Tài liệu Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác phân tích tài chính doanh nghiệp tại công ty thương mại và đầu tư phát triển hà nội

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Lêi nãi ®Çu. Tõ khi nÒn kinh tÕ thÞ trêng h×nh thµnh vµ dÇn dÇn thay thÕ c¸c h×nh th¸i kinh tÕ x· héi tríc kia, c¹nh tranh ®· trë thµnh quy luËt kinh tÕ phæ biÕn ;c¸c h×nh thøc c¹nh tranh ngµy cµng phong phó h¬n. §Æc biÖt lµ vµo thËp niªn cuèi cña thÕ kû hai m¬i vµ hiÖn nay nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû míi, nh mét ®éng lùc thóc ®Èy vµ lµ kÕt qu¶ cña c¸c xu híng liªn kÕt kinh tÕ: toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ nÒn kinh tÕ, c¹nh tranh l¹i cµng diÔn ra m¹nh mÏ h¬n bao giê hÕt. Trong m«i trêng kinh doanh nh vËy, ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn ,c¸c doanh nghiÖp ph¶i biÕt c¸ch kinh doanh vµ h¬n thÕ n÷a, ph¶i biÕt kinh doanh cã hiÖu qu¶. §Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt víi c¬ së vËt chÊt, tiÒn vèn vµ lao ®éng kh«ng h¹n, mçi doanh nghiÖp cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc ph¬ng híng, biÖn ph¸p ®Çu t vµ sö dông c¸c ®iÒu kiÖn nguån lùc hiÖn cã mét c¸ch tèi u nhÊt. Muèn vËy, doanh nghiÖp cÇn thiÕt ph¶i n¾m ®îc nh÷ng nguyªn nh©n ¶nh hëng, møc ®é, xu híng cña tõng yÕu tè; vµ h¬n hÕt doanh nghiÖp ph¶i tù biÕt m×nh lµ ai? ë ®©u? ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, nh÷ng tiÒm n¨ng ph¸t triÓn vµ th¸ch thøc trong t¬ng lai? VËy doanh nghiÖp ph¶i lµm g×? C©u tr¶ lêi n»m ë "Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp". Bëi chÝnh ho¹t ®éng ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp cã ý nghÜa cùc kú quan träng ®em l¹i cho c¸c nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp nãi chung vµ qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp nãi riªng nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c kÞp thêi vµ t¬ng ®èi ®Çy ®ñ vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn c«ng t¸c tµi chÝnh t¹i doanh nghiÖp trong qu¸ khø ®a ra nh÷ng mÆt ®îc vµ cha ®îc, tõ ®ã gióp hä ®a ra c¸c quyÕ ®Þnh qu¶n lý còng nh tµi chÝnh phï hîp nh»m kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i, tËn dông c¬ héi t¬ng lai ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶, híng tíi môc tiªu cuèi cïng lµ lîi nhuËn, kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ an toµn. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ta thÊy cã nhiÒu chñ thÓ kinh tÕ kh¸c nhau cïng tham gia vµo c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ, hä ®Òu b×nh ®¼ng vÒ quyÒn lîi vµ nghÜa vô kinh tÕ tríc ph¸p luËt. Trong khi c¸c doanh nghiÖp kh«ng thÓ tù m×nh tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh mµ kh«ng cÇn ®Õn c¸c quan hÖ kinh tÕ - tµi chÝnh víi c¸c chñ thÓ kinh tÕ kh¸c th× còng dÔ hiÓu khi kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp còng lµ mèi quan t©m kh«ng chØ cña doanh nghiÖp mµ cßn lµ mèi quan t©m cña c¸c ®èi t¸c kinh tÕ cña doanh nghiÖp nh chñ ng©n hµng, nhµ cung øng, kh¸ch hµng, ngêi lao ®éng... Mçi ®èi tîng cÇn nh÷ng th«ng tin ph©n tÝch tµi chÝnh ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau ®Ó 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 cã thÓ ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh tµi chÝnh vµ ®Çu t phï hîp víi môc tiªu ®Æt ra khi thiÕt lËp quan hÖ tµi chÝnh víi doanh nghiÖp. NhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lµ t¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ níc hiÖn nay, khi ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn vÒ c¬ chÕ qu¶n lý vµ vËn hµnh, dÇn tõng bíc tiÕn lªn nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i theo ®Þnh híng XHCN; ®Æc biÖt lµ sau thêi gian nghiªn cøu vÒ chuyªn ngµnh tµi chÝnh doanh nghiÖp t¹i khoa Ng©n hµng-Tµi chÝnh vµ sau thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty Th¬ng M¹i vµ §Çu t ph¸t triÓn Hµ Néi T«i ®· quyÕt ®Þnh chän dÒ tµi "Gi¶i ph¸p hoµn thiÖn c«ng t¸c Ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty Th¬ng m¹i vµ ®Çu t ph¸t triÓn Hµ Néi" lµm chuyªn ®Ò tèt nghiÖp. Chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng I: Tæng quan vÒ ho¹t ®éng ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. Ch¬ng 2: Thùc tr¹ng c«ng t¸c Ph©n tÝch tµi chÝnh t¹i C«ng ty Th¬ng M¹i vµ §Çu t ph¸t triÓn Hµ Néi Ch¬ng 3: Mét sè gi¶i ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp t¹i C«ng ty Th¬ng M¹i vµ §Çu t ph¸t triÓn Hµ Néi Víi tr×nh ®é vµ thêi gian cã h¹n cho nªn chuyªn ®Ò nµy kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt h¹n chÕ. Em mong ®îc sù gióp ®ì vµ ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c chó trong ban l·nh ®¹o C«ng ty ®Ó chuyªn ®Ò ®îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n C« Lª H¬ng Lan vµ c¸c c« chó trong Ban l·nh ®¹o C«ng Ty Th¬ng M¹i vµ §Çu T Ph¸t TriÓn Hµ Néi ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh chuyªn ®Ò tèt nghiÖp nµy. CH¦¥NG 1 : TæNG QUAN VÒ HO¹T §éNG PH©N TÝCH tµi chÝnh DOANH NGHIÖP TRONG NÒN KINH TÕ. 1. TÝnh tÊt yÕu cña ho¹t ®éng ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 1.1 kh¸i niÖm vÒ doanh nghiÖp vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh t¹i doanh nghiÖp. Doanh nghiÖp lµ mét tæ chøc kinh tÕ ®éc lËp, cã t c¸ch ph¸p nh©n ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trªn thÞ trêng v× môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ chñ së h÷u cña doanh nghiÖp vµ ph¸t triÓn. Doanh nghiÖp ®îc ph©n chia thµnh nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Trong ph¹m vi nghiªn cøu vÒ tµi chÝnh c¸c quan hÖ tµi chÝnh, Doanh nghiÖp ®îc ph©n chia theo h×nh thøc së h÷u thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau nh Doanh nghiÖp nhµ níc, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty liªn doanh, doanh nghiÖp cã 100% vèn ®Çu t níc ngoµi. Mçi lo¹i h×nh doanh nghiÖp cã nh÷ng u ®iÓm vµ nh÷ng nhîc ®iÓm riªng do ®Æc thï cña ngµnh nghÒ kinh doanh song b¶n chÊt vµ néi dung cña ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ qu¶n lý tµi chÝnh vÒ c¬ b¶n lµ gièng nhau. Mçi doanh nghiÖp tõ khi thµnh lËp vµ ®¨ng ký kinh doanh ®· ph¶i x¸c ®Þnh cho m×nh nh÷ng vÊn ®Ò sau:  X¸c ®Þnh ngµnh nghÒ vµ mÆt hµng kinh doanh.  