Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Lêi më ®Çu
I. Lý do chän ®Ò tµi:
TiÒn l¬ng lµ mét ph¹m trï kinh tÕ cã ý nghÜa quan träng trong ®êi sèng
kinh tÕ x· héi. Nã t¸c ®éng lín ®Õn viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ, æn ®Þnh vµ c¶i thiÖn
®êi sèng x· héi. V× vËy díi mäi h×nh th¸i kinh tÕ x· héi, tiÒn l¬ng vµ viÖc
¸p dông c¸c h×nh thøc tr¶ l¬ng lµ mét nh©n tè quyÕt ®Þnh sù hiÖu qu¶ cña c¸c
ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. NÕu h×nh thøc tr¶ l¬ng hîp lý sÏ t¹o ®éng lùc
cho ngêi lao ®éng, t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, tiÕt kiÖm vËt liÖu, gi¶m chi phÝ.
Ngîc l¹i h×nh thøc tr¶ l¬ng kh«ng hîp lý sÏ khiÕn hä kh«ng tho· m·n vÒ
tiÒn l¬ng hä nhËn ®îc. Do ®ã hä sÏ kh«ng nhiÖt huyÕt ®Ó t¨ng n¨ng suÊt,
kh«ng tiÕt kiÖm vËt t, lµm tæn thÊt chi phÝ, g©y ¶nh hëng xÊu ®Õn s¶n xuÊt
kinh doanh.
ë níc ta h×nh thøc tr¶ l¬ng theo s¶n phÈm vµ h×nh thøc tr¶ l¬ng theo
thêi gian ®ang ®îc ¸p dông réng r·i trong c¸c doanh nghiÖp. Tuy vËy c¸c
h×nh thøc tr¶ l¬ng lu«n ph¶i lu«n kÌm theo mét sã ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh ®Ó cã
thÓ tr¶ l¬ng mét c¸ch hîp lý, ®óng ®¾n vµ cã hiÖu qu¶. V× vËy chóng ta cÇn
ph¶i hoµn thiÖn c¸c h×nh thøc ®ã th× míi ph¸t huy t¸c dông cña tiÒn l¬ng, nÕu
kh«ng sÏ t¸c dông xÊu ®Õn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ph¸t sinh m©u
thuÉn vÒ lîi Ých gi÷a ngêi lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng, lµm suy gi¶m
®éng lùc lao ®éng vµ sù s¸ng t¹o cña hä. Do ®ã vÊn ®Ò lùa chän mét h×nh thøc
tr¶ l¬ng hîp lý, tr¶ l¬ng lao ®éng võa ®óng c«ng søc hä bá ra, l¹i võa ®¶m
b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. XuÊt ph¸t tõ vai trß to
lín cña tiÒn l¬ng, do ®ã sau mét thêi gian thøc tËp t¹i C«ng ty Ph¸t TriÓn H¹
TÇng Khu C«ng NghÖ Cao Hoµ L¹c, víi sù híng dÉn tËn t×nh cña C« gi¸o
Ph¹m ThÞ H¹nh Nh©n cïng c¸c C¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc t¹i
C«ng ty Ph¸t triÓn h¹ tÇng em ®· nghiªn cøu ®Ò tµi: “Hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶
l¬ng t¹i C«ng ty Ph¸t TriÓn H¹ TÇng Khu C«ng NghÖ Cao Hoµ L¹c” nh»m
®a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l¬ng cña C«ng ty.
II. Môc ®Ých nghiªn cøu.
C¸c doanh nghiÖp lùa chän h×nh thøc tr¶ l¬ng hîp lý cã thÓ tiÕt kiÖm
®îc chi phÝ tiÒn l¬ng mµ vÉn kÝch thÝch ®îc ngêi lao ®éng, khi tiÒn l¬ng
®îc tr¶ hîp lý sÏ t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n vµ gi¸ trÞ
thÆng d do lao ®éng cña hä ®em l¹i lµ v« cïng to lín. V× vËy kh«ng ngõng
21
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l¬ng lµ yªu cÇu kh¸ch quan ®èi víi mçi doanh
nghiÖp.
Víi nhËn thøc ®ã ®Ò tµi: Hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l¬ng t¹i C«ng ty Ph¸t
TriÓn TÇng Khu C«ng NghÖ Cao Hoµ L¹c nh»m môc ®Ých sau:
VÒ lý thuyÕt: HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ tiÒn l¬ng.
VÒ thùc tiÔn: ¸p dông lý thuyÕt ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ c«ng t¸c tr¶ l¬ng
cña C«ng ty Ph¸t TriÓn H¹ TÇng ®a ra gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶
l¬ng t¹i C«ng ty.
III. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu:
§å ¸n ®· ¸p dông mét sè ph¬ng ph¸p nh biÓu b¶ng, thèng kª, tæng hîp, ph©n
tÝch lµm râ c«ng t¸c tr¶ l¬ng t¹i C«ng ty Ph¸t triÓn h¹ tÇng vµ sö dông sè liÖu trong
b¶ng tæng kÕt t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cuèi n¨m, c¸c sè liÖu trong tæng hîp
cña phßng tæ chøc hµnh, phßng kÕ to¸n, KÕ ho¹ch phßng kü thuËt cña C«ng ty Ph¸t
TriÓn H¹ TÇng.
Víi môc ®Ých nh vËy §å ¸n sÏ bao gåm nh÷ng néi dung chñ yÕu sau:
PhÇn I : C¬ së lý luËn vÒ c«ng t¸c tr¶ l¬ng.
PhÇn II : Ph©n tÝch thùc tr¹ng c«ng t¸c tr¶ l¬ng t¹i C«ng ty Ph¸t triÓn h¹
tÇng khu c«ng nghÖ cao Hoµ L¹c.
PhÇn III : Mét sè gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c tr¶ l¬ng t¹i C«ng ty Ph¸t
triÓn h¹ tÇng khu c«ng nghÖ cao Hoµ L¹c.
22
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
PHAÀN I
CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN VEÀ COÂNG TAÙC TRAÛ LÖÔNG
1.1 Khaùi nieäm tieàn löông:
Trong thöïc teá, khaùi nieäm vaø cô caáu tieàn löông raát ña daïng ôû caùc nöôùc
treân theá giôùi. Tieàn löông coù theå coù nhieàu teân goïi khaùc nhau nhö tieàøn
coâng, tieàn löông, thuø lao lao ñoäng, thu nhaäp lao ñoäng...
ÔÛ Phaùp, söï traû coâng hieåu laø tieàn löông, hoaëc löông boång cô baûn, bình
thöôøng hay toái thieåu vaø moïi thöù lôïi ích hay phuï khoaûn khaùc, ñöôïc traû tröïc
tieáp hay giaùn tieáp baèøng tieàn hay hieän vaät, maø ngöôøi söû duïng lao ñoäng traû
cho ngöôøi lao ñoäng theo vieäc laøm cuûa hoï. Coøn tieàn löông ôû Ñaøi Loan bao
goàm moïi khoaûn thuø lao maø ngöôøi coâng nhaân nhaän ñöôïc do laøm vieäc, baát
luaän laø duøng tieàn löông, löông boång, phuï caáp coù tính löông, tieàn thöôûng
hoaëc duøng moïi danh nghóa khaùc ñeå traû cho ho ïtheo giôø, ngaøy thaùng, theo
saûn phaåm…
Theo toå chöùc lao ñoäng quoác teá (ILO) ñònh nghóa: tieàn löông laø söï traû
coâng thu nhaäp, baát luaän teân goïi hay caùch tính theá naøo , maø coù theå bieåu
hieän baèng tieàn ñöôïc aán ñònh baèng thoûa thuaän giöõa ngöôøi söû duïng lao
ñoäng vaø ngöôøi lao ñoäng, hoaëc baèng phaùp luaät, baèng phaùp quy quoác gia do
ngöôøi söû duïng lao ñoäng phaûi traû theo hôïp ñoàâng lao ñoäng ñöôïc vieát ra hay
thoûa thuaän baèng mieäng.
