B GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C À N NG
CHÂU VĂN PHÚC
\
QU N TR R I RO TÍN D NG
TRONG CHO VAY DOANH NGHI P
T I NGÂN HÀNG THƯƠNG M I C
PH N
SÀI GÒN - HÀ N I
CHI NHÁNH QU NG NAM
LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH
à N ng- Năm 2013
B GIÁO D C VÀ ÐÀO T O
Ð I H C ÐÀ N NG
CHÂU VĂN PHÚC
\
QU N TR R I RO TÍN D NG
TRONG CHO VAY DOANH NGHI P
T I NGÂN HÀNG THƯƠNG M I C
PH N
SÀI GÒN - HÀ N I
CHI NHÁNH QU NG NAM
Chuyên ngành: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
Mã s : 60.34.20
LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH
Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS NGUY N NG C VŨ
Ðà N ng – Năm 2013
L I CAM OAN
Tôi cam oan ây là công trình nghiên c u c a riêng tôi.
Các s li u, k t qu nêu trong lu n văn là trung th c và chưa t ng
ư c ai công b trong b t c công trình nào khác.
Tác gi
Châu Văn Phúc
M CL C
M
U.......................................................................................................... 1
1. Tính c p thi t c a
tài ........................................................................ 1
2. M c tiêu nghiên c u.............................................................................. 2
3.
i tư ng và ph m vi nghiên c u......................................................... 2
4. Phương pháp nghiên c u....................................................................... 3
5. K t c u
tài......................................................................................... 3
6. T ng quan tài li u nghiên c u............................................................... 4
CHƯƠNG 1. CƠ S
LÝ LU N V QU N TR R I RO TÍN D NG
TRONG CHO VAY DOANH NGHI P TRONG NGÂN HÀNG
THƯƠNG M I .............................................................................................. 8
1.1.T NG QUAN V
HO T
R I RO VÀ R I RO TÍN D NG TRONG
NG C A NGÂN HÀNG THƯƠNG M I: ............................. 8
1.1.1. Khái ni m v r i ro và phân lo i r i ro trong ho t
ng NHTM .. 8
1.1.2. Khái ni m v r i ro tín d ng trong NHTM.................................. 10
1.2.QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY DOANH
NGHI P T I NGÂN HÀNG THƯƠNG M I.......................................21
1.2.1.
c i m c a các khách hàng Doanh nghi p trong công tác qu n
tr r i ro tín d ng ..................................................................................... 21
1.2.2. Qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay doanh nghi p t i các NHTM 25
K T LU N CHƯƠNG 1 ...........................................................................33
CHƯƠNG 2. TH C TR NG CÔNG TÁC QU N TR R I RO TÍN
D NG TRONG CHO VAY DOANH NGHI P T I NGÂN HÀNG
TMCP SÀI GÒN – HÀ N I CHI NHÁNH QU NG NAM................34
2.1. GI I THI U V NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN – HÀ N I CHI
NHÁNH QU NG NAM..............................................................................34
2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n ................................................ 34
2.1.2. B máy t ch c và các ho t
2.1.3. Tình hình ho t
ng kinh doanh c a SHB Qu ng Nam.. 35
ng kinh doanh c a SHB Qu ng Nam t năm
2010 – 2012............................................................................................. 35
2.2. TH C TR NG QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO
VAY DOANH NGHI P T I NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN – HÀ
N I CHI NHÁNH QU NG NAM............................................................41
2.2.1.
nh hư ng qu n tr r i ro tín d ng và công tác t ch c qu n tr r i
ro tín d ng
i v i khách hàng doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam ...... 41
2.2.2. Th c tr ng công tác qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay Doanh
nghi p t i SHB Qu ng Nam: .................................................................. 43
2.3. K T QU QU N TR R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY
DOANH NGHI P T I SHB QU NG NAM...........................................52
2.3.1. M c gi m t l n x u .................................................................. 52
2.3.2. M c gi m t l xóa n ròng.......................................................... 59
2.4.
