Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
Lêi nãi ®Çu
Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng mçi doanh nghiÖp muèn tån t¹i vµ ph¸t
triÓn ph¶i cã nh÷ng ph-¬ng ¸n s¶n xuÊt vµ chiÕn l-îc kinh doanh cã hiÖuqu¶.
§Ó lµm ®-îc nh÷ng ®iÒu ®ã c¸c doanh nghiÖp lu«n c¶i tiÕn vµ n©ng cao chÊt
l-îng s¶n phÈm. Do ®ã c«ng t¸c qu¶n lÝ vµ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô
dông cô ®-îc coi lµ nhiÖm vô quan träng cña mçi doanh nghiÖp.
Tæ chøc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô tèt sÏ cung cÊp
th«ng tin kÞp thêi, chÝnh x¸c cho c¸c nhµ qu¶n lÝ vµ c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n
kh¸c trong doanh nghiÖp ®Ó tõ ®ã cã thÓ ®-a ra nh÷ng ph-¬ng ¸n s¶n xuÊt
kinh doanh cã hiÖu qu¶. Néi dung thùc hiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n nguyªn vËt
liÖu, c«ng cô dông cô lµ vÊn ®Ò cã tÝnh chÊt chiÕn l-îc ®ßi hái mçi doanh
nghiÖp ph¶i thùc hiÖn trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh.
XÝ nghiÖp 22 - C«ng ty 22 BQP lµ mét doanh nghiÖp Nhµ n-íc ho¹t
®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt s¶n phÈm phôc vô cho nhu cÇu x©y dùng. ChÝnh
v× vËy viÖc h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô t¹i c«ng ty rÊt ®-îc coi
träng vµ lµ mét bé phËn kh«ng thÓ thiÕu trong toµn bé c«ng t¸c qu¶n lý cña
c«ng ty. Sau thêi gian thùc tËp t¹i XÝ nghiÖp 22 - C«ng ty 22 BQP em ®· t×m
hiÓu thùc tÕ, kÕt hîp víi lý luËn ®· häc ë tr-êng ®Ó viÕt chuyªn ®Ò: "KÕ to¸n
nguyªn vËt liÖu, vËt liÖu vµ c«ng cô dông cô t¹i XÝ nghiÖp 22 - C«ng ty 22
BQP".
Chuyªn ®Ò ®-îc chia lµm 3 ch-¬ng:
Ch-¬ng I: C¸c vÊn ®Ò chung vÒ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông cô.
Ch-¬ng II: Thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu, c«ng cô dông
cô t¹i XÝ nghiÖp 22 - C«ng ty 22 BQP.
Ch-¬ng III: NhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n nguyªn vËt
liÖu, c«ng cô dông cô.
1
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
Do ®iÒu kiÖn thêi gian cã h¹n nªn trong chuyªn ®Ò kh«ng tr¸nh ®-îc
nh÷ng thiÕu sãt, em rÊt mong cã sù chØ b¶o cña c¸c c« chó trong C«ng ty còng
nh- sù chØ b¶o cña c« gi¸o h-íng dÉn Ph¹m Thanh HuyÒn. Em xin ch©n thµnh
c¸m ¬n.
ch-¬ng i
C¬ së lý luËn chung vÒ kÕ to¸n
Nguyªn vËt liÖu trong Doanh nghiÖp
I. Kh¸i niÖm nguyªn vËt liÖu:
Nguyªn vËt liÖu lµ ®èi t-îng lao ®éng ®-îc thÓ hiÖn d-íi d¹ng vËt ho¸
nh-:c¸t,sái trong doanh nghiÖp x©y l¾p; v¶i trong doanh nghiÖp may mÆc ; rau
qu¶ trong doanh nghiÖp chÕ biÕn thùc phÈm...,lµ tµi s¶n dù tr÷ cña doanh
nghiÖp phôc vô s¶n xuÊt.
+) Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, Nguyªn vËt liÖu ®-îc bao gåm cÊc yÕu tè
®-îc ®-a vµo phôc vô qu¸ tr×nh vËn hµnh chung, chÞu sù t¸c ®éng gi¸n tiÕp
cña con ng-êi th«ng qua t- liÖu s¶n xuÊt ®Ó t¹o ra s¶n phÈm : bét m×, trøng,
s÷a... ®Ó s¶n xuÊt ra b¸nh c¸c lo¹i hoÆc cã thÓ tham gia gi¸n tiÕp :c¸c lo¹i dÇu,
mì b«i tr¬n ,phô tïng thay thÕ.. phôc vô cho sù ho¹t ®éng liªn tôc vµ b×nh
th-êng cña m¸y mãc ,thiÕt bÞ,,gi¶m thiÖt h¹i do ngõng s¶n xuÊt ra.
+)Trong qu¸ tr×nh t¸c ®éng cña lao ®éng vÒ mÆt hiÖn vËt ,Nguyªn vËt
liÖu hoÆc bÞ hao mßn toµn bé nh-:nhiªn liÖu, chÊt ®èt... hoÆc chØ thay ®æi h×nh
th¸i vËt chÊt ban ®Çu nh-: mÝa ®Ó s¶n xuÊt ®-êng ... hoÆc vÉn gi÷ nguyªn tr¹ng
th¸i vËt chÊt ban ®Çu nh- : v¶i ®Ó s¶n xuÊt quÇn ,¸o....
Nh- vËy , Nguyªn vËt liÖu ®-îc thÓ hiÖn d-íi h×nh th¸i vËt ho¸ cã
nghÜa lµ nã tån t¹i ë tr¹ng th¸i vËt chÊt cô thÓ ,cã thÓ sê ,mã c¶m nhËn b»ng
trùc quan .Nhê ®ã cã thÓ c©n, ®o ,®ong ,®Õm ®-îc nªn Nguyªn vËt liÖu vµ sù
2
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
biÕn ®éng cña nã ®-îc kiÓm so¸t th-êng xuyªn b»ng viÖc kiÓm kª x¸c ®Þnh sè
l-îng th«ng qua c¸c ®¬n vÞ ®o l-êng.
II.Ph©n lo¹i nguyªn vËt liÖu:
VËt liÖu sö dông trong c¸c doanh nghiÖp cã nhiÒu lo¹i,nhiÒu thø,cã vai
trß ,c«ng dông kh¸c nhau trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.Trong ®iÒu kiÖn
®ã ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i ph©n lo¹i vËt liÖu th× míi cã tæ chøc tèt viÖc
qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vËt liÖu.
