Tài liệu T105 mối quan hệ biện chứng giữa tlsx và llsx

TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh A - §Æt vÊn ®Ò LÞch sö ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi lµ lÞch sö ph¸t triÓn cña nh÷ng ph¬ng thøc s¶n xuÊt kÕ tiÕp nhau tõ thÊp ®Õn cao. Mµ lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt la hai mÆt cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt , chóng tån t¹i kh«ng t¸ch rêi nhau, t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau mét c¸ch biÖn chøng, t¹o thµnh quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt - quy luËt c¬ b¶n nhÊt cña sù vËn ®éng ph¸t triÓn cña x· héi. Quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ quy luËt phæ biÕn, t¸c ®éng trong toµn tiÕn tr×nh lÞch sö cña nh©n lo¹i. Sù vËn ®éng, ph¸t triÓn cïa lùc lîng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh vµ lµm thay ®æi quan hÖ s¶n xuÊt cho phï hîp víi nã. Ngîc l¹i, quan hÖ s¶n xuÊt còng cã tÝnh ®éc lËp t¬ng vµ t¸c ®éng trë l¹i sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Khi quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, nã lµ ®éng lùc thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Ngîc l¹i, khi quan hÖ s¶n xuÊt lçi thêi, l¹c hËu hoÆc tiªn tiÕn h¬n mét c¸ch gi¶ t¹o so víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cñ lùc lîng s¶n xuÊt sÏ l¹i k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Do ®ã, viÖc gi¶i quyÕt m©u thÉu gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc lîng s¶n xuÊt kh«ng ph¶i lµ ®¬n gi¶n. Trong nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung tríc ®©y chóng ta ®· kh«ng cã ®îc sù nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ quy luËt cña sù phï hîp gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc lîng s¶n xuÊt. C¬ chÕ quan liªu, bao cÊp ®· bãp mÐo c¸c yÕu tè cña quan hÖ s¶n xuÊt, k×m h·m lùc lîng s¶n xuÊt, kÕt qu¶ cña sù kh«ng phï hîp gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc lîng s¶n xuÊt ®· lµm cho m©u thÉu gi÷a chóng trë nªn gay g¾t. §iÒu ®ã khiÕn cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ph¶i ë trong t×nh tr¹ng khñng ho¶ng, tr× trÖ mét thêi gian dµi. ChÝnh v× vËy, viÖc ®a nhËn thøc mét c¸ch ®óng ®¾n mèi quan hÖ, t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt vµ lùc lîng s¶n xuÊt cã ý nghÜa v« cïng to lín, ®Æc biÖt lµ trong qu¸ tr×nh x©y dùng nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ë ViÖt Nam hiÖn nay. 1 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh B - Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò I/C¬ së lý luËn: 1 - C¸c kh¸i niÖm: a) Lùc lîng s¶n xuÊt: Lùc lîng s¶n xuÊt lµ toµn bé nh÷ng n¨ng lùc s¶n xuÊt cña mét x· héi nhÊt ®Þnh, ë mét thêi kú nhÊt ®Þnh. Lùc lîng s¶n xuÊt biÓu hiÖn mèi quan hÖ t¸c ®éng gi÷a con ngêi víi tù nhiªn, biÓu hiÖn tr×nh ®é s¶n xuÊt cña con ngêi vµ n¨ng lùc thùc tiÔn cña con ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt. Lùc lîng s¶n xuÊt bao gåm t liÖu s¶n xuÊt vµ ngêi lao ®éng víi tri thøc, ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt, kü n¨ng, kü x¶o vµ thãi quen lao ®éng cña hä. Trong c¸c yÕu tè hîp thµnh lùc lîng s¶n xuÊt, ngêi lao ®éng lµ chñ thÓ vµ bao giê còng lµ lùc lîng s¶n xuÊt c¬ b¶n, quyÕt ®Þnh nhÊt cña x· héi. Ngµy nay, khi khoa häc trë thµnh lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp, th× néi dung kh¸i niÖm lùc lîng s¶n xuÊt ®îc bæ sung, hoµn thiÖn h¬n. C¸c cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ ®· lµm xuÊt hiÖn nh÷ng khu vùc s¶n xuÊt míi vµ lµm cho n¨ng suÊt lao ®éng t¨ng lªn gÊp béi. N¨ng suÊt lao ®éng ®îc xem nh lµ tiªu chÝ quan träng träng nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt vµ suy cho cïng còng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh sù chiÕn th¾ng cña mét trËt tù x· héi nµy ®èi víi mét trËt tù x· héi kh¸c. b) Quan hÖ s¶n xuÊt: Quan hÖ s¶n xuÊt lµ quan hÖ gi÷a con ngêi víi con ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, ph©n phèi, trao ®æi vµ tiªu dïng s¶n phÈm x· héi (s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt x· héi). Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, con ngêi kh«ng chØ cã quan hÖ víi tù nhiªn, t¸c ®éng vµo giíi tù nhiªn, mµ cßn cã quan hÖ víi nhau, t¸c ®éng lÉn nhau. H¬n n÷a, chØ cã trong quan hÖ t¸c ®éng lÉn nhau th× con ngêi míi cã sù t¸c ®éng vµo tù nhiªn vµ míi cã s¶n xuÊt. Quan hÖ s¶n xuÊt lµ h×nh thøc x· héi cña s¶n xuÊt, biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi con ngêi trªn ba mÆt chñ yÕu sau: 2 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh - Quan hÖ vÒ së h÷u ®èi víi t liÖu s¶n xuÊt lµ quan hÖ gi÷a con ngêi víi con ngêi trong viÖc chiÕm h÷u t liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu cña x· héi. - Quan hÖ trong tæ chøc vµ qu¶n lý lµ quan hÖ gi÷a con ngêi víi con ngêi trong viÖc tæ chøc qu¶n lý s¶n xuÊt x· héi vµ trong trao ®æi ho¹t ®éng cho nhau. - Quan hÖ ph©n phèi lu th«ng lµ quan hÖ gi÷a con ngêi víi con ngêi trong ph©n phèi vµ lu th«ng s¶n phÈm x· héi. C¸c mÆt nãi trªn cña quan hÖ s¶n xuÊt cã mèi quan hÖ mËt thiÕt, t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau, trong ®ã quan hÖ së h÷u ®èi víi t liÖu s¶n xuÊt gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh. Trong x· héi cã giai cÊp, giai cÊp nµo chiÕm h÷u t liÖu s¶n xuÊt th× giai cÊp ®ã lµ giai cÊp thèng trÞ; giai cÊp Êy ®øng ra tæ chøc, qu¶n lý s¶n xuÊt vµ sÏ quyÕt ®Þnh tÝnh chÊt, h×nh thøc ph©n phèi, còng nh quy m« thu nhËp. Ngîc l¹i, giai cÊp, tÇng líp nµo kh«ng cã t liÖu s¶n xuÊt th× sÏ lµ giai cÊp, tÇng líp bÞ thèng trÞ, bÞ bãc lét v× buéc ph¶i lµm thuª vµ bÞ bãc lét díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Tuy vËy, quan hÖ tæ chøc qu¶n lý vµ quan hÖ ph©n phèi lu th«ng còng cã t¸c ®éng trë l¹i quan hÖ s¶n xuÊt. Quan hÖ s¶n xuÊt trong tÝnh hiÖn thùc cña nã kh«ng ph¶i lµ nh÷ng quan hÖ ý chÝ, ph¸p lý mµ lµ quan hÖ kinh tÕ ®îc biÓu diÔn thµnh c¸c ph¹m trï, quy luËt kinh tÕ. Quan hÖ s¶n xuÊt mang tÝnh kh¸ch quan, kh«ng phô thuéc vµo ý chÝ chñ quan cña con ngêi. Sù thay ®æi cña c¸c kiÓu quan hÖ s¶n xuÊt phô thuéc vµo tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt. c) Ph¬ng thøc s¶n xuÊt: Ph¬ng thøc s¶n xuÊt lµ c¸ch thøc con ngêi khai th¸c nh÷ng cña c¶i vËt chÊt (t liÖu s¶n xuÊt vµ t liÖu sinh ho¹t) cÇn thiÕt cho ho¹t ®éng tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi trong nh÷ng giai ®o¹n lÞch sö nhÊt ®Þnh cña x· héi loµi ngêi. Mçi x· héi ®îc ®Æc trng b»ng mét ph¬ng thøc s¶n xuÊt nhÊt ®Þnh. Ph¬ng thøc s¶n xuÊt ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi tÊt c¶ c¸c mÆt cña ®êi sèng x· héi: kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi. Sù thay thÕ kÕ tiÕp nhau cña c¸c ph¬ng thøc s¶n xuÊt trong lÞch sö quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña x· héi loµi ngêi tõ thÊp ®Õn cao. 3 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh Ph¬ng thøc s¶n xuÊt chÝnh lµ sù thèng nhÊt vµ t¸c ®éng qua l¹i gi÷a lùc lîng s¶n xuÊt ë mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh vµ quan hÖ s¶n xuÊt t¬ng øng. 2 - Quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt: a) Sù vËn ®éng, ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh vµ lµm thay ®æi quan hÖ s¶n xuÊt: Lùc lîng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt lµ hai mÆt cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt, chóng tån t¹i kh«ng t¸ch rêi nhau, t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau mét c¸ch biÖn chøng, t¹o thµnh quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt (quy luËt c¬ b¶n nhÊt cña sù vËn ®éng, ph¸t triÓn x· héi). Sù vËn ®éng, ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh vµ lµm thay ®æi quan hÖ s¶n xuÊt cho phï hîp víi nã. Khi mét ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi ra ®êi, khi ®ã quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ mét tr¹ng th¸i mµ trong ®ã quan hÖ s¶n xuÊt lµ “h×nh thøc ph¸t triÓn” cña lùc lîng s¶n xuÊt. Trong tr¹ng th¸i ®ã, tÊt c¶ c¸c mÆt cña quan hÖ s¶n xuÊt ®Òu “t¹o ®Þa bµn ®Çy ®ñ” cho lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ, nã t¹o ®iÒu kiÖn sö dông vµ kÕt hîp mét c¸ch tèi u gi÷a ngêi lao ®éng víi t liÖu s¶n xuÊt vµ do ®ã lùc lîng s¶n xuÊt cã c¬ së ®Ó ph¸t triÓn hÕt kh¶ n¨ng cña nã. Sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt ®Õn mét tr×nh ®é nhÊt ®Þnh lµm cho quan hÖ s¶n xuÊt tõ chç phï hîp trë thµnh kh«ng phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Khi ®ã, quan hÖ s¶n xuÊt trë thµnh “xiÒng xÝch” cña lùc lîng s¶n xuÊt, k×m h·m lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Yªu cÇu kh¸ch quan cña sù ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt tÊt yÕu dÉn ®Õn thay thÕ quan hÖ s¶n xuÊt cò b»ng quan hÖ s¶n xuÊt míi phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn míi cña lùc lîng s¶n xuÊt ®Ó thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt tiÕp tôc ph¸t triÓn. Thay thÕ quan hÖ s¶n xuÊt cò b»ng quan hÖ s¶n xuÊt míi còng cã nghÜa lµ ph¬ng thøc s¶n xuÊt cò mÊt ®i, ph¬ng thøc s¶n xuÊt míi ra ®êi thay thÕ. b) Quan hÖ s¶n xuÊt cã tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi vµ t¸c ®éng trë l¹i sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt: 4 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh Lùc lîng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh quan hÖ s¶n xuÊt, nhng quan hÖ s¶n xuÊt kh«ng hoµn toµn thô ®éng mµ t¸c ®éng trë l¹i sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Quan hÖ s¶n xuÊt cã thÓ t¸c ®éng ®Õn lùc lîng s¶n xuÊt v× nã quy ®Þnh môc ®Ých cña s¶n xuÊt, t¸c ®éng ®Õn th¸i ®é cña con ngêi trong lao ®éng s¶n xuÊt, ®Õn tæ chøc ph©n c«ng lao ®éng x· héi, ®Õn ph¸t triÓn vµ øng dông khoa häc vµ c«ng nghÖ... vµ do ®ã t¸c ®éng ®Õn sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ ®éng lùc thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Ngîc l¹i quan hÖ s¶n xuÊt lçi thêi, l¹c hËu hoÆc “tiªn tiÕn” h¬n mét c¸ch gi¶ t¹o so víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt sÏ k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Khi quan hÖ s¶n xuÊt k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, th× theo quy luËt chung, quan hÖ s¶n xuÊt cò sÏ ®îc thay thÕ b»ng quan hÖ s¶n xuÊt míi phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt ®Ó thóc ®Èy lùc lîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ quy luËt phæ biÕn t¸c ®éng trong toµn bé tiÕn tr×nh lÞch sö nh©n lo¹i. Sù thay thÕ, ph¸t triÓn cña lÞch sö nh©n lo¹i tõ chÕ ®é c«ng x· nguyªn thuû, qua chÕ ®é chiÕm h÷u n« lÖ, chÕ ®é phong kiÕn, chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa vµ ®Õn x· héi céng s¶n t¬ng lai lµ do sù t¸c ®éng cña hÖ thèng c¸c quy luËt x· héi, trong ®ã quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ quy luËt c¬ b¶n nhÊt. II/VËn dông quy luËt vÒ sù phï hîp cña quan hÖ s¶n xuÊt víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam: NÒn kinh tÕ trong thêi kú qu¸ ®é ë níc ta lµ nÒn kinh tÕ ®ang thùc hiÖn nh÷ng cuéc c¶i biÕn c¸ch m¹ng toµn diÖn vµ s©u s¾c trªn mäi lÜnh vùc kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, x· héi. Trong lÜnh vùc kinh tÕ ®ã lµ viÖc c¶i t¹o quan hÖ s¶n xuÊt cò, x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt míi x· héi chñ nghÜa g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc lîng 5 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh s¶n xuÊt x· héi chñ nghÜa, tõng bíc chuyÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, s¶n xuÊt nhá lµ chñ yÕu lªn nÒn kinh tÕ thÞ trêng x· héi chñ nghÜa. Trong nÒn kinh tÕ qu¸ ®é, kinh tÕ nhµ níc ph¶i gi÷ vai trß chñ ®¹o vµ cïng víi kinh tÕ hîp t¸c lµm nÒn t¶ng cho sù ph¸t triÓn cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. §Ó thùc hiÖn vai trß Êy, theo NghÞ quyÕt §¹i héi VIII, kinh tÕ nhµ níc ph¶i ®îc tiÕp tôc ®æi míi vµ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶, n¾m v÷ng nh÷ng vÞ trÝ then chèt, nh÷ng lÜnh vùc träng yÕu trong nÒn kinh tÕ nh kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi, hÖ thèng tµi chÝnh, ng©n hµng, b¶o hiÓm, nh÷ng c¬ së s¶n xuÊt vµ th¬ng m¹i, dÞch vô quan träng. C¸c doanh nghiÖp nhµ níc ph¶i cã quy m« võa vµ lín, ph¸t huy ®îc u thÕ vÒ kü thuËt vµ c«ng nghÖ, n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt lîng, hiÖu qu¶, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm chÊt lîng cao, gi¸ thµnh h¹, t¹o nguån thu lín cho ng©n s¸ch nhµ níc. §¹i héi §¶ng lÇn thø VIII ®· chØ râ: vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ níc thÓ hiÖn ë chç “lµm ®ßn bÈy ®Èy nhanh t¨ng trëng kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò x· héi, më ®êng, híng dÉn , hç trî c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c cïng ph¸t triÓn; lµm lùc lîng vËt chÊt ®Ó nhµ níc thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý vÜ m«, t¹o nÒn t¶ng cho chÕ ®é x· héi míi”. 1 - Qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam: Tõ khi hoµ b×nh ®îc lËp l¹i n¨m 1954, miÒn B¾c níc ta ®· bíc vµo thêi kú qu¸ ®é tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi víi ®Æc ®iÓm nh Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· nãi: “§Æc ®iÓm to nhÊt cña níc ta trong thêi kú qu¸ ®é lµ tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu tiÕn th¼ng lªn chñ nghÜa x· héi kh«ng ph¶i kinh qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t b¶n chñ nghÜa”. Tõ n¨m 1975, sau khi ®Êt níc ®· hoµn toµn ®éc lËp vµ c¶ níc thèng nhÊt, c¸ch m¹ng d©n téc - d©n chñ ®· hoµn toµn th¾ng lîi trªn ph¹m vi c¶ níc th× c¶ níc cïng tiÕn hµnh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, cïng qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. C¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt níc trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi cña §¶ng ta nãi râ h¬n thùc tr¹ng kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cña ®Êt níc: “Níc ta qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi, bá qua chÕ ®é t b¶n, tõ mét x· héi vèn lµ thuéc ®Þa, nöa phong kiÕn, lùc lîng s¶n xuÊt rÊt thÊp. §Êt níc tr¶i qua hµng chôc n¨m chiÕn tranh, hËu qu¶ ®Ó l¹i cßn nÆng nÒ, nh÷ng tµn 6 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh d thùc d©n, phong kiÕn cßn nhiÒu. C¸c thÕ lùc thï ®Þch thêng xuyªn t×m c¸ch ph¸ ho¹i chÕ ®é x· héi chñ nghÜa vµ nÒn ®éc lËp d©n téc cña nh©n d©n ta”. Thêi kú qu¸ ®é lµ thêi kú lÞch sö mµ bÊt cø mét quèc gia nµo ®i lªn chñ nghÜa x· héi còng ®Òu ph¶i tr¶i qua, ngay c¶ ®èi víi nh÷ng níc ®· cã nÒn kinh tÕ rÊt ph¸t triÓn, bëi lÏ, ë c¸c níc nµy, tuy lùc lîng s¶n xuÊt ®· ph¸t triÓn cao nhng vÉn cßn cÇn ph¶i c¶i t¹o vµ x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt míi, x©y dùng nÒn v¨n ho¸ míi. DÜ nhiªn, ®èi víi nh÷ng níc thuéc lo¹i nµy, vÒ kh¸ch quan cã nhiÒu thuËn lîi h¬n, thêi kú qu¸ ®é cã thÓ diÔn ra ng¾n h¬n. §èi víi níc ta, mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu ®i lªn chñ nghÜa x· héi bá qua chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa, th× l¹i cµng ph¶i tr¶i qua mét thêi kú qu¸ ®é l©u dµi. Theo Cñ tÞch Hå ChÝ Minh, thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë níc ta lµ mét thêi lú lÞch sö mµ: “nhiÖm vô quan träng nhÊt cña chóng ta lµ ph¶i x©y dùng nÒn t¶ng vËt chÊt, kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi,…tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi, cã c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, cã v¨n ho¸, khoa häc tiªn tiÕn. Trong qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, chóng ta ph¶i c¶i t¹o nÒn kinh tÕ cò vµ x©y dùng nÒn kinh tÕ míi, mµ trong ®ã x©y dùng lµ nhiÖm vô chñ chèt vµ l©u dµi”. Tuy vËy, sau h¬n 15 n¨m thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi cña §¶ng, b»ng sù nç lùc s¸ng t¹o cña quÇn chóng, c¸c ngµnh, c¸c cÊp, chóng ta ®· vît qua ®îc khñng ho¶ng, ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu to lín vµ rÊt quan träng trong ho¹t ®éng thùc tiÔn trªn nhiÒu lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi: kinh tÕ t¨ng trëng nhanh, chÝnh trÞ æn ®Þnh, më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, tËn dông nguån vèn vµ c«ng nghÖ, ph¸t huy néi lùc ®Êt níc, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸; bé mÆt kinh tÕ x· héi thay da ®æi thÞt hµng ngµy, ®êi sèng nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn râ rÖt. Trong qu¸ tr×nh ®æi míi, mét trong nh÷ng vÊn ®Ò t duy lý luËn cèt lâi thuéc vÒ ®êng lèi lµ sù chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa. §¶ng vµ nhµ níc ta ®· chñ tr¬ng thùc hiÖn nhÊt qu¸n vµ l©u dµi chÝnh s¸ch: ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng, ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa cã sù qu¶n lý ®iÒu tiÕt cña nhµ níc. 7 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh Ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, g¾n liÒn víi x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt míi cho phï hîp trªn c¶ ba mÆt: së h÷u, qu¶n lý vµ ph©n phèi. 2 - Nh÷ng thµnh tùu kinh tÕ - x· héi ®· ®¹t ®îc: Trong nh÷ng n¨m qua, §¶ng vµ toµn d©n ta ®· nç lùc phÊn ®Êu vµ ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu quan träng: Mét lµ, kinh tÕ t¨ng trëng kh¸. Tæng s¶n phÈm trong níc (GDP) t¨ng b×nh qu©n 7 - 8%/n¨m. C¬ cÊu kinh tÕ cã sù chuyÓn dÞch tÝch cùc. Trong GDP hiÖn nay, tû träng n«ng nghiÖp lµ 24,3%, c«ng nghiÖp vµ x©y dùng lµ 36,6%, dÞch vô lµ 39,1%. - N«ng nghiÖp ph¸t triÓn liªn tôc, ®Æc biÖt lµ s¶n xuÊt l¬ng thùc. N¨m 1995, b×nh qu©n l¬ng thùc lµ 360 kg/ngêi, n¨m 2000 ®· t¨ng lªn 444kg/ngêi. NghÒ nu«i trång vµ ®¸nh b¾t thuû h¶i s¶n ph¸t triÓn kh¸. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng nghiÖp t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m 5,7% (môc tiªu ®Ò ra lµ t¨ng 4,5 - 5%). §· t¹o ®îc mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc lµ g¹o (®øng thø 2 - 3 thÕ giíi), cµ phª (®øng thø 3 thÕ giíi), ngoµi ra cßn cã hå tiªu, cao su, vµ hµng thuû s¶n… . - C«ng nghiÖp vµ x©y dùng vît qua nh÷ng khã kh¨n, th¸ch thøc, ®¹t ®îc nhiÒu tiÕn bé. NhÞp ®é t¨ng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp b×nh qu©n hµng n¨m lµ 13,5%. C¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp chñ yÕu t¨ng kh¸: n¨m 2000 so víi n¨m 1995, c«ng suÊt ®iÖn gÊp 1,5 lÇn, xi m¨ng gÊp 2,1 lÇn, ph©n bãn gÊp trªn 3 lÇn, thÐp gÊp 1,7 lÇn, mÝa ®êng gÊp h¬n 5 lÇn … . Mét sè s¶n phÈm quan träng t¨ng nhanh nh dÇu th«, ®iÖn, than s¹ch, thÐp c¸n, xi m¨ng, v¶i c¸c lo¹i, giÊy c¸c lo¹i … . Ngµnh x©y dùng cã thÓ ®¶m ® ¬ng viÖc thi c«ng nh÷ng c«ng tr×nh quy m« lín, hiÖn ®¹i vÒ c«ng nghÖ. Mét sè vËt liÖu x©y dùng chÊt lîng cao s¶n xuÊt trong níc ®¹t tiªu chuÈn ch©u ¢u vµ khu vùc (g¹ch l¸t nÒn, g¹ch èp l¸t …). - C¸c ngµnh dÞch vô tiÕp tôc ph¸t triÓn trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n h¬n tríc, gãp phÇn tÝch cùc cho t¨ng trëng kinh tÕ vµ phôc vô ®êi sèng. Gi¸ trÞ c¸c ngµnh dÞch vô t¨ng 6,8%/n¨m. Gi¸ trÞ doanh thu bu ®iÖn t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m 11,3%. - HÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng cã bíc ph¸t triÓn kh¸, ®¸p øng yªu cÇu tríc m¾t vµ t¹o ®îc nh÷ng n¨ng lùc gèi ®Çu cho thêi kú sau. C¸c c«ng tr×nh vµ 8 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh c¸c trôc tuyÕn giao th«ng quan träng ®îc tËp trung ®Çu t n©ng cÊp, b¶o ®¶m giao th«ng th«ng suèt trong c¶ níc. HÖ thèng bu chÝnh viÔn th«ng ®îc hiÖn ®¹i ho¸ vÒ c¬ b¶n. HÖ thèng thuû lîi ®îc n©ng cÊp vµ ph¸t triÓn trªn c¸c vïng. C¬ së vËt chÊt cña c¸c ngµnh gi¸o dôc vµ ®¹o t¹o, khoa häc vµ c«ng nghÖ, y tÕ, v¨n ho¸, du lÞch, thÓ dôc thÓ thao … ®Òu ®îc t¨ng cêng ®¸ng kÓ. - Kinh tÕ ®èi ngo¹i tiÕp tôc ph¸t triÓn. Níc ta ®· x©y dùng quan hÖ th¬ng m¹i víi trªn 140 níc, quan hÖ ®Çu t víi gÇn 70 níc vµ vïng l·nh thæ, thu hót ®îc nhiÒu nguån vèn ®Çu t níc ngoµi. Tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m trªn 21%, gÊp 3 lÇn møc t¨ng GDP. §Çu t trùc tiÕp níc ngoµi tiÕp tôc gia t¨ng, ®ãng gãp tÝch cùc vµo ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. Vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) tiÕp tôc t¨ng, gãp phÇn quan träng ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng. Hai lµ v¨n ho¸, x· héi cã nh÷ng tiÕn bé, ®êi sèng nh©n d©n tiÕp tôc ®îc c¶i thiÖn. - Sù nghiÖp gi¸o dôc vµ ®µo t¹o cã bíc ph¸t triÓn míi c¶ vÒ quy m«, chÊt lîng, h×nh thøc ®µo t¹o vµ c¬ së vËt chÊt. N¨m häc 1999 - 2000 so víi 1994 -1995 sè häc sinh c¸c cÊp häc, bËc häc ®Òu t¨ng ®¸ng kÓ, mÉu gi¸o t¨ng 1,2 lÇn, trung häc c¬ së 1,6 lÇn, trung häc phæ th«ng 2,3 lÇn, ®¹i häc 3 lÇn, häc nghÒ 1,8 lÇn. §Õn hÕt n¨m 2000, c¶ 61 (nay lµ 64) tØnh, thµnh phè ®Òu ®· ®¹t tiªu chuÈn phæ cËp gi¸o dôc tiÓu häc vµ xo¸ mï ch÷; mét sè tØnh, thµnh phè ®· b¾t ®Çu phæ cËp trung häc c¬ së. Phong trµo häc tËp ph¸t triÓn nhanh, chÊt lîng gi¸o dôc - ®µo t¹o ®· cã chuyÓn biÕn bíc ®Çu. ViÖc x· héi ho¸ gi¸o dôc - ®µo t¹o ®· bíc ®Çu ®îc triÓn khai vµ ph¸t triÓn. - ViÖc lµm vµ ®êi sèng cña nh©n d©n ®îc gi¶i quyÕt cã nhiÒu kÕt qu¶. C«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®îc triÓn khai m¹nh mÏ, réng kh¾p, nhÊt lµ ë c¸c vïng nghÌo, x· nghÌo, ®¹t kÕt qu¶ tèt, ®îc ®¸nh gi¸ lµ mét trong nh÷ng níc gi¶m tû lÖ ®ãi nghÌo tèt nhÊt. §êi sèng d©n c nhiÒu vïng ®îc c¶i thiÖn râ rÖt. - C«ng t¸c d©n sè, kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh; b¶o vÖ ch¨m sãc trÎ em, ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n; ch¨m sãc ngêi cã c«ng, ®Òn ¬n ®¸p nghÜa, uèng níc nhí nguån; thÓ dôc thÓ thao … ®· ®¹t nhiÒu kÕt qu¶ tèt. Nh÷ng thµnh tùu ®¹t ®¹t ®îc trong nh÷ng n¨m qua ®· t¨ng cêng søc m¹nh tæng hîp, lµm thay ®æi bé mÆt cña ®Êt níc vµ ®êi sèng cña nh©n 9 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh d©n, cñng cè v÷ng ch¾c ®éc lËp d©n téc vµ chÕ ®é x· héi chñ nghÜa, n©ng cao vÞ thÕ vµ uy tÝn cña níc ta trªn trêng quèc tÕ. 3 - Nh÷ng vÊn ®Ò cßn tån t¹i: Cïng víi nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®îc, nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë ViÖt Nam cßn cã nh÷ng nhîc ®iÓm: Mét lµ, tr×nh ®é ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ë níc ta cßn ë giai ®o¹n s¬ khai. §ã lµ do c¸c nguyªn nh©n. - C¬ së vËt chÊt - kü thuËt cßn ë tr×nh ®é thÊp, bªn c¹nh mét sè lÜnh vùc, mét sè c¬ së kinh tÕ ®· ®îc trang bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, trong nhiÒu ngµnh kinh tÕ m¸y mãc, m¸y mãc cò kü, c«ng nghÖ l¹c hËu. Theo UNDP, ViÖt Nam ®ang ë tr×nh ®é c«ng nghÖ l¹c hËu 2/7 cña thÕ giíi, thiÕt bÞ m¸y mãc l¹c hËu 2 - 3 thÕ hÖ (cã lÜnh vùc 4 - 5 thÕ hÖ). Lao ®éng thñ c«ng vÉn chiÕm tû träng lín trong tæng sè lao ®éng x· héi. Do ®ã, n¨ng suÊt, chÊt lîng, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cña níc ta cßn thÊp so víi khu vùc vµ thÕ giíi (n¨ng suÊt lao ®éng cña níc ta chØ b»ng 30% møc trung b×nh cña thÕ giíi). - KÕt cÊu h¹ tÇng nh hÖ thèng ®êng giao th«ng, bÕn c¶ng, hÖ thèng th«ng tin liªn l¹c … cßn l¹c hËu, kÐm ph¸t triÓn (mËt ®é ® êng giao th«ng/km b»ng 1% víi møc trung b×nh cña thÕ giíi; tèc ®é truyÒn th«ng trung b×nh c¶ níc chËm h¬n cña thÕ giíi 30 lÇn). HÖ thèng giao th«ng kÐm ph¸t triÓn lµm cho c¸c ®Þa ph¬ng, c¸c vïng bÞ chia c¾t, t¸ch biÖt nhau, do ®ã lµm cho nhiÒu tiÒm n¨ng cña c¸c ®Þa ph¬ng kh«ng thÓ ®îc khai th¸c, c¸c ®Þa ph¬ng kh«ng thÓ chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt ®Ó ph¸t huy thÕ m¹nh. - Do c¬ sá vËt chÊt - kü thuËt cßn ë tr×nh ®é thÊp lµm cho ph©n c«ng lao ®éng kÐm ph¸t triÓn, sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ chËm. NÒn kinh tÕ níc ta cha tho¸t khái nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp s¶n xuÊt nhá. N«ng nghiÖp vÉn sö dông 70% lùc lîng lao ®éng, nhng chØ s¶n xuÊt kho¶ng 26% GDP, c¸c ngµnh kinh tÕ c«ng nghÖ cao chiÕm tû träng thÊp. - Kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trªn thÞ trêng trong níc, còng nh thÞ trêng níc ngoµi cßn rÊt yÕu. Do c¬ së vËt chÊt - kü thuËt vµ c«ng nghÖ l¹c hËu, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, do ®ã khèi lîng hµng ho¸ nhá 10 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh bÐ, chñng lo¹i hµng ho¸ cßn nghÌo nµn, chÊt lîng hµng ho¸ thÊp, gi¸ c¶ cao v× thÕ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cßn yÕu. Hai lµ, thÞ trêng d©n téc thèng nhÊt ®ang trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh nhng cha ®ång bé. - Do giao th«ng vËn t¶i kÐm ph¸t triÓn nªn cha l«i cuèn ®îc tÊt c¶ c¸c vïng trong níc vµo mét m¹ng líi lu th«ng hµng ho¸ thèng nhÊt. - ThÞ trêng hµng ho¸ - dÞch vô ®· h×nh thµnh nhng cßn h¹n hÑp vµ cßn nhiÒu hiÖn tîng tiªu cùc (hµng gi¶, hµng lËu, hµng nh¸i vÉn lµm rèi lo¹n thÞ trêng). - ThÞ trêng hµng ho¸ søc lao ®éng míi manh nha, mét sè trung t©m giíi thiÖu viÖc lµm vµ xuÊt khÈu lao ®éng míi xuÊt hiÖn nhng ®· n¶y sinh hiÖn tîng khñng ho¶ng. NÐt næi bËt cña thÞ trêng nµy lµ søc cung vÒ lao ®éng lµnh nghÒ nhá h¬n cÇu rÊt nhiÒu, trong khi ®ã cung vÒ søc lao ®éng gi¶n ®¬n l¹i vît qu¸ xa cÇu, nhiÒu ngêi cã søc lao ®éng kh«ng t×m ®îc viÖc lµm. - ThÞ trêng tiÒn tÖ, thÞ trêng vèn ®· cã nhiÒu tiÕn bé nhng vÉn cßn nhiÒu tr¾c trë, nh nhiÒu doanh nghiÖp, nhÊt lµ doanh nghiÖp t nh©n thiÕu vèn nhng kh«ng vay ®îc v× víng m¾c thñ tôc, trong khi ®ã nhiÒu ng©n hµng th¬ng m¹i huy ®éng ®îc tiÒn göi mµ kh«ng thÓ cho vay ®Ó ø ®äng trong kÐt, d nî qu¸ h¹n trong nhiÒu ng©n hµng th¬ng m¹i ®· ®Õn møc b¸o ®éng. ThÞ trêng chøng kho¸n ra ®êi nhng cha cã nhiÒu “hµng ho¸” ®Ó mua - b¸n vµ míi cã rÊt Ýt doanh nghiÖp ®ñ ®iÒu kiÖn tham gia thÞ trêng nµy. Ba lµ, cã nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia thÞ trêng, do vËy nÒn kinh tÕ ë níc ta cã nhiÒu lo¹i h×nh s¶n xuÊt hµng ho¸ cïng tån t¹i, ®an xen nhau, trong ®ã s¶n xuÊt hµng ho¸ nhá ph©n t¸n cßn phæ biÕn. Bèn lµ, sù h×nh thµnh thÞ trêng trong níc g¾n víi më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i, héi nhËp vµo thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi, trong hoµn c¶nh tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - kü thuËt cña níc ta thÊp xa so víi hÇu hÕt c¸c níc kh¸c. - Toµn cÇu ho¸ vµ khu vùc ho¸ vÒ kinh tÕ ®ang ®Æt ra chung cho c¸c níc còng nh níc ta nãi riªng nh÷ng th¸ch thøc hÕt søc gay g¾t. Nhng nã lµ xu thÕ tÊt yÕu kh¸ch quan, nªn kh«ng ®Æt vÊn ®Ò tham gia hay kh«ng tham gia mµ chØ cã thÓ ®Æt vÊn ®Ò: t×m c¸ch sö xù víi xu híng ®ã nh thÕ nµo? Ph¶i chñ ®éng héi nhËp, chuÈn bÞ tèt ®Ó tham gia vµo khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸, t×m ra “c¸i m¹nh t¬ng ®èi” cña ta, thùc hiÖn ®a ph¬ng hãa, ®a d¹ng 11 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh hãa kinh tÕ ®èi ngo¹i ®Ó tËn dông ngo¹i lùc ®Ó ph¸t huy néi lùc, nh»m thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n, ®Þnh híng ®i lªn chñ nghÜa x· héi. N¨m lµ, qu¶n lý nhµ níc vÒ kinh tÕ x· héi cßn yÕu. V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø VIII cña §¶ng ta ®· nhËn ®Þnh vÒ vÊn ®Ò nµy nh sau: “HÖ thèng luËt ph¸p, c¬ chÕ, chÝnh s¸ch cha ®ång bé vµ nhÊt qu¸n, thùc hiÖn cha nghiªm. C«ng t¸c tµi chÝnh, ng©n hµng, gi¸ c¶, kÕ ho¹ch ho¸, quy ho¹ch x©y dùng, qu¶n lý ®Êt ®ai cßn nhiÒu yÕu kÐm, thñ tôc hµnh chÝnh … chËm ®æi míi. Th ¬ng nghiÖp nhµ níc bá trèng mét sè trËn ®Þa quan träng, cha ph¸t huy tèt vai trß chñ ®¹o trªn thÞ trêng. Qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu cã nhiÒu s¬ hë, tiªu cùc, mét sè trêng hîp g© t¸c ®éng xÊu ®èi víi s¶n xuÊt. ChÕ ®é ph©n phèi cßn nhiÒu bÊt hîp lý. Béi chi ng©n s¸ch vµ nhËp siªu cßn lín. L¹m ph¸t tuy ®îc kiÒm chÕ nhng cha v÷ng ch¾c”. III/nh÷ng Gi¶i ph¸p vµ môc tiªu ph¸t triÓn trong thêi gian tíi: 1 - C¸c gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr êng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam: §Ó ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng x· héi chñ nghÜa, cÇn thùc hiÖn ®ång bé nhiÒu gi¶i ph¸p. Díi ®©y lµ nh÷ng gi¶i ph¸p chñ yÕu nhÊt: a) Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn: Tríc ®©y, khi x©y dùng kinh tÕ kÕ ho¹ch, xo¸ bá kinh tÕ thÞ trêng, chóng ta ®· thiÕt lËp mét c¬ cÊu së h÷u ®¬n gi¶n víi hai h×nh thøc lµ së h÷u toµn d©n vµ së h÷u tËp thÓ. V× vËy, khi chuyÓn sang kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng, cÇn ph¶i ®æi míi c¬ cÊu së h÷u cò b»ng c¸ch ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u, ®iÒu ®ã sÏ ®a ®Õn sù h×nh thµnh c¸c chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp, cã lîi Ých riªng, tøc lµ kh«i phôc mét trong nh÷ng c¬ së cña kinh tÕ hµng ho¸. Trªn c¬ së ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u, thùc hiÖn nhÊt qu¸n, l©u dµi chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn. LÊy