Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Më ®Çu
*TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi:
KÓ tõ sau §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø VI, nÒn kinh tÕ níc ta ®ang dÇn
chuyÓn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc theo ®Þnh híng x·
héi chñ nghÜa. Còng tõ ®ã ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp
kh«ng cßn n»m trong khu«n khæ cña nh÷ng kÕ ho¹ch cøng nh¾c mµ chÞu t¸c
®éng chi phèi bëi c¸c quy luËt kinh tÕ thÞ trêng. Trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¬
chÕ qu¶n lý kinh tÕ ®ã, kh«ng Ýt c¸c doanh nghiÖp tá ra lóng tóng, lµm ¨n thua lç
thËm chÝ ®i tíi ph¸ s¶n nhng còng cã nhiÒu doanh nghiÖp sau nh÷ng bì ngì ban
®Çu ®· thÝch øng ®îc víi c¬ chÕ míi, kinh doanh n¨ng ®éng vµ ngµy cµng ph¸t
triÓn lín m¹nh lªn.
Thùc tÕ kinh doanh trong c¬ chÕ thÞ trêng ®· chøng tá thÞ trêng hay nãi
réng h¬n lµ m«i trêng kinh doanh lu«n vËn ®éng, biÕn ®æi ph¸ vì sù cøng nh¾c
cña c¸c kÕ ho¹ch ng¾n h¹n còng nh dµi h¹n cña c¸c doanh nghiÖp. V× vËy c¸c
doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i ho¹ch ®Þnh vµ triÓn khai mét c«ng cô kÕ ho¹ch ho¸
h÷u hiÖu ®ñ linh ho¹t øng phã víi nh÷ng thay ®æi cña m«i trêng kinh doanh.
ChiÕn lîc kinh doanh kh«ng nh»m gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cô thÓ, chi tiÕt nh mét
kÕ ho¹ch mµ nã ®îc x©y dùng trªn c¬ së ph©n tÝch vµ dù ®o¸n c¸c c¬ héi, nguy
c¬, ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu cña doanh nghiÖp gióp doanh nghiÖp cã mét c¸i nh×n
tæng thÓ vÒ b¶n th©n m×nh còng nh vÒ m«i trêng kinh doanh bªn ngoµi ®Ó h×nh
thµnh nªn c¸c môc tiªu chiÕn lîc vµ c¸c chÝnh s¸ch c¸c gi¶i ph¸p lín thùc hiÖn
thµnh c«ng c¸c môc tiªu ®ã.
MÆt kh¸c, hÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp ë níc ta cßn xa l¹ víi m« h×nh qu¶n lý
chiÕn lîc nªn cha x©y dùng ®îc c¸c chiÕn lîc hoµn chØnh, h÷u hiÖu nh»m ph¸t
triÓn c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, C«ng ty VËn t¶i biÓn III VINASHIP còng lµ mét trong sè ®ã.
Trong mÊy n¨m gÇn ®©y, díi sù c¹nh tranh gay g¾t cña ®éi tµu níc ngoµi,
viÖc t¨ng thÞ phÇn vËn t¶i níc ngoµi còng nh vËn t¶i xuÊt nhËp khÈu lµ viÖc hÕt
søc khã kh¨n. Tríc t×nh h×nh ®ã ®ßi hái c«ng ty cÇn x©y dùng vµ thùc hiÖn chiÕn
lîc kinh doanh toµn diÖn ®Ó v¬n lªn trong c¹nh tranh, ®a c«ng ty ngµy cµng ph¸t
triÓn lín m¹nh, xøng ®¸ng lµ mét trong nh÷ng con chim ®Çu ®µn cña ngµnh
Hµng h¶i ViÖt Nam.
Víi ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn ®ã, trong qu¸ tr×nh thùc tËp ë C«ng ty
VËn t¶i biÓn III-VINASHIP, em ®· ®i s©u nghiªn cøu vµ lùa chän ®Ò tµi cho luËn
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
v¨n tèt nghiÖp cña m×nh lµ: "Hoµn thiÖn c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh
doanh ë C«ng ty vËn t¶i biÓn III-VINASHIP".
* Môc ®Ých nghiªn cøu:
- Kh¶o s¸t thùc tr¹ng c«ng t¸c x©y dùng vµ kÕt qu¶ thùc hiÖn chiÕn lîc kinh
doanh ë C«ng ty vËn t¶i biÓn III-VINASHIP.
- Trªn c¬ së ph©n tÝch thùc tr¹ng ®ã rót ra nh÷ng tån t¹i vµ nguyªn nh©n,
kiÕn nghÞ mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh
doanh ë C«ng ty vËn t¶i biÓn III-VINASHIP.
* §èi tîng vµ ph¹m vi nghiªn cøu:
LuËn v¨n tèt nghiÖp chñ yÕu tËp trung nghiªn cøu c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh
chiÕn lîc kinh doanh ë C«ng ty vËn t¶i biÓn III-VINASHIP. T¸c gi¶ ®øng trªn
gãc ®é cña doanh nghiÖp ®Ó ph©n tÝch vµ ®Ò xuÊt c¸c ý kiÕn nh»m hoµn thiÖn
c«ng t¸c nµy cña c«ng ty.
* Nh÷ng ®ãng gãp chÝnh cña luËn v¨n tèt nghiÖp:
- HÖ thèng ho¸ lý luËn vÒ chiÕn lîc kinh doanh vµ quy tr×nh x©y dùng chiÕn
lîc kinh doanh.
- Ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh ë
c«ng ty tõ nay ®Õn n¨m 2002.
- §Ò xuÊt mét sè kiÕn nghÞ nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh vµ thùc
hiÖn chiÕn lîc kinh doanh ë C«ng ty vËn t¶i biÓn III-VINASHIP.
* KÕt cÊu cña luËn v¨n tèt nghiÖp:
Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n tèt nghiÖp gåm
3 ch¬ng:
Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n ®Ó ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh.
Ch¬ng II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc vµ tæ chøc thùc
hiÖn chiÕn lîc kinh doanh ë C«ng ty vËn t¶i biÓn III-VINASHIP.
Ch¬ng III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c ho¹ch
®Þnh chiÕn lîc kinh doanh ë C«ng ty vËn t¶i biÓn III-VINASHIP.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng I: Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n ®Ó
ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc kinh doanh
I. ChiÕn lîc kinh doanh.
1. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña chiÕn lîc kinh doanh :
XÐt vÒ mÆt lÞch sö, chiÕn lîc kinh doanh ®îc sö dông ®Çu tiªn trong lÜnh
vùc qu©n sù sau ®ã míi du nhËp vµo lÜnh vùc kh¸c cña ®êi sèng kinh tÕ x· héi.
Tõ nh÷ng n¨m 50 cña thÕ kû XX, chiÕn lîc kinh doanh ®îc triÓn khai ¸p dông
réng r·i trong lÜnh vùc qu¶n lý vµ qu¶n lý chiÕn lîc ®· kh¼ng ®Þnh nh mét híng,
mét ph¬ng ph¸p qu¶n lý cã hiÖu qu¶. Ngµy nay, qu¶n lý chiÕn lîc ®· ®îc ¸p
dông réng r·i t¹i c¸c c«ng ty ë c¸c níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn.
Trong bÊt cø ph¹m vi nµo cña qu¶n lý, chiÕn lîc vÉn kh¼ng ®Þnh u thÕ trªn
c¸c mÆt:
- §Þnh híng ho¹t ®éng dµi h¹n vµ lµ c¬ së v÷ng ch¾c cho triÓn khai ho¹t
®éng trong t¸c nghiÖp.
- ChiÕn lîc kinh doanh nh»m v¹ch ra cho c¸c doanh nghiÖp mét c¸ch øng
phã tèt nhÊt víi sù c¹nh tranh vµ biÕn ®éng cña thÞ trêng.
- ChiÕn lîc kinh doanh sÏ gióp cho c¸c doanh nghiÖp h¹n chÕ thÊp nhÊt
nh÷ng bÊt tr¾c, rñi ro trong doanh nghiÖp, t¹o cho doanh nghiÖp mét ph¬ng híng
kinh doanh cè ®Þnh vµ l©u dµi.