ÔÛ Vieät Nam hieän nay coù söï phaân bieät caùc yeáu toá trong toång thu nhaäp
cuûa ngöôøi lao ñoäng töø coâng vieäc: tieàn löông (löông cô baûn), phuï caáp, tieàn
thöôûng vaø phuùc lôïi. Theo quan ñieåm caûi caùch tieàn löông naêm 1993: tieàn
löông laø giaù caû söùc lao ñoäng, ñöôïc hình thaønh qua söï thoûa thuaän giöõa
ngöôøi söû duïng lao ñoäng vaø ngöôøi lao ñoäng phuø hôïp vôùi quan heä cung caàu
veà söùc lao ñoäng trong neàn kinh teá hò tröôøng. Tieàn löông cuûa ngöôøi lao ñoäng
do hai beân thoûa thuaän trong hôïp ñoàng lao ñoäng vaø traû theo naêng suaát lao
ñoäng, chaát löôïng vaø hieäu quaû coâng vieäc.
1.2 Baûn chaát cuûa tieàn löông:
Veà maët kinh teá: tieàn löông laø phaàn ñoáùi troïng cuûa söùc lao ñoäng maø
ngöôøi lao ñoäng ñaõ cung caáp cho ngöôøi söû duïng lao ñoäng. Qua hôïp ñoàng lao
ñoäng, ngöôøi lao ñoäng vaø ngöôøi söû duïng lao ñoäng ñaõ cam keát trao ñoåi haøng
hoùa söùc lao ñoäng: ngöôøi lao ñoäng cung caáp söùc lao ñoäng cuûa mình trong
moät khoaûng thôøi gian naøo ñoù vaø seõ ñöôïc nhaän moät khoaûn tieàn löông theo
thoûa thuaän töø ngöôøi söû duïng lao ñoäng.
23
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Sô ñoà 1.2: Moâ hình trao ñoåi haøng hoùa söùc lao ñoäng:
+ Thôøi gian ñaõ cung caáp vôùi cöôøng ñoä hao phí söùc lao
ñoäng.
+ Trình ñoä tay ngheà ñaõ tích luõy ñöôïc
+ Tinh thaàn, ñoäng cô laøm vieäc
Ngöôøi lao
ñoäng
Söùc lao ñoäng
Traû coâng lao ñoäng
Ngöôøi söû
duïng lao ñoäng
+ Tieàn löông cô baûn
+ Phuï caáp, trôï caáp xaõ hoäi
+ Thöôûng (trích 1 phaàn lôïi nhuaän)
+ Cô hoäi thaêng tieán vaø phaùt trieån ngheà
Tieàn löông cô baûn ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû tính ñuû caùc nhu caàu veà sinh
hoïc, veà xaõ hoäi hoïc, veà ñoä phöùc taïp coâng vieäc vaø möùc ñoä tieâu hao lao
ñoäng trong caùc ñieàu kieän lao ñoäng trung bình cuûa öøng ngaønh ngheà. Tieàn
löông cô baûn ñöôïc ñöôïc söû duïng roäng raõi ôû caùc doanh ngieäp nhaø nöôùc, ôû
caùc khu vöïc haønh chính söï nghieäp vaø ñöôïc xaùc ñònh thoâng qua heä thoáng
thang baûng löông do nhaø nöôùc quy ñònh. Coøn phuï caáp löông laø tieàn traû coâng
lao ñoäng ngoaøi tieàn löông cô baûn, buø ñaép theâm cho ngöôøi lao ñoäng khi hoï
phaûi laøm vieäc trong ñieàu kieän khoâng oån ñònh hoaëc khoâng thuaän lôïi maø
chöa ñöôïc tính löông cô baûn.
Veà maët xaõ hoäi : Tieàn löông laø khoaûn thu nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng ñeå
buø ñaép nhu caàu toái thieåu cuûa ngöôøi lao ñoäng ôû moät thôøi ñieåm kih teá –
xaõ hoäi nhaát ñònh. Khoaûn tieàn ñoù phaûi ñöôïc thoûa thuaän giöõa ngöôøi lao
ñoäng vaø ngöôøi söû duïng lao ñoäng coù tính ñeán möùc löông toái thieåu do nhaø
nöôùc ban haønh. Trong ñoù, möùc löông toái thieåu laø khoaûn tieàn löông traû cho
ngöôøi lao ñoäng ôû möùc ñôn giaûn nhaát, khoâng phaûi ñaøo taïo, ñuû ñeå taùi saûn
xuaát söùc lao ñoäng cho hoï vaø moät phaàn cho gia ñình hoï. Noùi roõ hôn, ñoù laø
soá tieàn baûo ñaûm cho ngöôøi lao ñoäng naøy coù theå mua ñöôïc nhöõng tö lieäu
sinh hoaït caàn thieát ñeå taùi saûn xuaát söùc lao ñoäng cuûa baûn thaân vaø coù
daønh moät phaàn ñeå nuoi con cuõng nhö baûo hieåm luùc heát tuoåi lao ñoäng.
Ngoaøi tieàn löông cô baûn, ngöôøi lao ñoäng coøn coù phuï caáp löông, tieàn thöôûng
vaø caùc loaïi phuùc lôïi. Ngaøy nay, khi xaõ hoäi caøng phaùt trieån ôû trình ñoä cao,
thì cuoäc soáng con ngöôøi ñaõ vaø ñang ñöôïc caûi thieän roõ reät, trình ñoä vaên
hoùa chuyeân moân cuûa ngöôøi lao ñoäng ñöôïc naâng cao khoâng ngöøng, thì
ngoaøi tieàn löông cô baûn, phuï caáp, thöôûng vaø phuùc lôïi, ngöôøi lao ñoäng coøn
muoán coù cô hoäi thaêng tieán trong ngheà nghieäp, ñöôïc thöïc söï kính troïng vaø
laøm chuû trong coâng vieäc… thì tieàn löông coøn coù yù nghóa nhö laø moät
khoaûn ñaàu tö cho ngöôøi lao ñoäng ñeå khoâng ngöøng phaùt trieån con ngöôøi moät
24
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
caùch toaøn dieän.
1.3 Vai troø cuûa tieàn löông
1. Vai troø taùi saûn xuaát söùc lao ñoäng: Sau moãi quaù trình lao ñoäng saûn
xuaát, söùc lao ñoäng bò hao moøn, do ñoù phaûi coù söï buø ñaép hao phí söùc lao
ñoäng ñaõ tieâu hao. Baèng tieàn löông cuûa mình, ngöôøi lao ñoäng seõ mua saém
ñöôïc moät khoái löôïng haøng hoùa sinh hoaït vaø dòch vuï nhaát ñònh (ba goàm caùc
haøng hoùa thieát yeáu nhö löông thöïc, thöïc phaåm, aên maëc, thuoác men chöõa
beänh, ñi laïi, hoïc haønh, giaû trí… vaø caùc dòch vuï caàn thieát khaùc) baûo ñaûm
cho söï taùi saûn xuaát giaûn ñôn vaø taùi saûn saûn xuaát môû roäng söùc lao ñoäng
cuûa ngöôøi lao ñoäng (ñeå nuoâi con vaø moät phaàn tích luõy).
2. Vai troø baûo hieåm cho ngöôøi lao ñoäng: Ngöôøi lao ñoäng trích moät phaàn
tieàn löông cuûa mình ñeå mua baûo hieåm xaõ hoäi vaø y teá ñeû phoøng nhöõng khi
gaëp ruûi ro vaø coù löông höu luùc veà giaø.
3. Vai troø ñieàu tieát vaø kích thích: Moãi ngaønh ngheà , moãi coâng vieäc coù
tính chaát phöùc taïp veà kyõ thuaát khaùc nhau, do ñoù ngöôøi lao ñoäng coù trình
ñoä laønh ngheà cao hôn, laøm vieäc vôùi caùc coâng vieäc phöùc taïp hôn, trong caùc
dieàu kieän khoù khaên vaø naëng nhoïc hôn thì chaéc chaén phaûi ñöôïc traû coâng
cao hôn. Ñoái vôùi caùc coâng vieäc khaån caáp vaø khoù khaên, cuõng nhö caác
coâng vieäc caàn ñoäng vieân söùc lao ñoäng nhieàu hôn, nhanh hôn thì tieàn löông
vaø tieàng thöôûng coù taùc duïng kích thích coù hieäu quaû.
1.4 Nhöõng nguyeân taéc chung nhaát cuûa coâng taùc tieàn löông
Vôùi neàn kinh teá nhieàu thaønh phaàn hoaït ñoäng theo cô cheá thò tröôøng coù
söï quaûn lyù vó moâ cuûa Nhaø nöôùc ñoøi hoûi khi toå chöùc cheá ñoä tieàn löông
cho ngöôøi lao ñoäng caàn thieát phaûi tuaân thuû theo nhöõng yeâu caàu coù tính
nguyeân taéc sau:
Ñaûm baûo tính phuø hôïp cuûa cheá ñoä tieàn löông vôùi ñieàu kieän kinh teá
ñaát nöôùc trong töøng thôøi kyø, phaûi döïa treân ñònh höôùng phaùt trieån kinh teá
xaõ hoäi coù tính chieán löôïc cuûa ñaát nöôùc. Toác ñoä taêng tieàn löông bình quaân
phaûi thaáp hôn toác ñoä taêng naêng suaát lao ñoäng, coù nhö vaäy thì môùi coù khaû
naêng tích luõy taùi saûn xuaát môû roäng ñoàng thôøi baûo ñaûm taùi saûn xuaát söùc
lao ñoäng vaø khoâng ngöøng naâng cao ñôøi soáng vaät chaát tinh thaàn cho ngöôøi
lao ñoäng.
Ñaûm baûo quan heä hôïp lyù giöõa tích luyõ vaø tieâu duøng, baûo ñaûm taùc
duïng kích thích saûn xuaát, hai vaán ñeà naøy phaûi soángong ñoàng nhaát ñeå coù
tyû leä thích hôïp giöõa tích luõy vaø tieâu duøng ñoøi hoûi chuùng ta phaûi giaû
quyeát ñuùng ñaén moái quan heä 3 lôïi ích Nhaø nöôùc, taäp theå vaø caù nhaân.
Thöïc hieän tính nguyeân taéc phaân phoái lao ñoäng vaø hieäu quaû saûn xuaát
kinh doanh. Tieàn löông döïa treân cô sôû nguyeân taéc phaân phoái theo lao ñoäng laø
25
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
tieàn löông töông öùng vôùi soâ löôïng vaø chaát löôïng lao ñoäng maø moãi caù
nhaân ñoùng goùp, phaân phoái theo lao ñoäng chính laø thöôùc ño giaù trò lao ñoäng
cuûa ngöôøi coâng nhaân vaø ñeå xaùc ñònh phaàn ñoùng goùp cuõng nhö phaàn
höôûng thuï cuûa ngöôøi lao ñoäng.
1.5 Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán tieàn coâng lao ñoäng
Caùc nhaân toá aûnh ñeán vieäc traû löông raát ña daïng, phong phuù, vaø coù
theå trình baøy theo caùc nhoùm cô sôû döôùi ñaây:
Sô ñoà 1.5 Caùc nhaân toá aûnh höôûng tôùi tieàn coâng lao ñoäng
Baûn thaân coâng vieäc
Ñoä phöùc taïp cuûa vò trí
ñaûm nhieäm
Xaõ hoäi vaø thò
tröôøng lao ñoäng
Söï phaùt trieån cuûa
neàn kinh teá xaõ hoäi
Chi phí sinh oaït
Luaät phaùp Lñ vaø
löông toái thieåu
Löông trung bình treân
thò tröôøng lao ñoäng…
Tieàn coâng hay tieàn
löông cuûa ngöôøi lao
ñoäng
Doanh nghieäp
Khaû naêng taøi chính
Hieäu quaû kinh doanh
Chính saùch tieàn löông
trong töøng gia ñoaïn
Vaên hoùa doanh
nghieäp…
Baûn thaân ngöôøi lao
ñoäng
Khaû naêng hieän taïi
(kieán thöùc, tay ngheà)
Tieàm naêng caù nhaân
trong töông lai
Thaâm nieân vaø möùc
ñoä trung thaønh vôùi
doanh nghieäp
Möùc ñoä hoaøn thaønh
coâng vieäc…
1.6 Caùc cheá ñoä tieàn löông cuûa nhaø nöôùc aùp duïng cho caùc doanh
nghieäp:
1.6.1 Cheá ñoä tieàn löông theo caáp baäc
Traû löông theo caáp baäc laø traû löông cho ngöôøi lao ñoäng thoâng qua chaát
löôïng coâng vieäc theå hieän möùc ñoä phöùc taïp cuûa coâng vieäc vaø trình ñoä tay
ngheà cuûa coâng nhaân. Nhaø nöôùc ban haønh tieâu chuaån caáp baäc kyõ thuaät
trong ñoù xaùc ñònh ñoä phöùc taïp cuûa coâng vieäc vaø trình ñoä tay ngheà cuûa
coâng nhaân, caùc doanh nghieäp döïa treân tieâu chuaån kyõ thuaät xaùc ñònh ñoä
phöùc taïp cuûa coâng vieäc ñôn vò mình maø xaép xeáp baäc, coâng vieäc vaø traû
löông cho ngöôøi lao ñoäng.
Thang baûng löông laø baûng xaùc ñònh quan heä veà tieàn löông giöõa coâng
nhaân cuøng ngheà hoaëc nhoùm ngheà gioáng nhau theo caáp baäc cuûa hoï. Moãi
baûng löông goàm moät soá baäc löông vaø heä soá löông töông öùng, heä soá löông
bieåu thò möùc ñoä phöùc taïp giöõa baäc löông coâng vieäc do lao ñoäng ñôn giaûn
nhaát:
Möùc löông = Heä soá löông x Möùc löông toái thieåu
26
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1.6.2 Cheá ñoä löông chöùc danh
Laø hình thöùc traû löông cho ngöôøi lao ñoäng döïa treân chaát löôïng lao ñoäng
cuûa caùc loaïi vieân chöùc , laø cô sôû ñeå traû löông phuø hôïp vôùi trình ñoä
chuyeân moân vaø chöùc danh cuûa coâng vieäc
Ñoái töôïng aùp duïng: laø caùc caùn boä nhaân vieân trong doanh nghieäp cuõng
nhö trong cô quan haønh chính söï nghieäp vaø löïc löôïng vuõ trang khi hoï ñang
ñaûm nhaän caùc chöùc vuï trong doanh nghieäp ñoù.
Baûng löông chöùc danh: laø baûng quy ñònh caùc möùc löông cho töøng chöùc
danh coâng taùc bao goàm: chöùc vuï coâng taùc, heä soá baûng löông chöùc danh vaø
soá baäc cuûa baûng löông.
Möùc löông chöùc danh laø soá tieàn löông do Nhaø nöôùc quy ñònh ñeå traû
löông cho caùn boä coâng nhaân vieân theo chöùc danh coâng taùc trong dôn vò, möùc
löông chöùc danh cuõng ñöôïc tính töông töï nhö möùc löông caáp baäc.
LCD =(LTT * HCD) + PC
LC : möùc löông chöùc danh
LTT : möùc löông toái thieåu
HCH : heä soá löông chöùc danh
PC : phuï caáp
1.6.3 Phuï caáp vaø thu nhaäp khaùc:
Nhaø nöôùc ban haønh baåy loaïi phuï caáp löông
Phuï caáp khu vöïc: aùp duïng cho nhöõng nôi xa xoâi heûo laùnh, ñieàu kieän
khoù khaên khí haäu khaéc nghieät goàm 7 möùc {0,1 0,7} so vôùi möùc löông toái
thieåu.
Phuï caáp ñoäc haïi: nguy hieåm aùp duïng vôùi caùc ngaønh ngheà, coâng vieäc
laøm trong ñieàu kieän ñoäc haïi nguy hieåm goàm boán möùc {0,1 0,4} so vôùi
möùc löông toái thieåu.
Phuï caáp traùch nhieäm: goàm 3 möùc {0,1 0,3} so vôùi möùc löông toái
thieåu.
Phuï caáp laøm ñeâm: Laøm ñeâm thöôøng xuyeân möùc 0,4 löông caáp baäc;
Laøm ñeâm khoâng thöôøng xuyeân möùc 0,3 löông caáp baäc.
Phuï caáp thu huùt lao ñoäng: aùp duïng cho nhöõng ngöôøi laøm ôû khu vöïc
vuøng kinh teá môùi, ñaûo xa, coù ñieàu kieän ñòa lyù, giao thoâng khoù khaên, cô sôû
haï taàng chöa coù, Phuï caáp naøy chæ ñöôïc höôûng trong thôøi gian töø 3 ñeán 5
naêm goàm 4 möùc {0,2 0,3 0,5 0,7} so vôùi möùc löông toái thieåu.
Phuï caáp ñaét ñoû: aùp duïng cho nhöõng nôi coù chæ soá sinh hoaït cao hôn thu
nhaäp cuûa ngöôøi lao ñoäng goàm 5 möùc {0,1 0,15 0,2 0,25 0,3} so vôùi möùc
löông toái thieåu.
