Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Lêi nãi ®Çu
Trong giai ®o¹n võa qua ®Êt níc ta ®· cã nh÷ng thµnh tùu næi bËt trong ®æi
míi qu¶n lý kinh tÕ còng nh c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ - x· héi. HiÖn nay, nÒn kinh
tÕ níc ta ®· chuyÓn m×nh tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn
kinh tÕ thÞ trêng, cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ níc. Trong qu¸ tr×nh ®ã, hÖ thèng kÕ
to¸n ViÖt Nam còng cã nh÷ng bíc ®æi míi, tiÕn bé vµ nh¶y vät phï hîp víi c¬
chÕ kinh tÕ míi còng nh sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt níc.
X©y dùng c¬ b¶n lµ ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt t¹o ra c¬ së vËt chÊt kü thuËt
cho nÒn kinh tÕ quèc d©n, chiÕm kho¶ng 30% tæng sè vèn ®Çu t cña c¶ níc. S¶n
phÈm cña ngµnh x©y l¾p thêng lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cã gi¸ trÞ
lín, thêi gian sö dông l©u dµi, cã ý nghÜa quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ cña ®Þa
ph¬ng còng nh nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Trong giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ hiÖn nay, bíc ®ét ph¸ ®Çu
tiªn quan träng ®ã lµ x©y dùng, hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së h¹ tÇng. §iÒu nay kh«ng chØ
cã nghÜa lµ khèi lîng c«ng viÖc cña ngµnh XDCB t¨ng lªn mµ cïng víi nã lµ sè
vèn ®Çu t XDCB còng t¨ng lªn. §iÒu quan t©m hµng ®Çu lµ lµm sao cã thÓ qu¶n
lý mét c¸ch cã hiÖu qu¶ vèn ®Çu t, tr¸nh t×nh tr¹ng l·ng phÝ, thÊt tho¸t vèn trong
®iÒu kiÖn thùc hiÖn dù ¸n x©y l¾p thêng kÐo dµi vÒ mÆt thêi gian. ChÝnh v× lÏ ®ã
mµ h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt (CPSX) vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cã ý nghÜa hÕt
søc quan träng ®èi víi c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p nãi riªng vµ c¸c Doanh nghiÖp
s¶n xuÊt nãi chung.
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, Doanh nghiÖp kh«ng nh÷ng ph¶i cã uy tÝn mµ gi¸ c¶
s¶n phÈm cña Doanh nghiÖp còng ph¶i cã tÝnh c¹nh tranh. Muèn h¹ gi¸ thµnh
s¶n phÈm Doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý tèt c¸c kh©u s¶n xuÊt, h¹ch to¸n ®Çy ®ñ
c¸c chi phÝ bá ra, gi¶m thiÓu tèi ®a c¸c chi phÝ. Muèn vËy, Doanh nghiÖp ph¶i
thùc hiÖn tèt c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm, tõ
®ã phôc vô tèt cho viÖc ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kÕt qu¶, hoµn thiÖn bé m¸y qu¶n lý,
tæ chøc s¶n xuÊt ®Ó Doanh nghiÖp tån t¹i vµ ph¸t triÓn.
NhËn thøc ®îc vÊn ®Ò trªn, em m¹nh d¹n lùa chän ®Ò tµi:
"Hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm t¹i c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p".
KÕt cÊu cña ®Ò tµi, ngoµi lêi më ®Çu vµ kÕt luËn gåm 2 phÇn chÝnh sau:
PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm trong c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p.
PhÇn II: Thùc tr¹ng h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c
Doanh nghiÖp x©y l¾p vµ ý kiÕn ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn vÊn ®Ò trªn.
Do ph¹m vi ®Ò tµi réng, thêi gian nghiªn cøu h¹n chÕ nªn bµi viÕt cña em
kh«ng tr¸nh khái nh÷ng sai sãt. Em rÊt mong nhËn ®îc ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c
thÇy, c« gi¸o vµ c¸c b¹n.
PhÇn I
Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ h¹ch to¸n CPSX vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm trong c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p
I-/
§Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p cã ¶nh hëng ®Õn
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
h¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
XDCB lµ mét ngµnh s¶n xuÊt vËt chÊt cã chøc n¨ng t¸i s¶n xuÊt TSC§ cho
c¸c ngµnh kinh tÕ quèc d©n,t¹o c¬ së vËt chÊt cho x· héi, t¨ng tiÒm lùc kinh tÕ
cho ®Êt níc. Trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc, XDCB
®ãng mét vai trß hÕt søc quan träng. Mét phÇn vèn lín ®· ®îc ®Çu t vµo lÜnh vùc
x©y dùng, chiÕm h¬n 30% tæng sè vèn ®Çu t cho c¸c ngµnh kinh tÕ cña c¶ níc.
Mét lµ: s¶n phÈm x©y l¾p lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cã quy m«
lín, kÕt cÊu phøc t¹p, thêi gian s¶n xuÊt kÐo dµi mang tÝnh tæng hîp vÒ nhiÒu
mÆt nh kinh tÕ - chÝnh trÞ, nghÖ thuËt, nã vèn ®a d¹ng nhng mang tÝnh ®¬n chiÕc.
Do ®Æc ®iÓm nµy cho nªn viÖc tæ chøc qu¶n lý vµ h¹ch to¸n ph¶i cã c¸c dù ¸n thi
c«ng.
Hai lµ: Qu¸ tr×nh thi c«ng ®îc chia lµm nhiÒu giai ®o¹n vµ mçi giai ®o¹n
bao gåm nhiÒu c«ng viÖc kh¸c nhau. C¸c c«ng viÖc chñ yÕu ®îc thùc hiÖn ngoµi
trêi nªn bÞ ¶nh hëng lín bëi c¸c yÕu tè thêi tiÕt, tù nhiªn. H¬n n÷a, s¶n phÈm
x©y l¾p cè ®Þnh t¹i n¬i s¶n xuÊt cßn c¸c ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt ph¶i di chuyÓn theo
®Þa ®iÓm ®Æt s¶n phÈm. Do ®ã, qu¸ tr×nh vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng kh«ng cã tÝnh æn
®Þnh, mµ lu«n lu«n biÕn ®éng theo ®Þa ®iÓm x©y dùng vµ theo tõng giai ®o¹n thi
c«ng. ChÝnh v× vËy mµ c«ng t¸c qu¶n lý gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n.
Ba lµ: s¶n phÈm x©y l¾p hoµn thµnh kh«ng nhËp kho mµ cã thÓ ®îc tiªu thô
ngay theo gi¸ dù to¸n hoÆc gi¸ ®· ®îc tho¶ thuËn víi chñ ®Çu t. Nãi mét c¸ch
kh¸c, nã ®îc mua b¸n, tr¶ gi¸ tríc khi ®îc s¶n phÈm, do vËy tÝnh chÊt hµng ho¸
cña s¶n phÈm x©y l¾p thÓ hiÖn kh«ng râ nÐt.
Bèn lµ: ®èi tîng tËp hîp chi phÝ x©y l¾p lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng
tr×nh giai ®o¹n c«ng viÖc cã ®iÓm dõng kü thuËt vµ tèi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm x©y l¾p lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh cã ®iÓm dõng kü thuËt ®·
hoµn thµnh.
Tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh x©y l¾p nãi trªn cho nªn viÖc
h¹ch to¸n trong c¸c ®¬n vÞ x©y l¾p cã ®Æc ®iÓm:
Thø nhÊt, ®èi tîng h¹ch to¸n cã thÓ lµ c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh, c¸c giai
®o¹n c«ng viÖc cña h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc nhãm c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh...
tõ ®ã x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ thÝch hîp.
Thø hai, ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh lµ h¹ng môc c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh, c¸c
giai ®o¹n c«ng viÖc ®· hoµn thµnh, c¸c khèi lîng x©y l¾p cã tÝnh dù to¸n riªng
®· hoµn thµnh tõ ®ã, x¸c ®Þnh ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thÝch hîp: ph¬ng ph¸p
tÝnh trùc tiÕp, ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ, ph¬ng ph¸p hÖ sè hoÆc tû lÖ...
Thø ba, xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm cña ph¬ng ph¸p lËp dù to¸n trong XDCB dù
to¸n ®îc lËp theo tõng h¹ng môc chi phÝ: ®Ó cã thÓ so s¸nh kiÓm tra chi phÝ, s¶n
xuÊt x©y l¾p thùc tÕ ph¸t sinh víi dù to¸n chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ®îc ph©n lo¹i
theo chi phÝ nguyªn liÖu, vËt liÖu trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp vµ chi phÝ
s¶n xuÊt chung.
II-/ B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm.
1-/ CPSX s¶n phÈm x©y l¾p:
a) Kh¸i niÖm vµ néi dung kinh tÕ cña CPSX s¶n phÈm x©y l¾p.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp x©y l¾p lµ mét qu¸ tr×nh
biÕn ®æi mét c¸ch cã ý thøc, cã môc ®Ých c¸c yÕu tè ®Çu vµo cho qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt thi c«ng ®Ó t¹o nªn c¸c c«ng tr×nh h¹ng môc c«ng tr×nh nhÊt ®Þnh.
C¸c yÕu tè vÒ lao ®éng, ®èi tîng lao ®éng (biÓu hiÖn cô thÓ lµ c¸c hao phÝ
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
vÒ lao ®éng vËt ho¸) díi sù t¸c ®éng cã ý thøc cña søc lao ®éng (biÓu hiÖn lµ hao
phÝ vÒ lao ®éng sèng) qua qu¸ tr×nh biÓn ®æi sÏ t¹o ra c¸c s¶n phÈm x©y l¾p. §Ó
®o lêng c¸c hao phÝ mµ Doanh nghiÖp ®· bá ra trong tõng thêi kú nh»m tæng
hîp, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ ®Çu ra, phôc vô yªu cÇu qu¶n lý th× mäi hao phÝ cuèi cïng
®Òu tån t¹i trong mèi quan hÖ hµng ho¸ - tiÒn tÖ vµ ®îc biÓu hiÖn díi h×nh thøc
gi¸ trÞ, gäi lµ CPSX.
Nh vËy, chi phÝ s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña toµn
bé c¸c hao phÝ vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ Doanh nghiÖp x©y l¾p
bá ra cã liªn quan ®Õn khèi lîng x©y l¾p trong kú.
B¶n chÊt cña chi phÝ x©y l¾p lµ sù dÞch chuyÓn - chuyÓn dÞch gi¸ trÞ cña c¸c
yÕu tè s¶n xuÊt vµo c¸c ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
C¸c chi phÝ nµy kh«ng liªn quan ®Õn hîp ®ång s¶n xuÊt nh: chi phÝ qu¶n lý
Doanh nghiÖp, chi phÝ b¸n hµng... kh«ng ®îc tÝnh vµo chi phÝ s¶n xuÊt.
b) Ph©n lo¹i CPSX s¶n phÈm x©y l¾p.
Tuú tõng quèc gia, tõng thêi kú vµ tuú theo yªu cÇu qu¶n lý cña tõng ®èi tîng cô thÓ mµ ngêi ta ph©n lo¹i chi phÝ theo mét tiªu thøc nhÊt ®Þnh. ë níc ta,
viÖc ph©n lo¹i chi phÝ ®îc c¸c Doanh nghiÖp ¸p dông tuú theo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt
kinh doanh, ®Æc ®iÓm qu¶n lý vµ tr×nh ®é nghiÖp vô cña mçi Doanh nghiÖp sao
cho hîp lý. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i chi phÝ.
Ph©n lo¹i CPSX theo yÕu tè:
Chi phÝ NVL nh xi m¨ng, s¾t, thÐp, g¹ch....
Chi phÝ c«ng cô, dông cô nh giµn gi¸o, cuèc xÎng...
Chi phÝ nhiªn liÖu, ®éng lùc mua ngoµi: x¨ng, dÇu, mì...
Chi phÝ tiÒn l¬ng cña c«ng nh©n trùc tiÕp, gi¸n tiÕp, lao ®éng thuª
ngoµi, trÝch BHXH, BHYT, chi phÝ c«ng ®oµn theo tû lÖ quy ®Þnh.
Chi phÝ khÊu hao TSC§.
Chi phÝ dÞch vô mua ngoµi: tiÒn ®iÖn, tiÒn níc, ®iÖn tho¹i.
Chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c
Ph©n lo¹i CPSX theo ph¬ng ph¸p tËp hîp CPSX vµ mèi quan hÖ víi
®èi tîng chÞu chi phÝ.
Chi phÝ trùc tiÕp: lµ nh÷ng chi phÝ cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt ra mét lo¹i s¶n phÈm, mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh bao gåm: chi phÝ NVL
trùc tiÕp, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, chi phÝ m¸y thi c«ng, chi phÝ s¶n xuÊt
chung.
Chi phÝ gi¸n tiÕp: lµ c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn s¶n xuÊt s¶n phÈm nhng
nh÷ng chi phÝ nµy ph¸t sinh ë bé phËn qu¶n lý ®éi thi c«ng.
Ph©n lo¹i theo kho¶n môc
Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp (NVLTT)
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
Chi phÝ chung
Chi phÝ s¶n xuÊt (CPSX) chung
Chi phÝ b¸n hµng
Chi phÝ qu¶n lý Doanh nghiÖp
c) §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt trong kinh
doanh x©y l¾p.
§èi tîng h¹ch to¸n CPSX.
ViÖc x¸c ®Þnh ®èi tîng h¹ch to¸n CPSX thùc chÊt lµ x©y dùng ph¹m vi hay
giíi h¹n cña chi phÝ nh»m phôc vô cho viÖc kiÓm tra, ph©n tÝch chi phÝ vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm. Tuú tõng c«ng viÖc, tr×nh ®é qu¶n lý cña mçi Doanh nghiÖp
x©y l¾p mµ cã ®èi tîng h¹ch to¸n chi phÝ kh¸c nhau, cã thÓ lµ:
C«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
§¬n ®Æt hµng
Giai ®o¹n c«ng viÖc hoµn thµnh
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n CPSX.