- ChiÕn lîc kinh doanh lµ cÇu nèi gi÷a chøc n¨ng, nhiÖm vô, môc tiªu cña
doanh nghiÖp vÒ t¬ng lai vµ hiÖn t¹i. Nã t¹o ra sù g¾n kÕt cña tÊt c¶ c¸c lo¹i kÕ
ho¹ch trong doanh nghiÖp vµ ®Ó thùc hiÖn môc tiªu cuèi cïng cña doanh nghiÖp
lµ æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn.
VËy thÕ nµo lµ chiÕn lîc kinh doanh ?
HiÖn nay cßn kh¸ nhiÒu kh¸i niÖm kh¸c nhau vÒ chiÕn lîc kinh doanh. Nhng cha cã kh¸i niÖm nµo lét t¶ ®îc ®Çy ®ñ b¶n chÊt cña ho¹t ®éng nµy. C¸ch tiÕp
cËn phæ biÕn nhÊt hiÖn nay x¸c nhËn: ChiÕn lîc kinh doanh lµ tæng thÓ c¸c môc
tiªu dµi h¹n, c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p lín vÒ s¶n xuÊt kinh doanh, vÒ tµi chÝnh
vµ vÒ gi¶i quyÕt nh©n tè con ngêi nh»m ®a ra ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp ph¸t triÓn lªn mét tr¹ng th¸i cao h¬n vÒ chÊt.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
2. C¸c ®Æc trng c¬ b¶n cña chiÕn lîc kinh doanh:
* ChiÕn lîc x¸c ®Þnh c¸c môc tiªu vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn cña doanh
nghiÖp ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp ph¸t triÓn liªn tôc
vµ v÷ng ch¾c trong m«i trêng kinh doanh ®Çy biÕn ®éng cña kinh tÕ thÞ trêng.
*Ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc lµ ph¸c th¶o khu«n khæ cho c¸c ho¹t ®éng kinh
doanh dµi h¹n cña doanh nghiÖp trong t¬ng lai dùa trªn c¬ së c¸c th«ng tin thu
thËp ®îc qua qu¸ tr×nh ph©n tÝch vµ dù b¸o. Do vËy, sù sai lÖch gi÷a c¸c môc tiªu
®Þnh híng vµ khu«n khæ ph¸c th¶o chiÕn lîc b©n ®Çu víi h×nh ¶nh kinh doanh
®ang diÔn ra trong thùc tÕ lµ ch¾c ch¾n sÏ cã so¸t xÐt tÝnh hîp lý vµ ®iÒu chØnh
c¸c môc tiªu ban ®Çu cho phï hîp víi c¸c biÕn ®éng cña m«i trêng vµ ®iÒu kiÖn
kinh doanh ®· thay ®æi ph¶i lµ viÖc lµm thêng xuyªn cña c¸c doanh nghiÖp trong
qu¸ tr×nh tæ chøc kinh doanh.
* ChiÕn lîc kinh doanh lu«n lu«n tËp trung vÒ ban l·nh ®¹o c«ng ty hoÆc
thËm chÝ vÒ nh÷ng ngêi ®øng ®Çu c«ng ty ®Ó ®a ra quyÕt ®Þnh nh÷ng vÊn ®Ò lín,
quan träng ®èi víi c«ng ty . ChiÕn lîc chung toµn c«ng ty ®Ò cËp tíi nh÷ng vÊn
®Ò nh:
- C¸c môc tiªu c¬ b¶n cña c«ng ty lµ g×?
- C«ng ty hiÖn ®ang tham gia nh÷ng lÜnh vùc kinh doanh nµo?
- LiÖu cã rót lui hoÆc tham gia mét ngµnh kinh doanh nµo ®ã kh«ng ?
ChiÕn lîc chung ph¶i ®îc ban l·nh ®¹o cao nhÊt cña c«ng ty th«ng qua.
* ChiÕn lîc kinh doanh lu«n lu«n x©y dùng trªn c¬ së c¸c lîi thÕ so s¸nh
víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ trêng. Bëi v× kÕ ho¹ch ho¸ chiÕn lîc mang b¶n
chÊt ®éng vµ tÊn c«ng, chñ ®éng tËn dông th¬× c¬, ®iÓm m¹nh cña m×nh ®Ó h¹n
chÕ rñi ro vµ ®iÓm yÕu cho nªn tÊt yÕu lµ ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®iÓm m¹nh cña
ta so víi ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ trêng. Muèn vËy ph¶i ®¸nh gi¸ ®óng thùc
tr¹ng cña c«ng ty m×nh trong mèi liªn hÖ víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh trªn thÞ trêng, nghÜa lµ ph¶i gi¶i ®¸p x¸c ®¸ng c©u hái: Chóng ta ®ang ë ®©u?
* ChiÕn lîc kinh doanh lu«n x©y dùng cho nh÷ng ngµnh nghÒ kinh doanh
trong nh÷ng lÜnh vùc kinh doanh chuyªn m«n ho¸ truyÒn thèng vµ thÕ m¹nh cña
c«ng ty. Ph¬ng ¸n kinh doanh cña c«ng ty ®îc x©y dùng trªn c¬ së kÕt hîp
chuyªn m«n ho¸ víi ®a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt kinh doanh vµ kinh doanh tæng hîp.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
3. HÖ thèng chiÕn lîc cña doanh nghiÖp.
3.1. C¸c cÊp cña chiÕn lîc trong doanh nghiÖp.
ChiÕn lîc cÊp kinh doanh
CL cÊp kinh doanh
SBU
1
SBU
2
SBU
3
CL cÊp chøc n¨ng
S¬ ®å: C¸c cÊp chiÕn lîc trong doanh nghiÖp.
R&D
S¶n xuÊt
TiÕp thÞ
Nh©n sù
Tµi chÝnh
Chó thÝch: SBU(Strategic Business Unit: §¬n vÞ kinh doanh chiÕn lîc)
a. ChiÕn lîc cÊp doanh nghiÖp: Lµ c¸c chiÕn lîc nh»m tr¶ lêi c¸c c©u hái:
doanh nghiÖp sÏ n»m ë trong nh÷ng ngµnh kinh doanh nµo? VÞ trÝ cña doanh
nghiÖp víi m«i trêng? Vai trß cña tõng ngµnh kinh doanh trong doanh nghiÖp?
ChiÕn lîc cÊp doanh nghiÖp th× mäi doanh nghiÖp ®Òu ph¶i x©y dùng.
b. ChiÕn lîc cÊp kinh doanh: Lµ chiÕn lîc x¸c ®Þnh doanh nghiÖp nªn c¹nh
tranh trong mçi ngµnh hµng cña nã nh thÕ nµo.
Nh vËy, ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp nhá, chuyªn ho¹t ®éng trong mét
ngµnh kinh doanh vµ ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp lín chuyªn m«n ho¸ th× chiÕn
lîc cÊp kinh doanh cña nã t¬ng tù nh chiÕn lîc cÊp doanh nghiÖp.
Tuy nhiªn, khi doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong nhiÒu ngµnh kinh doanh kh¸c
nhau, th«ng thêng, doanh nghiÖp ®ã sÏ ®îc ph©n thµnh c¸c ®¬n vÞ kinh doanh
chiÕn lîc ( SBU) hay gäi lµ ®¬n vÞ thµnh viªn t¬ng ®èi ®éc lËp víi nhau. Mçi
SBU ®ã ®¶m nhËn mét hay mét sè ngµnh kinh doanh, tù lËp ra chiÕn lîc kinh
doanh cho ®¬n vÞ cu¶ m×nh, thèng nhÊt víi chiÕn lîc vµ lîi Ých tæng thÓ cña toµn
doanh nghiÖp.
c. ChiÕn lîc cÊp chøc n¨ng: Lµ chiÕn lîc cÊp thÊp h¬n chiÕn lîc cÊp kinh
doanh, ®îc x©y dùng cho tõng bé phËn chøc n¨ng, nh»m ®Ó thùc hiÖn chiÕn lîc
cÊp kinh doanh.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Tãm l¹i, ph©n chia hÖ thèng chiÕn lîc cña doanh nghiÖp theo c¸c cÊp cña
chiÕn lîc th× hÖ thèng chiÕn lîc cña doanh nghiÖp gåm 3 cÊp:
- ChiÕn lîc cÊp doanh nghiÖp.