Trong thùc tÕ qu¶n lý vµ h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu ë c¸c doanh nghiÖp, ®Æc
tr-ng th«ng dông nhÊt ®Ó ph©n lo¹i vËt liÖu vµ vai trß,t¸c dông cña nguyªn vËt
liÖu trong s¶n xuÊt vµ yªu cÇu qu¶n lý.Theo ®Æc tr-ng nµy,vËt liÖu ®-îc chia
thµnh c¸c lo¹i sau:
-Nguyªn vËt liÖu chÝnh: lµ nh÷ng nguyªn vËt liÖu mµ sau qu¸ tr×nh gia
c«ng, chÕ biÕn cÊu thµnh thùc thÓ vËt chÊt chñ yÕu cña s¶n phÈm “ kÓ c¶ b¸n
thµnh phÈm mua vµo”
-Nguyªn vËt liÖu phô:lµ nh÷ng nguyªn vËt liÖu chØ cã t¸c dông phô trî
trong s¶n xuÊt, ®-îc sö dông kÕt hîp víi nguyªn vËt liÖu chÝnh ®Ó lµm thay
®æi mµu s¾c ,mïi vÞ, h×nh d¸ng bÒ ngoµi cña s¶n phÈm hoÆc ®Î sö dông ®Ó
®¶m b¶o cho c«ng cô lao ®éng ho¹t ®éng b×nh th-êng hoÆc phôc vô cho nhu
cÇu c«ng nghÖ kü thuËt,phôc vô cho lao ®éng c«ng nh©n viªn chøc.
-Nhiªn liÖu:VÒ thùc chÊt nhiªn liÖu lµ mét lo¹i nguyªn vËt liÖu phô
nh-ng nã ®-îc t¸ch ra thµnh mét lo¹i vËt liÖu riªng biÖt v× viÖc s¶n xuÊt vµ
tiªu dïng nhiªn liÖu chiÕm tû träng lín trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, mÆt kh¸c
nã cã yªu cÇu qu¶n lý kü thuËt hoµn toµn kh¸c víi vËt liÖu th«ng
th-êng.Nhiªn liÖu cã t¸c dông cung cÊp nhiÖt l-îng cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
kinh doanh diÔn ra b×nh th-êng. Nã cã thÓ tån t¹i ë thÓ r¾n, láng hoÆc khÝ nhthan,khÝ ®èt...
-Phô t ïng thay thÕ: lµ nh÷ng vËt t- dïng ®Ó thay thÕ ,sö ch÷a, b¶o
d-ìng m¸y mãc, thiÕt bÞ,ph-¬ng tiÖn vËn t¶i...
3
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
-VËt liÖu vµ thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n : lµ thiÕt bÞ (cÇn l¾p vµ kh«ng cÇn
l¾p, vËt kÕt cÊu, c«ng cô ...) mµ doanh nghiÖp mua vµo ®Ó ®Çu t- cho x©y dùng
c¬ b¶n.
-PhÕ liÖu : lµ c¸c lo¹i nguyªn vËt liÖu thu ®-îc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
hay thanh lý tµi s¶n, cã thÓ sö dung hay b¸n ra ngoµi.
-VËt liÖu kh¸c: Bao gåm c¸c lo¹i vËt liÖu ch-a kÓ ®Õn ë trªn nh- bao b×,
vËt ®ãng gãi,c¸c lo¹i vËt t- ®Æc tr-ng.
H¹ch to¸n theo c¸ch ph©n lo¹i trªn ®¸p øng ®-îc yªu cÇu ph¶n ¸nh tæng
qu¸t vÒ mÆt gi¸ trÞ ®èi víi mçi lo¹i nguyªn vËt liÖu .§Ó ®¶m b¶o thuËn tiÖn
,tr¸nh nhÇm lÉn trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ h¹ch to¸n vÒ sè l-îng , gi¸ trÞ tõng
lo¹i nguyªn vËt liÖu ,trªn c¬ së c¸ch ph©n lo¹i nµy, c¸c doanh nghiÖp sÏ chi
tiÕt mçi lo¹i nguyªn vËt liÖu trªn theo tõng nhãm, tõng thø nguyªn vËt liÖu c¨n
cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt cña tõng doanh nghiÖp.
Ngoµi c¸ch ph©n lo¹i phæ biÕn trªn,c¸c doanh nghiÖp cã thÓ ph©n lo¹i
nguyªn vËt liÖu theo nhiÒu c¸ch kh¸c n÷a.Mçi c¸ch ph©n lo¹i ®Òu cã ý nghÜa
riªng vµ nh»m phôc vô c¸c yªu cÇu qu¶n lý kh¸c nhau.
Theo nguån h×nh thµnh,vËt liÖu bao gåm:
-VËt liÖu mua ngoµi
-VËt liÖu s¶n xuÊt
-VËt liÖu tõ c¸c nguån kh¸c nh-:nhËn cÊp ph¸t ,gãp vèn liªn doanh,
biÕu,tÆng th-ëng...
C¸ch ph©n lo¹i nµy t¹o tiÒn ®Ò cho viÑc qu¶n lý vµ sö dông riªng c¸c
lo¹i nguyªn vËt liÖu tõ c¸c nguån nhËp kh¸c nhau, do ®ã ®¸nh gi¸ ®-îc hiÖu
qu¶ sö dông vËt liÖu trong s¶n xuÊt.H¬n n÷a ,cßn ®¶m b¶o viÖc ph¶n ¸nh
nhanh chãng ,chÝnh x¸c sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng tõng lo¹i nguån vèn
kinh doanh cña doanh nghiÖp .Nh-ng c¸ch ph©n lo¹i nµy kh«ng ph¶n ¸nh chi
tiÕt ®-îc tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu.
Theo quyÒn së h÷u vËt liÖu bao gåm:
4
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
-VËt liÖu tù cã
-VËt liÖu nhËn gia c«ng hoÆc gi÷ hé
C¸ch ph©n lo¹i nµy lµ c¬ së ®Ó doanh nghiÖp theo dâi n¾m b¾t t×nh h×nh
hiÖn cã cña vËt liÖu ,tõ ®ã lªn kÕ ho¹ch thu mua ,dù trù vËt liÖu phôc vô cho
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp .
Theo môc ®Ých vµ n¬i suqr dông nguyªn vËt liÖu,gåm:
-VËt liÖu trùc tiÕp dïng cho s¶n xuÊt
-VËt liÖu dïng cho nhu cÇu kh¸c nh- qu¶n lý ph©n x-ëng, qu¶n lý doanh
nghiÖp ,tiªu thô s¶n phÈm...
Víi c¸ch ph©n lo¹i nµy, doanh nghiÖp sÏ n¾m b¾t ®-îc t×nh h×nh sö dông
vËt liÖu t¹i c¸c bé phËn vµ cho c¸c nhu cÇu kh¸c tõ ®ã ®iÒu chØnh, c©n ®èi cho
phï hîp víi kÕ ho¹ch s¶n xuÊt,tiªu thô...