viÖc ph¸t triÓn søc s¶n xuÊt, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ - x· héi, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n lµm môc tiªu quan träng ®Ó khuyÕn khÝch ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ c¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh. Theo tinh 12 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh thÇn ®ã, tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt, ®Òu ®îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn. Trong nh÷ng n¨m tíi cÇn ph¸t huy vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ níc. Muèn vËt cÇn tËp trung nguån lùc ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ kinh tÕ nhµ níc trong nh÷ng lÜnh vùc träng yÕu cña nÒn kinh tÕ, s¾p xÕp l¹i khu vùc kinh tÕ nhµ níc, thùc hiÖn tèt chñ tr¬ng cæ phÇn ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ së h÷u ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp nhµ níc kh«ng cÇn n¾m 100% vèn. X©y dùng vµ cñng cè mét sè tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh trªn c¬ së c¸c tæng c«ng ty nhµ níc, cã sù tham gia cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. §Èy m¹nh viÖc ®æi míi kü thuËt, c«ng nghÖ trong c¸c doanh nghiÖp nhµ níc. Thùc hiÖn chÕ ®é qu¶n lý c«ng ty ®èi víi tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh cã vèn cña nhµ níc, doanh nghiÖp thùc sù c¹nh tranh b×nh ®¼ng trªn thÞ trêng, tù chÞu tr¸ch nhiÖm trong s¶n xuÊt kinh doanh. Ph¸t triÓn kinh tÕ tËp thÓ díi nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng, trong ®ã hîp t¸c x· lµ nßng cèt. Nhµ níc cÇn gióp ®ì hîp t¸c x· vµ ®µo t¹o c¸n bé, x©y dùng ph¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh, më réng thÞ trêng. Thùc hiÖn tèt viÖc chuyÓn ®æi hîp t¸c x· theo luËt hîp t¸c x·. KhuyÕn khÝch kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ ph¸t triÓn ë c¶ thµnh thÞ vµ n«ng th«n. Nhµ níc t¹o ®iÒu kiÖn vµ gióp ®ì kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu chñ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶. KhuyÕn khÝch kinh tÕ t b¶n t nh©n ph¸t triÓn trong nh÷ng ngµnh nghÒ s¶n xuÊt kinh doanh mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm. Ph¸t triÓn kinh tÕ t b¶n nhµ níc díi c¸c h×nh thøc liªn doanh, liªn kÕt gi÷a kinh tÕ t nh©n trong vµ ngoµi níc; t¹o ®iÒu kiÖn kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi híng vµo môc tiªu ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm xuÊt khÈu, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, g¾n thu hót vèn víi thu hót c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. b) §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, øng dông nhanh tiÕn bé khoa häc - c«ng nghÖ, trªn c¬ së ®ã ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi: Ph©n c«ng lao ®éng x· héi lµ c¬ së chung cña s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸. V× vËy, ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, ph¶i ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi. Nhng sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng do tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh, cho nªn muèn më réng ph©n c«ng 13 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh lao ®éng x· héi, cÇn ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt - kü thuËt cña nÒn s¶n xuÊt lín hiÖn ®¹i. Con ®êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cña níc ta cÇn vµ cã thÓ rót ng¾n thêi gian so víi c¸c níc ®i tríc, võa cã nh÷ng bíc tuÇn tù, võa cã nh÷ng bíc nh¶y vät, g¾n c«ng nghiÖp ho¸ víi hiÖn ®¹i ho¸, tËn dông mäi kh¶ n¨ng ®Ó ®¹t tr×nh ®é tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i vÒ khoa häc vµ c«ng nghÖ; øng dông nhanh vµ phæ biÕn h¬n ë møc ®é cao h¬n nh÷ng thµnh tùu c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµ tri thøc míi, tõng bíc ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc. Cïng víi viÖc trang bÞ kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cho c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, tiÕn hµnh ph©n c«ng l¹i lao ®éng vµ ph©n bè d©n c trong ph¹m vi c¶ níc, còng nh ë tõng vïng, tõng ®Þa ph¬ng; h×nh thµnh c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý cho phÐp khai th¸c tèt nhÊt c¸c nguån lùc cña ®Êt níc, t¹o nªn sù t¨ng trëng kinh tÕ nhanh vµ bÒn v÷ng cña toµn bé nÒn kinh tÕ. c) H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ trêng: Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng, hÇu hÕt c¸c nguån lùc kinh tÕ ®Òu th«ng qua thÞ trêng mµ ®îc ph©n bè vµo c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ mét c¸ch tèi u. V× vËy, ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, chóng ta ph¶i h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®ång bé c¸c lo¹i thÞ trêng. Trong nh÷ng n¨m tíi chóng ta cÇn ph¶i: - Ph¸t triÓn thÞ trêng hµng ho¸ vµ dÞch vô th«ng qua viÖc ®Èy m¹nh s¶n xuÊt, thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ph¸t triÓn hÖ thèng giao th«ng vµ ph¬ng tiÖn vËn t¶i ®Ó më réng thÞ trêng. H×nh thµnh thÞ trêng søc lao ®éng cã tæ chøc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho sù di chuyÓn søc lao ®éng theo yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ vµ sö dông cã hiÖu qu¶ nguån nh©n lùc. - X©y dùng thÞ trêng vèn, tõng bíc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn thÞ trêng chøng kho¸n ®Ó huy ®éng c¸c nguån vèn vµo ph¸t triÓn s¶n xuÊt. - Qu¶n lý chÆt chÏ ®Êt ®ai vµ thÞ trêng nhµ ë. X©y dùng vµ ph¸t triÓn thÞ trêng th«ng tin, thÞ trêng khoa häc c«ng nghÖ. Hoµn thiÖn c¸c lo¹i thÞ trêng ®i ®«i víi x©y dùng khu«n khæ ph¸p lý vµ thÓ chÕ, t¨ng cêng sù kiÓm tra, gi¸m s¸t cña nhµ níc, ®Ó thÞ trêng ho¹t ®éng n¨ng ®éng, cã