Tuú tõng Doanh nghiÖp x©y l¾p mµ cã thÓ ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng
ph¸p h¹ch to¸n chi phÝ sau:
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n CPSX theo c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n CPSX theo ®¬n ®Æt hµng
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n CPSX theo ®¬n vÞ thi c«ng.
2-/ Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
a) Kh¸i niÖm
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña tæng sè c¸c hao phÝ
vÒ lao ®éng sèng vµ lao ®éng vËt ho¸ mµ Doanh nghiÖp x©y l¾p bá ra cã liªn
quan tíi khèi lîng x©y l¾p ®· hoµn thµnh.
b) B¶n chÊt vµ néi dung kinh tÕ cña gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
Gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p lµ toµn bé chi phÝ chi ra nh chi phÝ NVL, chi
phÝ nh©n c«ng, chi phÝ m¸y thi c«ng vµ c¸c chi phÝ kh¸c... tÝnh b»ng tiÒn ®Ó hoµn
thµnh mét khèi lîng s¶n phÈm x©y l¾p nhÊt ®Þnh, cã thÓ lµ mét giai ®o¹n c«ng
viÖc cã thiÕt kÕ vµ dù to¸n riªng, cã thÓ lµ mét h¹ng môc c«ng tr×nh hoÆc mét
c«ng tr×nh hoµn thµnh toµn bé. Gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn
thµnh toµn bé lµ gi¸ thµnh s¶n phÈm cuèi cïng cña s¶n phÈm x©y l¾p.
c) Ph©n lo¹i gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
C¨n cø vµo sè liÖu ®Ó tÝnh gi¸ thµnh th× cã 3 lo¹i gi¸ thµnh x©y l¾p
Gi¸ thµnh dù to¸n (Zdt): lµ tæng chi phÝ dù to¸n ®Ó hoµn thµnh mét khèi
lîng s¶n phÈm x©y l¾p. Gi¸ thµnh dù to¸n ®îc lËp tríc khi tiÕn hµnh x©y l¾p trªn
c¬ së c¸c ®Þnh møc thiÕt kÕ ®îc duyÖt khung gi¸ XDCB hiÖn hµnh.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
C«ng thøc tÝnh:
Zdt
=
Gi¸ trÞ dù to¸n cña c«ng
tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh
–
PhÇn lîi nhuËn ®Þnh
møc
Gi¸ thµnh kÕ ho¹ch (Zkh): ®îc x©y dùng tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña
Doanh nghiÖp trªn c¬ së phÊn ®Êu h¹ gi¸ thµnh so víi gi¸ thµnh dù to¸n b»ng c¸c
biÖn ph¸p t¨ng cêng qu¶n lý kü thuËt, vËt t thi c«ng, c¸c ®Þnh møc vµ ®¬n gi¸ ¸p
dông trong c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p.
C«ng thøc tÝnh:
ZKH
=
Zdt
–
Møc h¹ gi¸ dù to¸n
Gi¸ thµnh thùc tÕ (Ztt) : lµ toµn bé chi phÝ thùc tÕ bá ra ®Ó hoµn thµnh
bµn giao khèi lîng x©y l¾p mµ Doanh nghiÖp ®· nhËn thÇu. Nã bao gåm: chi phÝ
theo ®Þnh møc, chi phÝ vît ®Þnh møc, kh«ng ®Þnh møc.
d) §èi tîng vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
§èi tîng tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm
C«ng viÖc ®Çu tiªn trong c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ x¸c ®Þnh ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh. Trong ngµnh XDCB do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt mang tÝnh ®¬n
chiÕc, mçi s¶n phÈm ®Òu ph¶i cã dù to¸n vµ thiÕt kÕ riªng nªn ®èi tîng tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm x©y l¾p thêng lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hay khèi lîng c«ng viÖc cã thiÕt kÕ vµ dù to¸n riªng ®· hoµn thµnh.
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p:
Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ ph¬ng ph¸p sö dông sè liÖu chi phÝ
s¶n xuÊt ®· tËp hîp ®îc ®Ó tÝnh ra gi¸ thµnh s¶n phÈm. Trong c¸c Doanh nghiÖp
x©y l¾p thêng sö dông c¸c ph¬ng ph¸p sau:
Ph¬ng ph¸p gi¶n ®¬n (ph¬ng ph¸p trùc tiÕp)
¸p dông trong trêng hîp ®èi tîng tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi ®èi tîng tËp
hîp CPSX, kú tÝnh gi¸ thµnh phï hîp víi kú b¸o c¸o.
C«ng thøc tÝnh nh sau:
Z = D®k + C - Dck
Z
:
Tæng gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p
C
:
Tæng CPSX ®· tËp hîp theo ®èi lîng
D®k,Dck :
gi¸ trÞ s¶n phÈm dë dang ®Õn kú, cuèi kú
Ph¬ng ph¸p tæng céng chi phÝ
¸p dông trong trêng hîp Doanh nghiÖp x©y l¾p nh÷ng c«ng tr×nh lín CPSX
tËp hîp theo tõng ®éi s¶n xuÊt, cßn gi¸ thµnh s¶n phÈm ®îc tÝnh riªng cho tõng
c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh.
C«ng thøc tÝnh nh sau:
Z = D®k + C1 + C2 + .... + Cn - Dck
Trong ®ã: C1, C2 .... C«ng nghiÖp lµ CPSX ë tõng ®éi hay tõng h¹ng môc
c«ng tr×nh.
Ngoµi ra cßn cè mét sè ph¬ng ph¸p kh¸c nh: ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh
theo ®¬n ®Æt hµng, ph¬ng ph¸p tÝnh theo ®Þnh møc. ViÖc ¸p dông ph¬ng ph¸p
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nµo lµ tuú vµo ®Æc ®iÓm cña tõng Doanh nghiÖp.
III-/ H¹ch to¸n CPSX vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
1-/ KÕ to¸n CPSX x©y l¾p trong c¸c Doanh nghiÖp kÕ to¸n hay tån
kho theo ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
a) H¹ch to¸n chi phÝ NVL trùc tiÕp
Chi phÝ NVL trùc tiÕp trong c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p bao gåm trÞ gi¸ NVL
sö dông phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng tÝnh theo gi¸ thùc tÕ khi xuÊt dïng (kh«ng
bao gåm trÞ gi¸ NVL cña bªn chñ ®Çu t bµn giao).
Chi phÝ NVL trùc tiÕp ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 621
Bªn nî: ph¶n ¸nh gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trùc tiÕp cho ho¹t ®éng x©y l¾p
Bªn cã: - Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng kh«ng hÕt nhËp kho
- KÕt chuyÓn hoÆc tÝnh ph©n bæ trÞ gi¸ NVL thùc tÕ sö dông cho hîp
®ång x©y l¾p trong kú vµo TK 154
TK 621 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau:
Khi xuÊt kho NVL sö dông phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng:
Nî TK 621
TrÞ gi¸ NVL xuÊt dïng
Cã TK 152
Trêng hîp Doanh nghiÖp mua NVL ®a th¼ng ®Õn bé phËn thi c«ng:
Trêng hîp thuéc ®èi tîng chÞu VAT vµ Doanh nghiÖp ¸p dông
VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ:
Nî TK 621 :
Gi¸ mua NVL cha cã VAT
Nî TK 133 :
VAT ®îc khÊu trõ
Cã TK 331, 111, 112...: tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n.