ÁNH GIÁ CHUNG CÔNG TÁC QU N TR R I RO TÍN
D NG TRONG CHO VAY DOANH NGHI P T I SHB QU NG
NAM...............................................................................................................59
2.4.1. Nh ng i m
t ư c.................................................................... 59
2.4.2. Nh ng i m còn t n t i................................................................. 60
2.4.3. Các nguyên nhân nh hư ng
n công tác qu n tr r i ro tín d ng
trong cho vay Doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam................................. 61
K T LU N CHƯƠNG 2 ............................................................................71
CHƯƠNG 3. GI I PHÁP HOÀN THI N CÔNG TÁC QU N TR
R I RO TÍN D NG TRONG CHO VAY DOANH NGHI P T I
NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN – HÀ N I CHI NHÁNH QU NG
NAM ...........................................................................................................72
3.1. M C TIÊU HO T
NG TÍN D NG T I NGÂN HÀNG TMCP
SÀI GÒN – HÀ N I CHI NHÁNH QU NG NAM TRONG TH I
GIAN
3.1.1.
N ....................................................................................................72
nh hư ng chung......................................................................... 72
3.1.2. M c tiêu ho t
ng tín d ng trong th i gian
n ......................... 73
3.2. GI I PHÁP HOÀN THI N CÔNG TÁC QU N TR R I RO
TÍN D NG DOANH NGHI P T I NGÂN HÀNG TMCP SÀI
GÒN – HÀ N I CHI NHÁNH QU NG NAM: ..................................75
3.2.1. Hoàn thi n chính sách tín d ng.................................................... 75
3.2.2. T ch c th c hi n t t quy trình tín d ng. .................................... 77
3.2.3. Xây d ng và th c hi n cơ ch ki m tra, ki m soát n i b phù h p
và hi u qu .............................................................................................. 89
3.2.4. H n ch r i ro
o
c và nâng cao trình
cán b qu n lý, cán
b tín d ng............................................................................................... 90
3.3. KI N NGH KHÁC .............................................................................92
3.3.1. V phía doanh nghi p ................................................................... 92
3.3.2.
i v i Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà N i ............................. 93
3.3.3.
i v i ngân hàng Nhà Nư c ....................................................... 94
3.3.4.
i v i Chính ph ......................................................................... 95
K T LU N CHƯƠNG 3 ............................................................................97
K T LU N ...................................................................................................98
TÀI LI U THAM KH O
QUY T
NH GIAO
TÀI LU N VĂN
DANH M C CÁC CH
VI T T T
B S
B t
ng s n
CBTD
Cán b tín d ng
CIC
Trung tâm thông tin tín d ng
DNNVV
Doanh nghi p nh và v a
GHTD
Gi i h n tín d ng
NHNN
Ngân hàng nhà nư c
NHTM
Ngân hàng thương m i
QLRRTD
Qu n lý r i ro tín d ng
QTRRTD
Qu n tr r i ro tín d ng
RRTD
R i ro tín d ng
SHB
Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà N i
SHB Qu ng Nam Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà N i Chi nhánh Qu ng Nam
SXKD
S n xu t kinh doanh
TCTD
T ch c tín d ng
TDNH
Tín d ng ngân hàng
TSB
Tài s n b o
m
DANH M C CÁC B NG
S hi u
Tên b ng
b ng
ng v n t i SHB Qu ng Nam
Trang
2.1
Tình hình huy
2.2
Dư n tín d ng t i SHB Qu ng Nam
38
2.3
B ng báo cáo k t qu ho t
40
ng kinh doanh t i SHB
36
Qu ng Nam 2010-2012
2.4
Thang x p h ng tín d ng n i b Doanh nghi p t i SHB
45
2.5
B ng k t qu x p h ng tín d ng n i b
47
2.5
B ng r i ro tín d ng trong cho vay doanh nghi p t i SHB
52
Qu ng Nam
2.6
B ng r i ro tín d ng trong cho vay Doanh nghi p theo kỳ
56
h n
2.7
B ng n x u tín d ng Doanh nghi p theo ngành ngh t i
57
SHB Qu ng Nam
2.8
B ng t l xóa n ròng t i SHB Qu ng Nam
59
1
M
1. Tính c p thi t c a
i v i NHTM ho t
U
tài
ng trong n n kinh t th trư ng, ho t
ng tín
d ng thư ng chi m t i hơn m t n a t ng tài s n có và t o ra ngu n thu nh p
n kho ng hơn 2/3 t ng thu nh p c a h u h t các NHTM. Vì v y, ngay t
khi m i thành l p, công tác qu n tr RRTD luôn là m i quan tâm hàng
c a các NHTM, vi c gi m thi u r i ro và t n th t trong ho t
luôn là yêu c u
t ra,
u
ng tín d ng
ng th i là m c tiêu hư ng t i trong ho t
ng c p tín
d ng c a các NHTM.
Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà N i chi nhánh Qu ng Nam (SHB
Qu ng Nam) là m t trong các Ngân hàng TMCP l n t i
a bàn t nh Qu ng
Nam, th c hi n ch c năng kinh doanh ti n t , tín d ng, d ch v ngân hàng,
trong ó tài tr tín d ng cho các doanh nghi p luôn chi m t tr ng cao trong
t ng dư n tín d ng. Do ó, ch t lư ng tín d ng trong cho vay Doanh nghi p
t i SHB Qu ng Nam là m t trong nh ng v n
u t i ơn v . V i các công c
th m
nh
o lư ng
ư c ưu tiên quan tâm hàng
nh lư ng và các phương pháp
nh tính như quy trình x p h ng, quy trình th m
ã giúp cho các CBTD và lãnh
nh tín d ng ....
o ơn v ki m soát m t ph n nào các r i ro
phát sinh trong quá trình cho vay Doanh nghi p. Tuy nhiên, SHB Qu ng Nam
v n còn m t s m t t n t i nh t
nh trong công tác qu n tr cho vay Doanh
nghi p như: Quy trình x p h ng khách hàng còn ơn i u, ph thu c quá
nhi u vào các y u t
nh tính, Dư n tín d ng còn t p trung quá nhi u dư n
tín d ng vào m t vài khách hàng Doanh nghi p l n mà chưa ư c phân b
theo ngành ngh , khi n
r i ro cao..... Ngoài ra, s h tr thông tin t Ngân
Hàng Nhà Nư c theo c ng thông tin CIC v n chưa ư c c p nh t k p th i
khi n cho R i ro tín d ng trong cho vay Doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam
v n x y ra m c dù ã ư c s quan tâm, lưu ý c a Ban lãnh
o SHB Qu ng
2
Nam nói riêng và H i S SHB nói chung. Do ó, vi c nghiên c u v nh ng
i m h n ch còn t n t i trong công tác Qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay
Doanh nghi p t i SHB là m t i u c n thi t
nâng cao ch t lư ng tín d ng
t i ơn v .
Xu t phát t ý nghĩa trên, tác gi m nh d n ch n
tài “Qu n Tr R i Ro
Tín D ng Trong Cho Vay Doanh nghi p T i Ngân Hàng TMCP Sài Gòn – Hà
N i Chi Nhánh Qu ng Nam”
nghiên c u làm lu n văn t t nghi p cao h c.
2. M c tiêu nghiên c u
- Nghiên c u cơ s lý lu n v qu n tr r i ro tín d ng
i v i khách hàng
doanh nghi p t i NHTM.
- Phân tích, ánh giá th c tr ng qu n tr r i ro tín d ng khách hàng
doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam. T
ó rút ra nh ng i m m nh, i m y u
còn t n t i trong vi c qu n tr r i ro tín d ng Doanh nghi p t i chi nhánh.
- Nghiên c u,
tín d ng
gian
xu t nh ng gi i pháp hoàn thi n công tác qu n tr r i ro
i v i khách hàng doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam trong th i
n.
* Câu h i nghiên c u
- Cơ s lý lu n r i ro tín d ng là gì?
- Th c tr ng qu n tr r i ro tín d ng
i v i khách hàng doanh nghi p t i
SHB Qu ng Nam t năm 2010 - 2012 di n bi n như th nào? Chi nhánh ã
t ư c nh ng thành t u, cũng như là còn t n t i nh ng i m y u gì trong
công tác qu n tr r i ro tín d ng
i v i khách hàng Doanh nghi p.