III.§¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu
§¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu lµ viÖc dïng th-íc ®o tiÒn tÖ ®Ó biÓu hiÖn gi¸ trÞ
cña nguyªn vËt liÖu theo nh÷ng nguyªn t¾c nhÊt ®Þnh
VÒ nguyªn t¾c, nguyªn vËt liÖu ph¶i ®-îc ®¸nh gi¸ theo nguyªn t¾c “ gi¸ phÝ
” tøc lµ tÝn to¸n ®Çy ®ñ chi phÝ thùc tÕ doanh nghiÖp bá ra ®Ó cã ®-îc nguyªn
vËt liÖu ®ã. Tuy nhiªn , tuú ®iÒu kiÖn cô thÓ vÒ gi¸ nguyªn vËt liÖu ë doanh
nghiÖp chÕ biÕn ®éng hay æn ®Þnh mµ cã thÓ lùa chän mét trong hai c¸ch ®¸nh
gi¸ nguyªn vËt liÖu sau :
3.1.§¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ
3.1.1. Gi¸ thùc tÕ nhËp kho
Gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho lµ toµn bé chi phÝ mµ doanh
nghiÖp ph¶i bá ra ®Ó cã nguyªn vËt liÖu ®ã .Tuú tõng nguån nhËp mµ gi¸ thùc
tÕ cña nguyªn vËt liÖu ®-îc ®¸nh gi¸ kh¸c nhau
- §èi víi nguyªn vËt liÖu mua ngoµi
NÕu nguyªn vËt liÖu mua vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thuéc ®èi
t-îng nép thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p khÊu trõ :
5
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho trong kú = trÞ gi¸ mua ghi trªn
ho¸ ®¬n ( kh«ng bao gåm VAT) + c¸c chi phÝ trùc tiÕp ph¸t sinh (chi phÝ vËn
chuyÓn ,bèc xÕp, b¶o qu¶n trong qu¸ tr×nh mua vµ c¸c chi phÝ liªn quan trùc
tiÕp kh¸c)- c¸c kho¶n triÕt khÊu th-¬ng m¹i ,gi¶m gi¸ (do hµng mua kh«ng
®óng quy c¸ch, phÈm chÊt).
NÕu nguyªn vËt liÖu mua ®Ó dïng vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
thuéc ®èi t-îng nép thuÕ GTGT theo ph-ong ph¸p trùc tiÕp:
TrÞ gi¸
TrÞ gi¸
thùc tÕ
mua ghi
NVL nhËp
=
trªn ho¸
kho trong
kú
C¸c lo¹i
+
®¬n
Chi phÝ
C¸c
thuÕ
trùc tiÕp
kho¶n
kh«ng
+ ph¸t sinh
®-îc hoµn
(cã VAT)
l¹i
-
triÕt
trong
khÊu TM,
kh©u mua
gi¶m gi¸
- §èi víi nguyªn vËt liÖu do doanh nghiÖp gia c«ng, chÕ biÕn:
TrÞ gi¸ thùc tÕ
TrÞ gi¸ thùc tÕ
NVL thuª gia
NVL xuÊt gia
gia c«ng
c«ng ,chÕ biÕn +
chÕ biÕn
c«ng, chÕ biÕn
=
Chi phÝ
Chi phÝ
vËn chuyÓn
+ bèc dì
nhËp kho trong kú
- §èi víi nguyªn vËt liÖu doanh nghiÖp thuª ngoµi gia c«ng, chÕ biÕn:
TrÞ gi¸ thùc tÕ
TrÞ gi¸ thùc tÕ
Chi phÝ
Chi phÝ
NVL thuª gia
NVL xuÊt thuª
ph¶i tr¶
vËn chuyÓn,
gia c«ng
+ cho ®¬n vÞ
c«ng,chÕ biÕn
nhËp kho trong
=
chÕ biÕn
+
bèc dì
GC ,CB
kú
- §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËn gãp vèn liªn doanh ,cæ phÇn th× gi¸ thùc tÕ
lµ gi¸ do héi ®ång liªn doanh ®¸nh gi¸.
6
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
- §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËn cÊp ,biÕu tÆng ... th× gi¸ thùc tÕ cña nguyªn
vËt liÖu nhËp kho lµ gi¸ ghi trong biªn b¶n cña ®¬n vÞ cÊp hoÆc ®-îc x¸c ®Þnh
trªn c¬ së gi¸ thÞ tr-êng cña nguyªn vËt liÖu t-¬ng ®-¬ng.
- §èi víi nguyªn vËt liÖu nhËp kho tõ nguån phÕ liÖu thu håi.
Gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu nhËp kho ®-îc ®¸nh gi¸ theo gi¸ trÞ thùc tÕ
nÕu cßn sö dông hoÆc ®¸nh gi¸ theo gi¸ -íc tÝnh.
3.1.2. Gi¸ thùc tÕ xuÊt kho
Khi xuÊt kho nguyªn vËt liÖu ®Ó sö dông vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp , kÕ to¸n ph¶i tÝnh to¸n, x¸c ®Þnh chÝnh x¸c trÞ gi¸
thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu xuÊt kho cho c¸c nhu cÇu , ®èi t-îng kh¸c nhau
nh»m x¸c ®Þnh chi phÝ hoat ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp . ViÖc
tÝnh gi¸ thùc tÕ xuÊt kho cã thÓ ¸p dông theo mét sè ph-¬ng ph¸p sau:
Ph-¬ng ph¸p gi¸ ®Ých danh
Theo ph-¬ng ph¸p nµy gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®-îc tÝnh
trªn c¬ së sè l-îng nguyªn vËt liÖu xuÊt kho vµ ®¬n gi¸ thùc tÕ nhËp kho cña
chÝnh l« hµng nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®ã .
Ph-¬ng ph¸p nµy sÏ nhËn diÖn ®ùoc tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu xuÊt vµ
tån kho theo tõng danh ®¬n mua vµo riªng biÖt .Do ®ã trÞ gi¸ cña nguyªn vËt
liÖu xuÊt vµ tån kho ®ùoc x¸c ®Þnh chÝnh x¸c vµ tuyÖt ®èi , ph¶n ¸nh ®óng
thùc tÕ ph¸t sinh. Nh-ng nh- vËy th× viÖc qu¶n lý tån kho sÏ rÊt phøc t¹p ®Æc
biÖt khi doanh nghiÖp dù tr÷ nhiÒu lo¹i nguyªn vËt liÖu víi gi¸ trÞ nhá .Khi ®ã
chi phÝ cho qu¶n lý tån kho sÏ tèn kÐm vµ ®«i khi kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc
.ChÝnh v× vËy chØ nªn ¸p dông ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ nµy ®èi víi nh÷ng lo¹i vËt
liÖu ®Æc tr-ng cã gi¸ trÞ cao.