Trêng hîp Doanh nghiÖp ¸p dông VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc
kh«ng thuéc ®èi tîng chÞu VAT
Nî TK 621
Tæng sè tiÒn theo gi¸
thanh to¸n
Cã TK 331, 111, 112...
Nguyªn vËt liÖu xuÊt dïng kh«ng hÕt, cuèi kú nhËp l¹i kho kÕ to¸n c¨n
cø vµo phiÕu b¸o vËt t cßn l¹i cuèi kú ghi:
Nî TK 152
TrÞ gi¸ NVL nhËp kho
Cã TK 621
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Cuèi kú, c¨n cø vµo kÕt qu¶ b¶ng ph©n bæ NVL tÝnh cho tõng ®èi tîng
sö dông NVL theo ph¬ng ph¸p hoÆc ph©n bæ, ghi:
Nî TK 154
Chi phÝ NVL trùc tiÕp (chi tiÕt theo ®èi tîng)
Cã TK 621
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
TK 152, 111, 331
TK 621
TK 154
TËp hîp chi phÝ NVL TT
KÕt chuyÓn chi phÝ
theo tõng ®èi tîng
NVL TT theo tõng ®èi tîng
Gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng
kh«ng hÕt nhËp l¹i kho
Chi phÝ NCTT lµ c¸c chi phÝ lao ®éng trùc tiÕp tham gia vµo qu¸ tr×nh hîp
®ång x©y l¾p bao gåm c¶ kho¶n ph¶i tr¶ cho ngêi lao ®éng trong biªn chÕ cña
Doanh nghiÖp vµ cho ngêi lao ®éng thuª ngoµi (kh«ng bao gåm c¸c kho¶n tÝnh
trÝch theo l¬ng).
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 622.
Bªn nî: Chi phÝ NCTT s¶n xuÊt s¶n phÈm x©y l¾p.
Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ NCTT sang bªn nî TK 154.
TK 622 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau:
Khi tÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n trùc tiÕp x©y l¾p
Nî TK 622
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n x©y l¾p
Cã TK 3341
Khi tÝnh sè tiÒn ph¶i tr¶ nh©n c«ng thuª ngoµi.
Nî TK 622
Sè tiÒn ph¶i tr¶ nh©n c«ng thuª ngoµi
Cã TK 3342
Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ NCTT sang tµi kho¶n 154.
Nî TK 154
Chi phÝ NCTT
Cã TK 622
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ
TK 3341
TK 622
TK 154
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho
CNTTSX trong Doanh nghiÖp
KÕt chuyÓn
TK 3342
Chi phÝ NCTT
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho
CNTTSX thuª ngoµi
Chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ nh÷ng kho¶n chi phÝ ph¸t sinh ë c¸c ®éi s¶n xuÊt,
bao gåm l¬ng nh©n viªn qu¶n lý ®éi, c¸c kho¶n tÝnh theo l¬ng (KPC§, BHXH,
BHYT) theo tû lÖ quy ®Þnh, chi phÝ khÊu hao, chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c
chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
Tµi kho¶n ph¶n ¸nh cho chi phÝ s¶n xuÊt chung lµ TK 627
Bªn nî: TËp hîp c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong kú.
Bªn cã: - C¸c kho¶n ghi gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt chung.
- KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt sang bªn nî TK 154
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau:
TÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn qu¶n lý tæ ®éi thi c«ng:
Nî TK 627
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn
qu¶n lý tæ ®i thi c«ng
Cã TK 334
Khi tÝnh trÝch c¸c kho¶n theo l¬ng (KPC§, BHYT, BHXH)
Nî TK 627
C¸c kho¶n trÝch
theo l¬ng
Cã TK 338 (3382, 3383, 3384)
Khi xuÊt c«ng cô dông cô, sö dông phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng:
Lo¹i thi c«ng 1 lÇn:
Nî TK 627
Cã TK 153
trÞ gi¸ CCDC xuÊt dïng
Lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn
Nî TK 142
Cã TK 153
Hµng th¸ng ph©n bæ ghi
Nî TK 627
Cã TK 142
trÞ gi¸ CCDC xuÊt dïng
møc ph©n bæ hµng th¸ng
Khi trÝch khÊu hao TSC§ sö dông phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng ghi:
Nî TK 627
KhÊu hao TSC§
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Cã TK 214
Nî TK 009
:
Sè khÊu hao ®· trÝch
Khi cã c¸c kho¶n chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ c¸c chi phÝ b»ng tiÒn
phôc vô trùc tiÕp cho thi c«ng:
§èi víi Doanh nghiÖp nép thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
Nî TK 627 :
Chi phÝ theo gi¸ cha cã thuÕ
Nî TK 133 :
ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ
Cã TK 331, 111, 112, 141 :
Tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n.
§èi víi Doanh nghiÖp chÞu VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
Nî TK 627
Tæng gi¸ thanh
to¸n
Cã TK 311, 111, 112, 141
Cuèi th¸ng kÕt chuyÓn CFSX sang TK 154:
Nî TK 154
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Cã TK 627
d) KÕ to¸n chi phÝ m¸y thi c«ng:
§îc h¹ch to¸n riªng thµnh kho¶n môc vµ ®îc ph¶n ¸nh trªn TK 623, trong
trêng hîp Doanh nghiÖp x©y l¾p tiÕn hµnh x©y l¾p c«ng tr×nh hçn hîp võa b»ng
thñ c«ng võa b»ng m¸y:
TK 623: Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
Bªn nî: TËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
Bªn cã: KÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng sang tµi kho¶n liªn quan.
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n cô thÓ nh sau:
Khi tÝnh tiÒn l¬ng ph¶i tr¶ cho nh©n viªn ®iÒu khiÓn m¸y thi c«ng:
Nî TK 623 :
TiÒn l¬ng ph¶i tr¶
Cã TK 334
Khi xuÊt vËt liÖu sö dông phôc vô cho m¸y thi c«ng
Nî TK 623 :
TrÞ gi¸ vËt liÖu xuÊt dïng
Cã TK 152
Khi xuÊt CC - DC sö dông phôc vô cho m¸y thi c«ng
Lo¹i ph©n bæ 1 lÇn:
Nî TK 623 :
TrÞ gi¸ CC - DC xuÊt dïng
Cã TK 153
Lo¹i ph©n bæ nhiÒu lÇn:
Nî TK 142 :
TrÞ gi¸ CC - DC xuÊt dïng
Cã TK 153
Nî TK 623 :
Møc ph©n bæ hµng th¸ng
Cã TK 142
Khi tÝnh khÊu hao m¸y thi c«ng:
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Nî TK 623
Cã TK 214
Nî TK 009 :
:
KhÊu hao m¸y thi c«ng
Sè khÊu hao ®· tÝnh
Khi cã c¸c chi phÝ dÞch vô mua ngoµi sö dông phôc vô m¸y thi c«ng:
Trêng hîp Doanh nghiÖp chÞu thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ:
Nî TK 623 :
Chi phÝ theo gi¸ cha cã thuÕ
Nî TK 133 :
ThuÕ VAT ®îc khÊu trõ
Cã TK 111, 112, 331, 141 :
Tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n.