- Các gi i pháp qu n tr r i ro tín d ng
c n ư c xây d ng như th nào
i v i khách hàng Doanh nghi p
phù h p v i tình hình qu n tr r i ro tín
d ng t i SHB Qu ng Nam trong giai o n hi n nay và trong th i gian t i?
3.
-
i tư ng và ph m vi nghiên c u
i tư ng nghiên c u: R i ro tín d ng doanh nghi p và các v n
liên
3
quan
n qu n tr r i ro tín d ng doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam.
- Ph m vi nghiên c u:
• V không gian: t i Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà N i chi nhánh
Qu ng Nam
• V th i gian: t năm 2010
n năm 2012 và các gi i pháp
xu t cho
tài s d ng pháp nghiên c u th ng kê, phân tích so sánh
thu th p
nh ng năm ti p theo.
4. Phương pháp nghiên c u
d li u và phân tích s li u.
* Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a
tài
- V m t lý lu n: Lu n văn ã h th ng hoá nh ng n i dung cơ b n v
R i ro tín d ng và qu n tr r i ro tín d ng Doanh nghi p t i Ngân hàng g n
v i vi c tri n khai hi u qu các quy
nh c a Nhà Nư c trong ho t
ng tín
d ng t i NHTM.
- V m t th c ti n: Lu n văn ã khái quát ư c th c tr ng r i ro tín d ng
doanh nghi p và qu n tr r i ro tín d ng doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam. T
ó xây d ng m t s gi i pháp và ưa ra ki n ngh
i v i các cơ quan h u quan
nh m x lý nh ng khó khăn, vư ng m c, giúp cho SHB Qu ng Nam có nh ng
i u ki n
phát tri n ho t
5. K t c u
Ngoài ph n m
ng tín d ng
c bi t là tín d ng Doanh nghi p.
tài
u và ph n k t lu n thì Lu n văn g m có 3 chương:
Chương 1: Cơ s lý lu n v qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay Doanh
nghi p c a NHTM.
Chương 2: Th c tr ng công tác qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay
Doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam.
Chương 3: Gi i pháp nâng cao công tác qu n tr r i ro tín d ng trong cho
vay Doanh nghi p t i SHB Qu ng Nam.
4
6. T ng quan tài li u nghiên c u
T trư c
n nay có m t s
tài nghiên c u v h n ch r i ro tín d ng
nói chung và h n ch r i ro tín d ng doanh nghi p, doanh nghi p v a và nh
nói riêng, ho c nghiên c u riêng v qu n tr r i ro tín d ng NHTM, có th k
n m t s lu n văn, lu n án ti n sĩ kinh t
ã b o v như sau:
tài: Gi i pháp qu n tr r i ro tín d ng
i v i doanh nghi p v a và
nh t i ngân hàng nông nghi p và phát tri n nông thôn khu v c Thành ph
H Chí Minh. Tác gi Nguy n H ng Châu, lu n văn Th c sĩ kinh t trư ng
i h c kinh t Tp. H Chí Minh năm 2008.
N i dung lu n văn ch y u ư c tác gi t p trung phân tích r i ro tín
d ng
i v i DNNVV t i Ngân hàng Nông Nghi p và Phát Tri n Nông Thôn
khu v c TP. H Chí Minh, các tiêu chu n qu n tr r i ro theo thông l qu c
t , th c tr ng qu n tr r i ro tín d ng t i Ngân hàng Nông Nghi p và Phát
Tri n Nông Thôn khu v c TP. H Chí Minh.
D a trên cơ s
ó, tác gi
t i chu n m c qu c t
ưa ra các gi i pháp
nâng cao hi u qu , ti n
i v i công tác qu n tr r i ro tín d ng DNNVV t i
Ngân hàng Nông Nghi p và Phát Tri n Nông Thôn khu v c TP. H Chí
Minh. Tác gi
ã s
d ng phương pháp duy v t bi n ch ng k t h p v i
phương pháp nghiên c u th ng kê, so sánh, phân tích… i t cơ s lý thuy t
n th c ti n
gi i quy t và làm sáng t m c ích
t ra trong lu n văn.
