vấn đề còn tồn tại cần giải quyết và nguyên nhân ...............................51
3.2 Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại công ty .....................53
3.3 Một số kiến nghị..................................................................................................62
3.3.1 Về phía Nhà nƣớc ............................................................................................62
3.3.2 Về phía Công ty ...............................................................................................63
KẾT LUẬN ...............................................................................................................65
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................66
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1 : Bảng tình hình tài sản – nguồn vốn của Công ty năm 2010,2011,2012.
Bảng 2.2
: Bảng kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty năm
2010,2011,2012.
Bảng 2.3 : Nguồn hình thành vốn của Công ty
Bảng 2.4 : Cơ cấu nguồn vốn của Công ty
Bảng 2.5 : Cơ cấu tài sản của Công ty
Bảng 2.6 : Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng VCSH của Công ty
Bảng 2.7 : Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn vay của Công ty
Bảng 2.8
: Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả tổng vốn kinh doanh của Công ty
Bảng 2.9 : Bảng so sánh với số liệu ngành
DANH MỤC SƠ ĐỒ HÌNH VẼ
Mô hình 1.1: Mô hình nguồn vốn lƣu động thƣờng xuyên
Mô hình 1.2: Mô hình nguồn tài trợ thứ nhất
Mô hình 1.3: Mô hình nguồn tài trợ thứ hai
Mô hình 1.4: Mô hình nguồn tài trợ thứ ba
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
Ý nghĩa
DN
Doanh nghiệp
LN
Lợi nhuận
LNST
Lợi nhuận sau thuế
SXKD
Sản xuất kinh doanh
TNHH
Trách nhiệm hữu hạn
TS
Tài sản
TSCĐ
Tài sản cố định
TSNH
Tài sản dài hạn
TSDH
Tài sản ngắn hạn
VCSH
Sản xuất kinh doanh
VKD
Vốn kinh doanh
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
1 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong nền kinh tế thị trƣờng, một doanh nghiệp muốn tồn tại và hoạt động đƣợc
thì trƣớc tiên phải có vốn. Vì vậy huy động vốn và nâng cao hieuj quả sử dụng vốn
đầu tƣ là mục tiêu phấn đấu hàng đầu và lâu dài của mỗi doanh nghiệp. Vốn kinh
doanh và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh đóng vai trò quan trọng trong
việc mở rộng kinh doanh và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh, tăng doanh
lợi của doanh nghiệp.
Ngày nay trong cơ chế thị trƣờng mới tồn tại nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần
có sự quản lý của Nhà nƣớc, Nhà nƣớc cho các doanh nghiệp tự chủ trong kinh
doanh và tài chính doanh nghiệp, không còn bao cấp về vốn nhƣ trƣớc kia nữa. Việc
này đã tạo cho các doanh nghiệp những lợi thế và khó khăn nhất định trong việc
huy động vốn. Để đứng vững đƣợc trong môi trƣờng cạnh tranh khốc liệt nhƣ ngày
nay thì các doanh nghiệp phải chú trọng đến việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
kinh doanh.
Sau một quá trình thực tập tại Công ty TNHH Thiết bị Khoa học và Công nghệ Việt
Nhật vấn đề mà Công ty chƣa giải quyết triệt để đó là khả năng tự chủ về tài chính
còn thấp, lƣợng vốn bị chiếm dụng còn cao, việc tân dụng nguồn vốn kinh doanh
chƣa triệt để thể hiện ở chi phí bỏ ra nhiều trong khi lợi nhuận mang lại không
cao.Do vậy mà việc sử dụng nguồn vốn kinh doanh của Công ty trong hoạt động
sản xuất kinh doanh chƣa thực sự hiêu quả. Kết hợp với những kiến thức đƣợc học
tại nhà trƣờng, đây là một đề tài phù hợp với những kiên thức và chuyên ngành em
đƣợc đào tạo tại nhà trƣờng, phù hợp với những yêu cầu về khóa luận tốt nghiệp. Vì
vậy em đã lựa chọn đề tài “Hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty TNHH Thiết bị
Khoa học và Công nghệ Việt Nhật”.
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
2 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
2. Mục đích nghiên cứu
-
Hệ thống hóa các vấn đề lý luận cơ bản về vốn kinh doanh và hiệu quả sử
dụng vốn kinh doanh.
-
Nghiên cứu và phân tích thực trạng hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty TNHH
Thiết bị Khoa học và Công nghệ Việt Nhật.
-
Phân tích các nhân tố môi trƣờng kinh doanh tác động tới hiệu quả sử dụng
vốn kinh doanh tại Công ty TNHH Thiết bị Khoa học và Công nghệ Việt Nhật.
