Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ch-¬ng I : Lý luËn chung vÒ thaNH TO¸N QuèC TÕ B»NG PH¦¥NG THøC TÝN
DôNG CHøNG Tõ
i- vai trß cña thanh to¸n trong ho¹t ®éng kinh
doanh xuÊt nhËp khÈu
1- Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu (XNK):
XuÊt nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng kinh doanh bu«n b¸n ë ph¹m vi quèc tÕ, nã
kh«ng ph¶i lµ hµnh vi mua b¸n riªng lÎ mµ lµ mét hÖ thèng c¸c quan hÖ mua b¸n
trong mét nÒn th-¬ng m¹i cã tæ chøc c¶ bªn trong vµ bªn ngoµi nh»m môc ®Ých
®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng hãa ph¸t triÓn, chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ, æn ®Þnh vµ tõng
b-íc n©ng cao møc sèng cña nh©n d©n. Do ®ã, xuÊt nhËp khÈu lµ ho¹t ®éng ®èi
ngo¹i dÔ ®em l¹i nh÷ng hiÖu qu¶ ®ét biÕn vÒ kinh tÕ.
Trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ®Þnh h-íng theo sù ph¸t triÓn
cña thÞ tr-êng tù do (thÞ tr-êng më ) ho¹t ®éng XNK lµ nh©n tè chÝnh, quan träng
vµ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ râ rÖt ®èi víi sù ph¸t triÓn chung cña ®Êt n-íc. Cô thÓ,
nh÷ng mÆt lîi do XNK ®em l¹i nh- :
- Ph¸t huy ®-îc néi lùc nÒn kinh tÕ, sù s¸ng t¹o cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ,
ph¸t huy vµ ph¸t triÓn ®-îc c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng
-
ViÖc XNK dÉn ®Õn sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c chñ thÓ trong vµ ngoµi
n-íc lµm cho chÊt l-îng hµng hãa, dÞch vô ngµy cµng ®-îc n©ng cao, tõ ®ã
cã thÓ nhanh chãng xo¸ bá c¸c chñ thÓ kinh doanh s¶n xuÊt l¹c hËu,…
Nh-ng nh÷ng ®ãng gãp to lín còng nh- vai trß cña th-¬ng m¹i quèc tÕ ®èi
víi nÒn kinh tÕ quèc d©n l¹i ®-îc thÓ hiÖn râ nhÊt ë vai trß xuÊt khÈu. XuÊt khÈu
cã ¶nh h-ëng m¹nh mÏ vµ trùc tiÕp t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh quèc tÕ , mµ
thÓ hiÖn ë chç : xuÊt khÈu hµng hãa, dÞch vô sÏ t¹o ra nguån vèn quan träng ®Ó
nh»m tho¶ m·n c¸c nhu cÇu vÒ nhËp khÈu vµ tÝch luü s¶n xuÊt. XuÊt khÈu sÏ t¸c
®éng tèt ®Õn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ, khi thu ®-îc xuÊt khÈu rßng, luång ngo¹i
tÖ thu ®-îc sÏ ®¶m b¶o cho sù c©n b»ng vµ thÆng d- cña c¸n c©n thanh to¸n quèc
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
tÕ. Vµ ®©y chÝnh lµ mét trong nh÷ng c«ng cô ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh quèc
tÕ cña mçi quèc gia. Ho¹t ®éng kinh doanh XNK kÝch thÝch sù t¨ng tr-ëng thÓ
hiÖn ë viÖc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, cho phÐp më réng quy m« s¶n
xuÊt, c¶i tiÕn n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, tõ ®ã n©ng cao tæng s¶n phÈm x· héi,
®ång thêi n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt – tinh thÇn cña nh©n d©n. §Æc biÖt, xuÊt
khÈu t¸c ®éng m¹nh tíi c¬ cÊu ngµnh nghÒ, xuÊt khÈu lµm ®a d¹ng ho¸ c¸c ngµnh
nghÒ theo h-íng sö dông cã hiÖu qu¶ nhÊt c¸c lîi thÕ so s¸nh cña ®Êt n-íc. XuÊt
khÈu t¹o ra ®-îc c«ng viÖc lµm, thu hót nguån lùc lao ®éng dåi dµo cña ®Êt n-íc.
Cã thÓ nãi r»ng, XNK lµ viÖc mua b¸n hµng hãa víi n-íc ngoµi nh»m ph¸t
triÓn s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®êi sèng. Song mua b¸n, giao dÞch ë ®©y cã nh÷ng
nÐt riªng, phøc t¹p h¬n nhiÒu so víi mua b¸n trong n-íc nh- : giao dÞch víi nh÷ng
dßng v¨n ho¸, phong tôc, tËp qu¸n kh¸c nhau víi thÞ tr-êng réng lín, nghiÖp vô
mua b¸n ®-îc thùc hiÖn víi nhiÒu kh©u : nghiªn cøu thÞ tr-êng, lùa chän, ®µm
ph¸n, ký kÕt hîp ®ång, vËn chuyÓn hµng hãa vµ thanh to¸n …..
Trong c¸c nghiÖp vô vÒ ho¹t ®éng kinh doanh XNK th× thanh to¸n lµ kh©u
quan träng nhÊt trong kinh doanh XNK hµng hãa. HiÖu qu¶ kinh tÕ trong lÜnh vùc
kinh doanh nµy phÇn lín nhê vµo chÊt l-îng cña viÖc thanh to¸n. Thanh to¸n lµ
b-íc ®¶m b¶o cho nhµ kinh doanh XNK thu ®-îc tiÒn vÒ vµ nhËn ®-îc hµng hãa.
Thanh to¸n quèc tÕ cã thÓ ®-îc hiÓu lµ viÖc chi tr¶ nh÷ng kho¶n ngo¹i tÖ ,tÝn
dông cã liªn quan ®Õn viÖc XNK ®· ®-îc tho¶ thuËn, quy ®Þnh trong hîp ®ång
th-¬ng m¹i quèc tÕ.
2- Vai trß cña thanh to¸n trong th-¬ng m¹i quèc tÕ
2.1. Thanh to¸n quèc tÕ
Thanh to¸n quèc tÕ lµ viÖc chi tr¶ b»ng tiÒn liªn quan ®Õn c¸c ho¹t ®éng mua
b¸n hµng hãa-dÞch vô vµ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô tµi chÝnh gi÷a c¸c tæ chøc c¸c ®¬n
vÞ kinh tÕ vµ c¸c c¸ nh©n gi-· n-íc nµy víi n-íc kh¸c.
Thanh to¸n quèc tÕ lµ kh©u rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn bu«n
b¸n- trao ®æi hµng hãa-dÞch vô gi÷a c¸c n-íc. Nã ph¶n ¸nh sù vËn ®éng cã tÝnh
quy luËt cña gi¸ trÞ trong qu¸ tr×nh chu chuyÓn hµng hãa-tiÒn tÖ gi÷a c¸c quèc gia
vµ ®-îc xem lµ kh©u cuèi cïng trong mét th-¬ng vô giao dÞch.
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Thanh to¸n quèc tÕ kh«ng chØ ®¬n thuÇn nh- ho¹t ®éng thanh to¸n trong
quan hÖ giao dÞch mua b¸n trong n-íc, mµ thanh to¸n quèc tÕ rÊt phøc t¹p, th«ng
qua c¸c ph-¬ng thøc thanh to¸n kh¸c nhau. §iÒu nµy lµ do thanh to¸n quèc tÕ cã
liªn quan ®Õn nhiÒu quèc gia kh¸c nhau, víi nhiÒu ®ång tiÒn thanh to¸n kh¸c
nhau. Vµ h¬n n÷a lµ viÖc thanh to¸n gi÷a c¸c n-íc ®Òu ph¶i tiÕn hµnh th«ng qua
c¸c tæ chøc tµi chÝnh trung gian mµ chñ yÕu lµ ng©n hµng. Ho¹t ®éng thanh to¸n
th-êng kh«ng dïng tiÒn mÆt, chñ yÕu lµ thanh quyÕt to¸n gi÷a c¸c ng©n hµng. V×
vËy, thanh to¸n quèc tÕ cã nh÷ng nÐt ®Æc thï riªng.