Tuy nhiên h n ch trong Lu n văn là s li u chưa nhi u, không gian
nghiên c u còn h n h p.
tài ch nghiên c u trong n i t i c a m t khu v c
thành ph H Chí Minh chưa có m i liên h m r ng
tài sang các khu v c
khác. Chưa phân tích nhi u v các bi n pháp h n ch và x lý r i ro tín d ng.
-
tài: Gi i pháp h n ch r i ro cho vay
i v i khách hàng doanh
nghi p t i Ngân hàng Nông Nghi p và Phát Tri n Nông Thôn, Chi nhánh
N ng. Tác gi Nguy n Thanh Hoà, lu n văn Th c sĩ kinh t trư ng
à
iH c
5
Kinh t
à N ng năm 2010. N i dung
ro cho vay
tài t p trung ánh giá tr c tr ng r i
i v i khách hàng doanh nghi p, t
ó
ra nh ng gi i pháp
nh m h n ch r i ro trong cho vay khách hàng là doanh nghi p t i Ngân hàng
Nông Nghi p và Phát Tri n Nông Thôn Chi nhánh à N ng.
Vi c nghiên c u
tài d a trên phương pháp lu n duy v t bi n ch ng và
duy v t l ch s , k t h p s d ng các phương pháp th ng kê, phương pháp so
sánh, t ng h p.
-
tài: Qu n tr r i ro tín d ng t i Chi nhánh Ngân hàng TMCP Ngo i
Thương
à N ng. Tác gi Võ Thanh Tr c, lu n văn Th c sĩ kinh t trư ng
i h c kinh t
à N ng năm 2011.
tài t p trung vào làm rõ các v n
lý lu n r i ro tín d ng và qu n tr
r i ro tín d ng, o lư ng r i ro, các bi n pháp phòng ng a, h n ch r i ro tín
d ng. Trên cơ s
ó,
tài phân tích th c tr ng công tác h n ch r i ro tín
d ng t i Ngân hàng TMCP Ngo i Thương chi nhánh à N ng trong th i gian
qua và nguyên nhân c a nh ng t n t i.
T
ó,
tài ưa ra nh ng
xu t, ki n ngh nh ng gi i pháp x lý r i
ro hi n có và phòng ng a, h n ch r i ro tín d ng m i phát sinh t i Chi nhánh.
Phương pháp nghiên c u ch y u là phương pháp duy v t bi n ch ng,
duy v t l ch s .
ng th i k t h p v i m t s phương pháp như phân tích,
t ng h p, gi i thích, so sánh
-
thu th p s li u và phân tích s li u…
tài: Gi i pháp h n ch r i ro tín d ng t i Chi nhánh NHTM c ph n
Ngo i Thương à N ng. Tác gi Thân Th Thanh Th o lu n văn Th c sĩ kinh
t trư ng
i h c Kinh t
à N ng năm 2010.
Trên cơ s tìm hi u th c tr ng và nguyên nhân d n
n r i ro tín d ng
t i Ngân hàng TMCP Ngo i Thương Vi t nam chi nhánh à N ng,
tài ưa
ra các gi i pháp và ki n ngh h n ch r i ro tín d ng nh m lành m nh hoá tài
chính t i Ngân hàng.
tài th c hi n nghiên c u thông qua các phương pháp
6
t ng h p, th ng kê, so sánh, kh o sát…
-
tài: Qu n Tr tín d ng NHTM c a các NHTM t i
H Chí Minh. Tác gi Tr n Trung Tư ng trư ng
a bàn Thành Ph
i H c Ngân Hàng Thành
Ph H Chí Minh, lu n án Ti n sĩ năm 2011.
Lu n án s d ng phương pháp lu n bi n ch ng duy v t t nhiên, bi n
ch ng duy v t l ch s trong nghiên c u. Vi c s d ng phương pháp nghiên
c u này cho phép vi c nghiên c u ư c
s c th và phát tri n,
ng trên quan i m toàn di n, l ch
ng th i v n d ng các nguyên lý c a phép bi n
ch ng v m i liên h ph bi n và trong v n
i u ó giúp nghiên c u có th xác
c a qu n tr tín d ng v i ho t
ng.
nh, phân lo i nh ng m i liên h
ng ngân hàng; xem xét qu n tr tín d ng v i
ho t
ng ch y u là cho vay… xem xét qu n tr tín d ng c a các NHTM c
ph n
TP.H Chí Minh trong các hình th c v n
ng, giúp ưa ra nh ng
nh n xét, ánh giá khách quan và phù h p v i th c t hơn.