-
Đánh giá những thành tựu đạt đƣợc, các vấn đề còn tồn tại và nguyên nhân
trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty TNHH Thiết bị
Khoa học và Công nghệ Việt Nhật.
-
Trên cơ sở các phân tích thực trạng, kết hợp với phân tích các yếu tố môi
trƣờng kinh doanh tại Công ty TNHH Thiết bị Khoa học và Công nghệ Việt Nhật,
đề xuất hƣớng giải quyết các vấn đề tồn tại trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng
vốn kinh doanh tại Công ty TNHH Thiết bị Khoa học và Công nghệ VIệt Nhật.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu đề tài
-
Đối tƣợng nghiên cứu của đề tài: Vốn kinh doanh và hiệu quả sử dụng vốn
kinh doanh tại Công ty TNHH Thiết bị Khoa học và Công nghệ Việt Nhật.
-
Phạm vi nghiên cứu về không gian: Công ty TNHH Thiết bị Khoa học và
Công nghệ Việt Nhật.
-
Phạm vi nghiên cứu về thời gian: số liệu và tình hình về hiệu quả sử dụng
vốn kinh doanh của Công ty đƣợc thu thập từ năm 2010 đến năm 2012.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu đề tài
Để nghiên cứu đề tài này em đã sử dụng kết hợp hai phƣơng pháp định lƣợng và
định tính trong đó phƣơng pháp định lƣợng là chủ đạo. Để thực hiện đƣợc các
phƣơng pháp này em đã sử dụng các công cụ sau:
1. Công tác thu thập số liệu đề tài đã thực hiện việc thu thập theo các hƣớng:
-
Phỏng vấn chuyên gia: thực hiện theo các bƣớc: xác định đối tƣợng phỏng
vấn, xác định câu hỏi phỏng vấn, tiến hành phỏng vấn, tổng hợp kết quả phỏng vấn.
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
-
3 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
Quan sát thực tế: trong quá trình thực tập quan sát thực tế hoạt động kinh
doanh của công ty hiện nay để hiểu rõ hơn tình hình hoạt động của công ty.
2. Phân tích đánh giá xử lý số liệu: tại đây đề tài đã sử dụng các công cụ để
phân tích:
-
Phƣơng pháp so sánh: mục đích của phƣơng pháp so sánh là đánh giá đƣợc
hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh qua các năm, sự khác nhau và giống nhau, sự tăng
giảm doanh thu, chi phí…
-
Phƣơng pháp tổng hợp và phân loại: mục đích của phƣơng pháp này là tổng
hợp các số liệu, chọn lọc các số liệu có liên quan đến các chỉ tiêu phản ánh tới hiệu
quả sử dụng vốn của công ty.
-
Phƣơng pháp biểu mẫu: dùng biểu mẫu để phân tích số liệu thu thập đƣợc.
5. Kết cấu khóa luận
Ngoài lời cảm ơn, Phần mở đầu, Mục lục, các Danh mục bảng biểu, sơ đồ, từ
viết tắt, Kết luận, các Tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung chính của Khóa luận
bao gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Những vấn đề cơ bản về Vốn kinh doanh và Hiệu quả sử dụng vốn
kinh doanh trong Doanh nghiệp.
Chƣơng 2: Thực trạng sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty TNHH Thiết bị
Khoa học và Công nghệ Việt Nhật.
Chƣơng 3: Các phát hiện nghiên cứu và hƣớng giải quyết đối với việc nâng cao
hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh tại Công ty TNHH Thiết bị Khoa học và
Công nghệ Việt Nhật.
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
4 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
CHƢƠNG I: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ VỐN VÀ HIỆU QUẢ SỬ
DỤNG VỐN KINH DOANH TRONG DOANH NGHIỆP
1.1 Một số khái niệm liên quan tới Vốn kinh doanh trong doanh nghiệp
1.1.1 Khái niệm và đặc trưng về Vốn kinh doanh
a. Khái niệm vốn kinh doanh
Để tiến hành bất kỳ hoạt động sản xuất kinh doanh nào nào, các doanh nghiệp
cần phải có đƣợc các yếu tố cần thiết nhất định, các yếu tố này thông thƣờng là văn
phòng, nhà xƣởng, kho tàng, phƣơng tiện vận tải, máy móc thiết bị, vật tƣ, tiền
mặt…và đƣợc gọi là các tài sản. Trong điều kiện nền kinh tế thị trƣờng, muốn có
đƣợc các tài sản đó, các doanh nghiệp cần phải có một lƣợng vốn tiền tệ nhất định
để đầu tƣ, mua sắm, thuê mƣớn. Do vậy, để thực hiện mọi hoạt động sản xuất kinh
doanh thì điều kiện vật chất tiên quyết là phải có vốn tiền tệ. Hơn nữa trong quá
trình hoạt động để duy trì mở rộng các hoạt động sản xuất kinh doanh, các doanh
nghiệp cần phải duy trì và làm tăng cƣờng lƣợng tài sản cần thiết cho kinh doanh
của doanh nghiệp, điều đó đồng nghĩa với việc doanh nghiệp phải duy trì và mở
rộng vốn kinh doanh. Nhƣ vậy, nếu xuất phát từ vài trò của vốn đối với quá trình
sản xuất kinh doanh, chúng ta có thể hiểu: Vốn kinh doanh là toàn bộ lượng tiền cần
thiết nhất định để bắt đầu và duy trì sự hoạt động sản xuất kinh doanh liên tục của
các chủ thể kinh doanh.
