Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU ............................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG
MÁY THIẾT BỊ CÔNG TRÌNH LÀ NHÂN TỐ CƠ BẢN GÓP PHẦN NÂNG
CAO HIỆU QUẢ SẢN XUẤT KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP .... 5
1.1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ MÁY MÓC THIẾT BỊ ............................................ 5
1.1.1 Quan niệm về máy móc thiết bị ..................................................................... 5
1.1.1.1. Xét về mặt giá trị .................................................................................... 6
1.1.1.2. Xét về mặt giá trị sử dụng ...................................................................... 7
1.1.1.3. Xu thế phát triển về máy móc thiết bị đối với các doanh nghiệp trong
cơ chế thị trƣờng ................................................................................................. 7
1.1.2. Phân loại máy móc thiết bị ........................................................................... 8
1.1.2.1. Theo phƣơng thức hoạt động ................................................................. 8
1.1.2.2 .Theo hình thức sử dụng. ........................................................................ 9
1.1.2.3 Theo quyền sở hữu. ............................................................................... 10
1.1.2.4 Theo nguồn hình thành. ........................................................................ 11
1.1.3. Vai trò của máy móc thiết bị trong quá trình sản xuất ............................... 11
1.2. NHỮNG CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ, SỬ DỤNG MÁY MÓC
THIẾT BỊ.................................................................................................................. 13
1.2.1 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng về mặt hiện vật ............................. 14
1.2.2 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả về mặt giá trị............................................... 15
1.3. CÔNG TÁC QUẢN LÝ MÁY MÓC THIẾT BỊ .............................................. 17
1.3.1. Nội dung công tác quản lý máy móc thiết bị .............................................. 18
1.3.1.1. Công tác tổ chức bố trí máy móc thiết bị: ............................................ 18
1.3.1.2.Công tác bảo dƣỡng sửa chữa máy móc thiết bị: .................................. 19
1.3.2. Hao mòn máy móc thiết bị.......................................................................... 20
1.3.3. Khấu hao máy móc thiết bị ......................................................................... 21
CHƢƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ VÀ SỬ
DỤNG MÁY MÓC THIẾT BỊ CỦA CÔNG TY VINACONEX 3 ............................ 26
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
2.1. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM VỀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
CỦA CÔNG TY ....................................................................................................... 26
2.2. NHỮNG ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ - KỸ THUẬT CÓ ẢNH HƢỞNG TỚI
HIỆU QUẢ SỬ DỤNG MÁY MÓC THIẾT BỊ Ở CÔNG TY CỔ PHẦN XÂY
DỰNG SỐ 3. ............................................................................................................ 28
2.2.1. Đặc điểm về nhiệm vụ, quyền hạn và thị trƣờng kinh doanh của Công ty 28
2.2.2 Đặc điểm về cơ cấu và tổ chức của công ty: ............................................... 35
2.2.3. Đặc điểm về nhân sự của Công ty .............................................................. 41
2.3. PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG MÁY
MÓC THIẾT BỊ ....................................................................................................... 44
2.3.1. Phân tích tình hình sử dụng số lƣợng máy móc thiết bị của Công ty ......... 44
2.3.2. Phân tích tình hình đổi mới và hiện đại hoá máy móc thiết bị ................... 53
CHƢƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ
QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG MÁY MÓC THIẾT BỊ CÔNG TRÌNH Ở CÔNG TY
VINACONEX 3 ........................................................................................................... 57
3.1. ĐẢM BẢO CÁC NGUYÊN TẮC CHUNG TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ
DỤNG MÁY MÓC THIẾT BỊ ................................................................................ 57
3.2NÂNG CAO HIỆU QUẢ TRONG VIỆC PHÂN CÔNG PHÂN CÂP
QUẢN LÝ............................................................................................................. 58
3.2.1.Công tác quản lý xe máy thiết bị cấp Tổng công ty do phòng kỹ thuật thi
công đãm nhiệm .................................................................................................... 58
3.2.2.Quản lý xe máy thiết bị tại các Công ty trực thuộc Tổng công ty do Phòng
Kế hoạch -Kỹ thuật(hoặc phòng Cơ giới vật tƣ) của đơn vị đảm nhiệm.............. 60
3.3.NÂNG CAO CHẤT LƢỢNG ĐỘI NGŨ LAO ĐỘNG ĐÁPỨNG YÊU CẦU
SỬ DỤNG MÁY MÓC THIẾT BỊ CÔNG NGHỆ CAO ........................................ 63
3.4.MỞ RỘNG THỊ TRƢỜNG NHẰM TĂNG CƢỜNG PHẠM VI SỬ DỤNG
CỦA MÁY MÓC THIẾT BỊ .................................................................................... 65
3.5. Đ ẦU T Ƣ M ỚI V À THANH L Ý MAY M ÓC THI ẾT B Ị ........................ 65
3.6.BẢO DƢỠNG,SỮA CHỮA MÁY MÓC THIẾT BỊ ........................................ 67
KẾT LUẬN .................................................................................................................. 68
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
LỜI NÓI ĐẦU
Trong bất cứ một doanh nghiệp tổ chức nào cũng cần có trang thiết bị
máy móc dụng cụ dể vận hành nhanh nhất,tốt nhất bộ máy làm việc cuamình.
