Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
CHƯƠNG I
TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI
1.1 TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Năm 2009 là một năm đầy biến động đối với nền kinh tế Việt Nam nói chung
và ngành Dệt – May nói riêng. Khi gặp khó trong xuất khẩu, doanh nghiệp dệt may
trong nước muốn chuyển hướng về thị trường nội địa. Việc tăng cường tiêu thụ nội
địa là một giải pháp cho các nhà xuất khẩu đang khó khăn vì suy thoái kinh tế, thế
nhưng đối với ngành dệt may với trên 90% doanh nghiệp chuyên làm hàng xuất khẩu
thì việc chuyển hướng này là không dễ dàng. Khi chuyển hướng về thị trường nội địa
thì doanh nghiệp mới hay mình còn yếu nhiều khâu, cụ thể là khâu thiết kế và phát
triển sản phẩm, chủ động nguồn nguyên phụ liệu và phát triển kênh phân phối, còn
kém trong công tác nghiên cứu phân tích dự báo nhu cầu của thị trường.
“ Thị trường nội địa với gần 87 triệu dân, dù tất cả các doanh nghiệp dệt may
trong nước dồn sức phục vụ thì vẫn chưa xuể. Đó là lời nhận xét của Tổng giám đốc
công ty cổ phần May 10 – bà Nguyễn Thị Thanh Huyền. Trong năm 2009, doanh thu
từ thị trường nội địa của các đơn vị thành viên Tập đoàn Dệt may Việt Nam tăng 26%
so với năm trước. Từ Việt Tiến đạt trên 600 tỷ đồng, tăng gần 150 tỷ đồng so với năm
2008, Nhà Bè đạt gần 300 tỷ đồng, May 10 đạt trên 100 tỷ đồng, may Phương Đông
đạt gần 100 tỷ đồng…
(http://www.baomoi.com/Info/Nganh-Det-may-Viet-Nam-Phia-truoc-la-cohoi/45/3685553.epi).
Vậy làm thế nào để mở rộng tiêu thụ trên thị trường nội địa, làm thế nào để
thực hiện được chủ trương “Người Việt Nam dùng hàng Việt Nam”. Đó vẫn là bài
toán đặt ra cho các doanh nghiệp dệt may nói chung và công ty cổ phẩn May 10 nói
riêng.
Trong những năm qua, May 10 đã cố gắng mở rộng mạng lưới kênh phân
phối của mình trên khắp cả nước cùng với đó là hoàn thiện khâu thiết kế mẫu mã,
giảm giá thành nên sản phẩm áo sơ mi của May 10 đã có được chỗ đứng nhất định
trên thị trường Việt Nam. Tuy nhiên việc tiêu thụ sản phẩm áo sơ mi của May 10 mới
chỉ tập trung ở các đô thị lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh mà còn bỏ ngỏ thị
trường nông thôn. Theo kết quả phân tích số liệu sơ cấp, đa phần số người được hỏi
đểu nhận xét rằng sản phẩm của May 10 nói chung và sơ mi nam nói riêng đều có
chất lượng tốt, song kiểu dáng, màu sắc còn chưa phong phú đa dạng.Thu nhập của
người dân Hà Nội ngày càng cao, việc mở rộng địa giới hành chính, cùng với xu
Khoa Kinh Tế
1
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
hướng mua sắm, tiêu dùng mới, yêu cầu về chất lượng sản phẩm, kiểu dáng, màu sắc
đối với sản phẩm sẽ có những sự thay đổi. Vậy làm thế nào để sản phẩm áo sơ mi của
May 10 đứng vững và giữ thị phần chủ đạo trên địa bàn Hà Nội. Để đạt đựơc mục
tiêu này công tác phân tích và dự báo cầu là cần thiết và quan trọng. Công tác phân
tích và dự báo sẽ phân tích những yếu tố tác động tới lượng cầu, cùng với những ý
kiến đánh giá, phản hồi từ người tiêu dùng về chất lượng, mẫu mã sản phẩm. Từ đó
làm cơ sở cho doanh nghiệp xây dựng nên chiến lược sản xuất kinh doanh phù hợp
qua đó tăng doanh số, nâng cao thị phần của doanh nghiệp mình trên thị trường.
1.2. XÁC LẬP VÀ TUYÊN BỐ TRONG ĐỀ TÀI
Nhận thức được tầm quan trọng của công tác phân tích và dự báo cầu trong
doanh nghiệp cũng như vai trò của thị trường nội địa, tôi đã lựa chọn đề tài luận văn:
“Phân tích và dự báo cầu sản phẩm áo sơ mi nam của công ty cồ phần May 10
trên địa bàn Hà Nội tới năm 2015”.
Với đề tài này, tôi tập trung vào giải quyết những vấn đề sau:
Một là, cầu về sản phẩm áo sơ mi của công ty May 10 phụ thuộc vào những
yếu tố nào từ đó xây dựng nên hàm cầu về sản phẩm áo sơ mi của công ty ?
Hai là, ước lượng và dự báo cầu về sản phẩm áo sơ mi của công ty May 10
được thực hiện theo mô hình nào, sử dụng phương pháp dự báo nào ?
Ba là ,giải pháp nào để đẩy mạnh công tác phân tích và dự báo cầu của công
ty, đồng thời cần có những giải pháp nào để đẩy mạnh tiêu thụ trên thị trường Hà Nội
trong thời gian tới.
1.3. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
Xuất phát từ tính cấp thiết cũng như tầm quan trọng của đề tài, mục đích của
nghiên cứu của luận văn gồm:
1.3.1.Mục đích lý luận
Luận văn tập trung làm rõ một số vấn đề lý luận như: khái niệm cầu, phân tích
cầu, ước lượng cầu, dự báo cầu, phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới cầu, các phương
pháp phân tích và dự báo cầu, từ đó vận dụng các kiến thức để phân tích và dự báo
cầu sản phẩm áo sơ mi nam (dòng sản phẩm có giá bán trung bình dưới170.000đ) của
công ty cổ phần May 10 trên địa bàn Hà Nội cũ tới năm 2015.
Khoa Kinh Tế
2
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
1.3.2. Mục dích thực tiễn
Một là, phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của công ty May 10 và các
nhân tố ảnh hưởng tới cầu về sản phẩm áo sơ mi nam của công ty.
Hai là, tìm hiểu và đánh giá thực trạng công tác phân tích và dự báo cầu về sản
phẩm áo sơ mi nam của công ty May 10 giai đoạn 2006-2009, đồng thời sử dụng mô
hình kinh tế lượng để xây dựng nên hàm cầu về sản phẩm áo sơ mi nam của công ty.
Ba là, đưa ra một số dự báo về cầu sản phẩm áo sơ mi nam của công ty trên
địa bàn Hà Nội cũ tới năm 2015 kèm theo một số giải pháp đẩy mạnh công tác phân
tích và dự báo cầu của công ty cùng với một số giải pháp đẩy mạnh tiêu thụ trên thị
trường Hà Nội.
1.4. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là cầu về sản phẩm áo sơ mi (sơ mi nam) của công ty
May 10, đồng thời nghiên cứu công tác phân tích và dự báo cầu của công ty.