- ChiÕn lîc cÊp kinh doanh.
- ChiÕn lîc cÊp chøc n¨ng.
3.2. C¸c lo¹i chiÕn lîc trong doanh nghiÖp.
a. C¸c lo¹i chiÕn lîc cÊp doanh nghiÖp.
a.1. ChiÕn lîc æn ®Þnh: Lµ chiÕn lîc cÊp doanh nghiÖp mµ ®Æc trng cña nã lµ
kh«ng cã sù thay ®æi nµo ®¸ng kÓ. NghÜa lµ, tríc ®©y doanh nghiÖp nh thÕ nµo
th× nay vÉn nh vËy: VÉn phôc vô cho nh÷ng nhãm kh¸ch hµng nh tríc ®©y b»ng
viÖc cung cÊp nh÷ng s¶n phÈm vµ dÞch vô t¬ng tù, gi÷ nguyªn møc thÞ phÇn vµ
duy tr× møc thu håi vèn nh trong qu¸ khø. ChiÕn lîc nµy ¸p dông phï hîp khi
®iÒu kiÖn m«i trêng c¹nh tranh t¬ng ®èi æn ®Þnh vµ doanh nghiÖp hµi lßng víi
kÕt qu¶ ho¹t ®éng hiÖn t¹i cña m×nh.
a.2. ChiÕn lîc t¨ng trëng: Lµ chiÕn lîc cÊp doanh nghiÖp khi doanh nghiÖp
muèn ®i t×m kiÕm sù t¨ng trëng trong ho¹t ®éng cña m×nh. ChiÕn lîc nµy thêng
bao gåm c¸c môc tiªu : t¨ng doanh thu, t¨ng sè lao ®éng, t¨ng thÞ phÇn mµ
doanh nghiÖp chiÕm lÜnh. §©y lµ chiÕn lîc ®îc nhiÒu nhµ doanh nghiÖp theo
®uæi v× hä cho r»ng: " Cµng to cµng tèt vµ c¸i to nhÊt lµ c¸i tèt nhÊt." ViÖc t¨ng
trëng cña doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn b»ng c¸ch:
- Më réng trùc tiÕp: T¨ng sè c«ng nh©n, t¨ng m¸y mãc thiÕt bÞ..
- S¸t nhËp c¸c doanh nghiÖp hoÆc liªn doanh liªn kÕt.
- §a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh doanh.
a.3. ChiÕn lîc thu hÑp: Lµ chiÕn lîc cÊp doanh nghiÖp khi doanh nghiÖp t×m
c¸ch c¾t gi¶m quy m« vµ ®é ®a d¹ng ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp. Sù thu hÑp ë
®©y kh«ng h¼n ®· mang ý nghÜa tiªu cùc. Lý do chñ yÕu cña sù thu hÑp trong
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp lµ:
- M«i trêng c¹nh tranh kh¾c nghiÖt buéc doanh nghiÖp ph¶i gi¶m quy m«
vµ thÞ phÇn chiÕm lÜnh cña m×nh.
- Sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt cho phÐp c¾t gi¶m sè c«ng nh©n.
- C¾t gi¶m quy m« cña bé m¸y qu¶n lý ®Ó cho bé m¸y gän nhÑ nhng vÉn
®¶m b¶o hiÖu qu¶ ho¹t ®éng.
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- ChÝnh s¸ch cña nhµ níc thu hÑp c¸c DNNN ho¹t ®éng kh«ng hiÖu qu¶.
a.4. ChiÕn lîc hçn hîp: Lµ chiÕn lîc cÊp doanh nghiÖp theo ®uæi ®ång thêi
2 hoÆc 3 chiÕn lîc: ChiÕn lîc æn ®Þnh, chiÕn lîc t¨ng trëng vµ chiÕn lîc thu hÑp.
b. C¸c lo¹i chiÕn lîc cÊp kinh doanh:
b.1. ChiÕn lîc thÝch øng.
- ChiÕn lîc " Ngêi hËu vÖ' lµ chiÕn lîc theo ®uæi sù æn ®Þnh b»ng c¸ch chØ
s¶n xuÊt giíi h¹n nh÷ng s¶n phÈm híng vµo m¶nh hÑp cña toµn bé thÞ trêng tiÒm
n¨ng. ChiÕn lîc nµy thêng ®¹t ®îc th«ng qua ho¹t ®éng t¹o ra s¶n phÈm vµ dÞch
vô cã chÊt lîng cao, uy tÝn lín.
- ChiÕn lîc "Ngêi t×m kiÕm" lµ chiÕn lîc theo ®uæi sù ®æi míi b»ng c¸ch
t×m kiÕm vµ khai th¸c nh÷ng s¶n phÈm míi vµ nh÷ng c¬ héi míi trªn thÞ trêng.
- ChiÕn lîc "Ngêi ph©n tÝch": lµ chiÕn lîc t×m c¸ch gi¶m ®é m¹o hiÓm tíi
møc tèi thiÓu b»ng c¸ch theo sau nh÷ng ®æi míi cña ®èi thñ c¹nh tranh khi
nh÷ng ®æi míi nµy ®· thµnh c«ng.
- ChiÕn lîc "Ngêi ph¶n øng" lµ chiÕn lîc mµ ®Æc trng cña nã lµ nh÷ng kiÓu
ra quyÕt ®Þnh kh«ng æn ®Þnh, thiÕu nhÊt qu¸n, tuú theo sù biÕn ®éng cña thÞ trêng.
b.2. ChiÕn lîc c¹nh tranh: ®ßi hái ph¶i ph©n tÝch ®îc ®ång thêi lîi thÕ c¹nh
tranh cña ngµnh kinh doanh vµ lîi thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp.
* Ph©n tÝch vÒ ngµnh: Khi ph©n tÝch vÒ ngµnh kinh doanh ph¶i ph©n tÝch ®îc 5 yÕu tè:
- Hµng rµo vµo cöa: sù gia nhËp vµo ngµnh kinh doanh lµ dÔ hay khã.
- Mèi ®e do¹ bÞ thay thÕ.
- Uy thÕ cña kh¸ch hµng.
- Uy thÕ cña ngêi cung cÊp.
- TÝnh quyÕt liÖt gi÷a c¸c ®èi thñ c¹nh tranh.
* Lùa chän lîi thÕ c¹nh tranh:
- ChiÕn lîc dÉn ®Çu vÒ gi¸ c¶: lµ chiÕn lîc mét doanh nghiÖp theo ®uæi khi
nã muèn lµ ngêi s¶n xuÊt víi gi¸ thÊp nhÊt trong ngµnh.
- ChiÕn lîc ®éc ®¸o: lµ chiÕn lîc ®îc theo ®uæi khi doanh nghiÖp muèn trë
thµnh ®éc ®¸o trong ngµnh vÒ nh÷ng th«ng sè ®îc khoa häc ®¸nh gi¸ cao.
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- ChiÕn lîc tiªu ®iÓm: lµ chiÕn lîc khi doanh nghiÖp híng vµo lîi thÕ gi¸ c¶
(tiªu ®iÓm gi¸) hay lîi thÕ ®éc ®¸o (tiªu ®iÓm ®éc ®¸o) trong mét m¶nh hÑp cña
thÞ trêng.
- ChiÕn lîc bÞ kÑt ë gi÷a: doanh nghiÖp kh«ng lùa chän c¶ 3 chiÕn lîc trªn.