Nói cách khác, vốn kinh doanh là một loại quỹ tiền tệ đặc biệt phục vụ cho sản
xuất kinh doanh.. Vốn kinh doanh của doanh nghiệp nhằm phục vụ cho hoạt động
sản xuất kinh doanh tức là mục đích tích lũy. Vốn kinh doanh của doanh nghiệp có
trƣớc khi diễn ra hoạt động sản xuất kinh doanh. Vốn kinh doanh phải đạt tới mục
tiêu sinh lời và vốn luôn thay đổi hình thái biểu hiện vừa tồn tại dƣới hình thái tiền
vừa tồn tại dƣới hình thái vật tƣ hoặc tài sản vô hình, nhƣng kết thúc vòng tuần
hoàn phải là hình thái tiền.
b. Đặc trưng của vốn kinh doanh trong doanh nghiệp
Trong cơ chế thị trƣờng các doanh nghiệp có quyền sử dụng đồng vốn một cách
linh hoạt nhằm tạo điều kiện tốt nhất để phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh.
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
5 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
Vì vậy, để quản lý tốt và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh các doanh
nghiệp phải nắm vững đƣợc các đặc trƣng cơ bản của vốn:
- Vốn phải đƣợc đại diện bằng một lƣợng giá trị thực và phải đƣợc sử dụng
vào hoạt động sản xuất kinh doanh.
- Vốn phải đƣợc vận động sinh lời.
- Vốn phải gắn liền với chủ sở hữu nhất định và phải đƣợc quản lý chặt chẽ.
- Vốn phải đƣợc quan niệm là “Hàng hóa đặc biệt”, có thể mua bán hoặc bán
bản quyền sử dụng vốn trên thị trƣờng tạo nên sự giao lƣu sôi động trên thị trƣờng
vốn, thị trƣờng tài chính.
- Vốn không chỉ đƣợc biểu hiện ở dạng hữu hình mà còn ở dạng vô hình, vì
vậy những hàng hóa này phải đƣợc lƣợng hóa bằng tiền, quy về giá trị.
1.1.2 Phân loại vốn kinh doanh
Tùy theo yêu cầu quản lý và đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh của mỗi
loại hình doanh nghiệp khác nhau mà các bộ phận cấu thành vốn kinh doanh của
doanh nghiệp cũng khác nhau. Dƣới đây là các tiêu chí cơ bản để xác định các bộ
phận cấu thành vốn kinh doanh của doanh nghiệp:
a. Căn cứ theo nguồn hình thành vốn:
Nguồn vốn đầu tƣ của DN đƣợc hình thành từ hai nguồn khác nhau: nguồn vón
chủ sở hữu và các khoản nợ phải trả.
Nguồn vốn chủ sở hữu
Là nguồn vốn thuộc sở hữu của chủ doanh nghiệp. Khi doanh nghiệp mới đƣợc
thành lập thì nguồn vốn chủ sở hữu hình thành vốn điều lệ do chủ doanh nghiệp, các
nhà đầu tƣ góp vốn, đƣợc sử dụng để đầu tƣ, mua sắm các loại tài sản của doanh
nghiệp. Trong quá trình hoạt động, nguồn vốn chủ sở hữu đƣợc bổ sung từ kết quả
hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Các loại hình doanh nghiệp khác
nhau thì có nguồn vốn chủ sở hữu khác nhau:
Nguồn vốn từ ngân sách nhà nước cấp: là nguồn vốn Ngân sách nhà nƣớc cấp
cho các doanh nghiệp nhà nƣớc lúc mới thành lập. Nguồn vốn này có xu hƣớng
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
6 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
giảm đáng kể cả về tỷ trọng và số lƣợng. Các doanh nghiệp nhà nƣớc phải chủ động
bổ sung bằng các nguồn tài trợ khác.