Đối tượng nghiên cứu có liên quan: tình hình hoạt động kinh doanh, định
hướng phát triển của công ty May 10, dân số nam Hà Nội có độ tuổi từ 23-55, thu
nhập, giá bán sản phẩm sơ mi nam của May 10( dòng sản phẩm trung bình: Pharaon
EX, Pharaon Advancer có giá bán dưới 170.000VNĐ), giá bán sản phẩm áo sơ mi
cùng loại của Việt Tiến.
1.4.2. Phạm vi nghiên cứu
Không gian: Đề tài tập trung nghiên cứu cầu về sản phẩm áo sơ mi nam
trên địa bàn Hà Nội. Tuy nhiên từ tháng 7/2008, địa giới hành chính thành phố Hà
Nội được mở rộng thêm. Do khó khăn trong việc thu thập số liệu từ khu vực mới
được sáp nhập vào Hà Nội cũ nên đề tài của tôi chỉ tập trung phân tích cầu về sản
phẩm áo sơ mi nam trên địa bàn Hà Nội cũ.
Thời gian: Đề tài tập trung phân tích cầu về sản phẩm áo sơ mi nam
trong giai đoạn 2005 – 2009 và đưa ra những dự báo về cầu tới năm 2015.
1.5. NGUỒN SỐ LIỆU
Đề tài được thực hiện dựa trên nguồn số sơ cấp và thứ cấp.
Khoa Kinh Tế
3
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
1.5.1. Số liệu sơ cấp
Với đề tài này, tôi đã tiến hành thu thập các số liệu thực tế liên quan tới cầu về
sản phẩm áo sơ mi nam của công ty May 10 thông qua điều tra khảo sát trắc nghiệm
trên 100 người tiêu dùng ở địa bàn Hà Nội cũ.
1.5.2. Số liệu thứ cấp
Nguồn số liệu thứ cấp được lấy từ các nguồn sau:
Phòng kinh doanh công ty cổ phần May 10.
Phòng kế hoạch của công ty cổ phần May 10.
Phòng tài chính - kế toán công ty cổ phần May 10.
Niên giám thống kê, số liệu thống kê về dân số, thu nhập.
Tài liệu trong các sách, giáo trình liên quan tới vấn đề nghiên cứu.
Các trang web như:
www.vinatex.com.vn của Tập đoàn Dệt May Việt Nam.
www.gso.gov.vn của Tổng cục thống kê Việt Nam.
www.vinacorp.vn của Cổng thông tin Doanh nghiệp - Tài Chính Chứng Khoán.
1.6. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Trong đề tài này, tôi đã sử dụng phương pháp nghiên cứu chủ yếu là phương
pháp thu thập dữ liệu, phương pháp phân tích dữ liệu. Cụ thể như sau:
1.6.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
Phương pháp thu thập sơ cấp thông qua điều tra trắc nghiệm, phỏng
vấn người tiêu dùng.
Phương pháp tổng hợp số liệu sơ cấp được thực hiện qua việc sử dụng
phần mềm SPSS.
Phương pháp thống kê: Phương pháp thống kê được sử dụng để thu
thập các biến số: dân số, thu nhập bình quân của người dân, giá cả của sản phẩm áo
sơ mi của Việt Tiến, May 10.
1.6.2. Phương pháp phân tích dữ liệu
Phương pháp đồ thị hoá: phương pháp này là phương pháp phổ biến
trong phân tích kinh tế nói chung cũng như phân tích cầu nói riêng. Đây là phương
Khoa Kinh Tế
4
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
pháp phân tích các số liệu, dữ liệu thu thập được và mối quan hệ giữa các yếu tố
thông qua đồ thị.
Phương pháp phân tích kinh tế lượng: Là phương pháp sử dụng các
phần mềm kinh tế lượng để ước lượng mô hình hồi quy.
Phương pháp dự báo cầu theo dãy số thời gian. Thực chất của phương
pháp này là dựa vào hàm hồi quy để tính toán, ước lượng các giá trị tương lai của các
biến số trong mô hình từ đó tính toán giá trị tương lai của cầu ở giai đoạn tiếp theo.
1.7. KẾT CẤU LUẬN VĂN
Ngoài phần mục lục, tóm lược, cảm ơn, lời cam kết,danh mục bảng biểu, danh
mục tài liệu tham khảo, danh mục sơ đồ hình vẽ, danh mục từ viết tắt và phần phụ lục
thì luận văn được chia thành 4 chương:
Chương 1: Tổng quan nghiên cứu đề tài.
Chương 2: Lý luận về phân tích, ước lượng và dự báo cầu.
Chương 3:Thực trạng phân tích và ước lượng cầu sản phẩm áo sơ mi của công
ty May 10 trên địa bàn Hà Nội từ năm 2005 tới nay.
Chương 4: Dự báo nhu cầu và một số giải pháp đẩy mạnh việc thụ sản phẩm
áo sơ mi nam của công ty cổ phần May 10 trên thị trường Hà Nội.
Khoa Kinh Tế
5
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
CHƯƠNG II
LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH, ƯỚC LƯỢNG VÀ DỰ BÁO CẦU
2.1. KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ CẦU, PHÂN TÍCH CẦU, ƯỚC LƯỌNG
VÀ DỰ BÁO CẦU
2.1.1. Khái niệm cơ bản về cầu
2.1.1.1. Cầu, nhu cầu, lượng cầu
“Thuật ngữ “Demand” (Cầu), được sử dụng trong rất nhiều hoàn cảnh khác
nhau, chính điều này thường gây ra sự nhầm lẫn hoặc hiểu sai trong phân tích. Chúng
ta thường nói tới đường cầu, biểu cầu, hàm cầu, điểm cầu. Nhưng khi các nhà kinh tế
học sử dụng thuật ngữ “demand “ là thể hiện diễn đạt mối quan hệ mà thường xuyên
được thể hiện trên đường cầu. Trong trường hợp này, cầu thể hiện số lượng mà người
tiêu dùng sãn sàng mua ở mọi mức giá khác nhau trong một khoảng thời gian nhất
định khi các yếu tố khác không thay đổi. Trong khái niệm trên có vấn đề quan trọng
khi nhắc tới thuật ngữ “demand” :
Cầu liên quan tới 3 yếu tố : giá cả, lượng và thời gian.
Cầu thể hiện ở số lượng nhiều trong mối quan hệ tổng thế chứ không
phải nói tới số lượng đơn thuần.
Cầu liên quan tới với giả định các yếu tố khác không thay đổi, đây là
một khái niệm rất hay được dùng trong phân tích kinh tế”.(Nick, 2005, 74)
“ Cầu là số lượng hàng hóa hay dịch vụ mà người tiêu dùng muốn mua và sẵn
sàng mua trong một khoảng thời gian nhất định dưới điều kiện các yếu tố khác không
thay đổi. Khung thời gian ở đây có thể là một giờ, một ngày, một tháng hay một
năm”.(Mark, 2005, 102).
Như vậy khi chúng ta nói tới cầu, chúng ta cần phải hiểu rõ được hai yếu tố là
khả năng mua và ý muốn sẵn sàng mua hàng hóa hay dịch vụ đó.