Trêng hîp Doanh nghiÖp chÞu thuÕ VAT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp:
Nî TK 623
Cã TK 111, 112, 331, 141 :
Tæng sè tiÒn theo gi¸ thanh to¸n.
Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng sang TK 154 ®Ó tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p:
Nî TK 154 :
Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
Cã TK 623
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ m¸y thi c«ng
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
TK 111, 334
TK 623
TK 154
TiÒn c«ng ph¶i tr¶ cho
c«ng nh©n l¸y m¸y
TK 132, TK 153
C¨n cø vµo b¶ng ph©n bæ
CP sö dông
XÊt mua vËt liÖu
phôc vô cho MTC
MTC tÝnh cho tõng c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh
TK 124
Chi phÝ khÊu hao MTC
TK 111, 112, 331...
CP dÞch vô mua ngoµi
TK 133
vµ CP b»ng tiÒn kh¸c
ThuÕ VAT ®îc
khÊu trõ (nÕu cã)
Tµi kho¶n sö dông lµ TK 154. C¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p khi vËn dông TK
154 ph¶i më chi tiÕt cho tõng c«ng tr×nh, tõng h¹ng môc c«ng tr×nh.
Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ph¸t sinh trong kú:
Nî TK 154 :
chi phÝ x©y l¾p
Cã TK 621
:
Chi phÝ NVLTT
Cã TK 622
:
Chi phÝ NCTT
Cã TK 627
:
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Cã TK 623
:
Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
Khi tÝnh ®îc gi¸ thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh,
giai ®o¹n c«ng viÖc cã ®iÓm dõng kü thuËt bµn giao cho bªn A.
Nî TK 632
Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm x©y l¾p
Cã TK 154
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
S¬ ®å h¹ch to¸n tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt
2-/ KÕ to¸n CPSX x©y l¾p vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm theo ph¬ng
TK 621
TK 154
TK 152,111
Chi phÝ NVLTT
C¸c kho¶n ghi qu¶ chi phÝ
TK 622
Chi phÝ NCTT
TK 632
TK 623
Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
Gi¸ thµnh x©y l¾p
TK 627
c«ng tr×nh hoµn thµnh
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
a)
KÕ to¸n chi phÝ NVL trùc tiÕp
Theo ph¬ng KK§K, cuèi kú sau khi kiÓm kª trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu
cßn l¹i cuèi kú, kÕ to¸n tÝnh vµ kÕt chuyÓn trÞ gi¸ NVL sö dông phôc vô cho thi
c«ng trong kú:
Nî TK 621
trÞ gi¸ NVL xuÊt dïng trong kú
Cã TK 611
KÕ to¸n kÕt chuyÓn chi phÝ NVL trùc tiÕp sang tµi kho¶n 631 ®Ó tÝnh
gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm x©y l¾p:
Nî TK 631
Chi phÝ NVL trùc tiÕp
Cã TK 611
b) KÕ to¸n chi phÝ NCTT
xuyªn)
TËp hîp chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp (t¬ng tù ph¬ng ph¸p kª khai thêng
Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp sang TK 631 ®Ó tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
Nî TK 631
Chi phÝ NCTT
Cã TK 622
c) KÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
TËp hîp chi phÝ SXC (t¬ng tù ph¬ng ph¸p KKTX)
Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ SXC sang TK 631 ®Ó tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ
s¶n phÈm x©y l¾p.
Nî TK 631
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Cã TK 627
d) KÕ to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
TËp hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng (t¬ng tù ph¬ng ph¸p KKTX)
Cuèi kú kÕt chuyÓn chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng sang TK 631 ®Ó tÝnh
gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm x©y l¾p.
Nî TK 631
Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
Cã TK 623
e) Tæng hîp chi phÝ vµ kÕt chuyÓn gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
Tµi kho¶n sö dông lµ TK 631.
Qu¸ tr×nh h¹ch to¸n nh sau:
KÕt chuyÓn chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p dë dang ®Çu kú
Nî TK 631
Chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ®Ó dïng ®Çu kú
Cã TK 154
Cuèi kú:
Tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ph¸t sinh trong kú:
Nî TK 154 :
chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ph¸t sinh trong kú
Cã TK 621
:
Chi phÝ NVLTT
Cã TK 622
:
Chi phÝ NCTT
Cã TK 623
:
Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng.
Cã TK 627
:
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
X¸c ®Þnh vµ kÕt chuyÓn chi phÝ x©y l¾p dë dang cuèi kú:
Nî TK 154
Cã TK 631
TÝnh vµ kÕt chuyÓn gi¸ thµnh c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, giai
®o¹n c«ng viÖc cã ®iÓm dõng kü thuËt ®· hoµn thµnh bµn giao cho bªn A:
Nî TK 632
Gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm x©y l¾p
Cã TK 631
Do ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt x©y l¾p, ®Æc ®iÓm ®èi tîng tËp hîp chi phÝ, ®èi tîng
tÝnh gi¸ thµnh mµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh thùc tÕ cña s¶n phÈm x©y l¾p lµ ph¬ng ph¸p tÝnh trùc tiÕp. Theo ph¬ng ph¸p nµy gi¸ thµnh thùc tÕ cña c«ng tr×nh,
h¹ng môc c«ng tr×nh, giai ®o¹n c«ng viÖc cã ®iÓm dõng kü thuËt ®· hoµn thµnh
bµn giao cho bªn A ®îc tÝnh theo c«ng thøc:
Z = D®k + C + Dck
Trong ®ã: Z :
lµ gi¸ thµnh thùc tÕ s¶n phÈm x©y l¾p
D®k :
chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p dë dang ®Çu kú
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Dck :
C :
chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p dë dang cuèi kú
chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ph¸t sinh trong kú
V-/ §Æc ®iÓm kÕ to¸n theo ph¬ng thøc kho¸n gän trong x©y
l¾p.
1-/ Hîp ®ång kho¸n gän:
Trong c¸c Doanh nghiÖp ë níc ta hiÖn nay xuÊt hiÖn mét h×nh thøc qu¶n lý
míi ®ã lµ kho¸n gän. C¸c ®¬n vÞ nhËn kho¸n (xÝ nghiÖp, tæ ®éi...) cã thÓ nhËn
kho¸n gän khèi lîng c«ng viÖc hoÆc c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. Gi¸ nhËn
kho¸n bao gåm chi phÝ tiÒn l¬ng, vËt liÖu, c«ng cô, dông cô thi c«ng, chi phÝ
chung.
Khi nhËn kho¸n, hai bªn ph¶i lËp hîp ®ång giao kho¸n, trong ®ã ghi râ néi
dung c«ng viÖc, tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña mçi bªn còng nh thêi gian thùc
hiÖn hîp ®ång. Khi khèi lîng c«ng viÖc nhËn thÇu ®· hoµn thµnh, hai bªn lËp
biªn b¶n thanh lý hîp ®ång.
MÉu: Hîp ®ång kho¸n gän x©y l¾p
Hä tªn..................Chøc vô.................... ®¹i diÖn cho bªn giao kho¸n
Hä tªn..................Chøc vô.................... ®¹i diÖn cho bªn h©n kho¸n.