Thanh to¸n quèc tÕ lµ nghiÖp vô quyÕt ®Þnh tíi hiÖu qu¶ cña mét th-¬ng vô
bëi v× nã ¶nh h-ëng trùc tiÕp tíi quyÒn lîi vµ nghÜa vô cña ®«i bªn. V× vËy trong
ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ, c¸c ®iÒu kiÖn vÒ thanh to¸n ®-îc h×nh thµnh nh»m
®¶m b¶o cho viÖc thanh to¸n ®-îc hîp lý cho c¶ ®«i bªn. C¸c ®iÒu kiÖn vÒ thanh
to¸n quèc tÕ th-êng bao gåm:
- §iÒu kiÖn vÒ ®ång tiÒn thanh to¸n (tû gi¸ hèi ®o¸i)
- §iÒu kiÖn vÒ thêi h¹n thanh to¸n
- C¸c ph-¬ng thøc, ph-¬ng tiÖn vµ h×nh thøc thanh to¸n
- C¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o hèi ®o¸i
- C¸c ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o tÝn dông
- §iÒu kiÖn ®¶m b¶o gi¸ trÞ thanh to¸n
2.2. Vai trß cña thanh to¸n trong th-¬ng m¹i quèc tÕ
Thanh to¸n hiÓu mét c¸ch ®¬n gi¶n chÝnh lµ viÖc ng-êi mua tr¶ tiÒn cho ng-êi
b¸n ®Ó nhËn ®-îc hµng ho¸- dÞch vô mµ m×nh cÇn. vµ mäi ho¹t ®éng bu«n b¸n,
trao ®æi ®Òu ph¶i th«ng qua thanh to¸n míi thùc hiÖn ®-îc mét c¸ch ®Çy ®ñ,
trän vÑn. §Æc biÖt trong ho¹t ®éng kinh doanh th-¬ng m¹i mang tÝnh quèc tÕ th×
thanh to¸n ®-îc xem lµ kh¸ phøc t¹p, bëi nã ®-îc thùc hiÖn d-íi nhiÒu ph-¬ng
thøc kh¸c nhau nh»m ®¶m b¶o vÒ lîi Ých cña c¸c ®èi t¸c ë c¸c n-íc kh¸c nhau,
còng nh- lîi Ých cña c¸c quèc gia. Vai trß cña thanh to¸n trong ho¹t ®éng kinh
doanh th-¬ng m¹i quèc tÕ ( hay ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ) ®-îc
thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm sau:
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Thanh to¸n quèc tÕ lµ ®ßi hái tÊt yÕu kh¸ch quan trong sù ph¸t triÓn
cña th-¬ng m¹i quèc tÕ
Trong thêi ®¹i ngµy nay, tr-íc xu h-íng toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ. C¸c quèc
gia trªn thÕ giíi ngµy cµng më réng dÇn c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i,
nhiÒu tæ chøc th-¬ng m¹i ®-îc ra ®êi, ph¸t triÓn vµ tiÕn tíi héi nhËp t¹o nªn
mét mèi quan hÖ liªn kÕt chÆt chÏ, ®an xen, c¹nh tranh trªn mét thÞ tr-êng réng
lín ®Ó ph¸t triÓn. ChÝnh sù héi nhËp , më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ nh- vËy thÕ
giíi ®ang tiÕn dÇn ®Õn sù ph©n c«ng ho¸ lao ®éng râ rÖt. Sù ph©n c«ng ho¸ lao
®éng mang tÝnh quèc tÕ lµ nh©n tè chÝnh cho sù dÞch chuyÓn m¹nh mÏ gi÷a c¸c
quèc gia vÒ t- b¶n (vèn), kü thuËt c«ng nghÖ, nguån nh©n lùc, nguån tµi nguyªn
…KÐo theo sù dÞch chuyÓn ®ã lµ sù tÊt yÕu vÒ dÞch chuyÓn hµng ho¸- dÞch vô
gi÷a c¸c quèc gia. Sù dÞch chuyÓn vÒ hµng ho¸ vµ dÞch vô gi÷a c¸c quèc gia
®-îc tu©n theo quy luËt cña nÒn kinh tÕ ®ã lµ quy luËt vÒ quan hÖ Hµng-TiÒn.
Sù ph¸t triÓn cña th-¬ng m¹i quèc tÕ phô thuéc rÊt nhiÒu vµo sù chu chuyÓn vµ
vËn ®éng cña quan hÖ hµng ho¸ vµ tiÒn tÖ. Biªñ hiÖn cña mèi quan hÖ nµy chÝnh
lµ ho¹t ®éng thanh to¸n. Thanh to¸n quèc tÕ ra ®êi nh- lµ mét tÊt yÕu kh¸ch
quan ®Ó ®¸p øng cho chu chuyÓn hay cho sù trao ®åi vµ bu«n b¸n hµng ho¸ gi÷a
c¸c quèc gia. Thanh to¸n quèc tÕ lµ mét m¾t xÝch, lµ cÇu nèi ®Ó c¸c tæ chøc
th-¬ng m¹i, tæ chøc kinh tÕ. . ë c¸c quèc gia kh¸c nhau trªn thÕ giíi thùc hiÖn
®-îc c¸c ho¹t ®éng kinh doanh th-¬ng m¹i ( ho¹t ®éng kinh doanh XuÊt nhËp
khÈu).
Tãm l¹i, thanh to¸n quèc tÕ ra ®êi vµ tån t¹i lµ yÕu tè kh¸ch quan, vµ ngµy
cµng cã vÞ trÝ quan träng trong viÖc ph¸t triÓn ngo¹i th-¬ng vµ chóng ta còng
®Òu hiÓu r»ng ngo¹i th-¬ng lµ mét c«ng cô thóc ®Èy qu¸ tr×nh liªn kÕt kinh tÕ ë
trong n-íc vµ gi÷a trong n-íc vµ n-íc ngoµi. NhËn thøc ®-îc vÞ trÝ to lín cña
thanh to¸n quèc tÕ ®èi víi nÒn kinh tÕ ®Êt n-íc nãi chung, ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi
ngo¹i vµ ngo¹i th-¬ng nãi riªng, chÝnh phñ ngµy cµng quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy,
t¹o ®iÒu kiÖn cho thanh to¸n quèc tÕ ngµy cµng më réng, tiÕn hµnh thuËn tiÖn,
nhanh chãng b»ng viÖc c¶i c¸ch hÖ thèng Ng©n hµng, cho phÐp nhiÒu Ng©n
hµng tham gia ho¹t ®éng ®èi ngo¹i, thùc hiÖn thanh to¸n quèc tÕ còng nh- ®Ò ra
nh÷ng quyÕt ®Þnh kÞp thêi th¸o gì nh÷ng v-íng m¾c trong nghiÖp vô ®Ó thanh
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
to¸n quèc tÕ ph¸t triÓn c¶ néi dung vµ h×nh thøc tõ ®ã trë thµnh c«ng cô ®¾c lùc
thóc ®Èy kinh tÕ ®èi ngo¹i cña ®Êt n-íc .
Thanh to¸n quèc tÕ lµ mét kh©u quan träng trong ho¹t ®éng kinh
doanh XuÊt nhËp khÈu
HiÖu qña kinh tÕ trong lÜnh vùc kinh doanh nµy phÇn lín nhê vµo chÊt
l-îng cña ho¹t ®éng thanh to¸n.
Ngay tõ khi b¾t ®Çu ®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång kinh doanh XuÊt nhËp
khÈu thanh to¸n ®· lµ mét ®iÒu kho¶n kh«ng thÓ thiÕu trong hîp ®ång mµ c¸c
bªn tham gia ph¶i tho¶ thuËn ®Ó ®¶m b¶o lîi Ých cho m×nh, ®iÒu kho¶n vÒ thanh
to¸n khi ®· ®-îc tho¶ thuËn mét c¸ch thèng nhÊt vµ chÆt chÏ (®iÒu kho¶n vÒ
®ång tiÒn, tû gi¸, ph-¬ng thøc thanh to¸n , thêi gian, dÞa diÓm thanh to¸n .. ) sÏ
t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c bªn tham gia tiÕn hµnh tèt c¸c ®iÒu kho¶n kh¸c quy ®Þnh
trong hîp ®ång nh- : bªn xuÊt khÈu dùa vµo ®ã chuÈn bÞ hµng, lËp chøng tõ vÒ
hµng ho¸, tiÕn hµnh giao hµng.. ., bªn nhËp khÈu tiÕn hµnh c¸c thñ tôc nhËn
hµng, chuÈn bÞ thanh to¸n tiÒn hµng .. .Dùa vµo c¸c ®iÒu kho¶n vÒ thanh to¸n cã
thÓ tr¸nh cho c¸c bªn tham gia nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra.
Ho¹t ®éng thanh to¸n cã thÓ ®¶m b¶o cho nhµ kinh doanh XuÊt nhËp khÈu
thu ®-îc tiÒn vÒ vµ nhËn ®-îc hµng ho¸ v× khi tham gia vµo ho¹t ®éng thanh
to¸n quèc tÕ kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ ng-êi xuÊt khÈu vµ ng-êi nhËp khÈu mµ
cßn cã Ng©n hµng tham gia víi vai trß lµ trung gian ®¶m b¶o quyÒn lîi cho c¸c
bªn. Ng-êi xuÊt khÈu vµ ng-êi nhËp khÈu kh«ng thÓ tù thanh to¸n víi nhau mµ
kh«ng th«ng qua Ng©n hµng bëi ®ã lµ sù thanh thanh to¸n gi÷a c¸c quèc gia cã
sù c¸ch biÖt vÒ ®Þa lý nªn kh¶ n¨ng ®¶m b¶o tr¸nh ®-îc nh÷ng rñi ro x¶y ra lµ
rÊt khã, còng nh- kh«ng cã sù b¶o l·nh cho c¸c bªn giao hµng vµ thanh to¸n
tiÒn hµng. ChÝnh v× vËy Ng©n hµng víi vai trß lµ trung gian thanh to¸n, lµ ng-êi
b¶o l·nh trong kh©u thanh to¸n gi÷a c¸c bªn, ®¶m b¶o ch¾c ch¾n cho c¸c bªn
nhËn ®-îc tiÒn còng nh- nhËn ®-îc hµng. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay Ng©n hµng
®ãng mét vai trß quan träng vµ lµ mét m¾t xÝch trong ho¹t ®éng thanh to¸n
quèc tÕ, còng nh- lµ mét m¾t xÝch kh«ng thÓ thiÕu trong ho¹t ®éng kinh doanh
xuÊt nhËp khÈu.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Thanh to¸n quèc tÕ lµ th-íc ®o, lµ nh©n tè ¶nh h-ëng trùc tiÕp tíi hiÖu
qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh XuÊt nhËp khÈu
Thanh to¸n quèc tÕ lµ c«ng cô ®Ó dùa vµo ®ã nhµ n-íc ho¹ch ®Þnh c¸c
chÝnh s¸ch vÒ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu
-
Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ nhanh chãng, chÝnh x¸c, thuËn tiÖn, ®óng luËt
sÏ thóc ®Èy nhanh tèc ®é l-u chuyÓn hµng ho¸, l-u chuyÓn vèn cña c¸c bªn tham
gia, më réng vµ cñng cè quan hÖ hîp t¸c bu«n b¸n lµm ¨n gi÷a c¸c n-íc .