* Duy tr× lîi thÕ c¹nh tranh: doanh nghiÖp ph¶i biÕt duy tr× lîi thÕ c¹nh
tranh cña m×nh. §iÒu nµy kh«ng ®¬n gi¶n, bëi v× c«ng nghÖ lu«n thay ®æi, së
thÝch cña kh¸ch hµng lu«n thay ®æi vµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh kh«ng bao giê
®øng yªn.
c. C¸c lo¹i chiÕn lîc cÊp chøc n¨ng:
c.1. ChiÕn lîc Marketing: sö dông c¸c chÝnh s¸ch vÒ gi¸ c¶, ph©n phèi,
qu¶ng c¸o xóc tiÕn... ®Ó më réng thÞ trêng, n©ng cao thÞ phÇn, chiÕm u thÕ c¹nh
tranh trªn thÞ trêng.
c.2. ChiÕn lîc tµi chÝnh: X©y dùng c¸c quü vµ thiÕt lËp mét c¬ cÊu tµi chÝnh
thÝch hîp, gióp c«ng ty ®¹t ®îc c¸c môc tiªu ®Ò ra. Nã xem xÐt c¸c quyÕt ®Þnh
chiÕn lîc cña c«ng ty ë gãc ®é tµi chÝnh vµ chän ra chiÕn lîc tèi u.
c.3. ChiÕn lîc ph¸t triÓn nguån lùc: Qu¶n lý lµ viÖc thùc hiÖn c¸c môc tiªu
v¹ch ra b»ng vµ th«ng qua con ngêi. Do ®ã, chiÕn lîc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc
cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña c«ng ty. Môc tiªu cña
chiÕn lîc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc lµ ph¶i cã ®îc nguån nh©n lùc tèt vµ lµm tÊt
c¶ ®Ó cho nh÷ng ngêi lao ®éng ®¹t tíi ®iÒu tèt nhÊt mµ hä cã thÓ ®¹t tíi.
II.Nghiªn cøu m«i trêng.
C¸c yÕu tè m«i trêng cã t¸c ®éng to lín v× chóng ¶nh hëng ®Õn toµn bé
c¸c bíc tiÕp theo cña qu¸ tr×nh qu¶n trÞ chiÕn lîc. ChiÕn lîc ®îc lùa chän ph¶i
ho¹ch ®Þnh trªn c¬ së c¸c ®iÒu kiÖn m«i trêng ®· nghiªn cøu.
1.M«i trêng vÜ m«.
ViÖc ph©n tÝch m«i trêng vÜ m« gióp doanh nghiÖp tr¶ lêi c©u hái: Doanh
nghiÖp ®ang trùc diÖn víi nh÷ng g× ?. C¸c nhµ qu¶n trÞ chiÕn lîc cña c¸c doanh
nghiÖp thêng chän c¸c yÕu tè chñ yÕu sau ®©y cña m«i trêng vÜ m« ®Ó nghiªn
cøu:
1.1 C¸c yÕu tè kinh tÕ
C¸c yÕu tè kinh tÕ cã ¶nh hëng v« cïng lín ®Ðn c¸c ®¬n vÞ kinh doanh.
C¸c yÕu tè kinh tÕ chñ yÕu ¶nh hëng ®Õn c¸c doanh nghiÖp mµ: l·i xuÊt ng©n
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
hµng, giai ®o¹n ccuar chu kú kinh tÕ, c¸n c©n thanh to¸n, chÝnh s¸ch tµi chÝnh vµ
tÝn dông.
1.2 C¸c yÕu tè chÝnh phñ vµ chÝnh trÞ.
C¸c yÕu tè chÝnh phñ vµ chÝnh trÞ cã ¶nh hëng ngµy cµng lín ®Õn c¸c ho¹t
®éng cña c¸c doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh vÒ thuª
mín cho vay, an toµn vËt gi¸, qu¶ng c¸o, n¬i ®Æt nhµ m¸y vµ b¶o vÖ m«i trêng.
§ång thêi ho¹t ®éng cña chÝnh phñ còng cã thÓ t¹o ra c¬ héi hoÆc nguy c¬. ThÝ
dô: Mét sè ch¬ng tr×nh cña chÝnh phñ nh biÓu thuÕ hµng ngo¹i nhËp c¹nh tranh,
chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ t¹o cho doanh nghiÖp c¬ héi t¨ng trëng hoÆc c¬ héi
tån t¹i. Ngîc l¹i viÖc t¨ng thuÕ rong c¸c ngµnh c«ng nghiÖp nhÊt ®Þnh cã thÓ ®e
do¹ ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp.
1.3 Nh÷ng yÕu tè x· héi.
TÊt c¶ nh÷ng h·ng ph¶i ph©n tÝch nh÷ng yÕu tè x· héi ®Ó Ên ®Þnh nh÷ng
c¬ héi, ®e do¹ tiÒm tµng. Thay ®æi mét trong nhiÒu yÕu tè cã thÓ ¶nh hëng ®Õn
mét doanh nghiÖp, nh÷ng xu híng doanh sè, khu«n mÉu tiªu khiÓn, khu«n mÉu
hµnh vi x· héi ¶nh hëng phÈm chÊt ®êi sèng céng ®ång kinh doanh.
1.4 Nh÷ng yÕu tè tù nhiªn.
Nh÷ng doanh nghiÖp kinh doanh tõ l©u ®· nhËn ra nh÷ng t¸c ®éng cña
hoµn c¶nh thiªn nhiªn vµo quyÕt ®Þnh kinh doanh cña hä. Tuy nhiªn nh÷ng yÕu
tè nµy liªn quan ®Õn viÖc b¶o vÖ m«i trêng thiªn nhiªn ®· gÇn nh hoµn toµn bÞ bá
quªn cho tíi gÇn ®©y. Sù quan t©m cña nh÷ng ngêi quyÕt ®Þnh kinh doanh ngµy
cµng t¨ng, phÇn lín sù quan t©m cña c«ng chóng gia t¨ng ®èi víi phÈm chÊt m«i
trêng kinh doanh.
1.5 YÕu tè c«ng nghÖ vµ kü thuËt.
Ýt cã ngµnh c«ng nghiÖp vµ doanh nghiÖp nµo l¹i kh«ng phô thuéc vµo c¬
së c«ng nghÖ ngµy cµng hiÖn ®¹i. C¸c doanh nghiÖp còng ph¶i c¶nh gi¸c ®èi víi
c¸c c«ng nghÖ míi cã thÓ lµm cho s¶n phÈm cña hä bÞ l¹c hËu trùc tiÕp hoÆc gi¸n
tiÕp
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
2. M«i trêng vi m«.
2.1 §èi thñ c¹nh tranh.
Sù am hiÓu vÒ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh chÝnh cã tÇm quan träng ®Õn møc cã
thÓ nã cho phÐp ®Ò ra c¸c thñ thuËt ph©n tÝch ®èi thñ c¹nh tranh vµ duy tr× hå s¬
vÒ c¸c ®èi thñ trong ®ã cã c¸c th«ng tin thÝch hîp vµ c¸c th«ng tin vÒ tõng ®èi
thñ c¹nh tranh chÝnh ®îc thu nhËn mét c¸ch hîp ph¸p. B¶ng 2.2lµ danh môc c¸c
th«ng tin cÇn thiÕt. C¸c hå s¬ nµy cÇn ®îc cËp nhËt mét c¸ch thêng xuyªn vµ
ph¶i ®îc ®¸nh gi¸ l¹i cho ®Þnh kú.
Nh÷ng c©u hái cÇn ®Æt ra khi nghiªn cøu c¸c ®«Ý thñ c¹nh tranh.
*C¸c ®iÓm m¹nh cña nh÷ng nhµ c¹nh tranh chñ yÕu lµ g× ?.
*C¸c ®iÓm yÕu cña c¸c nhµ c¹nh tranh chñ yÕu lµ g× ?.
*Nh÷ng môc tiªu vµ chiÕn lîc cña nh÷ng nhµ c¹nh tranh chñ yÕu lµ g× ?.
*Lµm thÕ nµo mµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh chñ yÐu cã nhiÒu kh¶ n¨ng nhÊt
®Ó øng phã víi xu híng kinh tÕ, x· héi, v¨n hãa, nh©n khÈu, ®Þa lý, chÝnh trÞ,
chÝnh phñ, c«ng nghÖ vµ c¹nh tranh trong hiÖn t¹i cã ¶nh hëng ®Õn ngµnh kinh
doanh cña chóng ta ?.