Hai bªn cïng ký hîp ®ång kho¸n gän víi c¸c ®iÒu kho¶n sau:
1) Tªn c«ng tr×nh........................... §Þa ®iÓm x©y dùng...........................
2) Thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång: Tõ ngµy...........®Õn ngµy.....................
3) Néi dung c¸c c«ng viÖc kho¸n gän.
4) Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña ngêi nhËn kho¸n
5) Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña bªn giao kho¸n.
§¹i diÖn bªn nhËn kho¸n gän
§¹i diÖn bªn giao kho¸n gän
(ký vµ hä tªn)
(ký vµ hä tªn)
2-/ KÕ to¸n t¹i ®¬n vÞ giao kho¸n
Khi t¹m øng vËt t, tiÒn vèn cho ®¬n vÞ nhËn kho¸n, ghi:
Nî TK 141 (hoÆc 1388)
Cã TK 152, 111, 112, 153
Khi thanh lý hîp ®ång, ph¶n ¸nh chi phÝ thùc tÕ:
Thu nhËp ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc trong ®¬n vÞ kho¸n gän:
Nî TK 622 :
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp
Nî TK 627 :
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
Cã TK 334
:
Tæng sè tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng ph¶i tr¶
Nî
Nî
Nî
Nî
Toµn bé gi¸ trÞ ph¶i tr¶ cho ®¬n vÞ nhËn kho¸n
TK 621 :
Chi phÝ vËt liÖu trùc tiÕp
TK 622 :
Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp thuª ngoµi
TK 627 :
Chi phÝ s¶n xuÊt chung
TK 334 :
Ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n viªn chøc trong ®¬n vÞ
nhËn kho¸n
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Cã TK 141 (hoÆc 1388) :
Gi¸ trÞ nhËn kho¸n ph¶i tr¶
Thanh to¸n bæ sung sè thiÕu cho ®¬n vÞ nhËn kho¸n.
Nî TK 141 (hoÆc 1388)
Cã TK 111, 112
T¹i ®¬n vÞ giao kho¸n, Tµi kho¶n 141 (hoÆc 1388) ph¶i ®îc më chi tiÕt cho
tõng ®¬n vÞ nhËn kho¸n. §ång thêi, ph¶i më sæ theo dâi khèi lîng x©y l¾p giao
kho¸n gän theo tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, trong ®ã ph¶n ¸nh theo c¶
gi¸ nhËn thÇu vµ giao kho¸n, chi tiÕt theo tõng kho¶n môc chi phÝ. Cßn t¹i ®¬n vÞ
nhËn kho¸n cÇn më sæ theo dâi khèi lîng x©y dùng nhËn kho¸n c¶ vÒ gi¸ trÞ
nhËn kho¸n vµ chi phÝ thùc thÕ theo tõng kho¶n môc chi phÝ. Trong ®ã chi phÝ
nh©n c«ng thùc tÕ cÇn chi tiÕt theo bé phËn thuª ngoµi vµ bé phËn chi phÝ ph¶i
tr¶ cho c«ng nh©n viªn cña ®¬n vÞ. Sè chªnh lÖch gi÷a chi phÝ thùc tÕ víi chi phÝ
giao kho¸n lµ møc tiÕt kiÖm hoÆc vît chi cña ®¬n vÞ giao kho¸n (tiÕt kiÖm th×
®¬n vÞ nhËn kho¸n ®îc hëng vît chi th× ®¬n vÞ nhËn kho¸n ph¶i bï).
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
PhÇn II
Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh
s¶n phÈm t¹i c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p
I-/
Thùc tr¹ng h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n
phÈm t¹i c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p
Trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung, c¸c Doanh nghiÖp thùc hiÖn c«ng
t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n theo chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng
chÕ ®é kinh tÕ ®ã kh«ng cßn phï hîp, mµ c¸c Doanh nghiÖp hiÖn nay ®· h¹ch
to¸n theo chÕ ®é h¹ch to¸n kinh doanh. NÒn kinh tÕ thÞ trêng cã tÝnh c¹nh tranh
khèc liÖt, cho nªn Doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn th× ph¶i lu«n tù chñ
trong s¶n xuÊt kinh doanh. Doanh nghiÖp ph¶i gi¶i quyÕt tèt ba vÊn ®Ò kinh tÕ c¬
b¶n ®ã lµ: "s¶n xuÊt c¸i g× ? s¶n xuÊt nh thÕ nµo ? vµ s¶n xuÊt cho ai ?".
Cïng víi sù ®æi míi cña nÒn kinh tÕ, viÖc h¹ch to¸n kÕ to¸n nãi chung vµ
viÖc vËn dông vµo c«ng t¸c tæ chøc h¹ch to¸n t¹i c¸c Doanh nghiÖp nãi riªng
còng ®îc ®æi míi vµ hoµn thiÖn. §Æc biÖt do chÕ ®é kinh tÕ míi ra ®êi theo
quyÕt ®Þnh sè 1141 TC/QD/C§KT ngµy 1/11/1995 cña Bé Tµi chÝnh ®· ®¸p øng
yªu cÇu qu¶n lý míi vµ phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ.
HiÖn nay, trong c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p, viÖc h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt
vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm ®· ®îc chó träng. C¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p lu«n
lu«n t×m c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý thÝch hîp ®èi víi chi phÝ ®Çu vµo nh»m h¹ thÊp
gi¸ thµnh s¶n phÈm, n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt s¶n phÈm, t¨ng lîi nhuËn. C¸c
Doanh nghiÖp thùc hiÖn c«ng t¸c theo dâi, ghi sæ mét c¸ch thêng xuyªn vµ t¬ng
®èi phï hîp, chÝnh x¸c víi chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh, viÖc cËp nhËt chÕ ®é kÕ
to¸n míi ®îc quan t©m h¬n. HÖ thèng chøng tõ kÕ to¸n ban ®Çu ®îc tæ chøc ®Çy
®ñ, hîp ph¸p; qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ ®îc tæ chøc mét c¸ch khoa häc;
ph¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm phï hîp víi ®Æc
®iÓm cña mçi Doanh nghiÖp vµ ®óng chÕ ®é; viÖc tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm dÔ
dµng h¬n do viÖc h¹ch to¸n chi phÝ theo kho¶n môc. Bªn c¹nh ®ã, viÖc ¸p dông
h×nh thøc qu¶n lý míi lµ giao kho¸n gän tõ Doanh nghiÖp xuèng c¸c tæ, ®éi thi
c«ng ®· lµm cho viÖc h¹ch to¸n chÝnh x¸c vµ cËp nhËt h¬n. Nh÷ng ®iÓm ®¹t ®îc
trªn cã thÓ ®îc kh¸i qu¸t trªn mét sè mÆt c¬ b¶n sau:
Mét lµ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vËt t: viÖc lËp kÕ ho¹ch mua vËt t hµng
th¸ng ë c¸c tæ, ®éi thi c«ng ®· ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh thi c«ng kh«ng bÞ gi¸n
®o¹n vµ phï hîp víi dù to¸n Doanh nghiÖp, viÖc bá h×nh thøc vËt t xuÊt t¹i kho
Doanh nghiÖp giao cho c¸c tæ ®éi thi c«ng ®· gi¶m ®îc chi phÝ b¶o qu¶n vËt t t¹i
kho cña Doanh nghiÖp vµ gi¶m ®îc chi phÝ vËn chuyÓn tõ kho Doanh nghiÖp ®Õn
c«ng tr×nh thi c«ng.