-
Th«ng qua ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ , Ng©n hµng víi vai trß lµ trung
gian thanh to¸n, nh-ng ®ång thêi l¹i cßn lµ tæ chøc tµi chÝnh trung gian cung
cÊp vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c bªn tham gia ho¹t ®éng XuÊt nhËp khÈu ®-îc
thuËn tiÖn vµ dÔ dµng th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cÊp vèn, cÊp tÝn dông d-íi h×nh
thøc øng tr-íc, tr¶ chËm ,tµi trî ngo¹i th-¬ng. ..
3- Xu h-íng ph¸t triÓn cña th-¬ng m¹i vµ thanh to¸n quèc tÕ :
Th-¬ng m¹i quèc tÕ lµ lÜnh vùc thuéc bÒ næi cña nÒn kinh tÕ hÕt søc nh¹y
c¶m vµ n¨ng ®éng, lµ mét phÇn ph¶n ¸nh nh÷ng biÕn ®æi c¬ cÊu dµi h¹n trong nÒn
kinh tÕ thÕ giíi, xuÊt ph¸t tõ nh÷ng biÕn ®æi c¬ cÊu cña s¶n xuÊt vµ nhu cÇu, chÞu
t¸c ®éng m¹nh cña nh÷ng biÕn ®æi cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc – kÜ thuËt vµ
viÖc øng dông nh÷ng thµnh tùu míi cña c¸ch m¹ng Êy, cµng t¨ng nhanh bu«n b¸n
vµ ®Çu t-, lµm cµng phô thuéc lÉn nhau trong khi vÉn tån t¹i nh÷ng m©u thuÉn. Do
nh÷ng yÕu tè trªn, ngµy nay th-¬ng m¹i quèc tÕ ®· cã nh÷ng biÕn ®æi vµ thay ®æi
râ rÖt vÒ c¬ cÊu mÆt hµng vµ ph©n vïng l·nh thæ.
VÒ c¬ cÊu mÆt hµng ngµy cµng cã nh÷ng ý nghÜa quan träng ®èi víi c¸c
ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn theo nh÷ng quy tr×nh c«ng nghÖ míi, víi chÊt l-îng
cao, ®Æc biÖt lµ nh÷ng s¶n phÈm cã hµm l-îng khoa häc kü thuËt cao. Nh÷ng s¶n
phÈm c¬ b¶n, dï gi¸ c¶ cã gi¶m do øng dông nh÷ng tiÐn bé cña khoa häc vµ kü
thuËt th× vÉn cã t¸c ®éng lín tíi thu nhËp cña c¸c n-íc s¶n xu¸t, chóng vÉn lu«n
lu«n cÇn thiÕt cho sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ vÉn cßn lµ nguån thu
nhËp chñ yÕu cña c¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn.
VÒ c¬ cÊu l·nh thæ, c¸c n-íc t- b¶n c«ng nghiÖp vÉn lµ thÞ tr-êng chÝnh cña
thÕ giíi. T¹i ®©y, thÞ tr-êng tËp trung cao ®é tiÒm lùc c«ng nghiÖp chÕ biÕn, ®Æc
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
biÖt vÒ kÜ nghÖ chÕ t¹o m¸y lµ ngµnh ®èng vai trß dÉn ®Çu trong sù ph¸t triÓn s¶n
xuÊt c«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp ®iÖn tÝnh ho¸ lµ ®éng lùc cña toµn bé nÒn kinh
tÕ. C¸c n-íc ®ang ph¸t triÓn vÉn lµ n¬i chñ yÕu s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu s¶n phÈm c¬
b¶n, dï mÊy n¨m gÇn ®©y, vai trß cña c¸c n-íc c«ng nghiÖp míi ®· t¨ng lªn.
Trong th-¬ng m¹i quèc tÕ, ngµy cµng xuÊt hiÖn c¸c h×nh thøc th-¬ng m¹i
míi, nh- dÞch vô th-¬ng m¹i. Trong lÜnh vùc nµy, ngoµi nh÷ng h×nh thøc cò nhvËn t¶i vµ du lÞch, ngµy nay ngµy cµng t¨ng c¸c lo¹i h×nh dÞch vô kü thuËt, b¶o
hiÓm, ng©n hµng, t- vÊn, xuÊt khÈu sofrware vµ khu vùc nµy lµ chñ yÕu vÉn thuéc
c¸c n-íc t- b¶n c«ng nghiÖp ph¸t triÓn.
§Æc tr-ng cña thÕ giíi ngµy nay lµ cuéc khñng ho¶ng c¬ cÊu, do sù ph¸t triÓn
cña kü thuËt míi, cïng víi nã lµ sù ph¸t triÓn cña chñ nghÜa t- b¶n ®éc quyÒn nhµ
n-íc, c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia vµ c¸c tæ chøc ®éc quyÒn quèc tÕ ra søc thùc
hiÖn c¸c chÝnh s¸ch vµ thñ ®o¹n thùc d©n míi, c¹nh tranh gay g¾t víi nhau, nªn
trªn thÕ giíi ®·, ®ang vµ sÏ cßn tiÕp tôc diÔn ra c¸c cuéc chiÕn tranh bu«n b¸n cã
quy m« toµn cÇu, cïng mét lóc xen kÏ víi nh÷ng biÕn ®éng cã khi ®ét biÕn vµ
m¹nh mÏ cña tØ gi¸ c¸c ®ång tiÒn, cña l·i suÊt vµ gi¸ c¶ trªn thÞ tr-êng thÕ giíi,
g©y nªn nh÷ng ‛xung‛ biÕn ®æi v¯ c³nh tranh, tríc hÕt v¯ chñ yªó gi÷a ba trung
t©m cña chñ nghÜa t- b¶n Mü –T©y ¢u - NhËt B¶n. V× lÏ ®ã, th-êng thÕ giíi
lu«n chøa ®ùng nh÷ng nh©n tè kh«ng ch¾c ch¾n ®èi víi c¶ hai giíi kinh doanh vµ
tiªu dïng.
Do xu h-íng ph¸t triÓn cña th-¬ng m¹i vµ thÞ tr-êng nh- vËy, c¸c n-íc ®Òu
r¸o riÕt nghiªn cøu vµ ®æi míi ®Ó ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n ho¹t ®éng thanh to¸n
quèc tÕ. ViÖc chän ra h×nh thøc thanh to¸n quèc tÕ phô thuéc nhiÒu vµo quyÕt ®Þnh
cña c¸c bªn mua vµ b¸n, quyÕt ®Þnh nµy l¹i phô thuéc vµo ph¹m vi giao dÞch vµ
mèi quan hÖ gi÷a c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ. ViÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thanh to¸n
kh«ng dïng tiÒn mÆt lu«n ®-îc ®Æt ra trong chiÕn l-îc ho¹t ®éng kinh doanh cña
c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i. Cung cÊp nh÷ng c«ng cô thanh to¸n h÷u hiÖu kh«ng
chØ ®Èy m¹nh tÝnh c¹nh tranh cña ng©n hµng trong lÜnh vùc nµy mµ cßn n©ng cao
uy tÝn cña ng©n hµng, vµ trong th-¬ng m¹i quèc tÕ, ®ã cßn lµ vÊn ®Ì quèc thÓ. Do
vËy, ngay c¶ c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i cã bÒ dµy kinh nghiÖm trªn thÕ giíi trong
ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ còng kh«ng d¸m ch¾c lµ cã thÓ l-êng hÕt ®-îc
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
nh÷ng ph¸t sinh tiªu cùc do ho¹t ®éng nµy mang l¹i trong t-¬ng lai. dï r»ng
nh÷ng tiªu cùc ®ã cã thÓ ng©n hµng kh«ng ph¶i g¸nh chÞu mét c¸ch trùc tiÕp,
nh-ng dï xÐt ë gãc ®é nµo ®i n÷a th× ng©n hµng còng bÞ ¶nh h-ëng Ýt nhiÒu. ViÖt
Nam míi b-íc vµo nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng tõ cuèi nh÷ng n¨m 80 cña thÓ kû nµy,
viÖc héi nhËp vµo nÒn mËu dÞch thÕ giíi còng muén m»n h¬n so víi rÊt nhiÒu quèc
gia kh¸c. Tuy nhiªn, trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, thanh to¸n XNK víi c¸c n-íc t¨ng
lªn kh«ng nh÷ng vvÒ kim ng¹ch mµ cßn vÒ c¶ quy m« vµ chÊt l-îng. Tuy nhiªn,
tranh chÊp ph¸t sinh ngµy cµng nhiÒu vµ phøc t¹p. §©y còng lµ ®iÒu ®Ô hiÓu bëi
c¸c ng©n hµng th-¬ng m¹i cña n-íc ta vÉn cßn non kÐm vÒ tr×nh ®é nghiÖp vô vµ
Ýt kinh nghiÖm.