Ngoài ra còn s d ng các phương pháp khác như phương pháp so sánh,
phương pháp phân tích, phương pháp
nh tính,
nh lư ng. Lu n án còn s
d ng t ng h p các phương pháp nghiên c u khoa h c kinh t , phương pháp
quy n p,
n các phương pháp i u tra và kh o sát i n hình, t ng h p và
phân tích, phương pháp toán, v i s tr giúp c a k thu t vi tính và tham
kh o các công trình nghiên c u khác có liên quan. Nh m
góp ph n làm rõ nh ng v n
h th ng hoá
lý lu n cơ b n v qu n tr tín d ng c a NHTM
trong n n kinh t và phân tích rõ th c tr ng qu n tr tín d ng c a các NHTM
c ph n
TP.H Chí Minh trong giai o n hi n nay.
ng th i xác
nh nh ng thành t u, nh ng h n ch và nguyên nhân h n
ch c a qu n tr tín d ng t i các NHTM c ph n
xu t gi i pháp
TP.HCM, trên cơ s
i v i qu n tr tín d ng c a NHTM c ph n
ó
TP.HCM
trong quá trình h i nh p kinh t qu c t c a Vi t Nam trong th i gian t i.
7
Nhìn chung, h u h t các lu n văn nghiên c u trong lĩnh v c r i ro tín
d ng t i ngân hàng
u nh m m c ích ưa ra các gi i pháp nâng cao kh
năng qu n tr r i ro tín d ng ngân hàng. Vi c nghiên c u s là h u ích cho
các ngân hàng trong vi c lành m nh hoá tài chính c a mình. Các phương
pháp nghiên c u ư c s d ng trong lu n văn ch y u là phương pháp lu n
duy v t bi n ch ng, duy v t l ch s ,
ng th i k t h p v i m t s phương
pháp như phân tích, t ng h p, gi i thích, so sánh
thu th p s li u và phân
tích s li u…
M c dù qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay doanh nghi p là
tài
ư c nhi u tác gi nghiên c u, tuy nhiên xét v m t không gian và th i gian
thì
tài “ Qu n tr r i ro tín d ng trong cho vay doanh nghi p t i Ngân
hàng TMCP Sài Gòn – Hà N i Chi nhánh Qu ng Nam” là m t
toàn m i so v i các công trình nghiên c u trư c ây.
tài hoàn
8
CHƯƠNG 1
CƠ S LÝ LU N V QU N TR R I RO TÍN D NG
TRONG CHO VAY DOANH NGHI P TRONG NGÂN HÀNG
THƯƠNG M I
1.1. T NG QUAN V
HO T
R I RO VÀ R I RO TÍN D NG TRONG
NG C A NGÂN HÀNG THƯƠNG M I
1.1.1. Khái ni m v r i ro và phân lo i r i ro trong ho t
ng
NHTM
a. Khái ni m v r i ro
R i ro có th x y ra
b t kỳ lĩnh v c nào c a
i s ng và vào b t c
th i i m nào. Trong lĩnh v c kinh doanh, dù không ư c mong
v n luôn hi n di n trong m i quy t
nh c a các doanh nghi p. Tuỳ theo m c
, r i ro có th gây ra nh ng thi t h i v tài chính và cũng có th
nghi p vào tình tr ng khó khăn, th m chí phá s n. Ho t
y doanh
ng kinh doanh ngân
hàng cũng không ph i là trư ng h p ngo i l , ây là ho t
ch a
i, r i ro
ng kinh doanh
ng nhi u r i ro nh t.
nh nghĩa v r i ro ư c ưa ra r t nhi u dư i nhi u góc
Có th ghi nh n m t vài
khác nhau.
nh nghĩa sau:
- Theo tác gi Allan Willett trong sách “The Economic theory of risk and
insurance”- Philadelphia University of Pensylvania press, USA 1951: “R i ro
là s b t tr c c th liên quan
n vi c xu t hi n m t bi n c không mong
i”.