27
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Phuï caáp löu ñoäng: aùp duïng cho moät soá ngaønh ngheà thöôøng xuyeân thay
ñoåi ñòa ñieåm laøm vieäc vaø nôi ôû goàm 3 möùc {0,2 0,4 0,6} so vôùi möùc
löông toái thieåu. Khi laøm theâm giôû thì giôø laøm theâm ñöôïc höôûng 150% tieàn
löông so vôùi ngaøy thöôøng, laøm theâm ngaøy leã, ngaøy chuû nhaät höôûng 200%
löông cô baûn.
1.7 Quyõ tieàn löông cuûa doanh nghieäp
1.7.1 Khaùi nieäm veà quyõ tieàn löông
Quyõ tieàn löông: laø toång soá tieàn duøng ñeå traû löông cho coâng nhaân vieân
chöùc do doanh nghieäp (cô quan) quaûn lyù, söû duïng bao goàm:
Tieàn löông caáâp baäc (coøn goïi laø boä phaän tieàn löông cô baûn hay tieàn
löông coá ñònh)
Tieàn löông bieán ñoåi: bao goàm caùc khoaûn phuï caáp vaø tieàn thöôûng.
Quyõ löông baùo caùo: laø toång soá tieàn thöïc teá ñaõ chi trong ñoù nhöõng
khoaûn khoâng ñöôïc laäp trong keá hoaïch nhaên phaûi chi do nhöõng thieáu soùt
trong toå chöùc saûn xuaát, toå chöùc lao ñoäng, hoaëc do ñieàu kieän saûn xuaát
khoâng bình thöôøng nhöng khi laäp keá hoaïch chöa tính ñeán nhö tieàn löông phaûi
traû cho thôøigian ngöøng vieäc, laøm laïi saûn phaåm hoûng.
Quyõ löông theo keá hoaïch: laø toång soá tieàn löông döï tính theo löông caáp
baäc vaø caùc khoaûn phuï caáp thuoäc quyõ tieàn löông duøng ñeå traû cho coâng
nhaân, vieân chöùc theo soá löôïng vaø chaát löôïng lao ñoäng khi hoaøn thaønh keá
hoaïch saûn xuaát trong ñieàu kieän bình thöôøng.
Ñeå xaây döïng quyõ tieàn löông keá hoaïch ngöôøi ta döïa theo moät soá phöông
phaùp nhö sau:
1.7.2 Xaùc ñòch toång quyõ löông caên cöù vaøo kyø keá hoaïch lao ñoäng vaø
tieàn löông bình quaân cuûa kyø keá hoaïch
Coâng thöùc:
QL
KH
SKH * L bq
QLKH
: toång quyõ löông keá hoaïch
SKH
: soá lao ñoäng cuûa kyø keá hoaïch
Lbq
: löông bình quaân cuûa kyø keá hoaïch
1.7.3 Xaùc ñònh toång quyõ löông caên cöù vaøo ñôn giaù tieàn löông vaø nhieän
vuï keá hoaïch saûn xuaát:
Coâng thöùc
QL KH QKHi * L ñgi
(ñoàng)
28
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Lñgi
: ñôn giaù tieàn löông cuûa moät ñôn vò saûn phaåm
QLKhi
: saûn löôïng saûn xuaát kyø keá hoaïch
n
: soá maët haøng saûn xuaát
Ñeå xaùc ñònh ñôn giaù tieàn löông cuûa moät ñôn vò saûn phaåm ta coù coâng
thöùc sau:
n
QL KH Tdmi * L gi (ñoàng)
i 1
Tñmi : ñònh möùc thôøi gian cuûa böôùc coâng vieäc
Lgi : möùc löông giôø cuûa coâng vieäc
Möùclöônggiôø
Möùclöông thaùng
22 ngaøy
* 8giôø
Phöông phaùp naøy ñeå xaùc ñònh löông cuûa coâng nhaân saûn xuaát chính vaø
phuï coù ñònh möùc lao ñoäng.
1.7.4 Xaùc ñònh quyõ löông theo heä soá lao ñoäng:
Ngöôøi ta chia toåg quyõ löông keá hoaïch laøm hai loaïi: coá ñònh vaø bieán ñoåi
tyû leä vôùi saûn phaåm.
Quyõ löông khoâng thay ñoåi theo saûn löôïng:
QL KH
QL KH
QL bc
Quyõ löông thay ñoåi theo saûn löôïng:
QL KH
QL KH
* QSLKH
QSLbc
QLKH
: quyõ löông keá hoaïch
QLbc
: quyõ löông baùo caùo
QSLbc
: saûn löôïng kyø baùo caùo
QSLKH
: saûn löôïng kyø keá hoaïch
Toång quyõ löông chung cuûa naêm keá hoaïch ñöôïc tính ñeå laäp laäp keá
hoaïch toång chi veà tieàn löông cuûa doanh nghieäp ñöôïc xaùc ñònh:
QC = QKH + QPC + Qbs + QThg
QC : toång quyõ löông chung cuûa naêm keá hoaïch
QKH : toång quyõ löông tyû leä naêm keá hoaïch ñeå xaây döïng ñôn giaù tieàn
löông
Qbs : quyõ tieàn löông boå xung theo keá hoaïch. Quyõ naøy ñöôïc traû cho
thôøi gian keá hoaïch khoâng tham gia saûn xuaát ñöôïc höôûng löông theo cheá ñoä
quy ñònh.
29
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
QPC : Quyõ caùc khoaûn phuï caáp löông vaø caùc cheá ñoä khaùc khoâng
tính vaøo ñôn giaù tieàn löông theo quy ñònh
QThg: quyõ löông laøm theâm giôø.
1.7.5 Xaùc ñònh toång quyõ löông thöïc hieän theo keát quaû saûn xuaát kinh
doanh
Cong thöùc:
QTH = (VÑG + CSXKD) + QPC + QBS + Q+TG
QTH
: toång quyõ löông thöïc hieän.
VÑG
: ñôn giaù tieàn löông ñöôïc doanh nghieäp duyeät.
CSXKD : chæ tieâu saûn xuaát kinh doanh theo toång soá saûn phaåm haøng
hoaù thöïc hieän.
1.8 Caùc phöông phaùp xaùc ñònh ñôn giaù tieàn löông
Caên cöù vaøo tính chaát, ñaëc ñieåm saûn xuaát kinh doanh, cô caáu toå chöùc
vaø chæ tieâu kinh teá gaén vôùi vieäc traû löông sao cho coù hieäu quaû nhaát, doanh
nghieäp coù theå löïa choïn nhieäm vuï naêm keá hoaïch baøng caùc chæ tieâu sau ñeå
xaây döïng ñôn giaù tieàn löông.
1. Toång saûn phaåm (keå caû saûn phaåm quy ñoåi) baèng hieäïn vaät.
2. Toång doanh thu (toång doanh soá).
3. Toång thu tröø toång chi.
4. Lôïi nhuaän.
Vieäc xaùc ñònh nhieäm vuï naêm keá hoaïch theo caùc chæ tieâu neâu treân caàn
phaûi baûo ñaûm nhöõng yeâu caàu sau:
Saùt vôùi tình hình thöïc teá vaø gaén vôùi vieäc thöïc hieän nhieäm vuï saûn
xuaát kinh doanh cuûa naêm tröùc lieàn keà.
Toång saûn phaåm baèng hieän vaät ñöôïc quy ñoåi töông öùng theo phöông
phaùp xaây döïng ñònh möùc lao ñoäng treân moät ñôn vò saûn phaåm höôùng daãn
taïi thoâng tö soá 14/LÑTBXH-TT ngaøy 10/4/1997 cuûa Boä lao ñoäng thöông binh
xaõ hoäi.
Chæ tieâu toång doanh thu (hoaëc toång doanh soá), toång thu tröø toång chi
khoâng coù löông hoaëc tính theo quy ñònh taïi nghò ñònh soá 59-CP ngaøy
30/10.1996 cuûa chính phuû, nghò ñònh soá 27/1999 ngaøy 20/4/1999 cuûa Chính
phuû vaø caùc vaên baûn höôùng daãn cuï theå vieäc thöïc hieän cuûa boä taøi chính.