Cầu khác với nhu cầu. Nhu cầu là những mong muốn và nguyện vọng vô hạn
của con người. Và hầu hết những nhu cầu đó không được thoả mãn do sự khan hiếm.
Có nhu cầu song không có sức mua, không dẫn tới mong muốn do đó không phải là
cầu.
Lượng cầu là lượng hàng hóa và dịch vụ mà người mua sẵn sàng mua hoặc có
khả năng mua ở mức giá đã cho trong một thời gian nhất định(với giả định rằng tất cả
các yếu tố khác không đổi).
Khoa Kinh Tế
6
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
2.1.1.2. Luật cầu, đường cầu
Để thực hiện mục tiêu tối đa hóa lợi nhuân thì chủ sở hữu hoặc nhà quản lý
doanh nghiệp phải nắm rõ cầu về hàng hóa và dịch vụ mà đơn vị mình sản xuất ra.
Chức năng của cầu ở đây được khẩng định là một phưởng thức thể hiện mối quan hệ
giữa giá cả của hàng hóa dịch vụ mà công ty đưa ra với số lượng hàng hóa và dịch vụ
mà người tiêu dùng sãn lòng mua ở một thời gian cụ thể. Các nhà kinh tế học gọi mối
quan hệ đó là luật cầu.
“ Luật cầu chỉ ra rằng lượng cầu có mối quan hệ tỷ lịch với giá bán (với giả
định rằng các yếu tố khác không thay đổi) ”.(Thomas, 2005, 100). Giả sử thu nhập
không đổi, giá cả tăng thì số lượng hàng hóa hay dịch vụ người tiêu dùng có thể mua
được giảm xuống. Ngược lại, khi giá giảm thì số lượng hàng hóa hay dịch vụ họ có
thể mua được tăng lên. Ví dụ : khi thu nhập của người dân không đổi song giá cả của
mặt hàng áo sơ mi cao thì cầu của người tiêu dùng về áo sơ mi giảm xuống và họ sẽ
tìm mặt hàng khác thay thế áo sơ mi ( T – shirt ), còn khi giá bán áo sơ mi giảm
xuống thì người dân có cầu về áo sơ mi tăng lên.
Vậy làm thế nào để thể hiện lượng cầu, làm thế nào để cụ thể hóa một cách
giản đơn mối quan hệ giữa giá và lượng cầu như đã thể hiện trong luật cầu. Các nhà
kinh tế học đã đưa ra khái niệm đường cầu, đồng thời cũng đưa ra mô hình về hàm
cầu.
“Đường cầu là một đường mô tả mối quan hệ giữa số lượng hàng hóa hay
dịch vụ mà người tiêu dùng có khả năng mua ở các mức giá khác nhau khi mà các
yếu tố khác không thay đổi”. (Nick, 2005, 86).Theo quy ước, trục tung biểu diễn giá,
trục hoành biểu diễn lượng cầu.
Đồ thị 2.1. Đường cầu áo sơ mi nam.
Khoa Kinh Tế
7
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
Qua đồ thị ta thấy đường cầu về áo sơ mi nam của công ty cổ phần may là
đường có độ dốc âm. Cầu là toàn bộ đường cầu, song lượng cầu thể hiện thông qua
các điểm trên đường cầu, tại A là Q 1 chiếc, tại B là Q2 chiếc. Đường cầu áo sơ mi
cũng thể hiện đúng luật cầu.
2.1.1.3. Hàm cầu
Nếu chỉ xét sự biến đổi của lượng cầu theo giá, với giả định rằng các yếu tố
khác không thay đổi thì hàm cầu đơn giản có dạng như sau :
Hàm cầu: QD = a – bP
Trong đó: QD: lượng cầu
P: giá cả
Hệ số b: phản ánh sự nhạy cảm của lượng cầu mà phụ thuộc vào giá, nếu thay
đổi 1 đơn vị tiền tệ thì lượng cầu thay đổi b đơn vị hàng hóa.
Hệ số a: Nếu hàng hóa được cho không thì người tiêu dùng có nhu cầu hàng
hóa là bao nhiêu.
Tuy nhiên số lượng hàng hóa mà người tiêu dùng mua, cũng như sự biến đổi
của cầu không chỉ phụ thuộc vảo bản thân giá cả của hàng hóa đó mà còn phụ thuộc
vào các yếu tố khác như : giá cả của hàng hóa liên quan, kỳ vọng về sự thay đổi của
giá cả, thu nhập của người tiêu dùng, thị hiếu và thói quen của người tiêu dùng, ….
“ Hàm cầu là hàm thể hiện các nhân tố có ảnh hưởng tới cầu cũng như cách
thức mà các nhân tố này ảnh hưởng tới lượng cầu”.(Nick, 2005,86).
Hàm cầu cho một hàng hóa cụ thể có thể được diễn tả như sau :
QX = f [ PX,PY,Y,AX,T,O]
Trong đó :
QX : Lượng cầu của hàng hóa X
PX : Giá cả của hàng hóa X
PY : Giá cả của hàng hóa Y
Y : Thu nhập của người tiêu dùng
AX : Chi phí quảng cáo
T : Thị hiếu của người tiêu dùng
Khoa Kinh Tế
8
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
O : Các nhân tố khác.
Một sự thay đổi nhỏ của các nhân tố trên đều tạo áp lực thay đổi lượng cầu.
Lấy ví dụ : lượng cầu về những chiếc mũ sẽ tăng lên khi thị hiếu hay có sự thay đổi
trong phong cách thởi trang, lượng cầu về những chiếc mũ sẽ giảm đi khi những
chiếc mũ không còn hợp với xu hướng hay phong cách thời trang của người tiêu
dùng, với giả định rằng các yếu tố khác không thay đổi”.
2.1.2. Khái niệm về phân tích cầu
“Phân tích, hiểu theo nghĩa chung nhất là sự chia nhỏ sự vật và hiện tượng
trong mối quan hệ hữu cơ giữa các bộ phận cấu thành sự vật, hiện tượng đó”.
(Gái,2004,16).
Phân tich hoạt động kinh doanh là quá trình nghiên cứu, đánh giá toàn bộ quá
trình và kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, nhằm làm rõ chất lượng
hoạt động kinh doanh, những nguyên nhân ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh và các
nguồn tiềm năng cần được khai thác, trên cơ sở đó đề ra các phương án và giải pháp
nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh ở doanh ngiệp. (Sơn, 2005,20)
Dựa trên những khái niệm cơ bản về cầu cùng với khái niệm về phân tích, ta
có thể hiểu phân tích cầu là phân tích các nhân tố tác động, ảnh hưởng trực tiếp hay
gián tiếp tới lượng cầu. Phân tích cầu thực chất là một phần công việc của ước lượng
và dự báo cầu. Ước lượng và dự báo cầu chỉ thực hiện được dựa trên những kết quả
thu được từ phân tích cầu.
2.1.3. Các khái niệm về ước lượng và dự báo cầu
Ước lượng cầu là quá trình lượng hóa các mối quan hệ giữa lượng cầu và các
yếu tố tác động đến lượng cầu.