X¸c ®Þnh quy m« vµ ph¹m vi ho¹t ®éng.  X¸c ®Þnh nguån vèn cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng kinh doanh Lªn c¸c ph¬ng ¸n, kÕ ho¹ch chiÕn lîc vµ chiÕn thuËt kinh doanh trong ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. C¸c vÊn ®Ò trªn chØ ®îc thùc hiÖn khi doanh nghiÖp tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng tµi chÝnh. Ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ho¹t ®éng kinh doanh t¹i doanh nghiÖp. Nã ®Ò cËp ®Õn mäi ho¹t ®éng tõ ®Çu t, s¶n xuÊt, kinh doanh, ph©n phèi lîi nhuËn ®Õn t¸i s¶n xuÊt më réng ®îc biÓu hiÖn díi h×nh th¸i tiÒn tÖ, nh»m thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu ®· ®Ò ra cña doanh nghiÖp ®ã. Ho¹t ®éng tµi chÝnh ®îc thùc hiÖn nh»m tr¶ lêi c©u hái:  §Çu t vµo ®©u vµ nh thÕ nµo cho phï hîp víi h×nh thøc kinh doanh ®· lùa chän vµ ®¹t tíi môc tiªu cña m×nh.  Nguån vèn doanh nghiÖp cÇn cã cho ho¹t ®éng kinh doanh huy ®éng tõ ®©u? b»ng c¸ch nµo? ®Ó cã ®îc c¬ cÊu vèn tèi, víi chi phÝ vèn thÊp nhÊt.  Ho¹t ®éng ph©n phèi t¹i doanh nghiÖp nh thÕ nµo ®Ó võa ®¶m b¶o doanh nghiÖp ®¹t ®îc tr¹ng th¸i c©n ®èi tµi chÝnh võa ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn vµ t¨ng trëng cña 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 doanh nghiÖp trong t¬ng lai, kh«ng ngõng më réng thÞ trêng, t¨ng cêng ®ãng gãp cho nÒn KTQD. Ho¹t ®éng tµi chÝnh ®îc biÓu hiÖn qua c¸c dßng tµi chÝnh vµ dù tr÷ tµi chÝnh. Sù chuyÓn ho¸ gi÷a chóng ®îc biÓu hiÖn trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. Quan hÒ gi÷a chóng lµ nÒn t¶ng cña ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp. Muèn s¶n xuÊt kinh doanh mét mÆt hµng nµo ®ã, doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã yÕu tè ®Çu vµo nh m¸y mãc, thiÕt bÞ, nhµ xëng, nh©n lùc… §iÒu nµy cã nghÜa lµ doanh nghiÖp ph¶i ®Çu t vµo Tµi s¶n. T¹i nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, Tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®îc ph¶n ¸nh bªn tr¸i cña b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n víi hai lo¹i lµ tµi s¶n lu ®éng vµ tµi s¶n cè ®Þnh. LËt l¹i vÊn ®Ò, ta thÊy, muèn ®Çu t vµo tµi s¶n, ®¬ng nhiªn doanh nghiÖp ph¶i t×m kiÕm nguån tµi trî. Hay nãi c¸ch kh¸c, doanh nghiÖp ph¶i t×m kiÕm nguån vèn ®Çu t. Doanh nghiÖp cã thÓ tù tµi trî b»ng h×nh thøc gãp cæ phÇn, nhËn vèn tõ NSNN; hoÆc cã thÓ huy ®éng vèn tõ bªn ngoµi doanh nghiÖp b»ng h×nh thøc ®i vay Ng©n hµng, ®i vay kh¸ch hµng. Khi ®· ®ñ vèn ®Ó tµi trî cho tµi s¶n vµ tiÕn hµnh kinh doanh, doanh nghiÖp ph¶i x¸c ®Þnh thu nhËp, chi phÝ tõ c¸c ho¹t ®éng, x¸c ®Þnh c¸c luång tiÒn thùc nhËp quü, thùc xuÊt quü ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh. Nh vËy, ta thÊy dßng tµi chÝnh ®îc thÓ hiÖn th«ng qua b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh vµ b¶ng b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ. XÐt c¸c dßng tµi chÝnh ë nh÷ng thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh, ta x¸c ®Þnh dîc c¸c dù tr÷ tµi chÝnh. Chóng ®îc thÓ hiÖn qua B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n. NÕu nh c¸c quan hÖ tµi chÝnh ®îc tiÕn hµnh qua c¸c chu kú kinh doanh t¹o ra c¸c dßng tµi chÝnh kh«ng ngõng vËn ®éng th× nhê chóng, doanh nghiÖp cã nguån tµi chÝnh ®Ó tæ chøc kinh doanh. Vµ ngîc l¹i, dßng tµi chÝnh lu©n chuyÓn tr«i ch¶y trong suèt chu kú s¶n xuÊt kinh doanh vµ trong suèt qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp l¹i chøng tá r»ng c¸c quan hÖ tµi chÝnh ®îc thiÕt lËp t¹i doanh nghiÖp lµ sù lùa chän ®óng ®¾n vµ bÒn v÷ng dùa trªn c¬ së lîi Ých cña c¸c bªn.  Quan hÖ tµi chÝnh gi÷a doanh nghiÖp víi bªn ngoµi (nhµ ®Çu t, chñ ng©n hµng). §©y lµ mèi quan hÖ tiÒn ®Ò tµi ra nguån vèn ®ñ vÒ khèi lîng vµ chÊt lîng. NÕu khai th¸c tèt, doanh nghiÖp sÏ cã mét c¬ cÊu vèn tèi u. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368  Quan hÒ tµi chÝnh trong néi bé doanh nghiÖp (víi ngêi lao ®éng, víi c¸c cæ ®«ng). TËn dông tèt mèi quan hÖ nµy, doanh nghiÖp sÏ t¹o ra mét kh¶ n¨ng ®éc lËp vÒ mÆt tµi chÝnh vµ sù ®oµn kÕt néi bé.  Quan hÒ tµi chÝnh gi÷a doanh nghiÖp víi c¸c c¬ quan qu¶n lý cÊp trªn. §©y lµ mèi quan hÖ kiÓm so¸t vµ bÞ kiÓm so¸t. TËn dông tèt mãi quan hÖ nµy, doanh nghiÖp sÏ t¹o ®îc nh÷ng u thÕ so víi nh÷ng ®¬n vÞ kh¸c trong vµ ngoµi ngµnh trong khi vÉn thùc hiÖn tèt nghÜa vô ®èi víi NSNN. Nh vËy, ho¹t ®éng tµi chÝnh vµ c¸c quan hÖ tµi chÝnh lµ néi dung c¬ b¶n trong qu¶n trÞ tµi chÝnh doanh nghiÖp. Nã liªn quan tíi viÖc h×nh thµnh vµ sö dông quü tµi chÝnh tËp trung t¹i doanh nghiÖp. Vµ nhiÖm vô chñ yÕu cña c¸c nhµ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ ph¶i thêng xuyªn kiÓm tra, gi¸m s¸t c¸c luång tµi chÝnh vµ dù tr÷ tµi chÝnh vµ sù vËn ®éng cña chóng mét c¸ch khoa häc; trªn c¬ së ®ã, ®a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh cã gi¸ trÞ vÒ c¸c quan hÒ tµi chÝnh vµ híng tíi môc ®Ých hµng ®Çu mµ doanh nghiÖp theo ®uæi. 1.2.TÝnh tÊt yÕu cña ho¹t ®éng ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. Nh ta ®· biÕt, ho¹t ®éng tµi chÝnh t¹i doanh nghiÖp rÊt phong phó vµ ®a d¹ng víi sù thÓ hiÖn ë tr¹ng th¸i ®éng cña c¸c dßng tµi chÝnh vµ ë tr¹ng th¸i tÜnh cña c¸c dù tr÷ tµi chÝnh. C¸c ho¹t ®éng nµy ®îc h×nh thµnh tõ c¸c quan hÒ tµi chÝnh. Trong ®ã, mçi bªn ®Òu quan t©m tíi lîi Ých mµ hä momg muèn ®¹t ®îc tõ quan hÖ ®ã. Cã nghÜa lµ, mçi bªn quan t©m toÝ nh÷ng th«ng tin tõ nh÷ng khÝa c¹nh kh¸c nhau:  §èi víi chñ doanh nghiÖp vµ nhµ qu¶n trÞ doanh nghiÖp: c¸i hä quan t©m lµ t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh tµi chÝnh, kh¶ n¨ng sinh lêi, kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ më réng thÞ trêng, møc ®é rñi ro tµi chÝnh, …  §èi víi c¸c chñ nî cña doanh nghiÖp (chñ nhµ b¨ng vµ c¸c chñ nî kh¸c): c¸i hä quan t©m hµng ®Çu lµ kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî khi toÝ h¹n bao gåm c¶ gèc vµ l·i mµ kh«ng cÇn biÕt ®Õn kÕt qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp.  §èi víi ngêi lao ®éng: §©y lµ nhãm ®èi tîng liªn quan trùc tiÕp tíi t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. C¸i hä quan t©m lµ kh¶ n¨ng chi tr¶ c¸c kho¶n tiÒn l¬ng ®óng h¹n vµ sù æn ®Þnh viÖc lµm l©u dµi. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368  §èi víi nhµ ®Çu t: Mèi quan t©m hµng ®Çu cña hä lµ gi¸ trÞ doanh nghiÖp. Hä kú väng vµo kh¶ n¨ng sinh lêi, tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ cña chñ së h÷u doanh nghiÖp th«ng qua møc t¨ng trëng ®Òu cña gi¸ trÞ cæ phiÕu trªn thÞ trêng vµ cæ tøc tr¶ l·i cho c¸c cæ ®«ng trªn c¬ së an toµn tµi chÝnh.  Ngoµi ra, c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc vÒ kinh tÕ (côc thuÕ, c¸c bé chñ qu¶n…) kh«ng chØ thùc hiÖn viÖc gi¸m s¸t, kiÓm tra t×nh h×nh kinh doanh vµ tµi chÝnh cña mçi doanh nghiÖp, mµ cßn theo dâi kh¶ n¨ng hoµn thµnh nghÜa vô ®èi víi nhµ níc, lîi Ých kinh tÕ -x· héi mµ ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®em l¹i cho nÒn kinh tÕ, ®Ó tõ ®ã kÞp thêi ®iÒu chØnh vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo nh÷ng chñ tr¬ng, ®Þnh híng cña §¶ng vµ ChÝnh phñ. Nh vËy, mçi ®èi tîng l¹i quan t©m tíi môc tiªu kh¸c nhau. Tuy nhiªn, nÕu chØ th«ng qua c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh th× cha ®ñ tho¶ m·n yªu cÇu cña ngêi sö dông th«ng tin. Do ®ã, hä thêng ph¶i sö dông c¸c c«ng cô vµ kü thuËt c¬ b¶n ®Ó ph©n tÝch, thuyÕt minh c¸c mèi quan hÖ chñ yÕu trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh nh»m ®a ra quyÕt ®Þnh tµi chÝnh. §ã chÝnh lµ nhê ho¹t ®éng ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ tËp hîp c¸c kh¸i niÖm, ph¬ng ph¸p, c«ng cô cho phÐp thu thËp vµ xö lý th«ng thi kÕ to¸n còng nh nh÷ng ngu«ng th«ng tin khvs trong qu¶n lý doanh nghiÖp nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh, kh¶ n¨ng vµ tiÒm n¨ng cña doanh nghiÖp, gióp ngêi sö dông th«ng tin ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh tµi chÝnh vµ qu¶n lý phï hîp. Víi kh¸i niÖm trªn ph©n tÝch tµi chÝnh ph¶i ®¹t ®îc c¸c môc tiªu sau ®©y:  Cung cÊp ®Çy ®ñ th«ng tin h÷u Ých cho c¸c nhµ ®Çu t, c¸c tÝn chñ vµ nh÷ng ®èi tîng cã nhu cÇu sö dông kh¸c gióp hä ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n.  Cung cÊp th«ng tin cho chñ doanh nghiÖp, nhµ ®Çu t, ngêi cho vay vµ c¸c ®èi tîng kh¸c trong viÖc ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng, tÝnh ch¾c ch¾n cña c¸c dong tiÒn mÆt vµ t×nh h×nh sö dông cã hiÖu qu¶ nguån vèn, t×nh h×nh vÇ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp.  Cung cÊp nh÷ng th«ng tin vÒ nguån vèn chñ së h÷u, c¸c kho¶n nî, kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh, sù kiÖn vµ c¸c t×nh huèng lµm biÕn ®æi c¬ cÊu nguån vèn vµ c¸c kho¶n nî cña doanh nghiÖp. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 2. Néi dung cña ho¹t ®éng ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. 2.1. C¸c bíc tiÕn hµnh ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. 2.1.1 Thu thËp th«ng tin. §©y lµ bíc ®Çu tiªn vµ cã ý nghÜa xuyªn suèt qu¸ tr×nh ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. Còng trong bíc nµy, môc ®Ých ph©n tÝch ph¶i dîc x¸c ®Þnh râ rµng; mµ dùa vµo ®ã, nh÷ng nhµ ph©n tÝch sÏ lùa chän th«ng tin phï hîp. Cã rÊt nhiÒu nguån kh¸c nhau ®Ó thùc hiÖn "thu thËp th«ng tin" tõ th«ng tin néi bé ®Õn th«ng tin bªn ngoµi doanh nghiÖp, tõ th«n tin kÕ to¸n ®Ðn c¸c th«ng tin qu¶n lý kh¸c, nh÷ng th«ng tin vÒ sè lîng vµ gi¸ trÞ..., trong ®ã, th«ng tin kÕ to¸n ®îc coi lµ nguån quan träng nhÊt ®îc ph¶n ¸nh trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Do vËy, cã thÓ hiÓu mét c¸ch ®¬n gi¶n, thùc chÊt cña ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. 2.1.2 Xö lý th«ng tin. §©y lµ bíc thø 2 tiÕp sau qu¸ tr×nh thu thËp th«ng tin. Trong giai ®o¹n nµy, ngêi sö dông th«ng tin ph¶i thùc hiÖn c«ng ®o¹n ph©n lo¹i th«ng tin theo nh÷ng tiªu thøc nhÊt ®Þnh phï hîp víi môc tiªu ph©n tÝch ®· x¸c ®Þnh ë bíc 1, tiÕn hµnh nghiªn cøu vµ xö lý chóng b»ng nh÷ng c«ng cô vµ ph¬ng ph¸p nhÊt ®Þnh nh»m tÝnh to¸n, so s¸nh, gi¶i thÝch, ®¸nh gi¸, x¸c ®Þnh c¸c nguyªn nh©n cña c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®îc vµ xu híng vËn ®éng cña c¸c ®èi tîng phôc vô cho qu¸ tr×nh tiÕp theo. Nhng ph©n tÝch tµi chÝnh sÏ kh«ng cã ý nghÜa khi chØ ®¬n thuÇn lµ c«ng viÖc tæng hîp vµ s¾p xÕp sè liªu trong khi c¸c ®èi tîng tµi chÝnh cÇn nghiªn cøu l¹i lu«n lu«n biÕn ®éng vÒ sè lîng vµ tr¹ng th¸i tån t¹i. Cho nªn ë giai ®o¹n nµy, c¸c chuyªn gia ph©n tÝch tµi chÝnh ph¶i biÕt dÆt mét ®èi tîng tµi chÝnh nµy trong mèi quan hÖ biÖn chøng víi c¸c ®èi tîng kh¸c trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh vµ trong mèi liªn hÖ víi c¸c tiªu chuÈn, c¸c ®Þnh møc tµi chÝnh vµ kinh tÕ ®îc ®Æt ra bëi c¸c ®èi t¸c tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. VÝ dô nh ®Ó hîp ®ång tÝn dông cña doanh nghiÖp ®îc chÊp nhËn th× mét chñ nhµ b¨ng ph¶i kh«ng thÊy ®îc nh÷ng dÊu hiÖu bÊt æn vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp trong qu¸ khø vµ hiÖn t¹i, còng nh vÒ kh¶ n¨g sinh lêi cÇn thiÕt trong t¬ng lai tõ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp. Do ®ã, c¸c tiªu chuÈn mµ doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®¸p