Chæ tieâu lôïi nhuaän keá hoaïch ñöôïc laäp treân cô sôû keá hoaïch (toång thu tröø
toång chi) vaø lôïi nhuaän thöïc hieän cuûa naêm tröôùc lieàn keà.
Caên cöù vaøo quyõ tieàn löông cuûa naêm keá hoaïch ñeå xaây döïng ñôn giaù
tieàn löông theo coâng thöùc:
30
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Vkh = [Lñb* TLmin dn * (Hcb +Hpc) + Vvc] * 12 thaùng
Vkh
: toång quyõ löông keá hoaïch
Lñb
: toång soá lao ñoäng ñònh bieân
TLmin dn : möùc löông toái thieåu cuûa doanh nghieäp löïa choïn trong khung
quy ……….ñònh
Hcb : heä soá löông caáp baäc coâng vieäc bình quaân
Hpc : heä soá caùc khoaûn phuï caáp löông bình quaân ñöôïc tính trong ñôn
giaù ………tieàn löông.
Vc : Quyõ tieàn löông cuûa boä maùy giaùn tieáp maø soá lao ñoäng naøy
chöa .....…tính trong ñònh möùc lao ñoäng toång hôïp.
Sau khi xaùc ñònh ñöôïc toång quyõ löông vaø chæ tieâu nhieäm vuï naêm keá
hoaïch saûn xuaát kinh doanh, ñôn giaù tieàn löông cuûa doanh nghieäp ñöôïc xaây
döïng theo 4 phöông phaùp sau:
1.8.1 Ñôn giaù tieàn löông tính treân ñôn vò saûn phaåm
ÖÙng vôùi chæ tieâu keá hoaïch saûn xuaát kinh doanh toång saûn phaåm hieän
vaät:
VÑG = VG * TSP
VÑG : ñôn giaù tieàn löông (ñoàng/ñôn vò hieän vaät)
TSP
: möùc lao ñoäng cuûa 1 ñôn vò saûn phaåm
VG
: tieàn löông ñöôïc tính treân cô sôû caáp baäc coâng vieäc bình
quaân vaø möùc löông toái thieåu cuûa doanh nghieäp.
Nhaän xeùt:
Öu ñieåm cuûa phöông phaùp tính ñôn giaù tieàn löông naøy laø: gaén chi phí
tieàn löông cuûa doanh nghieäp vôùi hieäu suaát söû duïng lao ñoäng. Phaûn aùnh
chính xaùc chi phí veà söùc lao ñoäng cho moãi ñôn vò saûn phaåm.
Nhöôïc ñieåm cuûa phöông phaùp laø chæ tính ñöôïc ñôn giaù naøy trong ñieàu
kieän chæ saûn xuaát moät loaïi saûn phaåm dòch vuï, hoaëc nhöõng saûn phaåm dòch
vuï khaùc nhau nhöng coù theå quy veà moät loaïi saûn phaåm thoâng nhaát.
31
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1.8.2 Ñôn giaù tieàn löông tính treân doanh thu
Loaïi ñôn giaù tieàn löông naøy öùng vôùi chæ tieâu keá hoaïch saûn xuaát kinh
doanh laø doanh thu, quyõ löông thay ñoåi theo saûn löôïng.
VDG
QKH
DTKH
VÑG : ñôn giaù tieàn löông
QKH : toång quyõ löông naêm keá hoaïch
DTKH
: toång doanh thu keá hoaïch
Nhaän xeùt:
Öu ñieåm: Ñôn giaù tieàn löông loaïi naøy phaûn aùnh keát quaû cuoái cuøng
cuûa quaù trình saûn xuaát kinh doanh. Coù theå so saùnh, ñaùnh giaù hieäu quaû söû
duïng lao ñoäng giöõa caùc doanh nghieäp khaùc nhau.
Nhöôïc ñieåm: Chòu aûnh höôûng cuûa giaù thò tröôøng, do ñoù coù theå phaûn
aùnh khoâng ñuùng hieäu quaû söû duïng lao ñoäng. Doanh thu chöa phaûi laø hieäu
quaû cuoái cuøng neân neân ñôn giaù naøy chöa phaûn aùnh ñaày ñuû muïc ñích,
ñoäng cô cuûa hoaït ñoäng ñaàu tö.
1.8.3 Ñôn giaù tieàn löông tính treân hieäu soá giöõa doanh thu vaø chi phí
khoâng keå löông
Coâng thöùc:
V§G
QKH
DTKH CFKH
VÑG
: ñôn giaù tieàn löông
QKH
: toång quyõ löông naêm keá hoaïch
DTKH
: toång doanh thu keá hoaïch khoâng keå löông
CFKH
: toång chi phí keá hoach khoâng keå löông
*Nhaän xeùt:
Öu ñieåm cuûa phöông phaùp laø phaûn aùnh ñöôïc keát quaû cuûa quaù trình
saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp, phaûn aùnh tyû troïng tieàn löông trong
giaù trò môùi ñöôïc taïo ra cuûa doanh nghieäp (löông vaø lôïi nhuaän) töø ñoù coù
theå dieàu chænh huø hôïp.
Nhöôïc ñieåm: khoâng phaûi doanh nghieäp naøo cuõng quaûn lyù vaø xaùc ñònh
ñöôïc chi phí, do ñoù loaïi ñôn giaù naøy thöôøng ñöôïc aùp duïng vôùi caùc doanh
nghieäp quaûn lyù ñöôïc toång doanh thu vaø toång chi phí.
32
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
1.8.4 Ñôn giaù tieàn löông tính treân lôïi nhuaän
Phöông phaùp naøy töông öùng vôùi chæ tieâu keá hoaïch saûn xuaát kinh doanh
ñöôïc choïn laø lôïi nhuaän, thöôøng aùp duïng ñoái vôùi caùc doanh nghieäp quaûn
lyù ñöôïc toång thu, toång chi vaø xaùc ñònh lôïi nhuaän keá hoaïch saùt vôùi thöïc teá
thöïc hieän. Coâng thöùc xaùc ñònh:
Vñg
Vkh
Pkh
Vñg
: Ñôn giaù tieàn löông (Ñôïn vò tính ñoàng/1000ñ)
Vkh
: Toång quyõ tieàn löông naêm keá hoaïch
Pkh: Lôïi nhuaän keá hoaïch
1.9 Caùc hình thöùc traû löông:
1.9.1 Hình thöùc traû löông theo thôøi gian
Laø hình thöùc traû löông maø tieàn löông cuûa ngöôøi lao ñoäng ñöôïc xaùc
ñònh theo trình ñoä kyõ thuaät nghieäp vuï, chöùc vuï vaø theo thôøi gian laøm vieäc
cuûa ngöôøi lao ñoäng.
Ñoái töôïng aùp duïng: chuû yeáu ñoái vôùi caùc nhaân vieân, vieân chöùc hoaëc
nhöõng coâng nhaân laøm nhöõng coâng vieäc khoâng xaùc ñònh ñöôïc ñònh möùc
lao ñoäng hay nhöõng coâng vieäc yeâu caàu chaát löôïng cao.
a- Hình thöùc traû löông theo thôøi gian giaûn ñôn
* Löông thaùng: laø tieàn löông traû coá ñònh haøng thaùng cho ngöôøi lao
ñoäng, aùp duïng cho caùc vieân chöùc trong khu vöïc nhaø nöôùc.
Lth
Lcb,cd
Lth = Lcb,cd*thaùng
: löông thôøi gian traû theo thaùng
: löông caáp baäc, chöùc danh traû theo thaùng
* Löông ngaøy: laø tieàn löông traû cho ngöôøi lao ñoäng trong moät ngaøy laøm
vieäc, aùp duïng trong caùc doanh nghieäp coù toå chaám coâng vaø haïch toaùn ngaøy
coâng cuï theå hoaëc thueâ lao ñoäng ngaén haïn theo ngaøy.