*C¸c ®èi thñ c¹nh tranh chñ yÕu cã thÓ g©y ra nh÷ng tæn th¬ng nh thÕ nµo
®èi víi c¸c chiÕn lîc cã thÓ lùa chän cña c«ng ty chóng ta ?.
*C¸c chiÕn lîc cã thÓ cã cña chóng ta cã thÓ g©y ra nh÷ng tæn th¬ng nh
thÕ nµo ®èi víi sù tÊn c«ng tr¶ ®òa thµnh c«ng cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh chñ
yÕu?
*VÞ trÝ cña c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô cña chóng ta nh thÕ nµo so víi c¸ ®èi
thñ c¹nh tranh chñ yÕu?
*C¸c c«ng ty míi tham dù vµo vµ c¸c doanh nghiÖp l©u n¨m rót ra khái
ngµnh ®Õn møc ®é nµo?
*C¸c nh©n tè quan träng nµo ®· t¹o ra vÞ thÕ c¹nh tranh cña chóng ta trong
ngµnh kinh doanh nµy?
*XÕp h¹ng vÒ doanh sè vµ lîi nhuËn cña nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh chñ yÕu
thay ®æi nh thÕ nµo trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y? T¹i sao l¹i cã nh÷ng thay ®æi
nh÷ng xÕp h¹ng nµy?
*TÝnh chÊt cña mèi quan hÖ gi÷a nh÷ng nhµ cung cÊp vµ nhµ ph©n phãi
trong ngµnh kinh doanh cña chóng ta lµ g×?
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
*C¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô thay thÕ cã thÓ lµ mèi ®e do¹ ®Õn møc nµo ®èi
víi nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh trong ngµnh kinh doanh nµy?
§Ó cã thÓ tr¶ lêi tèt c¸c c©u hái trªn, nhiÒu doanh nghiÖp ®· dïng c¸c biÖn ph¸p
sau:
1)Mua c¸c d÷ kiÖn ®iÖn to¸n ®îc lu tr÷ nhng kh«ng cßn gi¸ trÞ.
2)Mua s¶n phÈm cña c¸ ®èi thñ c¹nh tranh råi sau ®ã ®em ph©n tÝch thËt
kü lìng.
3)§i th¨m c¸c nhµ m¸y víi mét tªn kh¸c.
4)§Õn c¸c xe t¶i rêi c¸c toµ nhµ bèc dì hµng cña nh÷ng ®èi thñ c¹nh
tranh.
5)Nghiªn cø c¸c bøc ¶nh chôp tõ trªn kh«ng.
6)Ph©n tÝch c¸c hîp ®ång lao ®éng.
7)Ph©n tÝch c¸c qu¶ng caã.
8)Pháng vÊn c¸c kh¸ch hµng, ngêi tiªu thô vÒ viÖc b¸n s¶n phÈm cña ®èi
thñ c¹nh tranh.
9)X©m nhËp dÇn dÇn vµo c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña ngêi c¹nh tranh vµ
kh¸ch hµng.
10)Pháng vÊn nhµ cung cÊp ®Ó tÝnh xem c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®ang s¶n
xuÊt bao nhiªu.
11)Dïng c¸c kh¸ch hµng ®Ó ®a ra c¸c yªu cÇu tr¶ gi¸ qua ®iÖn tho¹i.
12)KhuyÕn khÝch c¸c kh¸ch hµng quan träng ph¬i bµy nh÷ng th«ng tin
c¹nh tranh.
13)Pháng vÊn c¸c nh©n viªn cò cña ®èi thñ c¹nh tranh.
14)Pháng vÊn c¸c chuyªn gia ®· lµm viÖc trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp víi ®èi
thñ c¹nh tranh.
15)L«i kÐo nh÷ng nhµ qu¶n lý chñ chèt cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh khái
c¸c c«ng ty mµ hä ®ang lµm viÖc.
16)Thùc hiÖn c¸c cuéc pháng vÊn viÖc lµm b»ng ®iÖn tho¹i ®Ó khiÕn c¸c
nh©n viªn cña c¸c ®èi thñ c¹nh tranh ®Ó lé c¸c th«ng tin.
17)Göi c¸c kü s ®Õn nh÷ng cuéc häp mËu dÞch ®Ó pháng vÊn c¸c nh©n
viªn kü thuËt cña ®èi thñ c¹nh tranh.
18)Pháng vÊn c¸c nh©n viªn tiÒm n¨ng, hä cã thÓ ®· lµm viÖc víi nh÷ng
®èi thñ c¹nh tranh trong qu¸ khø.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
2.2 Ngêi mua.
Kh¸ch hµng lµ mét phÇn cña c«ng ty, kh¸ch hµng trung thµnh lµ mét lîi
thÕ lín cña c«ng ty. Sù trung thµnh cña kh¸ch hµng ®îc t¹o dùng bëi sù tho¶ m·n
nh÷ng nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ mong muèn lµm tèt h¬n.
C¸c doanh nghiÖp còng cÇn lËp b¶ng ph©n lo¹i c¸c kh¸ch hµng hiÖn t¹i vµ
t¬ng lai. C¸c th«ng tin thu ®îc tõ b¶ng ph©n lo¹i nµy lµ c¬ së ®Þnh híng quan
träng cho viÖc ho¹ch ®Þnh kÕ ho¹ch.
2.3 Nh÷ng nhµ cung cÊp.
Nh÷ng c«ng ty bao giê còng ph¶i liªn kÕt víi nh÷ng doanh nghiÖp cung
cÊp nh÷ng tµi nguyªn kh¸c nhau nh: Nguyªn vËt liÖu, thiÕt bÞ, nh©n c«ng,
vèn...C¸c nhµ cung cÊp cã thÓ g©y mét ¸p lùc m¹nh trong ho¹t ®éng cña mét
doanh nghiÖp. C¸c ®èi tîng chñ yÕu sau ®©y cÇn lu t©m:
- Ngêi b¸n vËt t, thiÕt bÞ.
- Céng ®ång tµi chÝnh.
- Nguån lao ®éng.
2.4 §èi thñ tiÒm Èn.
§èi thñ tham gia kinh doanh trong ngµnh cã thÓ lµ yÕu tè lµm gi¶m lîi
nhuËn cña doanh nghiÖp do hä ®a vµo khai th¸c n¨ng lùc s¶n xuÊt míi.
3. Ma trËn ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè m«i trêng.
Ma trËn ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè bªn ngoµi cho phÐp c¸c nhµ chiÕn lîc tãm t¾t
®¸nh gi¸ c¸c th«ng tin kinh tÕ, x· héi, v¨n ho¸, nh©n khÈu, ®Þa lý, chÝnh trÞ,
chÝnh phñ, luËt ph¸p, c«ng nghÖ vµ c¹nh tranh. Cã 5 bíc trong viÖc ph¸t triÓn
mét ma trËn ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè bªn ngoµi.
1)LËp danh môc c¸c yÕu tè cã vai trß quýet ®Þnh ®èi víi sù thµnh c«ng nh
®· nhËn diÖn trong qu¸ tr×nh kiÓm tra c¸c yÕu tè tõ bªn ngoµi, bao gåm c¶ nh÷ng
c¬ héi vµ mèi ®e do¹ ¶nh hëng ®Õn c«ng ty vµ ngµnh kinh doanh cña c«ng ty
nµy.