Ph-¬ng ph¸p nhËp tr-íc – xuÊt tr-íc
Víi ph-¬ng ph¸p nµy kÕ to¸n ph¶i theo dâi ®-îc ®¬n gi¸ thùc tÕ vµ sè
l-îng cña tõng l« hµng nhËp kho.Sau ®ã , khi xuÊt kho c¨n cø vµo sè l-îng
xuÊt tÝnh ra gi¸ thùc tÕ theo c«ng thøc sau:
7
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
TrÞ gi¸ thùc tÕ NVL = Sè l-îng NVL
xuÊt kho
*
xuÊt kho
§¬n gi¸ thùc tÕ NVL
cña l« hµng nhËp tr-íc
Khi nµo xuÊt kho hÕt sè l-îng cña l« hµng nhËp tr-íc míi lÊy d¬n gi¸
thùc tÕ cña l« hµng tiÕp sau ®Ó tÝnh gi¸ ra gi¸ thùc tÕ nhËp kho .C¸ch x¸c ®Þnh
nµy sÏ ®¬n gi¶n h¬n cho kÕ to¸n so víi ph-¬ng ph¸p gi¸ ®Ých danh nh-ng v×
gia thùc tÕ xuÊt kho l¹i ®ùoc x¸c ®Þnh theo ®¬n gi¸ cña l« hµng nhËp sím nhÊt
cßn laij nªn kh«ng ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña gi¸ mét c¸ch kÞp thêi , xa rêi
thùc tÕ . V× thÕ nã thÝch hîp cho ¸p dông cho nh÷ng nguyªn vËt liÖu cã liªn
quan ®Õn thêi h¹n sö dông
Ph-¬ng ph¸p nhËp sau – xuÊt tr-íc
ë ph-¬ng ph¸p nµy, kÕ to¸n còng ph¶i theo dâi ®-îc ®¬n gi¸ thùc tÕ
vµ sè l-îng cña tõng l« hµng nhËp kho.Sau ®ã khi xuÊt ,c¨n cø vµo sè l-îng
xuÊt kho ®Ó tÝnh gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho b»ng c¸ch :
TrÞ gi¸ thùc tÕ
NVL xuÊt kho =
Sè l-îng NVL
xuÊt kho
§¬n gi¸ thùc tÕ NVL cña l«
x
hµng nhËp sau cïng
Khi nµo hÕt sè l-îng cña l« hµng nhËp sau cïng th× nh©n ( x ) víi ®¬n
gi¸ thùc tÕ cña l« hµng nhËp ngay tr-íc ®ã vµ cø tÝnh lÇn l-ît nh- thÕ. NhvËy gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu tån kho cuèi kú chÝnh lµ gi¸ thùc tÕ cña
nguyªn vËt liÖu nhËp kho cña c¸c lÇn mua ®Çu kú.Ng-îc l¹i víi ph-¬ng ph¸p
nhËp tr-íc – xuÊt sau , víi ph-¬ng ph¸p nµy mäi sù biÕn ®éng vÒ gi¸ ®-îc
chuyÓn ngay vµo chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh trong kú.Do ®ã ph¶n ¸nh ®óng
®iÒu kiÖn kinh doanh t¹i thÞ tr-êng hiÖn t¹i nh-ng chi phÝ hiÖn hµnh cña
nguyªn vËt liÖu tån kho l¹i xa rêi thùc tÕ. V× vËy ph-¬ng ph¸p nµy thÝch hîp
víi nh÷ng nguyªn vËt liÖu cã ®Æc ®iÓm lµ ph¶i sö dông ngay nh- c¸c lo¹i thùc
phÈm t-¬i sèng trong c«ng nghiÖp chÕ biÕn :
Ph-¬ng ph¸p gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n
§©y lµ ph-¬ng ph¸p mµ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho ®-îc tÝnh trªn
c¬ së ®¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n cña nguyªn vËt liÖu :
8
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
Gi¸ thùc tÕ NVL
xuÊt kho
Sè l-îng NVL
=
xuÊt kho
§¬n gi¸ thùc tÕ b×nh qu©n
x
cña NVL
HiÖn nay , c¸c doanh nghiÖp cã thÓ sö dông mét trong sè c¸c lo¹i ®¬n gi¸
thùc tÕ b×nh qu©n sau:
*§¬n gi¸ b×nh qu©n gia truyÒn c¶ kú:
§¬n gi¸
TrÞ gi¸ thùc tÕ NVL tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú
b×nh qu©n
=
L-îng NVL tån ®Çu kú vµ nhËp trong kú
C¸ch tÝnh nµy ®-îc x¸c ®Þnh sau khi kÕt thóc kú h¹ch to¸n, dùa trªn sè
liÖu ®¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu c¶ kú dù tr÷ . C¸c lÇn xuÊt nguyªn vËt liÖu khi
ph¸t sinh chØ ph¶n ¸nh vÒ mÆt sè l-îng mµ kh«ng ph¶n ¸nh mÆt gi¸ trÞ. Toµn
bé gi¸ trÞ xuÊt ®-îc ph¶n ¸nh vµo cuèi kú khi cã ®Çy ®ñ sè liÖu tæng nhËp
.§iÒu ®ã lµm cho c«ng viÖc bÞ dån l¹i , ¶nh h-ëng ®Õn tiÕn ®é quyÕt to¸n song
c¸ch tinh nµy ®¬n gi¶n , tèn Ýt c«ng nªn ®-îc nhiÒu doanh nghiÖp sö dông ®Æc
biÖt lµ nh÷ng doanh nghiÖp quy m« nhá, Ýt lo¹i nguyªn vËt liÖu , thêi gian sö
dông ng¾n vµ sè lÇn nhËp , xuÊt mçi danh ®iÓm nhiÒu.
*§¬n gi¸ b×nh qu©n cuèi kú tr-íc:
TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho trong kú lÊy theo ®¬n gi¸ b×nh
qu©n cuèi kú tr-íc ®· tÝnh ®-îc lµm c¬ së tÝnh gi¸. Cã thÓ thÊy ®©y lµ sù kÕt
hîp gi÷a c¸ch tÝnh b×nh qu©n gia truyÒn c¶ kú víi ph-¬ng ph¸p nhËp tr-íc –
xuÊt tr-íc. Do vËy, nã kh«ng tÝnh ®Õn sù biÕn ®éng vÒ gi¸ ë kú nµy nªn viÖc
ph¶n ¸nh thiÕu chÝnh x¸c. Nh-ng ®æi l¹i, c¸ch tÝnh nµy ®¬n gi¶n, ®¶m b¶o tÝnh
kÞp thêi vÒ sè liÖu.
*§¬n gi¸ b×nh qu©n liªn hoµn ( hay ®¬n gi¸ b×nh qu©n sau mçi lÇn nhËp):
Sau mçi lÇn nhËp , kÕ to¸n x¸c ®Þnh ®¬n gi¸ b×nh qu©n cho tõng ®Çu tªn
nguyªn vËt liÖu nh- sau:
L-îng tån
§¬n gi¸
b×nh
§¬n gi¸ b×nh qu©n
tr-íc khi nh©p x
=
tr-íc khi nh©p +
L-îng tån tr-íc khi nhËp
TrÞ gi¸ thùc
tÕ NVL
nhËp kho
9
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
qu©n
l-îng nhËp
thùc tÕ
Ngay khi nghiÖp vô xuÊt ph¸t sinh , ®¬n gi¸ b×nh qu©n lÇn nhËp cuèi cïng
tr-íc khi xuÊt ®-îc dïng lµm ®¬n gi¸ ®Ó tÝnh ra trÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu
xuÊt kho. C¸ch tÝnh nµy kh¾c phôc ®-îc nh-îc ®iÓm cña hai c¸ch tÝnh trªn ,
võa ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi cña sè liÖu kÕ to¸n võa ph¶n ¸nh ®-îc sù biÕn ®éng
vÒ gi¸ nh-ng khèi l-îng tÝnh to¸n lín v× sau mçi lÇn nhËp , kÕ to¸n ph¶i tÝnh
gi¸ mét lÇn.
Nh×n chung , dï lµ ®¬n gi¸ b×nh qu©n theo c¸ch nµo th× ph-¬ng ph¸p gi¸ thùc
tÕ b×nh qu©n còng m¾c ph¶i mét h¹n chÕ lín lµ gi¸ c¶ ®Òu cã xu h-íng b×nh
qu©n ho¸. Do vËy, chi phÝ hiÖn hµnh vµ chi phÝ thay thÕ cña nguyªn vËt liÖu
tån kho cã xu h-íng san b»ng cho nhau kh«ng ph¶n ¸nh ®-îc thùc tÕ ë thêi
®iÓm lËp b¸o c¸o .