Nguồn vốn do chủ doanh nghiệp bỏ ra trong các doanh nghiệp tƣ nhân. Nguồn
gốc của nguồn vốn này là tiền để dành, tích lũy từ trƣớc của các nhà đầu tƣ tƣ nhân
khi đứng ra thành lập doanh nghiệp.
Nguồn vốn liên doanh, liên kết: là những nguồn đóng góp theo tỷ lệ theo cam kết
giữa các chủ đầu tƣ khi thành lập doanh nghiệp để cùng kinh doanh và cùng hƣởng
lợi nhuận.
Nguồn vốn từ phát hành cổ phiếu: là nguồn vốn trong các công ty cổ phần do các
cổ đông đóng góp. Mỗi cổ đông là một chủ sở hữu của công ty và chỉ chịu trách
nhiệm hữu hạn trên trị giá số cổ phần mà họ nắm giữ.
Ngoài ra, nguồn vốn chủ sở hữu còn đƣợc bổ sung từ một số nguồn khác nhƣ lợi
nhuận không chia, quỹ đầu tƣ phát triển, quỹ dự trữ tài chính…
Nguồn VCSH có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với quá trình sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp, nó tạo điều kiện thuận lợi cho chủ doanh nghiệp chủ động
hoàn toàn trong sản xuất. Chủ doanh nghiệp có sơ sở để chủ động và kịp thời đƣa ra
các quyết sách quyết định trong kinh doanh để đạt đƣợc các mục tiêu của mình mà
không phải tìm kiếm và phụ thuộc vào nguồn vốn tài trợ. Tuy nhiên, nguồn vốn vày
thƣờng bị hạn chế về quy mô nên không đáp ứng mọi nhu cầu về vốn cho hoạt động
sản xuất kinh doanh, mặt khác, việc sử dụng nguồn vốn này không chịu sức ép về
chi phí sử dụng vốn và có thể thiếu sự kiểm tra, giám sát hoặc tƣ vấn của các
chuyên gia, các tổ chức nhƣ trong sử dụng nguồn vốn đi vay, do đó có thể hiệu quả
sử dụng vốn không cao hoặc có thể sẽ có những quyết định đầu tƣ tiềm ẩn nhiều rủi
ro.
Nguồn VCSH là một nguồn vốn quan trọng, có tính ổn định cao, và thể hiện khả
năng tự chủ về tài chính của DN. Tỷ trọng của nguồn vốn này trong cơ cấu vốn
càng lớn thì quyền tự chủ càng cao và ngƣợc lại.
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
7 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
Các khoản nợ phải trả
Là nguồn vốn mà doanh nghiệp khai thác, huy động từ các chủ thể khác qua vay
nợ, thuê mua, ứng trƣớc khách hàng…Doanh nghiệp đƣợc quyền sử dụng tạm thời
trong một thời gian sau đó phải hoàn trả lại cho chủ nợ.
Theo tính chất và thời hạn thanh toán, các khoản nợ phải trả bao gồm:
-
Nợ ngắn hạn: là các khoản nợ mà doanh nghiệp phải trả cho chủ nợ trong
một thời hạn ngắn, bao gồm các khoản nhƣ: vay ngắn hạn; phải trả cho ngƣời bán,
ngƣời mua trả tiền trƣớc, thuế và các khoản phải nộp cho Nhà nƣớc; các khoản phải
trả, phải nộp khác…
-
Nợ dài hạn: là các khoản vốn mà các doanh nghiệp nợ các chủ thể khác trên
một năm mới phải hoàn trả, bao gồm vay dài hạn cho đầu tƣ phát triển, nợ thuê mua
TSCĐ, phát hành trái phiếu…
-
Nợ khác: là các khoản phải trả nhƣ nhận ký quỹ, ký cƣợc dài hạn, các khoản
chi phí phải trả khác.
Việc huy động các nguồn vốn này là rất quan trọng đối với doanh nghiệp để đảm
bảo cung ứng đầy đủ, kịp thời vốn cho sản xuất kinh doanh. Với sức ép về chi phí
sử dụng vốn vay, thời hạn hoàn trả vốn sẽ thúc đẩy doanh nghiệp sử dụng vốn tiết
kiệm và hiệu quả. Mặt khác, việc tranh thủ chiếm sử dụng các khoản nợ phải trả
trong thời hạn cho phép cũng tại điều kiện cho doanh nghiệp nâng cao hiệu quả sử
dụng vốn trong kinh doanh.
Tuy nhiên, việc sử dụng những nguồn vốn này cũng có những mặt trái của nó.
