A. Lêi nãi ®Çu
Trong nh÷ng n¨m bao cÊp, nh·n hiÖu hµng ho¸, tªn cña doanh
nghiÖp s¶n xuÊt ra hµng ho¸ bÞ hoµ tan trong nhiÒu yÕu tè ®«i khi
ng-êi ta khk«ng biÕt ®Õn nã. Mét sè doanh nghiÖp ®-îc biÕt ®Õn
nh- "B¸nh kÑo H÷u NghÞ", "B¸nh kÑo H¶i Ch©u", "C¬ khÝ Hµ Néi",
"Xµ phßng Hµ Néi"… bëi nã cã vÞ trÝ ®éc quyÒn trong s¶n xuÊt vµ
ph©n phèi. C¸c nh·n hiÖu nµy kh«ng ph¶i lµ dÊu Ên cña mét søc
c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng mµ nã cã ý nghÜa vÒ mÆt chÝnh trÞ x· héi.
Sau khi n-íc ta b-íc vµo nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng
XHCN th× nh·n hµng ho¸, tªn giao dÞch th-¬ng hiÖu trë thµnh mét
sù nhËn biÕt cña ng-êi kinh doanh, cña kh¸ch hµng. Råi khi ®Çu tn-íc ngoµi vµo ViÖt Nam th× nh·n hiÖu ®Ñp, hÊp dÉn sÏ g©y Ên
t-îng vµ thu hót ng-êi mua hµng. C¸c doanh nghiÖp ph¶i liªn tôc
cho ra mÉu m· s¶n phÈm míi. Khit hay ®æi h×nh thøc cña s¶n phÈm
th× doanh nghiÖp còng cÇn quan t©m ®Õn néi dung cña nã bëi néi
dung ý thøc ph¶i lu«n ®i kÌm víi nhau, kh«ng thÓ t¸ch rêi nhau,
trong ®ã néi dung cã vai trß quyÕt ®Þnh cßn h×nh thøc thóc ®Èy néi
1
dung ph¸t triÓn. §ã chÝnh lµ vÊn ®Ò mµ cÆp ph¹m trï "Néi dung h×nh thøc" cña TriÕt häc M¸c ®Ò cËp tíi.
VËn dông cÆp ph¹m trï "Néi dung - h×nh thøc" ®Ó gi¶i quyÕt
vÊn ®Ò th-¬ng hiÖu trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh h-íng XHCN ë
ViÖt Nam lµ môc ®Ých chÝnh cña bµi TiÓu luËn nµy. Trong ®ã, néi
dung cña bµi TiÓu luËn ®-îc tr×nh bµy theo 3 phÇn:
PhÇn I: Lý luËn cña TriÕt häc M¸c vÒ cÆp ph¹m trï "Néi
dung - h×nh thøc"
PhÇn II: Thùc tiÔn ¸p dông cÆp ph¹m trï "Néi dung - h×nh
thøc" trong vÊn ®Ò th-¬ng hiÖu, trong nÒn kinh tÕ thÞ tr-êng ®Þnh
h-íng XHCN ë ViÖt Nam.
PhÇn III: Mét sè gi¶i ph¸p ®Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò th-¬ng hiÖu
cña n-íc ta hiÖn nay.
B. PhÇn néi dung
I. Lý luËn cña triÕt häc M¸c vÒ cÆp ph¹m trï
"Néi dung - h×nh thøc"
1. Kh¸i niÖm Néi dung vµ h×nh thøc
2
Néi dung lµ tæng hîp tÊt c¶ nh÷ng mÆt, nh÷ng yÕu tè, nh÷ng
qu¸ tr×nh t¹o nªn sù vËt. Cßn h×nh thøc lµ ph-¬ng thøc tån t¹i vµ
ph¸t triÓn cña sù vËt, lµ hÖ thèng c¸c mèi liªn hÖ t-¬ng ®èi bÒn v÷ng
gi÷a c¸c yÕu tè cña sù vËt ®ã.
VD: Néi dung cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ tæng hîp tÊt c¶ nh÷ng
yÕu tè vËt chÊt nh- con ng-êi, c«ng cô lao ®éng, ®èi t-îng lao ®éng,
c¸c qu¸ tr×nh con ng-êi sö dông c«ng cô ®Ó t¸c ®éng vµo ®èi t-îng
lao ®éng, c¶i biÕn nã t¹o ra s¶n phÈm cÇn thiÕt cho con ng-êi. Cßn
h×nh thøc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ tr×nh tù kÕt hîp, thø tù s¾p xÕp
t-¬ng ®èi bÒn v÷ng c¸c yÕu tè vËt chÊt cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, quy
®Þnh ®Õn vÞ trÝ cña ng-êi s¶n xuÊt ®èi víi t- liÖu s¶n xuÊt vµ s¶n
phÈm cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
BÊt cø sù vËt nµo còng cã h×nh thøc bÒ ngoµi cña nã. Song
phÐp biÖn chøng duy vËt chó ý chñ yÕu ®Õn h×nh thøc bªn trong cña
sù vËt, nghÜa lµ c¬ cÊu bªn trong cña néi dung. ThÝ dô, néi dung cña
t¸c phÈm v¨n häc ph¶n ¸nh, cßn h×nh thøc bªn trong cña t¸c phÈm
®ã lµ thÓ lo¹i, nh÷ng phÐp thÓ hiÖn ®-îc t¸c gi¶ sö dông trong t¸c
phÈm nh- ph-¬ng ph¸p kÕt cÊu bè côc, nghÖ thuËt x©y dùng h×nh
t-îng, c¸c thñ ph¸p miªu t¶, tu tõ…Ngoµi ra, mét t¸c phÈm v¨n häc
cßn cã h×nh thøc bÒ ngoµi nh- mµu s¾c tr×nh bµy, khæ ch÷, kiÓu
3
ch÷… Trong cÆp ph¹m trï néi dung vµ h×nh thøc, phÐp biÖn chøng
duy vËt chñ yÕu muèn nãi ®Õn h×nh thøc bªn trong g¾n liÒn víi néi
dung, lµ c¬ cÊu cña néi dung chø kh«ng muèn nãi ®Õn h×nh thøc bÒ
ngoµi cña sù vËt.
2. Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a néi dung vµ h×nh thøc
a. Sù thèng nhÊt gi÷a néi dung vµ h×nh thøc
V× néi dung lµ nh÷ng mÆt, nh÷ng yÕu tè, nh÷ng qu¸ tr×nh t¹o
nªn sù vËt, cßn h×nh thøc lµ hÖ thèng c¸c mèi liªn hÖ t-¬ng ®èi bÒn
v÷ng gi÷a c¸c yÕu tè cña néi dung. Nªn néi dung vµ h×nh thøc lu«n
g¾n bã chÆt chÏ víi nhau trong mét thÓ thèng nhÊt. Kh«ng cã h×nh
thøc nµo tån t¹i thuÇn tuý kh«ng chøa ®ùng néi dung, ng-îc l¹i
còng kh«ng cã néi dung nµo l¹i kh«ng tån t¹i trong mét h×nh thøc
x¸c ®Þnh. Néi dung nµo cã h×nh thøc ®ã.
Néi dung vµ h×nh thøc kh«ng tån t¹i t¸ch rêi nhau, nh-ng
kh«ng ph¶i v× thÕ mµ lóc nµo néi dung vµ h×nh thøc còng phï hîp
víi nhau. Kh«ng ph¶i mét néi dung bao giê còng chØ ®-îc thÓ hiÖn
ra trong mét h×nh thøc nhÊt ®Þnh, vµ mét h×nh thøc lu«n chØ chøa
mét néi dung nhÊt ®Þnh, mµ mét néi dung trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn
cã thÓ cã nhiÒu h×nh thøc thÓ hiÖn, ng-îc l¹i, mét h×nh hÖ thèngøc
cã thÓ thÓ hiÖn nhiÒu néi dung kh¸c nhau. ThÝ dô, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt
4
ra mét s¶n phÈm cã thÓ bao gåm nh÷ng yÕu tè néi dung gièng nhau
nh-: con ng-êi, c«ng cô, vËt liÖu… nh-ng c¸ch tæ chøc, ph©n c«ng
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cã thÓ kh¸c nhau. Nh- vËy, néi dung qu¸
tr×nh s¶n xuÊt ®-îc diÔn ra d-íi nh÷ng h×nh thøc kh¸c nhau. HoÆc
cïng mét h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt nh- nhau nh-ng ®-îc thùc hiÖn
trong nh÷ng ngµnh, nh÷ng khu vùc, víi nh÷ng yÕu tè vËt chÊt kh¸c
nhau, s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm kh¸c nhau. VËy lµ mét h×nh thøc
cã thÓ chøa ®ùng nhiÒu néi dung kh¸c nhau.
b. Néi dung gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi h×nh thøc trong
qu¸ tr×nh vËn ®éng ph¸t triÓn cña sù vËt
V× khuynh h-íng chñ ®¹o cña néi dung lµ biÕn ®æi, cßn
khuynh h-íng chñ ®¹o cña h×nh thøc lµ t-¬ng ®èi bÒn v÷ng, chËm
biÕn ®æi h¬n so víi néi dung. D-íi sù t¸c ®éng lÉn nhau cña nh÷ng
mÆt trong sù vËt, hoÆc gi÷ c¸c sù vËt, víi nhau tr-íc hÕt lµm cho c¸c
yÕu tè cña néi dung biÕn ®æi tr-íc; cßn nh÷ng mèi liªn kÕt gi÷a c¸c
yÕu tè cña néi dung, tøc h×nh thøc th× ch-a biÕn ®æi ngay, v× vËy
h×nh thøc sÏ trë nªn l¹c hËu h¬n so víi néi dung vµ sÏ trë thµnh nh©n
tè k×m h·m néi dung ph¸t triÓn. Do xu h-íng chung cña sù ph¸t
triÓn cña sù vËt, h×nh thøc kh«ng thÓ k×m h·m m·i sù ph¸t triÓn cña
néi dung mµ sÏ ph¶i thay ®æi cho phï hîp víi néi dung míi. VÝ dô,
5
lùc l-îng s¶n xuÊt lµ néi dung cña ph-¬ng thøc s¶n xuÊt cßn quan
hÖ s¶n xuÊt biÕn lµ h×nh thøc cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Quan hÖ s¶n
xuÊt biÕn ®æi chËm h¬n, lóc ®Çu quan hÖ s¶n xuÊt cßn lµ h×nh thøc
thÝch hîp cho lùc l-îng s¶n xuÊt. Nh-ng do lùc l-îng s¶n xuÊt biÕn
®æi nhanh h¬n nªn sÏ ®Õn lóc quan hÖ s¶n xuÊt l¹c hËu h¬n so víi
tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l-îng s¶n xuÊt vµ sÏ trë thµnh yÕu tè k×m
h·m lùc l-îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. §Ó më ®-êng cho lùc l-îng s¶n
xuÊt ph¸t triÓn, con ng-êi ph¶i thay ®æi quan hÖ s¶n xuÊt cò b»ng
quan hÖ s¶n xuÊt míi phï hîp víi lùc l-îng s¶n xuÊt. Nh- vËy sù
biÕn ®æi cña néi dung quy ®Þnh sù biÕn ®æi cña h×nh thøc.