II- C¸c ph-¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ th«ng dông :
Ph-¬ng thøc thanh to¸n quèc tÕ lµ toµn bé qu¸ tr×nh, c¸ch thøc nhËn-tr¶ tiÒn
trong giao dÞch, mua b¸n hµng hãa – dÞch vô gi÷a ng-êi nhËp khÈu vµ ng-êi xuÊt
khÈu. Trong quan hÖ XNK cã rÊt nhiÒu ph-¬ng thøc thanh to¸n kh¸c nhau. C¸c
ph-¬ng thøc thanh to¸n dùa trªn sù tho¶ thuËn gi÷a nng-êi xuÊt khÈu vµ ng-êi
nhËp khÈu, mçi ph-¬ng thøc ®Òu cã nh÷ng -u ®iÓm vµ nh-îc ®iÓm riªng thÓ hiÖn
m©u thuÉn vÒ quyÒn lîi gi÷a c¸c ng-êi nhËp khÈu vµ ng-êi xuÊt khÈu. V× vËy, viÖc
chän lùa ph-¬ng thøc thanh to¸n trong giao dÞch XNK ®-îc c¸c bªn tho¶ thuËn vµ
thèng nhÊt trong néi dung cu¶ hîp ®ång mua b¸n ngo¹i th-¬ng. HiÖn nay, c¸c
ph-¬ng thøc thanh to¸n ®-îc sö dông phæ biÕn vµ chñ yÕu bao gåm c¸c ph-¬ng
thøc sau :
- Ph-¬ng thøc ghi sæ
- Ph-¬ng thøc nhê thu
- Ph-¬ng thøc chuyÓn tiÒn
- Ph-¬ng thøc tÝn dông chøng tõ
1 – Ph-¬ng thøc ghi sæ ( Oppen account ) :
Ph-¬ng thøc thanh to¸n nµy ®-îc thùc hiÖn b»ng c¸ch, ng-êi xuÊt khÈu më
mét tµi kho¶n trªn ®ã ghi c¸c kho¶n tiÒn mµ ng-êi nhËp khÈu nî vÒ tiÒn hµng hãa
hay nh÷ng kho¶n chi phÝ kh¸c cã liªn quan ®Õn viÖc mua hµng. Ng-êi nhËp khÈu
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
®Þnh kú ( hµng th¸ng, quý hay n¨m ) thanh to¸n kho¶n nî cña m×nh trªn tµi kho¶n
cho ng-êi xuÊt khÈu.
§Æc ®iÓm:
§©y lµ mét ph-¬ng thøc thanh to¸n chØ cã hai bªn tham gia thanh to¸n lµ
ng-êi mua vµ ng-êi b¸n, ng©n hµng chØ tham gia víi chøc n¨ng lµ ng-êi
më tµi kho¶n vµ thùc thi thanh to¸n.
Khi sö dông ph-¬ng thøc nµy, chØ më tµi kho¶n ®¬n biªn, kh«ng sö dông
tµi kho¶n song biªn. NÕu ng-êi mua më tµi kho¶n ®Ó ghi chÕp th× tµi
kho¶n Êy chØ cã gi¸ trÞ theo dâi, kn«ng cã gi¸ trÞ thanh quyÕt to¸n gi÷a hai
bªn.
§©y thùc chÊt lµ mét h×nh thøc tÝn dông mµ ng-êi b¸n cÊp cho ng-êi mua.
Ph-¬ng thøc nµy chØ ¸p dông trong tr-êng hîp hai bªn mua vµ b¸n thùc sù
tin cËy lÉn nhau hay trong c¸c tr-êng hîp giao dÞch nhá, th-êng xuyªn. §Æc biÖt,
phæ biÕn sö dông trong c¸c ph-¬ng thøc mua b¸n hµng ®æi hµng th-êng xuyªn
trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh, hoÆc dïng cho thanh to¸n tiÒn hµng göi b¸n ë n-íc
ngoµi hay ®Ó tr¶ tiÒn lÖ phÝ s©n bay, cÇu c¶ng.
2 - Ph-¬ng thøc chuyÓn tiÒn ( Remittance )
L µ ph-¬ng thøc thanh to¸n, trong ®ã kh¸ch hµng (ng-êi nhËp khÈu) yªu cÇu
ng©n hµng phôc vô m×nh chuyÓn mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho mét ng-êi kh¸c (ng-êi
xuÊt khÈu) ë mét ®Þa ®iÓm nhÊt ®Þnh b»ng mét ph-¬ng tiÖn chuyÓn tiÒn do ng-êi
h-ëng lîi (ng-êi xuÊt khÈu) yªu cÇu. Kh¸ch hµng cã thÓ yªu cÇu ng©n hµng cña
m×nh chuyÓn tiÒn b»ng ®iÖn ( Telegraphic Tranfer – T/T ) hoÆc b»ng th- chuyÓn
tiÒn (Mail Tranfer – M/T ) hoÆc sö dông qua hÖ thèng M¹ng SWIFT liªn ng©n
hµng.
§©y thùc chÊt lµ thanh to¸n trùc tiÕp gi÷a ng-êi chuyÓn tiÒn vµ ng-êi nhËn
tiÒn, ng©n hµng chØ ®ãng vai trß lµ trung gian thùc hiÖn chuyÓn tiÒn vµ thu lÖ phÝ.
Ph-¬ng thøc nµy ®¬n gi¶n, dÔ thùc hiÖn vµ viÖc chuyÓn tiÒn nhanh chãng. tuy
nhiªn, nã còng mang nhiÒu nh-îc ®iÓm, bëi r»ng kh«ng cã c¬ së ph¸p lý nµo ®¶m
b¶o ch¾c ch¾n lµ ng-êi nhËp khÈu sÏ tr¶ sím vµ tr¶ ®Çy ®ñ cho ng-¬× xuÊt khÈu.
ViÖc tr¶ tiÒn cho ng-êi xuÊt khÈu hoµn toµn phô thuéc vµo thiÖn chÝ cña ng-êi
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
mua ( ng-êi nhËp khÈu ). Nh- vËy, viÖc thanh to¸n b»ng ph-¬ng thøc nµy khã b¶o
®¶m quyÒn lîi cho ng-êi b¸n do dÔ n¶y sinh viÖc chiÕm dông vèn. Ngoµi ra, viÖc
chuyÓn tiÒn nµy cßn bÞ ¶nh h-ëng nhiÒu bëi sù qu¶n lý cña nhµ n-íc vÒ dßng l-u
chuyÓn ngo¹i tÖ. Còng chÝnh v× nh÷ng nh-îc ®iÓm nµy, nªn trong quan hÖ bu«n
b¸n th-¬ng m¹i quèc tÕ, h×nh thøc chuyÓn tiÒn nµy chØ th-êng ®-îc ¸p dông trong
tr-êng hîp hai bªn lµ nh÷ng b¹n hµng l©u n¨m, cã sù tin cËy lÉn nhau.
3 – Ph-¬ng thøc nhê thu (Collection )
Ph-¬ng thøc nhê thu lµ mét ph-¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã ng-êi b¸n
(ng-êi xuÊt khÈu) hoµn thµnh nghÜa vô giao hµng hoÆc cung øng hµng hãa – dÞch
vô cho ng-êi mua (ng-êi nhËp khÈu) th«ng qua uû th¸c cho ng©n hµng cña m×nh
thu hé ë ng-êi mua (ng-êi nhËp khÈu) trªn c¬ së hèi phiÕu do m×nh lËp ra.
Trong thanh to¸n quèc tÕ, khi sö dông ph-¬ng thøc nµy th-êng vËn dông
theo quy t¾c ICC 022 ‚B°n quy t¾c thèng nhÊt vÒ nhê thu chøng tõ th¬ng m³i ‚.
Theo quy t¾c nµy, nhê thu ®-îc hiÓu nh- sau :
‚ Nhê thu l¯ nghiÖp vô xö lý cña ng©n h¯ng ®èi víi c²c chøng tõ, theo ®óng
chØ thÞ nhËn ®-îc nh»m cho c¸c chøng tõ ®ã ®-îc thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn,
hoÆc chuyÓn giao khi chøng tõ ®â theo ®óng ®iÒu kho°n v¯ c²c ®iÒu kiÖn kh²c.‛
C¸c bªn tham gia bao gåm:
- Ng-êi xuÊt khÈu (ng-êi b¸n, ng-êi h-ëng lîi)
- Ng©n hµng phôc vô ng-êi xuÊt khÈu (ng©n hµng thu hé)
- Ng©n hµng phôc vô ng-êi nhËp khÈu (ng©n hµng tr¶ hé)
- Ng-êi nhËp khÈu (ng-êi mua, ng-êi tr¶ tiÒn)
§Æc ®iÓm :
Ph-¬ng thøc nhê thu kh«ng ®¶m b¶o quyÒn lîi cho bªn xuÊt khÈu, v× viÖc
nhËn hµng cña ng-êi nhËp khÈu hoµn toµn t¸ch rêi khái kh©u thanh to¸n. Do ®ã,
ng-êi mua cã thÓ nhËn hµng mµ kh«ng tr¶ tiÒn ngay hoÆc chËm trÔ khi tr¶ tiÒn.
Cßn ng-êi b¸n cã thÓ khèng chÕ ®-îc ng-êi mua trong viÖc giao nhËn vµ khèng
chÕ ®-îc quyÒn ®Þnh ®o¹t vÒ hµng hãa chø, kh«ng khèng chÕ ®-îc ng-êi mua
trong viÖc thanh to¸n. ViÖc thanh to¸n do ng-êi b¸n (ng-êi xuÊt khÈu ) ký ph¸t
hèi phiÕu nh-ng l¹i ph¶i tuú thuéc vµo viÖc ng-¬ig mua ( ng-êi nhËp khÈu ) cã ký
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
chÊp nhËp hèi phiÕu hay kh«ng. Tuy nhiªn, kh«ng v× thÕ mµ ng-êi nhËp khÈu (
ng-êi mua) chiÕm ®-îc -u thÕ trong ph-¬ng thøc nµy. Bëi viÖc cã chÊp nhËn hèi
phiÕu hay kh«ng l¹i phô thuéc vµo viÖc giao hµng cña ng-êi b¸n (ng-êi xuÊt
khÈu)
Ph-¬ng thøc nhê thu ®-îc thùc hiÖn d-íi mét trong hai lo¹i h×nh thøc sau :
Ph-¬ng thøc nhê thu phiÕu tr¬n ( Clean collection ) :
Nhê thu phiÕu tr¬n lµ ph-¬ng thøc thanh to¸n, trong ®ã ng-êi xuÊt khÈu sau
khi chuyÓn hµng hãa sang cho nhµ nhËp khÈu cïng víi viÖc chuyÓn giao cho nhµ
nhËp khÈu bé chøng rõ hµng hãa ®Ó nhµ nhËp khÈu ®-¬ch nhËn hµng (mµ kh«ng
th«ng qua ng©n hµng ) vµ ký ph¸t hèi phiÕu nhê ng©n hµng thu hé sè tiÒn b¸n
hµng ghi trªn hèi phiÕu tõ ng-êi nhËp khÈu.