Dự báo cầu là quá trình tính toán cầu trong tưong lai dựa trên những phân tích
về xu thế biến động của các yếu tố tác động tới cầu.
Muốn dự báo cầu chính xác thì cần phải ước lượng cầu chính xác.
2.2. CÁC LÝ THUYẾT VỀ PHÂN TÍCH CẦU, ƯỚC LƯỢNG VÀ DỰ
ĐOÁN CẦU.
Để thực hiện tốt phân tích cầu, chúng ta phải nắm rõ cầu cá nhân và cầu thị
trường. Sự khác nhau là ở đâu ? Các yếu tố nào ảnh hưởng tới cầu ? Từ độ co giãn
của cầu, chúng ta sẽ phân tích được điều gì ? Và cuối cùng là nên lựa chọn phưởng án
nào để thực hiện ước lượng và dự báo cầu cho phù hợp ?
2.2.1 Cầu thị trường
Muốn hiểu về cầu thị trường trước hết ta phải hiểu khái niệm cầu cá nhân.
Cầu cá nhân là lượng hàng hóa hay dịch vụ mà từng cá nhân có khả năng mua
và sẵn sàng mua ở các mức giá khác nhau trong một thời gian nhất định với giả thiết
các yếu tố khác không thay đổi.
“Cầu thị trường là tổng hợp của các cầu cá nhân lại với nhau”. (Giao, 2003,
40).
Đường cầu thị trường là đường tổng hợp các đường cầu cá nhân và thể hiện số
lượng hàng hóa mà một nhóm người tiêu dùng có khả năng mua ở một vùng giá nhất
Khoa Kinh Tế
9
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
định. Đường cầu thị trường có thể bao gồm đường cầu của tất cả người tiêu dùng có
trên thị trường, nhưng cũng có thể chỉ bao gồm đường cầu của một nhóm người tiêu
dùng mà mua cùng một loại hàng hóa từ một nhà cung cấp cụ thể. Đường cầu thị
trường được thực hiện theo nguyên tắc cộng ngang các đường cầu cá nhân, ở mọi
mức giá, cộng lần lượt số lượng hàng hóa của mỗi người tiêu dùng.
Đường cầu thị trường được xây dựng từ đường cầu cá nhân. Vậy chúng ta phải
xác định đường cầu của từng cá nhân người tiêu dùng
a, Cách xây dựng đường cầu cá nhân
Giả sử một người tiêu dùng với một mức thu nhập cho trước, chi tiêu vào hai
loại hàng hóa là sản phẩm áo sơ mi nam của công ty May 10 (X) và sản phẩm áo sơ
mi nam của công ty may Nhà Bè (Y).
Ban đầu lựa chọn tiêu dùng tối ưu là điểm E 1 là điểm tiếp xúc giữa đường U1
và I1, tại E1 người tiêu dùng này có
sản phẩm áo sơ mi nam của may 10 và
sản phẩm áo sơ mi nam của may Nhà Bè. Song vì một lý do nào đó khiến giá áo sơ
mi May 10 tăng lên, điều này làm cho ngân sách của người tiêu dùng xoay vào trong
từ I1 sang I2. Ngân sách thay đổi, lúc này điểm lựa chọn tiêu dùng tối ưu là E 2 là giao
điểm của đường U2 và I2. Tại đây người tiêu dùng phải giảm lượng áo sơ mi của may
10 mà tăng lượng áo sơ mi của may Nhà Bè. Khi giá áo sơ mi may 10 tăng làm cho
lượng cầu về nó giảm từ
xuống từ
.
Từ đó ta xác định được đường cầu cá
nhân về áo sơ mi nam là là đường D đi qua hai điểm A và B. (Minh hoạ phụ lục số 1).
b, Cách xây dựng đường cầu thị trường
Như đã phân tích ở trên, đường cầu thị trường là tổng hợp của các đường cầu
cá nhân.
Đồ thị 2.2. Xây dựng đường cầu thị trường vể sản phẩm áo sơ mi nam
Khoa Kinh Tế
10
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
Giả sử trên thị trường có 2 cá nhân tiêu dùng mặt hàng áo sơ mi nam của công
ty May 10 : DA, DB. Tại mức giá P1, ta có lượng cầu của thị trường
=
+
Khi mức giá tăng từ P1 lên P2, lượng cầu của hai cá nhân A và B đều giảm từ
về
,QB1 về QB2, kéo theo sự giảm xuống của lượng cầu thị trường, lượng cầu
thị trường lúc này là
=
+
Đường cầu thị trường được xác định qua hai điểm E (
,
P1) và F(
.P2)
trên đồ thị 2.3. Đường cầu thị trường là một đường có độ dốc âm và thoải hơn đường
cầu cá nhân.
2.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng tới cầu
Tác giả Nick Wilkinson đã chia các nhân tố ảnh hưởng tới cầu theo hai nhóm
chính : nhóm các nhân tố kiểm soát được và nhóm các nhân tố không kiểm soát được.
2.2.2.1. Nhóm các nhân tố chủ quan
Nhóm các nhân tố kiểm soát được mà ảnh hưởng tới cầu gồm có : giá cả của
bản thân hàng hóa, hàng hóa (sản phẩm) ,các chưởng trình xúc tiến, địa điểm.
a, Bản thân giá cả hàng hóa
Giá cả của bản thân hàng hóa ảnh hưởng trực tiếp tới lượng cầu vè hàng hóa
đó. Khi giá tăng lên thì lượng cầu về hàng hóa đó giảm xuống và ngược lại (xét trong
trường hợp các yếu tố khác không có sự biến đổi)
b, Sản phẩm
Chất lượng của sản phẩm hay hàng hóa có ảnh hưởng trực tiếp tới lượng cầu
về hàng hóa đó. Mỗi một sản phẩm đều có tính năng công dụng riêng. Với những sản
Khoa Kinh Tế
11
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
phẩm có giá thành cao và công nghệ sản xuất tiên tiến như điện thoại di động thì
người tiêu dùng thường tìm kiếm một sản phẩm có thiết kế tốt, kích thước nhỏ gọn,
tính năng đa dạng, có nhiều ứng dụng mạng, một thưởng hiệu nổi tiếng ….. Ngược
lại với một sản phẩm có giá thành rẻ như kem đánh răng thì dường như người tiêu
dùng không chỉ quan tâm tới công dụng của nó với răng miệng mà còn chú trọng vào
hưởng thơm, sự tiện dụng trong tiêu dùng. Người tiêu dùng thường đòi hỏi một sản
phẩm với nhiều tính năng và phù hợp với mọi tầng lớp khách hàng. Điều này rất quan
trọng cho các nhà hoạch định cũng như nhà quản lý trong việc thiết kế, tìm kiếm và
đưa ra thị trường những dòng sản phẩm mới.
c, Các chương trình xúc tiến
Các chưởng trình xúc tiến thường là những hoạt động cộng đồng của công ty
với nguời tiêu dùng nhằm khuyến khích mua sản phẩm của mình. Hay nói cách khác
là một trong hoạt động quảng bá giới thiệu sản phẩm của doanh nghiệp. Nội dung
của các chưởng trình xúc tiến thường là sự kết hợp các hoạt động như quảng cáo, các
chưởng trình xúc tiến bán hàng cộng đồng (hội chợ)… Các chưởng trình này ảnh
hưởng tới việc tiêu dùng và cũng tạo ảnh hưởng tới lượng cầu về sản phẩm của doanh
nghiệp.
d, Đia điểm
Một địa điểm bán hàng thuận lợi sẽ thu hút nhiều khàng và qua đó gia tăng
lượng cầu đói với sản phẩm. Lựa chọn điểm bán hàng thuận lợi có ý nghĩa quan trọng
trong chiến lược marketing của doanh nghiệp.