c. Sù t¸c ®éng trë l¹i cña h×nh thøc ®èi víi néi dung
H×nh thøc do néi dung quyÕt ®Þnh nh-ng h×nh thøc cã tÝnh ®éc
lËp t-¬ng ®èi vµ t¸c ®éng trë l¹i néi dung. Sù t¸c ®éng cña h×nh thøc
®Õn néi dung thÓ hiÖn ë chç: NÕu phï hîp víi néi dung th× h×nh thøc
sÏ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi thóc ®Èy néi dung ph¸t triÓn; nÕu kh«ng
phï hîp víi néi dung th× h×nh thøc sÏ ng¨n c¶n, k×m h·m sù ph¸t
triÓn cña néi dung.
6
II. Thùc tiÔn ¸p dông cña ph¹m trï "Néi dungh×nh thøc" trong vÊn ®Ò th-¬ng hiÖu ë ViÖt
Nam hiÖn nay.
1. Th-¬ng hiÖu lµ g×?
Th-¬ng hiÖu lµ kÕt qu¶ cña sù hoµn thiÖn cña nh·n hiÖu khi ®·
®-îc ®¨ng ký b¶o hé b¶n quyÒn. Nã lµ tªn cña mét s¶n phÈm cña
doanh nghiÖp ®Ó gióp ph©n biÖt râ rµng vÞ thÕ cña s¶n phÈm trªn thÞ
tr-êng. Nã lµ c«ng cô h÷u hiÖu ®Ó kh¸ch hµng nhËn biÕt ®-îc sù tån
t¹i cña s¶n phÈm vµ cã ý ®Þnh sö dông s¶n phÈm.
D-íi gi¸c ®é kinh tÕ cã thÓ thÊy dÊu hiÖu ®Æc tr-ng cña th-¬ng
hiÖu lµ:
a. Lµ c¸c dÊu hiÖu hay mét lo¹i dÊu hiÖu (tõ ng÷, h×nh vÏ, sè,
h×nh ¶nh…) hoÆc tæng hîp c¸c dÊu hiÖu nµy g¾n víi hµng ho¸ hoÆc
dÞch vô, lµ biÓu hiÖn bªn ngoµi.
b. Dïng ®Ó ph©n biÖt hµng ho¸, dÞch vô cña mét (hay mét
nhãm) ng-êi nµy víi hµng ho¸ dÞch vô cña mét (hay mét nhãm)
ng-êi kh¸c.
7
c. Th-¬ng hiÖu nh- vËy cã c¶ néi dung vËt chÊt vµ h×nh thøc,
nã hiÓn hiÖn trong quan hÖ c¹nh tranh trªn thÞ tr-êng cña doanh
nghiÖp hoÆc doanh nghiÖp.
2. Gi¸ trÞ cña th-¬ng hiÖu
Cã nhiÒu gi¸c ®é ®Ó ®¸nh gi¸ nhËn thøc vÒ gi¸ trÞ cña th-¬ng
hiÖu, nh÷ng nÐt chung cña gi¸ trÞ th-¬ng hiÖu lµ:
Gi¶tÞ h÷u h×nh: Tæng thu nhËp thªm tõ s¶n phÈm cã nh·n hiÖu
cao h¬n thu nhËp tõ s¶n phÈm cïng lo¹i nh-ng kh«ng cã th-¬ng
hiÖu. Gi¸ b¸n kh¸c nhau chÝnh lµ gi¸ trÞ cña th-¬ng hiÖu.
Gi¸ trÞ v« h×nh: ®i víi s¶n phÈm kh«ng thÓ tÝnh b»ng tiÒn hoÆc
con sè cô thÓ mµ quan con ®-êng tiÕp thÞ t¹o nhu cÇu ë ng-êi tiªu
dïng lu«n muèn tr¶ gi¸ cao h¬n cho nh÷ng s¶n phÈm cã tªn tuæi so
víi nh÷ng s¶n phÈm kh¸c tuy chóng ®Òu cã chÊt l-îng tèt nh- nhau.