Ph-¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ hµng tån kho cuèi kú trªn c¬ së gi¸ mua thùc tÕ
cuèi kú.
Theo ph-¬ng ph¸p nµy , gi¸ thùc tÕ xuÊt kho chØ ®-îc x¸c ®Þnh vµo cuèi kú
vµ c¸ch tÝnh lÇn l-ît nh- sau :
§Çu tiªn kÕ to¸n x¸c ®Þnh trÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu tån khoi cuèi kú trªn c¬ së
gi¸ mua cña lÇn nhËp kho cuèi cïng trong kú:
TrÞ gi¸ NVL thùc
tån cuèi kú
Sè l-îng NVL thùc
=
tån cuèi kú
§¬n gi¸ lÇn mua
x
cuèi cïng
Tõ ®ã tÝnh ra trÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho trong kú
TrÞ gi¸ NVL xuÊt
kho trong kú
TrÞ gi¸ NVL
= nhËp trong kú
Chªnh lÖch trÞ gi¸ thùc
+(-)
tÕ NVL tån ®Çu kú
vµ cuèi kú
V× gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho chØ ®-îc tÝnh vµo cuèi kú nªn kh«ng
cung cÊp sè liÖu kÞp thêi sau mçi lÇn nhËp .Ph-¬ng ph¸p nµy phï hîp víi
nh÷ng doanh nghiÖp cã nhiÒu chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu, nhiÒu mÉu m· kh¸c
10
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
nhau, gi¸ trÞ thÊp nh-ng l¹i xuÊt dïng th-êng xuyªn kh«ng cã ®iÒu kiÖn ®Ó
kiÓm kª liªn tôc.
3.2 §¸nh gi¸ nguyªn vËt liÖu theo gi¸ h¹ch to¸n
C¸c ph-¬ng ph¸p ®Þnh gi¸ nªu trªn trong thùc tÕ chØ thÝch hîp cho c¸c
doanh nghiÖp cã øng dông m¸y vi tÝnh trong c«ng t¸c kÕ to¸n .Cßn ®èi víi
doanh nghiÖp võa vµ lín , cã nhiÒu chñng lo¹i nguyªn vËt liÖu , c¸c nghiÖp vô
nhËp ,xuÊt diÔn ra liªn tôc kÌm theo sù biÕn ®éng kh«ng ngõng cña c¶ gi¸ c¶,
viÖc tÝnh to¸n , ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh theo gi¸ thùc tÕ lµ khã kh¨n , phøc t¹p
nhiÒu khi kh«ng thÓ thùc hiÖn ®-îc .V× thÕ ®Ó ®¬n gi¶n h¬n cho c«ng t¸c kÕ
to¸n ,doanh nghiÖp tù ®Æt ra cho m×nh mét lo¹i gi¸ , gäi lµ gi¸ h¹ch to¸n .
Gi¸ h¹ch to¸n lµ gi¸ do doanh nghiÖp quy ®Þnh , cã tÝnh chÊt æn ®Þnh vµ chØ
dïng ®Ó ghi sæ kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu hµng ngµy chø kh«ng cã ý nghÜa trong
viÖc thanh to¸n , giao dÞch víi bªn ngoµi vµ trªn c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. Gi¸
h¹ch to¸n cã thÓ lµ gi¸ kÕ ho¹ch hoÆc gi¸ t¹m tÝnh ®-îc quy ®Þnh thèng nhÊt
trong Ýt nhÊt mét kú h¹ch to¸n .Cuèi kú, kÕ to¸n ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n trªn
sæ chi tiÕt nguyªn vËt liÖu theo gi¸ thùc tÕ sau ®ã ghi vµo c¸c tµi kho¶n , sæ kÕ
to¸n tæng hîp vµ b¸o c¸o kÕ to¸n . ViÖc ®iÒu chØnh gi¸ h¹ch to¸n theo gi¸ thùc
tÕ tiÕn hµnh theo hai b-íc sau:
*B-íc 1:X¸c ®Þnh hÖ sè gi÷a gi¸ h¹ch to¸n vµ gi¸ thùc tÕ
HÖ sè
chªnh
lÖch (H)
TrÞ gi¸ t.tÕ NVL tån ®Çu kú + TrÞ gi¸ t.tÕ NVL nhËp t.kú
=
TrÞ gi¸ HT NVL tån ®kú + TrÞ gi¸ HT NVL nhËp t.kú
*B-íc 2: TÝnh gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho dùa vµo gi¸ h¹ch to¸n
xuÊt kho vµ hÖ sè gi¸ võa tÝnh ®-îc
TrÞ gi¸ thùc tÕ NVL xuÊt kho = TrÞ gi¸ h¹ch to¸n NVL xuÊt kho x H
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña nguyªn vËt liÖu , yªu
cÇu vµ tr×nh ®é qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp mµ hÖ sè chªnh lÖch cña nguyªn vËt
liÖu cã thÓ tÝnh riªng cho tõng thø , tõng nhãm hoÆc tõng lo¹i nguyªn vËt liÖu .
11
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
§Ó sö dông ph-¬ng ph¸p gi¸ h¹ch to¸n trong x¸c ®Þnh trÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn
vËt xuÊt kho , kÕ to¸n ph¶i lËp b¶ng kª sè 3 víi h×nh thøc sæ kÕ to¸n NhËt ký
– Chøng tõ theo mÉu sau:
B¶ng TÝnh Gi¸ Thùc TÕ VËt LiÖu
Ngµy... th¸ng...n¨m ...
STT
TK152 - Nguyªn liÖu, vËt liÖu
ChØ tiªu
HT
1
Gi¸ trÞ NVL tån ®Çu kú
2
Gi¸ trÞ NVL nhËp trong kú
3
Céng sè d- ®Çu kú vµ nhËp trong kú
4
Chªnh lÖch gi÷a gi¸ thùc tÕ vµ gi¸
TT
h¹ch to¸n
5
HÖ sè chªnh lÖch
6
Gi¸ trÞ NVL xuÊt dïng trong kú
7
Gi¸ trÞ NVL tån cuèi kú
Mçi mét ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ nguyªn vËt liÖu cã néi dung , -u nh-îc
®iÓm vµ ®iÒu kiÖn ¸p dông phï hîp nhÊt ®Þnh . Doanh nghiÖp ph¶i c¨n cø vµo
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, yªu cÇu qu¶n lý vµ tr×nh ®é c¸n bé kÕ to¸n ®Ó
lùa chän vµ ®¨ng ký mét ph-¬ng ph¸p tÝnh phï hîp . Ph-¬ng ph¸p tÝnh gi¸ ®·
®¨ng ký ph¶i ®-îc sö dông nhÊt qu¸n trong niªn ®é kÕ to¸n . Khi muèn thay
®æi ph¶i gi¶i tr×nh vµ ®¨ng ký l¹i ®ång thêi ph¶i ®-îc thÓ hiÖn c«ng khai trªn
b¸o c¸o tµi chÝnh .Nhê vËy cã thÓ kiÓm tra , ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c kÕt qu¶ ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
12
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
IV. Yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu
B¾t nhÞp cïng víi xu thÕ chung cña ®¸t n-íc b-íc sang nÒn kinh tÕ thÞ
tr-êng , c¸c doanh nghiÖp nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt nãi riªng
chÞu t¸c ®éng cña nhiÒu quy luËt kinh tÕ , trong ®ã c¹nh tranh lµ yÕu tè kh¸ch
quan , nã g©y ra cho doanh nghiÖp kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n , nh-ng còng lµ
®éng lùc ®Ó c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt tån t¹i vµ ph¸t triÓn . §Ó cã thÓ v-¬n
lªn kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®ßi hái
doanh nghiÖp s¶n xuÊt ph¶i lµm ¨n cã hiÖu qu¶ . Mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p
cho vÊn ®Ò nµy lµ doanh nghiÖp ph¶i qu¶n lý thËt tèt c¸c yÕu tè ®Çu vµo mµ cô
thÓ lµ yÕu tè nguyªn vËt liÖu .