Với sự phát triển của khoa học ngày nay thì việc sử dụng các trang thiết bị
máy móc công trình trong ngành x ây dƣng càng có lợi hơn bởi no giảm thiểu
đƣợc thời gian thi công cũng nhƣ tăng sự chính xác trong công vi ệc, đảm
bảo tính nhanh chóng mà hiệu quả cao.
Với sự cạnh tranh gay gắt của cơ chế thị trƣờng hiện nay, các doanh
nghiệp muốn tồn tại và phát triển đƣợc thì họ cần phải có một hệ thống máy
móc thiết bị tƣơng đối hiện đại để đáp ứng nhu cầu đòi hỏi của khách hàng.
Do vậy đòi hỏi các nhà quản lý doanh nghiệp phải tìm ra các phƣơng cách
nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng máy móc thiết bị của công ty.
Công Ty Cổ Phần Xây Dựng Số 3-VINACONEX 3 là một doanh
nghiệp có quy mô và số lƣợng máy móc thiết bị tƣơng đối hiện đại. Do vây
cần phải có một đội ngũ kỹ sƣ có trình độ cao và đội ngũ công nhân viên có
trình độ tay nghề vững chắc để có thể vận hành có hiệu quả số lƣợng máy
móc thiết bị công trình một cách tốt nhất.
Xuất phát từ những lý do trên và với ƣớc muốn trở thành nhà quản lý
trong tƣơng lai, trong thơi gian thực tập ở Công Ty Cổ Phần Xây Dựng số
3.Cùng với sự giúp đỡ của tập thể cán bộ công nhân viên phòng Kế hoạch-Kỹ
thuật của công ty Cổ Phần Xây Dựng số 3 và sự giúp đỡ nhiệt tình của
PGS.TS. Đoàn Thị Thu Hà,em đã lựa chọn đề tài: "Một Số Giải Pháp Nhằm
Nâng Cao Hiệu Quả Công Tác Quản Lý Và Sử Dụng Máy Thiết Bị Công
trình Của Công Ty Cổ Phần Xây Dựng Số 3-VINACONEX 3".
3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Với sự nhận thức của một sinh viên chƣa co nhiều kinh nghiệm thực tế nên
chắc rằng chuyên d ề này không thể tránh khỏi thiếu sót và nhân thức chƣa sâu các vấn
đề còn tồn tại,em mong nhận đƣợc sự đóng góp ý kiến của các thầy cô giáo.Em cũng
xin cam đoan r ng chuyên đề này là kết quả trong kỳ thực tập vùa qua tai công ty
VINACON EX 3v à không sao chép bất kỳ tài liệu có s ẵn nào.
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
CHƢƠNG 1
NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ VÀ
SỬ DỤNG MÁY THIẾT BỊ CÔNG TRÌNH LÀ NHÂN
TỐ CƠ BẢN GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU QUẢ SẢN
XUẤT KINH DOANH TRONG CÁC DOANH NGHIỆP
1.1 KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ MÁY MÓC THIẾT BỊ
1.1.1 Quan niệm về máy móc thiết bị
Máy móc thiết bị là tƣ liệu lao động, là những vật hay hệ thống những
vật làm nhiệm vụ dẫn chuyền sự tác động của con ngƣời đến những đối tƣợng
lao động để biến đổi những đối tƣợng lao động thành những sản phẩm thoả
mãn nhu cầu con ngƣời.
Máy móc thiết bị là tài sản cố định, là cơ sở vật chất của doanh nghiệp,
nó quyết định doanh nghiệp tiến hành sản xuất những sản phẩm gì với số
lƣợng và chủng loại bao nhiêu, tiến hành bằng cách nào.
Máy móc thiết bị cũng là năng lực của doanh nghiệp dùng để phát triển
sản xuất kinh doanh.
Máy móc thiết bị đƣợc sử dụng trong nhiều quá trình sản xuất khác
nhau. Chỉ sau khi sử dụng lâu dài và sản phẩm sản xuất ra không đáp ứng
đƣợc nhu cầu thị trƣờng thì máy móc thiết bị mới cần phải đƣợc thay thế.
Trong quá trình sử dụng, giá trị của máy móc thiết bị giảm dần nhƣng
hình thái vật chất của nó không thay đổi mà vẫn giữ nguyên hình thái ban
đầu.