hiÖu qu¶, cã trËt tù, kû c¬ng trong m«i trêng c¹nh tranh lµnh m¹nh, c«ng khai, minh 14 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh b¹ch, h¹n chÕ vµ kiÓm so¸t ®éc quyÒn kinh doanh. Cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu chèng bu«n lËu vµ gian lËn th¬ng m¹i. d) Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i: Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, chØ cã më cöa kinh tÕ, héi nhËp vµo kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, míi thu hót ®îc vèn, kü thuËt vµ c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®Ó khai th¸c tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña ®Êt níc nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ. Khi më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¾c b×nh ®¼ng, cïng cã lîi, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau. Më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i theo híng ®a ph¬ng ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc kinh tÕ ®èi ngo¹i. HiÖn nay, cÇn ®Èy m¹nh xuÊt khÈu, coi xuÊt khÈu lµ träng ®iÓm cña kinh tÕ ®èi ngo¹i. Gi¶m dÇn nhËp siªu, u tiªn nhËp khÈu t liÖu s¶n xuÊt ®Ó phôc vô s¶n xuÊt. Tranh thñ mäi kh¶ n¨ng vµ b»ng nhiÒu h×nh thøc thu hót vèn ®Çu t trùc tiÕp tõ níc ngoµi, viÖc thu hót ®Çu t níc ngoµi cÇn híng vµo nh÷ng lÜnh vùc, nh÷ng s¶n phÈm cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn, cã tû träng xuÊt khÈu cao. ViÖc sö dông vèn vay ph¶i cã hiÖu qu¶ ®Ó tr¶ ®îc nî, c¶i thiÖn ®îc c¸n c©n thanh to¸n. Chñ ®éng tham gia tæ chøc th¬ng m¹i quèc tÕ, c¸c diÔn ®µn, c¸c ®Þnh chÕ quèc tÕ mét c¸ch cã chän läc víi bíc ®i thÝch hîp. e) Gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh chÝnh trÞ, hoµn thiÖn hÖ thèng luËt ph¸p: Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ bao giê còng lµ nh©n tè quan träng ®Çu tiªn ®Ó ph¸t triÓn. Nã lµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh trong níc vµ ngoµi níc yªn t©m ®Çu t. Muèn gi÷ v÷ng sù æn ®Þnh chÝnh trÞ ë níc ta hiÖn nay cÇn ph¶i gi÷ vµ t¨ng cêng vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý cña nhµ níc, ph¸t huy quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n. HÖ thèng ph¸p luËt ®ång bé lµ c«ng cô quan träng ®Ó nhµ níc qu¶n lý nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn. Nã t¹o ra hµnh lang luËt ph¸p cho ho¹t ®éng kinh tÕ, buéc c¸c doanh nghiÖp chÊp nhËn sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc. f) Xo¸ bá triÖt ®Ó c¬ chÕ tËp trung, quan liªu, bao cÊp, hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ níc: ViÖc xo¸ bá triÖt ®Ó c¬ chÕ tËp trung, quan liªu, bao cÊp, h×nh thµnh ®ång bé vµ vËn hµnh cã hiÖu qu¶ c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ n- 15 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh íc cã ý nghÜa hÕt søc quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ ë níc ta. §Ó n©ng cao n¨ng lùc vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý cña nhµ níc, cÇn n©ng cao n¨ng lùc cña c¸c c¬ quan lËp ph¸p, hµnh ph¸p cµ t ph¸p, thùc hiÖn c¶i c¸ch nÒn hµnh chÝnh quèc gia. Nhµ níc thùc hiÖn ®Þnh híng sù ph¸t triÓn kinh tÕ, cã hÖ thèng chÝnh s¸ch nhÊt qu¸n ®Ó t¹o m«i trêng æn ®Þnh vµ thuËn lîi cho ho¹t ®éng kinh tÕ, h¹n chÕ, kh¾c phôc nh÷ng mÆt tiªu cùc cña c¬ chÕ thÞ trêng. Nhµ níc thùc hiÖn ®óng chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ kinh tÕ vµ chøc n¨ng chñ së h÷u tµi s¶n c«ng, kh«ng can thiÖp vµo chøc n¨ng qu¶n trÞ kinh doanh ®Ó c¸c doanh nghiÖp cã quyÒn tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh. Nhµ níc sö dông c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ lµ chÝnh ®Ó ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ, chø kh«ng ph¶i lµ mÖnh lÖnh. V× vËy, ph¶i tiÕp tôc ®æi míi vµ hoµn thiÖn chÝnh s¸ch tµi chÝnh, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng vµ gi¸ c¶. 2 - Quan ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña nhµ níc ta: Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta kh«ng n»m ngoµi môc tiªu t¨ng trëng, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi. §¶ng ta lu«n kh¼ng ®Þnh môc tiªu: “TiÕp tôc sù nghiÖp ®æi míi, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, v× môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh, v÷ng bíc ®i lªn chñ nghÜa x· héi”. Môc tiªu Êy chÝnh lµ ®· hµm chøa néi dung võa cã t¨ng trëng kinh tÕ cao, võa cã tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi. Tuy vËy, ®Ó ®¹t ®îc môc tiªu kÐp nµy kh«ng ph¶i dÔ dµng vµ lÞch sö cho thÊy ®· cã nhiÒu trêng hîp x¶y ra sù ®èi lËp gi÷a t¨ng trëng, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c«ng b»ng x· héi. C¸c chÝnh s¸ch dùa trªn môc tiªu c«ng b»ng cã thÓ dÉn ®Õn triÖt tiªu c¸c ®éng lùc t¨ng trëng, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ngîc l¹i, mét chÝnh s¸ch chØ nh»m vµo t¨ng trëng cã thÓ lµm cho bÊt b×nh ®¼ng t¨ng lªn. Mèi quan hÖ hîp lý gi÷a t¨ng trëng, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c«ng b»ng x· héi phô thuéc vµo quan ®iÓm, chÝnh s¸ch cña nhµ níc vÒ vÊn ®Ò nµy vµ sù thùc thi nã trong cuéc sèng. Trong thêi kú tríc ®æi míi, chóng ta ®· cã c¸ch hiÓu cha ®Çy ®ñ vÒ c«ng b»ng vµ b×nh ®¼ng x· héi, ®ång nhÊt c«ng b»ng víi b×nh ®¼ng, dÉn 16 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh ®Õn chñ nghÜa b×nh qu©n trong ph©n phèi, lµm triÖt tiªu nh÷ng nh©n tè tÝch cùc, n¨ng ®éng cña x· héi. Chñ nghÜa b×nh qu©n chøa ®ùng nhiÒu yÕu tè bÊt hîp lý ®Õn møc lµm cho ngêi lao ®éng thê ¬ víi së h÷u x· héi, kh«ng quan t©m ®Õn kÕt qu¶ lao ®éng. C«ng cuéc ®æi míi do §¶ng ta khëi xíng vµ l·nh ®¹o ®· nªu ra nhiÒu t duy míi, quan ®iÓm míi vÒ t¨ng trëng, ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c«ng b»ng x· héi. TÊt nhiªn