2)Ph©n lo¹i tÇm quan träng tõ 0,0 (kh«ng quan träng ) ®Õn 1,0 (rÊt quan
träng) cho mçi yÕu tè. Sù ph©n lo¹i nµy cho thÊy tÇm quan träng t¬ng øng cña
c¸c yÕu tè ®ã ®èi víi sù thµnh c«ng trong ngµnh kinh doanh cña c«ng ty. C¸c c¬
héi thêng cã møc ph©n lo¹i cao h¬n mèi ®e do¹, tuy vËy, mèi ®e do¹ còng cã thÓ
nhËn ®îc møc ph©n lo¹i cao nÕu nã ®Æc biÖt nghiªm träng hay mang tÝnh ®e do¹.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Møc ph©n lo¹i thÝch hîp cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch so s¸nh nh÷ng nhµ c¹nh
tranh thµnh c«ng víi nh÷ng nhµ c¹nh tranh kh«ng thµnh c«ng hoÆc b»ng c¸ch
th¶o luËn vÒ yÕu tè nµy vµ ®¹t ®îc sù nhÊt trÝ cña nã. Tæng sè c¸c møc ph©n lo¹i
®îc Ên ®Þnh cho c¸c nh©n tè nµy ph¶i b»ng 1,0.
3)Ph©n lo¹i tõ 1 ®Õn 4 cho mçi yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng ®Ó cho
thÊy c¸ch thøc mµ c¸c chiÕn lîc hiÖn t¹i cña c«ng ty ph¶n øng víi c¸c yÕu tè
nµy, trong ®ã 4 lµ ph¶n øng tèt, 3 la ph¶n øng trªn trung b×nh, 2 lµ ph¶n øng
trung b×nh vµ 1 lµ ph¶n øng Ýt. C¸c møc nµy dùa trªn hiÖu qu¶ cña chiÕn lîc ë
c«ng ty . Nh vËy, sù ph©n lo¹i nµy dùa trªn c«ng ty
4)Nh©n tÇm quan träng cña mçi biÕn sè víi lo¹i cña nã ®Ó x¸c ®Þnh sè
®iÓm vÒ tÇm quan träng.
5)Céng tæng sè ®iÓm vª tÇm quan träng cho mçi biÕn sè ®Ó x¸c ®Þnh tæng
sè ®iÓm quan träng cho tæ chøc.
III.Ph©n tÝch néi bé.
Trong mét doanh nghiÖp bao gåm tÊt c¶ c¸ yÕu tè vµ hÖ thèng bªn trong
cña ngêi, ph¶i ph©n tÝch mét c¸ch kü lìng c¸c yÕu tè néi bé ®ã ®Ó nh»m x¸c
®Þnh râ c¸c u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm cña m×nh. C¸c yÕu tè néi bé chñ yÐu bao gåm
c¸c lÜnh vùc chøc n¨ng sau
1. Marketing.
C¸c vÊn ®Ò sau ®©y cÇn ®îc tr¶ lêi ®Ó lµm râ ho¹t ®éng ho¹t ®éng
Marketing cña mét doanh nghiÖp.
- C¸c lo¹i s¶n phÈm/dÞch vô cña doanh nghiÖp; møc ®e do¹ cña s¶n phÈm.
- Sù tËp trung b¸n mét sè lo¹i s¶n phÈm hoÆc b¸n cho mét sè kh¸ch hµng.
- Kh¶ n¨ng thu thËp th«ng tin cÇn thiÕt vÒ thÞ trêng.
- ThÞ phÇn hoÆc tiÓu thÞ phÇn.
- C¬ cÊu mÆt hµng/dÞch vô vµ kh¶ n¨ng më réng; chu kú sèng cña c¸c s¶n
phÈm chÝnh; tû lÖ lîÞ nhuËn so víi c¸c doanh sè s¶n phÈm (dÞch vô ).
- Kªnh ph©n phèi; sè lîng, ph¹m vi vµ møc ®é kiÓm so¸t.
- C¸c tæ chøc b¸n hµng h÷u hiÖu; møc ®é am hiÓu vÒ nhu cÇu cña kh¸ch
hµng.
- Møc ®é næi tiÕng; chÊt lîng vµ Ên tîng vÒ s¶n phÈm (dÞch vô ).
- ViÖc qu¶ng c¸o vµ khuyÕn m·i cã hiÖu qu¶ vµ s¸ng t¹o.
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- ChiÕn lîc gi¸ vµ tÝnh linh ho¹t trong viÖc ®Þnh gi¸.
- Ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i ý kiÕn cña kh¸ch hµng vÒ ph¸t triÓn
phÈm(dÞch vô ) hoÆc thÞ trêng míi.
s¶n
- DÞch vô sau b¸n hµng vµ híng dÉn sö dông cho kh¸ch hµng.
- ThiÖn chÝ (sù tÝn nhiÖm cña kh¸ch hµng).
2. S¶n xuÊt.
S¶n xuÊt lµ mét ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp g¾n liÒn víi viÖc t¹o ra s¶n
phÈm. §©y lµ mét trong c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng chÝnh yÕu cña doanh nghiÖp vµ v×
vËy cã ¶nh hëng m¹nh mÏ ®Õn kh¶ n¨ng ®¹t tíi thµnh c«ng cña doanh nghiÖp nãi
chung vµ c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng kh¸c. C¸c yÕu tè s¶n xuÊt chÝnh cÇn ®Ò cËp lµ:
- Gi¸ c¶ vµ møc ®é cung øng nguyªn vËt liÖu, quan hÖ víi ngêi cung cÊp
hµng;
- HÖ thèng kiÓm tra hµng tån kho; møc ®é quay vßng (chu kú lu chuyÓn
hµng tån kho);
- Sù bè trÝ c¸c ph¬ng tiÖn s¶n xuÊt; quy ho¹ch vµ tËn dông c¸c ph¬ng tiÖn;
- Lîi thÕ do s¶n xuÊt trªn quy m« lín;
- HiÖu n¨ng kü thuËt cña c¸c ph¬ng tiÖn vµ viÖc tËn dông c¸c c«ng suÊt;
- ViÖc sö dông c¸c ®¬n vÞ vÖ tinh (gia c«ng) mét c¸ch cã hiÖu qu¶;
- Møc ®é héi nhËp däc; tû lÖ lîi nhuËn vµ trÞ gi¸ gia t¨ng;
- HiÖu n¨ng vµ phÝ tæn/ lîi Ých cña thiÕt bÞ.
- C¸c ph¬ng tiÖn kiÓm tra t¸c nghiÖp h÷u hiÖu, kiÓm tra thiÕt kÕ, lËp kÕ
ho¹ch tiÕn ®é, mua hµng, kiÓm tra chÊt lîng vµ hiÖu n¨ng;
Tãm l¹i khi ph©n tÝch ho¹t ®éng s¶n xuÊt chó ý ®Õn quy tr×nh s¶n xuÊt,
c«ng suÊt m¸y mãc , thiÕt bÞ tån kho, sö dông lùc lîng lao ®éng vµ chÊt lîng s¶n
phÈm ®îc s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp.
3.Tµi chÝnh kÕ to¸n.
C¸c yÕu tè c¬ b¶n vÒ ph©n tÝch tµi chÝnh cña doanh nghiÖp:
- Kh¶ n¨ng huy ®éng vèn ng¾n h¹n, dµi h¹n, tû lÖ gi÷a vèn vay vµ vèn cæ
phÇn.
- Chi phÝ vèn so víi toµn ngµnh vµ c¸c ®èi thñ c¹nh tranh.
- C¸c vÊn ®Ò thuÕ.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- Tû lÖ l·i.
- Vèn lu ®éng, tÝnh linh ho¹t cña c¬ cÊu vèn ®Çu t.
- Sù kiÓm so¸t gi¸ thµnh, kh¶ n¨ng gi¶m gia thµnh.
4.Nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn.
Khi ph©n tÝch lÜnh vùc ho¹t ®éng nµy cÇn chó ý c¸c vÊn ®Ò chÝnh sau:
1)Tæ chøc cã nghiªn cøu c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn cña
ngµnh hay kh«ng?
2)Tæ chøc cã ®ñ ®iÒu kiÖn vµ m¸y mãc thiÕt bÞ ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng
ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn hay kh«ng?
3)Tæ chøc cã hÖ thèng vµ nguån cung cÊp th«ng tin ®Ó thùc hiÖn thµnh
c«ng ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn hay kh«ng?