5
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Sự giảm dần giá trị của máy móc tiết bị là do hao mòn sinh ra. Trong
các yếu tố vật chất cần thiết của doanh nghiệp thì máy móc thiết bị là bộ phận
có giá trị lớn, tham gia nhièu lần vào quá trình sản xuất cho nên nó chuyển
dần giá trị vào giá trị của sản phẩm hang hoá, chứ không chuyển hết giá trị
của nó cùng một lúc.
Trong các doanh nghiệp thì máy móc thiết bị là hình thái vất chất của
vốn cố định. Mà vốn cố định chiếm tỷ trọng cao trong tổng số vốn dùng cho
sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Trƣớc khi bắt đầu quá trình sản xuất kinh doanh, doanh nghiệp phải có
sự đầu tƣ vốn lớn mà chủ yếu là mua sắm máy móc thiết bị. Do máy móc thiết
bị tham gia nhiều lần vào quá trình sản xuất kinh doanh nên vốn cố định có
tốc độ chu chuyển chậm.
Trong thực tế, tài sản cố định đƣợc đánh giá theo nhiều chỉ tiêu khác
nhau. Tuỳ theo từng giai đoạn cụ thể và căn cứ vào những điều kiện sản xuất
nhất định mà những chỉ tiêu này đƣợc quy định khác nhau. Nhƣng thông thƣờng
các chỉ tiêu này xác định thời gian hoạt động và giá trị của tài sản cố định.
1.1.1.1. Xét về mặt giá trị
Trong cơ cấu vốn của một doanh nghiệp gồm có hai phần chính: vốn cố
định và vốn lƣu động. Trong đó vốn cố định lại bao gồm, đất đai, nhà
xƣởng, máy móc thiết bị, phƣơng tiện vận tải...
Tuỳ theo từng ngành nghề khác nhau và trình độ công nghệ khác nhau
thì tỷ trọng giá trị máy móc thiết bị trong cơ cấu vốn cố định cũng nhƣ trong
cơ cấu vốn cũng khác nhau. Các ngành nghề công nghiệp càng chính xác,
càng tinh vi, trình độ kỹ thuật công nghệ càng cao thì tỷ trọng về giá trị của
máy móc thiết bị trong cơ cấu vốn ngày càng cao và ngƣợc lại.
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Trong các yếu tố tạo thành vốn cố định của doanh nghiệp thì thiết bị là
yếu tố gây ảnh hƣởng mạnh nhất đến tổng năng lực sản xuất của doanh
nghiệp, đến năng suất lao động, chất lƣợng sản phẩm sản xuất ra. Trình độ kỹ
thuật công nghệ ảnh hƣởng đến yêu cầu của việc tổ chức quả lý sản xuất sao
cho cân đối, nhịp nhàng và liên tục.
Vậy về mặt giá trị của máy móc thiết bị trong các doanh nghiệp là một
phần vốn của doanh nghiệp đòi hỏi phải đƣợc bảo toàn và phát triển.
1.1.1.2. Xét về mặt giá trị sử dụng
Trong quá trình sản xuất ra sản phẩm hàng hoá, đòi hỏi có nhiều yếu tố
tham gia vào, nhƣng có ba yếu tố chính là: sức lao động, công cụ lao động và
đối tƣợng lao động.
Trong đó, công cụ lao động trong các doanh nghiệp chủ yếu là máy
móc thiết bị nó tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất ra sản phẩm hàng
hoá phục vụ nhu cầu của con ngƣời. Máy móc tiết bị là sợi dây liên kết giữa
sức lao động và đối tƣợng lao động để tạo ra sản phẩm hàng hoá theo ý muốn
chủ quan của con ngƣời. Trình độ kỹ thuật, trình độ công nghệ của máy móc
thiết bị quyết định phần lớn năng suất lao động, chất lƣợng sản phẩm, năng
lực sản xuất, khả năng cạnh tranh để tồn tại và phát triển của một doanh
nghiệp. Cũng nhƣ xác định vị trí của doanh nghiệp trên thị trƣờng và trong
nền kinh tế quốc dân.
1.1.1.3. Xu thế phát triển về máy móc thiết bị đối với các doanh nghiệp
trong cơ chế thị trƣờng
Trong nền kinh tế thị trƣờng, các doanh nghiệp muốn tồn tại và phát
triển đƣợc thì phải dành đƣợc thắng lợi trong cạnh tranh. đây là quy luật tất
yếu của cơ chế thị trƣờng. Trong đó giá cả và chất lƣợng đƣợc coi là hai công
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
cụ chủ yếu và hữu hiệu nhất đƣợc các doanh nghiệp sử dụng. Nhƣ vậy, muốn
nâng cao khả năng cạnh tranh thì các doanh nghiệp phải có những biện pháp
để hạ giá thành và nâng cao chất lƣợng sản phẩm. Muốn làm đƣợc điều đó đòi
hỏi các doanh nghiệp nói chung và các đơn vị xây dựng nói riêng cần phải có
chiến lƣợc đầu tƣ, đổi mới máy móc thiết bị, dây truyền công nghệ hiện đại.