- Theo C.Arthur William, Jr.Micheal, L.Smith: “R i ro là s bi n
ti m n
nh ng k t qu . R i ro có th xu t hi n trong h u h t các ho t
c a con ngư i. Khi có r i ro ngư i ta không th d
qu . S hi n di n c a r i ro gây nên s b t
ng
ng
oán ư c chính xác k t
nh. Nguy cơ r i ro phát sinh b t
9
c khi nào m t hành
ng d n
n kh năng ư c ho c m t không th
oán
trư c.”
nh nghĩa trên dù dư i nhi u góc
n hai v n
khác nhau song
u cùng
c p
:
- S không ch c ch n, y u t b t tr c.
- M t kh năng x u: m t bi n c không mong
i.
Như v y, có th k t lu n: R i ro là kh năng x y ra bi n c b t thư ng
có h u qu thi t h i ho c mang l i k t qu không mong
ngăn ng a và
phòng nhưng doanh nghi p v n có nguy cơ g p ph i
nh ng r i ro b t ng x y ra. Vì v y,
nghi p c n ph i
i. Dù ã luôn chú ý
t n t i và phát tri n thì các doanh
i di n v i r i ro có th x y ra b ng nhi u bi n pháp khác
nhau nh m phòng tránh, ki m soát và kh c ph c h u qu c a chúng.
b. Phân lo i r i ro trong ho t
R i ro trong ho t
ng NHTM
ng kinh doanh ngân hàng là kh năng ho c m t ti n
trình ho c m t s ki n nào ó gây ra m t k t c c không mong
i
n tình
hình tài chính c a ngân hàng ho c c n tr ngân hàng th c hi n các m c tiêu
ã
nh.
Ho t
ng kinh doanh c a ngân hàng r t phong phú và a d ng. Vì v y,
r i ro c a NHTM cũng r t ph c t p, m t Ngân hàng trong quá trình ho t
thư ng
ng
i m t v i các r i ro ch y u sau:
- R i ro tín d ng: R i ro tín d ng là r i ro mà các dòng ti n ư c h n tr
(ti n g c, ti n lãi ho c c hai) t các kho n cho vay và các ch ng khoán
tư s không ư c tr
y
bi u hi n t p trung nh t c a s
và úng h n theo h p
ánh
u
ng. R i ro tín d ng là
i l i nhu n.
- R i ro lãi su t: R i ro lãi su t phát sinh khi lãi su t thay
i làm Ngân
hàng b thi t h i do gi m l i nhu n c a ngân hàng và làm gi m giá tr ròng
10
c a ngân hàng. Lo i r i ro này phát sinh trong quan h tín d ng c a t ch c
tín d ng.
- R i ro thanh kho n: R i ro thanh kho n là kh năng ngân hàng không
th
áp ng các dòng ti n ra v i m c chi phí th p và quy mô phù h p khi
ngân hàng có nhu c u.
- R i ro th trư ng : R i ro th trư ng là nh ng r i ro phát sinh do vi c
mua, bán các lo i tài s n và n trong i u ki n có s thay
giá và tài s n khác d n
i v lãi su t, t
n t n th t v thu nh p ho c v n c a ngân hàng
- R i ro v n : R i ro v n là r i ro mà m t ngân hàng không
(ch s h u)
bù
v n
p s s t gi m
t ng t trong giá tr tài s n so v i giá tr
- R i ro khác: R i ro liên quan
n trư ng h p b t kh kháng như: thiên
n .
tai, l t l i, cháy n …
h n ch r i ro thì Ngân hàng cho vay phân tán, mua
b o hi m các kho n cho vay
u tư l n, tài s n c
nh, cũng như v n
ng
khách hàng mua b o hi m.
1.1.2. Khái ni m v r i ro tín d ng trong NHTM
a. Khái ni m v r i ro tín d ng
Th c t
ã có r t nhi u khái ni m v RRTD ngân hàng, c th như:
- Theo “Financial Institution Management – A Modern Perpective”,
A.Saunder và H.Lange thì cho r ng “RRTD là kho n l ti m tàng khi ngân
hàng c p tín d ng cho m t khách hàng, nghĩa là kh năng các ngu n thu nh p
d tính mang l i t kho n cho vay c a ngân hàng không th
ư c th c hi n
y
c v s lư ng và v th i h n”.