4)Tæ chøc ®· kiÓm tra lîi Ých c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn ®èi
víi c¸c s¶n phÈm hiÖn t¹i vµ s¶n phÈm míi hay cha?
5)Tæ chøc ®· nghiªn cøu sù c©n ®èi gi÷a viÖc ph¸t triÓn, c¶i tiÕn s¶n phÈm
míi vµ sù ph¸t triÓn cïng c¶i tiÕn quy tr×nh s¶n xuÊt hay cha?
6)Tæ chøc ®· thiÕt lËp phßng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn cha?
7)Tæ chøc cã ph©n phèi ®Çy ®ñ nguån lùc ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng ho¹t
®éng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn kh«ng?
8)Tæ chøc cã tËn dông nguån s¸ng kiÕn s½n cã vÒ nguån s¶n phÈm míi
hay kh«ng?
9)Tæ chøc cã s½n sµng ®Ó liÒu lÜnh thùc hiÖn nghiªn cøu trong kho¶ng thêi
gian dµi mµ kh«ng cÇn kh¸m ph¸ ra c¸c s¸ng kiÕn cã gi¸ trÞ th¬ng m¹i?
10)Tæ chøc cã s½n sµng m¹o hiÓm ®Çu t l©u dµi vµo viÖc ph¸t triÓn vµ thö
nghiÖm s¶n phÈm mµ kh«ng cÇn ph¶i tiÕp thÞ s¶n phÈm thµnh c«ng?
11)Tæ chøc cã thÓ cã ®îc c¸c nguån lùc cÇn thiÕt ®Ó khai th¸c c¸c ph¸t
minh nÕu khi chóng ®îc kh¸m ph¸ ra hay kh«ng?
12)Tæ chøc ®· nghiªn cøu lîi Ých tiÒm n¨ng cña viÖc sö dông c¸c c¸ nh©n
hay tæ chøc bªn ngoµi ®Ó thùc hiÖn nh÷ng nghiªn cøu c¬ b¶n vµ øng dông cho
c«ng ty hay cha?
13)Tæ chøc ®· thiÕt lËp c¸c môc tiªu vµ chÝnh s¸ch nghiªn cøu vµ ph¸t
triÓn râ rµng hay cha?
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
14)Tæ chøc cã biÕt ®îc c¸c chÝnh s¸ch nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn cña c¸c
®èi thñ c¹nh tranh chñ yÕu cña nã hay cha?
15)Tæ chøc cã ý ®Þnh liªn doanh vÒ ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn
hay kh«ng?
16)Tæ chøc cã chiÕn lîc nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn tæng qu¸t hay kh«ng?
17)Doanh nghiÖp cã hiÓu biÕt vÒ giÊy phÐp, tiÒn b¶n quyÒn t¸c gi¶ b»ng
s¸ng chÕ, nh·n hiÖu th¬ng m¹i vµ c¸c quy ®Þnh kh¸c trong vµ ngoµi níc liªn
quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn trong ngµnh hay kh«ng.
5.HÖ thèng th«ng tin.
Th«ng tin liªn kÕt tÊt c¶ c¸c chøc n¨ng trong kinh doanh víi nhau vµ cung
cÊp c¬ së cho tÊt c¶ c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ. Do ®ã ph¶i ph©n tÝch hÖ thèng th«ng
tin cña doanh nghiÖp bao gåm:
1)TÊt c¶ c¸c nhµ qu¶n trÞ trong c«ng ty cã sö dông hÖ thèng th«ng tin ®Ó
ra c¸c quyÕt ®Þnh hay kh«ng?
2)Trong c«ng ty cã vÞ trÝ trëng ban th«ng tin hay gi¸m ®èc hÖ thèng th«ng
tin hay kh«ng?
3)C¸c d÷ liÖu trong hÖ thèng th«ng tin cã ®îc cËp nhËt ho¸ thêng xuyªn
hay kh«ng?
4)C¸c nhµ qu¶n trÞ tõ tÊt c¶ c¸c bé phËn chøc n¨ng cña c«ng ty cã ®ãng
gãp ®Çu vß cho hÖ thèng th«ng tin hay kh«ng?
5)C¸c chiÕn lîc gia cña c«ng ty cã quen thuéc víi hÖ thèng th«ng tin cña
c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cña nã hay kh«ng?
6)HÖ thèng th«ng tin cã dÔ sö dông hay kh«ng?
7)TÊt c¶ nh÷ng ngêi sö dông hÖ thèng th«ng tin cã hiÓu ®îc lîi thÕ c¹nh
tranh mµ th«ng tin cã thÓ mang l¹i cho c¸c c«ng ty hay kh«ng?
8)Nh÷ng ngêi sö dông hÖ thèng th«ng tin cã ®îc tham gia nh÷ng ch¬ng
tr×nh huÊn luyÖn vÒ m¸y ®iÖn to¸n hay kh«ng?
9) HÖ thèng th«ng tin cña c«ng ty cã ®îc c¶i tiÕn kiªn tôc vÒ néi dung vµ
tÝnh dÔ sö dông hay kh«ng?
6. Ma trËn néi bé.
Bíc cuèi cïng trong viÖc thùc hiÖn ph©n tÝch néi bé ®ã lµ x©y dùng ma
trËn c¸c yÕu tè néi bé (IFE). C«ng cô h×nh thµnh chiÕn lîc lµ tãm t¾t vµ ®¸nh gi¸
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
nh÷ng mÆt m¹nh vµ yÕu quan träng cña c¸c bé phËn kinh doanh chøc n¨ng, vµ
nã còng cung cÊp c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh vµ ®¸nh gi¸ mèi quan hÖ gi÷a c¸c bé phËn
nµy. T¬ng tù nh ma trËn EFE, ma trËn IFE cã thÓ ®îc ph¸t triÓn theo 5 bíc.
1)LiÖt kª c¸c yÕu tè nh ®· ®îc x¸c ®Þnh trong quy tr×nh ph©n tÝch néi bé.
Sö dông c¸c yÕu tè bªn trong chñ yÕu bao gåm c¶ nh÷ng ®iÓm m¹nh vµ nh÷ng
®iÓm yÕu.
2)Ên ®Þnh tÇm quan träng b»ng c¸ch ph©n lo¹i tõ 0,0 (kh«ng quan träng)
tíi 1,0 (quan träng nhÊt) cho mçi yÕu tè. TÇm quan träng ®îc Ên ®Þnh cho mçi
yÕu tè nhÊt ®Þnh cho thÊy tÇm quan träng t¬ng ®èi cña yÕu tè ®ã ®èi víi sù thµnh
c«ng cña c«ng ty trong ngµnh. Kh«ng kÓ yÕu tè chñ yÕu ®ã lµ ®iÓm m¹nh hay
®iÓm yÕu bªn trong, c¸c yÕu tè ®îc xem lµ cã ¶nh hëng lín nhÊt ®èi víi thµnh
qu¶ ho¹t ®éng cña tæ chøc ph¶i ®îc cho lµ cã tÇm quan träng nhÊt. Tæng céng tÊt
c¶ c¸c møc ®é quan träng nµy ph¶i 1,0.
3)Ph©n lo¹i tõ 1 ®Õn 4 cho mçi yÕu tè ®¹i diÖn cho ®iÓm yÕu lín nhÊt
(ph©n lo¹i b»ng 1), ®iÓm yÕu nhá nhÊt (ph©n lo¹i b»ng 2), ®iÓm m¹nh nhá nhÊt
(ph©n lo¹i b»ng3), hay ®iÓm m¹nh lín nhÊt (ph©n lo¹i b»ng4). Nh vaËy sù ph©n
lo¹i nµy dùa trªn c¬ së c«ng ty trong khi møc ®é quan träng ë bíc 2 dùa trªn c¬
së ngµnh.
4)Nh©n mçi møc ®é quan träng cña mçi yÕu tè víi lo¹i cña nã ®Ó x¸c ®Þnh
sè ®iÓm quan träng cho mçi biÕn sè.
5)Céng tÊt c¶ sè ®iÓm quan träng cho mçi biÕn sè ®Ó x¸c ®Þnh sè ®iÓm
quan träng tæng céng tæ chøc.