§Ó c«ng t¸c qu¶n lý nµy ®Ët hiÖu qu¶ cÇn ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
- Ph¶i cã ®µy ®ñ th«ng tin tæng hîp vËt liÖu c¶ vÒ hiÖn vËt vµ gi¸ trÞ ,
vÒ t×nh h×nh nhËp , xuÊt , tån kho. Tuú theo ®iÒu kiÖn vµ yªu cÇu qu¶n lý cña
tõng doanh nghiÖp mµ cã thÓ cÇn nh÷ng th«ng tin chi tiÕt h¬n
- Ph¶i tæ chøc hÖ thèng kho tµng ®¶m b¶o an toµn cho vËt liÖu c¶ vÒ sè
l-îng vµ chÊt l-îng . Ph¸t hiÖn vµ ng¨n ngõa nh÷ng biÓu hiÖn vi ph¹m lµm
thÊt thoat vËt liÖu .
- Qu¶n lý ®Þnh møc dù tr÷ vËt liÖu , tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng hoÆc khan
hiÕm vËt liÖu , ¶nh h-ëng ®Õn t×nh tr¹ng tµi chÝnh vµ tiÕn ®é s¶n xuÊt cña
doanh nghiÖp.
Trªn c¬ së c¸c yªu cÇu qu¶n lý ®ã , néi dung c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt
liÖu t¹i c¸c kh©u nh- sau :
+Kh©u thu mua: lËp kÕ ho¹ch vµ t×m nguån thu mua nguyªn vËt
liÖu,®¶m b¶o ®¸p øng theo yªu cÇu cña s¶n xuÊt c¶ vÒ sè l-îng vµ chÊt l-îng
víi chi phÝ tèi thiÓu , ®¸p øng kÞp thêi tr¸nh viÖc thiÕu nguyªn vËt liÖu cho s¶n
xuÊt
+Kh©u b¶o qu¶n: x©y dùng vµ bè trÝ hÖ thèng kho tµng , thiÕt bÞ kü
thuËt ®Çy ®ñ trªn c¬ së ph©n lo¹i theo tÝnh chÊt c¬ , lý , ho¸ cña tõng lo¹i
13
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
nguyªn vËt liÖu ®Ó cã biÖn ph¸p b¶o qu¶n tèt nhÊt... Nh×n chung c¸c l¹i vËt
liÖu th-êng rÊt dÔ háng d-íi t¸c dông cña m«i tr-êng , khÝ hËu ... vµ dÔ mÊt
m¸t , hao hôt nªn rÊt khã kh¨n cho c«ng t¸c b¶o qu¶n . Chi phÝ cho viÖc b¶o
qu¶n ®«i khi rÊt lín , do vËy doanh nghiÖp nªn tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ cña chi phÝ
nay cã nghÜa lµ ph¶i tÝnh ®-îc tû lÖ hîp lý gi÷a trÞ gi¸ vËt liÖu víi chi phÝ b¶o
qu¶n chung.
+Kh©u dù tr÷: T¹i kh©u nµy doanh nghiÖp cÇn x¸c ®Þnh c¸c møc dù tr÷
tèi da , møc dù tr÷ tèi thiÓu vµ møc dù tr÷ trung b×nh cho doanh nghiÖp m×nh
c¨n cø vµo yªu cÇu ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt .
+Kh©u xuÊt nguyªn vËt liÖu: Bªn c¹nh viÖc ®¶m b¶o xuÊt ®óng , xuÊt
®ñ cho s¶n xuÊt cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®ùoc chÝnh x¸c gi¸ xuÊt kho thùc tÕ cña
nguyªn vËt liÖu phôc vô cho c«ng t¸c tÝnh gi¸ thµnh mét c¸ch chÝnh x¸c .
Ngoµi ra ®Ó c«ng t¸c qu¶n lý nguyªn vËt liÖu khoa häc vµ chÝnh x¸c , c¸c
doanh nghiÖp nªn tiÕn hµnh m· ho¸ c¸c nguyªn vËt liÖu cã nghÜa lµ qu¶n lý
chóng th«ng qua c¸c ký hiÖu b»ng sè , b»ng ch÷ hoÆc kÕt hîp c¶ hai b»ng
c¸ch lËp sæ danh ®iÓm vËt liÖu
Sæ Danh §iÓm VËt LiÖu
Ký hiÖu nhãm
1521-1
Danh ®iÓm vËt Tªn, nh·n hiÖu, quy §¬n vÞ §¬n gi¸ h¹ch
liÖu
c¸ch vËt liÖu
tÝnh
to¸n
1521-01-01
1521-01-02
…
1521-2
1521-02-01
1521-02-02
…
14
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
Mçi lo¹i nguyªn vËt liÖu sñ dông 1 hoÆc mét sè trang trong sæ danh ®iÓm
vËt liÖu ghi ®ñ c¸c nhãm , thø cña nguyªn vËt liÖu ®ã. Sæ nµy ®-îc x©y dùng
trªn c¬ së sè liÖu cña lo¹i , nhãm vµ ®Æc tÝnh thø vËt liÖu . Tuú theo sè l-îng
nhãm vËt liÖu mµ x©y dùng nhãm vËt liÖu gåm 1,2 hoÆc 3 ch÷ sè ( NÕu sè
l-îng d-íi 10: sö dông 1 ch÷ sè , nÕu d-íi 100: sö dông 2 ch÷ sè ...) .C¸c
doanh nghiÖp hoµn toµn cã thÓ tù x©y dùng cho m×nh c¸ch ®Æt ký hiÖu cho
tõng danh ®iÓm vËt liÖu cña doanh nghiÖp m×nh miÔn sao thuËn lîi vµ ®¬n
gi¶n h¬n cho c«ng t¸c qu¶n lý trªn c¬ së sù kÕt hîp nghiªn cøu gi÷a bé phËn
kü thuËt , bé phËn cung øng vµ phßng kÕ to¸n , ®ång thêi b¸o c¸o cho c¸c c¬
quan chñ qu¶n.