H×nh thøc nhê thu nµy rÊt cã lîi cho nhµ nhËp khÈu v× viÖc nhËn hµng hãa
trªn c¬ së bé chøng tõ hµng hãa ®-îc nhµ xuÊt khÈu chuyÓn giao cho m×nh, ®-îc
lËp víi viÖc tr¶ tiÒn. Tuy nhiªn, nhµ nhËp khÈu còng cã thÓ gÆp bÊt lîi trong
tr-êng hîp hèi phiÕu ®i qu¸ nhanh, buéc hä ph¶i tr¶ tiÒn trong khi ®ã cã thÓ hµng
hãa ®Õn chËm vµ khi nhËn hµng hãa cã thÓ hµng hãa kh«ng ®ñ, kh«ng ®¶m b¶o vÒ
chÊt l-îng – sè l-îng.
Do vËy, ®Ó sö dông ph-¬ng thøc nµy, hai bªn ph¶i hoµn toµn tin cËy lÉn
nhau, hoÆc cã quan hÖ b¹n hµng l©u n¨m, liªn doanh … hoÆc ®-îc sö dông víi
nh÷ng hîp ®ång XuÊt nhËp khÈu hµng hãa nhá. Ph-¬ng thøc nµy Ýt khi ®-îc sö
dông trong thanh to¸n quèc tÕ v× nã kh«ng ®¶m b¶o ®-îc quyÒn lîi cho c¶ hai bªn
do viÖc thanh to¸n vµ nhËn hµng hoµn toµn t¸ch rêi nhau.
Ph-¬ng thøc nhê thu kÌm chøng tõ ( Document against Acceptance D/A)
Nhê thu kÌm chøng tõ lµ mét ph-¬ng thøc thanh to¸n trong ®ã : Nhµ xuÊt
khÈu sau khi chuyÓn hµng hãa sang nhµ nhËp khÈu th× kh«ng chØ c¨n cø vµo hèi
phiÕu do m×nh lËp ra ®Ó nhê thu mµ cßn c¨n cø vµo bé chøng tõ hµng hãa. Nhµ
xuÊt khÈu ký ph¸t hèi phiÕu vµ göi kÌm bé chøng tõ ®Õn nhê ng©n hµng thu hé
tiÒn tõ nhµ nhËp khÈu. NÕu kh«ng th× chuyÓn tr¶ bé chøng tõ hµng hãa cho nhµ
xuÊt khÈu vµ dÜ nhiªn hµng hãa cßn thuéc quyÒn së h÷u cña nhµ xuÊt khÈu.
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Trong ph-¬ng thøc nµy, ng-êi xuÊt khÈu uû th¸c cho ng©n hµng ngoµi viÖc
thu hé cµn cã nhiÖm vô khèng chÕ chøng tõ hµng hãa ®èi víi ng-¬× nhËp khÈu Sù
khèng chÕ nµy ®¶m b¶o ®-îc quyÒn lîi cho ng-êi xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, mÆc dï
®· khèng chÕ ®-îc quyÒn ®Þnh ®o¹t ®èi víi hµng hãa nh-ng ch-a khèng chÕ ®-îc
viÖc ng-êi nhËp khÈu cã thanh to¸n kh«ng. Ng-êi nhËp khÈu cã thÓ chËm trÔ,
kh«ng thanh to¸n hoÆc b»ng c¸ch tr× ho·n chÊp nhËn chøng tõ ®Ó kh«ng nhËn
hµng ( ph¸ hîp ®ång ). Ng©n hµng tham gia víi t- c¸ch lµ trung gian ®Ó thu hé
tiÒn vµ l©ý chi phÝ mµ kh«ng cã tr¸ch nhiÖm ®Õn viÖc tr¶ tiÒn cña ng-êi nhËp khÈu.
Cã hai lo¹i ph-¬ng thøc nhê thu kÌm chøng tõ lµ :
+ Nhê thu tr¶ tiÒn ®æi chøng tõ (Document against payment D/P ) : Sö dông
trong tr-êng hîp ng-êi mua tr¶ tiÒn ngay. Ng©n hµng sÏ giao bé chøng tõ cho
ng-êi mua ®Ó ®i nhËn hµng sau khi ng-êi mua ®· thanh to¸n toµn bé tiÒn hµng.
+ Nhê thu chÊp nhËn thanh to¸n ®æi chøng tõ ( Document against
acceptance D/A) : Sö dông trong tr-êng hîp ng-êi mua tr¶ tiÒn sau. Ng©n hµng
chØ trao bé chøng tõ nhËn hµng cho ng-êi mua ®i nhËn hµng khi ng-êi mua ký
chÊp nhËn thanh to¸n sau hèi phiÕu. Vµ ®Õn thêi h¹n thanh to¸n hèi phiÕu, ng-êi
b¸n sÏ xuÊt tr×nh ®Ó thu tiÒn. Ph-¬ng thøc nµy ®-îc hoµn tÊt phô thuéc vµo thiÖn
chÝ cña hai bªn. MÆc dï nhê ng©n hµng thu hé nh-ng phô thuéc rÊt lín vµo thiÖn
chÝ cña ng-êi mua, bëi cã hay kh«ng chÊp nhËn chøng tõ (chÊp nhËn thanh to¸n )
sÏ ¶nh h-ëng lín ®Õn rñi ro vÒ hµng hãa cña ng-êi b¸n.
4 - Ph-¬ng thøc tÝn dông chøng tõ :
Mét c¸ch ®¬n gi¶n, tÝn dông chøng tõ lµ mét cam kÕt thanh to¸n cã ®iÒu kiÖn
cña ng©n hµng. Mét c¸ch ®Çy ®ñ h¬n, tÝn dông chøng tõ lµ mét v¨n b¶n cam kÕt
cña mét ng©n hµng (ng©n hµng më th- tÝn dông ) cho ng-êi b¸n (ng-êi h-ëng lîi)
theo yªu cÇu vµ sù chØ thÞ cña ng-¬× mua ®Ó tr¶ ngay hoÆc tíi mét thêi ®iÓm x¸c
®Þnh trong t-¬ng lai mét sè tiÒn ®· ®-îc quy ®Þnh trong ph¹m vi thêi h¹n x¸c ®Þnh
vµ c¨n cø chøng tõ ®· ®-îc x¸c ®Þnh.
TÝn dông chøng tõ lµ ph-¬ng thøc thanh to¸n phæ biÕn vµ th«ng dông nhÊt
hiÖn nay, vµ ®-îc coi lµ ph-¬ng thøc thanh to¸n sö dông trong hÇu hÕt c¸c hîp
®ång bu«n b¸n th-¬ng m¹i quèc tÕ bëi c¸c ®Æc tÝnh thuËn lîi vµ hiÖu qu¶ cña nã
mang l¹i. Ph-¬ng thøc nµy ®-îc coi lµ ph-¬ng thøc thanh to¸n ®Æc biÖt vµ phøc
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
t¹p, tuy nhiªn, nã thÓ hiÖn ®-îc kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng ®¶m b¶o mét c¸ch
ch¾c ch¾n quyÒn lîi vµ nghÜa vô kh«ng chØ cña ng-êi b¸n, ng-êi mua mµ cßn cña
ng©n hµng qua c¸c ®Æc tÝnh -u viÖt vµ tÝnh chÆt chÏ cña nã. Ph-¬ng thøc nµy, ng©n
h¯ng kh«ng chØ tham gia víi t c²ch l¯ trung gian m¯ cßn tham gia víi t c²ch l¯ ‚
ngêi hëng lîi ‚ hay ‚ngêi thanh to²n‛.
Ph-¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ lµ mét ph-¬ng thøc thanh to¸n lµm
cho viÖc bu«n b¸n cña c¸c c«ng ty ë c¸c n-íc kh¸c nhau dÔ dµng h¬n, gãp phÇn
vµo viÖc më réng bu«n b¸n quèc tÕ. ChÝnh v× lÏ ®ã mµ uû ban kü thuËt vµ thùc tiÔn
ng©n h¯ng phßng th¬ng m³i quèc tÕ (ICC) ®± ban h¯nh v¯ ®a ra ‘C²c quy t¾c v¯
thùc hµnh thèng nhÊt vÒ tÝn dông chøng tõ UCP-DC500‚ ®Ó x²c ®Þnh v¯ r¯ng buéc
c¸c ®iÒu kho¶n ®èi víi c¸c bªn tham gia vµ lµm t¨ng kh¶ n¨ng thanh to¸n cña tÝn
dông chøng tõ. §©y thùc sù lµ mét ph-¬ng thøc phøc t¹p.