- Theo Timothy W.Koch thì cho r ng “RRTD là s thay
i ti m n c a
thu nh p thu n và th giá khi khách hàng không thanh toán hay thanh toán tr
h n”.
- Theo kho n 1
i u 2 Quy t
nh s
493/2005/Q -NHNN ngày
11
22/4/2005 c a Th ng
c NHNN Vi t Nam và các quy t
v vi c phân lo i n , trích l p và s d ng d phòng
nh s a
i, b sung
x lý RRTD trong ho t
ng ngân hàng c a TCTD, RRTD là kh năng x y ra t n th t trong ho t
ng
ngân hàng c a TCTD do khách hàng không th c hi n ho c không có kh năng
th c hi n nghĩa v c a mình theo cam k t.
Như v y, có th hi u RRTD là bi n c x y ra trong quá trình c p tín d ng
c a ngân hàng, bi u hi n trên th c t là vi c khách hàng vay không th c hi n
nghĩa v tr n (bao g m lãi vay và g c) ho c tr n không úng h n cho ngân
hàng như ã cam k t trong h p
b.
ng.
c i m c a r i ro tín d ng trong ho t
ng kinh doanh c a
NHTM
- RRTD mang tính gián ti p: Trong quan h tín d ng, ngân hàng chuy n
giao quy n s d ng v n cho khách hàng. RRTD x y ra khi khách hàng vay
g p nh ng t n th t và th t b i trong quá trình s d ng v n. Nói cách khác,
nh ng r i ro trong H KD c a khách hàng vay ã gián ti p gây ra RRTD cho
ngân hàng.
- RRTD có tính ch t a d ng và ph c t p:
c i m này bi u hi n
a d ng, ph c t p c a nguyên nhân t c là RRTD x y ra
s
r t nhi u d ng và
ph thu c vào nguyên nhân ã gây ra RRTD, hình th c và h u qu c a RRTD
gây ra không th lư ng trư c ư c, tuỳ thu c vào t ng m c
RRTD c a
kho n vay.
- RRTD có tính t t y u: Tình tr ng thông tin b t cân x ng ã làm cho
ngân hàng không th n m b t ư c các d u hi u r i ro m t cách toàn di n và
y
, i u này làm cho b t c kho n cho vay nào cũng ti m n r i ro
v i ngân hàng. Kinh doanh ngân hàng th c ch t là kinh doanh r i ro
phù h p và
t ư c l i nhu n tương ng.
m c
i
12
c. Phân lo i r i ro tín d ng trong NHTM
Theo tính ch t r i ro thì r i ro tín d ng ư c phân chia thành các lo i sau
ây:
R i ro
tín d ng
R i ro
giao d ch
R i ro
l a ch n
R i ro
danh
m c
R i ro
b o m
R i ro
nghi p
v
R i ro
n it i
R i ro
t p trung
- R i ro giao d ch là m t hình th c c a r i ro tín d ng mà nguyên nhân
phát sinh là do nh ng h n ch trong quá trình giao d ch và xét duy t cho vay,
ánh giá khách hàng. R i ro giao d ch bao g m:
+ R i ro l a ch n: Là r i ro có liên quan
tích tín d ng, phương án vay v n
+ R i ro b o
quy t
nh tài tr c a ngân hàng.
m: Là r i ro phát sinh t các tiêu chu n
m c cho vay, lo i tài s n
m b o, ch th
+ R i ro nghi p v : Là r i ro liên quan
và ho t
n quá trình ánh giá và phân
m b o như
m b o…
n công tác qu n lý kho n vay
ng cho vay, bao g m c vi c s d ng h th ng x p h ng r i ro và
k thu t x lý các kho n vay có v n
.
- R i ro danh m c: là r i ro tín d ng mà nguyên nhân phát sinh là do
nh ng h n ch trong qu n lý danh m c cho vay c a ngân hàng, ư c phân
thành hai lo i:
- Xem thêm -