Nhƣng chỉ có dây chuyền công nghệ hiện đại, máy móc thiết bị tiên
tiến thối thì chƣa đủ mà các doanh nghiệp phải có cách thức tổ chức quả lý, sử
dụng máy móc thiết bị sao cho có hiệu quả nhất từ đó mới có thể nâng cao
chất lƣợng sản phẩm, nâng cao năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm
mới giúp cho doạnh nghiệp đứng vững trên thị trƣờng cạnh tranh.
1.1.2. Phân loại máy móc thiết bị
Máy móc thiết bị là một phần của tài sản cố định cho nên việc quản lý
chúng rất phức tạp và khó khăn, nhất là các doanh nghiệp có số lƣợng tài sản
cố định lớn, máy móc thiết bị tiên tiến. Vì vậy, để quản lý tốt cần phải chia
máy móc thiết bị thành các loại khác nhau dựa theo các tiêu thức khác nhau
nhƣ số lƣợng, đặc điểm, kết cấu, phƣơng thức hoạt động, công dụng và dựa
vào tính chất của quá trình sản xuất, có thể phân loại máy móc thiết bị thành
các loại sau đây.
1.1.2.1. Theo phƣơng thức hoạt động
* Phương tiện vận tải:
Là các loại xe dùng để trở nguyên nhiên vật liệu phục vụ cho quá trình
sản xuất.
* Thiết bị văn phòng:
Đây là các loại máy phục vụ cho công tác văn phòng với tính năng gọn
nhẹ nên nó chỉ thích hợp trong các phòng ban, những loại máy này có tác
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
dụng thiết kế các bản vẽ kỹ thuật, lƣu trữ hồ sơ, soạn thảo các hợp đồng kinh
tế, soạn thảo công văn, phô tô tài liệu... ví dụ nhƣ máy tính, máy vẽ, máy đồ
hoạ, máy Fax...đối với các thiết bị này có thể phù hợp với tất cả các công ty.
* Thiết bị kỹ thuật và xây dựng.
Đây là những thiết bị phục vụ cho quá trình thi công công trình và xử lý
những chỗ không đạt yêu cầu với thiết kế công trình, dây là những loại máy
chuyên dùng để thực hiện những công việc khó và phức tạp. nhƣ máy siêu âm
bê tông, máy định vị cốt thép, máy đo đạc bản đồ, máy ép thuỷ lực, máy nén 3
trục...đây là những loại máy chỉ dùng cho công tác xây dựng, vì chúng chỉ
thực hiện đƣợc mỗi một chức năng riêng là thiết kế xây dựng.
* Máy san nền.
Đây là loại máy rất cần thiết cho các công trình xây dựng, chúng hoạt
động theo chiều song song với mặt đất và phƣơng thức hoạt động của chúng
là san phẳng mặt bằng xây dựng, xử lý những chỗ đất bị lún đó là các loại
máy nhƣ: ủi, lu, máy xúc...
1.1.2.2 .Theo hình thức sử dụng.
* Máy móc thiết bị đang sử dụng.
Đây là những máy móc thiết bị đang trực tiếp hoặc gián tiếp tham gia
vào quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, nhằm tạo ra sản phẩm
cho doanh nghiệp. Số lƣợng máy móc thiết bị đƣa vào hoạt động càng nhiều
thì điều đó chứng tỏ rằng công ty kinh doanh càng có hiệu quả.
* Máy móc thiết bị chưa sử dụng.
Đây là những máy móc thiết bị do nguyên nhân chủ quan, hoặc khác
quan nên chƣa thể đem vào sử dụng đƣợc nhƣ: máy móc thiết bị mới nhập về
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
chƣa lắp giáp hoặc đang trong thời gian chạy thử, máy móc thiết bị đang trong
thời gian sửa chữa...
* Máy móc thiết bị không cần dùng chờ thanh lý.
Đây là những máy móc thiết bị do công ty không cần hoặc những máy
móc hƣ hỏng không sử dụng đƣợc hay còn sử dụng đƣợc nhƣng dã lạc hậu về
kỹ thuật đang chờ đợi để giải quyết.
Nhƣ vậy qua chách phân loại này có thể giúp cho các nhà quản lý thấy
đƣợc quá trình quản lý và khả năng sử dụng máy móc thiết bị của công ty qua
đó đánh giá đƣợc thực trạng về máy móc thiết bị trong doanh nghiệp.
1.1.2.3 Theo quyền sở hữu.
Cách phân loại này giúp cho các nhà quản lý máy móc thiết bị phân
biệt đƣợc loại máy móc nào thuộc quyền sở hữu của đơn vị mình trích khấu
hao, loại máy móc thiết bị nào đi thuê ngoài không tính trích khấu hao nhƣng
phải có trách nhiệm thanh toán tiền đi thuê và hoàn trả đầy đủ khi kết thúc
hợp đồng thuê giữa hai bên. cho nên máy móc thiết bị đƣợc phân ra thành:
* Máy móc thiết bị do công ty tự có.