Doanh nghiệp phụ thuộc vào nguồn vốn vay, tốn kém về chi phí, về thời gian. Mặt
khác, nếu không tính toán chính xác và thận trọng, hiệu quả kinh doanh và lợi
nhuận của doanh nghiệp sẽ bị ảnh hƣởng bởi lãi suất tiền vay.
Đối với doanh nghiệp, cũng cần phải hiểu rằng khi có nhu cầu đầu tƣ vốn dài
hạn, trƣớc hết doanh nghiệp cần phải huy động tối đa nguồn vốn từ bên trong để
thực hiện kế hoạch đầu tƣ của mình. Chỉ khi nguồn vốn từ bên trong không đủ đáp
ứng thì doanh nghiệp mới bổ sung nguồn vốn từ bên ngoài. Việc huy động nguồn
vốn bên trong doanh nghiệp là một vấn đề hết sức quan trọng trong sự phát triển của
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
8 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
doanh nghiệp. Nguồn tài trợ từ bên ngoài là cần thiết nhƣng không nên trông đợi
quá mức vào nguồn vốn đó.
b. Căn cứ vào thời gian huy động và sử dụng vốn
+ Nguồn vốn thƣờng xuyên:
Đây là nguồn vốn mang tính ổn định và lâu dài mà doanh nghiệp có thể sử dụng
để đầu tƣ vào TSCĐ và một bộ phận tài sản lƣu động tối thiểu cần thiết cho sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp. Nguồn vốn này bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn vay
dài hạn của doanh nghiệp.
+ Nguồn vốn tạm thời:
Đây là nguồn vốn có tính chất ngắn hạn mà doanh nghiệp có thể sử dụng để đáp
ứng tạm thời, bất thƣờng phát sinh trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp. Nguồn vốn này thƣờng gồm các khoản vay ngắn hạn, các khoản chiếm
dụng của khách hàng. Theo cách phân loại này còn giúp cho doanh nghiệp lập kế
hoạch tài chính, hình thành nên những dự định về tổng nguồn vốn trong tƣơng lai
trên cơ sở xác định về quy mô số lƣợng vốn cần thiết, lựa chọn nguồn vốn và quy
mô thích hợp cho từng nguồn vốn đó, khai thác những nguồn tài chính tiềm tàng, tổ
chức sử dụng vốn có hiệu quả.
c. Căn cứ vào phạm vi nguồn hình thành
+ Nguồn vốn bên trong nội bộ doanh nghiệp
Là nguồn vốn có thể huy động từ chính bản thân DN, thể hiện khả năng tự tài trợ
của DN. Nguồn vốn này bao gồm: vốn điều lệ, lợi nhuận giữ lại để tái đầu tƣ, quỹ
khấu hao TSCĐ, tiền nhƣợng bán tài sản vật tƣ không cần dung hoặc thanh lý
TSCĐ…
+ Nguồn vốn hình thành từ ngoài doanh nghiệp
Là nguồn vốn mà DN có thể huy động từ bên ngoài đáp ứng nhu cầu về vốn cho
doạt động sản xuất kinh doanh. Loại nguồn vốn này bao gồm: vốn vay ngân hàng,
vay các tôt chức kinh tế khác, phát hành trái phiếu, nợ ngƣời bán và các khoản nợ
khác…
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
9 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
Từ việc nghiên cứu các phƣơng pháp phân loại nguồn vốn có thể thấy vấn đề
quan trong đối với các DN hiện nay song song với việc nâng cao hiệu quả sử dụng
vốn kinh doanh thì các DN cũng cần phải chủ động tạo lập, khai thác vốn cho các
nguồn khác nhau, kết hợp hài hòa các nguồn vốn để đem lại hiệu quả sử dụng vốn
cao trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh.
1.1.3 Mô hình nguồn tài trợ vốn kinh doanh cho doanh nghiệp
1.1.3.1. Nguồn vốn lưu động thường xuyên:
Để đảm bảo quá trình sản xuất kinh doanh đƣợc tiến hành thƣờng xuyên liên tục
tƣơng ứng với một quy mô kinh doanh nhất định, thƣờng xuyên phải có một lƣợng
TSLĐ nhất định nằm trong các giai đoạn luân chuyển nhƣ các tài sản dự trữ về
nguyên liệu sản phẩm đang chế tạo, bán thành phẩm, thành phẩm và nợ phải thu từ
khách hàng. Những tài sản lƣu động này gọi là tài sản lƣu đông thƣờng xuyên, nó là
một bộ phận của tài sản thƣờng xuyên.Tài sản thƣờng xuyên gồm tài sản cố định và
tài sản lƣu động thƣờng xuyên .