III - Ph-¬ng thøc thanh to¸n tÝn dông chøng tõ:
1 – C¬ së h×nh thµnh tÝn dông chøng tõ :
Trªn thùc tÕ, tÝn dông chøng tõ ra ®êi tõ sù lo l¾ng cña ng-êi b¸n vµ c¶ sù lo
l¾ng cña ng-êi mua. Ng-êi b¸n võa muèn giao hµng võa muèn biÕt ch¾c ch¾n
®-îc thanh to¸n. ng-îc l¹i, ng-êi mua võa muèn thanh to¸n sßng phßng l¹i võa
muèn ch¾c ch¾n nhËn ®-îc hµng. Do ®ã, ng-êi mua sÏ ®Ò nghÞ ng©n hµng cña
m×nh më mét th- tÝn dông chøng tõ. §ã lµ cam kÕt cña ng-êi thø ba (ng©n hµng ),
mét cam kÕt vÒ kh¶ n¨ng ch¾c ch¾n thanh to¸n cña ng-êi mua. Ng©n hµng sÏ cam
kÕt thanh to¸n hµng nhËp khÈu ®æi l¹i viÖc xÊt tr×nh mét sè chøng tõ ®· nªu trong
lóc më th- tÝn dông – cã tªn lµ chøng tõ tÝn dông. TÝn dông chøng tõ lµ mét h×nh
thøc tÝn dông buéc ng©n hµng ph¶i can thiÖp b»ng c¸ch hç trî cho mét giao dÞch
kh«ng cã mét chót lßng tin cÇn thiÕt nµo gi÷a ng-êi cung cÊp vµ kh¸ch hµng. V×
lîi Ých cña kh¸ch hµng vµ nh©n danh cña ng©n hµng, chñ ng©n hµng høa thanh
to¸n cho ng-êi b¸n trong tr-êng hîp c¸c chøng tõ nªu trong th- tÝn dông sÏ ®-îc
xuÊt tr×nh ®Ó ®æi lÊy sù thanh to¸n ®ã.
Còng v× do kh«ng quen biÕt, ng-êi b¸n ®· ®-a cho ng-êi mua mét b¶o ®¶m,
víi nghÜa ng-êi b¸n kh«ng chØ cã mét m×nh mµ ®-îc hç trî bëi mét ng©n hµng
quen biÕt cam kÕt thanh to¸n trùc tiÕp vµo tµi kho¶n cña ng-êi b¸n. Ng-êi mua ®·
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
thùc hiÖn b-íc mét lµ ®· ®¹t ®-îc sù b¶o ®¶m r»ng viÖc thanh to¸n bëi ng©n hµng
vµo tµi kho¶n cña anh ta sÏ ®-îc tiÕn hµnh víi ®iÒu kiÖn cã xuÊt tr×nh mét sè
chøng tõ chñ yÕu kh¼ng ®Þnh quyÒn së h÷u hµng hãa cña ng-êi mua.
Nh-ng do ng-êi b¸n kh«ng lu«n lu«n hµi lßng víi b¶o ®¶m duy nhÊt ®ã,vµ
mét b-íc ®i míi ra ®êi bëi sù can thiÖp cña mét nh©n vËt míi ng©n hµng ng-êi
b¸n. Theo ®Þnh nghÜa còng nh- thùc tiÔn, ng©n hµng ng-êi b¸n ®-îc thµnh lËp ë
n-íc ng-êi b¸n cam kÕt hiÓu biÕt vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n. Ng©n hµng cña ng-êi
b¸n cã thÓ lµm ng-êi b¸n tho¶ m·n h¬n n÷a b»ng c¸ch x¸c nhËn kho¶n tÝn dông
®ã cã nghÜa lµ trong chõng mùc nhËn ®-îc mét kho¶n tÝn dông chøng tõ chi tr¶
cho kh¸ch hµng cña m×nh. Ng©n hµng ng-êi b¸n x¸c nhËn nghiÖp vô ®ã, nghÜa lµ
cam kÕt thanh to¸n cho ng-êi b¸n ®Ó ®æi lÊy viÖc xuÊt tr×nh chøng tõ. Nh- vËy,
®iÒu tiªn quyÕt h×nh thµnh tÝn dông chøng tõ lµ do kh«ng cã sù tin t-ëng cña
ng-êi mua vµ ng-êi b¸n ( ng-êi nhËp khÈu vµ ng-êi xuÊt khÈu). Khi mét ng-êi
mua vµ ng-êi b¸n ë hai n-íc kh¸c nhau muèn thiÕt lËp quan hÖ, mét vÊn ®Ò c¬
b¶n ®-îc ®Æt ra tr-íc tiªn ®ã lµ vÊn ®Ò lßng tin, khi quan hÖ ch-a ®-îc thiÖn chÝ.
Trªn thÞ tr-êng quèc tÕ, viÖc tù t×m kiÕm th«ng tin vÒ ®èi t¸c lµ rÊt khã kh¨n.
Thùc tÕ ®ßi hái mét h×nh thøc tÝn dông mµ trong mäi gi¶i ph¸p ®Òu lµm hµi lßng
c¸c bªn. TÝn dông chøng tõ lµ h×nh thøc tÝn dông mµ trong ®ã c¸c ng©n hµng hç
trî ®Ó h×nh thµnh nªn mét giao dÞch kh«ng cã mét chót lßng tin cÇn thiÕt nµo gi÷a
ng-êi cung cÊp vµ kh¸ch hµng ch-a quen biÕt hoÆc quen biÕt qu¸ Ýt ë hai n-íc
kh¸c nhau. Trong h×nh thøc thanh to¸n nµy, th-êng chØ cã bèn thµnh viªn tham gia
giao dÞch : ng-êi b¸n – ng-êi mua – ng©n hµng n-íc ng-êi b¸n – ng©n hµng
n-íc ng-êi mua.
C¬ chÕ tÝn dông chøng tõ do phßng th-¬ng m¹i quèc tÕ (ICC) Ên ®Þnh trong
b°n ‚ Quy t¾c v¯ thùc h¯nh thèng nhÊt vÒ tÝn dông chøng tõ ‚ (Unoform customs
and practic for documentary credit) thµnh lËp n¨m 1919, phßng th-¬ng m¹i quèc
tÕ ®± x©y dùng ‚ C²c quy t¾c v¯ th«ng lÖ vÒ tÝn dông th kÌm chøng tõ‛ v¯o n¨m
1932. V¨n b¶n nµy ®· ®-îc s÷a ®æi vµo c¸c n¨m 1951,1962,1974 vµ lÇn gÇn ®©y
nhÊt lµ n¨m 1994 ( UCP- DC 500) cã hiÖu lùc tõ ngµy 01.01.1995, ®· ®-îc c¸c
giíi kinh doanh th-¬ng m¹i vµ ng©n hµng ë hÇu hÕt c¸c n-íc ¸p dông phæ biÕn .
Ngay trong nguyªn t¾c cña nã, tÝn dông th- kÌm chøng tõ, c¨n cø trªn sù ®éc lËp
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cña cam kÕt ng©n hµng víi hîp ®ång th-¬ng m¹i, lµ c¬ së cña tÝn dông . Vµ ngµy
nay Ên pÈm sè 500 (UCP-DC500) lµ b¶n ®iÒu lÖ hoµn thiÖn vµ s©u s¾c nhÊt, ®¸p
øng ®-îc yªu cÇu cña c¸c bªn tham gia, lµ v¨n b¶n quy ®Þnh nghiªm ngÆt c¸c quy
t¾c trong ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ b»ng ph-¬ng thøc tÝn dông chøng tõ.
2 – Kh¸i niÖm vµ ®Æc tr-ng :
2.1- Kh¸i niÖm:
Ph-¬ng thøc tÝn dông chøng tõ lµ mét sù tho¶ thuËn mµ trong ®ã cã mét
ng©n hµng ( ng©n hµng më th- tÝn dông ) theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng (ng-êi xin
më th- tÝn dông) sÏ tr¶ mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh cho ng-êi kh¸c ( ng-êi h-ëng lîi sè
tiÒn cña th- tÝn dông) hoÆc chÊp nhËn hèi phiÕu do ng-êi nµy ký ph¸t trong ph¹m
vi sè tiÒn ®ã khi ng-êi nµy xuÊt tr×nh cho ng©n hµng mét bé chøng tõ thanh to¸n
phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh ®Ó ra cña th- tÝn dông -L/C.
2.2- §Æc tr-ng :
TÝn dông chøng tõ lµ lo¹i tÝn dông th- do ng©n hµng më cho ng-êi nhËp
khÈu, ®-îc ®¶m b¶o r»ng c¸c chøng tõ göi hµng, chøng tõ liªn quan ®Õn hµng hãa
mµ ng©n hµng ng-êi nhËp khÈu dïng ®Ó tiÕn ng©n hµng thanh to¸n tiÒn hµng cho
ng-êi xuÊt khÈu do ng©n hµng cam kÕt trùc tiÕp tr¶ cho ng-êi xuÊt khÈu. Vµ thtÝn dông chÝnh lµ lo¹i v¨n b¶n thÓ hiÖn lo¹i tÝn dông ®ã vµ lµ sù cam kÕt trùc tiÕp
cña ng©n hµng ®èi víi ng-êi xuÊt khÈu. Nh- vËy, ë ®©y môc ®Ých cña th- tÝn dông
kh«ng ph¶i lµ ®Ó chuyÓn tiÒn tõ n-íc ng-êi nhËp khÈu sang n-íc ng-êi xuÊt khÈu
mµ lµ ®Ó tiÕn hµnh viÖc tr¶ tiÒn cho ng-êi xuÊt khÈu. Ng-êi h-ëng lîi th- tÝn
dông kh«ng ph¶i lµ ng-êi yªu cÇu më th- tÝn dông.
NÐt ®Æc tr-ng cña tÝn dông chøng tõ cßn ®-îc thÓ hiÖn ë chç, viÖc chi tr¶ cã
liªn quan ®Õn viÖc thÓ hiÖn chøng tõ. Sù tån t¹i cña c¸c chøng tõ nµy (bé chøng
tõ) còng nh- sù phï hîp cña nã víi c¸c thêi h¹n tÝn dông t¹o nªn c¬ vµ së nÒn
t¶ng cña ph-¬ng thøc tÝn dông chøng tõ.