L ng
Lng
Lcb,cd
Ttt
L cb,cd
* Ttt
22
: löông thôøi gian traû theo ngaøy
: löông caáp baäc chöùc danh traû theo thaùng
: soá ngaøy laøm vieäc thöùc trong thaùng
* Löông giôø:
L giôø
L cb,cd
* Ttt
176
33
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Lgiôø
Lcb,cd
Ttt
176
: löông thôøi gian traû theo giôø
: löông caáp baäc, chöùc danh traû theo thaùng
: soá giôø laøm vieäc thöïc teá trong ngaøy
: soá giôø laøm vieäc trong thaùng theo quy ñònh (22ngaøy*8giôø)
Hình thöùc traû löông naøy thöôøng ñöôïc aùp duïng trong caùc doanh nghieäp
coù thueâ lao ñoäng ngaén haïn theo giôø.
b- Hình thöùc traû löông thôøi gian coù thöôûng:
Traû löông thôøi gian coù thöôûng laø hình thöùc traû löông döïa treân söï keát
hôïp giöõa traû löông theo thôøi gian giaûn ñôn vôùi hình thöùc traû löông coù
thöôûng. Khi ñaït ñöôïc nhöõng chæ tieâu veà soá löôïng hoaëc chaát löôïng quy ñònh,
löông thöôûng ñöôïc tính theo tyû leäâ% cuûa löông chính, hình thöùc traû löông naøy
chuû yeáu aùp duïng ñoái vôùi coâng nhaân phuï laøm coâng laøm coâng vieäc phuïc
vuï nhö coâng nhaân söûa chöõa, ñieàu chænh thieát bò… Ngoaøi ra coøn aùp duïng
vôùi nhöõng coâng nhaân chính laøm vieäc ôû nhöõng khaâu saûn xuaát coù trình ñoä
cô khí hoùa cao, töï ñoäng hoùa hoaëc nhöõng coâng vieäc tuyeät ñoái phaûi ñaûm
baûo chaát löôïng. Tieàn löông cuûa coâng nhaân ñöôïc tính baèng caùch laáy löông
traû theo thôøi gian giaûn ñôn (möùc löông caáp baäc) nhaân vôùi thôøi gian laøm
vieäc thöïc teá sau ñoù coäng vôùi tieàn thöôûng:
Lth
Ltggñ
K1
Ttt
Ltg = K1 + Ltggñ * Ttt
: löông thôøi gian coù thöôûng
: löông thôøi gian giaûn ñôn
: heä soá keå ñeán tieàn löông
: thôøi gian laøm vieäc thöïc teá.
1.9.2 Hình thöùc traû löông saûn phaåm:
Laø hình thöùc traû löông cho caù nhaân hoaëc taäp theå ngöôøi lao ñoäng caên
söù vaø ñôn giaù tieàn löông, soá löôïng, chaát löôïng saûn phaåm maø hoï laøm ra,
aùp duïng ñoái vôùi ngöôøi lao ñoäng laøm vieäc trong khu vöïc saûn xuaát. Traû
löông saûn phaåm coù moät soá hình thöùc nhö sau:
a- Traû löông saûn phaåm caù nhaân tröïc tieáp
Traû löông saûn phaåm caù nhaân tröïc tieáp laø traû löông caên cöù vaø soá
löôïng, chaát löôïng saûn phaåm ñaûm baûo quy ñònh vaø ñôn giaù tieàn löông coá
ñònh. Ñaëc ñieåm cuûa caùch traû löông naøy laø traû löông coù theå ñöôïc traû theo
töøng coâng vieäc vôùi ñôn giaù nhaát ñònh. Khi ñaõ xaùc ñònh ñöôïc ñònh möùc, ñôn
giaù nhaân coâng töông öùng cho töøng böôùc coâng vieäc. Tieàn löông nhieàu hay ít
phuï thuoäc vaø soá löôïng thöïc teá hoaøn thaønh taïi moãi böôùc coäng vieäc.
Hình thöùc traû löông naøy ñöôïc aùp duïng roäng raõi ñoái vôùi ngöôøi tröïc
tieáp saûn xuaát, trong ñieàu kieän lao ñoäng cuûa hoï mang tính chaát töông ñoái ñoäc
34
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
laäp, coù theå ñònh möùc vaø kieåm tra nghieäm thu saûn phaåm moät caùch cuï theå
rieâng bieät.
n
L SPTT Qni * L ñg
i 1
LSPTT
: löông saûn phaåm tröïc tieáp caù nhaân.
Qtti
: soá löôïng thöïc teá hoaøn thaønh cuûa saûn phaåm i.
Lñg
: ñôn giaù tieàn löông cho moät ñôn vò saûn phaåm i.
n
: soá loaïi saûn phaåm.
Löông saûn phaåm tröïc tieáp caù nhaân chia laøm hai daïng:
Löông saûn phaåm tröïc tieáp caù nhaân khoâng haïn cheá coù taùc duïng
khuyeán khích tröïc tieáp töøng caù nhaân hoaëc taäp theå lao ñoäng, kích thích ngöôøi
lao ñoäng naâng cao tay ngheà vaø trình ñoä. Tuy nhieân coøn moät soá haïn cheá nhö
laøm cho ngöôøi lao ñoäng chaïy theo soá löôïng, söû duïng keùm hieäu quaû chi phí
hoaëc hình thaønh thoùi quen deã laøm khoù boû.
Löông saûn phaåm tröïc tieáp caù nhaân haïn cheá: laø möùc saûn löôïng coù
söï khoáng cheá toái ña. Do coù söï haïn cheá veà soá löôïng neân cuõng bò haïn cheá
nhieàu veà taùc duïng, nhaát laø saûn löôïng tôùi haïn vaø thöôøng aùp duïng nhieàu
trong tröôøng hôïp caùc doanh nghieäp ñang gaëp khoù khaên trong vieäc tieâu thuï
saûn phaåm.
b- Traû löông saûn phaåm giaùn tieáp
Traû löông saûn phaåm giaùn tieáp laø traû löông cho coâng nhaân phuïc vuï caên
cöù vaøo tyû leä hoaøn thaønh ñònh möùc lao ñoäng cuûa coâng nhaân chính maø hoï
phuïc vuï. Hình thöùc naøy ñöôïc aùp duïng cho caùc lao ñoäng vaø coâng nhaân phuïc
nhö: ngöôøi quaûn lyù phaân xöôûng, quaûn ñoác hay thôï phuï khi maø coâng vieäc
cuûa hoï aûnh höôûng tôùi vieäc ñaït vaø vöôït möùc cuûa coâng nhaân chính.
LSPGT = LGti * KGT
LSPGT
: löông saûn phaåm cuûa lao ñoäng giaùn tieáp.
LSPTP
: löông saûn phaåm cuûa lao ñoäng tröïc tieáp i.
KGT
: heä soá giaùn tieáp.
K GT
L CBGT
L TTi
LCBGT
: löông caáp baäc cuûa lao ñoäng giaùn tieáp.
LTTi
: löông cuûa lao ñoäng tröïc tieáp i theo cheá ñoä.
c- Traû löông tính theo saûn phaåm taäp theå
Traû löông theo saûn phaåm taäp theå laø hình thöùc traû löông caên cöù vaøo soá
löôïng saûn phaåm hay coâng vieäc do moät taäp theå coâng nhaân ñaõ hoaøn thaønh.
35
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
Hình thöùc naøy ñöôïc aùp duïng cho nhöõng coâng vieäc maø saûn phaåm do moät
taäp theå coâng nhaân thöïc hieän nhö laép raùp caùc thieát bò, saûn xuaát caùc boä
phaän laøm vieäc theo daây chuyeàn... OÛû ñaây tieàn löông saûn phaåm cuûa töøng
ngöôøi ñöôïc xaùc ñònh caên cöù vaøo keát quaû saûn phaåm chung cuûa caû toå vaø
ñôn giaù saûn phaåm caù nhaân. Coâng thöùc xaùc ñònh löông saûn phaåm taäp theå
nhö sau:
LSPTT = QTT * LÑG toå
LSPTT
: löông saûn phaåm cuûa taäp theå
QTT
: saûn löôïng saûn phaåm thöïc teá cuûa caû toå
LÑG toå
: ñôn giaù tieàn löông cuûa taäp theå
S
L ÑG toå TSP * L sj
j 1
TSP
Lgj
S
: möùc lao ñoäng cuûa ñôn vò saûn phaåm
: möùc löông giôø cuûa ngöôøi thöù i trong toå
: soá ngöôøi lao ñoäng trong toå
Vieäc phaân phoái tieàn löông cho caùc thaønh vieân ñöôïc thöïc hieän theo hai
caùch sau:
1. Caên cöù vaøo thôøi gian laøm vieäc thöïc teá vaø ñôn giaù löông:
Lj
L SPTT
S
TTTj * L ñgj
j 1
Lj
: löông saûn phaåm cuûa ngöôøi thöù j
LSP t
: löông saûn phaåm taäp theå
TTT j : thôøigian laøm vieäc tröïc tieáp cuûa ngöôøi thöù j
: ñôn giaù tieàn löông / 1 ñôn vò saûn phaåm cuûa ngöôøi thöù j
Lñg j
Caùch phaân phoái naøy coù keå ñeán caáp baäc coâng vieäc neân chính xaùc vaø
coù taùc duïng kuyeán khích ngöôøi lao ñoäng hôn.