Mô hình 1.1: Mô hình nguồn vốn lưu động thường xuyên
Nguồn vốn lƣu động thƣờng xuyên tạo ra mức dộ an toàn cho doanh nghiệp
trong kinh doanh, về cơ bản, nguồn vốn lƣu động thƣờng xuyên đảm bảo cho vốn
lƣu động thƣờng xuyên còn nguồn vốn luuw động tạm thời sẽ đảm bảo cho nhu cầu
vốn lƣu đông tam thời, song không nhất thiết phải hoàn toàn nhƣ vậy.
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
10 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
Những yếu tố làm tăng hoặc giảm nguồn vốn lƣu đông thƣờng xuyên của
doanh nghiệp là:
+ Tăng vốn CSH nhƣ tăng phát hành cổ phần, tăng lợi nhuận để lại, tăng các nguồn
ngân quỹ của doanh nghiệp
+Tăng các khoản vay trung và dài hạn, kể cả các việc phát hành trái phiếu
+Nhƣợng bán hoặc thanh lý TSLĐ đã hết thời gian sử dụng
- Những yếu tố làm giảm nguồn vốn lƣu đông thƣờng xuyên:
+ Giảm vốn chủ sở hữu.
+ Hoàn trả các khoản vay trung và dài hạn.
+ Tăng đầu tƣ vào TSCĐ hoặc đầu tƣ dài hạn khác bằng cách xây dựng, đổi mới
thiết bị, công nghệ.
1.1.3.2 Các mô hình tài trợ vốn cho doanh nghiệp
a. Mô hình tài trợ thứ nhất:
- Toàn bộ TSCĐ và TSLĐ thƣờng xuyên đƣợc đảm bảo bằng nguồn vốn thƣờng
xuyên, toàn bộ TSLĐ tạm thời đƣợc đảm bảo bằng nguồn vốn tạm thời.
Mô hình 1.2: Mô hình nguồn tài trợ thứ nhất
- Lợi ích của áp dụng mô hình này:
+ Giúp cho doanh nghiệp hạn chế đƣợc ruiur ro trong thanh toán, mức độ an toàn
cao hơn.
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
11 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
+ Giảm bớt đƣợc chi phí trong việc sử dụng vốn.
- Hạn chế của việc sử dụng mô hình này:
+ Chƣa tạo ra sự linh hoạt trong việc tổ chức sử dụn vốn, thƣờng vốn nào nguồn ấy,
tính chắc chắn đƣợc đảm bảo hơn, song kém linh hoạt hơn.
Trong thực tế, có khi doanh thu biến động. khi gặp khó khăn về tiêu thụ, doanh
nghiệp phải tạm thời giảm bớt quy mô kinh doanh, nhƣng vẫn phải duy trì một
lƣợng vốn thƣờng xuyên khá lớn.
b. Mô hình tài trợ thứ hai:
Toàn bộ TSCĐ và TSLĐ, TSLĐ thƣờng xuyên và một phần của TSLĐ tạm thời
đƣợc đảm bảo bằng nguồn vốn thƣờng xuyên, và một phần TSLĐ tạm thời còn lại
đƣợc đảm bảo bằng nguồn vốn tạm thời.
Mô hình 1.3: Mô hình nguồn tài trợ thứ hai
Sử dụng mô hình này, khả năng thanh toán và độ an toàn ở múc cao, tuy nhiên,
doanh nghiệp phải sử dụng nhiều khoản vay dài hạn và trung hạn nên doanh nghiệp
phải trả chi phí nhiều hơn cho việc sử dụng vốn.
Nếu so sánh giữa tài trợ ngắn hạn và tài trợ dài hạn về mức độ rủi ro, thông thƣờng
tài trợ ngắn hạn có mức độ rủi ro ít hơn tài trợ dài hạn. lãi suất tiền vay ngắn hạn
thƣờng biến động nhiều hơn, về mặt chi phí sử dụng vốn. tài trợ dài hạn thƣờng có
chi phí cao hơn, lãi suất thƣờng cao hơn, đôi khi đƣợc sử dụng cả trong những lúc
không có nhu cầu thực sự.
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
12 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
Về mặt thực tế, có những doanh nghiệp khi gặp thời vụ, dự trữ vật tƣ và hàng tồn
kho để bán tăng lê, lúc này đã sử dụng phần nguồn vay dài hạn để tài trợ cho phần
tăng đột biến đó. Trong tình huống này, cũng phải đƣợc chấp nhận đƣa đến việc sử
dụng vốn có tính linh hoạt hơn mặc dù chi phí có cao hơn.
c. Mô hình tài trợ thứ ba:
Toàn bộ TSCĐ và một phần TSLĐ thƣờng xuyên đƣợc đảm bảo bằng nguồn vốn
thƣờng xuyên, còn một phần TSLĐ thƣờng xuyên và toàn bộ TSCĐ tạm thời đƣợc
bảo đảm bằng nguồn vốn tạm thời.