Là những máy móc thiết bị do công ty tự mua sắm đƣợc bằng nguồn
vốn tự có tự bổ sung của mình, nguồn vốn do nhà nƣớc cấp, nguồn vốn do
liên doanh, liên kết.
* Máy móc thiết bị đi thuê
Đây là những máy móc thiết bị do công ty thuê về để sử dụng trong
một thời gian có thể là dài hạn hoặc cũng có thể là ngắn hạn tuỳ theo tính chất
công việc mà doanh nghiệp phải làm, hình thức thuê máy móc thiết bị này có
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
thể là công ty không đủ máy để làm việc hoặc cũng có thể là do thính chất
công việc quá nên phải thuê thêm máy...
1.1.2.4 Theo nguồn hình thành.
* Máy móc thiết bị do nhà nƣớc cấp
* Máy móc thiết bị mua sắm bằng nguồn vốn đi vay
* Máy móc thiết bị đƣợc công ty bổ sung thêm
* Máy móc thiêt bị nhận góp vốn liên doanh liên kết.
1.1.3. Vai trò của máy móc thiết bị trong quá trình sản xuất
Trong doanh nghiệp công nghiệp, máy móc thiết bị là yếu tố quyết định quá
trình sản xuất kinh doanh.
Khi nhận xét về vai trò máy móc thiết bị, Các Mác đã chỉ ra rằng "Hệ
thống máy móc là xƣơng cốt và bắp thịt của sản xuất". Điều đó khẳng định ý
nghĩa của máy móc thiết bị đối với quá trình sản xuất. Sản xuất đƣợc mở rộng
chính là nhờ có sự phát triển ngày càng tằn của hệ thống máy móc thiết bị.
Sự phát triển của máy móc thiết bị đã làm cho sản xuất từ chỗ thủ công
tiến đến nửa cơ khí, cơ khí toàn bộ và đỉnh cao là tự động hoá quá trình sản
xuất. điều đó đã làm cho sức sản xuất tăng lên không ngừng, sản phẩm ngày
càng phong phú và đa dạng hơn chính là nhờ áp dụng những tiến bộ khoa học
kỹ thuật hiện đại.
Máy móc thiết bị là cơ sở vật chất của quá trình sản xuất bvà nhƣ vậy
mà doanh nghiệp tiến hành các hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Tính
chất đặc điểm và quy mô sản xuất phụ thuộc rất nhiều vào hệ thống máy móc
thiết bị ở doanh nghiệp. Từ chỗ quyết định đến quá trình sản xuất, tác động
đến hệ thống tổ chức sản xuất, đến quyết định và chi phối hệ thống tổ chức
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
quản lý trong doanh nghiệp. Hệ thống tổ chức quản lý xây dựng trên cơ sở vật
chất kỹ thuật sẽ đảm bảo phát huy hết khả năng hiện có của doanh nghiệp để
phục vụ cho quá trình sản xuất.
Máy móc thiết bị của doanh nghiệp quyết định tính chất đặc điểm sản
phẩm sản xuất ra. Sản phẩm làm ra với chất lƣợng cao, khối lƣợng lớn cũng
phụ thuộc chủ yếu vào máy móc thiết bị ở doanh nghiệp. Hệ thống máy móc
thiết bị tiên tiến, hiện đại sẽ là điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng và phát
triển sản xuất.
Đầu tƣ máy mocs thiết bị tiên tiến vào sản xuất sẽ giảm bớt sức lao
động, tiến tới thay dần sức lao động. Trong quá trình sản xuất, nhờ trình độ
khoa học phát triển, nhiều loại máy móc thiết bị đƣợc chế tạo ra với những
tính năng kỹ thuật cao đã làm cho phạm vi thay thế của máy móc thiết bị cho
sức lao động của công nhân tăng lên. Máy móc thiết bị thay thế ngƣời lao
động làm tăng năng lực sản xuất và chất lƣợng sản phẩm, thời gian gia cộng
chế tạo rút ngắn, quá trình sản xuất diễn ra nhanh chóng. Sản phẩm đƣợc sản
xuất ra nhiều hơn sẽ là điều kiện thuận lợi cho việc nâng cao đời sống ngƣời
lao động. Ngƣời lao động sẽ có nhiều khả năng để phát triển trí lực và sức lực
của mình phục vụ cho sản xuất đƣợc tốt hơn. tự động hoá là bƣớc phát triển
cao nhất của cơ khí hoá cho phép ngƣời lao động hoàn toàn làm chủ quá trình
sản xuất. ngƣời lao động giờ đây thay vì cùng máy gia công, sản xuất sản
phẩm đã tách riêng ra khỏi quá trình nay để thực hiện công tác kiẻm tra, theo
dõi sự hoạt động của máy móc thiết bị, điều chỉnh máy móc thiết bị cho phù
hợp. Còn máy móc thiết bị sẽ tự động sản xuất từ khâu đầu đến khâu cuối.