Trong ph-¬ng thøc tÝn dông chøng tõ, ng©n hµng víi t- c¸ch kh«ng chØ lµ
trung gian thu hé vµ chi hé, mµ cßn lµ ®¹i diÖn cña c¸c bªn. Ng©n hµng phôc vô
ng-êi nhËp khÈu ®¹i diÖn cho bªn nhËp khÈu thanh to¸n tiÒn hµng cho bªn xuÊt
khÈu. Cßn ng©n hµng ®¹i diÖn cho bªn xuÊt khÈu xem xÐt chøng tõ vµ thu hé tiÒn
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
tõ ng©n hµng ng-êi nhËp khÈu cho bªn xuÊt khÈu. Ng©n hµng cã chøc n¨ng ®¶m
b¶o cho ng-êi nhËp khÈu nhËn ®-îc hµng hãa còng nh- ®¶m b¶o cho bªn xuÊt
khÈu thu ®-îc tiÒn hµng.
Nãi c¸ch kh¸c, theo ph-¬ng thøc nµy, ng©n hµng sÏ lµm trung gian ®Ó can
thiÖp cam kÕt ng-êi mua (ng-êi nhËp khÈu) th«ng qua tµi kho¶n cña hä khi më
L/C nh»m tr¶ tiÒn cho ng-êi b¸n (ng-êi xuÊt khÈu) ®Ó ®æi l¹i nhËn ®-îc chøng tõ
thÓ hiÖn b»ng hµng hãa. Víi nh÷ng ®iÒu kiÖn ®ã, ng-êi mua sÏ tin ch¾c r»ng ng©n
hµng sÏ kh«ng tr¶ tiÒn tr-íc khi hµng ®-îc chuyÓn quyÒn së h÷u tõ phÝa ng-êi b¸n
sang cho m×nh vµ ng-îc l¹i, ng-êi b¸n sÏ tin ch¾c nhËn ®-îc tiÒn thanh to¸n ngay
khi anh ta trao cho ng©n hµng c¸c lo¹i chøng tõ mµ ng©n hµng ®Ò nghÞ víi c¸c
®iÒu kiÖn lµ c¸c chøng tõ lËp ra ph¶i ®-îc phï hîp víi c¸c ®iÒu kho¶n theo yªu
cÇu cña th- tÝn dông.
Trong ph-¬ng thøc nµy, ng©n hµng sö dông uy tÝn cña m×nh ®Ó t¹o nªn sù tin
t-ëng gi÷a c¸c bªn tham gia quan hÖ mua b¸n b»ng c¸ch ph¸t hµnh th- tÝn dông,
trong ®ã quy ®Þnh nh÷ng ®iÒu kho¶n cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh thanh to¸n . Ng©n hµng
®¶m b¶o viÖc thanh to¸n ®èi víi ng-êi b¸n vµ ®èi víi ng-êi mua b»ng viÖc xuÊt
tr×nh chøng tõ ®¹i diÖn hµng hãa.
‚ Thanh to²n tÝn dông chøng tõ ‚ l¯ mét ph¬ng thøc thanh to²n dùa trªn sù
tho¶ thuËn cña bªn nhËp khÈu vµ xuÊt khÈu th«ng qua hîp ®ång mua b¸n. Nh-ng
khi thùc hiÖn th× nã l¹i hoµn toµn ®éc lËp ®èi víi hîp ®ång mua b¸n còng nhhµng hãa vµ ph-¬ng thøc thanh to¸n nµy chñ yÕu chØ dùa vµo c¸c chøng tõ liªn
quan ®Õn viÖc mua b¸n, giao nhËn hµng hãa.
3- Th- tÝn dông vµ c¸c lo¹i th- tÝn dông chøng tõ :
3.1- Kh¸i niÖm vÒ th- tÝn dông ( Letter of Credit ) :
Th- tÝn dông lµ mét v¨n b¶n ph¸p lý do ng©n hµng viÕt ra theo yªu cÇu cña
ng-êi nhËp khÈu (®-îc gäi lµ më L/C) ®¶m b¶o cam kÕt tr¶ tiÒn cho ng-êi xuÊt
khÈu (ng-êi h-ëng lîi L/C) mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh,
quy ®Þnh trong bøc th- ®ã.
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Hay nãi mét c¸ch kh¸c, L/C lµ v¨n b¶n thÓ hiÖn sù cam kÕt cña ng©n hµng
phôc vô ng-êi mua ®èi víi ng-êi b¸n ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ tiÒn quy ®Þnh trong
®iÒu kho¶n thanh to¸n cña hîp ®ång mua b¸n.
3.2- TÝnh chÊt:
Nh- ®· biÕt r»ng L/C lµ v¨n b¶n thÓ hiÖn sù cam kÕt cña ng©n hµng vµ ng-êi
mua ®èi víi ng-êi b¸n ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ tiÒn quy ®Þnh trong tõng ®iÒu
kho¶n thanh to¸n cña hîp ®ång mua b¸n. Cô thÓ lµ nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña
hîp ®ång mua b¸n nh- tªn hµng, sè l-îng- gi¸ c¶, vµ tæng gi¸ trÞ hîp ®ång, quy
c¸ch phÈm chÊt, chÊt l-îng, thêi h¹n giao hµng, n¬i hµng ®i, hµng ®Õn, ng-êi tr¶
tiÒn, ng-êi h-ëng lîi… lµ c¨n cø duy nhÊt cña ng-êi mua, dùa vµo ®ã ®Ó më L/C
cam kÕt tr¶ tiÒn cho ng-êi b¸n. Nh-ng v× th- tÝn dông l¹i do ng©n hµng më ®Ó cam
kÕt tr¶ tiÒn theo yªu cÇu cña ng-êimua, cho nªn khi th- tÝn dông ®· ®-îc më t¹i
ng©n hµng nhÊt ®Þnh vµo mét thêi gian nhÊt ®Þnh th× nã l¹i hoµn toµn ®éc lËp víi
hîp ®ång mua b¸n.
TÝnh chÊt ®éc lËp cña th- tÝn dông thÓ hiÖn ë chç lµ nghÜa vô cña ng©n hµng
®èi víi ng-êi h-ëng lîi th- tÝn dông ( tøc lµ ng-êi b¸n) kh«ng phô thuéc c¸c quan
hÖ gi÷a ng-êi mua vµ ng-êi b¸n. MÆt kh¸c, mèi quan hÖ gi÷a ng©n hµng víi ng-êi
mua còng kh«ng liªn quan g× ®Õn ng-êi kh¸c. Cô thÓ lµ ng©n hµng më L/C kh«ng
cÇn biÕt ®Õn hîp ®ång mua b¸n, mµ chØ c¨n cø dùa vµo néi dung cña L/C ®Ó tr¶
tiÒn cho ng-êi b¸n, ng©n hµng kh«ng cÇn biÕt ®Õn néi dung cña L/C cã ®óng víi
hîp ®ång mua b¸n hay kh«ng, viÖc giao hµng ®ã cã ®óng víi néi dung c¸c chøng
tõ xuÊt tr×nh cho ng©n hµng hay kh«ng . Khi tr¶ tiÒn ng©n hµng c¨n cø vµo c¸c
chøng tõ do ng-êi b¸n xuÊt tr×nh, nÕu thÊy c¸c chøng tõ ®ã bÒ ngoµi phï hîp víi
c¸c ®iÒu kiÖn cña th- tÝn dông th× tr¶ tiÒn cho ng-êi b¸n. Sù ®éc lËp gi÷a th- tÝn
dông v¯ hîp ®ång mua b²n ®îc quy ®Þnh rá trong ®iÒu 3 UCP 500 ‚Quy t¾c thùc
h¯nh thèng nhÊt vÒ tÝn dông chøng tõ ‛ :
‚ TÝn dông chøng tõ l¯ nh÷ng giao dÞch riªng biÖt víi c²c hîp ®ång mua b²n
hoÆc c¸c hîp ®ång kh¸c mµ c¸c hîp ®ång nµy cã thÓ lµm c¬ së cña th- tÝn dông
vµ c¸c ng©n hµng kh«ng bÞ liªn quan ®Õn hoÆc bÞ rµng buéc vµo c¸c hîp ®ång nhthÕ, thËm chÝ ngay c¶ trong th- tÝn dông cã bÊt kú sù dÉn chiÕu nµo ®Õn c¸c hîp
®ång ®ã. Do ®ã, sù cam kÕt cña mét ng©n hµng ®Ó tr¶ tiÒn chÊp nhËn vµ tr¶ tiÒn
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
c¸c hèi phiÕu hoÆc chiÕt khÊu, hoÆc thùc hiÖn bÊt kú mét nghÜa vô nµo kh¸c cña
m×nh quy ®Þnh trong th- tÝn dông kh«ng bÞ rµng buéc bëi c¸c khiÕu n¹i hoÆc sù
b¶o vÖ nµo khi ng-êi xin më L/C ph¸t sinh tõ quan hÖ cña hä víi ng©n hµng ph¸t
hµnh hoÆc víi ng-êi h-ëng lîi.