øng chÝnh lµ duy tr× mét lîng ng©n s¸ch b»ng 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 tiÒn mÆt kÕt hîp víi c¸c lo¹i chøng kho¸n thanh kho¶n; lªn kÕ ho¹ch sö dông nguån vèn, qu¶n lý tµi s¶n, kÕ ho¹ch vÒ thu nhËp, chi phÝ ... Mçi ®èi tîng ®Òu ®a ra cho doanh nghiÖp nh÷ng tiªu chuÈn kh¸c nhau song nh×n chung, ®Òu nh»m vµo 4 môc tiªu: kh¶ n¨ng sinh lîi, kh¶ n¨ng thanh to¸n, kh¶ n¨ng c©n ®èi tµi chÝnh vµ møc ®é rñi ro. 2.1.3 Dù ®o¸n vµ ra quyÕt ®Þnh. §©y lµ giai ®o¹n cuèi cïng, lµ môc tiªu cña ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. NÕu 2 giai ®o¹n trªn ®îc thùc hiÖn theo ®óng thø tù vµ ®óng nguyªn t¾c th× kÕt qu¶ cña giai ®o¹n nµy chØ cßn phô thuéc vµo tr×nh ®é chuyªn m«n cña nh÷ng ngêi sö dông th«ng tin. Dù ®o¸n vµ ra quyÕt ®Þnh ®îc thùc hiÖn sÏ x©y dùng lªn bøc tranh toµn c¶nh vÒ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh nãi riªng cña doanh nghiÖp trong qu¸ khø. Qua ®ã, mçi ®èi tîng kh¸c nhau khi sö dông c¸c kÕt qu¶ ph©n tÝch ®Ó ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh riªng cña m×nh trong t¬ng lai ®¸p øng môc tiªu ®· lùa chän ë giai ®o¹n 1.  §èi víi chñ doanh nghiÖp, nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp: ®ã lµ quyÕt ®Þnh cã liªn quan tíi môc tiªu tæng thÓ cña doanh nghiÖp.  §èi víi c¸c nhµ ®Çu t vµ chñ nî cña doanh nghiÖp: ®ã lµ c¸c quyÕt ®Þnh tµi trî vµ ®Çu t.  §èi víi c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ níc vÒ kinh tÕ: ®ã lµ c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lý doanh nghiÖp 2.2 Nguån th«ng tin sö dông. Nh ®· ®Ò cËp ë trªn, ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp sö dông chñ yÕu c¸c sè liÖu kÕ to¸n ®îc ph¶n ¸nh trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. V× vËy, chñ yÕu nguån th«ng tin ®îc sö dông lµ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh. B¸o c¸o tµi chÝnh lµ nh÷ng b¸o c¸o ®îc lËp dùa vµo ph¬ng ph¸p kÕ to¸n tæng hîp c¸c sè liÖu tõ c¸c sæ kÕ to¸n, theo c¸c chØ tiªu tµi chÝnh phat sinh t¹i nh÷ng thêi ®iÓm hoÆc thêi kú nhÊt ®Þnh. Th«ng thêng, hÖ th«ng c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh doanh nghiÖp gåm 4 lo¹i sau: 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - B¶ng c©n ®èi kÕ to¸n: lµ b¶ng tæng hîp- c©n ®èi tæng thÓ ph¶n ¸nh t×nh h×nh vèn kinh doanh cña ®¬n vÞ c¶ vÒ tµi s¶n vµ nguån vèn ë mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh thêng lµ ngµy cuèi cïng cña n¨m tµi chÝnh. §©y lµ tµi liÖu quan träng nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ mét c¸ch tæng qu¸t t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, tr×nh ®ä sö dông vèn ë mét thêi ®iÓm x¸c ®Þnh vµ triÓn väng cña doanh nghiÖp. Thùc chÊt b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n lµ b¶ng c©n ®èi gi÷a tµi s¶n vµ nguån h×nh thµnh tµi s¶n cña doanh nghiÖp ®îc thÓ hiÖn qua c¸c chØ tiªu néi b¶ng vµ ngo¹i b¶ng - B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh: nÕu nh b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cho ta biÕt toµn c¶nh t×nh h×nh tµi s¶n vµ nguån vèn cña doanh nghiÖp t¹i mét thêi ®iÓm th× b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh l¹i cho ta biÕt t×nh h×nh thu nhËp, chi phÝ, kÕt qu¶ kinh doanh tõ c¸c ho¹t ®éng trong c¶ mét thêi kú. Tµi liÖu nµy ®îc lËp trªn c¬ së c¸c b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh tríc ®ã vµ sè d cuèi kú trªn c¸c sæ chi tiÕt theo dâi c¸c tµi kho¶n ph¶n ¸nh thu nhËp, ph¶n ¸nh chi phÝ vµ tµi kho¶n ph¶n ¸nh kÕt qu¶. Th«ng qua b¸o c¸o nµy, c¸c nhµ ph©n tÝch tµi chÝnh cã thÓ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ trong c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp (ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, ho¹t ®éng tµi chÝnh, ho¹t ®éng ®Çu t) b¨ng c¸ch sö dông c¸c chØ tiªu cã tÝnh chÊt ®Þnh lîng vÒ t¬ng ®èi vµ tuyÖt ®èi. §©y lµ ph¬ng ph¸p thêng ®îc sö dông nhÊt trong ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp cã t¸c dông nhËn biÕt xu híng vËn ®éng cña c¸c ®èi tîng tµi chÝnh. - B¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ: ta ®· biÕt r»ng ho¹t ®éng tµi chÝnh lµ sù kh¸i qu¸t c¸c dßng vµ c¸c dù tr÷ tµi chÝnh. Mét nhiÖm vô quan träng cña nhµ ph©n tÝch lµ ph¶i kiÓm so¸t ®îc sù thêng xuyªn vËn ®éng cña c¸c lu«ng tiÒn tÖ thùc nhËp quü vµ thùc xuÊt quü, t×nh h×nh ®Çu t, tµi trî b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp. B¸o c¸o trªn ®îc sö dông ®Ó cung cÊp th«ng tin vÒ c¸c luång tiÒn ra, vµo, c¸c kho¶n ®Çu t ng¾n h¹n cã tÝnh lu ®éng cao, cã thÓ nhanh chãng chuyÓn ®æi thµnh mét kho¶n tiÒn biÕt tríc Ýt chÞu rñi ro nh lç vÒ mÆt gi¸ trÞ do sù biÕn ®éng cña l·i suÊt hay tû gi¸... Nh÷ng luång tiÒn nµy ®îc tæng hîp vµ xÕp thµnh 3 nhãm:luång tiÒn cã nguån gèc tõ ho¹t ®éng kinh doanh, tõ ho¹t ®éng tµi chÝnh, tõ ho¹t ®éng ®Çu t.Nh vËy ta thÊy, b¸o c¸o nµy kh«ng ph¶n ¸nh vÒ tµi s¶n, nguån v«n, kÕt qu¶ kinh doanh hay tinh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi NSNN mµ ph¶n ¸nh vÒ sù biÕn ®éng quü tiÒn mÆt cña doanh nghiÖp trong kú, t¹o c¬ së ®Ó ph©n tÝch kh¶ n¨ng thanh to¸n, sù ®¶m b¶o ch¾c ch¾n sÏ duy tr× mét møc ®é rñi ro mÊt kh¶ n¨ng thanh to¸n thÊp nhÊtcã thª trong hiÖn t¹i tríc nh÷ng kho¶n nî tíi h¹n, nh÷ng kho¶n nî míi vµ míi ®îc gia h¹n trong t¬ng lai. 