2. Caên cöù vaøo ñieåm chaám coâng:
Lj
L SPt
S
* D Cj
D Cj
j 1
Lj : löông saûn phaåm taäp theå cuûa ngöôøi thöù j
LSP t : löông saûn phaåm taäp theå
DCj : ñieåm chaám cho coâng nhaân treân cô sôû keát quaû lao ñoäng ñoùng
goùp.
Hình thöùc traû löông theo saûn phaåm taäp theå coù öu ñieåm laø khuyeán khích
nhaân coâng trong toå nhoùm naâng cao traùch nhieäm tröôùc taäp theå, quan taâm
36
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
ñeán keát quaû cuoái cuøng cuûa toå, song noù coù nhöôïc ñieåm laø saûn phaåm cuûa
moãi coâng nhaân khoâng tröïc tieáp quyeát ñònh tieàn löông cuûa hoï. Do ñoù ít
khuyeán khích coâng nhaân naâng cao naêng suaát lao ñoäng.
1.9.3 Hình thöùc traû löông khoaùn
Hình thöùc traû löông khoaùn xeùt veà thöïc chaát cuõng thuoäc hình thöùc traû
löông theo saûn phaåm ñöôïc aùp duïng cho nhöõng coâng vieäc khoâng theå ñònh
möùc theo töøng chi tieát, boä phaän coâng vieäc hoaëc xeùt ra nhöõng coâng vieäc
giao töøng vieäc chi tieát khoâng coù lôïi veàmaët kinh teá neân phaûi giao toaøn boä
khoái löôïng coâng vieäc hoaëc nhieàu vieäc caàn phaûi hoaøn thaønh trong moät
khoaûng thôøi gian nhaát ñònh vôùi soá löôïng vaø chaát löôïng xaùc ñònh tröôùc khi
baét ñaàu coâng taùc.
Hình thöùc traû löông khoaùn coù taùc duïng khuyeán khích coâng nhaân hoaøn
thaønh nhieäïm vuï tröôùc thôøi haïn, nhöng vaãn phaûi ñaûm baûo chaát löôïng coâng
vieäc thoâng qua hôïp ñoâng giao khoaùn. Khi aùp duïng tieàn löông khoaùn phaûi
xaây döïng cheá ñoä kieåm tra chaát löôïng vaø thoáng keâ thôøi gian laøm vieäc thaät
chaët cheõ ñoái vôùi coâng vieäc hoaøn thaønh maø chaát löôïng keùm thì ñoøi hoûi
phaûi laøm laïi vaø khoâng traû löông.
Hình thöùc traû löông naøy chæ aùp duïng phaûi hoaøn nhöõng coâng vieäc ñoät
xuaát, nhö söûa chöõa, thaùo laép nhanh moät soá thieát bò ñeå ñöa vaøo saûn xuaát
vaø cuõng coù theå aùp duïng tính löông cho caù nhaân vaø taäp theå.
a- Caùc hình thöùc traû löông khoaùn
* Xeùt theo ñoái töôïng coâng vieäc
1. Khoaùn vieäc, khoaùn theo coâng ñoaïn saûn xuaát: laø hình thöùc khoaùn cho
töøng coâng ñoaïn, töøng coâng vieäc rieâng leû, khi nhöõng coâng vieäc, coâng ñoaïn
naøy keát thuùc thì taïo ra nhöõng baùn thaønh phaåm , khoaùn coâng vieäc. Khoaùn
coâng vieäc coâng ñoaïn chæ yeâu caàu xaùc ñònh ñöôïc khoái löôïng trong phaïm vi,
giôùi haïn hoaøn thaønh, loaïi naøy thöôøng chæ khoaùn tröïc tieáp tôùi ngöôøi lao
ñoäng.
2. Khoaùn saûn phaåm cuoái cuøng: laø daïng khoaùn löông cho caùc caùc nhaân
taäp theå ngöôøi lao ñoäng cho tôùi saûn phaåm cuoái cuøng khi keát thuùc quaù trình
saûn xuaát, phaûi ñaûm baûo caùc yeâu caàu chaát löôïng, quy caùch, hình daùng maãu
maõ, maøu saéc nhö thaønh phaåm tieâu duøng ñöôïc. Hình thöùc khoaùn naøy yeâu
caàu phaûi coù moät hoaëc moät boä phaän ngöôøi laøm coâng taùc ñieàu haønh, do
ñoù saûn phaåm phaûi traûi qua nhieàu coâng ñoaïn saûn xuaát. Neáu toå chöùc ñöôïc
quaù trình saûn xuaát hôïp lyù, trình ñoä töï saûn xuaát roõ raøng thì coâng taùc.
3. Khoaùn goïn: laø daïng khoaùn löông ñaëc bieät do coù söï keát hôïp traû
löông khoaùn cho taäp theå ngöôøi lao ñoäng nhaèm hoaøn thaønh saûn phaåm cuoái
cuøng ñoàng thôøi vôùi vieäc haïch toaùn kinh teá noäi boä veà coâng cuï vaø chi phí
37
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
khaùc theo saûn phaåm cuoái cuøng ñoù.
* Xeùt möùc ñoä chi phí:
1. Khoaùn moät phaàn chi phí: Khoaùn chæ goàm moät soá loaïi nhaát ñònh. Ví
duï khoaùn löông keøm theo chi phí nguyeân vaät lieäu, sau khi hoaøn thaønh hôïp
ñoàng khoaùn toaøn boä phaàn coøn laïi laø löông cuûa coâng nhaân bao goàm tieàn
löông vaø caùc khoaûn tieát kieäm chi phí.
2. Khoaùn toaøn boä chi phí: laø hình thöùc khoaùn maø beân giao khoaùn chæ
goàm moät soá loaïi chi phí coù lieân quan ñeán quaù trình saûn xuaát ra saûn phaåm,
thöïc hieän khoaùn hieàu loaïi chi phí. Doanh nghieäp nhaän khoaùn hoaøn thaønh
hôïp ñoàng seõ thu ñôïc tieàn löông. Ngoaøi ra coøn nhaän ñöôïc moät khoaûn tieàn
thöôûng toång hôïp laø tieàn haï giaù thaønh saûn xuaát neáu chi phí thöïc teá laøm ra
saûn phaåm thaáp hôn giaù thaønh thanh toaùn maø doanh nghieäp nhaän vôùi giaù
giao hôïp ñoàng vaø chòu loã trong tröôøng hôïp ngöôïc laïi.
b- Caùc bieän phaùp phaân phoái thu nhaäp töø giao khoaùn
1. Traû löông khoaùn cho caùc caù nhaân hoaëc taäp theå, nhoùm, toå coâng
nhaân saûn xuaát: Thaønh phaàn ñoái töôïng traû löông chæ bao goàm löïc löôïng lao
ñoäng tröïc tieáp coù tính chaát lao ñoäng thuaàn nhaát, kho giao khoaùn thöôøng chæ
giao nhöõng coâng vieäc coù tính chaát chuyeân moân, phaân phoái thu nhaäp chæ
giaûi quyeát moái quan heä giöõa töøng caù nhaân vôùi nhau. Hình thöùc aùp duïng
laø khoaùn vieäc, khoaùn saûn phaåm hoaëc khoaùn löông. Trong tröôøng hôïp nhaän
khoaùn laø taäp theå ngöôøi lao ñoäng thì caùch phaân chia tieàn löông cho töøng caù
nhaân theo daïng löông saûn phaåm taäp theå. Neáu khoaùn quyõ löông cho taäp theå
thì taäp theå ngöôøi lao ñoäng ôû ñaây goàm coâng nhaân tröïc tieáp saûn xuaát, toaøn
boä ñöôïc goïi chung laø khoái tröïc tieáp saûn xuaát.