Đạt đến trình độ tự động hoá máy móc thiết bị không chỉ làm giảm nhẹ
lao động mà tiến tới thay thế lao động ngƣời cộng nhân.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Hệ thống máy móc thiết bị đang hoạt động theo những dây chuyền
công nghệ tiên tiến sẽ đẩy nhanh quá trình chế tạo sản phẩmH, thời gian sản
xuất đƣợc rút ngắn, làm cho năng suất lao động đƣợc nâng cao.
Nhờ có sự tham gia của máy móc thiết bị trong sản xuất, ngƣời công
nhân sẽ đảm đƣơng đƣợc một khối lƣợng công việc ngày càng tăng. Do đó
sản phẩm sản xuất ra ngày càng nhiều. Doanh nghiệp đạt đƣợc lợi nhuận cao
có điều kiện tích luỹ để mở rộng sản xuất hơn trƣớc, sản xuất sẽ đƣợc phát
triển cả về chiều rộng và chiều sâu.
Hoạt động của máy móc thiết bị sẽ tạo điều kiện khuyến khích khả
năng sáng tạo của ngƣời công nhân. cũng nhờ đó mà sản phẩm của doanh
nghiệp ngày càng đa dạng. Doạnh nghiệp có khả năng cung cấp một khối
lƣợng sản phẩm lớn hơn trƣớc với mẫu mã phong phú, chất lƣợng cao thoả
mãn nhu cầu ngày càng tăng của ngƣời tiêu dùng.
Nhƣ vậy, máy móc thiết bị đóng vai trò rất lớn trong quá trình sản xuất.
Sử dụng máy móc thiết bị tốt sẽ thúc đẩy sản xuất phát triển, sản phẩm làm ra
nhiều hơn, doanh nghiệp có điều kiện tích luỹ, đầu tƣ mở rộng sản xuất. nên
việc quan tâm đến sử dụng máy móc thiết bị trong doanh nghiệp có ý nghĩa
rất quan trọng. Doanh nghiệp cần phải thực hiện các biện pháp nhất định để
nâng cao hiệu quả sử dụng máy móc thiết bị đảm bảo cho chúng phát huy hết
công suất trong sản xuất.
1.2. NHỮNG CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ, SỬ DỤNG
MÁY MÓC THIẾT BỊ
Trong quá trình sản xuất các doanh nghiệp muốn đánh giá đƣợc hiệu
quả sử dụng máy móc thiết bị thì cần phải căn cứ vào một số chỉ tiêu đánh
giá sau đây.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
1.2.1 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng về mặt hiện vật
a, Trình độ sử dụng số lƣợng máy móc thiết bi
Trong quá trình sản xuất kinh doanh để biết đƣợc doanh nghiệp làm ăn
có hiệu quả hay không các nhà quản lý thƣờng căn cứ vào số lƣợng máy móc,
thiết bị tham gia hoạt động trong sản xuất. Nhƣng để có một lƣợng máy móc
thiết bị hoạt động đúng với khả năng của doanh nghiệp hiện có thì đòi hỏi
phải có một đội ngũ cán bộ, kỹ sƣ có trình độ giỏi để quản lý và sử dụng
chúng có hiệu quả.
* Hệ số sử dụng thiết bị hiện có.
Hệ số sử dụng;số lƣợng thiết bị
=
Lỗi!→ 1
Chỉ tiêu này đánh giá số máy móc, thiết bị thực tế hiện có trong doanh
nghiệp đã đƣợc sử sụng là bao nhiêu, tỷ số này càn gần tới một càng tốt.
Khi đã đánh giá đƣợc các chỉ tiêu nêu trên, ngƣời ta tiến hành so sánh
chúng giữa các năm để biết đƣợc trình độ sử dụng số lƣợng máy móc thiết bị
để điều chỉnh cho hợp lý.
b, Trình độ sử dụng về thời gian
Để đánh giá trình độ sử dụng về thời gian làm việc của máy móc thiết
bị :
Hệ số sử dụng H;thời gian làm việc
=
Lỗi!→ 1
Chỉ tiêu này phản ánh thời gian thực tế làm việc, tỷ số này cang gần tới 1
càng tốt
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
c, Trình độ sử dụng về công suất
Để đánh giá trình độ sử dụng về công suất của máy móc thiết bị ngƣời
ta thƣờng dùng công thức sau:
Công suất thực tế huy động
Trình độ sử dụng về =
Công suất
1
Công suất thiết kế
Chỉ tiêu này nói lên công suất thực tế làm việc so với công suất thiết kế là
bao nhiêu, tỷ số này càng gần tới 1 càng tốt.
d,Hệ số đổi mới máy móc thiết bị
Căn cứ vào quá trình làm việc của máy các nhà quản lý sẽ tiến hành đổi
mới trang thiết bị cho phù hợp với yêu cầu của cơ chế thị trƣờng và bắt kịp
với nền công nghiệp hoá hiện nay.