V. NhiÖm vô cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu
XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm , yªu cÇu qu¶n lý nguyªn vËt liÖu còng nh- vai trß
cña kÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong hÖ thèng qu¶n lý kinh tÕ , nhiÖm vô cña kÕ
to¸n nguyªn vËt liÖu trong doanh nghiÖp ®-îc x¸c ®Þnh nh- sau:
- Ghi chÐp , ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ , kÞp thêi sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh lu©n
chuyÓn cña nguyªn vËt liÖu c¶ vÒ gi¸ trÞ vµ hiÖn vËt . TÝnh to¸n ®óng ®¾n trÞ
gi¸ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho , xuÊt kho nh»m cung cÊp th«ng tin kÞp thêi ,
chÝnh x¸c phôc vô cho yªu cÇu qu¶n lý .
- KiÓm tra t×nh h×nh thùc hiÖn c¸c chØ tiªu kÕ ho¹ch vÒ mua nguyªn vËt
liÖu , kÕ ho¹ch sö dông nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt .
- Tæ chøc kÕ to¸n phï hîp víi ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n hµng tån kho , cung
cÊp th«ng tin phôc vô cho viÖc lËp b¸o c¸o tµi chÝnh vµ ph©n tÝch ho¹t ®éng
kinh doanh .
VI . KÕ to¸n nguyªn vËt liÖu trong c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt
1.KÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu
15
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
KÕ to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu lµ viÖc ghi chÐp sù biÕn ®éng vÒ mÆt gi¸
trÞ cña nguyªn vËt liÖu trªn c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp .Tuú vµo t×nh h×nh thùc tÕ
mµ cã thÓ lùa chän mét trong hai ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp:
1.1.H¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª th-êng xuyªn
H¹ch to¸n tæng hîp nguyªn vËt liÖu theo ph-¬ng ph¸p kª khai th-êng
xuyªn lµ ph-¬ng ph¸p ghi chÐp , ph¶n ¸nh th-êng xuyªn , liªn tôc vµ cã hÖ
thèng t×nh h×nh nhËp , xuÊt kho c¸c lo¹i vËt liÖu trªn c¸c tµi kho¶n vµ sæ kÕ
to¸n tæng hîp trªn c¬ së c¸c chøng tõ nhËp, xuÊt vËt liÖu . Víi ph-¬ng ph¸p
h¹ch to¸n nµy , kÕ to¸n cã thÓ cung cÊp sè liÖu vÒ t×nh h×nh nhËp , xuÊt , tån
kho cña nguyªn vËt liÖu t¹i bÊt kú thêi ®iÓm nµo .
1.1.1.H¹ch to¸n ban ®Çu
Mét nguyªn t¾c b¾t buéc cña kÕ to¸n lµ chØ khi nµo cã ®Çy ®ñ b»ng chøng
chøng minh nghiÖp vô kinh tÕ ®· ph¸t sinh vµ thùc sù hoµn thµnh , kÕ to¸n
míi ®-îc ghi chÐp vµ ph¶n ¸nh .C¸c b»ng chøng ®ã lµ c¸c lo¹i ho¸ ®¬n ,
chøng tõ cã thÓ do doanh nghiÖp lËp hay bªn ngoµi doanh nghiÖp lËp , lµ
chøng tõ b¾t buéc hay h-íng dÉn nh-ng ph¶i ®¶m b¶o tÝnh hîp lý , hîp lÖ .
Trong h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu , doanh nghiÖp cÇn sö dông c¸c chøng tõ chñ
yÕu sau ®©y :
-PhiÕu nhËp kho : PhiÕu nµy do bé phËn cung øng lËp (theo mÉu 01-VT)
trªn c¬ së ho¸ ®¬n , giÊy b¸o nhËn hµng vµ biªn b¶n kiÓm nghiÖm. §©y lµ lo¹i
chøng tõ b¾t buéc gåm 2 liªn (nÕu NVL mua ngoµi )hoÆc 3 liªn (nÕu NVL do
gia c«ng chÕ biÕn )
* Liªn 1 : gi÷ l¹i ë bé phËn cung øng
* Liªn 2 : giao cho thñ kho ®Ó ghi thÎ kho råi chuyÓn lªn cho kÕ to¸n ghi
sæ
* Liªn 3(nÕu cã) : ng-êi lËp gi÷
-Biªn b¶n kiÖm nghiÖp vËt t- (mÉu 05-VT): ®èi víi lo¹i chøng tõ nµy,
doanh nghiÖp sÏ tuú ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý ®Ó lËp
16
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
theo kÕt cÊu phï hîp nhÊt .Biªn b¶n ®-îc lËp vµo lóc hµng vÒ ®Õn doanh
nghiÖp trªn c¬ së giÊy b¸o nhËn hµng , doanh nghiÖp cã tr¸ch nhiÖm lËp ban
kiÓm nghiÖm vËt t- ®Ó kiÓm nghiÖm NVL thu mua c¶ vÒ sè l-îng , chÊt l-îng
, quy c¸ch , mÉu m·.Ban kiÓm nghiÖm c¨n cø vµo kÕt qu¶ thùc tÕ ghi vµo “
Biªn b¶n kiÓm nghiÖm vËt t- ” gåm 2 b¶n
* 1 b¶n giao cho phßng ban cung øng ®Ó lµm c¬ së cã ghi phiÕu lËp kho
hay kh«ng
* 1 b¶n giao cho kÕ to¸n
-PhiÕu xuÊt kho (mÉu 02-VT): sö dông khi xuÊt kho vËt t- nh-ng chñ yÕu
lµ xuÊt kho NVL kh«ng th-êng xuyªn víi sè l-îng sö dông Ýt. Gåm 3 liªn , do
bé phËn sö dông hoÆc bé phËn cung øng lËp
*Liªn 1:l-u t¹i n¬i lËp
*Liªn 2:giao thñ kho lµm c¬ së ghi thÎ råi chuyÓn ®Õn bé phËn kto¸n
*Liªn 3:giao cho ng-êi nhËn vËt t- ®Ó ghi sæ kto¸n n¬i sö dông
- PhiÕu xuÊt kho theo h¹n møc (mÉu 04-VT):Trong tr-êng hîp vËt txuÊt th-êng xuyªn trong th¸ng vµ doanh nghiÖp ®· lËp ®-îc ®Þnh møc tiªu hao
vËt t- cho s¶n phÈm . Gåm 2 liªn
*Liªn 1: giao cho ®¬n vÞ lÜnh vËt t*Liªn 2:giao cho thñ kho.Sau mçi lÇn xuÊt kho , thñ kho ghi sè thùc xuÊt
vµo thÎ kho.Cuèi th¸ng sau khi ®· xuÊt hÕt h¹n møc , thñ kho ph¶i thu l¹i
phiÕu cña ®¬n vÞ lÜnh, kiÓm tra , ®èi chiÕu víi thÎ kho , ký vµ chuyÓn 1 liªn
cho bé phËn cung øng , liªn cßn l¹i chuyÓn lªn phßng kto¸n
- ThÎ kho:(mÉu 06-VT): do kÕ to¸n lËp giao cho thñ kho ®Ó ghi chÐp
hµng ngµy .ThÎ kho ®-îc lËp cho tõng lo¹i vËt t- ë cïng mét kho vµ lµ c¨n cø
®Ó kÕ to¸n kiÓm tra , ®èi chiÕu sè liÖu ®¶m b¶o tÝnh chÝnh x¸c.
- PhiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé (mÉu 03-VT) :do bé phËn cung
øng lËp khi doanh nghiÖp xuÊt kho vËt t- cho gia c«ng , chÕ biÕn , di chuyÓn
néi bé sö dông.
17
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
- Biªn b¶n kiÓm kª vËt t- (mÉu 08-VT) : Vµo cuèi kú , ë mçi kho ph¶i tiÕn
hµnh kiÓm kª , ®¸nh gi¸ , x¸c ®Þnh sè thùc tÕ tån kho cuèi kú vµ lËp biªn b¶n
kiÓm kª vËt t- lµm c¬ së ®èi chiÕu víi sè liÖu ghi chÐp , ph¸t hiÖn ra c¸c
tr-êng hîp thõa , thiÕu vËt t- ®Ó cã biÖn ph¸p sö lý kÞp thêi . Biªn b¶n nµy cÇn
lËp thµnh 2 b¶n
* 1 b¶n giao cho phßng kÕ to¸n
* 1 b¶n giao cho thñ kho
- PhiÕu b¸o vËt t- cßn cuèi kú(mÉu 07-VT): tr-êng hîp t¹i bé phËn sö dông
tiÕp mµ kh«ng nhËp l¹i kho, bé phËn ®ã ph¶i lËp “ PhiÕu b¸o vËt t- cßn cuèi
kú ” tõ ®ã x¸c ®Þnh sè NVL ®· tÝnh vµo chi phÝ kú nµy ®-îc chuyÓn sang kú
sau , phiÕu gåm 2 b¶n
* 1 b¶n giao cho phßng cung øng
* 1 b¶n giao cho phßng kÕ to¸n
Ngoµi ra , ®Ó h¹ch to¸n NVL kÕ to¸n cña doanh nghiÖp cßn c¨n cø vµo 1
sè chøng tõ kh¸c : “ Ho¸ ®¬n kiªm phiÕu xuÊt kho” , “ Ho¸ ®¬n GTGT ” ...
C¸c chøng tõ ph¶n ¸nh thanh to¸n : “ PhiÕu chi ” , “ GiÊy b¸o nî ” ...
1.1.2.Tµi kho¶n sö dông
C¸c tµi kho¶n kÕ to¸n sö dông gåm :
TK 152 “ Nguyªn vËt liÖu ” : Ph¶n ¸nh sè hiÖn cã vµ t×nh h×nh t¨ng ,
gi¶m NVL cña doanh nghiÖp theo gi¸ thùc thùc tÕ
TK 152 cã néi dung vµ kÕt cÊu nh- sau:
Bªn nî
TrÞ gi¸ thùc tÕ cña nguyªn vËt liÖu nhËp kho trong kú
TrÞ gi¸ nguyªn vËt liÖu thõa ph¸t hiÖn khi kiÓm kª
KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu tån cuèi kú (tr-êng hîp
doanh nghiÖp h¹ch to¸n nguyªn vËt liÖu theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª
®Þnh kú)
18
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
Bªn cã
TrÞ gi¸ thùc tÕ nguyªn vËt liÖu xuÊt kho trong kú
Kho¶n gi¶m gi¸ ,triÕt khÊu th-¬ng m¹i nguyªn vËt liÖu mua vµo , trÞ
gi¸ NVL mua tr¶ l¹i bªn b¸n
TrÞ gi¸ NVL thiÕu ph¸t hiÖn khi kiÓm kª
KÕt chuyÓn trÞ gi¸ thùc tÕ NVL tån ®Çu kú (¸p dông cho doanh
nghiÖp h¹ch to¸n theo ph-¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú)
D- nî
TrÞ gi¸ thùc tÕ NVL tån kho
Tuú thuéc vµo yªu cÇu qu¶n lý cña doanh nghiÖp mµ TK 152 cã thÓ më
thªm c¸c tµi kh¶on cÊp 2, 3 ®Ó kÕ to¸n chi tiÕt cho tõng nhãm , thø vËt
liÖu
TK 152 – “ Nguyªn vËt liÖu ”
TK 1521 – Nguyªn vËt liÖu chÝnh
TK 1522 – Nguyªn vËt liÖu phô
TK 1523 – Nhiªn liÖu
TK 1524 – Phô tïng thay thÕ
TK 1525 – VËt liÖu vµ thiÕt bÞ x©y dùng c¬ b¶n
TK 1526 – VËt liÖu kh¸c
Ngoµi ra cßn cã vµi tµi kho¶n
TK 151 “ Hµng mua ®ang ®i ®-êng” : ph¶n ¸nh gi¸ trÞ vËt liÖu mµ
doanh nghiÖp ®· mua chÊp nhËn mua nh-ng ch- vÒ nhËp kho
TK 331 “ Ph¶i tr¶ ng-êi b¸n ” : ph¶n ¸nh quan hÖ thanh to¸n gi÷a
doanh nghiÖp víi ®èi t-îng kh¸c vÒ kho¶n vËt liÖu , hµng ho¸ , dÞch vô
theo hîp ®ång ®· ký.
19
http://tailieutonghop.com
Tài liệu được sưu tầm từ nguồn internet và chính tác giả chia sẻ
TaiLieuTongHop.Com - Kho tài liệu trực tuyến miễn phí
TK 621 “ Chi phÝ NVL trùc tiÕp ” : theo dâi gi¸ trÞ NVL trùc tiÕp sö
dông cho s¶n xuÊt , c«ng viÖc . TrÞ gi¸ NVL kh«ng dïng hÕt nhËp kho,
trÞ gi¸ phÕ liÖu thu håi.
Vµ mét sè t×a kho¶n kh¸c cã liªn quan nh- : TK 111 , TK 112 , TK
141 , TK 627 , TK 642 , TK 133...
1.1.3. Ph-¬ng ph¸p kÕ to¸n
1.1.3.1. T¹i doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph-¬ng ph¸p
khÊu trõ
KÕ to¸n c¸c tr-êng hîp t¨ng nguyªn vËt liÖu
T¨ng do mua ngoµi nhËp kho
Nî TK 152: Gi¸ thùc tÕ trªn ho¸ ®¬n (kh«ng gåm VAT)
Nî TK 1331: VAT ®Çu vµo
Cã TK 331, 111, 141... : Tæng gi¸ thanh to¸n
T¨ng do nhËp kho hµng mua ®ang ®i ®-êng kú tr-íc
Nî TK 152: TrÞ gi¸ thùc tÕ
Cã TK 151
T¨ng do nhËn cÊp ph¸t , tÆng th-ëng , gãp vèn liªn doanh
Nî TK 152: Gi¸ ®¸nh gi¸
Cã TK 411
T¨ng do nhËn l¹i vèn liªn doanh
Nî TK 152 : TrÞ gi¸ vèn gãp
Cã TK 128, 222
C¸c tr-êng hîp kh¸c
Nî TK 152: TrÞ gi¸ thùc tÕ nhËp kho
Cã TK 336, 338, 711, 412, 154...
KÕ to¸n c¸c tr-êng hîp gi¶m nguyªn vËt liÖu
Tr-êng hîp xuÊt ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm
Nî TK 621: TrÞ gi¸ thùc tÕ xuÊt kho
20
http://tailieutonghop.com
- Xem thêm -