IV. X¸c ®Þnh sø m¹ng vµ môc tiªu.
1.X¸c ®Þnh sø m¹ng cña tæ chøc.
Mäi tæ chøc ®Òu cã môc ®Ých duy nhÊt vµ lý do ®Ó tån t¹i. Sù duy nhÊt nµy
nªn ®îc ph¶n ¸nh trong b¶n sø mÖnh (nhiÖm vô). TÝnh chÊt cña sø m¹ng (nhiÖm
vô) kinh doanh cã thÓ ®îc biÓu hiÖn qua u thÕ c¹nh tranh hay nh÷ng bÊt lîi cña
doanh nghiÖp. Mét tæ chøc sÏ ®¹t ®îc ý nghÜa cao h¬n cña môc ®Ých khi c¸c nhµ
chiÕn lîc, nhµ qu¶n trÞ nh©n viªn ph¸t triÓn vµ truyÒn ®¹t nhiÖm vô kinh doanh râ
rµng. Drucker cho r»ng viÖc ph¸t triÓn ®îc sø m¹ng (nhiÖm vô) kinh doanh râ
rµng lµ "tr¸ch nhiÖm sè mét cña nhµ chiÕn lîc". Mét b¶n sø mÖnh (nhiÖm vô) tèt
nhÊt ph¶i cho thÊy kh¸ch hµng (cña tæ chøc), s¶n phÈm, hay dÞch vô, sù quan
t©m ®èi víi h×nh ¶nh c«ng céng, sù quan t©m ®èi víi nh©n viªn. ChÝn tiªu chuÈn
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
c¬ b¶n nµy phôc vô nh lµ c¸i sên thÝch hîp cho viÖc ®¸nh gi¸ vµ viÕt b¶n b¸o c¸o
nhiÖm vô.
B¶n sø m¹ng ®îc thiÕt kÕ tèt lµ ®iÒu cÇn thiÕt ®Ó so¹n th¶o, thùc hiÖn vµ
®¸nh gi¸ chiÕn lîc, ph¸t triÓn vµ truyÒn ®¹t sø m¹ng (nhiÖm vô) kinh doanh râ
rµng lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô thêng bÞ bá qua nhÊt trong viÖc quant trÞ chiÕn
lîc. Kh«ng cã sø m¹ng (nhiÖm vô) râ rµng, ho¹t ®éng ng¾n h¹n cña mét c«ng ty
cã thÓ bÞ phg¶n t¸c dông ®èi víi c¸c lîi Ých dµi h¹n. B¶n sø m¹ng (nhiÖm vô) nªn
®îc söa thêng xuyªn, tuy vËy nÕu ®îc chuÈn bÞ kü lìng hiÕm khi cã nã cÇn ®Õn
sù thay ®æi quan träng.
2.X¸c ®Þnh môc tiªu.
2.1 Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i môc tiªu.
Nh÷ng tõ ng÷ môc tiªu chØ ®Þnh nh÷ng ®èi tîng riªng biÖt hay nh÷ng kÕt
qu¶ kinh doanh mµ doanh nghiÖp muèn ®¹t tíi.
Cã hai lo¹i môc tiªu nghiªn cøu: Dµi h¹n vµ ng¾n h¹n.
*Nh÷ng môc tiªu dµi h¹n.
Lµ nh÷ng môc tiªu cho thÊy nh÷ng kÕt qu¶ mong muèn trong mét thêi gian dµi.
Nh÷ng môc tiªu dµi h¹n thêng riªng biÖt h¬n ph¸t biÓu vÒ sø m¹ng nhng cã phÇn
kÐm riªng biÖt h¬n môc tiªu ng¾n h¹n. Môc tiªu dµi h¹n thêng thiÕt lËp cho
nh÷ng vÊn ®Ò :(1) kh¶ n¨ng kiÕm lîi nhuËn, (2) n¨ng suÊt, (3) vÞ trÝ c¹nh tranh,
(4) ph¸t triÓn nh©n viªn, (5) Quan hÖ nh©n viªn (6) dÉn ®¹o kü thuËt, (7) tr¸ch
nhiÖm víi x· héi. Mét môc tiªu dµi h¹n t¬ng øng nªu ra cã thÓ liªn quan tíi viÖc
nç lùc gia t¨ng sù ph©n phèi theo ®Þa lý b»ng c¸ch b¸n trong c¸c miÒn trong
vßng10 n¨m. Môc tiªu dµi h¹n nµy ®a ra nhiÒu néi dung cô thÓ h¬n lµ mét t«n
chØ sø m¹ng nhng nã kh«ng riªng biÖt ®Ó cã thÓ t¸ch biÖt nh÷ng quyÕt ®Þnh thùc
hiÖn ngay.
Nh÷ng môc tiªu ng¾n h¹n:
Ph¶i rÊt lµ biÖt lËp vµ ®a ra nh÷ng kÕt qu¶ nh»m tíi mét c¸ch chi tiÕt. Chóng lµ
nh÷ng kÕt qu¶ riªng biÖt mµ c«ng ty kinh doanh cã ý ®Þnh ph¸t sinh trong vßng
chu kú quyÕt ®Þnh kÕ tiÕp.
2.2. Tiªu chuÈn cña môc tiªu :
TÊt c¶ nh÷ng môc tiªu tèt thêng ®¹t ®îc c¸c tiªu chuÈn sau:
- Chuyªn biÖt
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- TÝnh linh ho¹t.
- Kh¶ n¨ng cã thÓ ®o lêng ®îc.
- Kh¶ n¨ng ®¹t tíi ®îc.
- TÝnh thèng nhÊt.
- Kh¶ n¨ng chÊp nhËn ®îc.
2.3. Nh÷ng thµnh phÇn ¶nh hëng khi x¸c ®Þnh môc tiªu:
TiÕn tr×nh ®Æt môc tiªu chÞu ¶nh hëng nh÷ng biÕn sè, mét trong nh÷ng
biÕn sè ¶nh hëng then chèt cña tæ chøc lµ nh÷ng thµnh phÇn ¶nh hëng. Sù nghiªn
cøu kü lìng thµnh phÇn nµy cã thÓ dÉn tíi mét sù tèt ®Ñp h¬n vÒ nh÷ng tr¸ch
nhiÖm kinh doanh còng nh x· héi. Bèn thµnh phÇn ¶nh hëng quan trong h¬n c¶
lµ:
- Chñ nh©n.
- Nh©n viªn.
- Kh¸ch hµng.
- X· héi.
V. Quy tr×nh ho¹ch ®Þnh mét chiÕn lîc tæng qu¸t:
C¸c kü thuËt quan träng ®Ó ho¹ch ®Þnh mét chiÕn lîc cã thÓ ®îc nªu thµnh
mét quy tr×nh ra quyÕt ®Þnh gåm ba gia ®o¹n:
1. Giai ®o¹n nhËp vµo:
C¸c quy tr×nh ®Ó h×nh thµnh ma trËn ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè míi; ma trËn néi
bé. Nh÷ng c«ng cô nµy ®ßi hái c¸c nhµ qu¶n trÞ chiÕn lîc ph¶i x¸c ®Þnh tÝnh chÊt
chñ quan trong suèt giai ®o¹n tríc cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh chiÕn lîc.
2. Giai ®o¹n kÕt hîp:
Mçi tæ chøc ®Òu cã mét sè nh÷ng c¬ héi vµ mèi ®e do¹ bªn ngoµi vµ c¸c
®iÓm yÕu vµ ®iÓm m¹nh bªn trong cã thÓ ®îc s¾p xÕp ®Ó h×nh thµnh c¸c chiÕn lîc kh¶ thi cã thÓ lùa chän. ViÖc kÕt hîp ë giai ®o¹n nµy sÏ cho ta nh÷ng kÕt qu¶
kh¶ quan khi sö dông mét soã ma trËn sau:
2.1 Ma trËn SWOT:
§Ó lËp mét ma trËn SWOT ph¶i tr¶i qua c¸c bíc.
20