Còng trong UCP 500 ®iÒu 15 quy ®Þnh miÔn tr¸ch cña ng©n hµng ®èi víi c¸c
chøng tõ: ‚ C²c ng©n h¯ng kh«ng chÞu tr²ch nhiÖm vÒ h×nh thøc ®èi víi h¯ng hâa,
giao nhËn hµng hãa, thanh to¸n …‛ . Nâi c²ch kh²c, ng©n h¯ng l¯ ng-êi më L/C
nh-ng viÖc thanh to¸n cña ng©n hµng l¹i kh«ng c¨n cø vµo c¸c lo¹i h×nh thùc tÕ
cña hµng hãa,nÕu x¶y ra vÊn ®Ò g× vÒ hµng hãa th× hai bªn mua – b¸n trùc tiÕp
gi¶i quyÕt víi nhau vµ kh«ng liªn quan g× ®Õn ph-¬ng thøc tÝn dông chøng tõ mµ
hai bªn ¸p dông.
H×nh thøc thanh to¸n L/C lµ h×nh thøc cã tÝnh an toµn cao, ®¶m b¶o quyÒn lîi
vµ nghÜa vô cho ng-êi mua – b¸n vµ c¶ ng©n hµng. Trong tr-êng hîp nµo ®ã mµ
ng-êi mua kh«ng thanh to¸n tiÒn víi ng©n hµng th× ng©n hµng vÉn ph¶i hoµn
thµnh nghÜa vô tr¶ tiÒn cho ng-êi b¸n khi hä cã ®Çy ®ñ thñ tôc vÒ chøng tõ trong
®iÌu kho¶n tÝn dông
3.3 – Néi dung cña th- tÝn dông :
Th- tÝn dông lµ mét ph-¬ng tiÖn rÊt quan träng trong ph-¬ng thøc thanh to¸n
tÝn dông chøng tõ . Kh«ng thÓ më ®-îc th- tÝn dông chøng tõ th× ph-¬ng thøc
thanh to¸n nµy kh«ng ®-îc x¸c lËp vµ ng-êi b¸n kh«ng thÓ giao hµng cho ng-êi
mua. Ngoµi ra, th- tÝn dông cßn lµ métv¨n b¶n ph¸p lý trong ®ã ng©n hµng ®øng
ra cam kÕt tr¶ tiÒn cho ng-êi b¸n trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh ®-îc quy ®Þnh cô
thÓ trong th- tÝn dông.
Néi dung cña mét L/C bao gåm :
Sè hiÖu cña th- tÝn dông : TÊt c¶ c¸c L/C ®Òu cã sè hiÖu riªng cña nã.
T¸c dông cña sè hiÖu lµ dïng ®Ó trao ®æi th- tõ, ®iÖn tÝn cã liªn quan ®Õn
viÖc thùc hiÖn th- tÝn dông, ®ång thêi, sè hiÖu cßn dïng ®Ó ghi vµo c¸c
chøng tõ cã liªn quan trong bé chøng tõ thanh to¸n cña L/C.
§Þa ®iÓm vµ ngµy më th- tÝn dông : §Þa ®iÓm më th- tÝn dông ®-îc coi lµ
n¬i mµ ng©n hµng më th- tÝn dông viÕt cam kÕt tr¶ tiÒn cho ng-êi xuÊt
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
khÈu. §Þa ®iÓm rÊt cã ý nghÜa quan träng trong viÖc chän luËt ¸p dông khi
x¶y ra tranh chÊp nÕu cã xung ®ét ph¸p luËt vÒ th- tÝn dông ®ã. Ngµy më
th- tÝn dông lµ ngµy b¾t ®Çu ph¸t sinh cam kÕt cña ng©n hµng më L/C víi
ng-êi nhËp khÈu, lµ ngµy b¾t ®Çu tÝnh thêi h¹n hiÖu lùc cña L/C vµ cuèi
cïng lµ c¨n cø ®Ó ng-êi xuÊt khÈu kiÓm tra xem ng-êi nhËp khÈu thùc
hiÖn viÖc më L/C cã ®óng h¹n ®· quy ®Þnh trong hîp ®ång .
Lo¹i th- tÝn dông: §©y lµ néi dung quan träng cã t¸c dông ®iÒu khiÓn tÝnh
chÊt, nghiÖp vô, quyÒn lîi cña c¸c bªn tham gia.
Tªn vµ ®Þa chØ cña nh÷ng ng-êi cã liªn quan ®Õn ph-¬ng thøc tÝn dông
chøng tõ : Trong L/C tÊt c¶ c¸c thµnh viªn cã liªn quan tíi giao dÞch
chøng tõ nh- :
Ng-êi xin më th- tÝn dông : lµ th-¬ng nh©n nhËp khÈu, ng-êi mua.
Ng-êi h-ëng lîi th- tÝn dông : lµ th-¬ng nh©n xuÊt khÈu, ng-êi b¸n.
Ng©n hµng : C¸c ng©n hµng tham gia cïng ph-¬ng thøc tÝn dông chøng tõ
bao gåm ng©n hµng më th- tÝn dông ( ng©n hµng cña ng-êi nhËp khÈu),
ng©n hµng th«ng b¸o, ng©n hµng tr¶ tiÒn, ng©n hµng x¸c nhËn…. ®Òu ph¶i
®-îc ghi râ rµng, chÝnh x¸c .
Sè tiÒn cña th- tÝn dông : Sè tiÒn cña th- tÝn dông võa ph¶i ghi b»ng sè,
võa phØa ghi b»ng ch÷ vµ thèng nhÊt víi nhau. Kh«ng chÊp nhËn L/C cã
sè tiÒn ghi b»ng sè vµ ghi b»ng ch÷ cã m©u thuÉn víi nhau, tªn ®¬n vÞ
tiÒn tÖ ph¶i ®-îc ghi râ rµng. Ngoµi ra , theo ®iÒu 39 UCP- DC 500, quy
®Þnh nh÷ng tõ nh ‚ v¯o kho°ng‛, ‘‛ víi íc chõng ‚ hoÆc nh÷ng tõ
t-¬ng tù ®-îc dïng ®Ó nãi vÒ L/C ph¶i ®-îc hiÓu vµ cho phÐp mét sù xª
dÞch % cña gi¸ trÞ.
Thêi h¹n hiÖu lùc, thêi h¹n tr¶ tiÒn cña L/C vµ thêi h¹n giao hµng ghi
trong th- tÝn dông:
Thêi h¹n hiÖu lùc cña L/C lµ thêi h¹n mµ ng©n hµng më L/C cam kÕt tr¶
tiÒn cho ng-êi xuÊt khÈu, nÕu ng-êi xuÊt khÈu xuÊt tr×nh bé chøng tõ
thanh to¸n trong thêi h¹n ®ã vµ phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh trong L/C.
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Thêi h¹n hiÖu lùc cña L/C b¾t ®Çu tÝnh tõ ngµy më L/C ®Õn ngµy hÕt hiÖu
lùc cña L/C .
Thêi h¹n tr¶ tiÒn cña L/C lµ chØ viÖc tr¶ tiÒn ngay hay tr¶ tiÒn vÒ sau. §iÒu
nµy hoµn toµn tuú thuéc vµo quy ®Þnh cña hîp ®ång. NÕu viÖc ®ßi tiÒn
b»ng hèi phiÕu th× thêi h¹n tr¶ tiÒn ®-îc quy ®Þnh ë yªu cÇu ký ph¸t hèi
phiÕu. Thêi h¹n tr¶ tiÒn cã thÓ n»m trong thêi h¹n hiÖu lùc cña L/C nÕu
nh- tr¶ tiÒn ngay hoÆc thÓ n»m ngoµi thêi h¹n hiÖu lùc cña L/C nÕu tr¶
tiÒn cã kú h¹n.
Thêi gian giao hµng còng ph¶i ®-îc ghi trong th- tÝn dông vµ do hîp ®ång
mua b¸n quy ®Þnh. §ã lµ thêi h¹n quy ®Þnh bªn bµn giao hµng ph¶i giao
hµng cho bªn mua kÓ tõ ngµy L/C cã hiÖu lùc. Thêi h¹n giao hµng cã
quan hÖ chÆt chÏ víi thêi h¹n hiÖu lùc cña L/C. NÕu v× lý do g× ®ã mµ
thêi h¹n giao hµng ph¶i kÐo dµi thªm mét sè ngµy th× ®-¬ng nhiªn ng©n
hµng më L/C ph¶i hiÓu r»ng thêi h¹n hiÖu lùc còng ®-îc kÐo dµi thªm
mét sè ngµy.
C¸c néi dung vÒ hµng hãa: Nh- miªu t¶ vÒ hµng hãa: tªn hµng, sè l-îng,
träng l-îng, gi¸ c¶, quy c¸ch phÈm chÊt, bao b×……
C¸c néi dung vÒ vËn t¶i, vËn chuyÓn vµ c¸c ®iÒu kiÖn vÒ c¬ së giao hµng (
FOB, CIF, …) n¬i göi, n¬i giao hµng…..
Nh÷ng chøng tõ mµ ng-êi xuÊt khÈu ph¶i xuÊt tr×nh : §©y lµ néi dung
then chèt cña L/C, lµ b»ng chøng ®Ó chøng minh r»ng ng-êi xuÊt khÈu
hoµn thµnh nghÜa vô giao hµng vµ lµm ®óng nh÷ng ®iÒu kiÖn quy ®Þnh
trong L/C.
Bé chøng tõ quy ®Þnh trong L/C lµ b»ng chøng cña ng-êi xuÊt
khÈu chøng minh r»ng m×nh ®· hoµn thµnh nghÜa vô giao hµng vµ lµm ®uóng
nh÷ng ®iÒu quy ®Þnh trong L/C, vµ ng©n hµng sÏ c¨n cø vµo bé chøng tõ ®ã
®Ó tiÕn hµnh tr¶ tiÒn cho ng-êi xuÊt khÈu. Th«ng th-êng bé chøng tõ bao
gåm:
B¶n gèc th- tÝn dông
Ho¸ ®¬n th-¬ng m¹i ( Invoice commercial )
20