2.2.2.2. Nhóm các nhân tố khách quan
Tác giả Nick Wilkinson đã phân tích nhóm các nhân tố không kiểm soát được
mà ảnh hưởng tới cầu gồm có những nhân tố sau : thu nhập, thị hiếu, chính sách của
chính phủ, đối thủ cạnh tranh, nhân khẩu học, yếu tố thời tiết, yếu tố mùa vụ, nhân tố
vĩ mô, thể chế ,công nghệ, giá của hàng hóa thay thế và bổ sung, và kỳ vọng của
người tiêu dùng.
a, Thu nhập
Đây là nhân tố rất quan trọng có ảnh hượng quyết định đối với lượng cầu của
bất kỳ hàng hóa nào. Thu nhập ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng thanh toán và chi
tiêu của người tiêu dùng. Khi thu nhập của người tiêu dùng tăng lên thì họ sẽ chi tiêu
nhiều hơn vào việc mua sắm để nâng cao chất lượng cuộc sống. Hàng hóa có 2 loại là
hàng hóa thông thường và hàng hóa thứ cấp. Đối với hàng hóa thông thường, khi thu
nhập của người tiêu dùng tăng lên thì cầu về hàng hóa thông thường tăng lên, cầu về
hàng hóa thứ cấp giảm và ngược lại. Điều này được thể hiện qua sơ đồ đường Engel.
Đồ thị 2.3. Sơ đồ đường Engel
Khoa Kinh Tế
12
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
Thu
Nhập
Hàng hóa
thứ cấp
Hàng hóa
thông
thường
Số lượng
b, Thị hiếu
Rất khó để xác định và tính toán thị hiếu(sở thích) của người tiêu dùng vì thị
hiếu liên quan tới tính cách và đặc điểm của từng người. Có thể chia thị hiếu theo hai
cấp độ, sở thích mang tính chất tạm thời, sở thích mang tính chất cố định .Sở thích
mang tính chất tạm thời thường thể hiện rõ ở những sản phẩm chịu ảnh hưởng của xu
thế thời trang như : quần áo, giày dép, mũ nón … và đôi khi có cả các chưong trình
giải trí nữa. Đối với loại thị hiếu thứ hai, người tiêu dùng ở khắp các quốc gia đều có
thị hiếu với nhóm sản phẩm này ví dụ như Coke, ti vi, tủ lạnh. Tất nhiên, thị hiếu là
một nhân tố không kiểm soát được song các công ty luôn nỗ lực tìm hiểu ảnh hưởng
của thị hiếu tới lượng cầu thông qua các chưởng trình, chiến dịch quảng cáo.
c, Chính sách của chính phủ
Chính sách của chính phủ gây ra ảnh hưỏng ở cả tầm vi mô và vĩ mô. Chính
phủ đôi khi khuyến khích hay hạn chế ,nghiêm cấm chúng ta mua những sản phẩm
này sản phẩm kia. Đối với nhóm sản phẩm như thuốc lá, rươu, thuốc ( tuy nhiên trong
thực tế rất khó hạn chế ), vũ khí, những sản phẩm mà việc tiêu dùng có thể tổn hại tới
môi trương vĩ mô sẽ bị hạn chế hoặc cấm tiêu thụ. Các biện pháp hạn chế mà chính
phủ sử dụng là các hàng rào : hàng rào thuế quan, hạn ngạch và hàng rào phi thuế
quan như các tiêu chuẩn kiểm định, đo lường chất lượng. Những biện pháp đó đều
ảnh hưởng tới lượng cầu.
d, Đối thủ cạnh tranh
Giá cả không phải là nhân tố duy nhất mà các công ty còn cạnh tranh với nhau
theo nhiều cách thức : cạnh tranh bằng chất lượng, cạnh tranh bằng thưởng hiệu.
Công ty nào có lợi thế cạnh tranh có thể làm lượng cầu tăng lên hoặc ngược lại.
e, Nhân khẩu học
Nhân khẩu học không chỉ bao gồm quy mô dân số. Dân số trong từng độ tuổi
ảnh hưởng tới lượng cầu về hàng hóa theo nhiều cách khác nhau. Khi dân số nam
Khoa Kinh Tế
13
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
trong độ tuổi 23-55 trên địa bàn Hà Nội tăng nhanh thì cầu về áo sơ mi nam của công
ty May 10 cũng tăng lên theo .
f, Giá cả của hàng hóa thay thế hoặc bổ sung
Hàng hóa bổ sung là hàng hóa được sử dụng đồng thời với hàng hóa khác, hai
hàng hóa này dùng chung cho nhau thì mới phát huy tác dụng. Ví dụ xăng – xe máy,
điện – các đồ dùng bằng điện, …. Đối với hàng hóa bổ sung, khi giá của một hàng
hóa này tăng lên thì cầu đối với hàng hóa bổ sung kia sẽ giảm đi.
Hàng hóa thay thế là hàng hóa có thể sử dụng thay thế cho hàng hóa khác. Khi
giá của một loại hàng thay đổi thì cầu đối với hàng hóa kia cũng thay đổi. Ví dụ như
Nescafe và cafe G7 là hai hàng hóa thay thế. Khi giá cafe G7 tăng lên thì cầu đối với
Nescafe sẽ tăng lên.
g, Các loại kỳ vọng
Cầu đối với hàng hóa, dịch vụ sẽ thay đổi phụ thuộc vào các kỳ vọng hay sự
mong đợi của người tiêu dùng. Nếu người tiêu dùng hi vọng rằng giá cả của hàng
hóa nào đó sẽ giảm xuống trong tương lai thì cầu hiện tại đối với hàng hóa của họ sẽ
giảm xuống và ngược lại…
h, Các yếu tố khác
- Yếu tố thời tiết: Thơi tiết ,hạn hán, mưa lũ hay nhiệt độ tăng lên cao đều có
ảnh hưởng tới lượng cầu các sản phẩm mà chịu sự chi phối nhiều của thời tiết.
- Yếu tố mùa vụ : Rất nhiều sản phẩm có cầu theo mùa vụ như : du lịch, khách
sạn, trang sức, nhà hàng. Lượng cầu về nhóm sản phẩm này tăng lên vào đúng mùa,
hay dịp tiêu thụ và ngược lại.