Tổng giá trị máy móc thiết bị đã đổi mới
Hệ số đổi mới máy móc thiết bị =
Tổng giá trị máy móc thiết bị hiện có
Sau khi đã tính đƣợc chỉ tiêu này các nhà quả lý biết đƣợc doanh nghiệp
mình đã đổi mới đƣợc số lƣợng máy móc thiết bị là bao nhiêu, từ đó có thể
đánh giá đƣợc hiệu quả làm việc của doanh nghiệp.
1.2.2 Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả về mặt giá trị
Nhƣ chúng ta đã biết máy móc thiết bị là hình thái vật chất của vốn cố
định. Do đó khi chúng ta đánh giá hiệu quả sử dụng vốn cố định ngƣời tà
thƣờng đánh giá thông qua hiệu quả sử dụng của máy móc thiết bị.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Xuất phát từ việc coi máy móc thiết bị là một yếu tố đầu vào của doanh
nghiệp ta sẽ tiến hành đánh giá bằng việc so sánh nó với các kết quả thu đƣợc
trong chu kỳ kinh doanh thông qua các chỉ tiêu sau:
a, Sức sản xuất của thiết bị
Tổng doanh thu năm
Sức sản xuất của MM,TB =
Giá trị máy móc thiết bị sử dụng bình quân năm
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh cứ một đồng giá trị bình quân máy moc
thiết bị bỏ ra kinh doanh đem lại bao nhiêu đồng doanh thu.
b, Năng suất lao động
Tổng doanh thu
Năng suất lao động =
Tổng số lao động bình quân năm
Ý nghĩa: chỉ tiêu này cho biết năng suất lao động của một ngƣời công
nhân trong một năm thì đem lại bao nhiêu đồng doanh thu
c, Sức sinh lời của máy móc thiết bị
Công thức tính:
Lợi nhuận trong năm
Sức sinh lời của MM,TB =
Tổng giá trị máy móc thiết bị bình quân năm
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Ý nghĩa: Chỉ tiêu sức sinh lời của máy móc thiết bị cho biết một đồng
nguyên giá bình quân máy móc thiết bị sử dụng trong năm đem lại mấy đồng
lợi nhuận.
d, Hiệu quả sử dụng lao động.
Lợi nhuận
Hiệu quả sử dụng lao động =
Tổng số công nhân bình quân năm
Chỉ tiêu này cho biết cứ một công nhân làm việc trong một năm thì đem lại
bao nhiêu đồng lợi nhuận.
e, Khả năng hoàn thành nghĩa vụ nộp ngân sách.
Các khoản nộp ngân sách
Khả năng hoàn thành
Nghĩa vụ nộp ngân sách
=
Tổng giá trị máy móc thiết bị bình quân năm
Ý nghĩa của chỉ tiêu này cho biêt các khoản nộp ngân sách nhà nƣớc trong
mỗi năm đem lại bao nhiêu đồng giá trị máy móc thiết bị
1.3. CÔNG TÁC QUẢN LÝ MÁY MÓC THIẾT BỊ
Quản lý máy móc thiết bị là một trong những nội dung quan trọng của
công tác quản lý ở doanh nghiệp. Trong quá trình sản xuất kinh doanh, sự
hoạt động của máy móc thiết bị gắn liền với hình thái vật chất của nó. Vì vậy
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
để quản lý và sử dụng có hiệu quả máy móc thiết bị thì cần phải có một số
hình thức quản lý cụ thể.
1.3.1. Nội dung công tác quản lý máy móc thiết bị
1.3.1.1. Công tác tổ chức bố trí máy móc thiết bị:
Tổ chức sản xuất trong doanh nghiệp là sự phối hợp chặt chẽ giữa sức
lao động và tƣ liệu lao động cho phù hợp với yêu cầu của nhiệm vụ sản xuất,
quy mô sản xuất và công nghệ sản xuất đã xác định công tác tổ chức quản lý,
sử dụng và bố trí máy móc thiết bị trong sản xuất là một công tác khó khăn
phức tạp, không kém gì công tác quản lý lao động. Máy móc thiết bị trong các
doanh nghiệp xây dựng công trình thƣờng có rất nhiều chủng loại, do nhiều
nƣớc sản xuất, mang tính đặc chủng. Các công trình phân tán rộng khắp các
tỉnh từ Bắc tới Nam, trên nhiều địa hình từ đồng bằng, trung du, miền núi, đô
thị. Nên công tác tổ chức bố trí máy móc thiết bị phải đƣợc quản lý từ những
ngƣời có trình độ và nghiệp vụ quản lý nhằm đạt hiệu quả cao nhất.