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 - B¶n thuyÕt minh c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh: ®©y lµ mét b¸o c¸o quan träng cña bÊt kú mét doanh nghiÖp nµo trong nÒn kinh tÕ, cã tÝnh chÊt bæ sung, hoµn thiÑn th«ng tin cho ba b¸o c¸o tµi chÝnh trªn. §ã lµ nh÷ng th«ng tin vÒ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh (h×nh thøc së h÷u vèn, h×nh thøc ho¹t ®éng, lÜnh vùc kinh doanh...), chÕ ®é kÕ to¸n ¸p dông t¹i doanh nghiÖp, chi tiÕt mét sè chØ tiªu trong c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh (chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh, t×nh h×nh t¨ng gi¶m tµi chÝnh cè ®Þnh, t×nh h×nh thu nhËp cña c«ng nh©n viªn, t×nh h×nh t¨ng gi¶m nguån vèn chñ së h÷u, c¸c kho¶n ph¶i thu vµ nî ph¶i tr¶... ) Ngoµi th«ng tin tõ c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, ph©n tÝch tµi chÝnh cßn cã thÓ sö dông th«ng tin tõ bªn ngoµi doanh nghiÖp. §ã lµ nh÷ng chØ tiªu tµi chÝnh cña ngµnh hoÆc Ýt nhÊt lµ nhãm nh÷ng doanh nghiÖp t¬ng tù mµ doanh nghiÖp lÊy ®ã lµm tham chiÕu ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Th«ng tin nµy chØ cã ë c¸c níc cã nÕn kinh tÕ ph¸t triÓn cao bëi mét tæ chøc cã chøc n¨ng thu thËp vµ xö lý th«ng tin theo ngµnh vµ toµn bé nªn kinh tÕ khi ®· t¸ch rêi khái chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc. Cã thÓ nãi, c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh tuy cã néi dung kh¸c nhau, song chóng cã mét mèi liªn hÖ mËt thiÕt t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau. Mét sù thay ®æi cña chØ tiªu nµy sÏ dÉn tíi sù thay ®æi cña mét, thËm trÝ mét nhãm chØ tiªu kh¸c mét c¸ch trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp. Khi nghiªn cøu c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, nhÊt thiÕt ph¶i tu©n theo tr×nh tù tõ b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh, b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ, b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n kú tríc cho ®Õn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n kú nµy; vµ ph¶i ®Æt chóng trong sù t¸c ®éng cña tæng hîp c¸c yÕu tè tíi kÕt qu¶ cña qu¶ tr×nh ph©n tÝch. 2.3 Nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng tíi Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp. Môc ®Ých cuèi cïng cña ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ cung cÊp nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c, cã gi¸ trÞ vÒ doanh nghiÖp cho ngêi sö dông ®a ra c¸c quyÕt ®Þnh trong t¬ng lai. Tuy nhiªn, ®Ó nh÷ng kÕt qu¶ cã ®îc tõ ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp mµ thùc chÊt lµ tõ ph©n tÝch c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh, ®îc nh mong muèn th× ngêi sö dông cßn cÇn ph¶i c¨n cø vµo mét sè nh©n tè ¶nh hëng tíi viÖc ®a ra quyÕt ®Þnh sau cïng. 2.3.1 YÕu tè bªn trong: * §ã lµ môc tiªu s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp hiÖn t¹i vµ t¬ng lai mµ mét trong nh÷ng c¨n cø quan träng lµ Chu kú sèng cña s¶n phÈm hay chu kú s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Cïng víi kÕt qu¶ ph©n tÝch tµi chÝnh tõ c¸c b¸o c¸o 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 tµi chÝnh, c¸c ®èi tîng sö dông ph¶i biÕt lùa chän nh÷ng chØ tiªu hµng ®Çu (kh¶ n¨ng sinh lîi, kh¶ n¨ng thanh kho¶n, kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn, kh¶ n¨ng t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn.) khi doanh nghiÖp lùa chän môc tiªu tham gia thi trêng, më réng thÞ trêng hay gi÷ v÷ng thÞ trêng... 2.3.2 YÕu tè bªn ngoµi: §ã lµ th«ng tin vÒ thÞ trêng ®Çu vµo (vÒ ngêi cung øng s¶n phÈm dÞch vô ®èi víi doanh nghiÖp), vÒ thÞ trêng ®Çu ra (vÒ ngêi tiªu dïng s¶n phÈm dÞch vô cña doanh nghiÖp). Bªn c¹nh ®ã, th«ng tin vÒ dèi thñ c¹nh tranh cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh tíi c¬ héi kinh doanh, c¬ héi ®Çu t, triÓn väng ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp. §ång thêi, doanh nghiÖp cßn chÞu sù qu¶n lý ë tÇm vÜ m« tõ phÝa nhµ níc. N¾m v÷ng chñ tr¬ng, ®êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ nµh níc võa lµ nghÜa vô l¹i võa lµ quyÒn lîi cña mèi chñ thÓ kinh tÕ. §Æc biÖt h¬n, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh XNK cßn ph¶i n¾m v÷ng luËt ph¸p cña c¸c níc b¹n hµng vµ th«ng lÖ quèc tÕ. 2.4 C¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp . Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp lµ hÖ thèng c¸c c«ng cô vµ biÖn ph¸p nh»m tiÕp cËn nghiªn cøu c¸c sõ kiÖn, hiÖn tîng, c¸c mèi liªn hÖ bªn trong vµ bªn ngoµi, c¸c luång dÞch chuyÓn vµ biÕn ®æi tµi chÝnh, c¸c chØ tiªu tµi chÝnh tæng hîp vµ chi tiÕt nh»m ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Th«ng thêng, ngêi ta sö dông hai ph¬ng ph¸p dÓ ph©n tÝch: 2.4.1 Ph¬ng ph¸p so s¸nh: Trong ph¬ng ph¸p nµy, ta ph¶i x¸c ®Þnh ®îc gèc so s¸nh, cã thÓ nhÆt theo kh«ng gian hoÆc thêi gian. Kú ph©n tÝch ®îc lùa chän lµ kú b¸o c¸o hay kú kÕ ho¹ch, gi¸ trÞ so s¸nh cã thÓ ®îc lùa chän lµ sè t¬ng ®èi sè tuyÖt ®èi hoÆc sè b×nh qu©n. Ngêi ta thêng tiÕn hµnh c¸c c¸ch so s¸nh sau:  So s¸nh sè thùc hiÖn kú nµy so víi kú tríc ®Ó thÊy râ xu híng thay ®æi vÒ tµi chÝnh, ®¸nh gi¸ sù t¨ng trëng hay suy tho¸i cña ho¹t ®éng kinh doanh.  So s¸nh gi÷a sè thùc hiÖn víi sè kÕ ho¹ch trong kú ®Ó thÊy môc ®Ých phÊn ®Êu cña doanh nghiÖp.  So s¸nh gi÷a sè liÖu cña doanh nghiÖp víi sè liÖu trung b×nh cña ngµnh ®Ó ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp tèt hay xÊu. 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368  So s¸nh theo chiÒu däc ®Ó xem xÐt tû träng cña tõng chØ tiªu so víi tæng thÓ dÓ ®¸nh gi¸ biÐn ®éng cña tõng c¸ thÓ trong tæng thÓ.  So s¸nh theo chiÒu ngang cña nhiÒu kú ®Ó thÊy sù biÕn ®æi vÒ sè lîng t¬ng ®èi, tuyÖt ®èi cña mét chØ tiªu nµo ®ã qua c¸c niªn ®é kÕ to¸n. 2.4.2 Ph¬ng ph¸p tû lÖ: Ph¬ng ph¸p nµy dùa trªn ý nghÜa chuÈn mùc cña c¸c ®¹i lîng tµi chÝnh trong c¸c quan hÖ tµi chÝnh. Mçi sù biÕn ®æi cña c¸c tû lÖ cè nhiªn sÏ lµ sù biÕn ®éng cña c¸c ®¹i lîng tµi chÝnh. VÒ nguyªn t¾c, ph¬ng ph¸p tû lÖ yªu cÇu ph¶i x¸c ®Þnh ®îc c¸c ®Þnh møc, c¸c ngìng ®Ó nhËn xÐt ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng tµi chÝnh doanh nghiÖp trªn c¬ së c¸c tû lÖ nhÊt ®Þnh. C¸c ngìng nµy cßn gäi lµ c¸c tû lÖ tham chiÕu. Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp sö dông c¸c nhãm chØ tiªu tû lÖ cã lùa chän sau:  Nhãm chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n: §©y lµ nhãm chØ tiªu ®îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cu¶ doanh nghiÖp  Nhãm chØ tiªu vÒ n¨ng lùc ho¹t ®éng: §©y lµ nhãm chØ tiªu ®Æc trng cho viÖc sö dông tµi nguyªn, nguån lùc cña doanh nghiÖp .  Nhãm chØ tiªu vÒ c¬ cÊu vèn: Nhãm chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh møc ®é æn ®Þnh vµ tù chñ tµi chÝnh còng nh kh¶ n¨ng sö dông nî vay cña doanh nghiÖp.  Nhãm chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng sinh lîi vµ ph©n phèi lîi nhuËn.: Ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tæng hîp nhÊt cu¶ doanh nghiÖp. Tuú theo môc tiªu ph©n tÝch mµ c¸c nhµ ph©n tÝch tµi chÝnh lùa chän nh÷ng chØ tiªu vµ nhãm chØ tiªu phï hîp. Ngoµi ra, ngêi ta cßn sö dông ph¬ng ph¸p ph©n tÝch DUPONT ®¸nh gi¸ sù biÕn ®éng cña lîi tøc cæ phÇn trong sù t¸c ®éng ®ång thêi vµ riªng rÏ cña c¸c chØ tiªu doanh thu thuÇn, tæng tµi s¶n, nguån vèn chñ së h÷u... 2.5 Néi dung ho¹t ®éng ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp : Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp bao gåm c¸c néi dung sau:  Lùa chän c¸c nhãm chØ tiªu tµi chÝnh. 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368  Ph©n tÝch t×nh h×nh sö dông nguån vèn vµ diÔn biÕn nguån vèn.  Ph©n tÝch t×nh h×nh ®¶m b¶o nguån vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. 2.5.1 Ph©n tÝch c¸c chØ tiªu tµi chÝnh : 2.5.1.1 Nhãm chØ tiªu kh¶ n¨ng thanh to¸n. Bao giê còng vËy, tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh lu«n ph¸t sinh nh÷ng kho¶n tÝn dông, kho¶n c«ng nî gi÷a doanh nghiÖp víi kh¸ch hµng víi ngêi lao ®éng (qua c¸c kho¶n l¬ng, thëng...) vµ víi ng©n s¸ch nhµ níc (kho¶n phÝ, lÖ phÝ, thuÕ...) xuÊt ph¸t tõ nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau nh sù kh¸c biÖt vÒ ®iÓm kinh doanh, tÝnh thêi vô cña nguån hµng, nh÷ng quy ®Þnh ph¸p lý cã tÝnh chÊt b¾t buéc. Trong quan hÖ tÝn dông vµ thanh to¸n nµy, doanh nghiÖp võa ®ãng vai trß lµ con nî võa ®ãng vai trß lµ chñ nî. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ cµng kÐo dµi thêi h¹n tr¶ nî kh¸ch hµng cµng dµi bao nhiªu cµng tèt bÊy nhiªu (tøc lµ cµng t¨ng cêng ®i chiÕm dông vèn) vµ ngîc l¹i, cµng gi¶m tèi ®a thêi gian thu håi c¸c kho¶n nî bao nhiªu cµng tèt bÊy nhiªu (tøc lµ gi¶m thiÓu bÞ chiÕm dông vèn). Nh vËy, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp cµng ®îc ®¶m b¶o, nhê ®ã, t¨ng nhanh vßng quay vèn tiÒn tÖ, t¨ng cêng hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh vµ tËn dông tèt nh÷ng c¬ héi. MÆt kh¸c, kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp còng t¸c ®éng lín tíi c¸c ®èi t¸c kinh doanh cña doanh nghiÖp. Bíi nh÷ng rñi ro vÒ kh¶ n¨ng chi tr¶ dÔ dµng dÉn tíi nh÷ng rñi ro trong ®Çu t cña c¸c chñ ®Çu t vµ kh¶ n¨ng kh«ng thÓ thu håi vèn (vµ l·i) cña chñ ng©n hµng vµ cña c¸c chñ nî kh¸c. Ph©n tÝch tµi chÝnh doanh nghiÖp thêng xem xÐt mét sè chØ tiªu sau: Tæng TSL§  HÖ sè thanh to¸n ng¾n h¹n = Nî ng¾n h¹n. HÖ sè nµy cßn ®îc gäi lµ hÖ sè lu©n chuyÓn TSL§ hay tû sè thanh kho¶n chung. §©y lµ thíc ®o kh¶ n¨ng thanh to¸n ng¾n h¹n cña doanh nghiÖp, ph¶n ¸nh møc ®é c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n cña chñ nî ®îc trang tr¶i b»ng bao nhiªu lÇn c¸c lo¹i tµi s¶n 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 cã thÓ chuyÓn ®æi thµnh tiÒn trong mét thêi gian t¬ng ®¬ng víi thêi h¹n cña kho¶n nî ®ã. Vèn b»ng tiÒn +kho¶n ph¶i thu  HÖ sè thanh to¸n nhanh = Nî ng¾n h¹n HÖ sè nµy cßn gäi lµ tû sè thanh to¸n t¬ng ®èi, xem xÐt kh¶ n¨ng tr¶ nî cña doanh nghiÖp tõ hai nguån lµ vèn b¨ng tiÒn (thÓ hiÖn qua b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ) vµ kh¶on ph¶i thu (thªt hiÖn trong b¶ng C§KT). So víi hÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n ng¾n h¹n, d©y lµ hÖ sè cã kh¶ n¨ng thanh kho¶n cao h¬n. Tuy nhiªn, tuy nhiªn chØ tiªu tµi chÝnh nµy l¹i bÞ phô thuéc lín vµo ®é trÔ cña c¸c kho¶n ph¶i thu (tøc kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi thµnh tiÒn mÆt cña chóng) vµ kho¶ng thêi gian chuyÓn tiÒn vÒ quü cña xÝ nghÖp, mµ kh¶ n¨ng nµy chØ ®¸p øng yªu cÇu khi doanh nghiÖp cã më tµi kho¶n tiÒn göi t¹i ng©n hµng. Tû lÖ nµy duy tr× ë møc ®é nµo cho phï hîp lµ ®iÒu mµ doanh nghiÖp cÇn tÝnh ®Õn trong c¬ cÊu chung cña ngµnh, trong môc tiªu u tiªn cña doanh nghiÖp vµ nhiÒu yÕu tè kh¸c. Bëi nÕu doanh nghiÖp duy tr× mét lîng tiÒn mÆt vµ ph¶i thu qu¶ cao so víi sè nî ng¾n h¹n ®Ó duy tr× kh¶ n¨ng thanh to¸n cao th× sÏ rÊt dÔ r¬i vµo t×nh tr¹ng ø ®äng vèn kinh doanh, mÊt c¬ héi kinh doanh vµ gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn… TiÒn vµ kho¶n coi nh tiÒn  HÖ sè tt tøc thêi = Nî NH ®Õn h¹n ph¶i tr¶. ChØ tiªu nµy cho thÊy doanh nghiÖp ®· dù tr÷ ®îc mét lîng tiÒn ng©n quü lµ bao nhiªu ®Ó t¹o kh¶ n¨ng thanh to¸n ngay lËp tøc c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n. §©y lµ hÖ sè cã tÝnh thanh kho¶n cao nhÊt. Bªn c¹nh c¸c chØ tiªu vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n, néi dung ph©n tÝch nµy cßn sö dông "B¶ng nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n" ®Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. 2.5.1.2 Nhãm chØ tiªu vÒ n¨ng lùc ho¹t ®éng. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Nh×n chung, ®©y lµ nhãm xem xÐt hiªu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh qua chØ tiªu doanh thu thuÇn. GVHB  Tû lÖ vßng quay hµng tån kho = Sè d bq hµng tån kho.  