- Nhân tố vĩ mô: Nhân tố vĩ mô bao gồm : thu nhập, lạm phát, tỷ lệ lãi suất, tỷ
lệ thất nghiệp … Sự tăng, giảm hay biến động của các nhân tố này ảnh hưởng tới cả
phía các công ty cũng như doanh nghiệp do đó mà tác động tới lượng cầu.
- Nhân tố thuộc về thể chế: Nhóm nhân tố này bao gồm các nhân tố như cơ sở
hạ tầng, viễn thông, giao thông, hệ thống pháp luật, hệ thống chính trị. Lấy ví dụ, một
quốc gia có hệ thống giao thông nghèo nàn thì cầu về xe ôtô sẽ giảm và ngược lại.
- Nhân tố công nghệ: Nhân tố công nghệ có ảnh hưởng gián tiếp tới lượng
cầu. Những sản phẩm có công nghệ thiết kế cao thì thường có giá cao hơn so với sản
phẩm khác, điều này cũng chi phối tới lượng cầu của sản phẩm đó.
2.2.2.3. Độ co dãn của cầu.
Độ co dãn của cầu là một chỉ tiêu phản ánh phầm trăm thay đổi của lượng cầu
khi các nhân tố ảnh hưởng tới lượng cầu như : giá cả của hàng hóa đó, thu nhập, giá
của hàng hóa liên quan thay đổi 1 % (với điều kiện là các nhân tố khác không thay
đổi).
Tuỳ theo dạng biến ảnh hưởng ta có các loại co dãn của cầu đối với giá cả của
hàng hóa đó, co dãn chéo của cầu đối với giá cả hàng hóa khác, co dãn của cầu đối
với thu nhập.
Khoa Kinh Tế
14
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
Co dãn của cầu đối với giá cả hàng hóa đó
- Công thức :
=
Trong đó : %∆Q là phần trăm thay đổi lượng cầu
%∆P là phần trăm thay đổi của giá cả hàng hóa đó.
- Ý nghĩa : Nghiên cứu độ co dãn của cầu theo giá có ý nghĩa đặc biệt quan
trọng đối với một doanh nghiệp. Khi
giá hàng hóa, khi
> 1, muốn tối đa hóa doanh thu phải giảm
< 1, muốn tối đa hóa doanh thu thì tăng giá bán hàng hóa vì
điểm tối đa hóa doanh thu chính là điểm mà
= 1.
Co dãn của cầu đối với thu nhập
- Công thức :
=
Với %∆I là phần trăm thay đổi của thu nhập
- Ý nghĩa : Nếu một doanh nghiệp khi phân tích độ co dãn theo thu nhập mà có
là một số dương tức là doanh nghiệp đang cung cấp cho thị trường hàng hóa
thông thường. Nếu kỳ vọng về thu nhập của người dân tăng cao thì doanh nghiệp
cũng nên có kế hoạch chuẩn bị tăng lượng hàng cung ứng cho thị trường và ngược
lại.
Co dãn chéo của cầu, đối với giá cả hàng hóa khác
- Công thức :
=
Với %∆PY là phần trăm thay đổi của giá cả hàng hóa Y
Ý nghĩa : Trong nền kinh tế thị trường như hiện nay, cạnh tranh gay gắt, một
sản phẩm có rất nhiều sản phẩm tương tự thay thế. Do đó việc tính toán chính xác
được
sẽ giúp doanh nghiệp chủ động được kế hoạch kinh doanh của mình.
2.2.3. Vai trò của phân tích, ước lượng và dự báo cầu
2.2.3.1 Vai trò của phân tích, ước lượng và dự báo cầu
Cầu thể hiện thị hiếu và khả năng mua của người tiêu dùng. Nguời tiêu dùng là
nhân tố quan trọng quyết định sự thành bại của doanh nghiệp. Nếu sản phẩm của
doanh nghiệp được người tiêu dùng đón nhận, doanh nghiệp đó sẽ tồn tại và ngược
lại. Công tác phân tích ước lượng và dự báo cầu giữ vai trò quan trọng.
- Chủ động được kế hoạch, chiến lược sản xuất kinh doanh của mình : Khi có
con số dự đoán cầu về một sản phẩm trong tương lai, chủ doanh nghiệp sẽ chủ động
Khoa Kinh Tế
15
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
được nguồn nguyên liệu đầu vào, cũng như chủ động quá trình sản xuất, và chuẩn bị
tốt khâu phân phối, điẻm bán hàng.
- Nâng cao năng lực cạnh tranh : Ước lượng và dự báo cầu, trong đó có tiến
hành phân tích, khảo sát hành vi, thái độ, mức độ tín nhiệm của khách hàng đối với
doanh nghiệp .. Trong các doanh nghiệp nếu công tác dự báo được thực hiện một
cách nghiêm túc còn tạo điều kiện nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường và
đồng thời giảm thiểu rủi ro trong kinh doanh.
- Nâng cao hiệu quả kinh doanh : Nhờ có dự báo cầu thường xuyên và kịp
thời, các nhà quản trị doanh nghiệp có khả năng kịp thời đưa ra những biện pháp điều
chỉnh các hoạt động kinh tế của đơn vị mình nhằm thu được hiệu quả sản xuất kinh
doanh cao nhất.
2.2.3.2. Một số phương pháp ước lượng và dự báo cầu
a, Các phương pháp ước lượng cầu
Phương pháp điều tra nghiên cứu người tiêu dùng.
Điều tra người tiêu dùng là việc xem họ phản ứng, đánh giá ra sao khi có
những thay đổi liên quan tới giá cả của hàng hóa đó và các yếu tố khác của cầu như
giá cả của hàng hóa liên quan, thu nhập, vv….
Thông thường doanh nghiệp dùng các mẫu để điều tra hoặc cũng có thể tiến
hành điều tra thông qua quan sát hành vi của người tiêu dùng. Quan sát hành vi của
người tiêu dùng là cách thu thập thông tin về sở thích của người tiêu dùng thông và
việc quan sát hành vi và thói quen mua sắm của họ.
Doanh nghiệp cũng có thể quan sát hành vi người tiêu dùng qua phưởng pháp
thử nghiệm. Người tiêu dùng được cho tiền để mua hàng hóa tại một cửa hàng. Tại đó
người ta sẽ thấy thái độ của người tiêu dùng đối với các thay đổi của giá cả hàng hóa,
của bao bì, của giá cả hàng hóa liên quan khác và các nhân tố ảnh hưởng tới cầu
khác.
Phương pháp thị trường
Đây là phưởng pháp lựa chọn những thị trường có đặc điểm kinh tế xã hội
giống nhau, sau đó tiến hành thay đổi giá của thị trường đó, thay đổi hình thức xúc
tiến bán hàng va ghi lại phản ứng của người tiêu dùng.
Phương pháp hồi quy
Phân tích hồi quy là phưởng pháp cơ bản để ước lượng hàm cầu .