2. Giao khoaùn quyõ löông theo khoái löôïng saûn xuaát cho taäp theå: Theo tính
chaát lao ñoäng, toaøn boä soá nhaân vieân cuûa doanh nghieäp ñöôïc phaân chia
thaønh hai khoái chính: khoái giaùn tieáp vaø khoái tröïc tieáp. Khoái gaùn tieáp bao
goàm coâng nhaân tröïc tieáp ñieàu haønh vaø phuïc vuï nôi saûn xuaát. Do ñoù ngoaøi
vieäc giaûi quyeát moái quan heä phaân phoái keå treân caàn giaûi quyeát moái quan
heä caù nhaân giöõa hai khoái vôùi nhau sao cho phuø hôïp.
1.9.4 Hình thöùc traû löông theo saûn phaåm luõy tieán
Traû löông theo saûn phaåm luõy tieán thöïc chaát thöïc chaát laø duøng nhieàu
ñôn giaù khaùc nhau tuøy theo trình ñoä hoaøn thaønh vöôït möùc cuûa coâng nhaân.
Nguoàn tieàn ñeå traû theâm cho cheá ñoä naøy döïa vaøo tieàn tieát kieäm chi phí
saûn xuaát giaùn tieáp coá ñònh. Hình thöùc traû lông naøy duøng hai loaïi ñôn giaù:
coá ñònh vaø luõy tieán. Soá saûn phaåm hoaøn thaønh trong ñònh möùc seõ ñöôïc
traû theo ñôn giaù luõy tieán. Ñôn giaù naøy döïa vaøo ñôn giaù coá ñònh vaø coù tính
ñeán tyû leä taêng ñôn giaù. Ngöôøi ta chæ duøng moät soá tieát kieäm ñöôïc veà chi
38
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
phí saûn xuaát giaùn tieáp coá ñònh ( thöôøng laø 50%) ñeå taêng ñôn giaù phaàn coøn
laïi ñeå haï giaù thaønh.
Tyû leä taêng ñôn giaù hôïp lyù veà kinh teá ñöôïc tính theo coâng thöùc:
K
D cd * Tc
* 100
D1
K : tyû leä taêng ñôn giaù hôïp lyù
Dcd : tyû troïng chí phí saûn xuaát giaùn tieáp coá ñònh trong saûn phaåm
Tc : tyû leä veà soá tieàn tieát kieäm veà chi phí saûn xuaát giaùn tieáp coá
ñònh duøng ñeå taêng dôn giaù.
D1 : tyû troïng cuûa tieàn coâng nhaân saûn xuaát trong quaù trình saûn
phaåm khi hoaøn thaønh vöôït möùc saûn löôïng 100% tieàn cuûa coâng nhaân nhaän
ñöôïc tính theo coâng thöùc:
L (P* Q) P * K * (Qt Q0 )
L
tieán
Qt
P
K
: toång soá tieàn löông cuûa coâng nhaân höôngt heo saûn phaåm luõy
: löôïng saûn phaåm thöïc teá
: ñôn giaù coá ñònh tính theo saûn phaåm
: tyû leä ñôn giaù saûn phaåm ñöôïc naâng cao
Khi aùp duïng hình thöùc traû löông theo saûn phaåm luõy tieán phaûi chuù yù:
Thôøi gian traû löông khoâng neân quy ñònh quaù ngaén (haøng ngaøy) ñeå
traùnh tình traïng khoâng hoaøn thaønh ñònh möùc haøng thaùng, thôøi gian traû
coâng neân quy ñònh trong thaùng.
Ñôn giaù ñöôïc naâng cao nhieàu hay ít trong nhöõng saûn phaåm vöôït möùc
khôûi ñieåm laø do möùc ñoä quan troïng cuûa boä phaän saûn xuaát quyeát ñònh.
Hình thöùc traû löông naøy toác ñoä taêng tieàn löông cuûa coâng nhaân
thöôøng cao hôn naêng suaát lao ñoäng cuûa hoï. Vì vaäy hình thöùc traû löông naøy
khoâng ñöôïc aùp duïng roäng raõi. Tuy nhieân hình thöùc traû löông naøy cuõng
khuyeán khích maïnh vieäc taêng naêng suaát lao ñoäng vaø taêng saûn löôïng.
1.9.5 Hình thöùc traû löông theo saûn phaåm coù thöôûng:
Traû löông theo saûn phaåm coù thöôûng thöïc chaát laø cheá ñoä traû löông theo
saûn phaåm keát hôïp vôùi tieàn thöôûng. Khi aùp duïng cheá ñoä tieàn löông naøy,
toaøn boä saûn phaåm ñöôïc traû theo moät dôn giaù thoáng nhaát, coøn soá tieàn
thöôûng seõ caên cöù vaøo trình ñoä hoaøn thaønh tieàn löông theo saûn phaåm coù
thöôûng (Lth) tính theo coâng thöùc:
L m.n
100
: tieàn löông saûn phaåm vôùi ñôn giaù coá ñònh
L th L sp
L
39
Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software
http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.
m : % phaàn tieàn thöôûng cho cho 1% hoaøn thaønh ñònh möùc chæ tieâu
thöôûng
n : % hoaøn thaønh vöôït möùc chæ tieâu thöôûng
Yeâu caàu cô baûn khi aùp duïng cheá ñoâ traû löông naøy laø phaûi quy ñònh
ñuùng ñaén caùc chæ tieâu, möùc vaø nguoàn tieàn thöôûng.
1.10 Tieàn thöôûng
Baûn chaát cuûa tieàn thöôûng: Tieàn thöôûng thöïc chaát laø khoaûn boå xung
cho tieàn löông ñeå quaùn trieät ñaày ñuû hôn nguyeân taéc phaân phoái theo lao
ñoäng vaø gaén vôùi hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh cuûa ñôn vò. Tieàn thöôûng laø
moät trong nhöõng bieän phaùp khuyeán khích baèng vaät chaát ñoái vôùi ngöôøi lao
ñoäng nhaèm ñoäng vieân moïi ngöôøi phaùt huy tích cöïc saùng taïo trong saûn xuaát
ñeå naâng cao naêng suaát lao ñoäng, chaát löôïng saûn phaåm, söû duïng ñaày ñuû
coâng suaát maùy moùc thieát bò, tieát kieäm vaät tö, haï giaù thaønh saûn phaåm,
taêng tích luyõ goùp phaàn hoaøn thaønh toaøn dieän keá hoaïch ñöôïc giao.
Khi toå chöùc caùc hình thöùc tieàn thöôûng caàn chuù yù caùc noäi dung sau:
Chæ tieâu thöôûng: laø moät trong nhöõng yeáu toá quan troïng nhaát cuûa
moãi hình thöùc tieàn thöôûng, yeâu caàu phaûi roõ raøng. Vieäc xaùc ñònh
caùc chæ tieâu thöôûng phaûi caên cöù vaøo soá löôïng vaø chaát löôïng lao
ñoäng cuûa ngöôøi lao ñoäng (möùc tieàn thöôûng phuï thuoäc vaøo thaønh
tích coâng taùc cuûa baûn thaân ngöôøi lao ñoäng nhieàu hay ít). Nhöõng chæ
tieâu veà soá löôïng nhö hoaøn thaønh vöôït möùc saûn löôïng, ñaït vaø vöôït
caùc möùc lao ñoäng. Caùc chæ tieâu veà chaát löôïng coù theå laø tyû leä
saûn phaåm loaïi moät, tieát kieäm nguyeân, nhieân vaät lieäu…
Ñieàu kieän thöôûng ñeå xaùc ñònh nhöõng tieâu ñeà thöïc hieän moät hình
thöùc tieàn thöôûng naøo ñoù, ñoàng thôøi duøng ñeû kieåm tra vieäc thöïc
hieän chæ tieâu xeùt thöôûng.
Nguoàn tieàn thöôûng.
Thoâng thöôøng moãi hình thöùc tieàn thöôûng chæ neân quy ñònh moät chæ
thieâu xeùt thöôûng chính ñoàng thôøi quy ñònh moät soá ñieàu kieän xeùt thöôûng,
neáu khoâng ñuû caùc ñieàu kieän ño seõ ñöôïc thöôûng vôùi nhöõng tyû leä thaáp
hôn.
Möùc tieàn thöôûng laø moät yeáu toá kích thích quan troïng ñeå ngöôøi lao ñoäng
quan taâm ñeán coâng vieäc, vieäc thöïc hieän caùc hình thöùc tieàn thöôûng cao hay
thaáp tuyø thuoäc vaø vaøo nguoàn tieàn thöôûng vaø tuy theo yeâu caáu khuyeáân
khích cuûa hình thöùc tieàn thöôûng ñoù.
40
- Xem thêm -