Sè d b×nh qu©n hµng tån kho = (tån ®Çu kú+tån cuèi kú)/2. Sè ngµy lu kho = Sè ngµy trong kú / Sè vßng quay hµng tån kho. Hµng tån kho lµ mét lo¹i TSL§ cã tÝnh chÊt dù tr÷ nh»m ®¶m b¶o ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®îc diÔn ra b×nh thêng, liªn tôc, ®¸p øng nhu cÇu thÞ thêng qua tõng thêi kú. Do vËy, hµng tån kho nhiÒu hay Ýt chÞu sù chi phèi cña ®Æc ®iÓm hµng ho¸, ®Æc ®iÓm thÞ trêng vµ kÕ ho¹ch kinh doanh còng nh sù ch¹y bÐn víi nhu cÇu thÞ trêng cña nhµ qu¶n lý doanh nghiÖp. NÕu tû lÖ nµy cao th× doanh nghiÖp sÏ t¹o ra kh¶ n¨ng tiªu thô hµng ho¸ kh¶ quan. Song nÕu tû lÖ nµy qu¸ thÊp th× tèc ®é tiªu thô hµng ho¸ bÞ tr× trÖ, gi¶m kh¶ n¨ng chi tr¶ vµ lîi nhuËn tõ ho¹t ®éng kinh doanh. Khi ®ã, doanh nghiÖp sÏ ph¶i nghiªn cøu ®Ó ®a ra chiÕn lîc s¶n phÈm vµ chiÕn lîc kh¸ch hµng thÝch øng h¬n. C¸c kho¶n ph¶i thu  Kú thu tiÒn b×nh qu©n = Doanh thu b×nh qu©n ngµy. Sè vßng quay kho¶n ph¶i thu = Doanh thu thuÇn / Sè d bq kho¶n ph¶i thu. Sè d bq kho¶n ph¶i thu= (sè ®Çu kú+sè cuèi kú)/2. Kú thu tiÒn b×nh qu©n cho biÕt th«ng tin vÒ kh¶ n¨ng thu håi vèn trong thanh to¸n, ®Æc biÖt lµ thu håi kho¶n tõ b¸n chÞu hµng ho¸. Nã chÞu t¸c ®éng bëi nhiÒu yÕu tè: ChÝnh s¸ch b¸n hµng, chu kú s¶n xuÊt kinh doanh, chÝnh s¸ch tÝn dông, nhu cÇu x©m nhËp hay më réng thÞ trêng, t×nh tr¹ng cña nÒn kinh tÕ… ChØ tiªu nµy cã gi¸ trÞ cao ®ång nghÜa víi viÖc doanh nghiÖp ®· bÞ chiÕm dông vèn,®iÒu nµy rÊt cã thÓ ®e do¹ tíi kh¶ n¨ng thanh to¸n cña chÝnh doanh nghiÖp. Tuy nhiªn, ®æi l¹i, doanh 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nghiÖp sÏ t¨ng ®îc lîi nhuËn bæ sung do do t¨ng doanh sè b¸n. Ngîc l¹i, nÕu thêi h¹n thanh to¸n nî gi¶m xuèng, chøng tá r»ng doanh nghiÖp ®· cã nh÷ng c¶i thiÖn trong hÖ thèng qu¶n lý b¸n hµng, nh÷ng chÆt chÏ h¬n trong chÝnh s¸ch b¸n chÞu hoÆc ®· ®Ò ra nh÷ng biªn ph¸p thu håi nî g¾t gao h¬n. Doanh thu thuÇn  Vßng quay vèn lu ®éng = (HiÖu suÊt sö dông vèn lu ®éng) Sè d bq vèn lu ®éng. Trong ®ã Sè d b×nh qu©n VL§ = sè d VL§ (®Çu kú+cuèi kú)/2. Doanh thu thuÇn - HiÖu suÊt sö dông TSC§ = TSC§(GTCL). Doanh thu thuÇn - HiÖu suÊt sö dông tæng tµi s¶n = Tæng tµi s¶n. Nhãm chØ tiªu nµy cho ta biÕt hiÖu qu¶ sö dông c¸c lo¹i tµi s¶n cña doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh cã hîp lý kh«ng, cã t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng søc c¹nh tranh vµ uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng hay kh«ng.HÖ sè nµy cµng cao, cµng chøng tá doanh nghiÖp ®ang lµm ¨n tèt, cã nhiÒu triÓn väng ph¸t triÓn. 2.5.1.3 Nhãm chØ tiªu kh¶ n¨ng c©n ®èi vèn (c¬ cÊu tµi chÝnh). C¬ cÊu tµi chÝnh lµ mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch quan träng cña doanh nghiÖp, lµ c«ng cô h÷u hiÖu gióp nhµ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ møc ®é an toµn hay rñi ro cã thÓ chÊp nhËn ®îc vµ møc ®é khuÕch ®¹i lî nhuËn cña c¸c kho¶n nî. Ph©n tÝch thêng th«ng qua mét sè chØ tiªu c¬ b¶n sau: * HÖ sè nî tæng tµi s¶n = nî ph¶i tr¶/tæng tµi s¶n. (hÖ sè nî tæng nguån vèn) = nî ph¶i tr¶/tæng nguån vèn. 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 Tû lÖ nµy cho biÕt c¬ cÊu nî ph¶i tr¶ trªn tæng tµi s¶n hay møc ®é nî ph¶i tr¶ ®îc tµi trî bëi bao nhiªu phÇn trong tæng nguån vèn, qua ®ã, x¸c ®Þnh nghÜa vô cña chñ doanh nghiÖp ®èi víi c¸c kho¶n nî. §èi víi chñ nî, víi môc tiªu lµ an toµn cho c¸c kho¶n vay, tøc lµ ph¶i ®¶m b¶o thu håi ®Çu t c¶ gèc lµ l·i ®óng thêi han, th× hä mong muèn hÖ sè nµy cµng cao cµng tèt. Ngay c¶ trong trêng hîp xÊu nhÊt ;µ doanh nghiÖp r¬i vµo t×nh tr¹ng ph¸ s¶n th× c¸c kho¶n nî cña hä vÉn sÏ ®îc gi¶i quyÕt theo ®óng tr×nh tù ph¸p lýhiÖn hµnh. Cßn ®èi víi chñ doanh nghiÖp, hä l¹i thÝch vµ mong muèn mét hÖ sè nî lín. Nã ®ång nghÜa víi viÖc sÏ ®îc sö dông mét lîng tiÒn nhiÒu h¬n cña ngêi kh¸c trong trong tæng nguån vèn cã ®îc vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Trong c¸c kho¶n nî cña doanh nghiÖp, sö dông vèn cña ngêi kh¸c b»ng c¸ch ®i vay (sö dông nî vay) cµng cao th× t¸c ®éng ®ßn bÈy tµi chÝnh cµng lín mµ quyÒn sö h÷u cña c¸c cæ ®«ng cña doanh nghiÖp vÉn ®¶m b¶o kh«ng bÞ pha lo·ng. Nhng c¸i g× còng cã gi¸ cña nã. Duy tr× mét hÖ sè nî qu¸ cao ®Ó theo ®uæi môc tiªu lîi nhuËn sÏ dÉn tíi rñi ro tµi chÝnh do mÊt c©n ®èi vÒ c¬ cÊu vèn gi÷a nguån vèn chñ së h÷u vµ vèn vay. Cho dï t×nh h×nh kinh doanh cña doanh nghiÖp cã kh¶ quan, nhÑ th× dÉn tíi t©m lý tho¸i lui ®Çu t, nÆng sÏ dÉn tíi ph¸ s¶n doanh nghiÖp. Do ®ã, x¸c ®iÞnh mét tû lÖ nî hîp lý sÏ lµ c¬ së ®Ó t¹o ra c¬ cÊu vèn tèi u vµ kh¶ n¨ng kinh doanh cho doanh nghiÖp. Lîi nhuËn tríc thuÕvµ l·i vay  HÖ sè kh¶ n¨ng tt l·i vay= CP tr¶ l·i vay ChØ tiªu nµy cho biÕt kh¶ n¨ng thanh to¸n l·i vay b»ng lîi nhuËn tríc thuÕvµ l·i vay; ®©y còng chÝnh lµ kh¶ n¨ng sinh lîi trªn c¸c kho¶n nî. ChØ tiªu nµy cµng cao (cµng lín h¬n 1) bao nhiªu cµng chøng tá t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cµng lµnh m¹nh bÊy nhiªu. NÕu chØ tiªu nµy cµng gÇn 1, th× nã chØ ra lµ chi phÝ vèn vay cña doanh nghiÖp ®ang qu¶ lín mµ doanh nghiÖp kh«ng thÓ g¸nh næi b»ng EBIT, theo ®ã, lîi nhuËn sau thuÕ sÏ gi¶m sót, buéc doanh nghiÖp ph¶i t×m kiÕm nguån tµi trî kh¸c ®Ó gi¶m chi phÝ vèn, t¨ng lîi nhuËn vµ t¨ng gi¸ trÞ doanh nghiÖp.  HÖ sè c¬ cÊu tµi s¶n=TSL§(TSC§)/Tæng TS. 