Để ước lượng hàm cầu, ta thường sử dụng dạng hàm cầu đặc trưng, hàm tuyến
tính hoặc phi tuyến. Vì cầu là hàm số phụ thuộc vào nhiều biến số, trong đó có những
biến số rất khó quan sát và lượng hóa được như thị hiếu do đó khi ước lượng hàm cầu
chúng ta phải xác định đựơc biến độc lập, căc cứ vào tình hình cụ thể để sử dụng
phép hồi quy cho phù hợp.
b, Các phương pháp dự đoán cầu
Dự đoán theo chuỗi thời gian
Khoa Kinh Tế
16
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
Thực chất của phưởng pháp này là việc xác định hàm hồi quy của cầu theo
thời gian. Căn cứ vào hàm hồi quy của cầu theo thời gian đề tính giá trị tương lai của
cầu ở giai đoạn tiếp theo.
Theo phương pháp này, biến cần dự báo sẽ được cho là tăng hay giảm một
cách tuyến tính theo thời gian : Qt = a + bt
Sử dụng phân tích hồi quy để ước lượng các giá trị của a và b.
t
Nếu b>0 : biến cần dự báo tăng theo thời gian
Nếu b<0 : biến cần dự báo giảm theo thời gian
Nếu b = 0 : biến cần dự báo tăng theo thời gian
Ý nghĩa thống kê của xu hướng cũng được thể hiện qua việc xem xét giá trị pvalue.
Dự đoán theo chu kỳ -mùa vụ
Dữ liệu theo chuỗi thời gian có thể thể hiện sự biến động đều đặn theo chu kỳ,
mùa vụ, ước lượng theo xu hướng tuyến tính này kết hợp với sử dụng biến giả (thể
hiện tính chất mùa vụ, chu kỳ), ta cũng có thể dự đoán được lượng cầu ở giai đoạn
tiếp theo.
Nếu có N giai đoạn mùa vụ thì ta sử dụng N-1 biến giả. Mỗi biến giả được tính
cho một giai đoạn mùa vụ và biến giả bằng 1 nếu quan sát rơi vào giai đoạn đó và
nhận giá trị bằng 0 nếu quan sát rơi vào giai đoạn khác.
Dạng hàm :
Qt = a +bt+c1D1 + c2 D2 + ….+ cn-1Dn-1
Dự đoán bằng các mô hình kinh tế lượng
Để dự đoán cầu qua mô hình kinh tế lượng, chúng ta cần ước lượng hàm cầu
thực nghiệm và kiểm định tính chính xác của hàm cầu đó. Để thực hiện dự báo, ta
phải đi dự báo giá trị tương lai của các biến độc lập từ đó sẽ dự báo được giá trị tương
lai của cầu.
Dự đoán theo ý kiến chuyên gia
Đây là phương pháp mà doanh nghiệp dựa trên những nhận định, phân tích
của các chuyên gia trong ngành của mình hoặc những dự báo của chỉnh phủ trong
một khoảng thời gian nhất định từ đó xây dựng nên kế hoạch sản xuất phù hợp với
lượng cầu mà các chuyên gia đã đưa ra.
2.3. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI NĂM TRƯỚC
Qua quá trình tìm hiểu, tôi đã tiếp cận với một số đề tài về phân tích và dự báo
cầu cùng một số đề tài liên quan tới ngành dệt may của một số tác giả như sau :
“Hoàn thiện công nghệ xúc tiến thương mại mặt hàng áo sơ mi tại công ty
May 10” của tác giả Trần Nguyệt Minh, Luận văn tốt nghiệp khoa Kinh doanh
thưởng mại năm 2004. Đề tài đã tập trung đi sâu các giải pháp xúc tiến thưởng mại
mặt hàng áo sơ mi, trên cả thị trường nội địa và thị trường quốc tế. Song đề tài chưa
Khoa Kinh Tế
17
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
có sự phân tích chuyên sâu những yếu tố nào ảnh hưởng quyết định tới cầu áo sơ mi
trên thị trường nội địa, đồng thời cũng không dự đoán được lượng cầu về áo sơ mi
trên thị trường nội địa.
Với đề tài “Phân tích nhu cầu và giải pháp phát triển thị trường dịch vụ tư
vấn nhà đất ở khu vực phía Bắc của công ty cổ phần Hoàn Đạt” - Luận văn tốt
nghiệp khoa Kinh tế năm 2007. Đối tượng nghiên cứu của đề tài này là dịch vụ.
Trong đề tài, tuy tác giả đã có sự phân tích chuyên sâu những yếu tố ảnh hưởng tới
dịch vụ tư vấn song điểm yếu của đề tài là chưa áp dụng được phần mềm kinh tế
lượng trong phân tích.
Còn với đề tài “Phân tích cầu và một số giải pháp phát triển ngành hàng dệt
may tại thị trường Hà Nội của công ty TNHH Khăn Việt” - Luận văn khoa kinh tế
năm 2008 của tác giả Nguyễn Kim Mạch. Điểm mạnh của đề tài này là nguồn số liệu
phong phú cả số liệu thứ cấp và sơ cấp song trong đề tài lại chưa vận dụng được
phầm mềm SPSS vào phân tích phiếu điều tra, ý kiến của người tiêu dùng.
Theo cách tiếp cận của tác giả Nguyễn Thị Lệ với đề tài : “Phân tích và dự
báo cầu mặt hàng sữa của công ty TNHH thưởng mại FCM trên địa bàn Hà Nội
đến năm 2010” - Luận văn tốt nghiệp khoa kinh tế năm 2008. Đề tài đã đi sát vào
mục tiêu nghiên cứu, có đầy đủ số liệu thứ cấp và sơ cấp, đã ứng dụng được phần
mềm kinh tế lượng (Eview và SPSS) trong phân tích. Song đối tượng của đề tài là
mặt hàng sữa và thời gian đưa ra dự báo ngắn chỉ tới năm 2010.
Nhìn chung, các đề tài liên quan tới dệt may đều chủ yếu tập trung phân tích,
thúc đẩy xuất khẩu sang các thị trường(Mỹ, Nhật, EU), ít chú trọng tới thị trường nội
địa. Công tác phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới cầu trong nước còn bị bỏ qua, thị
trường tiêu thụ nội địa không được chú trọng. Do vậy đề tài “Phân tích và dự báo
cầu sản phẩm áo sơ mi trên địa bàn Hà Nội tới năm 2015” mang tính mới phù hợp
với sự phát triển của ngành dệt may khi hướng về thị trường nội địa.
2.4. PHÂN ĐỊNH NỘI DUNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI
Căn cứ vào tính cấp thiết của đề tài, tôi đã lựa chọn đề tài “Phân tích và dự báo
cầu sản phẩm áo sơ mi trên địa bàn Hà Nội tới năm 2015”.
Những vấn đề nghiên cứu trong đề tài gồm có :
Nghiên cứu cầu và các nhân tố mà ảnh hưởng tới cầu của một mặt hàng cụ thể
là mặt hàng áo sơ mi nam của công ty cổ phần May 10. Xác định xem nhân tố nào có
ảnh hưởng rõ rệt nhất tới lượng cầu về sản phẩm sơ mi nam của May 10 (giá cả, chất
lượng sản phẩm hay giá bán sản phẩm của đối thủ cạnh tranh…)
Phân tích các phương pháp ước lượng và dự báo cầu. Ứng dụng cụ thể vào
phân tích, ước lượng và dự báo mặt hàng áo sơ mi nam của công ty cổ phần May 10.