Sù nhËn thøc vÒ chÊt l-îng: NhËn thøc tæng qu¸t cña ng-êi
tiªu dïng vÒ chÊt l-îng vµ h×nh ¶nh ®èi víi s¶n phÈm. Qua nhiÒu
n¨m tiÕp thÞ, x©y dùng h×nh ¶nh, ch¨m sãc th-¬ng hiÖu vµ s¶n xuÊt
theo chÊt l-îng, C«ng ty ®· h-íng ng-êi tiªu dïng ®Õn chç nhËn
thøc r»ng tÊt c¶ s¶n phÈm do C«ng ty s¶n xuÊt ®Òu cã chÊt l-îng
tuyÖt h¶o. VÝ dô: ng-êi tiªu dïng ®Òu nhËn thøc r»ng Mercedes vµ
8
BMW lµ nh÷ng lo¹i « t« cã chÊt l-îng cao nhÊt so víi nh·n hiÖu «
t« kh¸c cho dï nhËn thøc nµy kh«ng cã g× lµ b¶o ®¶m.
3. Thùc tr¹ng x©y dùng th-¬ng hiÖu ë ViÖt Nam
Sau khi cã nhiÒu sù kiÖn liªn quan ®Õn viÖc chèng b¸n ph¸ gi¸:
triÓn khai thùc hiÖn hiÖp ®Þnh th-¬ng m¹i ViÖt - Mü: viÖc cÊm dïng
vµ qu¶ng c¸o nh·n hiÖu cã tõ catfish: mét sè nh·n hiÖu hµng ho¸ cña
ViÖt Nam bÞ c¸c doanh nh©n n-íc ngoµi ®¨ng ký ë n-íc ngoµi, t×nh
tr¹ng tranh chÊp nh·n hiÖu: t×nh tr¹ng hµng gi¶ ngµy cµng tinh vi…
tÊt c¶ nh÷ng t¸c ®éng nµy ®· t¹o nªn mét ¸p lùc lín trong x· héi,
c¸c ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ n-íc
®Òu vµo cuéc. Tõ cuèi n¨m 2001 ®Õn nay, th-¬ng hiÖu trë thµnh vÊn
®Ò thêi sù cña ®êi sèng kinh tÕ th-¬ng m¹i, ngµy cµng giµnh ®-îc sù
quan t©m cña giíi doanh nghiÖp vµ doanh nh©n trong n-íc.
Trong xu thÕ kinh doanh hiÖn nay th× bªn c¹nh viÖc: s¶n xuÊt,
chÊt l-îng hµng ho¸ hay d©y chuyÒn kü thuËt c«ng nghÖ.. (qu¸ tr×nh
ho¹t ®éng bªn trong cña doanh nghiÖp) lµ ph¶i -u tiªn hµng ®Çu chó
träng ®Æc biÖt th× h×nh thøc bÒ ngoµi cña doanh nghiÖp còng ph¶i
®-îc quan t©m v× ®ã lµ bé mÆt cña c¶ doanh nghiÖp, danh tiÕng, sù
tÝn nhiÖm…®Ó kh¸ch hµng ®¸nh gi¸. Mét doanh nghiÖp m¹nh lµ biÕt
®Çu t- ch¨m chót c¶ néi dung vµ h×nh thøc ho¹t ®éng cña m×nh.
9
Theo nh- ý nghÜa ph-¬ng ph¸p luËn cña cÆp ph¹m trï TriÕt häc:"néi
dung - h×nh thøc" cung ®· kh¼ng ®Þnh "trong nhËn thøc vµ hµnh
®éng ph¶i thèng nhÊt gi÷a néi dung vµ h×nh thøc kh«ng ®-îc t¸ch
rêi nhau, tuyÖt ®èi ho¸ mét mÆt ®Æc biÖt lµ ®Ò phßng r¬i vµo chñ
nghÜa h×nh thøc.
VD: Th-¬ng hiÖu cña Tæng C«ng ty b¶o hiÓm "B¶o viÖt"
Tr¶i qua 40 n¨m tr-ëng thµnh vµ ph¸t triÓn, th-¬ng hiÖu "B¶o
viÖt" cïng víi Logo cña th-¬ng hiÖu ®· trë nªn quen thuéc vµ dÔ
nhËn biÕt trong céng ®ång doanh nghiÖp vµ d©n c- ViÖt Nam ®-îc
hµng triÖu kh¸ch hµng tin t-ëng vµ thuû chung theo cïng n¨m th¸ng
C«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam ®-îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè
179CP ngµy 17/12/1964. L« g« cña C«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam vµ
tªn viÕt t¾t "B¶o ViÖt" còng ®-îc nghiªn cøu vµ ¸p dông tõ khi c«ng
ty b¾t ®Çu ®i vµo ho¹t ®éng: Logo cña B¶o ViÖt ®-îc thiÕt kÕ theo
h×nh trßn, theo quan niÖm ¸ §«ng h×nh trßn t-îng tr-ng vµ ph¸t
10
triÓn. Mµu s¾c trªn l«go thÓ hiÖn c¸c mÉu truyÒn thèng vµ mang tÝnh
b¶n s¾c vµ c¸c triÕt lý kinh doanh cña B¶o ViÖt. Mµu vµng ë trung
t©m thÓ hiÖn sù thÞnh v-îng vµ thµnh ®¹t, mÇu xanh bao quanh lµ
niÒm tin vÒ sù ®¶m b¶o an toµn, mÇu tr¾ng thÓ hiÖn sù minh b¹ch
trong ho¹t ®éng kinh doanh. Ph-¬ng ch©m ho¹t ®éng "Phôc vô
kh¸ch hµng tèt nhÊt ®Ó ph¸t triÓn" ®-îc thùc hiÖn thèng nhÊt trong
toµn hÖ thèng thÓ hiÖn quan ®iÓm coi kh¸ch hµng lµ trung t©m cña
mäi ho¹t ®éng vµ còng tõ ®©y, th-¬ng hiÖu B¶o ViÖt ngµy cµng
chiÕm ®-îc lßng tin cña hµng triÖu kh¸ch hµng thuéc nhiÒu thµnh
phÇn kinh tÕ, tÇng líp d©n c-.