Mô hình 1.4: Mô hình nguồn tài trợ thứ ba
Về lợi thế, mô hình này chi phí sử dụng vốn sẽ đƣợc hạ thấp hơn vì sử dụng
nhiều hơn nguồn vốn tín dụng ngắn hạn, việc sử dụng đƣợc cá doanh nghiệp lựa
chọn, vì một phần tín dụng ngắn hạn đƣợc xem nhƣ dài hạn thƣờng xuyên, đối với
các doanh nghiệp mới hình thành càng cần thiết. Viếc sử dụng mô hình này, doanh
nghiệp cũng cần sự năng động trong việc tổ chức nguồn vốn, vì áp dụng mô hình
này, khả năng gặp rủi ro sẽ cao hơn.
1.1.4 Tầm quan trọng của vốn kinh doanh trong hoạt động sản xuất kinh doanh
Trong nền kinh tế thị trƣờng, mọi vận hành kinh tế đều đƣợc tiền tệ hóa, do vậy
bất kỳ một quá trình sản xuất kinh doanh nào dù bất cứ cấp độ nào, gia đình, doanh
nghiệp hay quốc gia luôn cần một lƣợng vốn nhất định dƣới dạng tiền tệ, tài nguyên
đã đƣợc khai thác, bản quyền phát…
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
13 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
Vốn là điều kiện tiền đề quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp.
Vốn là cơ sở xác lập địa vị pháp lý của doanh nghiệp, vốn đảm bảo cho quá trình
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp theo mục tiêu đã định.
a. Về mặt pháp lý
Mỗi DN khi muốn thành lập thì điều kiện đầu tiên là doanh nghiệp đó phải có một
số lƣợng vốn nhất định, lƣợng vốn đó tối thiểu phải bằng lƣợng vốn pháp định (
lƣợng vốn tối thiểu mà pháp luật quy định cho từng loại doanh nghiệp) khi đó địa vị
pháp lý mới đƣợc công nhận. Ngƣợc lại, việc thành lập doanh nghiệp không thể
thực hiện đƣợc. Trƣờng hợp trong quá trình hoạt động kinh doanh, vốn của doanh
nghiệp không đạt điều kiện mà pháp luật quy định, DN sẽ chấm dứt hoạt động nhƣ
phá sản, sát nhập vào doanh nghiệp khác… Nhƣ vậy, vốn đƣợc xem là một trong
những cơ sở quan trọng nhất để đảm bảo sự tồn tại tƣ cách pháp nhân của một DN
trƣớc pháp luật.
b. Về kinh tế
Trong hoạt động sản xuất kinh doanh vốn là mạch máu của doanh nghiệp, quyết
định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Vốn không những đảm bảo khả năng
mua sắm máy móc thiết bị, dây chuyền công nghệ phục vụ cho quá trình sản xuất
mà còn đảm bảo cho hoạt động kinh doanh diễn ra một cách liên tục, thƣờng xuyên.
Vốn là yếu tố quyết định đến việc mở rộng phạm vi hoạt động của DN. Để có thể
tiến hành tái sản xuất, mở rộng thì sau một chu kỳ kinh doanh vốn của DN phải sinh
lời, tức là hoạt động kinh doanh phải có lãi đảm bảo cho doanh nghiệp đƣợc bảo
toàn và phát triển. Đó là cơ sở để doanh nghiệp tiếp tục đầu tƣ sản xuất, thâm nhập
vào thị trƣờn tiềm năng từ đó mở rộng thị trƣờng tiêu thụ, nâng cao uy tín của DN
trên thƣơng trƣờng.
Nhận thức đƣợc vai trò quan trọng của vốn nhƣ vậy thì doanh nghiệp mới có thể
sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả hơn và luôn tìm cách nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
14 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
1.2 Nội dung lý thuyết liên quan về hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong
doang nghiệp
1.2.1 Khái niệm hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh
Hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh là những chỉ tiêu kinh tế phản ánh mối quan
hệ so sánh giữa kết quả hoạt động kinh doanh với các chỉ tiêu vốn kinh doanh mà
doanh nghiệp sử dụng trong kỳ kinh doanh. Nói cách khác, Hiệu quả sử dụng vốn
kinh doanh của doanh nghiệp là phạm trù kinh tế phản ánh trình độ khai thác, sử
dụng vốn vào hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhằm mục tiêu sinh
lời tối đa với chi phí thấp nhất.