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 HÖ sè nµy ph¶n ¸nh c¬ cÊu ®Çu t vµo c¸c lo¹i tµi s¶n cña doanh nghiÖp. Nã cao hay thÊp cha ph¶n ¸nh ®îc hiÖu qu¶ ®Çu t vµo tµi s¶n nÕu kh«ng c¨n cø vµo lo¹i h×nh, lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc ®iÓm kinh doanh… Ph©n tÝch chØ tiªu nµy cho phÐp x©y sùng vµ ®iÒu chØnh c¬ cÊu tµi s¶n phï hîp víi m«i trêng kinh doanh cña tõng doanh nghiÖp. Vèn chñ së h÷u HÖ sè c¬ cÊu nguån vèn = Tæng nguån vèn. ChØ tiªu nµy cho biÕt kh¶ n¨ng tù tµi trî cho vèn kinh doanh cña doanh nghiÖp.ChØ tiªu nµy cµng lín chøng minh cho kh¶ n¨ng ®éc lËp vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cµng cao. S«ng song víi nã lµ dÊu hiÖu an toµn ®Ó doanh nghiÖp kªu gäi vèn ®Çu t tõ bªn ngoµi doanh nghiÖp. Bëi tÊt nhiªn, kh«ng mét ai l¹i thõa tiÒn ®Çu t vµo m«t doanh nghiÖp mµ VCSH chiÕm tû lÖ qu¸ nhá bÐ trong tæng nguån vèn, nã chØ ra kh¶ n¨ng chi tr¶ kÐm trong t¬ng lai. Tuy nhiªn, ®èi víi chñ doanh nghiÖp, hä lu«n cã t©m lý chiÕm dông vèn kinh doanh cña ngêi kh¸c . V× lÏ ®ã, hä l¹i mong ®îi mét tû lÖ thÊp ®Ó ®¹t lîi nhuËn tè ®a trªn ®ång vèn m×nh bá ra. Nhng nhiÖm vô cña c¸ nhµ ph©n tÝch tµi chÝnh lµ ph¶i dung hoµ 2 lîi Ých trªn. Tøc lµ ph¶i x¸c ®Þnh mét c¬ cÊu vèn hîp lý hay tè u víi chi phÝ thÊp nhÊt, ®¶m b¶o lî Ých gi÷a c¸c bªn tham gia gãp vèn h×nh thµnh nguån kinh doanh chi doanh nghiÖp. Muèn vËy, doanh nghiÖp ph¶i t×m kiÕm vèn tõ c¸c nguån kh¸c nhau, tøc lµ ®a d¹ng ho¸ c¸c nguån tµi trî cã lùa chän. Theo tiªu thøc thêi gian, nguån tµi trî cã thÓ tõ:  Nguån tµi trî dµi h¹n: - Nguån vèn tù cã (vèn chñ së h÷u): §èi víi DNNN, vèn tù cã chÝnh lµ nguån do NSNN cÊp vµ nh÷ng khoant cã nguån gèc tõ NSNN. §èi víi DNTN, vèn tù cã Ýt nhÊt lµ sè vèn ph¸p ®Þnh theo quy ®Þnh thµnh lËp doanh nghiÖp. §èi víi c¸c c«ng ty cæ phÇn th× vèn tù cã chÝnh lµ sè vèn gãp cña c¸c cæ ®«ng. Ngoµi ra, vèn chñ së h÷u cßn cã vµ thêng xuyªn ®îc bæ sung b»ng lîi nhuËn gi÷ l¹i. - Nguån vèn tÝn dông dµi h¹n: Doanh nghiÖp cã thÓ huy ®éng b»ng c¸ch vay ng©n hµng vµ ph¶i chÞu mét møc phÝ tÝn dông nhÊt ®Þnh. C¸c kho¶n vay nµy thêng cã thêi h¹n trªn 1 ®Õn 3 n¨mhoÆc tõ 3 n¨m ®Õn 5 n¨m trë lªn. HiÖn nay, doanh 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 nghiÖp muèn vay tÝn dông dµi h¹n thêng p¶i theo mét dù ¸n nhÊt ®Þnh vµ ph¶i chÞu mét sè ®iÒu kho¶n thÈm ®Þnh hiÖu qu¶ dù ¸n ®Çu t nghiªm ngÆt. - Vèn huy ®éng b»ng ph¸t hµnh cæ phiÕu: §©y còng lµ mét nguån tµi trî quan träng ®èi víi doanh nghiÖp. HiÖn nay, ViÖt Nam ®ang ®Èy nhanh qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ DNNN song song víi ®Èy m¹nh ho¹t ®éng cña thÞ trêng chøng kho¸n non trÎ. §ã lµ mét dÊu hiÖu tè cho sù ph¸t triÓn mét thÞ trêng vèn hoµn thiÖn, t¹o c¬ héi ph¸t triÓn cho c¸c DNNN - Vèn huy ®éng b»ng ph¸t hµnh tr¸i phiÕu c«ng ty vµ c¸c c«ng nî cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi kh¸c. §©y lµ h×nh thøc bæ sung vµ t¹o kh¶ n¨ng ®a d¹ng ho¸ c¸c ph¬ng ti\høc tµi trî cho doanh nghiÖp. - Nguån tµi trî tõ néi bé: §©y lµ mét h×nh thøc huy ®éng cã t¸c dông ph¸t huy néi lùc cña mçi ®¬n vÞ tõ ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn- nh÷ng ngêi g¾n lîi Ých riªng cña c¶ doanh nghiÖp. Tµi trî néi bé cã thÓ b»ng chÝnh s¸ch ph©n phèi cæ tøc vµ ph¸t hµnh cæ phiÕu néi bé  Nguån tµi trî ng¾n h¹n: - TÝn dông ng©n hµng: doanh nghiÖp cã thÓ ®¸p øng ®îc nhu cÇu vèn ng¾n h¹n tõ mét vµi ngµy ®Õn díi 1 n¨m b»ng nguån vèn vay tõ c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i, c¸c tæ chøc tÝn dông phi ng©n hµng kh¸c. - TÝn dông th¬ng m¹i (tÝn dông nhµ cung cÊp). §©y lµ ph¬ng thøc tµi trî vèn cña doanh nghiÖp víi nhµ cung øng s¶n phÈm dÞch vô ph¸t sinh trong quan hÖ th¬ng m¹i nh c¸c h×nh thøc mua hµng tr¶ chËm, tr¶ gãp…Kh¶ n¨ng më réng tÝn dông phô thuéc lín vµo uy tÝn cña doanh nghiÖp trªn th¬ng trêng. 2.5.1.4 Nhãm chØ tiªu kh¶ n¨ng sinh lêi vµ ph©n phèi lîi nhuËn. §©y lµ nhãm chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cuèi cïng cña c¸c ho¹t ®éng vµ quyÕt ®Þnh ®µu t tríc ®ã. Bëi doanh nghiÖp ®îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng v× môc tiªu sau cïng lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn. Lîi nhuËn cµng cao doanh nghiÖp cµng kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ thÕ vµ sù tån t¹i cña m×nh. Song nÕu ®¸nh gi¸ qu¸ cao chØ tiªu lîi nhuËn th× c¸c kÕt luËn khi ph©n tÝch rÊt cã thÓ dÉn tíi nh÷ng sai lÇm bëi v× lîi nhuËn cao kh«ng ®ång thêi víi lu«n lu«n cã kh¶ n¨ng thanh to¸n tèt, sè lîi nhuËn ®em l¹i cã thÓ kh«ng t¬ng xøng víi lîng vèn vµ chi phÝ bá ra, lîi nhuËn nhng cã ®îc tõ sù mÊt 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel : 0918.775.368 c©n ®èi c¬ cÊu vèn... Do vËy, khi ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lîi cña doanh nghiÖp, chóng ta cÇn ph¶i ®Æt nã trong mèi quan hÖ mËt thiÕt víi c¸c nhãm chØ tiªu kh¸c. Lîi nhuËn sau thuÕ (NI) * HÖ sè sinh lîi doanh thu = (hÖ sè doanh lîi tiªu thô s¶n phÈm) Doanh thu thuÇn ChØ tiªu nµy cho ta biÕt 1 ®ång doanh thu cã thÓ t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn sau thuÕ. Nã thêng ®îc sö dông ®Ó xem xÐt kh¶ n¨ng t¹o ra lîi nhuËn tõ c¸c ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp so víi c¸c doanh nghiÖp riªng lÎ kh¸c. Lîi nhuËn sau thuÕ + L·i ph¶i tr¶. * HÖ sè tµi s¶n = Tæng tµi s¶n Tû lÖ tµi chÝnh trªn cho ta biÕt 1 ®ång vèn ®Çu t cña doanh nghiÖp sÏ t¹o ra bao nhiªu ®ång lîi nhuËn; ®îc sö dông nh lµ mét chØ tiªu tæng hîp ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng sinh lêi vèn ®Çu t, hiÖu qu¶ vµ c¸ch thøc sö dông vèn còng nh møc ®é m¹o hiÓm cña ho¹t ®éng kinh doanh; bªn c¹nh ®ã, l¹i t¹o ra mét th«ng tin ph¶n håi n©ng cao n¨ng lùc thu hót vèn ®Çu t. Lîi nhuËn sau thuÕ  HÖ sè sinh lîi vèn chñ së h÷u = Vèn chñ së h÷u Nh ta ®· biÕt, c¸c nhµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh trong nÒn kinh tÕ v× môc tiªu lîi nhuËn tèi ®a, cßn c¸c chñ së h÷u doanh nghiÖp v× môc tiªu tèi ®a ho¸ gi¸ trÞ doanh nghiÖp. Sau mçi kú kinh doanh, hä mong muèn ®îc t¨ng tû lÖ cæ tøc vµ t¨ng thÞ gi¸ cæ phiÕu m×nh ®ang n¾m gi÷ trªn thÞ trêng. ChØ tiªu trªn theo dâi sè lîi nhuËn sau thuÕ ®îc t¹o ra trªn 1 ®ång vèn chñ së h÷u. NÕu tû lÖ nµy cao th× chøng tá r»ng doanh nghiÖp ®ang ë ®µ t¨ng trëng bÒn v÷ng, ®Çu t vµo doanh nghiÖp lµ mét quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. Nhê vËy, doanh nghiÖp cã thÓ thªm nguån vèn kinh doanh qua thÞ trêng tµi chÝnh (®Æc biÖt lµ tõ thÞ trêng chøng kho¸n). MÆc dï vËy, tû lÖ lîi nhuËn cßn ph¶i ®Æt trong mét mèi quan hÖ víi c¬ cÊu vèn hîp lý (sù t¬ng ®ång gi÷a vèn chñ së h÷u vµ c¸c kho¶n nî vay kh¸c). 20