XÐt vÒ hiÖu qu¶ kinh doanh, lîi nhuËn tr-íc thuÕ toµn B¶o
ViÖt t¨ng tr-ëng 18,2% so víi n¨m 2003. Nép ng©n s¸ch t¨ng 7,4%
so víi n¨m 2003. Nh÷ng kÕt qu¶ trªn cho thÊy, nh÷ng môc tiªu t¨ng
tr-ëng vµ hiÖu qu¶ cña B¶o ViÖt ®· ®Ò ra tõ ®Çu n¨m vÒ c¬ b¶n ®Òu
®¹t ®-îc. Ho¹t ®éng ®Çu t- tµi chÝnh ®· gãp phÇn t¨ng thu nhËp ho¹t
®éng tµi chÝnh, ®¸p øng nhu cÇu vÒ vèn cho ®Çu t- ph¸t triÓn kinh tÕ.
B¶o ViÖt ®· chó träng ®Çu t- dµi h¹n phôc vô c¸c ch-¬ng tr×nh ph¸t
triÓn môc tiªu cña ChÝnh phñ. Ho¹t ®éng ®Çu t- tu©n thñ quy ®Þnh
cña ph¸p luËt, ®¸p øng yªu cÇu an toµn, hiÖu qu¶, kh¶ n¨ng thanh
11
to¸n vµ tr¶ tiÒn b¶o hiÓm cho kh¸ch hµng, gãp phÇn n©ng cao uy tÝn
vµ th-¬ng hiÖu cña B¶o ViÖt trªn thÞ tr-êng.
Tuy nhiªn hiÖn nay kh«ng ph¶i c«ng ty ViÖt Nam nµo còng coi
träng th-¬ng hiÖu. HoÆc chØ coi träng mét phÇn ch-a ®Çy ®ñ nghÜa
lµ ch-a coi träng vÊn ®Ò h×nh thøc. VÝ nh- cã c«ng ty ®¨ng ký së
h÷u c«ng nghiÖp th-¬ng hiÖu, nh-ng sau ®ã ch¼ng ®Ó ý ph¸t triÓn
th-¬ng hiÖu nh- thÕ nµo, b»ng c¸ch nµo. Cã c«ng ty ®Çu t- rÊt ®¹i
kh¸i cho th-¬ng hiÖu. V× thÕ ®a phÇn c¸c th-¬ng hiÖu cña s¶n phÈm
ViÖt Nam ®-îc ng-êi tiªu dïng biÕt lê mê. Chñ yÕu qua thãi quen
tiªu dïng, quan kinh nghiÖm chø ch-a h¼n v× c«ng ty së h÷u th-¬ng
hiÖu ®Çu t- bµi b¶n. Mét nhËn xÐt kh¸ x¸c ®¸ng cho r»ng l©u nay
c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cho r»ng nh·n hiÖu hay th-¬ng hiÖu chØ
lµ chuyÖn thø yÕu. Bèn vÊn ®Ò c¬ b¶n trong tiÕp thÞ lµ: s¶n phÈm, gi¸
c¶, ph©n phèi, vµ khuyÕch tr-¬ng th-êng ®-îc doanh nghiÖp quan
t©m h¬n. Tuy ngay c¶ bèn vÊn ®Ò c¬ b¶n nµy còng ch-a ®-îc quan
t©m ®Çy ®ñ. Trong khi ®ã, xu h-íng kinh doanh vµ qu¶n trÞ kinh
doanh trªn thÕ giíi hiÖn nay l¹i cho r»ng nh·n hiÖu lµ vÊn ®Ò bao
trïm lªn tÊt c¶. ViÖc qu¶n lý nh·n hiÖu ë ViÖt Nam hiÖn ®-îc quy
vÒ thiÕt kÕ mét nh·n hiÖu cña s¶n phÈm nhiÒu h¬n lµ lµm thÕ nµo ®Ó
cho nh·n hiÖu Êy trë thµnh mét th-¬ng hiÖu hÊp dÉn vµ l«i quÊn
12
ng-êi tiªu dïng, thu lîi nhuËn vÒ cho doanh nghiÖp. Theo c¸c
chuyªn gia nÕu qu¶n lý nh·n hiÖu thµnh c«ng, nã sÏ trë thµnh "BÊt
tö" v-ît qua thêi gian. Nã cã kh¶ n¨ng tån t¹i ®¸ng ng¹c nhiªn trªn
thÞ tr-êng ®Çy biÕn ®éng víi nh÷ng møc ®é c¹nh tranh khèc liÖt
nhÊt. Nh·n hiÖu thËm chÝ cã thÓ tån t¹i l©u h¬n hµng ho¸.