nh÷ng quan ®iÓm míi ®ã ®Òu b¾t nguån vµ dùa trªn c¬ së ®êng lèi x©y dùng chñ nghÜa x· héi cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, thÓ hiÖn râ trong c¬ng lÜnh cña §¶ng. §¹i héi §¶ng VIII cña §¶ng ta (th¸ng 6/1996) ra nghÞ quyÕt tiÕp tôc n¾m v÷ng hai nhiÖm vô chiÕn lîc: x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ b¶o vÖ Tæ quèc, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Môc tiªu cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ biÕn níc ta thµnh mét níc c«ng nghiÖp cã c¬ së vËt chÊt - kü thuËt hiÖn ®¹i, c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cao, quèc phßng, an ninh v÷ng ch¾c, d©n giµu níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh. §¹i héi VIII còng x¸c ®Þnh râ, nhiÖm vô cña nh©n d©n ta lµ tËp trung mäi lùc lîng, tranh thñ thêi c¬, ®èi mÆt víi th¸ch thøc, ®Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi mét c¸ch toµn diÖn vµ ®ång bé; tiÕp tôc ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa; t¨ng trëng kinh tÕ m¹nh, hiÖu qu¶ cao vµ bÒn v÷ng ®i ®«i víi gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc vÒ x· héi, b¶o ®¶m an ninh, quèc phßng, vît qua t×nh tr¹ng níc nghÌo vµ kÐm ph¸t triÓn, c¶i thiÖn ®êi sèng cña nh©n d©n. 3 - Môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña §¶ng vµ nhµ n íc ta tõ nay ®Õn n¨m 2010: Môc tiªu tæng qu¸t lµ: “§a níc ta ra khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn; n©ng cao râ rÖt ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸, tinh thÇn cu¶ nh©n d©n; t¹o nÒn t¶ng ®Ó ®Õn n¨m 2020 níc ta c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp theo híng hiÖn ®¹i. Nguån lùc con ngêi, n¨ng lùc khoa häc vµ c«ng nghÖ, kÕt cÊu h¹ tÇng, tiÒm lùc kinh tÕ, quèc phßng, an ninh ®îc t¨ng cêng; thÓ 17 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh chÕ kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ®îc h×nh thµnh vÒ c¬ b¶n; vÞ thÕ cña níc ta trªn trêng quèc tÕ ®îc n©ng cao”. Môc tiªu cô thÓ lµ: - N¨m 2010, tæng s¶n phÈm trong níc (GDP) t¨ng Ýt nhÊt gÊp ®«i so víi n¨m 2000. æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. N©ng cao râ rÖt hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm, cña doanh nghiÖp vµ nÒn kinh tÕ. C¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ lµnh m¹nh. TÝch luü tõ néi bé nÒn kinh tÕ ®¹t trªn 30% GDP. NhÞp ®é t¨ng trêng xuÊt khÈu gÊp h¬n 2 lÇn nhÞp ®é t¨ng GDP. Tû träng trong GDP cña n«ng nghiÖp 16 - 17%, c«ng nghiÖp 40 - 41%, dÞch vô 42 - 43%. Tû lÖ lao ®éng n«ng nghiÖp cßn kho¶ng 50%. - N©ng lªn ®¸ng kÓ chØ sè ph¸t triÓn con ngêi (HDI). Tèc ®é t¨ng d©n sè n¨m 2010 cßn kho¶ng 1,1%. Xo¸ hé ®ãi, gi¶m nhanh hé nghÌo. Gi¶i quyÕt tèt viÖc lµm (ë thµnh thÞ thÊt nghiÖp díi 5%, n«ng th«n thêi gian lao ®éng lªn 80 - 85%); tñ lÖ ngêi lao ®éng ®îc ®µo t¹o nghÒ kho¶ng 40%. TrÎ em ®Õn tuæi ®i häc ®Òu ®îc ®Õn trêng, hoµn thµnh phæ cËp trung häc c¬ së trong c¶ níc. Ngêi cã bÖnh ®îc ch÷a trÞ, gi¶m tû lÖ trÎ em díi 5 tuæi suy dinh dìng xuèng kho¶ng 20%, t¨ng tuæi thÞ trung b×nh lªn 71. ChÊt lîng ®êi sèng vËt chÊt, v¨n ho¸, tinh thÇn ®îc n©ng lªn râ rÖt. - Vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ níc ®îc t¨ng cêng, chi phèi c¸c lÜnh vùc then chèt cña nÒn kinh tÕ. ThÓ chÕ kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ®îc h×nh thµnh vÒ c¬ b¶n vµ vËn hµnh th«ng suèt, cã hiÖu qu¶ . 18 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh C - KÕt thóc vÊn ®Ò Quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt lµ quy luËt phæ biÕn, t¸c ®éng kh«ng chØ tíi mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nµo ®ã, mµ t¸c ®éng tíi toµn bé lÞch sö ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i. ë ViÖt Nam, viÖc duy tr× tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan trong thêi kú qu¸ ®é ®i lªn chñ nghÜa x· héi. X©y dùng nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn thÓ hiÖn chñ tr¬ng ®óng ®¾n cña nhµ níc lµ ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh së h÷u, c¶i thiÖn c¨n b¶n quan hÖ s¶n xuÊt cho phï hîp víi lùc lîng s¶n xuÊt ®ang ph¸t triÓn. §iÒu nµy phï hîp víi qu¸ tr×nh ®i tõ s¶n xuÊt nhá lªn s¶n xuÊt lín cña ViÖt Nam. Chóng ta ®· vËn dông hîp lý quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt vµo thùc t¹i ë ViÖt Nam. Tuy vËy, thùc tÕ ®Æt ra vÊn ®Ò nan gi¶i lµ lµm thÕ nµo ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn tr×nh ®é lùc lîng s¶n xuÊt ë ViÖt Nam b¾t kÞp víi c¸c níc trªn thÕ giíi? §iÒu nµy ®Æc biÖt cã ý nghÜa khi ViÖt Nam ®i tõ mét níc phong kiÕn bá qua giai ®o¹n t b¶n chñ nghÜa tiÕn th¼ng lªn chñ nghÜa x· héi, mµ thiÕu c¸i “cèt vËt chÊt” hiÖn ®¹i cña lùc lîng s¶n xuÊt t b¶n chñ nghÜa, trong khi ®ã c¸c níc kh¸c ph¶i mÊt hµng chôc thËm chÝ hµng tr¨m n¨m ph¸t triÓn míi cã ®îc lùc lîng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i. MÊu chèt ë ®©y lµ c¸c biÖn ph¸p, thñ tôc hµnh chÝnh, c¸c ®iÒu kiÖn, hµnh lang ph¸p lý thuËn lîi cho c¸c ho¹t ®éng giao lu, héi nhËp víi kinh tÕ thÕ giíi. Mong r»ng víi nh÷ng nç lùc vµ quyÕt t©m ®óng híng cña m×nh, §¶ng ta sÏ sím ®a ®îc con tµu ®Êt níc ®Õn c¸i ®Ých “d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh” mµ §¹i héi VIII ®· ®Ò ra. 19 TiÓu luËn TriÕt häc Lª Quang Minh Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1, Gi¸o tr×nh TriÕt häc M¸c-Lªnin. (NXB ChÝnh trÞ quèc gia) 2, Gi¸o tr×nh Kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c-Lªnin. (NXB ChÝnh trÞ quèc gia) 3, Kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c-Lªnin. (NXB Gi¸o dôc) 4, Tµi liÖu häc tËp V¨n kiÖn ®¹i héi IX cña §¶ng. (NXB ChÝnh trÞ quèc gia) 5, T¹p chÝ TriÕt häc. (sè th¸ng 1 & th¸ng 6/2002; th¸ng 3/2003) 6, T¹p chÝ Céng s¶n. (sè th¸ng 9/2003) 20