T¹i c¸c ®éi x©y dùng c«ng tr×nh viÖc theo dâi vËt t xuÊt nhËp kho c«ng trêng ®îc ghi chÐp ®Çy ®ñ (cã lËp phiÕu xuÊt nhËp kho, cã khi sæ chi tiªu vËt vËt t). ViÖc lËp c¸c b¶ng kª xuÊt nhËp vËt t, b¶ng tæng hîp xuÊt vËt t do kÕ to¸n ®éi
lËp t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kÕ to¸n Doanh nghiÖp ghi sæ kÕ to¸n ®îc nhanh
chãng dÔ dµng vµ chÝnh x¸c.
Hai lµ, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng: h×nh thøc kho¸n ®îc sö dông
®Ó giao cho c«ng nh©n ®· t¹o ®éng lùc thóc ®Èy ngêi lao ®éng cã ý thøc tr¸ch
nhiÖm h¬n ®èi víi Doanh nghiÖp vÒ c«ng viÖc ®îc giao c¶ vÒ chÊt lîng vµ thêi
gian, ®¶m b¶o tiÕn ®é thi c«ng c«ng tr×nh.
T×nh h×nh lao ®éng cña c«ng nh©n ®îc theo dâi thêng xuyªn qua b¶ng chÊm
c«ng ®¶m b¶o sù c«ng b»ng chÝnh x¸c. B¶ng thanh to¸n l¬ng kÕ to¸n ®éc lËp cã
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
ghi râ sè c«ng, sè tiÒn cña tõng c«ng nh©n gióp kÕ to¸n Doanh nghiÖp lËp b¶ng
ph©n bæ tiÒn l¬ng cho c¸c c«ng tr×nh ®îc thu l¹i râ rµng.
Ba lµ, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung. Do viÖc tæng hîp chi phÝ
s¶n xuÊt chung thµnh b¶ng riªng trong ®ã chi tiÕt tõng lo¹i chi phÝ t¹o ®iÒu
kho¶n cho c«ng t¸c qu¶n lý, tæng hîp cã hiÖu qu¶.
Bèn lµ, c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng. Cac sdn thêng lËp
b¶ng tæng hîp chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng vµ phiÕu c¸c chi phÝ liªn quan ®Õn
m¸y thi c«ng thµnh tõng kho¶n môc râ rµng, cô thÓ. Cuèi kú, kÕ to¸n ®éi lËp
b¶ng tæng hîp chi phÝ thuª m¸y (chi tiÕt theo lo¹i vËt t, sè ca, sè tiÒn), chi phÝ
nhiªn liÖu, ®éng lùc cho viÖc ch¹y m¸y (chi tiÕt theo lo¹i vËt t, lo¹i m¸y, sè lîng
vµ ®¬n gi¸), chi phÝ nh©n c«ng l¸i m¸y gióp cho kÕ to¸n Doanh nghiÖp ghi sæ ® îc thùc hiÖn chÝnh x¸c.
2-/ Nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ
tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p.
Bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm ®· ®¹t ®îc, c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p vÉn gÆp
nhiÒu vÊn ®Ò tån t¹i trong c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm.
Nh÷ng khã kh¨n nµy do ho¹t ®éng x©y dùng c¬ b¶n cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng.
H¬n n÷a, tríc th¸ng 12 n¨m 1998 chÕ ®é kÕ to¸n trong Doanh nghiÖp x©y l¾p
cha ®îc ban hµnh nªn c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p vÉn ph¶i ¸p dông chÕ ®é kÕ
to¸n trong c¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt. ChÝnh v× lÏ ®ã mµ c«ng t¸c h¹ch to¸n nãi
chung vµ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt,tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng ë
c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p gÆp ph¶i nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh.
§èi víi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ vËt t: ViÖc giao kho¸n gän cho c¸c
®éi x©y dùng c«ng tr×nh tù lo mua s¾m vËt t ®«i khi gÆp khã kh¨n, g©y c¶n trë
tiÕn ®é thi c«ng. H¬n n÷a, viÖc xuÊt kho vËt t ë c¸c ®éi x©y dùng c«ng tr×nh lµ
theo gi¸ thùc tÕ nhng l¹i kh«ng më sæ ®iÓm danh vËt t nªn h¹n chÕ phÇn nµo tÝnh
chÝnh x¸c cña ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vËt liÖu xuÊt kho nµy.
§èi víi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ nh©n c«ng
KÕ to¸n ®éi lËp chung b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng cho c¸c tæ trong ®éi thi c«ng
g©y khã kh¨n cho kÕ to¸n trong viÖc theo dâi viÖc tÝnh vµ tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n tõng
tæ. Mét sè Doanh nghiÖp trong kho¶n môc chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp, kÕ to¸n kh«ng
trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp cña c«ng nh©n s¶n xuÊt. §iÒu nµy lµm ¶nh hëng ®Õn t©m
lý ngêi lao ®éng, lµm hä kh«ng ph¸t huy hÕt n¨ng suÊt lao ®éng cña m×nh.
§èi víi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung: C¸c Doanh nghiÖp
hiÖn nµy cßn lóng tóng trong viÖc ph©n bæ mét c¸ch hîp lý chi phÝ s¶n xuÊt
chung cho c¸c c«ng tr×nh ®Æc biÖt lµ khi gÆp ph¶i trêng hîp mét ®éi thi c«ng
tham gia nhiÒu c«ng tr×nh lín nhá kh¸c nhau.
Do trong thµnh phÇn gi¸ thµnh cña mét c«ng tr×nh x©y l¾p gåm 4
kho¶n môc chi phÝ: NVLTT, nh©n c«ng trùc tiÕp, m¸y thi c«ng vµ s¶n xuÊt
chung. Theo chÕ ®é kÕ to¸n ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 1141/TC/Q§/C§KT
ngµy 1/11/1995 cña Bé Tµi chÝnh, trong kho¶n môc chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng
nhiÒu Doanh nghiÖp ®a chi phÝ vËt t cho m¸y thi c«ng vµo bªn nî TK 621, kho¶n
môc chi phÝ nh©n c«ng l¸i m¸y vµo bªn nî TK 622, kho¶n môc chi phÝ kh¸c vµo
bªn nî TK 627. Do vËy vµo cuèi kú h¹ch to¸n, kÕ to¸n tæng hîp chØ cã thÓ c¨n
cø vµo c¸c b¶ng chi tiÕt chi phÝ s¶n xuÊt vµ t¶ng tæng hîp chi phÝ cña tõng kho¶n
môc phÝ ®Ó tæng hîp chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh trong kú, ®iÒu nµy ®· dÉn ®Õn ®é
chÝnh x¸c vµ hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c h¹ch to¸n kh«ng cao.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
3-/ Nguyªn nh©n
Nh÷ng yÕu kÐm trªn ®©y cña Doanh nghiÖp x©y l¾p trong c«ng t¸c h¹ch
to¸n chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm lµ do mét sè nguyªn nh©n chñ yÕu sau:
C¸c Doanh nghiÖp cßn cha thùc sù quan t©m ®Õn c«ng t¸c h¹ch to¸n
kÕ to¸n, viÖc kiÓm tra c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n trong c¸c Doanh nghiÖp tõ phÝa
c¸c c¬ quan chñ qu¶n cßn láng lÎo.