Cụ thể sử dụng phương pháp OLS để ước lượng cầu, dư đoán theo mô hình kinh tế
lượng và theo chuỗi thời gian.
Khoa Kinh Tế
18
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
Tìm hiểu hoạt động kinh doanh của công ty, cụ thể là việc kinh doanh sản
phầm áo sơ mi trên thị trường nội địa, tập trung đi sâu phân tích chính ở thị trường
Hà Nội, doanh số, sản lượng bán ra qua các năm ra sao, dòng sơ mi nào của công ty
đựơc tiêu thụ nhiểu nhất, xu hướng tiêu thụ của các dòng sản phẩm này ra sao ?
Dựa vào kết quả ước lượng và dự báo cầu cùng với việc khảo sát người tiêu
dùng, từ đó đưa ra một số giải pháp đẩy mạnh việc tiêu thụ sản phẩm áo sơ mi trên thị
trường Hà Nội .
Qua quá thực hiện đề tài cộng với những phân tích của tôi, đề tài cơ bản đã
trả lời đựơc những câu hỏi sau ?
Trong giai đoạn phục hồi kinh tế này ,cầu về sản phẩm áo sơ mi nam sẽ tăng
hay giảm hay có những nhân tố nào tác động trực tiếp tới cầu về mặt hàng này ?
Mặt hàng áo sơ mi nam của công ty được người tiêu dùng đánh giá ra sao về
chất lượng, mẫu mã, giá cả, kiểu dáng.
Trong thời gian tới, công ty cần có những biện pháp gì để tăng cường năng lực
phân tích và dự báo cầu đối với các sản phẩm của công ty mình ?
Trong giai đoạn phục hồi kinh tế này, công ty nên chú trọng vào nhóm giải
pháp nào đề đẩy mạnh việc tiêu thụ sản phẩm trên thị trường nội địa ?
CHƯƠNG III
THỰC TRẠNG CẦU VỀ SẢN PHẨM ÁO SƠ MI NAM CỦA
CÔNG TY MAY 10 TRÊN ĐỊA BÀN HÀ NỘI TỚI NĂM 2015
3.1. PHƯƠNG PHÁP HỆ NGHIÊN CỨU VÀ PHÂN TÍCH CẦU
3.1.1. Phương pháp thu thập, tổng hợp phân tích dữ liệu
3.1.1.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
Để thu thập dữ liệu cho luận văn này, tôi đã lập phiếu khảo sát điều tra trắc
nghiệm đối với 100 người tiêu dùng nhằm thu thập tình hình thực tế việc tiêu dùng
sản phẩm áo sơ mi nam của công ty May 10. Cuộc khảo sát điều tra được tiến hành
như sau :
- Đối tượng chọn mẫu : Những khách hàng đã mua và có nhu cầu tiêu dùng
sản phẩm áo sơ mi nam của công ty May 10.
- Phạm vi chọn mẫu : Trên địa bàn thành phố Hà Nội cũ. Cụ thể như sau : Cầu
Giấy (40 phiếu), Tây Hồ (10 phiếu), Long Biên (20 phiếu), Thái Hà (20 phiếu), siêu
thị Hapro Trâu Quỳ (10 phiếu).
- Ngoài việc thu thập ý kiến người tiêu dùng qua phiếu điều tra trắc nghiệm,
tôi còn tiến hành phỏng vấn một số khách hàng những câu hỏi sau :
+ Quý khách đánh giá ra sao về chất lượng phục vụ của nhân viên bán hàng ?
Khoa Kinh Tế
19
Đào Thị Vân Anh K42-F1
Luận văn tốt nghiệp
Trường Đại Học Thương Mại
+ Quý khách đánh giá thế nào về hệ thống cửa hàng, đại lý của May 10 từ
khâu bố trí biển hiệu, trình bày sản phẩm. … ?
- Quy mô chọn mẫu : Phát ra 100 phiếu, phiếu thu về 100.
3.1.1.2. Phương pháp tổng hợp, phân tích dữ liệu
Sau khi thu về 100 phiếu điều tra, tôi đã tiến hành tổng hợp, phân tích phiếu
điều tra thông qua việc sử dụng phần mềm SPSS. Cuộc điều tra lấy ý kiến của khách
hàng cũng đảm bảo tính chất đại diện cho tất cả các khách hàng tiêu dùng sản phẩm
áo sơ mi nam trên địa bàn Hà Nội cũ.
3.1.1.3. Phương pháp thống kê
Luận văn của tôi có sử dụng số liệu thống kê. Cụ thể là các số liệu thống kê về
dân số nam trung bình của Hà Nội, về thu nhập của người dân Hà Thành ( nguồn tổng
cục thống kê ), số liệu thống kê về giá bán sản phẩm áo sơ mi nam của May 10 và
Việt Tiến qua các năm.
3.1.2. Phương pháp kinh tế lượng
Phương pháp kinh tế lượng là phương pháp phổ biến dùng trong phân tích
kinh tế. Phương pháp phân tích kinh tế lượng mà tôi đã lựa chọn trong đề tài này là
phương pháp phân tích kinh tế lượng dựa vào phần mềm SPSS. Đề tài của tôi tập
trung đi sâu phân tích về mặt hàng chiến lược chủ lực của công ty May 10 đó là mặt
hàng áo sơ mi nam.
Như chúng ta đã biết, thị trường áo sơ mi nam là thị trường mà giá bán do nhà
sản xuất đặt ra. Do đó phương pháp ước lượng ở đây là phương pháp OLS.
Nội dung ước lượng về hàm cầu của sản phẩm áo sơ mi nam như sau :
Bước 1 : Xác định phương trình đường cầu.
Bước 2 : Thu thập dữ liệu về các biến trong cầu.
Bước 3 : Ước lượng cầu của ngành bằng phương pháp OLS.
Cụ thể nội dùng các bước như sau :
Thứ nhất : Xác định hàm cầu thực nghiệm về sản phẩm áo sơ mi nam
Hàm cầu tổng quát có dạng như sau : Q = f ( P, M, Pr, T, Pe, N )
Trong đó :
Q : Lượng cầu về sản phẩm áo sơ mi nam.
P : Giá cả sản phẩm áo sơ mi nam của May 10
Pr : Giá cả của những hàng hóa liên quan
N : Số lượng người mua ở Hà Nội
Pe : Giá kỳ vọng của người tiêu dùng
T : Thị hiếu của người tiêu dùng
Do khó khăn trong việc thu thập số liệu về thị hiếu, kỳ vọng của khách hàng.
Do đó hàm cầu về sản phẩm áo sơ mi nam của công ty May 10 có dạng như sau :
Q = f( P, M, Pr, N )
Từ đó, ta có hàm cầu thực nghiệm có dạng
Q = a + bP + cM + dPr+ eN.
Dấu của các hệ số b, c, d, e lần lượt như sau :
b mang dấu âm theo tính chất của luật cầu
c mang dấu dương vì áo sơ mi là hàng hóa thông thường
Khoa Kinh Tế
20
Đào Thị Vân Anh K42-F1
- Xem thêm -