Hiệu quả sử dụng vốn là một vấn đề phức tạp có liên quan đến tất cả các yếu tố
của quá trình SXKD (ĐTLĐ, TLLĐ) cho nên doanh nghiệp chỉ có thể nâng cao
hiệu quả trên cơ sở sử dụng các yếu tố cơ bản của quá trình kinh doanh có hiệu quả.
Để đạt đƣợc hiệu quả cao trong quá trình kinh doanh thì doanh nghiệp phải giải
quyết đƣợc các vấn đề nhƣ: đảm bảo tiết kiệm, huy động thêm để mở rộng hoạt
động SXKD của mình và DN phải đạt đƣợc các mục tiêu đề ra trong quá trình sử
dụng vốn của mình.
1.2.2 Tầm quan trọng của việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh
Thứ nhất, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn sẽ đảm bảo an toàn tài chính cho doanh
nghiệp. Việc sử dụng vốn có hiệu quả giúp doanh nghiệp có uy tín huy động vốn tài
trợ dễ dàng. Khả năng thanh toán cao thì doanh nghiệp mới hạn chế những rủi ro và
mới phát triển đƣợc.
Thứ hai, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn giúp doanh nghiệp nâng cao uy tín của
mình trên thị trƣờng, nâng cao mức sống của cán bộ công nhân viên. Khi doanh
nghiệp làm ăn có lãi thì tác động tích cực không chỉ đóng góp đầy đủ vào ngân sách
Nhà nƣớc mà cải thiện việc làm cho ngƣời lao động, tạo điều kiện thuận lợi cho các
cá nhân tự khẳng định mình trong môi trƣờng cạnh tranh lành mạnh.
Thứ ba, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tạo điều kiện giúp các doanh nghiệp tăng
khả năng cạnh tranh của mình trên thị trƣờng. Từ khi đất nƣớc chuyển sang nền
kinh tế thị trƣờng thì kéo theo đó là sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt. Cạnh tranh là
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
Khóa luận tốt nghiệp
15 GVHD: ThS. Nguyễn Thị Minh Thảo
quy luật tất yếu của thị trƣờng, cạnh tranh để tồn tại. Khi doanh nghiệp làm ăn hiệu
quả, doanh nghiệp mở rộng quy mô, đầu tƣ vào công nghệ hiện đại để nâng cao chất
lƣợng sản phẩm hàng hóa, đào tạo đội ngũ cán bộ chất lƣợng tay nghề cao…
Vì vậy, việc nghiên cứu nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong doanh nghiệp
không những đem lại hiệu quả thiết thực cho doanh nghiệp và ngƣời lao động mà
nó còn tác động tới cả nền kinh tế xã hội.
1.2.3 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh trong doanh nghiệp
Hiệu quả sử dụng vốn , tài sản trong doanh nghiệp là một phạm trù kinh tế phản
ánh trình độ, năng lực khai thác và sử dụng vốn, tài sản của doanh nghiệp vào hoạt
đống sản xuất, kinh doanh nhằm mục đích tối đa hóa lợi ích và tối thiểu hóa chi phí.
Để đánh giá hiệu quả sử dụng vốn một cách chung nhất ngƣời ta dùng các chỉ tiêu
đánh giá tổng vốn, đánh giá nguồn vốn hình thành của doanh nghiệp là: vốn chủ sở
hữu và nợ phải trả.
Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng tổng vốn kinh doanh
Hiệu quả sử dụng tổng vốn của DN có ý nghĩa then chốt và quyết định đối với sự
tồn tại và phát triển của DN. Các chỉ tiêu hiệu quả sử dụng tổng vốn của DN phản
ánh kết quả tổng hợp quá trình sử dụng toàn bộ vốn, tài sản. Các chỉ tiêu này phản
ánh chất lƣợng và trình độ quản lý sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm:
-
Hiệu quả sử dụng tổng vốn kinh doanh:
Hiệu quả sử dụng VKD =
Doanh thu thuần
Vốn kinh doanh bình quân
Hiệu quả sử dụng tổng vốn cho biết 1 đồng vốn đƣợc doanh nghiệp đầu tƣ vào
tài sản đem lại bao nhiêu đồng doanh thu thuần, hiệu quả sử dụng vốn càng lớn
trong các điều kiện khác không đổi có nghĩa là hiệu quả quản lý toàn bộ tài sản càng
cao, đồng thời chỉ tiêu này còn cho biết DN muốn nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
thì phải quản lý chặt chẽ và tiết kiệm về nguồn vốn hiện có của mình.
SVTH: Nguyễn Thị Hồng Nhung
Lớp: K45H5
- Xem thêm -