NhËn ®Þnh trªn lµ hoµn toµn ®óng v× trong mèi quan hÖ biÖn
chøng gi÷a néi dung vµ h×nh thøc ®· kh¼ng ®Þnh r»ng:"Néi dung
th-êng biÕn ®æi nhanh cßn h×nh thøc t-¬ng ®èi æn ®Þnh". V× thÕ nã
lµ mét tµi s¶n v« h×nh cè ®Þnh mµ tõ ®ã, c¸c c«ng ty së h÷u cã thÓ
thu vÒ lîi nhuËn siªu ng¹ch. §Ó cã thÓ cã mét th-¬ng hiÖu hay mét
nh·n hiÖu tèt cho c«ng ty m×nh, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Çu tthiÕt kÕ c¸c logo ®Ñp, b¾t m¾t, thÝch hîp mang tÝnh biÓu tr-ng cho
s¶n phÈm. KÕ ®ã lµ ®¨ng ký së h÷u c«ng nghiÖp. Thóc ®Èy ®a d¹ng
ho¸ s¶n phÈm còng nh- gia t¨ng chÊt l-îng s¶n phÈm lµ viÖc rÊt
quan träng gãp phÇn ph¸t triÓn th-¬ng hiÖu. KhuyÕch tr-¬ng th-¬ng
hiÖu b»ng c¸c h×nh thøc qu¶ng c¸o ®a d¹ng vµ thÝch hîp. Nªn m¹nh
d¹n chi cho qu¶ng c¸o ®Ó lµm cho th-¬ng hiÖu phæ biÕn ngµy cµng
réng r·i h¬n. TÊt nhiªn, cÇn tËp chung n©ng cao chÊt l-îng qu¶ng
c¸o cã tÝnh ®Þnh h-íng vµo kh¸ch hµng vµ phï hîp víi v¨n ho¸ cña
ng-êi tiªu dïng. C¸c doanh nghiÖp còng cÇn nghiªn cøu ®Çy ®ñ vÒ
13
c¸c hµnh vi cña kh¸ch hµng ®Ó cã mét chiÕn l-îng ph¸t triÓn
"Th-¬ng hiÖu" hiÖu qu¶.
VD: C«ng ty b¸nh kÑo Kinh §«
Víi hµng tr¨m nh·n hiÖu, c¸c lo¹i b¸nh kÑo cña Kinh §« ®ang
thùc sù chinh phôc ng-êi tiªu dïng trong vµ ngoµi n-íc bëi mÉu m·,
kiÓu d¸ng, chÊt l-îng vµ gi¸ c¶ phï hîp víi tói tiÒn cña mäi tÇng líp
x· héi Kinh §« ®· trë thµnh doanh nghiÖp t- nh©n lµm ¨n cã hiÖu
qu¶ trong ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt b¸nh kÑo t¹i ViÖt Nam.
N¨m 1993 vµ nh÷ng n¨m tr-íc, mÆt hµng b¸nh snack cña Th¸i
Lan, Malasia trµn lan thÞ tr-êng trong n-íc, víi gi¸ kh¸ cao mµ
ng-êi tiªu dïng vÉn rÊt -u chuéng. §øng tr-íc nghÞch lý ®ã, c«ng ty
TNHH x©y dùng vµ chÕ biÕn thùc phÈm Kinh §«, nay ®æi thµnh
C«ng ty Cæ phÇn Kinh §« (gäi t¾t lµ Kinh §«) ®· mµy mß nghiªn
cøu vµ cho ra ®êi s¶n phÈm b¸nh Snack made in ViÖt Nam. ViÖc ®-a
ra thÞ tr-êng mÆt hµng míi nµy víi gi¸ rÎ h¬n mét nöa gi¸ nhËp
14
ngo¹i cïng lo¹i, chÊt l-îng cao, mÉu m·, bao b× ®Ñp ®· b-íc ®Çu
®¶y lïi c¬n "sèt" b¸nh Snack nhËp ngo¹i ra khái thÞ tr-êng ViÖt
Nam, t¹o b-íc ®ét ph¸ cho viÖc kh¼ng ®Þnh th-¬ng hiÖu Kinh §«.
Kinh §« cßn lu«n ®em l¹i cho kh¸ch hµng nh÷ng thuËn lîi
trong kh©u phôc vô, thÓ hiÖn qua sù dÔ mua, nhiÒu chän lùa cho
kh¸ch hµng. §©y h¼n kh«ng ph¶i lµ nh÷ng ®iÒu g× míi mÎ trªn
th-¬ng tr-êng chØ cã ®iÒu Kinh §« ®· biÕt bøt ra khái vßng suy nghÜ
cò ®Ó nhanh chãng vµ m¹nh d¹n n¾m b¾t nh÷ng bÝ quyÕt "më".
Chç ®øng v÷ng ch¾c cña s¶n phÈm Kinh §« ®-îc kh¼ng ®Þnh
qua c¸c cuéc b×nh chän cña ng-êi tiªu dïng vÒ gi¶i th-ëng: "hµng
ViÖt Nam chÊt l-îng cao" "cóp vµng Marketing…" cïng nhiÒu gi¶i
th-ëng kh¸c, ®ã chÝnh lµ nh÷ng phÇn th-ëng xøng ®¸ng nhÊt dµnh
cho Kinh §«.
III. Mét sè gi¶i ph¸p vµ ph-¬ng h-íng ph¸t
triÓn th-¬ng hiÖu ë ViÖt Nam .