Tr×nh ®é c¸n bé, nh©n viªn kÕ to¸n cßn cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu, t×nh
tr¹ng gian lËn trong c«ng t¸c kÕ to¸n cßn diÔn ra kh¸ phæ biÕn.
II-/ Ph¬ng híng hoµn thiÖn h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh
gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹i c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p
Nh»m n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ qu¶n lý chi phÝ nãi chung vµ c«ng t¸c
h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµtÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm nãi riªng, c¸c Doanh
nghiÖp x©y l¾p ph¶i tiÕp tôc ph¸t huy nh÷ng mÆt ®· ®¹t ®îc ®ång thêi t×m c¸c
gi¶i ph¸p th¸o gì nh÷ng khã kh¨n hiÖn t¹i. C¸c biÖn ph¸p mµ Doanh nghiÖp cã
thÓ thùc hiÖn lµ:
Thø nhÊt: §èi víi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ, nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp
Do vËt t sö dông cho thi c«ng c¸c c«ng tr×nh bao gåm nhiÒu chñng lo¹i
kh¸c nhau, cho nªn ngoµi sæ chi tiÕt vËt t, kÕ to¸n ®éi cÇn më thªm c¸c sæ danh
®iÓm vËt t. Lµm nh vËy sÏ gióp Ých cho viªc x¸c ®Þnh gi¸ thùc tÕ vËt t xuÊt dïng
(theo ph¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ ®Ých danh) ®îc chÝnh x¸c h¬n vµ viÖc qu¶n lý vËt t
®îc chÆt chÏ h¬n. Mçi khi vËt t ®îc lµm thñ tôc nhËp kho, kÕ to¸n ®éi ghi sæ
danh ®iÓm vËt t b»ng c¸ch cho mçi lo¹i vËt t mét danh môc vµ mét m· sè riªng.
Sæ danh ®iÓm vËt t cã mÉu nh sau:
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Sæ danh ®iÓm vËt t
Tªn vËt t
§¬n vÞ tÝnh
STT Danh ®iÓm
Tªn nhµ cung cÊp
1 Xi m¨ng
- XM 011
Xi m¨ng BS
TÊn
NM Xi m¨ng BØm S¬n
- XM 012
Xi m¨ng HT
TÊn
NM Xi m¨ng Hoµng Th¹ch
2 §¸
...
3 G¹ch
...
Trong ®ã: 01 - m· vËt liÖu chÝnh
02 - M· vËt liÖu phô
Thø hai: ®èi víi c«ng t¸c h¹ch to¸n, chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp.
KÕ to¸n ®éi lËp b¶ng thanh to¸n tiÒn l¬ng cho toµn bé (kh«ng lËp riªng cho
tõng tæ) trªn c¬ së b¶ng chÊm c«ng vµ hîp ®ång lµm kho¸n cña tõng tæ.
Mét sè Doanh nghiÖp cha trÝch tiÒn l¬ng nghØ phÐp do vËy c¸c Doanh
nghiÖp nµy nªn trÝch tríc tiÒn l¬ng nghØ phÐp theo c¸ch thøc nh sau:
Nî TK 632
TiÒn l¬ng trÝch tríc
Cã TK 335
Khi c«ng nh©n thùc tÕ xin nghØ phÐp, kÕ to¸n tiÕn hµnh tÝnh l¬ng nghØ phÐp
ph¶i tr¶ cho c«ng nh©n vµ ghi:
Nî TK 335
Cã TK 334
Thø ba, ®èi víi c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt chung
KÕ to¸n nªn lËp b¶ng tæng hîp chi phÝ dÞch vô mua ngoµi vµ chi phÝ b»ng
tiÒn kh¸c theo mÉu sau:
STT
B¶ng tæng hîp chi phÝ dÞch vô mua ngoµi
§éi XDCT:
Tªn lo¹i chi phÝ
STiÒn
1
TiÒn ®iÖn th¸ng 1
2
3
TiÒn níc th¸ng 1
TiÒn ®iÖn tho¹i th¸ng 1
Tæng
10000
20000
100000
130000
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
STT
1
B¶ng tæng hîp chi phÝ kh¸c b»ng tiÒn
§éi XDCT:
Tªn lo¹i chi phÝ
STiÒn
Tr¶ tiÒn ph«t« tµi liÖu
30000
2
Chi phÝ tiÕp kh¸ch
20000
.......
.......
Tæng
300000
Thø t, hoµn hiÖn hÖ thèng tµi kho¶n.
ChÕ ®é kÕ to¸n Doanh nghiÖp x©y l¾p ban hµnh theo Q§ sè
1864/1998/Q§/BTC ngµy 16/12/1998 ®· ®¸p øng ®îc yªu cÇu qu¶n lý h¹ch to¸n
kÕ to¸n nãi chung, cung nh h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt nãi riªng trong c¸c Doanh
nghiÖp x©y l¾p. Kho¶n môc chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng ®îc ghi
tõ
TK
623. Tµi kho¶n nµy gåm 6 tµi kho¶n cÊp 2:
TK 6231 - chi phÝ nh©n c«ng
TK 6232 - chi phÝ vËt liÖu
TK 6233 - chi phÝ dông cô s¶n xuÊt.
TK 6234 - chi phÝ khÊu hao m¸y thi c«ng.
TK 6237 - chi phÝ dÞch vô mua ngoµi.
TK 6238 - chi phÝ b»ng tiÒn kh¸c.
Nh vËy theo chÕ ®é kÕ to¸n nµy chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng còng ®îc
ph¶n ¸nh, theo dâi trªn sæ chi tiÕt, sæ tæng hîp riªng chø kh«ng ph¶i theo dâi
chung trªn sæ kÕ to¸n c¸c TK 621, 622, 627 nh tríc n÷a.
Tãm l¹i c¸c Doanh nghiÖp x©y l¾p cã thÓ ¸p dông nhiÓu biÖn ph¸p kh¸c
nhau ®Ó cã thÓ n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c h¹ch to¸n chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸
thµnh s¶n phÈm. Tuy nhiªn, ®Ó ®¹t ®îc hiÖu qu¶ cao h¬n n÷a, c¸c Doanh nghiÖp
cÇn ph¶i ¸p dông ®ång bé c¸c biÖn ph¸p ®Æc biÖt ph¶i chó träng c«ng t¸c ®«n
®èc, kiÓm tra c¸c kh©u cña quy tr×nh h¹ch to¸n kÕ to¸n. Cã lµm ®îc nh vËy
Doanh nghiÖp míi cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong c¬ chÕ thÞ trêng víi sù c¹nh
tranh ngµy cµng khèc liÖt.
20
.DOC 
22 
76 
80 