Máy móc thiết bị phải đƣợc lập hồ sơ chi tiết quản lý ngay từ khi mua
về, phải đƣợc cập nhật hàng ngày về tình trạng hoạt động của máy móc thiết
bị. Khi đƣa máy móc thiết bị vào sản xuất thì bộ phận quản lý máy móc thiết
bị của doanh nghiệp bàn giao cho bộ phận sản xuất (các phòng ban) theo hình
thức bàn giao khoán sau khi đã lắp đặt và chạy thử. Khi bàn giao phải có hợp
đồng, biên bản bàn giao, hồ sơ hiện trạng thiết bị khi đƣa vào sản xuất. khi
máy móc thiết bị đƣợc điều động từ công trình này sang công trình khác hay
từ đội sản xuất này sang đội sản xuất khác trong nội bộ doanh nghiệp cũng
đòi hỏi phải có biên bản bản bàn giao. Khi máy móc thiết bị đƣợc đƣa vào sản
xuất, ngƣời trực tiếp sử dụng, vận hành phải đƣợc đào tạo để có đủ khả năng
trình độ sử dụng máy móc thiết bị mình đƣợc giao.
*Nội dung quản lý xe máy thiết bị bao gồm:
18
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
-Quản lý về số lƣợng,chất lƣợng chủng loại,tính năng kỹ thuật của xe
máy,thiết bị thi công,thiết bị gia công cƣ khí-sữa chũă thuộc tài sản cố
định(kể cả tài sản đã đƣợc thanh lý phục hồi đƣa vào sử dụng)
-Bảo dƣỡng,sữa chữa định kỳ và xác định thời gian sử dụng của xe máy
thiết bị
-Sữa chữa xe máy
-Thanh lý xe máy và thiết bị
-Đầu tƣ mua sắm thêm xe máy và thiết bị mới
-Điều động và tiếp nhận xe máy thiết bị
-Quản lý,lƣu trữ hồ sơ xe máy thiết bị
-Thực hiện các thể chế,quy trình,quy phạm trong sử dụng,bảo dƣỡng,bảo
quản và sữa chữa xe máy thiết bị
-Thực hiện các chế độ báo cáo theo quy định
-Thực hiên chế độ trách nhiệm trong quản lý,sử dụng xe máy thiết bị
-Đào tạo,bổ túc,nâng cao trình độ nghề nghiệp cho thợ vận hành và sữa
chữa xe máy thiết bị
-Nghiên cứu áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong quản lý,vận
hành,bảo dƣỡng,sữa chữa và sử dụng xe máy thiết bị
1.3.1.2.Công tác bảo dƣỡng sửa chữa máy móc thiết bị:
Máy móc thiết bị tham gia nhiều lần, nhiều chu kỳ sản xuất ra sản
phẩm, trong quá trình hoạt động sản xuất những máy móc thiết bị này có thêt
bị hỏng hóc.
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel : 0918.775.368
Để duy trì tuổi thọ máy móc thiết bị trong quá trình sử dụng máy móc
thiết bị vào sản xuất thì phải thực hiện bảo dƣỡng, sửa chữa trùng tu, đại tu
theo định kỳ để giảm hỏng hóc thiết bị khi vận hành. Trong công tác sửa chữa
máy móc thiết bị lại chia thành hai loại: sửa chữa lớn và sửa chữa nhỏ.
Công tác sửa chữa lớn do doanh nghiệp đảm nhiệm, thƣờng phải thuê
bên ngoài sửa chữa.
Công tác sửa chữa nhỏ do các tổ, đội sản xuất chịu trách nhiệm.
1.3.2. Hao mòn máy móc thiết bị
a, Hao mòn hữu hình
Là sự hao mòn về mặt vật chất tức là tổn thất dần về mặt chất lƣợng và
tính năng kỹ thuật của máy móc thiết bị cuối cùng máy móc thiết bị đó không
sử dụng đƣợc nữa và phải thanh lý.
Thực chất về mặt kinh tế của hao mòn hữu hình là giá trị của máy móc
thiết bị giảm dần và giá trị của nó đƣợc chuyển dần vào giá thành sản phẩm
đƣợc sản xuất ra. Hao mòn hữu hình đƣợc biểu hiện ở chỗ máy móc thiết bị
mất dần đi khả năng hoạt động của chúng và sự thể hiện rõ rệt nhất là trong
quá trình sản xuất nó làm việc kém hiệu quả và sản phẩm làm ra chất lƣợng
không cao, tiêu tốn nhiều nguyên liệu.
Có nhiều nhân tố ảnh hƣởng đến hao mòn hữu hình máy móc thíêt bị, có thể
chia thành 3 nhóm sau:
+
Nhóm những nhân tố thuộc về chất lƣợng chế tạo nhƣ vật liệu dùng để
sản xuất ra máy móc thiết bị, trình độ và công nghệ chế tạo, chất lƣợng lắp
giáp
20