* Ph-¬ng h-íng ph¸t triÓn
Muèn giµnh th¾ng lîi trong c¹nh tranh ph¶i ph¸t triÓn th-¬ng
hiÖu vµ b¶o ®¶m tÝnh bÒn v÷ng trong x©y dùng vµ ph¸t triÓn th-¬ng
hiÖu. Do ®ã doanh nghiÖp cÇn tËp trung vµo c¸c vÊn ®Ò sau:
15
a.VÒ nhËn thøc: Cã nhËn thøc ®óng vµ ®Çy ®ñ vÒ th-¬ng hiÖu.
Néi dung cña nã lµ t¹o ra nh÷ng nhËn thøc thèng nhÊt trong toµn
doanh nghiÖp ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã mét chiÕn l-îc vÒ x©y
dùng, ph¸t triÓn, qu¶ng b¸ vµ b¶o vÖ th-¬ng hiÖu ngay trong thÞ
tr-êng néi ®Þa.Tõ ®ã cã ®Þnh h-íng trong viÖc triÓn khai ë thÞ
tr-êng n-íc ngoµi.
Trong nhËn thøc vÒ th-¬ng hiÖu cÇn chó ý ®Õn mét sè khÝa
c¹nh:
- Coi th-¬ng hiÖu lµ mét c¸i chung, song cÇn ph¶i thÊy c¸c
h×nh thøc biÓu hiÖn cña nã, kh«ng nªn ®ång nhÊt nã lµm mét.
- C¸c tªn th-¬ng m¹i, nh·n hiÖu hµng ho¸, biÓu t-îng kinh
doanh (logo…) ph¶i phï hîp víi nhu cÇu, -íc muèn, tÝnh c¸ch cña
ng-êi mua, cã sù kh¸c biÖt víi nh·n hiÖu hµng ho¸ cña ®èi thñ c¹nh
tranh…
- C¸c C«ng ty kinh doanh hµng ho¸ hoÆc dÞch vô chuyªn m«n
ho¸ s©u hoÆc kinh doanh c¸c lÜnh vùc mµ hµng ho¸ hay dÞch vô gÇn
hoÆc cã tÝnh bæ trî, thay thÕ…cÇn ph¶i thÊy ®Æc ®iÓm nµy ®Ó ®-a ra
dÊu hiÖu ®Ó ph©n biÖt gi÷a c¸c nh·n hiÖu víi nhau.
- Víi c¸c lo¹i h×nh kinh doanh nhiÒu ngµnh hµng, ®¸p øng cho
nhiÒu lo¹i ®èi t-îng, th× doanh nghiÖp cÇn thiÕt kÕ x©y dùng mét tËp
16
c¸c nh·n hiÖu hµng ho¸ phï hîp víi tõng lo¹i s¶n phÈm tõng nhãm
®èi t-îng.
b. CÇn cã thiÕt chÕ phï hîp cã chiÕn l-îc vÒ th-¬ng hiÖu, vÒ
tiÕp thÞ.
Muèn biÕn nhËn thøc nµy thµnh hiÖn thùc, ph¶i cã thiÕt chÕ ph¶i cã bé phËn chuyªn tr¸ch vÒ th-¬ng hiÖu. Bé phËn nµy lµm c¶
viÖc x©y dùng vµ ph¸t triÓn th-¬ng hiÖu. §iÒu nµy ®ßi hái mçi chñ
së h÷u th-¬ng hiÖu ph¶i lu«n t×m c¸ch hoµn thiÖn chÊt l-îng, h×nh
thøc s¶n phÈm, dÞch vô cung cÊp cho thÞ tr-êng lµm c¬ së cñng cè
uy tÝn th-¬ng hiÖu.
ChiÕn l-îc ph¸t triÓn th-¬ng hiÖu ph¶i bao hµm c¸c néi dung
sau:
+ X¸c ®Þnh ®èi t-îng kh¸ch hµng môc tiªu
+ Cã quan hÖ víi chiÕn l-îc s¶n phÈm, qu¶ng b¸ chÝnh s¸ch,
gi¸…
+ C¸c vÊn ®Ò ph©n phèi s¶n phÈm… KÕt qu¶ lµ chiÕn l-îc
th-¬ng hiÖu nh»m t¹o cho doanh nghiÖp vµ s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch
vô mét h×nh ¶nh trong kh¸ch hµng, trong t-¬ng quan víi c¸c ®èi thñ
c¹nh tranh.
c. Thùc hiÖn ®¨ng ký b¶o hé th-¬ng hiÖu
17
Th«ng qua ®¨ng ký b¶o hé th-¬ng hiÖu doanh nghiÖp míi sö
dông ®-îc c«ng cô ph¸p luËt hç trî m×nh trong kinh doanh, b¶o vÖ
®-îc quyÒn së h÷u víi th-¬ng hiÖu cña doanh nghiÖp vµ doanh
nh©n.
d. Th-êng xuyªn n©ng cao chÊt l-îng s¶n phÈm, dÞch vô, cã
hÖ thèng ph©n phèi dÞch vô, s¶n phÈm tèt.
ChÊt l-îng s¶n phÈm hµng ho¸ dÞch vô lµ mét chØ tiªu tæng
hîp, ®-îc thÓ hiÖn trªn rÊt nhiÒu mÆt, do vËy, tuú theo nhu cÇu, thÞ
tr-êng mµ chän c¸c chØ tiªu chÊt l-îng cã chiÕn l-îc n©ng cao chÊt
l-îng hµng ho¸, dÞch vô cã hiÖu qu¶.
Cïng víi ho¹t ®éng nµy, doanh nghiÖp cÇn thiÕt lËp hÖ thèng
ph©n phèi thÝch hîp lµ cÇu nèi gi÷a cung vµ cÇu lµm cung g¾n chÆt
víi cÇu lµ con ®-êng ®-a th-¬ng hiÖu vµ s¶n phÈm ®Õn víi ng-êi
tiªu dïng. Ch¨m lo tæ chøc hÖ thèng ph©n phèi thÝch hîp lµ mét
nh©n tè b¶o ®¶m tÝnh bÒn v÷ng trong ph¸t triÓn th-¬ng hiÖu.
e. C«ng t¸c qu¶n lý th-¬ng hiÖu mang tÝnh chuyªn nghiÖp
vµ cã hiÖu qu¶.
Trong kinh doanh, doanh nghiÖp lu«n sö dông nhiÒu lo¹i nh·n
hiÖu - mét tËp c¸c dÊu hiÖu tiÕp thÞ. ChØ cã thùc hiÖn qu¶n trÞ cã tÝnh
chuyªn nghiÖp vµ hiÖu qu¶ míi thùc hiÖn qu¶n trÞ nhÊt qu¸n víi c¸c
18
dÊu hiÖu tiÕp thÞ (trong ®ã cã nh·n hiÖu hµng ho¸, tªn th-¬ng m¹i…)
Trªn c¬ së ®ã, doanh nghiÖp cã ®iÒu kiÖn ph©n ®Þnh vµ thùc hiÖn
qu¶n trÞ thèng nhÊt æn ®Þnh, tõ ®ã ph¸t huy t¸c dông cña c«ng cô
th-¬ng hiÖu.
§¶m b¶o uy tÝn vµ h×nh ¶nh th-¬ng hiÖu ®-îc n©ng cao kh«ng
ngõng trong lßng ng-êi tiªu dïng, doanh nghiÖp cÇn ph¶i chó ý ®Õn
c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®ã lµ:
+ Ph¶i kh¾c s©u vµo nhËn thøc cña ng-êi tiªu dïng vÒ th-¬ng
hiÖu cña m×nh so víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh th«ng qua c¸c kªnh ®-a
th«ng tin ®Õn ng-êi tiªu dïng nh»m chuyÒn t¶i ®Õn ng-êi tiªu dïng
c¸c th«ng tin vÒ vÞ trÝ cña th-¬ng hiÖu, chÊt l-îng vµ c«ng dông s¶n
phÈm dÞch vô…
+ X©y dùng, duy tr×, ph¸t triÓn mèi quan hÖ qua l¹i víi ng-êi
tiªu dïng sö dông t¹o nªn sù g¾n bã chÆt chÏ gi÷a th-¬ng hiÖu vµ
ng-êi sö dông, tiªu dïng nã.
+ §Èy m¹nh ho¹t ®éng nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn, tõ ®ã b¶o
®¶m sù æn ®Þnh ph¸t triÓn cña th-¬ng hiÖu. C¸c doanh nghiÖp cã quy
m« nhá còng cÇn ph¶i chó ý ®Õn c«ng t¸c nµy. Tuy yªu cÇu cña mçi
doanh nghiÖp cã sù x¸c ®Þnh ®Çu t- cho phï hîp víi ho¹t ®éng nµy.
19
+ §¶m b¶o dÞch vô th-¬ng m¹i vµ sau b¸n hµng dµnh cho
ng-êi tiªu dïng. §©y lµ c¸i b¶o ®¶m quan träng cho sù æn ®Þnh
trong ph¸t triÓn cña th-¬ng hiÖu. HiÖn nay, cã mét biÓu hiÖn rÊt
®ang ng¹i lµ c«ng t¸c nµy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam rÊt Ýt chó ý ®©y lµ nguyªn nh©n quan träng lµm gi¶m søc c¹nh tranh cña hµng
ho¸ doanh nghiÖp ViÖt Nam.
C. KÕt luËn
Trong xu thÕ kinh doanh hiÖn nay th× "th-¬ng hiÖu" ®ãng vai
trß rÊt lín, quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng cña doanh nghiÖp. Nã gióp
cho ng-êi tiªu dïng qua ®ã cã thÓ biÕt ®Õn doanh nghiÖp vµ s¶n
phÈm cña doanh nghiÖp hay lµ cÇu nèi gi÷ doanh nghiÖp víi kh¸ch
hµng. Nã cßn t¹o cho doanh nghiÖp mét h×nh ¶nh v÷ng ch¾c trong
tiÒm thøc kh¸ch hµng vµ thÓ hiÖn sù lín m¹nh cña doanh nghiÖp trªn
thÞ tr-êng. §iÒu ®ã còng dÔ hiÓu v× ®Ó së h÷u ®-îc mét "th-¬ng
hiÖu" næi tiÕng th× kh«ng hÒ ®¬n gi¶n, lµ kÕt tinh cña biÕt bao søc
lùc, trÝ tuÖ cña doanh nghiÖp. Tuy nhiªn c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam
l¹i ch-a quan t©m ®Õn c¸c vÊn ®Ò nµy hoÆc ch-a chän vÑn. Mong
20
- Xem thêm -